afriga dossier: mamite - Transmedia 2009

84 SANIDADE DOSSIER: MAMITE
Táboa 1. Resultados de % de curacións en vacas crónicas tras o tratamento no período seco
Nº animais Microorganismo aillado Tratamento intramamario Tratamento parenteral % Curacións
PERÍODOS CRÍTICOS NO SECADO PARA AS
INFECCIÓNS INTRAMAMARIAS
Como se vén vendo, o manexo e os coidados durante o
período seco na vaca deben ser extremos. Deste xeito, o
descanso do ubre achegará solucións e non problemas en
canto ás novas infeccións clínicas e subclínicas. A susceptibilidade
da glándula mamaria ás novas infeccións no período
seco é dez veces maior que durante a lactación.
Como se pode observar na gráfica, o ratio de novas infeccións
nas vacas de leite aumenta nas dúas semanas posteriores
ao secado, así como na semana antes do parto e nas
2-3 semanas posparto. Os xermes maioritarios implicados
nestes períodos son os Streptococcus uberis, nos días posteriores
ao secado, e o Escherichia coli, no periparto. Despois
do secado, o tapón de queratina que fecha a canle do teto
tarda unha semana en instaurarse. Este período é moi crítico,
pois a “entrada” ao ubre está franca e a acumulación
de leite nos primeiros días supón un caldo de cultivo excelente
para o crecemento dos xermes. Deberase extremar a
hixiene no manexo dos produtos de secado intramamario,
así como ter as vacas nas mellores condicións hixiénicas
posibles.
Frecuencia das novas infeccións IIMs durante o ciclo de lactación/período seco.
Bradley 2009
100 mg penetamato iohidrato
167 Streptococcus uberis
280 mg penicilina benetamina
100 mg sulfato framicetina
10 g de penetamato iohidrato/24 h 62%
26 Staphylococcus aureus 600 mg Cloxacilina 60 M.U. espiramicina adipato/24 h 53%
125 Outros Gram (+) non aureus, non uberis 150 mg cequinoma sulfato 200 mg tilosina/24 h 78%
No periparto, a vaca comeza a sufrir unha serie de mudanzas
hormonais relacionadas fundamentalmente cun
aumento dos estróxenos e cunha activación do metabolismo
do calcio, o que derivará no coñecido como edema
preparto. Por outra banda, as mudanzas de lotes e o propio
parto xeran un estrés que orixina unha baixada de inmunidade
que, unido ao enchido do ubre e ás posibles perdas de
leite por exceso de presión, crean un marco perfecto para a
aparición de novas infeccións. Se se traballa con parideiras
aconséllase pasar a vaca para estas xusto no momento do
parto, sempre que sexa posible, e non antes.
AFRIGA ANO XVII - Nº 92
Nos programas de calidade do leite que xestionamos,
traballamos cuns obxectivos tanto para curación das infeccións
que veñen da lactación anterior, coma para as novas
infeccións preparto:
- Curación de vacas infectadas (máis de 200 mil C.S.) na
lactación anterior maior ao 60%.
- As novas infeccións no posparto, o que se coñece por
novas infeccións a parto, deben ser inferiores ao 10.
Durante tres anos, levamos recopilando datos sobre os
secados específicos que usamos nas nosas explotacións no
programa de calidade do leite. A aquelas vacas que chegan
infectadas ao período seco e que teñan algún illamento durante
a lactación que xustifique o seu tratamento singular,
aplícaselles un tratamento intramamario máis un tratamento
parenteral (táboa 1). Os resultados obtidos non nos
permiten aseverar ou concluír efectividades dunha ou outra
molécula, pois non se trata dun estudo de investigación ao
non existir grupos brancos, nin lotes escollidos ao azar para
aplicar un ou outro tratamento, nin tampouco se determina
na totalidade das ocasións se hai ou non curación
bacteriolóxica. Simplemente, é un traballo de recopilación
de datos de controis leiteiros antes e despois do secado e a
avaliación dos mesmos, tomando por vacas “curadas” aquelas
que estando por riba das 200 mil C.S. no último control
da lactación anterior, presentan menos de 200 mil C.S. nos
dous primeiros controis da lactación seguinte.
Agás para o Staphylococcus aureus, que ten unha baixa incidencia
nas nosas explotacións, nos outros dous casos, de
Streptococcus uberis e outros Gram (+), os resultados superan
os obxectivos de máis do 60%. Sábese que Streptococcus
uberis é un xerme con alta tendencia a provocar mamites
crónicas. Pois ben, o feito de traballar con historiais de
granxa permítenos saber que animais son crónicos lactación
tras lactación e cales foron novas infeccións. Isto ten
moita relevancia, como se pode ver na táboa 2.
Curación de vacas con Str. Uberis
PORCENTAXE DE CURACIÓNS EN VACAS CON Str. Uberis
Nº animais % curacións
Novas infeccións 115 78%
Crónicas 52 27%
En ámbolos casos, tanto a vacas de uberis crónicas coma
a novas infeccións, aplicouse o mesmo tratamento comentado
na táboa 1. Os datos de campo indican que se tratamos
as vacas con uberis no secado, cando a infección foi
recente, pódense obter moi boas taxas de curación. Pola
contra, cando se tratan vacas de uberis moi crónicas