DREPT PRIVAT ROMAN FACULTATEA DE DREPT
DREPT PRIVAT ROMAN FACULTATEA DE DREPT
DREPT PRIVAT ROMAN FACULTATEA DE DREPT
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
e l i b e r â n d u - l . 111 O d a t ă c u d e z r o b i r e a d e r e g u l ă s c l a v u l<br />
d o b â n d e a ş i c e t ă Ń e n i a r o m a n ă .<br />
A . D e z r o b i r e a d u p ă r e g u l i l e d r e p t u l u i c i v i l<br />
Î n e p o c a a r h a i c ă e x i s t a u t r e i f o r m e s o l e m n e d e<br />
d e z r o b i r e ( “ m a n u m i s s i o ” ) :<br />
- “ p e r v i n d i c t a ”<br />
- “ c e n s u ”<br />
- “ t e s t a m e n t o ”<br />
A c e s t e f o r m e e r a u r e c u n o s c u t e d e “ i u s c i v i l e ” . 112<br />
π ” M a n u m i s s i o p e r v i n d i c t a ” s e r e a l i z a p r i n t r - u n<br />
p r o c e s f i c t i v , l a c a r e p a r t i c i p a u n “ a d s e r t o r l i b e r t a t i s ”<br />
c a r e c o n f o r m u n e i î n Ń e l e g e r i p r e a l a b i l e c h e m a î n<br />
j u d e c a t ă p e s t ă p â n u l s c l a v u l u i a f i r m â n d c ă s c l a v u l e s t e<br />
u n o m l i b e r . Î n m o m e n t u l p r o n u n Ń ă r i i a f i r m a Ń i e i<br />
r e s p e c t i v e , “ a d s e r t o r l i b e r t a t i s ” a t i n g e a s c l a v u l c u o<br />
n u i a ( “ v i n d i c t a ” ) c a s e m n d i s t i n c t i v a l d r e p t u l u i s ă u d e<br />
p r o p r i e t a t e , d u p ă c a r e s t ă p â n u l p o t r i v i t î n Ń e l e g e r i i<br />
d i n a i n t e s t a b i l i t e , a c h i e s a l a c e l e s p u s e d e a c e s t<br />
“ a p ă r ă t o r a l l i b e r t ă Ń i i ” , d u p ă c u m î l c a r a c t e r i z a G a i u s . 113<br />
M a g i s t r a t u l c a r e p a r t i c i p a l a d e s f ă ş u r a r e a a c e s t u i<br />
p r o c e s f i c t i v , l u a a c t d e c e l e a f i r m a t e ş i d e c l a r a p e s c a l v<br />
o m l i b e r . 114<br />
A c e s t m o d d e e l i b e r a r e d i n s c l a v i e , d e ş i s - a p ă s t r a t<br />
d i n a n t i c h i t a t e , a s u f e r i t n u m e r o a s e ş i î n s e m n a t e<br />
t r a n s f o r m ă r i f o r m a l e p â n ă î n d r e p t u l l u i I u s t i n i a n . L a<br />
o r i g i n e e r a o a d a p t a r e a a c e l e i “ v i n d i c a Ń i o i n l i b e r t a t e m ”<br />
ş i a c o n s t i t u i t u n c a z p a r t i c u l a r d e a p l i c a r e a a l t u i m o d<br />
d e d o b â n d i r e a p r o p r i e t ă Ń i i d u p ă d r e p t u l c i v i l , ş i a n u m e<br />
“ i n i u r e c e s s i o ” .<br />
111<br />
C f . U l p i a n , D . 1 . 1 . 4 p r . : ” … e s t a u t e m m a n u m i s s i o d e m a n u m i s s i o , i d<br />
e s t d a t i o l i b e r t a t i s … ” .<br />
112<br />
C f . T i t u l i e x c o r p o r e U l p i a n i : ” C i v e s R o m a n i s u n t l i b e r t i , q u i<br />
l e g i t i m e m a n u m i s s i s u n t , i d e s t v i n d i c t a a u t c e n s u a u t t e s t a m e n t o ,<br />
n u l l o i u r e p r o h i b e n t e ” .<br />
113 C f . G a i u s , 4 , 1 4 .<br />
114 C u p r i v i r e l a c a t e g o r i i l e d e m a g i s t r a Ń i c a r e p a r t i c i p a u l a u n a s t f e l d e<br />
p r o c e s , a s e v e d e a , U l p i a n , T i t . E x c o r p . 1 , 7 : “ V i n d i c t a m a n u m i t t u r<br />
a p u d m a g i s t r a t u m p o p u l i R o m a n i i , v e l u t c o n s u l e m p r a e t o r e m v e v e l<br />
p r o c o m s u l e m ” .<br />
6 2