Lindeiros Septiembre 2015

LINDEIROS
O xornal gratuíto da bisbarra de Compostela
Rutas
De Padrón a Brión
(páxinas 14 e 15)
Entrevista a un alcalde:
Jorge Tuñas
Negreira
(páx.16)
Novas
Santiago desbloquea 28
convenios con entidades
sociais (páx. 3)
Frades reduce un 95% o IBI das
granxas (páx. 5)
Pasou:
Ardemil, en Ordes, viviu un ano
máis a tradición da malla (páx. 18)
Feira do Románico en Negreira
(páx. 20)
Pasará:
Música, teatro e Curtocircuito na
axenda mensual de Compostela
(páx. 23)
As casas de Ramírez,
en Compostela, cumpren 55 anos
(páx. 24)
Deportes:
Club Montaevai: BTT e
atletismo en O Pino (páx. 27)
O AC Ordes triunfa enAustria
(páx. 28)
Setembro 2015
Tintorería e lavandería en mans profesionais
N 28 MENSUAL

2
Lindeiros
MEDIATIZA
Colaboradores
en este nº
Andrés Gómez Tato
Iñaki Quenerapú
Fátima García Doval
Jorge del Oro
Xosé Marcial Díaz Manso
Editorial
O leite de todos
As últimas semanas estiveron marcadas polas protestas do sector lácteo, en esta ocasión con un gran apoio da poboación,
pero con bastante indiferenza por parte do goberno.
É curioso ver como os distintos gobernos centrais veñen usando a Europa como argumento para unhas cousas e dándolle as
costas en outras como se non viramos a torpe manipulación. Cando o campo galego tivo que reconverterse sempre se falou
da necesidade de adecuarse a un mercado europeo, de ter capacidade de competir e polo tanto da necesidade de diminuír o
número de explotacións. Agora que os que quedan no campo teñen cada vez máis cara de heroes que de gandeiros vemos
pasmados como nos menten dicindo que o que se fai en Francia é ilegal. Si repasamos xornais do país veciño vemos como no
mes de xullo o goberno sentou á mesa a gandeiros e industria e forzou un pacto que pon o mínimo por tonelada en 340 euros,
0.34 por litro (Le Monde 2.09.2015); desde cando un acordo entre partes, aínda que sexa forzado polo goberno, é ilegal?.
En este xornal o alcalde de Negreira expresa con tristura que o seu pobo vive do sector lácteo, a única industria forte que hai
na redonda é Feiraco e os que van a comprar á vila están, dun xeito ou outro, relacionados co campo. Non é o único pobo,
esa relación co campo e cos produtores pode levarse á maioría das vilas de Galicia e esa dependencia do campo será cada
vez maior polo menos nos próximos anos. Si é certo que pouco a pouco o rural foi quedando sen xente non o é menos que
moitos xa miran e recuperan o sistema de autoconsumo dos seus pais. As hortas urbanas tan “cool” poden ser os preliminares
dunha recuperación do campo; Teo antes e Vedra agora puxeron en marcha proxectos agrícolas pensados para xente
sen recursos, e debemos darnos conta que o concepto “xente sen recursos” abarca agora a ese veciño que ata fai pouco tiña
traballo e que coñecemos de toda a vida. Pero esa volta ó campo implica novos modelos de mercado como o mercado labrego
de Os Tilos, ou tendas ecolóxicas como as que funcionan hai tempo; en definitiva estamos nun proceso de cambio
moi complexo no que o problema do sector lácteo é unha peza máis pero que, de un xeito o doutro, aféctanos a todos.
O campo galego, como o mar, e a industria que temos. Podemos aproveitala para producir produtos ecolóxicos cada vez máis
demandados; pode servir de escapada para urbanitas de todo o mundo; está cheo de camiños para os que gustan de andar...
non é a primeira vez que o escribo, temos que mirar ó campo e ó rural. Este mes a ruta que publicamos amosa lugares moi
fermosos e agochados ao carón da casa, paisaxes que si os víramos nunha publicación de National Geographic falaríamos
deles durante días, invítovos a que fagades a ruta porque no xornal é imposible poñer todo e moito menos reflectir a beleza que
conten, e mentres que a facedes pensar o moito que lle gustaría a os turistas que acaban sempre nas Rías Baixas ou en Fisterra.
Por todo isto penso que os gandeiros que estes días estorban o paso e paran as cidades non o fan só por eles, moitos pensarán
que si incluso entre eles mesmos, pero en realidade están loitando polo futuro do país, pola supervivencia das granxas pero
tamén de todo o que indirectamente vive de elas, maquinaria, matadoiros, viveiros, tendas pequenas e grandes que teñen máis
do 70 por cento da venta enfocada óhs gandeiros e as súas familias. Faime graza cando algún non comprende que os comercios
estean de acordo en pechar en medida de apoio, non se da conta de que eses comercios saben o que se están xogando.
Manel Pardo
Atopa Lindeiros en: Ames, Boqueixón, Brión, Frades, Negreira, O Pino, Ordes Oroso, Padrón, Rois,
Santiago, Teo, Tordoia, Touro, Trazo, Vedra

setembro 2015 novas da bisbarra 3
Piden que se
eliminen os
cheiros da
mina de Touro
O BNG esixe unha
solución definitiva
O BNG de Touro volve a denunciar
a situación da antiga mina de
Río Tinto que segue producindo
fortísimos malos olores, como
consecuencia dos diferentes residuos
que se depositan na mesma
e da planta de tratamento de residuos
alí instalada.
Este problema vense arrastrando
dende fai varios anos e, lonxe
de arranxarse, agrávase por momentos
sometendo aos veciños
dos núcleos máis próximos a unha
situación que en determinados
momentos e según a dirección do
vento faise insostible.
Os problemas derivados da
mina véñense denunciando desde
hai décadas e afecta ao estado dos
ríos e regatos da zona ademais dos
olores xa mencionados. Por outra
banda os terreos da antiga mina
estanse convertendo nun inmenso
vertedoiro sen que haxa un control
nin das cantidades nin que tipos
de refugallos alí se depositan.
O BNG de Touro esixe que o
concello tome cartas no asunto e
comprobe se a empresa ten autorización
para facer os depósitos de
refugallos que está facendo, que
tipo de sustancias se están vertendo
e lle obrigue a tomar á empresa
as medidas necesarias para
que poña fin a esta situación. O
problema, segundo o BNG, lonxe
de arranxarse, agrávase por momentos
sometendo aos veciños
dos núcleos máis próximos a unha
situación que en determinados
momentos e según a dirección do
vento faise insostible.
Fontes: BNG Touro, Lindeiros
Condenada a “actitude obstrucionista” do alcalde de Trazo
O Xulgado di que Dafonte vulnerou os dereitos fundamentais dos concelleiros socialistas
O Xulgado do Contencioso
Administrativo Número 4 da
Coruña vén de atender o recurso
da portavoz dos Socialistas
de Trazo, Beatriz Domínguez,
contra os continuos atrasos e dificultades
no acceso á información
municipal postos por parte do alcalde,
Xosé Dafonte. A sentenza
dá conta dunha “actitud obstruccionista
del Alcalde a la actividad
de la concejal en el ejercicio de
sus funciones públicas” e considera
“vulnerado el derecho
fundamental de la recurrente al
ejercicio de sus funciones en el
Concello de Trazo”.
A sentenza declara que o alcalde
de Trazo “ha lesionado el
derecho fundamental de la recurrente
a la participación en
Santiago desbloquea 28 convenios con
entidades sociais da cidade
O PP critica que deixe fora a entidades antiabortistas e, pola contra, Stop
Desafiuzamentos avala as decisións.
Os convenios estaban recollidos
nos orzamentos 2015 pero estaban
paralizados. Según explicou
a concelleira de Políticas Sociais,
Concha Fernández, había 28 convenios
(subvencións nominativas)
recollidos nos orzamentos. “Malia
que se iniciaron os trámites en
abril, non se resolveu ningún deles
antes do 13 de xuño, en dous meses.
Nese mesmo tempo, dous meses,
o Goberno local desbloqueou
16 deses convenios e outros 10
están en camiño”. Sobre a decisión
de manter os convenios, dixo,
tomouse por “responsabilidade”,
. Só se decidiu non asinar dous
dos convenios, os correspondentes
a Red Madre e á Asociación
asuntos públicos, al impedirle
el acceso a la documentación
solicitada”, polo que lle impón
as costas do procedemento. A
devandita documentación, solicitada
polos socialistas o 19 de
marzo de 2015 e á que puido finalmente
acceder o 8 de xuño
de 2015, consistía nas alegacións
formuladas por veciños,
entidades, partidos políticos e
Administración ao documento
de aprobación inicial do PXOM
de Trazo, así como o expediente
completo de contratación de
asistencia técnica ao Concello no
proceso de exposición pública do
PXOM. A petición de dita documentación
estaba motivada polos
erros cometidos polo alcalde e o
Grupo Municipal do Partido Po-
pular que fixo que os documentos
do PXOM que se expuxeron
ao público en setembro de 2014
non se corresponderan cos aprobados
inicialmente polo Pleno
Municipal de xullo do mesmo
ano.
A sentenza desmonta todas as
alegacións realizadas polo equipo
de Goberno do PP de Trazo,
cuestionando por exemplo que
se permita a saída de documentación
orixinal do Concello e
non se permita o seu exame aos
concelleiros, ou que se alegue
que non se dispón da documentación
cando “de la declaración de
la Secretaria del Ayuntamiento
resulta que esa documentación
no salió del Ayuntamiento, por
lo que no existía motivo en la
demora de la exhibición, lo que
indica una actitud obstruccionista
del Alcalde a la actividad
de la concejal”.
Beatriz Domínguez considera
que “esta sentenza corrobora
o que os socialistas levamos
anos advertindo: que dende o
Concello de Trazo se está actuando
de mala fe co único
fin de entorpecer o noso labor
como oposición, cando somos
os lexítimos representantes escollidos
polo pobo de Trazo”.
Unha situación que obrigou aos
Socialistas de Trazo a ter que
solicitar o amparo do Valedor
do Pobo en varias ocasións ao
longo dos últimos anos.
Fontes: Psoe Trazo, Lindeiros
reito das mulleres a decidiren o
que facer co seu propio corpo, sen
pedir permiso nin perdón. Nunha
etapa como a actual, as vivendas
municipais e as axudas á vivenda
deben estar principalmente
ao servizo das máis pobres, pois
mentres non se garanta o exercicio
dun dereito esencial como é o
da vivenda, calquera outro destino
resulta pervertir a vocación
de servizo público que debería ter
calquera goberno municipal”.
Fontes: PP Santiago,
concello de Santiago, Stop
Desafiuzamentos Compostela,
Lindeiros.
Centinelas, (vinculados a grupos
antiabortistas e do Opus Dei) por
“cruzar unha liña vermella política
e ideolóxica”, ao “chocar coas
nosas liñas programáticas e compromisos
políticos”, afirmou Concha
Fernández.
O ex alcalde Agustín Hernández
criticou duramente que se
deixaran fora esas entidades e
calificou a decisión do “primeiro
desaloxo do goberno de Martiño
Noriega na cidade” facendo referencia
a que esas asociacións
estaban usando pisos de propiedade
municipal que terán que
abandonar.
Stop Desafiuzamento dixo que
as palabras de Agustín Hernández
son un insulto para as persoas
afectadas por desafiuzamentos. A
organización criticou duramente
as palabras do portavoz popular e
defendía o uso social das vivendas
públicas:
“Stop Desafiuzamentos Compostela
oponse á posta a disposición
clientelar e opaca de
edificios públicos ás asociacións
afíns, deporte que o PP ensaiou
reiteradamente mentres negaba
recursos que posibilitasen saídas
habitacionais para as familias desafiuzadas.
Tamén nos opoñemos
á financiación pública de organizacións
como a Red Madre, de
destacado percorrido na agresión
ao absoluto e incuestionable decarnicería

4 novas da bisbarra
O concello de Ames
premiará o aforro de auga
O goberno estuda modificar as tarifas para promover o
consumo responsable e primar o aforro de auga
Na actualidade o goberno municipal
e os servizos técnicos,
conxuntamente coa UTE Acciona-Espina
están a estudar fixar
unha cota variable con varios
tramos para pagar en función do
consumo. Para o concelleiro de
obras Blas García “Os estudos
existentes revelan que a media
que consume unha persoa en
España está entre os 3 e os 4 m3
ao mes (entre 100 e 130 litros ao
día), por iso nun primeiro tramo
deberíase de comprender ata
A deputación arranxará
varias estradas en Negreira
O alcalde, Jorge Tuñas, reuniuse co presidente provincial Valentín
González, na sede do organismo en A Coruña
O presidente da Deputación
da Coruña, Valentín González
Formoso, recibiu no seu despacho
da institución provincial
ao alcalde de Negreira, Jorge
Tuñas, con quen tratou diferentes
temas de interese para o
municipio.
O rexedor nicrariense presentou
diversas peticións de mellora
nas estradas provinciais que
discorren polo termo municipal,
entre elas a posibilidade de ampliación
dun segundo tramo da
estrada DP-5602 Negreira-Pontenafonso,
concretamente entre
Liñiao e Porqueira (Pk. 6,360 ao
12,00).
A Deputación xa acometeu,
entre 2008 e 2010, obras
de ensanche e mellora nos seis
primeiros quilómetros desta
estrada, pertencentes ao termo
municipal de Negreira, por un
importe de 1,23 millóns de euros.
Estes traballos incluíron o
ensanchamento da plataforma,
a construción de beirarrúas
nos primeiros 500 metros e de
variantes que melloraron notablemente
o antigo trazado,
eliminando os puntos máis sinuosos
e facéndoo máis segura.
esta cantidade de consumo, xa
que nel se atopan as vivendas
de baixo consumo e xubilados,
especialmente, e deberíase de
bonificar aos consumos dentro
deste bloque premiando así o
aforro”.
A maiores, o goberno está a
estudar a posibilidade de fixar
outros grupo específico de bonificacións,
tal e como pode
ser unha tarifa social para as
persoas sen recursos e/ou en situación
de emerxencia social,
Tuñas solicitou tamén a construción
de beirarrúas na DP-
1302 entre Negreira e Abeanca
e na DP-5602 entre Gándara e
Gonte, así como a execución
dunha senda peonil paralela á
DP- 5603 entre Negreira e Marco
do Cornado, co obxecto de
mellorar a seguridade do importante
número de peregrinos
que circulan a diario pola zona
facendo o Camiño de Santiago.
González Formoso compro-
garantindo, ademais, que ningunha
persoa quede sen auga
por impago si se acredita a falta
de recursos e tamén unha tarifa
especial para familias numerosas,
ampliando o segundo tramo
(de consumo habitual) para as
vivendas que acrediten ter certo
número de persoas empadroado
nas mesmas.
Fonte: concello de Ames, Lindeiros.
meteuse a estudar as peticións
de investimentos formuladas
polo alcalde e aceptou a súa invitación
a visitar o Concello en
próximas datas.
Na entrevista que se pode ler
na páxina 16 o propio alcalde,
Jorge Tuñas, nos conta que o
boestado das estradas é unha
das prioridades do seu mandato.
Fontes: concello de Negreira,
Lindeiros.
O alcalde de Negreira, Jorge Tuñas, e o concelleiro de obras, Ángel Míguez
co presidente da Deputación, Valentín González. Foto: concello de Negreira
O Concello de Teo rematou
a instalación de novos equipamentos
de deporte en Montouto.
No lugar colocáronse dúas
mini pistas, unha de básquet e
outra de fútbol sala, en distintas
alturas para corrixir a inclinación
do terreo. Precisamente
aproveitando a escaleira entre as
dúas pistas fíxose unha pequena
grada de obra.
Dende Servizos Básicos, departamento
que coordinou os
traballos, destácase que “tanto
as porterías como as canastras
son antivandálicas e todo o perímetro
da pista está pechado
polos laterais con malla de simple
torsión e por riba cunha tea
sintética para impedir que os
balóns saian da instalación”. As
pistas están colocadas ó carón
da AC-841, unha vía con bastante
tráfico, polo que pareceu
convinte a instalación desta ma-
O Grupo de Desenvolvemento
Rural (GDR) Ulla Tambre
Mandeo, que traballa no territorio
dos concellos de Arzúa,
Melide, Boimorto, Santiso,
Touro, Toques, O Pino, Sobrado
dos Monxes, Curtis e Vilasantar,
reafirmou a súa aposta pola
dinamización do sistema produtivo
e a economía local, o
fortalecemento do tecido produtivo
e a posta en marcha de
novos servizos que incrementen
a calidade de vida da poboación
local. Na reunión celebrada no
Pazo de Andeade pecháronse as
últimas partidas orzamentarias
pendentes.
O GDR Ulla Tambre Mandeo
é a entidade responsable da xestión
do Programa Leader 2007-
2013, dotado con 3,5 millóns de
euros, nas comarcas de Arzúa e
Melide e nos concellos de Curtis
e Vilasantar. No Concello de
Touro impulsarase a ampliación
dun parque de maquinaria vin-
Lindeiros
Montouto ten novas
pistas polideportivas
É unha das zonas de Teo con máis mocidade
O GDR Ulla Tambre
Mandeo inviste en Touro
Impulsará a apertura do Centro de
Interpretación do Ulla
lla protectora para evitar que
os xogadores e xogadoras teñan
que saír a buscar os balóns.
A soleira das canchas é de
formigón pulido e armado e na
parte superior das pistas fíxose
un pequeno muro de contención
para conter o terreo. O acceso é
adaptado cumprindo a normativa
vixente tanto na pendente da
rampa coma no ancho das portas.
As mini pistas están colocadas
nunha zona moi poboada e
con moitas familias con nenos e
mozos polo que esta instalación
era moi demandada. De feito
“a colocación do equipamento
así como a instalación doutros
elementos como unha mesa de
ping pong ou unha fonte, aínda
pendentes, foron consensuados
coas comunidades de propietarios
e coa asociación de veciños.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros.
culado a unha empresa forestal
e a apertura do Centro de Interpretación
do Ulla, situado en
Fonte Díaz (Touro). O Concello
de Touro recibiu na pasada primavera
a confirmación da subvención
solicitada para dotar de
contido dun pequeno edificio
feito polos participantes nun
Obradoiro de Emprego. Esta
nova infraestrutura servirá para
difundir a riqueza patrimonial
e natural do río Ulla así como
para concienciar da necesidade
de coidar e respectar o noso entorno.
Ademáis o Concello pon
en marcha con esta iniciativa
unha modernísima aula TIC de
entrada libre para a veciñanza,
dotada con 15 ordenadores,
unha pizarra dixital, proxector e
a instalación para acceso wifi. O
orzamento total do investimento
é de aproximadamente 34.000
euros máis IVE.
Fontes: concello de Touro, Lindeiros

setembro 2015 novas da bisbarra 5
Frades reduce un 95% o IBI
das granxas que o soliciten
Pasa a ser un dos máis baixos da contorna
O pleno de Frades aprobou
o establecemento dunha bonificación
do 95 % no Imposto
de Bens Inmobles (IBI) para as
edificacións nas que se desenvolven
actividades agrarias e
gandeiras do sector primario.
A modificación da ordenanza
fiscal municipal que rexe este
imposto en Frades foi aprobada
co voto a favor do PP e a
abstención do BNG.
Unha vez entre en vigor o
cambio da norma, as persoas
interesadas terán que solicitar
a bonificación no Concello, co
fin de obter unha declaración
de ser inmobles de especial interese
ou utilidade municipal,
fundamentada en circunstancias
sociais, económicas e de
emprego, xa que a gandería é a
principal actividade económica
de Frades.
Canda a solicitude, deberase
presentar o certificado de Facenda
que recolla a situación censal
da persoa solicitante, a acreditación
da titularidade catastral do
inmoble, o certificado de non
ter débedas tributarias, e o xustificante
do recoñecemento de
explotación ou licenza da actividade.
Examinada a documentación,
será a Xunta de Goberno
Local do Concello a que aprobe
a bonificación.
O alcalde de Frades, Roberto
Rey, explicou no pleno que “desde
o goberno estamos facendo
todo o posible dentro do noso
ámbito competencial para que
os nosos gandeiros poidan obter
a máxima bonificación posible
no IBI das súas explotacións”.
Neste sentido, anunciou que, en
canto entre en vigor o cambio da
ordenanza, o Concello informará
a toda a poboación para que
poidan solicitar as bonificacións.
Outro dos cambios introducidos
na ordenanza do IBI
consiste na redución do tipo de
gravame para os inmobles de
natureza urbana, que pasa do
0,6 % ao 0,45 %. Os inmobles
de natureza rústica continuarán
tributando no tipo do 0,3 %. O
alcalde de Frades efectuou un
repaso polas ordenanzas dos demais
municipios da contorna e
constatou que os de Frades son
os tipos de IBI máis reducidos
de todos eles.
Fontes: concello de Frades, Lindeiros
Ordes modifica o crédito para
rematar a Praza de Abastos
Aprobouse co voto afirmativo do PP e de UXO e as abstencións de
BNG e Psoe que consideraron a importancia da obra
Coa modificación de crédito
o concello poderá aportar a obra
53.000 € derivados dos remanentes
das achegas á gardería municipal
(22.700 €) e ás partidas
á Seguridade Social do corpo
funcionarial, (20.000 €), ademais
doutros 10.000 € procedentes
doutros apartados. A modificación
conta co informe favorable
de intervención que garante que
non suporá ningún prexuízo para
a gardería.
En total hai que falar de
175.000 € para a adecuación e
modernización do mercado, dos
cales 122.000 corresponden á
subvención achegada pola Xunta
de Galicia a través dos fondos
FEDER europeos. O alcalde,
José Luís Martínez Sanjurjo
Situou a orixe desta situación
no xeito de proceder por parte
do equipo de goberno anterior
(UXO) xa que “non procedeu co
recoñecemento de crédito correspondente
no momento no que se
solicitou esta subvención”, polo
que os 53.000 € imprescindibles
para poder facer as obras non
aparecen reflectidos nas contas
municipais. Sanjurjo volveu ser
moi crítico co gasto desmesurado
e partidista realizado “en base
aos cartos do orzamento do ano
2015, simplemente porque estaban
as eleccións ás portas”,
A abstención nas votacións
de BNG e Psoe permitiu sacar
adiante a modificación de crédito,
que si contou cos votos favorables
tanto de UXO como do PP.
Fontes: concello de Ordes, Lindeiros.
“Oroso Verde” vai
ser unha realidade
O punto de reciclaxe ten unha inversión de
máis de 100.000 euros
O Concello de Oroso iniciou
os traballos de construción do
punto de reciclaxe ‘Oroso Verde’,
nunha parcela de 2.200
cadrados situada no polígono industrial
Oroso Pequeño (Sigüeiro).
Despois dos movementos de
terras previos que se acometen
estes días, comezará o levantamento
das distintas instalacións,
entre as que destaca unha nave
duns 500 metros cadrados de
sup e r fi cie.
O alcalde de Oroso, Manuel
Mirás, e o concelleiro de Obras
e Servizos, Eduardo Veiras, explicaron
na súa visita ao inicio
das obras que o Concello inviste
101.049 euros de fondos municipais
nesta iniciativa. Mirás
asegura que o punto de reciclaxe
“será un paso moi importante
para conseguir que o Concello de
Oroso sexa cada vez máis limpo
e sostible ambientalmente”.
Está previsto que as obras conclúan
no vindeiro mes de novembro.
De acordo co proxecto,
o punto de reciclaxe construirase
de xeito modular, o que permitirá
futuras ampliacións no caso
de que fosen precisas. Nel poderán
depositarse diversos residuos
tóxicos para a clasificación,
separación e posterior reciclaxe.
Os veciños e veciñas poderán
así desfacerse de xeito seguro de
pilas, disolventes, electrodomésticos,
aerosois, baterías, produtos
de informática… A nave contará
tamén con colectores para a separación
de papel e cartón, vidro,
envases e téxtil. No mesmo
recinto, o Concello contempla
tamén a habilitación dun lugar
especial para recoller plásticos
agrícolas e entullos de obra, de
uso exclusivo para particulares.
Por outra parte, o Concello
traballa xa na elaboración dos
pregos do concurso para a xestión
do punto de reciclaxe. Nese
documento administrativo fixaranse
os requisitos económicos
e técnicos que deberán cumprir
as empresas que queiran optar
á adxudicación do servizo,
ademais de establecer o procedemento
que se seguirá para a
contratación.
Fontes: concello de Oroso, Lindeiros.
O alcalde de Oroso no inicio das obras do punto de reciclaxe.
Foto: concello de Oroso
Teléfonos: Frades: 981 692 237 • Begonte: 982 160 322

6 ciencia e tecnoloxía
Lindeiros
Andrés Gómez Tato
Doctor en Ciencias Físicas por la USC y responsable del Departamento
de Aplicaciones y Proyectos del Centro de Supercomputación de Galicia
(CESGA). Trabajó para diversas empresas del sector de las Tecnologías
de la Información y las Comunicaciones como SERMATICA, CESATEL o
Unisys España. Actualmente participa desde el CESGA en proyectos de
investigación y desarrollo tecnológico, tanto europeos como nacionales,
en donde colabora habitualmente en la difusión de sus resultados.
Consejos para ser más joven
La prensa, los anuncios, los
amigos, las redes sociales nos
dan consejos sobre como mantenernos
más jóvenes. Haz
más ejercicio. Come más sano.
Y si es necesario, utiliza esas
cremas milagrosas que eliminan
las arrugas. Sin embargo,
estos consejos o ungüentos
solo nos harán parecer más
jóvenes. No nos harán ser más
jóvenes.
Sin embargo, a principios
del siglo XX, un mago llamado
Albert, descubrió que cada
uno de nosotros tenemos un
reloj propio, único e intransferible,
que cuenta el tiempo
de nuestra vida y sobre el cual
podemos actuar para que marque
una hora diferente a la de
nuestros hermanos. Incluso,
aunque tuviéramos un hermano
gemelo que naciera exactamente
en el mismo momento,
podríamos conseguir ser más
joven que él. De sus descubrimientos,
podemos obtener dos
consejos para conseguirlo.
Primer consejo. Viaja todo
el tiempo a la mayor velocidad
que puedas (cuidado, siempre
cumpliendo las normas y de
forma segura, no vaya a ser
que ocurra una fatalidad) y
siempre hacia el Este. Si nuestro
gemelo está quieto, y nosotros
vamos en coche a 120
kilómetros por hora, por cada
hora seremos aproximadamente
0.6 nanosegundos más
jóvenes. No es mucho, ya que
un nanosegundo es la milmillonésima
parte de un segundo.
Pero si fuéramos un piloto
comercial, viajando a 850 kilómetros
por hora la diferencia
ya es de más de 1.5 nanosegundos
por cada hora de viaje.
Cuanta mayor sea nuestra velocidad,
mayor será la diferencia
de tiempo entre nosotros y
Con la voz de Occam
nuestro gemelo. Ahora bien, si
vas hacia el Oeste, viaja lo más
despacio posible, o te harás
más viejo que tu gemelo.
Segundo consejo. Busca
para vivir un lugar lo más cerca
del nivel del mar (o por debajo).
Tu reloj particular se ve
también afectado por la gravedad
(la fuerza con la que nos
atrae otro objeto con masa). En
este caso, cuanta mayor sea la
gravedad, más lento irá nuestro
reloj particular. En un planeta
como es nuestra Tierra,
la gravedad es menor según
ascendemos, y el tiempo corre
más rápido. Por tanto, el mejor
sitio para ser más joven de la
Comarca de Santiago es Padrón,
cerca del río Ulla, mientras
que el menos favorable es
As Pedras, en Rois, que está a
una altitud de 609 metros sobre
el nivel del mar. Viviendo
en Padrón seríamos casi 6 nanosegundos
más jóvenes por
día frente a nuestro gemelo
roisense.
En fin, que podemos ser (y
no solo parecer) ligeramente
más jóvenes si aplicamos las
recetas de nuestro mago Albert.
Claro que este “mago” era
uno de los grandes genios de la
Física: Albert Einstein. Y estos
“consejos” son consecuencia
de su Teoría de la Relatividad.
Durante algún tiempo se
dudó de que esos cambios en
la medición del tiempo fuesen
reales, pero se ha comprobado
experimentalmente que esto
ocurre realmente haciendo
mediciones muy precisas con
relojes atómicos. De hecho, en
algunos casos es necesario tenerlos
en cuenta, como en los
satélites que nos proporcionan
la señal GPS que nos indica
la posición en donde estamos.
Cada uno de ellos lleva un
reloj atómico. Al dar vueltas
alrededor de la Tierra a unos
20 200 kilómetros de altura, su
reloj se adelanta algo menos de
39 000 nanosegundos por día.
Todos estas diferencias de
tiempo son muy, muy pequeñas
para nuestra vida cotidiana.
Así que no te preocupes
por ser más joven. Simplemente
aprovecha hasta el último
nanosegundo de tu vida, que
es muy corta.
Puedes seguir a Andrés en:
http://www.conlavozdeoccam.blogspot.com.es/
Ilustración: Marus Frieiro
Iñaki Quenerapú
Novas Tecnoloxías
Evanxelizador tecnolóxico.
Profesor de informática
e consultor en temas
de dixitalización e alfabetización
dixital. Tamén
d es e ñ a d or g r á fic o, té c n i-
co de márketing para novos
medios e programador
web. Cando sexa maior
quere ser monologuista.
http://quenerapu.com
Publicar sen ter
que crear unha
conta en
ningures (Parte 2)
No anterior número de Lindeiros
presentei dous servizos
online para publicar cousas sen
ter que andar creando contas.
Primeiro notepad.cc , que permite
publicar texto sen máis.
Logo imgur.com, que permite
publicar imaxes. O servizo imgur
é un dos meus imprescindibles
da Internet pois non só
serve para iso: se queres crear
memes ou converter un arquivo
de vídeo nun arquivo gif animado,
tamén serve. Imgur da moito
servizo para ser gratuíto e sen
obrigar a rexistro.
Prometín para o Lindeiros de
setembro explicar cómo publicar
sons e vídeos na internet sen
ter que andar creando contas en
ningures. Imos aló:
Publicar un audio. CLYP.it
Queres contar ao mundo algo
coa tua voz? Queres compartir
con outros un arquivo de audio?
Aí tes clyp.it . Tanto podes
compartir un mp3 que teñas
no ordenador coma gravarte
en directo pulsando « Start
Recording » e comezar a falar
polo micro. Así de simple. Os
formatos que soporta Clyp son
mp3, ogg, m4a, wav, 3gpp, aiff
e aif. O servizo devólveche un
enderezo web único para que
compartas, dun xeito similar a
como vimos con Notepad.cc ou
Imgur.com.
As malas novas: non sei cómo
será cos móbiles de Apple pero
a app para Android é unha auténtica
birria. Lamentablemente
péchase sen máis explicación.
Non me pase a min só: todos
os comentarios no Google Play
falan diso. Así que se tes un
Android, excusas instalala. E
se o que tes é un iPhone, se cadra
tes máis sorte (non o puiden
comprobar, que non teño
iPhone), porque na Apple Store
non hai malos comentarios.
Publicar un vídeo. VID.me
O mesmo que Imgur.com
coas imaxes e Clyp.it cos audios
o fai Vid.me cos vídeos. Permite
subir vídeos de ate 10 minutos
en calquera formato coñecido,
sen necesidade de se rexistrar.
Unha vez subido o vídeo, devólveche
unha ligazón para ver o
vídeo e outra para eliminalo no
futuro. Esta ultima apúntaa ben,
que se amosa unha vez nada
máis.
Novamente a app para iPhone
ten comentarios bos, pero a
app para Android (a única que
puiden testar) é un verdadeiro
desastre. Non conseguín subir
con ela ningún vídeo. En fin.
Coma no caso de Clyp.it, o máis
seguro sempre será usalo directamente
co navegador web do
noso ordenador.
Ah, por certo: creo que non
o mencionara no artigo do mes
pasado, pero a app de Imgur.
com si que funciona moi ben
en Android (supoño que iPhone
tamén)

setembro 2015 novas da bisbarra 7
Ames segue aclarando o
futuro da xestión da auga
O equipo de goberno mantivo reunións informativas coa
oposición para informar sobre cuestións do proceso
A principios do pasado mes
reuníase a Comisión do ciclo Integral
da Auga e tomaba a decisión
de licitar a xestión por dous
anos coa posibilidade prorrogar
un terceiro o contrato, este
tempo será do que dispoña o
executivo para valorar a municipalización
do servizo. na Comisión
tomábase tamén a decisión
de abrir conversas coa empresa
pública TRAGSA para explorar
a posibilidade de que sexa ela a
que se faga cargo do servizo.
Tras as conversas o equipo
de goberno reuniu de novo
a Comisión e informou que a
negociación tense que facer directamente
co Ministerio de
Agricultura e entregou documentación
relativa a algúns dos
traballos que TRAGSA realiza
en outros municipios. Dada a
falta de tempo a Comisión deci-
Teo estuda colaborar co Colexio de Enxeñeiros
O concello podería contratar profesionais de xeito temporal
O alcalde de Teo, Rafael
Sisto (Anova), e a concelleira
de Urbanismo, Uxía Lemus
(PSOE), mantiveron esta mañá
un encontro co delegado en
Santiago do Colexio Oficial de
Enxeñeiros Industriais de Galicia
(ICOIIG), Fernando Blanco.
Durante esta xuntanza na Casa
do Concello exploráronse vías
de colaboración entre as dúas
entidades.
Dende o Concello amosouse
o interese por estudar o Con-
diu aceptar a proposta do alcalde,
José Miñones, de preparar
os pregos de licitación pública
o mesmo tempo que se abren
as negociacións co Ministerio
de xeito que sempre exista unha
vía para a xestión e non correr o
risco de que o servizo quede en
precario.
En todo caso o obxectivo do
goberno é poder ter na segunda
semana de setembro o estudio
económico e os pregos necesarios
para a licitación, así como
obter unha resposta do Ministerio
sobre a posibilidade da
encomenda. Finalmente, o Concello
preguntaralle á UTE, que
xestiona actualmente o servizo
da auga, sobre a súa dispoñibilidade
a continuar prestando dito
servizo durante o período de
emerxencia.
Por outra Banda o concello
venio de colaboración entre a
Fegamp e o ICOIIG mediante
o que os Concellos poden contratar
colexiados de maneira
temporal. Esta colaboración podería
centrarse en asesoramento
en temas como o alumeado
público, inspeccións de instalacións
ou na xestión directa dos
servizos públicos.
Precisamente no Concello de
Teo estase dando un proceso de
municipalización do servizo de
auga e abastecemento, unha si-
de Ames reuniuse coa firma de
avogados MAIO para estudar
a liquidación do contrato con
Espina y Delfín que estaba vixente
desde 1998. Esta firma
de avogados, contratada 2 días
antes das eleccións, elabora un
informe xurídico financeiro sobre
o contrato de Espina y Delfín;
a través de dita liquidación
comprobarase se a antiga concesionaria
do servizo municipal
de saneamento e abastecemento
de auga asumiu máis custes dos
que lle correspondían ou se tivo
máis ingresos dos que se establecían
no contrato asinado co
Concello. A previsión do goberno
municipal e poder presentar
o documento cara a finais de
setembro.
Fontes: concello de Ames; Lindeiros
tuación que supón un reto para
a administración local e da que
poden formar parte estes perfís
profesionais; a municipalización
da auga suporá un esforzo
na xestión de certas áreas que
ata o momento eran xestionadas
polas empresas concesionarias
do servizo.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros
Negreira perderá 4
subvencións porque o
goberno anterior non
as tramitou a tempo
As subvencións estaban destinadas as áreas
de cultura e deportes do concello
O anterior goberno local de
Negreira non tramitou en tempo
e forma catro subvencións da
Deputación dirixidas a financiar
tanto a realización de actividades
como investimentos nas
áreas de cultura e deporte.
O goberno actual no proceso
de revisión de expedientes
abertos ou pendentes de rematar
atopouse cos documentos
relativos a estes catro procesos
denegados pola deputación. A
causa da denegación foi a non
presentación das solicitudes na
plataforma telemática que usan
os concellos. Ese mesmo día
outras documentacións foron
tramitadas desde a plataforma
nicrariense polo que se descartan
erros informáticos.
As solicitudes tiñan que servir
para o pago dos profesores da
escola municipal de música, cun
importe solicitado de 30.000 euros,
o pago dos monitores das
escolas deportivas, cun importe
solicitado de 30.000 euros, e
para a compra de diverso material
deportivo, cun importe solicitado
de 15.000 euros. Según o
concello “hai que valorar mais
que negativamente a xestión
do anterior equipo de goberno
e pedirlle que expliquen aos
nosos veciños o motivo de tal
neglixencia”.
Fontes: concello deNegreira,
Lindeiros.
O alcalde de Teo e a concelleira de urbanismo, Uxía Lemus
co decano do Colexio de Enxeneiros. Foto: concello de Teo

8 novas da bisbarra
Doce codelas de millo. (II)
Un home pequeno
por Jorge del Oro Aragunde
-¿Como era o avó? -preguntou unha tarde Marina mentres merendaba
madalenas coa avoa- É que case non hai fotos, e nas que hai
véselle moi mal.
-Pois era un home de seu -respondeu a avoa buscando a madalena
máis grande do paquete porque só lle deixaban comer unha-. Rabudo
coma el só, duro coma un croio e bruto coma un arado. Era un
home grande, moi grande.
-Tan grande non sería -riu Marina-. Vin nas fotos que apenas era un
pouco máis alto ca ti.
A voa sorriu sen depegar os beizos.
-Miña filla, tes que aprender pronto a distinguir a un home grande
dun pequeno. Os homes pequenos poden chegar a ser moi altos.
Por aquí tiñamos un moi moi cativo.
Marina pousou a madalena e escoitou moi atenta, anticipando o
pracer pola historia clandestina.
-Chamábase Felipe Landín. Ás veces tiña que se agachar para pasar
polas portas do alto que era. Guapo e forte coma un boi; de casa rica
en terras e bestas. Nunca casou, aínda que lle gustaban moito as mulleres.
Sobre todo as alleas. Andaba por aí, todo teso e fachendoso,
cun bastón co que mallaba no lombo de quen se lle puxera por diante.
Un día estragóuselle un paraugas e baixou á vila para arranxalo.
Foi onda Miro o “paraghueiro”, que se poñía na esquina da praza do
Peixe os días de mercado. Miro era un homiño miúdo, fraquiño pola
fame, que non tiña máis herdade que a bicicleta do pai. Levaba na
bici un esmeril para afiar e un caixón de ferramentas para arranxar
os paraugas. O caso é que cando Miro arranxou o paraugas, Landín
non llo quixo pagar. Dicía que o traballo non estaba ben feito. O “paraghueiro”
díxolle diante de todos que metese o paraugas no cu e
deu media volta para marchar, turrando da bici. Landín agarrou o paraguas
coma se fose o bastón e empezou a mallar no lombo de Miro,
berrándolle cousas. O home aturou dous ou tres golpes, pero o outro
seguía e seguía sen que ninguén movese un dedo. Algúns incluso
rían. Encollido pola dor, meteu a man na caixa da ferramenta, revirouse
e cascoulle cun martelo na metade da fronte. Landín retrocedeu
varios pasos coa face cuberta de sangue. Medio aparvado, apalpouse
e mirou para a man toda manchada. “¡¡E sangra Felipe Landín!! ¡¡Sangra
Felipe Landín!!” dixo con ese xeito seu de falar. “¡¡Mañá vas mexar
aceite!!”. Miro deu un paso levantando o martelo e o Landín desapareceu
sen dicir máis nada.
-Miro era un home grande, entón -dixo Marina sorrindo.
-Era, si. E tíñalle lei a teu avó, que era aínda máis grande. Pero a mala
besta do Landín nin sequera chegou a saber canto. ¿Non vas comer o
resto da madalena? -preguntou botando a man.
-Si que a quero. ¿E logo que pasou co avó e mailo Landín?
-Esa é outra historia -rematou vingativa a avoa pechando o paquete
das madalenas-. Recolle, que túa nai virá enseguidiña a buscarte.
Lindeiros
O PP levará de novo a pleno
a moción para que se regule o
acceso aos edificios históricos
Piden que se teñen en conta as axendas da Xunta
O Partido Popular levou esta
demanda ao pleno de setembro
pero foi retirada xa que un
informe de secretaría consideraba
a petición un rogo. O PP a
levará de novo en outubro como
moción xa que non está dacordo
con este informe. o equipo
de Agustín Hernández insta ao
actual Goberno local a que promova
unha liña de colaboración
coa Xunta de Galicia e coas entidades
titulares de edificios de
carácter histórico e cultural, que
teñan limitación no horario de
visitas ao seu interior, na procura
Aproban renovar o regulamento
orgánico municipal en Compostela
O BNG presentou unha moción co fin de crear unha comisión con
representación dos catro grupos que foi apoiada por unanimidade
O portavoz do grupo municipal
do BNG, Rubén Cela,
presentou unha iniciativa para
“gañar transparencia, favorecer
a participación veciñal e mellorar
o funcionamento do Concello
de Santiago”.
Na proposición aprobada , o
BNG require do Concello que
cree unha comisión con presenza
dos grupos con representación
municipal para reformar o
regulamento orgánico municipal
do Pleno municipal que data
do 2007.
Rubén Cela afirmou que é
“indispensábel” modificar o
regulamento orgánico municipal
do Concello de Santiago,
dunha medida que poida facilitar
o acceso público e a posta en
valor dese patrimonio. O Partido
Popular subliña que se trata de
edificios e instalacións, como a
Colexiata do Sar ou varios conventos
da cidade histórica, con
valiosas mostras de arte -en cuxo
mantemento e recuperación mesmo
participou o propio concello
a través do Consorcio da cidade-,
e que se trata dunha medida que
vai redundar nun incremento do
poder de atracción turístico e
cultural.
Por outra banda os populares
demandan do equipo de goberno
que os actos institucionais non
coincidan cos de outras institucións.
O PP insta ao executivo
municipal a que teña en consideración
a previsión dos actos programados
pola Xunta de Galicia
para acadar así unha desexable
coordinación. Do mesmo xeito,
pide que os actos institucionais
de especial relevancia sexan
tratados na Xunta de Portavoces,
ao fin de consensuar a súa
organización.
Fontes: PP Santiago, Lindeiros
que precisa dunha “revisión
integral”. Lembrou que todos
os partidos políticos na pasada
campaña electoral “puxeron
propostas enriba da mesa que
é o momento de facer viábeis,
ademais de que a experiencia
indica que o texto actual é
mellorábel”.
Para o BNG urxe facilitar a
participación veciñal nos Plenos,
así como o seu acceso,
“para que mesmo se poidan
convocar fóra do Pazo de Raxoi
cando existen temáticas que
espertan grande interese social”
e lembrou os casos das preferentes,
do mercado de gando
de Amio e do parque de Galeras,
entre outros, “onde quedaba
moita xente sen poder asistir á
sesión plenaria cando hai instalacións
municipais que se poden
habilitar para estes casos”. No
ámbito da participación, Rubén
Cela destacou o interese de que
“os orzamentos sexan verdadeiramente
participativos para
o 2016, algo no que en campaña
electoral todos os grupos
estaban de acordo, mais agora
queda concretalo e regular a
participación do asociacionismo
veciñal na confección das contas
municipais”.
Fontes: BNG Compostela , Lindeiros

setembro 2015 Santiago 9
Avanzan os procesos cara unha Marea Galega
O Encontro Cidadá e o Banquete de Conxo 2.0 tiveron encontros por separado en Compostela
O Encontro Cidadá por unha
Marea Galega e o chamado
Banquete de Conxo 2.0 organizaron
en Santiago os seus primeiros
encontros abertos. En
ambas reunións participaron
en torno as 300 persoas aínda
que no Encontro Cidadá fíxose
constantemente fincapé na
presenza a título particular e no
Banquete de Conxo si asistiron
grupos políticos como tal.
Ambos movementos buscan
a confluencia das distintas correntes
políticas galegas de cara
a conseguir, nas vindeiras eleccións
xerais, un grupo propia no
parlamento nacional.
No banquete de Conxo participaron
distintos nomes públicos
como o escritor Suso de
Toro, o Decano do Colexio de
Xornalistas Xose Manuel Pereiro,
o sindicalista Suso díaz. o
editor Manuel Bragado ou políticos
como Nestor Rego ou Mario
López rico.
O Encontro Cidadá resultou
máis anónimo ata o punto de
que no remate da xornada moitos
dos participantes recoñecían
non saber quen impulsara o encontro.
Si apareceu por sorpresa
Mini Rivas, ex alcalde de Boimorto
a causa dunha moción de
censura promovida desde o PP
co apoio dun tránsfuga do Psoe.
Mini insistiu na necesidade da
unidade “veño dun país que está
desesperado e que pide que falemos,
que falemos, que falemos
para cambialo”.
Os traballos dos dous movementos
seguiron despois de esta
xornada definindo os membros
das coordinadoras que levaran
adiante os seguintes pasos e
afrontando distintas reunións
mesmo entre ambas propostas
ainda que segue sen estar claro
que papel poden xogar algúns
partidos políticos.
Fontes: Lindeiros.
Participantes no Encontro Cidadá por unha Marea Galega . Foto: Loli Fdez.
A interevención de Mini no Encontro Cidadá por unha Marea Galega en Don Bosco. Foto: Loli Fdez.
Asistentes ao Banquete de Conxo 2.0. Foto: Fundación Alexandre Bóveda.

10 Santiago
Compostela xa forma parte
da Conferencia de Alcaldes
pola Paz creada en 1982
Martiño Noriega asinou diante dos medios o documento
de adhesión
A Conferencia de Alcaldes
pola Paz foi creada en 1982 polas
cidades xaponesas de Hiroshima
e Nagasaki, co obxectivo
de alcanzar unha paz duradeira
no mundo a través da solidariedade
internacional, promovendo
os esforzos para aumentar a conciencia
pública sobre a necesidade
de abolir as armas nucleares.
Na actualidade, forman esta rede
6.779 cidades de 161 países, que
representan unha poboación dun
billón de persoas, equivalente
á sétima parte da poboación
mundial. Esta rede funciona en
base a unha Conferencia Xeral,
que se celebra cada catro anos
en Hiroshima ou Nagasaki, alternativamente.
A próxima será
en 2017 na segunda delas. Ademais,
existe unha Conferencia
Executiva, para as cidades, que
se celebra cada dous anos na cidade
executiva correspondente.
En España, ese papel de cidade
executiva teno Granollers.
A Cámara de Comercio, Industria,
Servizos e Navegación
de Santiago de Compostela elaborou
un código de boas prácticas
onde se establecen as normas
de conduta e obrigas que deben
respectar os órganos de goberno
da institución, e por extensión,
toda a organización. Este código
créase para garantir a “imparcialidade
e transparencia” no
desenvolvemento das funcións
público-administrativas e ofrecer
unha mellor representación, promoción
e defensa do intereses xerais,
sempre cun comportamento
ético, da industria, comercio,
navegación e os servizos da súa
demarcación. Aplicarase a todos
os actos e relacións dos membros
dos órganos de goberno (Pleno e
Para o concelleiro de Educación
e Cidadanía, Manuel Dios,
é un “orgullo” que Santiago se
incorpore á “rede internacional
de alcaldes máis relevante no
que ten que ver coa defensa da
cultura da paz e, de xeito específico,
co desarme nuclear”. Indicou
que a adhesión permitirá á
cidade participar en “programas
amplos, fundamentalmente educativos
e divulgativos, non só relacionados
coa paz e o desarme
nuclear, senón tamén con temas
como a pobreza, a exclusión ou
os dereitos humanos”.
Fontes: concello de Santiago,
Lindeiros
Martiño Noriega asinando o documento. Foto: concello de Santiago
A Cámara de Comercio implanta
un código ético de funcionamento
O regulamento de boas prácticas acreditará a imparcialidade da
institución no momento de prestar servizos os asociados
Comité Executivo) da Cámara,
directivos e demais traballadores
internos que manteñan entre si ou
con otras organizacións, como as
Administracións Públicas, os medios
de comunicación ou outras
persoas e institucións, relacións
no desenvolvemento das súas
funcións.
Os membros da Cámara deberán
respectar unha serie de
principios no desenvolvemento
da súa actividade rutinaria actuando
con total imparcialidade e
independencia.
Seguirase o reflectido na Lei
19/2013 de Transparencia. A
Cámara comprométese a facer
público no Rexistro Mercantil as
contas anuais, un informe de auditoría
e o informe anual sobre
o goberno corporativo. Por outra
banda a institución considera
imprescindible que os seus traballadores
manteñan a lealdade
institucional e unha dedicación
constante no exercicio do seu traballo.
No apartado das obrigas, o
código recolle que os membros
camerais deberán manter a confidencialidade,
respectar o réxime
de incompatibilidades para poder
corresponder coas súas labores
camerais, solventar as situacións
de conflitos de interese, non ofrecer
ou aceptar “regalos” ou pagos
en metálico ou especie e facer
bo uso dos recursos camerais.
Fontes: Cámara de Comercio,
Lindeiros.
A concelleira de Economía e
Facenda, María Rozas, lembrou
que as contas están “baseadas
en informes de diferentes funcionarios
en diferentes períodos
de tempo”. “Por desgraza a mala
xestión económica do Goberno
anterior non só deixou a cidade
sen gran parte dos gastos
de investimento prometidos,
senón que hipotecou o crecemento
da cidade de exercicios
posteriores”.
A edil recordou que o incumprimento
da chamada “regra do
gasto “ ao que están sometidas
todas as administración públicas
é un mandato legal, aprobado
polo Goberno Central, que
obriga a limitar o crecemento
do gasto orzamentario dentro
dos parámetros aprobados.
Atendendo a isto, e segundo se
recolle no informe da Conta Xeral
e no informe da Intervención
municipal, o Goberno local anterior
excedeuse nas contas de
2014 en 2.355.437,63. Con todo,
María Rozas recalcou que este
incumprimento da regra do gasto
non é algo novo, xa que “fora
alertado no informe da Intervención
sobre a liquidación de
marzo de 2015, aínda coa anterior
Corporación municipal”.
Ademais, no orzamento do
2015 estimouse un 13% máis
do límite legalmente permitido,
Lindeiros
O goberno de
Agustín Hernández
incumpriu o teito
da regra de gasto
María Rozas pediu responsabilidade
política a hora de analizar a situación
financeira
cun exceso de 9,8 millóns de
euros.
A Conta Xeral e o informe da
Intervención municipal sobre a
situación económico-financeira
do Concello xa están publicados
na páxina web municipal a fin
de que calquera cidadán os poida
consultar. En calquera caso,
o informe sobre a Conta Xeral
2014, no que se menciona o devandito
incumprimento da regra
de gasto, está a disposición
dos diferentes partidos políticos
dende hai tres semanas.
O Partido Popular apela a un
informe da xunta, que indica
que o concello é un municipio
sovente, para defender o seu
traballo e indica que as críticas
xurden pola ineficacia para saxar
proxectos do actual goberno
municipal xa que en 3 mese so
iniciaron 5 contratos.
María Rozas pola súa parte
apela a responsabilidade e a
ética política e pide que non se
critique un trabllo e uns informes
que non son de Compostela
Aberta se non que foron feitos
por funcionarios do concello en
distintas etapas e polo tanto non
deben de ser cuestionados.
Fontes: concello de Santiago,
Lindeiros
RESERVA TU ESPACIO
PUBLICITARIO:
publicidad@lindeiros .com
A TÚA PUBLICIDADE
TEN UN SITIO AQUÍ:
Tfno: 698 142 568

setembro 2015 asociacións 11

12 educación
Fátima García Doval
Doctora en Pedagogía e Innovación Educativa.Experta en tecnología y
Accesibilidad. Maestra de inglés, pedagogía terapéutica y audición y lenguaje;
licenciada en filosofía y letras con la especialidad de pedagogía e investigadora
en tecnologías y accesibilidad. Trabaja en un centro de educación especial en
Santiago de Compostela.
http://discapacitodos.com/
Infancia 3G
Desde hai uns meses a miña filla lémbrame con insistencia que aos seus amigos regálan ou regalaronlles
un smartphone pola Primeira Comuñón. Así que ela, que ten uns papás ultratecnolóxicos, vai camiño de ser
a rariña da clase (e en breve, de todo o cole) que non ten, non xa un teléfono, senón un smartphon coa súa
tarifa de datos e demais equipación.
Fai xa un par de anos que o agasallo estrela das primeiras comuñóns (e reis, e aniversarios, e...) é un teléfono
intelixente. Coa súa conectividade 3G, como mínimo, en calquera momento e lugar. Coa connivencia,
faltaría máis, das empresas de telefonía móbil, que mostran os mesmos escrúpulos que calquera traficante.
Se hai uns anos a mente infantil amparábase até extremos ridículos, mentres os perigos físicos derivados
propios da infancia considerábanse lances do xogo, agora a tortilla deuse a volta á española. Nun mundo no
que as randeeiras protexense ata o absurdo para evitar un brazo roto, expomos as mentes dos nosos infantes
a perigos que nin coñecemos.
Porque un smartphone non é un teléfono. É unha cámara de fotos, e de vídeo, e unha gravadora de audio,
e un computador persoal avanzado con máis potencia que todo o programa Apolo, con conectividade 24/7
a calquera lugar do planeta, nas mans dun rapaz de 9 anos. O perigo non son as chamadas, nin o SMS ou
MMS, controlables mediante a factura. O quid do asunto está na conexión de datos, que permite navegar e
usar redes sociais sen molestias, a uns nenos que, nin por idade nin, espero, por vivencias, teñen aínda unha
idea clara de como funciona o mundo.
Das compañías de telecomunicacións, ese reverso tenebroso dos supertacañóns, falamos outro día, bile
mediante. Hoxe falaremos das familias que se lanzan a este vórtice sen un criterio de contraste sopesado.
Quero crer que quen regala un smartphone a un rapaz de 9 anos ( ou de 10, ou de 11) non é consciente,
en realidade, do que pode facer un móbil actual. Cre que o móbil son 3 ou 4 grupos de whatsapp, mirar o
correo electrónico, revisar o tempo, e, talvez, botarlle un ollo ao Facebook. Non sabe que a idade mínima
para que un rapaz poida decidir sobre os seus propios datos persoais ou sobre a súa propia imaxe son os
14 anos, razón pola cal ningún neno menor desa idade pode ter Facebook, nin Twitter, nin Instagram, nin
conta de Google/Gmail/Youtube. E os menores de 16 anos usan Whatsapp só se están emancipados ou con
consentimento paterno (ou sexa, que os pais somos responsables do que fagan).
Non sabe que a simple instalación de certas aplicacións supón o alta en servizos de tarificación adicional
que xerarán cuantiosas facturas a final de mes.
Non sabe que pode navegar comodamente por toda a rede como o faría nun computador e que os únicos
obstáculos que atopará son os deseños web arcaicos que unicamente protexen contra contidos obsoletos.
Cren que cedendo á presión social e regalando un móbil os seus fillos estarán máis integrados, pero o
certo é que tamén estarán máis expostos a un mundo de abusos sen control.
Non se trata de ser a Sra. Scrooge da
telecomunicación. Faltaría máis. Son firme
defensora do uso de tablets na escola
e de que os nenos teñan acceso a esta ferramenta.
E aquí hai unha serie de matices
crave. Unha tablet non é un móbil,
conéctase mediante WiFi, o que a volve
máis controlable. Quen ten o router ten
a tixola polo mango. Unha tablet ten un
certo tamaño, polo que talvez non a leven
a todas partes e comeranse antes a
batería. Unha tablet dálles acceso ao
mundo, pero non campan ás súas anchas
de modo indiscriminado.
Se o que quere é que teña a posibilidade
de contactar con Vd (ou viceversa
) comodamente porque as circunstancias
así o aconsellan, probe a darlle un móbil
sen datos, que permita chamar e enviar
mensaxes. Algo sobradamente testeado,
controlable, e que cumpre a súa función.
Cando demostrase que é cabal no uso
da tablet e as chamadas de teléfono será
cando poida ir dándolle maiores responsabilidades.
Aos poucos. Aprender a ser
cidadán dixital é un proceso que non termina
nunca.
Membros da USC coordinan
en México unha investigación
sobre patróns de
comercio
Investigadores do grupo ICE-
DE da USC desprazáronse a
pasada semana a México para
levar a cabo a coordinación da
fase final do proxecto de investigación
‘Avances no patrón de
comercio intra-industrial entre
a Unión Europea e América
Latina: o caso de Brasil e México’
que dirixe o profesor Óscar
Rodil e que resultou o único
proxecto gañador da convocatoria
2014 do Programa Explora
da EU-LAC Foundation, con
sede en Hamburgo (Alemaña).
O grupo da USC reuniuse
cos representantes das outras
dúas universidades que traballan
no proxecto, a del Mar-Oaxaca
e a Autónoma de Chiapas,
que avaliaráos novos tipos de
comercio entre os membros
da Unión Europea e a relación
que existe entre México e Brasil.No
marco desta visita, os
investigadores da USC foron
tamén recibidos polos reitores
e equipos de goberno das dúas
universidades mexicanas, que
amosaron o seu interese polo
proxecto, froito do traballo de
moitos anos, como sinalaron
nas xuntanzas.
I Encontro Internacional
Mocidade en risco, un risco
para Europa
A Rede estatal ‘Jóvenes e
Inclusión’ que preside o catedrático
en Pedagoxía Social
da USC José Antonio Caride
Gómez desenvolveu en Santiago
o I Encontro Internacional
Mocidade en risco, un risco
para Europa. O evento propón
dar novas respostas para unha
incorporación social plena da
xuventude, sobre todo a que
se atopa en desvantaxe social
e que se viu especialmente
castigada pola crise no sur de
Europa.
Esta actividade desenvolveuse
no marco do proxecto
europeo financiado polo Programa
EEA Grants ‘Análise,
avaliación e mellora dos procesos
de intervención para a
emancipación de mozos en
dificultade e/ou risco’ no que
participan catro equipos de investigación
de referencia no
campo da educación en Espa-
Lindeiros
Novas da USC
ña das Universidades de Girona,
Illes Balears, Santiago de
Compostela e UNED e entidades
de recoñecida traxectoria
especializadas en xuventude e
emancipación como a Fundació
Natzaret, Igaxes3, Opción 3
ou ServeiSolidari.
Almudena Hospido Quintana
asume a Vicerreitoría de
Internacionalización
A profesora do Departamento
de Enxeñaría Química Almudena
Hospido Quintana asume
o cargo de vicerreitora de Internacionalización
da USC, en
substitución do profesor Carlos
Salgado. A este nomeamento
súmase o de José Manuel Cotos
Yáñez como adxunto ao
reitor para Transferencia, Innovación
e Emprendemento.
Almudena Hospido, que entre
setembro de 2013 e abril
de 2014 foi coordinadora de
Relacións Exteriores da USC,
pertence á primeira promoción
de enxeñeiros químicos da
Universidade de Santiago, onde
realizou os estudos de terceiro
ciclo con estadías de investigación
en Girona, Göteborg (Suecia)
e Halifax. Logo de defender
a súa tese doutoral trasladouse
ao Reino Unido para realizar
un posdoc na Universidade de
Surrey. Regresou á USC en
2006 para incorporarse ao Departamento
de Enxeñaría Química,
primeiro cunha praza del
Programa Isidro Parga Pondal
e na actualidade como contratada
doutora.
A súa liña investigadora
céntrase no ámbito da xestión
ambiental, e en particular no
desenvolvemento e aplicación
da metodoloxía de Análise do
Ciclo de Vida (ACV). Publicou
máis de 40 artigos científicos
en revistas internacionais e
nacionais e oito capítulos de libros.
Participou ademais en varios
proxectos de investigación
tanto autonómicos como nacionais
e europeo (destaca a coordinación
de ENERWATER,
primeiro proxecto coordinado
pola USC no Horizonte 2020) e
en diversos contratos de investigación
con empresas (Aquagest,
Conservas Calvo, Feiraco,
etc.) e organizacións (FAO).
Fontes: USC, Lindeiros

setembro 2015 empresa 13
Ana Daparte, responsable de
Natural Clean, leva media vida
entre pranchas, lavadoras e secadoras
e coñece como ninguén
un mundo que mudou moi pouco
desde hai anos e no que a experiencia
serve en ocasións mais
que o mellor curso.
Os seus primeiros pasos dounos
en Compostela, nunha das
primeiras lavanderías tipo franquicia
que se abriron na cidade.
Foi das primeiras en recibir cursos
e pasou rapidamente a ter que
dalos as empregadas das novas
tendas que se abrían. O tempo
levouna a traballar na tenda de
Natural Clean no Milladoiro
como empregada e cando o dono
se xubilou decidiu continuar co
negocio.
En 20 anos de traballo Ana
asegura que cambiou moi pouco
o método de traballo e que algunhas
das cousas que foron aparecendo,
como na actualidade o
método de limpar todo en auga,
non funcionaron.
En este negocio a maioría dos
traballos son comúns pero a capacidade
de buscar solucións
cando alguén chega cun problema
é o que marca a diferenza
entre unhas tendas e outras e
polo tanto a experiencia é fundamental,
algo que se aprende
escoitando a Ana “tes que re-
Natural Clean
Tintorería - Lavandería
correr a uns certos produtos e
saber cal é que tes que usar con
cada tecido. Sempre dependes
do tecido, por difícil que sexa a
mancha se o tecido responde, se
aguanta o color, a podes sacar”
, `precisamente o que si cambiou
foron os compoñentes das prendas
e iso é o que fai máis complexa
a limpeza “apareceron os
tecidos metálicos, os poliuretanos
que dependendo de canto
leven é mais complicado... aqui
apréndese cada día e trátase
de probar e ser prudentes, explicarlle
ó cliente si é doada ou
non a limpeza e que é o que se
fará para intentar eliminar esa
mancha. Aqui o que facemos
cando vemos unha mancha que
pode ser complicada é facer
unha proba, se somos capaces
de eliminala cobramos o traballo
e se non o regalamos, nos
arriscamos o traballo e o cliente
a prenda”.
Natural Clean traballa en gran
parte con clientes fixos que repiten
de xeito habitual. Ofrecen a
recollida a domicilio da colada
aínda que é algo que se demanda
sobre todo en alfombras e prendas
grandes. Os cambios de tempada
son os momentos álxidos de
traballo e de eles o paso da primavera
o verán.
Nos últimos tempos están aparecendo
negocios de auto servizo
que Ana ve con escepticismo
“creo que non están funcionando
porque de feito abre e
pechan moi rápido, os gastos
son os mesmos ca nos e no que
poderían aforrar sería no persoal
e o remate nos damos o
traballo feito e en eses sitios é
o cliente o que ten que facer o
traballo e esperar a que remate
así que penso que non son
competencia”.
Outro dos sectores que Natural
Clean atende é o dos colectivos,
aseguradoras, limpadoras, asociacións...
o limpar as equipaxes
de traballo dun grupo de persoas
sempre se poden ofertar uns mellores
prezos. Tamén traballan
para outras lavanderías xa que
son poucas as que, como eles,
teñen lavado en seco e polo tanto
fan ese traballo para bastantes
negocios de Santiago.
Despois de 20 anos de traballo
Ana sabe que o día a día e o bo
trato marcan a diferenza de calquera
negocio, moitos dos seus
clientes confían nela porque as
prendas que limpan son en ocasións
algo especial. En tempos de
consumo rápido da a sensación
de que pouco a pouco volve o que
funcionou toda a vida: o traballo
ben feito e a honradez.

14 rutas
Lindeiros
Rutas pola Comarca
De Padrón a Brión
A de este mes é unha ruta moi
interesante e que nos levará por
lugares pouco coñecidos, desde
as beiras do Sar ata o pico dunha
montaña para rematar nas Torres
de Altamira.
O mes pasado rematábamos
en Padrón paseando polo Xardín
Botánico, agora comezaremos
desde ese punto ata a igrexa de
Iria, na saída cara a Santiago.
A igrexa de Santa María a
Maior foi unha antiga sede episcopal
e para algúns investigadores
é o primeiro templo mariano
do mundo, as primeiras referencias
do tempo son do ano 40 DC
e aquí foi enterrado o Nobel Camilo
José Cela.
Desde aqui seguiremos pola
estrada N-550 e a 1,2 km., na
rotonda, xiraremos a esquerda e
continuaremos ata a seguinte rotonda
na que volveremos a xirar
a esquerda. Por esta estrada pasamos
entre naves de Aluminios
Cortizo, unha das principais industrias
da bisbarra; atravesamos
Extramundi coa súa estatua
dedicada ao ciclista, inaugurada
no maio de 2003; deixamos a subida
ao Santiaguiño en Padrón
ou o Pazo de Lestrove e chegamos
a autovía que colleremos
dirección Riveira. Calquera de
estes lugares merecen unha paradiña
e o viaxeiro pode decidir
si avanza na ruta que propoñemos
ou prefire ir máis de vagar
polas terras de Rois.
Unha vez incorporados a autovía
colleremos a seguinte saída,
Laiño - Rois, para comezar
a percorrer a estrada DP-302.
A 3,3 km. tomamos un desvío a
esquerda e a 1.20 km., no lugar
de Casas do Porto, facemos a segunda
parada. Aqui poderemos
contemplar as eiras de hórreos,
conxuntos de estas construcións
que se atopan nun mesmo lugar
e que falan dunha sociedade
moito máis centrada na colaboración
que a actual; pódese atopar
máis información en http://
www.lindeiros.com/ no número
11 de abril do ano pasado. En
este lugar quizais nos sorprenda
atopar unha finca chea de cabras
dun color negro como a noite,
son dunha especie en extinción
e veñen desde Jaén para criar e
vender os cordeiros.
Saímos de Casas do Porto e
a 1,5 km. seguimos pola marxe
esquerda e a 400 metros de este
punto xiramos a dereita e case
a continuación comezamos a
baixar tamén pola dereita. Continuaremos
por esta estrada 2.9
km. para chegar a un cruce no
que xiraremos a dereita, despois
de 200 metros faremos a seguinte
parada. Estamos en Buxan,
na igrexa de San Xoán pódense
atopar retablos barrocos e neoclásicos
pero igualmente interesante
e o hórreo que atoparemos
detrás do templo, un tanto distinto
a outros xa que a cámara
é de pedra e non de madeira é
está sostida por 10 linteis. Aqui
podemos aproveitar a tomar un
refrixerio pero lembrade que o
único bar do lugar non ten nin
cartel e que é un de eses sitios
que no canto de poñerche unha
madalena pregúntache se queres
unha gotas.
Desde aqui, a 2.3 km., chegamos
de novo a AC 301 e xiramos
a esquerda. A 2.7 km. tomamos
un desvío a dereita que nos levará
a igrexa de Santa María
de Leroño. Trátase dun templo
construído no século XII e que
é o que máis conserva de todo o
concello o estilo románico. En
esta pequena aldea tamén podemos
ver un dos numerosos cruceiros
de Rois ainda que cunha
parte central en forma de fornela
moi curiosa.
Saímos de Leroño pasando
polo campo da festa e 200 me-

setembro 2015 rutas 15
tros xiramos a esquerda para
chegar de novo a AC-301 pola
que continuaremos ata rematar
nun cruce en forma de Y; é un
lugar curioso xa que aquí remata
a estrada pola que chegamos, o
ramal da dereita e o fin da CP-
7402 e o da esquerda o comezo
da AC-308 que será a que collamos.
A 7 kilómetros atopamos,
xa en terras de Lousame,
a igrexa de Santa Eulalia de
Vilacoba; con fachada de estilo
barroco e torre do campanario
con cúpula esférica, no interior
destacan o retablo do altar e o
púlpito.
A partir de aqui subiremos
por un lado da montaña o Pico
da Muralla e volveremos polo
outro seguindo as indicacións
que poñemos aparte. Este miradoiro
nos permite ollar a ponte
da ría de Noia a dereita e a ría de
Rianxo a esquerda o que da idea
da súa amplitude; en este lugar
existiu un castro agora derrubado
coa construción do parque
eólico; na subida veremos con
facilidade cabalos e vacas que
STA. EULALIA DE VILACOBA - PICO DA MURALLA
Km. parciais Km. totais notas
0 0 Baixamos da igrexa e xiramos a dereita
2.600 Km. 2.600 Km. Xiro a dereita cara a parque eólico pola
CP 1103
4.2 Km. 6.800 km. Xiramos a esquerda comezamos a subir
2.4 Km. 9.200 Xiro a dereita en pista de terra, seguimos
subindo
400 m. 9.600 Xiro a esquerda
800 m. 10.400 m. Xiro de novo a esquerda
100 m. 10.500 m. Xiro a dereita e chegada o cumio
BAIXADA
0 0 Comezamos a baixar
250 m. 250 m. Xiro a esquerda
100 m. 350 m. Xiro a dereita
750 m. 1.100 m. Xiro a dereita
500 m. 1.500 m. Xiro a esquerda
500 m. 2.000 m. Xiro a esquerda, xa en asfalto
2.300 m. 4.300 m. Continuamos pola dereita
1.700 m. 6.000 m. Xiro a esquerda
400 m. 6.400 m. Xiro a dereita
130 m. 6.530 m. Xiro a dereita xa na AC-308, continuamos
ata atopar o cruce onde chegan as
tres estradas.
crían ceibes no monte e si temos
sorte algunha das aguias que por
aquí crían.
Tras volver a AC-308, e ao
cruce onde comeza, seguiremos
recto pola CP-7402 ata atopar
o enlace da autovía Santiago
Noia que colleremos dirección
Compostela ata chegar a saída
10 que colleremos cara a Brión.
Por esta estrada cruzaremos a
carón da Capea de Santa Minia
e a carballeira do mesmo nome
é un pouco máis adiante un desvío
a esquerda levaranos a meta
da nosa viaxe: As Torres de Altamira.
Estas ruínas son o que
queda do castelo construído no
século IX sobre un antigo castro;
nobres, irmandiños e incluso arcebispos
asediaron e derrubaron
este enclave o longo da historia
e no século XVII os condes,
probablemente cansos de vivir
n rehabilitación continua abandonaron
a fortaleza. A Capela
de Santa Minia coa que comezaremos
o próximo mes está feita
con algunhas das pedras de estas
torres.
Fotos: Loli Fdez.

16 alcaldes
Jorge Tuñas
alcalde de Negreira
“Atopámonos con todo o revés,
facturas sen pagar desde un ano, de 9
meses, de ano e medio... con menos
cartos nos bancos, un millón menos do
que nos deixamos e con un millón mais
de créditos que se pediron ó ICO nestes
catro anos.”
Lindeiros
Jorge Tuñas é de novo alcalde
despois de catro anos de goberno
popular en Negreira, non
ten a maioría pero os apoios
puntuais de Ciudadanos permitíronlle
ser investido e o poden
axudar o longo da lexislatura.
A primeira pregunta que lle
facemos ten que ver con como
deixou o concello e como o
atopou.
Nos deixamos un concello
estable, saneado economicamente,
con un remanente de
dous millóns e medio de euros
nas contas e , según nos
dicían, colleríamos un concello
en bo estado, cos pagos o
día. Atopámonos con todo o
revés, facturas sen pagar desde
un ano, de 9 meses, de ano
e medio... con menos cartos
nos bancos, un millón menos
do que nos deixamos e con un
millón mais de créditos que se
pediron o ICO en estes catro
anos.
Nos esta pasando que agora
temos 4 subvencións concedidas
pola Xunta nas que temos
que aportar unha parte e non
temos cartos para pagalas, teremos
que escoller as que podamos
pagar ou renunciar as
catro porque hai bolsas de orzamento
que están totalmente
gastadas.
Non parece que vaian atopar
apoios puntuais nin moita coherencia
no PP que, a estas alturas,
xa votou en contra dunha obra
que eles mesmos planificaran
Si porque a única subvención
aprobada cando chegamos
a intentamos sacar
adiante pasando cartos de
unhas partidas a outras, contábamos
co voto a favor do
partido Popular xa que fora
unha obra proposta e preparada
por eles, os cartos saían
dunha partida destinada a
pagar intereses e sobre a que
existe unha moratoria polo
que este ano non se usarán, e
comprometámonos tamén a
que en canto tiveramos cartos
volvería a esa partida e pese a
todo isto votaron en contra. Si
eles non teñen interés especial
en que algo promovido por
eles non saia adiante nos non
podemos facer mais. Non son
obras prioritarias para o concello,
son obras menores, pero
sorprende a actitude.
O urbanismo sempre foi un
problema en Negreira, cales son
os problemas na actualidade.
Urbanísticamente Negreira
está tocada de morte, non hai
mais que darse un paseo polas
rúas para darse conta. Todo o
que naceu baixo o boom urbanístico
foi bastante penoso,
as rúas que se abriron, as
edificacións... esa época aproveitouse
para beneficio duns
poucos en contra do pobo e a
cidadanía. Nos últimos catro
anos hai 3 temas que agora
herdamos e aos que temos que
buscar unha solución si somos
capaces. A Praza das Brañas
foi denunciada por nos na Fiscalía
porque entendemos que
o expediente foi un auténtico
disparate e non se sostén por
ningún lado, non o entendemos
porque existían outras
fórmulas para facerse con eses
terreos e poder facer a obra,
non acabo de entender que
pasou pola cabeza do alcalde
para facer ese expediente...
baixo o noso punto de vista xa
que o mellor a xustiza nos di
que estamos equivocados. A
rúa que terá que unir a avenida
de Santiago coa zona escolar,
abriuse un expediente de
expropiación forzosa cando
a obra, aínda que é boa para
o concello, non é prioritaria
e púidose tramitar cun expediente
normal evitando enfrontamentos
cos veciños; o
alcalde o fixo así pola proximidade
das eleccións coa intención
de poder mostrar algún
traballo feito e a día de hoxe a
obra está parada e sen partida
orzamentaria para poderse
tramitar. O terceiro problema
é unha unidade de execución
detrás da rúa Cachurra
e a Carreira de San Mauro
que está pendente de rematar,
e unha zona que os propietarios
das fincas teñen que
urbanizar e non sei si agora é
o mellor momento para facerlle
gastar eses cartos a estes
veciños.
O que si parece que segue
sendo un dos motores da vila e
a cultura.
Desde pequeno recordo que
a cultura, xa fora da man da
Sociedade Alfonso Eans ou do
concello, sempre tivo moita
vida. Xa na época dos meus
país había casino, Negreira
chegou a ter dous cines, é un
concello que sempre tivo grupos
de gaitas, bandas de música,
bailes de Entroido... creo
que a proximidade con Santiago
marcou un pouco a este
concello. En este últimos catro
anos temos que dicir que a de
cultura foi unha das poucas
concellerías que funcionaron
ben, seguiu mantendo as cousas
que nos tíñamos e en ocasións
as aumentou. Seguiuse
coa escola de música e a de
teatro, co mes do teatro... notouse
que estaba unha persoa
con sensibilidade.
Os orzamentos terán que ser
consensuados, en que sentido os
están deseñando
Os orzamentos, como dis,
terán que ser pactados con
Ciudadanos para que cheguen
a bo porto. O equipo de intervención
está traballando e
xa teño un primeiro informe
mais xenérico das distintas
partidas, os gastos que hai e
como se terán que contabilizar
en cada partida. Intentaremos
baixar os gastos de
protocolo todo o posible xa
que cremos que son gastos que
non se precisan. intentaremos
aforrar en gastos correntes,
temos propostas de aforro
en enerxía, estamos mirando
ofertas en telefonía, etc. E Por
outra banda intentaremos aumentar
os gastos sociais que
cremos que fan moita falta;
si se pode intentaremos crear
unhas becas para cultura e
deporte destinadas a estudantes
ou futuros deportistas que
teñan que ir adestrar fora do
concello; e por outra banda
temos un acordo con Ciudadanos
para crear un fondo de
cohesión social para axudar a
familias con necesidades. Intentaremos
tamén ampliar a
partida da brigada de obras
para poder atender mellor o
día a día, nos tempos nos que
estamos os veciños pídenche
manter ben as estradas, limpos
os camiños, xa non che
piden grandes inversións porque
saben que non podemos.
Para rematar dígame como ve
o tecido empresarial da cidade,
os comerciantes.
Desde hai un par de anos ou
tres temos unha asociación de
comerciantes que parece que
vai en serio, antes existiron
intentos de crear asociacións
de este tipo que por distintos
motivos non funcionaron
pero agora estamos traballando
con eles e si se ve o desexo
e as ganas de que os negocios
funcionen. Por outra parte o
maior problema que temos
en esta comarca e o do sector
lácteo, queiramos ou non, o
entendamos ou non aqui vivimos
de ese sector case exclusivamente;
a única empresa
un pouco forte que existe e no
concello de Ames Feiraco, as
xentes que baixan a Negreira
a facer compras viven case todos
do campo, as empresas de
construción moitas foron pechando
e quedan dúas ou tres
nada máis, o resto vivimos do
sector lácteo que está como
está e mentres a administración
non lle queira poñer solucións
imos ter problemas
todos.
O novo alcalde de Negreira,
Jorge Tuñas, quédalle moito traballo
por facer pero chega coa
vantaxe da experiencia, a vivida
como alcalde pero tamén a pasada
na oposición, de ambas ten
que saír o futuro da vila.
Manel Pardo
Foto: Loli Fdez.
Negreira, 21 de agosto de 2015

setembro 2015 17

18 pasou
Ardemil reviviu un ano
máis a tradición da Malla
Estivo organizada pola Asociación Cultural Castro Da Croa
O que máis sorprende ao chegar
a Ardemil e a diversidade
de cousas para as que mirar; un
avión que ao lonxe pasa por un
de verdade, restos dun Antroido,
un dinosauro coa cría, un
canón, unha máquina de tren...
obxetos dispares que se combinan
cunha exposición de motos
antigas e outra de tractores en
que forman un todo que nos
lembra que ademais da malla
estamos ante unha exposición
de antigüidades das máis curiosas
de Galicia.
Na eira xa preparado un palleiro
e as máquinas necesarias
para sacarlle o gran ao trigo.
As doce acéndese a primeira co
esforzo de tres homes que tiran
da vella correa para que aquilo
comece a funcionar. A partir de
ese momento os feixes pasan
do palleiro a máquina e de alí a
outro palleiro xa sen a semente
que pasa por unha peneira que a
deixará limpa de impurezas.
Os asistentes disfrutan de
tódalas etapas e comproban a
dureza do traballo no campo
porque hai que lembrar que as
máquinas pertencen aos últimos
anos pero que antigamente facíase
todo a man.
A festa que comezou como
unha recuperación da Malla
agora dura 3 días e combinase
con actuacións musicais, a Feira
de Antigüidades e a exposición
de tractores e motocicletas. Este
ano foron máis de 1.000 persoas
as que pasaron por Ardemil animadas
por un tempo que acompañou
tódalas actividades.
Fontes: concello de Ordes, Lindeiros
Editor e galeguista, Ánxel
Casal foi asasinado cando era
alcalde republicano de Santiago
e o seu corpo foi atopado nunha
gabia de Teo o 19 de agosto de
1936. Tiña só 40 anos.
Ademais do seu traballo como
político demócrata e galeguista,
Casal levou a cabo un importante
labor editorial, fundando a editorial
Lar e a imprenta Nós, que
deu ao prelo obras xa clásicas
da literatura galega. O seu labor
como normalizador da lingua
galega estivo tamén vinculado ao
ámbito da educación, e impulsou
as primeiras escolas do ensino en
galego.
Este ano cumpríronse os 120
anos do nacemento de Casal e
na súa homenaxe participaron
ademais de Martiño Noriega, alcalde
de Santiago, e Rafa Sixto,
alcalde de Teo, os rexedores de
A Coruña, Xulio Ferreiro, e de
Arzua José Luís García. O acto
foi conducido por Pilar Faxil,
Lindeiros
Lembranza de
Ánxel Casal
O concello de Teo e o BNG de
Compostela realizaron sendos actos
concelleira de cultura de Teo e o
presidente da asociación Oliveira,
Xosé Luís Santos Cabana que
foi o encargado de abrir o acto.
A música foi posta polos gaiteiros
da Asociación A Mámoa
de Luou e das pandereteiras do
grupo Aldomil; a peza que interpretaronm
estas últimas, leva por
título “O Paseo” e foi recuperada
na compostelana parroquia de
Grixoa por Montse Rivera e Felisa
Segade, trátase dunha melodía
que se interpretaba cando a xente
que estaba presa sabíase que o
día seguinte ia ser “paseada”.
O acto pechouse cunha ofrenda
floral e o Himno galego
no monolito que lembra o lugar
onde apareceu asasinado.
Por outra Banda o BNG de Compostela
realizou a súa propia homenaxe
o editor pendurando do
balcón de Raxoi unha bandeira
co escudo que no seu día deseñara
o propio Ánxel Casal.
Fontes: Lindeiros.
Distintas escenas da Malla. Foto: Loli Fdez.
Rafa Sixto, alcalde de Teo falando na homenaxe. Foto: Manel Pardo
O BNG coloca a bandeira no balcón de Raxoi. Foto: BNG Compostela

setembro 2015 pasou 19

20 pasou
Feira do Románico en Negreira
A novena edición recuperou o éxito perdido nos últimos anos
É a cita que que pon fin o
verán e coa compaña do bo
tempo resultou todo un éxito.
O longo dos 3 días recuperou o
ambiente que perdera un pouco
de pulo nas últimas edicións.
A carreira de San Mauro converteuse
no que tivo que ser
Negreira en épocas pasadas e o
Pazo do Cotón vixiaba desde o
alto aos visitantes. Os artesáns
mostraban os seus traballos e
como en calquera mercado de
época un podía mercar desde
unha boa espada ata lana de
ovella, escudos en pedra ou colgantes
de vidro. Mouchos, falcóns
e aguias fixeron as delicias
dos pequenos que podían acaricialas
e fotografarse con elas.
Por suposto a comida estivo por
todos lados, churrasco, polbo,
pizza, doces, tes, pan... para comer
ou para levar para casa un
tiña onde elixir.
A noite traia o ambiente máis
especial. A música, os espectáculos
con lume ou un dragón
camiñando entre o público fixeron
do espazo un conto de cabaleiros
e princesas.
Unha cita que no 2016 cumprirá
10 anos o que converterá
a cita en algo especial para
Negreira.
Fontes: Lindeiros
Coroación de García, taller de cestaría e o espectáculo de lume. Fotos: Loli Fdez.
O Salón de Plenos do Concello
de Teo reuniu aos invitados da
Irmandade Avelino Pousa Antelo,
a Irmandade Manuel María
da Terra Chá e a Asociación Cultural
Xermolos para entregar o
premio que lembra a memoria de
Avelino Pousa Antelo, o Caxato.
O alcalde, Rafael Sisto, lembrou
o legado cultural e o valor
humano de Avelino e lembrou
que o Concello de Teo segue sendo
o portador do segundo caxato
de Avelino Pousa, o cal considerou
como o “orgullo máis decidido
e unha honra maior que este
concello, que foi a súa casa, siga
sendo a súa casa para pór en valor
o seu legado”.
Sara Torreiro, veciña de Santa
María de Arzúa, parroquia
que este ano foi agasallada co
“terceiro caxato Avelino Pousa”,
Lindeiros
Entregado o Caxato
de Avelino Pousa
Este ano o galardón foi otorgado á
parroquia Santa María de Arzúa
recordou a presenza de Avelino
nas festas desta parroquia, tanto
na festa caldaria, como no castelo
da noite de San Xoán e puxo
en valor a idiosincrasia rural
“Idiosincrasia esta –dixo- na que
Avelino encaixou de marabilla”.
Para rematar, Nora Pousa, filla
de Avelino, quixo agradecer a
todos os asistentes a súa presenza,
así como aos organizadores
e institucións colaboradoras o
afecto mostrado cara a figura do
seu pai e felicitou á parroquia de
Santa María de Arzúa por ser a
portadora do caxato deste ano,
parroquia da que lembrou que
Avelino definía como o lugar
onde se comía “unha pluscuamperfecta
cunca de caldo”.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros
Un momento do acto. Foto: concello de Teo

setembro 2015 pasou 21
Unha Ultranoite no Auditorio
998 persoas disfrutaron da volta de Chévere a cidade nun exercicio de liberdade cultural
Unha vez máis a Ultranoite
deixou claro que ten seguidores
e que non precisa nada máis
que dicir o día e a hora para que
se xunten 1.000 persoas. A Ultranoite
no País dos Soviets tiña
gusto a Fray Luís de León que,
tras pasarse 5 anos no cárcere,
comezou a súa clase na universidade
cun “como deciamos ayer”,
na mente dos espectadores o
exilio de Chevere sucedido hai 4
anos.
Coma sempre o espectáculo
foi puro cabaret e repasou os temas
de actualidade e, sobre todo,
a nova situación política en Galicia.
A presenza no escenario dos
alcaldes de Ferrol, Santiago e A
Coruña fixo estoupar en aplausos
aos asistentes convertendo por
un momento a función nunha declaración
de principios.
Alemania tentando subirse
nos ombreiros de Grecia, Felipe
e Leticia nunha escea de dominación
sumisión, os Monblues
Brothers falando de corrupción
ou un Apóstolo Santiago bastante
cabreado por quen chegou ao palacio
de Raxoi foron algúns dos
persoaxes que pasaron polo escenario
para contar a súa visión da
realidade. Mención a parte merecen
Os da Ría que puxeron á xente
en pe co seu “infanta Elena” e
deixaron un novo himno “Unha
nova Galicia”.
Unha parte importante do espectáculo
foron as homenaxes
que o longo da noite foron facéndose.
El Rey e Leticia cantaron
dous clásicos de Krahe, Marieta
e La Hoguera, con letras convenientemente
adaptadas. Miguel
de Lira tivo o honor de lembrar
algún dos monólogos de Ravinovich
e Patricia de Lorenzo
foi a encargada, xa no peche do
espectáculo, de rememorar o famoso
“gracias por venir” de Lina
Morgan.
Da noite nos quedamos co grito
de Patricia explicando que a
Converten en teatro a novela
Dragal e as lendas do Pico Sacro
Os rapaces do campo de traballo encargáronse da dramatización
O concello de Boqueixón presentou
o xermolo dun proxecto
que dramatizará a subida o Pico
Sacro, esta primeira proba levouse
a cabo polos participantes no
Campo de traballo Dragal.
A intervención do campo de
traballo ten moito que ver coa
posta en valor da zona a través da
creatividade. Os traballos están
dirixidos sobre todo a rapaces,
18 a 30 anos, que teñan certa experiencia,
ou queiran adquirila,
no mundo creativo: Escultura,
Pintura, Videocreación, deseño
gráfico, ilustración, banda
Deseñada.
A achega do campo de traballo
é facer unha posta en valor inminente
do patrimonio cultural e
artístico dinamizando a zona do
Pico Sacro e o Camiño de Santiago
nos concellos de Santiago
de Compostela, Boqueixón, Padrón
e Vedra.
Os rapaces que participan este
ano no campamento deseñaron
unha historia inspirada no primeiro
libro da serie Dragal, da
Nasa non volvería a Compostela “a Nasa morreu, viva a Nasa!!”.
Dous dos rapaces caracterizados durante a representación . Foto: Loli Fdez.
escritora Elena Gallego, e nas
lendas propias do Pico Sacro; o
longo da subida o camiñante atopa
distintos persoaxes que lle falan
das lendas do dragón do Pico,
da Raiña Lupa ou de Adrián, o
protagonista das novelas. É tan
so unha primeira experiencia
pero que abre un mundo de posibilidades
para un dos montes
máis cheos de historia da bisbarra
compostelana.
Na subida participou o alcalde
de Boqueixón, Ovidio Rodeiro,
que é desde hai anos un dos
maiores impulsores da protección
do Pico e o seu entorno e da
vinculación cos rapaces, primeiro
como tenente de alcalde do
concello, despois desde a Dirección
Xeral de Xuventude e desde
maio pasado xa como alcalde.
Fontes: Lindeiros
Fontes: Lindeiros

22 pasará
5 anos de Outono Códax Festival
Naomi Shelton será a estrela desta edición
Tres sábados consecutivos (19 e 26 de setembro, e 3 de outubro, na Sala Capitol de Santiago de
Compostela) e, por primeira vez na súa curta pero intensa historia, unha cita fóra de Galicia (2 de
outubro, na Sala Acapulco de Xixón) servirán ao Outono Códax, o festival galego de música negra,
para conmemorar o seu V aniversario.
Unha celebración especial para a que a organización pretendeu pechou un cartel no que combina a
participación de grandes lendas contemporáneas con bandas de referencia no actual panorama internacional
e formacións galegas que despuntan con enerxía propia. Este ano quizais sexa a proposta
máis variada ata a data en canto a estilos: do soul máis clásico ao último neo-soul; do rhythm&blues
máis frenético ao funk máis mestizo; do gospel máis purista ao groovy máis evolucionado; do
rock´n roll máis desenfreado ao blues, o dub, o reggae ou o doo-woop.
As estrelas de este ano son Tommy Hunt, o mítico vocalista de The Flamingos e unha das lendas
vivas da música contemporánea, que acudirá ao Outono Códax como artista convidado para repasar
algúns dos grandes éxitos da súa carreira; e a enorme Naomi Shelton, hoxe por hoxe, unha das divas
da música negra e peza clave do renacemento da música sureña estadounidense en Nova York.
aterrará no Outono Códax para actuar acompañada
do seu excepcional coro, The Gospel
Queens, e da súa incrible banda (entre a que
se atopa Fred Thomas, o histórico baixo de James
Brown).
Pero o resto do cartel será coa sempre para
non perdelo. Mike Sánchez&His Band, nado
no Reino Unido de pais españoles e que está
considerado un dos artistas de rhythm&blues
británico. The Gospel Sessions, o último e
gran espectáculo de Onno Smit e Paul Willemsen
para o que contan coa maxistral voz
de Michelle David que xa participara no Outono
no 2013 con Lefties Soul Connection.
The Velvet Candles, uns cataláns que parecen
saídos dos anos 50 polo seu xeito de interpretar
doo-voop. Juan Celada Band, hoxe en día a
referencia en neo-soul en España e que chega
cun espectáculo preparado en exclusiva para o festival.
Mike Sánchez. Foto: Raíña Producións
A participación galega deste ano, compromiso irrenunciable do festival coa música feita en Galicia,
correrá nesta ocasión a cargo de tres das bandas máis destacadas da escena actual: The Soul
Jacket, Transilvanians e Sabela King&The Heartbreakers.
O Outono Códax Festival está impulsado desde a iniciativa privada por Raíña Productions e A
Reixa, baixo o patrocinio de Martín Códax, e coa colaboración de Pousadas de Compostela, así
como a de case un cento de establecementos hostaleiros e comerciais da capital galega.
Nos últimos anos as chamadas
“bandas Homenaxe”, músicos
que copian a perfección
a vestimenta, a pose e o son de
grupos míticos do Rock, volvéronse
un fenómeno de masas.
Nunca máis poderemos ver
ao carismático líder de Queen
Freddie Mercury pero o espectáculo
Remember Queen fará
que sintamos algo moi parecido.
O italiano Piero venery esta
considerado o mellor dobre de
Mercury, de feito leva o papel
a súa vida privada onde está
encantado de seguir interpretando
o papel do desaparecido
cantante. Vitto de Mateis,
Roberto Damicis e Giorgio de
Nigris dan vida o resto dos músicos
de Queen conseguindo
unha gran fidelidade nas súas
interpretacións. Estes músicos
foron escollidos no ano 2006
para o primeiro espectáculo
multimedia que por aquel entón
levaba o nomde de Good Save
The Queen. No 2014 cambiouse
o nome polo de Remember
Queen pero a maxia segue a ser
a mesma
Lindeiros
Versións tan boas
como as orixináis
Os fans de Queen e de U2 teñen unha cita
na Capitol o 25 de setembro e o 8 de outubro
Achtung Babies son a versión
de peto de U2. Levan desde
1993 exercendo de dobres e o
seu espectáculo vai recollendo
co paso dos anos escenas
das xiras dos Irlandeses. Son
tamén italianos e ofrecen un
show de 150 minutos que dicir
dos expertos é a mellor homenaxe
a U2 en todo o mundo,
de feito a compañía Universal
dou a súa aprobación a ese
calificativo. Non se trata so de
escoitar a música xa que a posta
en escena replica moitos dos
momentos de concertos como
The Joshua Tree Tour o Zoo
TV que os orixinais U2 nunca
repetirán. Dase a circunstancia
de que mentres toquen en
Compostela os orixináis U2
estarán tocando en Barcelona
asi que os que non poidan ir
teñen aquia oportunidade de
disfrutar tamén coa música dos
irlandeses.
Trátanse de dúas oportunidades
magníficas; Queen o 25 de
setembro e U2 o 8 de outubro.
Naomi Shleton. Foto: Raíña Producións
Cartaces dos concertos

setembro 2015 23
Goyo Jiménez 26 setembro
Auditorio de Galicia
Din que é o mellor monologuista do país, a súa axilidade a hora
de falar, o dominio dos tempos fan dos seus espectáculos unha
continua gargallada. O 26 chega o Auditorio de Galicia con “En verdad
os digo”, un espectáculo grazas o que, según o autor, “deixarás
de ser ese tipo crédulo e bonachón do que se aproveitan todos os
lerchos, mentireiros e enganabobos. Aprenderás non só a darche
conta de cando cha están dando con queixo, senón a escaquearte
das consecuencias da mentira, e mesmo vingarche do cabroncete
que cha quería coar, soltándolle ti unha bóla aínda máis gorda”, non
é mala proposta para acudir.
Haiku e cine
en
Roderick Williams barítono
29 de setembro
Teatro Principal
Amor e devoción... o título do Ciclo de Lied 2015 está inspirado
no programa no que Roger Vignoles e o barítono Roderick Williams
exploran as temáticas xemelgas do amor sacro e terreal. Algunhas
veces, os dous amores son separados e distinguidos, como no caso
do conxunto de cancións sacras de Hugo Wolf, principalmente as
compostas a partir de antigos poemas españois no seu Spanisches
Liederbuch (Cancioneiro español), e nos Vier ernste Gesänge (Catro
cantos serios) de Johannes Brahms con que o programa de Roderick
Williams, e o ciclo deste ano, finalizan.
Te eligiría otra vez
4 de outubro
Auditorio Abanca
Te elegiría otra vez... unha comedia romántica apta para todos os
públicos... Seis personaxes, tres parellas, seis situacións pouco realistas
para personaxes que poden chegar a selo e que, como o resto
do universo, teñen unha materia atragoada: o amor.
Historias independentes que se unen na escena final, na esencia
dos personaxes que non nas historias… Non hai nomes, non nos
importan… Tampouco importa se se trata dos mesmos personaxes
nun “antes” e nun “despois”, que todos temos de denominador
común a tara emocional, nun ou noutro plano… Importan os feitos
e, por suposto, pasalo ben para que todo o mundo se contaxie.
A programación de Curtocircuito
aínda non se coñece pero
si se avanzaron algunhas cousas
como unha xuntanza con Oliver
Laxe. O realizador galego, cunha
aproximación que combinará
teoría e práctica cinematográfica,
destilará a súa filosofía de vida
cara o cinema; nun diálogo cos
asistentes que xirará en torno ao
concepto do haiku – poesía xaponesa
– aplicada aos filmes.
Baixo o título ‘Teño arroz, teño
libros… ata teño tabaco‘, haiku
do poeta nipón Taneda Santoka,
Laxe explicará como lle influencian
na súa creación outros escritores
como Jack Kerouac ou
Issa Bobayashi; mergullarase en
conceptos de diferentes tradicións
místicas; ou falará da súa
paixón por cineastas como Andrey
Tarkosvky ou Apichatpong
Weerasethakul. O obradoiro, de
tres días de duración, está especialmente
dirixido a artistas ou
estudantes de arte, filosofía, ou
relixión; aínda que poden participar
nel todos os cinéfilos que o
soliciten. Terá lugar do 7 ao 9 de
outubro, no CGAC, e ten un prezo
de 50 euros, 25 para os académicos.
O prazo de inscrición ábrese
o 15 de setembro. Hai prazas limitadas,
que serán cubertas atendendo
á orde de chegada das
solicitudes.
Para máis información:
curtocirtuito.org
Festival Peregrinos
Musicais do 21 ó 25 en
varios espazos
V edición dun festival que ten como punto álxido das actuacións
a que se celebra na Catedral.
21/09 Inauguración, 20:30 Teatro Principal
22/09 Peregrinos Musicais, 21:30 Catedral de Santiago de
Compostela
23/09 Mestres e Laureados, 20:30 Ilona Timchenko (piano).
Participan Diana Poghosyan(violín) e Amelia Ónega Otero (clarinete)
Teatro Principal
24/09 “Années de Pèlerinage”, 20:30 Paraninfo da USC na Facultade
de Xeografía e Historia
25/09 Vos novos solistas coa Real Filharmonía de Galicia
21:00 Dirixido polo mestre Maximino Zumalave Auditorio de
Galicia

24 pasará
Visita un museo
Museo Terra de Xallas, Santa Comba
No 2012, despois de 7 anos
de obras, abría no Pazo de Santiso
o Museo Terra de Xallasque
acolle unha serie de obxetos e,
libros e fotografías das terras de
Santa Comba.
O museo recolle unha mestura
de antigos aparellos do fogar,
laudas funerarias, maquetas , libros
e fotografías que dan unha
boa idea da riqueza da comarca
e da súa historia.
Coa súa inauguración o concello
firmou un acordo co arcebispado
de Santiago polo que
este cedía durante 25 anos unha
serie de libros escritos en torno
o 1850 e outros que abarcan do
1900 ata o 1950, os mais antigos
están expostos e 237 forman
parte da biblioteca municipal.
As primeiras aportacións de
200 veciños lograron tamén
reunir 3.500 fotografías que reflicten
a vida social destas terras
o longo do último medio sécu-
lo e que se poden contemplar
na planta baixa. Tamén en esta
zona pode verse unha maqueta
da igrexa románica que hai 53
anos foi derrubada por un conflito
veciñal e o sagrario que
outro veciño gardou ata que se
abriu o museo.
Hai réplicas dunha cociña de
época e dos despachos dos sacerdotes
Don Joaquín e Cabeza
del Campo.
O museo conta cun salón nobre
no que se celebran vodas
civís e acolle ademais a sala de
trofeos para o Xallas F. C. no
que contemplar a Copa da Costa
gañada no seu día o Negreira.
O lugar é unha boa oportunidade
para coñecer unha vila e
unha comarca moi cercana pero
que as veces parece que está
máis lonxe do que realmente
está.
Aberto as fins de semana.
Maqueta da antiga igresia románica de Santa Comba. Foto:Loli Fdez.
O nome das vivendas nace
da lenda do estudante Manuel
Joseph Ramírez de Arellano y
Sotomayor. O parecer o xoven
morreu alí en 1718 despois dun
duelo e a súa nai mandou poñer
un cruceiro na súa memoria que
sería o que daría nome o grupo
de vivendas construídas en
1960. O cruceiro foi trasladado
na última remodelación do parque
a San Fiz de Solobio e sustituido
por un de cemento e os
veciños esperan que a festa de
aniversario serva tamén para a
volta do orixinal.
As asociacións Raigame, a
Fundación Santiago Centro,
Enrede, o Centro Sociocultural
do Ensanche e Panxea e algúns
membros da Asociación Galega
de Produtores Ecolóxicos son
os impulsores de esta iniciativa.
Como nos explicaron Xosé Manuel
Durán e Sonia Quintáns,
dous dos membros da comisión,
a idea xurdiu nunca reunión no
centro sociocultural na que todos
os comerciantes estaban de
Lindeiros
55 anos das Casas de Ramírez
Distintas asociacións preparan unha festa para o día 26
A cita para os afeccionados á
fotografía consta de tres apartados
na categoría de adultos:
Premio Especial Touro Natureza,
Premio Especial Touro
Patrimonio Histórico-Cultural
e Tema Libre. Cada apartado
está dotado cun premio de 300
euros. Pola súa banda, a categoría
xuvenil conta co Premio
Especial Touro Natureza e
Premio Especial Touro Patrimonio.
En ambos os dous casos
o premio será unha tablet.
Poderán participar todas as
persoas físicas que cumpren
acordo en “facer algo” aínda
que non sabía que; a animadora
sociocultural Bea Cornide
estaba preparando algo para o
samaín baseado na lenda do estudante
Ramírez e así apareceu
a data do aniversario que consideraron
un bo punto de partida.
O 26 de setembro o longo de
todo o día haberá unha feira do
comercio con 50 postos, actividades
para os cativos, conversas
con maiores para lembrar como
era a zona e como cambiou e
contarán incluso co arquitecto
das vivendas polo que as rúas
da zona ferverán de actividade.
Sen duda será un bo impulso
para facer outras cousas no barrio
xa que todos coinciden en
que dinamizar a zona e unha
prioridade para os veciños e
para os comerciantes.
Xosé Manuel Durán e Sonia Quintáns. nas Casas de Ramírez. Foto: Loli Fdez.
X edición de Touro en Imaxes
Os interesados en participar teñen ata o 15 de novembro
o establecido nas bases. Cada
autor ou autora poderá presentar
un máximo de catro
obras, que deberán ser orixinais,
recentes e inéditas.
As fotografías realizaranse
en branco e negro ou cor.
O propio Concello de Touro
expoñerá as fotografías gañadoras
e tamén as demais
participantes. Estes traballos
pasarán a formar parte dun
arquivo creado para uso municipal.
Os interesados en presentarse
ao concurso poden
consultar as condicións da
convocatoria en http://www.
concellodetouro.com/web/
index.php/gl/ ou no propio
Concello, chamando ao número
de teléfono: 981.504.029.
Os profesionais ou afeccionados
que participen poderán
presentar os seus traballos no
rexistro do Concello ou enviando
as obras por correo
certificado en sobre pechado á
seguinte dirección: X Concurso
de Fotografía Touro en Imaxes.
Concello de Touro. Fonte
Díaz, s/n. 15822. Touro. A
Coruña.

setembro 2015 pasará 25
“10 negritos” de
Agatha Christie
en Compostela
O clásico da novela de misterio estará no
auditorio o día 25
Escrita en 1939 bateu marcas
de espectadores e lectores: 100
millóns de exemplares vendidos,
a novela de misterio máis
vendida da historia, un dos 10
libros máis vendidos de todos
os tempos… son algunhas das
referencias que se poden atopar.
Foi pasada ao teatro pola propia
autora en 1943 e desde entón regresa
aos escenarios en tódalas
grandes cidades do mundo de
cando en vez. A versión dirixida
e adaptada por Ricard Reguant
chegaba a Madrid o finais do
2014 despois de 15 anos sen que
a capital gozara de esta peza, o
director recoñece que se inspirou
na serie Mad Men para o
seu traballo. 10 persoaxes sos
nunha illa e sometidos a presión
de saber se son asasinos ou
vítimas.
O 25 de setembro poderá verse
no Auditorio Abanca as oito e
media da tarde.
A carnicería A Praza do
Milladoiro regalou 300 €
A carnicería A Praza comezou o pasado mes de agosto cunha serie de sorteos, que seguirán
nos vindeiros meses, e que farán que cada 30 días un dos clientes gañe 300 euros en
efectivo. Según explican desde a xerencia prefiren entregar os cartos en metálico antes que
un vale de compra porque son conscientes da situación económica que atravesan moitas
familias.
En este primeiro sorteo a gañadora foi Nora, do MIlladoiro, e a súa papeleta saíu elixida
entre os centos de boletos
que enchían a furna. Un rapaz
que estaba cos país comprando
foi a man inocente e
no mesmo momento se lle
comunicou a Nora por teléfono
que tiña os 300 euros a
súa disposición.
Este mes todos os que
compren máis de 5 euros na
carnicería A Praza terán tamén
a súa oportunidade.
Cervexa e Rock en Titina
Nija Lucifer firmará discos o día 26
Nija Luciferé un grupo de glam rock formado por catro galegos moi especiais: o vocalista Nija,
Lucifer que se encarga das guitarras e os efectos, Delfinus o baixo e Blackice a bateria. A súa estética
xira do satánico ao vampírico e a súa música ten o sonido que debe de servir de fio musical no
inferno. Nija Lucifer foi ademais o primeiro grupo de rock en
elaborar e vender a súa propoa cervexa artesanal; Titina Alimentación,
no Milladoiro en Ames, tivo a exclusiva da venda
para a bisbarra e agora prepara para o día 26 unha firma de
discos da banda.
Nija Lucifer ten dous discos no mercado, Opera (2013) e
Dolor que saiu o ano pasado. O sábado 26 estarán desde as
cinco e media
caracterizados
coma nos seus
concertos e firmaran
tódolos
discos e CD que
fagan falta, e
supoñemos que
xa de paso tomaránse
unha
cervexa... da súa
claro.

26
Lindeiros

setembro 2015 deportes 27
Club Montevai
BTT O Pino
Crecendo ano a ano
O Clube MontaeVai O Pino
vén de celebrar unha asemblea
extraordinaria onde Óscar
Vilar Chento foi elixido,
de novo, como Presidente da
entidade. Con el estarán, compartindo
tarefas de xestión,
José María Blanco Pampín
como Secretario, José Luís
Vilariño Castro nas funcións
de tesoureiro, e Roi Vázquez
Vilariño e Javier Rouco Pintor
en calidade de vocais. Os
retos para os próximos tempos
aumentar o número de
socios e crear un equipo de
atletismo.
O club naceu do 2011 froito
da afección dalgúns veciños
polas saídas en ruta e o cicloturismo.
En total, a entidade
conta con máis de 60 asociados
de diferentes concellos
ademais de O Pino, como Arzúa,
Touro, Ames, Santiago,
Brión, Rois, Oroso ou Frades.
Federar o club permitiu que
os socios que quixeran competir
tiveran un certo apoio,
hoxe en día contan con 40
fichas de socios que participan
en probas master tanto
autonómicas como nacionais;
algúns dos socios chegaron
a participar nunha proba mítica
para os bikers como os
“10.000 del Soplao” unha ruta
en Cabezón de la Sal onde o
desnivel acumulado chega a
eses 10.000 metros do nome.
No 2013 deciden tamén abrir
o club a bicicleta de estrada
respondendo a demanda de
varios veciños que precisaban
de un club no que federarse
para poder competir.
A pesar de comezar a súa
andaina hai moi pouco tempo
a agrupación suma iniciativas,
apoios e asociados
continuamente. Precisamente,
nesta última asemblea aprobouse,
como dicíamos, a creación
da sección de Atletismo.
O obxectivo é, en palabra do
Presidente, Óscar Vilar, “que
todos aqueles afeccionados ó
atletismo, que son moitos, teñan
un club local a través do
que federarse e seguir apostando
pola práctica deportiva
e a vida saudable. Sabemos
que é un reto, pero damos
resposta así a unha demanda
que existía tanto en O Pino
como en municipios limítrofes.
Estamos convencidos
que con esta iniciativa o noso
censo pasará do cento de asociados”.
O club non ten como
finalidade a competición pero
sempre a apoia e daríase satisfeito
con servir de canteira a
outros que se tiveran obxectivos
mais profesionais.
Os interesados poden obter
máis información en:
www.montaevai.es
Fotos: BTT Montevai

28 deportes
Lindeiros
O AC Ordes triunfa en Austria
Acadaron un primeiro en un terceiro posto no campionato de Rollhockey Turnier
O goberno local de Ordes ao
completo, encabezado polo alcalde
José Luis Martínez Sanjurjo,
recibiron ao cadro técnico,
directiva e xogadores do A.C.
Órdenes. Unha recepción na que
tamén participaron representantes
dos demais grupos que
conforman a corporación municipal.
No acto felicitouse a todas
e todos os integrantes do A.C.
Órdenes polo seu resultado na
competición acontecida hai escasos
días no campionato Rollhockey
Turnier celebrado en Austria,
na que quedaron en primeira e
terceira posición nas categorías
U13 e U15 respectivamente. Entre
eles atopábanse María Jesús
García, presidenta do club, e César
Gómez, adestrador.
O equipo remata de este xeito
unha gran tempada para un club
que hai meses viu como os integrantes
da súa categoría xuvenil
ocupaban o podio como subcampións
nacionais. “Este ano imos a
ter dous equipos seniors e aspiramos
a poder meter dous equipos
no sector”, manifesta Chus
García, que ten como obxectivo
“traballar especialmente nas categorías
bases porque é aí onde
se presenta un grupo de rapaces
moi prometedores que veñen
cheos de gañas”, asegurou.
Neste encontro o alcalde de
Ordes ofreceu todo o “apoio e
colaboración institucional a un
equipo que non deixa de sementar
éxitos e de recoller trofeos, o
que se traduce nunha gran promoción
do pobo de Ordes”. Por
outra banda o rexedor tamén fixo
un chamamento para obter financiamento
privado que axude
O Oroso TM gaña na Coruña
Participou en catro finais conseguindo 4 ouros
O Oroso Tenis de Mesa leva xa
un mes de pretempada e como
parte de ese adestramento os
xogadores participan en distintos
campionatos, estas probas
forman parte do Circuíto Galego
que é puntuable para o ranking
autonómico.
Os resultados acadados no trofeo
organizado na cidade herculina
polo Club del Mar San Amaro
demostran a boa forma do equipo.
Nas categorías inferiores o
club disputou un total de 4 finais
levándose 4 ouros: Xandre
Iglesias en Infantil Masculino;
Silvia Álvarez en Xuvenil Feminino,
Uxio Regueiro en Xuvenil
Masculino e Marcos Sanmartín
en Sub23 Masculino. Se xa estes
resultados eran excelentes, ao
día seguinte o Oroso TM rozou a
perfección nas probas absolutas,
copando as semifinais e finais
das probas masculina e feminina.
En Absoluto feminino, tres
das catro xogadoras que disputaron
as semifinais eran de Oroso:
Saleta López, Silvia Alvarez e
Paula Fukuhara. Chegou á final
as dúas últimas e que remataría
levándose a arxentina Paula
a manter o equipo, ademais de
manifestar a súa predisposición
Fukuhara por 3-0. En masculino,
a final tamén tivo cor orosino:
Marcos Sanmartín EKazeem
Ahmed chegaban á final tras
impoñerse nas súas respectivas
semifinais. Triunfo do nixeriano
Kazeem Ahmed ante o mozo
Marcos Sanmartín por 3-0.
A dirección do Club calificou
os resultados de excelentes “comezar
o ano pudendo disfrutar
de dúas finais absolutas con 4 xogadores
do Oroso é un éxito sen
precedentes no Club”.
Fonte: concello de Oroso, Lindeiros
para mellorar os convenios institucionais
asinados co Concello
de Ordes”.
Fontes: concello de Ordes, Lindeiros
Equipo cos membros da corporacións. Foto: concello de Ordess
VII edición do Torneo de
Padel concello de Frades
Os partidos disputáronse na pista de Papucín
Manuel Rey Alvela e José
Viqueira acaban de proclamarse
campións do Torneo de Pádel
do Concello de Frades, no
que competiron seis parellas de
xogo. Os gañadores derrotaron
na final a Juan Carlos Maroño e
Carlos Rivera, cun resultado de
6-0 e 6-3.
Rey e Viqueira accederon á
final tras vencer á parella Ricardo-Iago
por 6-0. A outra semifinal,
tamén disputada a un set,
rematou cun resultado de 6-1, a
favor de Maroño e Rivera fronte
a Brais-Carlos.
A competición, que este ano
chegou á súa sétima edición,
disputouse na pista municipal
de pádel de Papucín, contigua
á piscina. Recibiron trofeos os
campións e os subcampións, de
mans do técnico municipal de
Deportes, Lino Espiñeira.
Fonte: concello de Frades, Lindeiros
Fontes: Oroso TM, Lindeiros
Equipo do Oroso Tenis de Mesa. Foto: Oroso TM
Gañadores do Torneo de Padel. Foto: concello de Frades

setembro 2015 deportes 29
XVIII Maratón de Fútbol 11
do Concello de Frades
O concello organizou ademais o Torneo de Fútbol 7
O equipo Xuventude proclamouse
campión ao vencer
na final ao Paboi por un resultado
de 1-0. A competición,
disputada no campo municipal
en Abellá, contou coa participación
de nove equipos. O
Xuventude accedeu á final
vencendo na semifinal por 2-1
ao Papucín, que concluíu como
terceiro clasificado. Na outra
semifinal o resultado foi de
2-0, co enfrontamento entre o
Paboi e o Aiazo, cuarto. Completaron
a clasificación, por
esta orde, do quinto ao noveno
posto: Ponte Carreira, Galegos,
Combinado GFrades, Moar e
Abellá.
O maratón, que entregou trofeos
para todos os equipos participantes,
distinguiu tamén a
Louzao, do Paboi, como máximo
goleador, con dous tantos ao
longo da competición. Rubén,
do mesmo equipo, recibiu o trofeo
como porteiro máis efectivo.
Este torneo, que este ano acadou
a maioría de idade, disputouse
cunha eliminatoria inicial
de tres grupos de tres equipos.
Por outra parte, disputouse
tamén o Torneo de Fútbol 7 do
Concello de Frades, con categorías
infantil e cadete de maneira
conxunta. Esta competición
serviu para que se medisen o
equipo das Escolas Deportivas
Municipais (EDM) de Frades e
o de Ordes. Este último conxunto
revelouse como superior, á
vista do resultado final de 9-2.
Seus foron tamén os trofeos ao
máximo goleador, para David
López con tres tantos, e ao mellor
porteiro, Tomás del Río.
Fontes: concello de Frades
Lindeiros.
Touro súmase o
fútbol feminino
O equipo competirá na segunda
categoría da liga galega
O equipo feminino da SD
Touro estreouse o domingo 6
enfrontándose na casa o CD
Obrero de Oleiros e o fixo gañando
por 6 a 1 co que deixan
claro que non veñen a probar.
José Ramón Puga e o adestrador
das 21 rapazas e explica
que, o equipo, era unha idea
que levaba tempo madurándose
pero que ata esta tempada
non se fixo realidade. Non
compiten rapazas so de Touro
xa que algunhas son de O Pino
e Arzua, con idades que van
dos 13 os 40 anos.
Mila é a capitana do equipo
e conta un pouco como foi
a pretempada “Xogamos amigables
contra a UD Santiso e
contra a SD Antas, que xogan
na mesma liga e que a tempada
pasada quedaron na metade
da táboa, e perdemos pola mínima.
O equipo e moi competitivo
e as xogadoras aprenden
e melloran moi rápido, contra
a SD Abellá empatamos”, e
vendo o resultado do primeiro
encontro, que as coloca cuartas
na clasificación, está claro que
como se soe dicir “non veñen
de paseo”.
Fontes: concello de Touro, Lindeiros
Campión e Subcampión do torneo de futbol. Fotos: concello de Frades.
Equipo feminino da SD de Touro. Fotos: concello de Touro
De ponte a ponte, sendeirismo en Touro
O concello viviu a etapa de “Goza do Ulla”
Preto dun centenar de afeccionados
ao sendeirismo da
bisbarra de Santiago e do resto
de Galicia percorreron a ruta
de “Ponte a ponte”, organizada
polo Concello de Touro dentro
do programa Goza do Ulla. Ás
09.30 horas déronse cita ante
a sede do Concello de Touro
nunha mañá soleada. Foron
trasladados en buses ata ponte
Remesquide, onde comezou a
ruta dunha lonxitude de 8,5 quilómetros
e que discorre a beiras
do río Ulla. Esta senda lineal
de valor naturalista percorre a
beira dereita do río nun tramo
da Rede Natura. O percorrido
na soleada mañá finalizou en
Ponte Ledesma, no Concello de
Boqueixón, en torno ás 12.30
horas. Durante o percorrido os
sendeiristas gozaron do encanto
do río Ulla ao seu paso polas
áreas recreativas de Ponte
Remesquide, o Souto e Ponte
Ledesma. Algúns afeccionados
que participaron na ruta visitaron
logo a feira do día 5 que
cada mes se celebra nas rúas de
Fonte Díaz, capital do Concello
de Touro. Alí probaron o polbo
que ofrecen as polbeiras, e comeron
nos locais de hostalaría
do Concello de Touro.
Fontes: concello de Touro, Lindeiros
Un momento da ruta. Fotos: concello de Touro

30
Lindeiros
Xosé Marcial Díaz Manso
É enxeñeiro agrónomo, zootecnista e traballa no
Instituto de Estudos do Territorio. Naceu en A Bola,
Ourense. Vive en Ames desde fai 20 anos.
Flexibilidade
Nos anos oitenta ca incorporación de España a Unión Europea vendeuse gran parte do sector
da distribución alimentaria perdéndose capacidade de negociación no establecemento de prezos
dos produtos agrícolas. Foi un fito moi relevante que supuxo grandes vantaxes pero tamén
inconvenientes.
O tema é que agora o sector da distribución alimentaria despacha en París e non recibe …,
está reunido ... A industria ten que asumir os seus prezos que repercute nos gandeiros que están
vendo diminuír o seu marxe de manobra para manter as explotacións en funcionamento. Estase
a producir estas semanas en Galicia unha nova aceleración na reestruturación do sector lácteo
repercutindo no noso modelo territorial, na forma que temos de habitar e sentir o territorio desde
fai moito tempo, na nosa proximidade alimentaria, nunha parte da nosa cultura e na nosa singularidade.
E aportar singularidade no mundo é un valor que cotiza a alta!. Si esta situación se
prolongase moito tempo pode que o deserto bovino que xa caracteriza a provincia de Ourense
se desprace cara o norte e con el os incendios, como ó de onte 31 de Agosto en Cualedro onde
sucumbiron o lume 2.000 ha. Hai voces que veñen aburrindo desde fai décadas co tema da terra
pero estamos adormecidos ante as aparentes bonanzas económicas que mingúan a importancia
dun tema tan de fondo. Sen embargo, hoxe mesmo desde a Xunta de Galicia anúnciase que se
está a traballar nunha proposta sobre medidas fiscais para incentivar a agrupación da propiedade
rústica ... Que ben!.
Flexibilidade, adaptarse o cambio, … Desde as escolas de negocios non paran de repetir este
mantra e non lles falta razón. Pero unha parte desta adaptación ven desde o pau ou a cenoria
das normativas sectoriais e isto é o que estamos a integrar socialmente a cidadanía galega no
que a estrutura agraria se refire. Nesta sociedade de libre mercado onde vivimos o capital non
ten fronteiras, os empresarios cada vez representan menos os intereses locais, rexionais ou nacionais.
Teñen, e temos, nas nosas mans o poder vender os nosos activos o mellor pagador e iso
nos fai fortes e vulnerables a vez. Nas bolsas se fala de volatilidade referíndose a eses escenarios
incertos onde un día se crece e outro se diminúe sen razón aparente e sen marxe de manobra
para as minorías maioritarias. Convivir con ela parece o signo dos tempos e mais o será o do
mundo dos nosos fillos os que estamos formado para traballar aquí ou acolá, segundo ditamine
este incerto futuro.
Pois a terra é a flexibilidade no sector lácteo. Significa ter opción para intensificar ou extensificar
a produción en base a decisións tomadas nas explotacións para poder adaptarse mellor a un
mercado global do leite sen coutas, imprevisible e moi competitivo. Trátase de depender menos
dos prezos dos alimentos para o gando xa
que se depende moito dos prezos da leite.
Este paradoxo de regular desde as administracións
para ser mais competitivos nos
libres mercados é a baza que están xogando
os nosos políticos. Mobilizar os piares
básicos que soportan a produción (a estrutura
da propiedade e o uso da terra) para
facer as explotacións mais estables. Non é
fácil pero non se ve outra … de momento.
MERCADILLOS
Ames
- Bertamiráns - Sábados (76 postos)
Boqueixón
- Lestedo - Domingos 20 de setembro y 4 de
outubro
(80 postos)
Brión
- Pedrouzos - Martes
Frades
- Ponte Carreira - Xoves
Negreira
- Domingos (75 postos)
O Pino
- Día 20 de cada mes
Ordes
- Mércores (130 postos)
Oroso
- Sigüeiro - Sábados (30 postos)
Padrón
- Domingos (750 postos)
Santiago de Compostela
- Xoves - Salgueiriños (200 postos)
Trazo
- Benza - Domingos (12 postos)
Teo
- Cacheiras - Sábados
OUTROS MERCADOS
Santiago de Compostela
-Martes - Lusco e Fusco en Belvís
Teo
-Sábados - Mercado labrego en Os Tilos

setembro 2015 31
TELÉFONOS
DE
INTERESE
Monbus - Castromil
Padrón - Milladoiro - Santiago
L - V: 7:35, 7:45, 8:55, 10:15, 10,35, 12:20, 14:55, 16:05,
Concello de Ames: 981 883 002
Casa da Cultura Milladoiro:
981 535 940
Casa da Cultura Bertamiráns:
981 891 017
Policía Local: 619 767 575
Garda Civil: 981 536 405
Centros de Saúde:
Milladoiro: 981 522 838
Bertamiráns: 981 890 404
Concello de Brión: 981 887 006
Casa da Cultura Brión: 981 509 908
Policía Local: 981 893 474
GRUMIR: 629 871 542
Centro de Saúde: 981 887 701
Concello de Boqueixón: 981 513 061
Casa da Cultura: 981 513 061
Garda Civil: 981 503 051
Emerxencias: 981 513 434
Centro médico de Forte: 981 513 010
Centro médico de Lestedo:
981 502 297
Concello de O Pino: 981 511 002
Casa da Cultura: 981 511 065
Garda civil: 981 511 052
Centro de Saúde: 981 511 196
Concello de Oroso: 981 691 478
Policía Local: 981 691 680
Garda Civil: 981 691 381
Protección Civil: 629 737 942
Centro de Saúde: 981 694 731
Concello de Padrón: 981 810 451
Policía Local: 981 810 247
Garda Civil: 981 810 091
Protección Civil: 981 812 929
Taxis: 981 811 459
Centro de Saúde: 981 810 920
Concello de Negreira: 981 885 250
Casa da Cultura de Negreira:
981 885 736
Policía Local: 676 454 882
Garda Civil: 981 885 001
Centro de Saúde : 981 886 378
Concello de Santiago: 981 542 300
Policía Local: 981 542 323
Policía Autonómica: 981 546474
Policía Nacional: 981 571 717
Garda Civíl: 981 581 611
Garda Civil de Tráfico: 981 582 266
Bombeiros: 981 542 446
Cruz Vermella: 981 586 969
Radio - Taxi: 981 569 292
Estación de autobuses: 981 542 416
Estación de ferrocarril: 902 240 202
Aeropuerto: 981 547 500
Concello de Teo: 981 815 700
C. Sociocultural A Ramallosa:
981 805 700
Policía Local: 981 815 700
Protección Civil: 649 804 720
Centros de Saúde:
Folgueiras( Calo): 981 814 106
Os Tilos: 981 801 038
Cacheiras: 981 807 411
Reis: 981 815 711
Concello de Vedra: 981 814 612
C. Sociocultural 3ª idade: 981 502
024
Protección Civil: 629 661 685
Taxis: 608 981 944
18:20, 19:30, 21:50
Sábados: 8:50, 10:05, 10:25, 10:55, 12:20, 14:55, 19:30,
21:50
Domingos e festivos: 8:50, 10:25, 12:20, 14:55, 19:25,
19:30, 21:50
Santiago -Milladoiro - Padrón
L - V: 6:50, 9:00, 10:00, 11:30, 12:30, 14:35, 15:30,
18:00, 19:00, 20:30
Sábados: 10:00, 11:30, 12:00, 14:00, 16:00, 20:00,
20:30
Domingos e festivos: 10:00, 11:30, 12:00, 18:00,
20:00, 20:30
Empresa Arriva
Padrón - Milladoiro - Santiago (h.aprox.)
L - V: 7:00, 7:50, 9:00, 10:10, 11:00, 12:10, 13:00, 14:25,
15:00, 16:00, 17:10, 18:00, 19:10, 20:00, 21:20, 22:00
Sábados: 9:20 ata 20:20 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 9:20 ata 21:20 cada 2 hs.
Santiago - Milladoiro - Padrón
L - V: 6:00, 7:00, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:15,
14:00, 15:00, 16:00, 17:00, 18:00, 19:00, 20:00, 21:00,
22:10
Sábados: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Empresa Bustelo
Rois - Santiago (de Extramundi 5 m antes
L - V: 6:45, 7:30, 9:00, 14:30, 18:00, 20:00
Sábados: 9:00, 14:30, 18:00
Domingos e festivos: 10:15, 14:30, 18:00
Santiago - Rois
L - V: 7:30, 10:00 12:00, 15:30, 19:00, 21:00
Sábados: 12:00, 17:00,19:00
Domingos e festivos: 11:00, 17:00, 19:00
HORARIO DE AUTOBUSES, verán
La Estradense
A Estrada - Cacheiras - Santiago
L - V: 7:00, 7:20, 8:00, 8:30, 9:10, 10:45, 11:05, 11:45,
13:15, 15:05, 18:20, 19:20
*Por Cacheiras 20 minutos máis tarde.
Sábados: 8:30, 10:00, 15:00. 18:15.
Domingos e festivos: 9:00, 18:15
Santiago - Cacheiras - A Estrada
L - V: 7:45, 9:00, 9:30, 10:30, 11:30, 12:30, 14:00, 15:15,
16:30, 18:00, 19:00, 20:15
Sábados: 9:15, 12:30, 17:15, 20:15
Domingos e festivos: 12:30, 20:00
Monbus - Castromil
Cacheiras -Santiago ( de Moraña)
L - V laborais: 7:40, 9:25, 12:40, 16:10
Santiago - Cacheiras ( ata Moraña)
L - V laborais: 12:00, 13:00, 15:30, 18:30, 20:45
Empresa Seoane
Cacheiras - Santiago
L - V: 8:10, 9:05, 15:20, 17:50, 18:15,
Sábados: 8:25
Santiago - Cacheiras
L - V: 12:30, 13:45, 17:00, 18:00, 19:30
Sábados: 12:30
Vedra - Santiago ( Hor. Aprox:)
L - V : 7:40, 14:55
Sábados: 7:50
Santiago - Vedra
L - V: 14:00, 19:30,
Sábados: 14:00
Autobuses de Calo
Milladoiro - Santiago (Rúa da Rosa)
L - V: De 7:00 ata 21:45 cada 15 min.
Sábados: 7:35 ata 13:35 cada hora. e as
16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20:35, 22:05, 23:00
Domingos e festivos: 9:30, 10:30, 11:30, 13:00, 16:05,
17:05, 18:35, 19:35, 20,35, 22:05, 23:00
Santiago (Rúa da Rosa) - Milladoiro
L - V: De 7:00 ata 21:30 cada 15 min. 22:00 e 22:30
Sábados: 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00,
16:30, 18:00, 19:00, 20:00, 21:30, 22:30, 23:15.
Domingos e festivos: 10:00, 11:00, 12:00, 14:00, 18:00,
19:00, 20:00, 21:30; 22:30, 23:15.
Milladoiro-Santiago(Est.de autobuses)
L - V: 8:10, 9:25, 15:15, 19:15
Sábados: 8:10, 9:25
Santiago (Est. de autobuses) - Milladoiro
L - V: 8:35, 13:10, 18:10, 20:10
Sábados: 8:35, 13:10
Milladoiro - Bertamiráns
Días laborais: 10:00, 11:45, 17:30
Bertamiráns - Milladoiro
Días laborais: 11:00, 12:15, 19:00
Hermanos Ferrín
Negreira - Brión - Bertamiráns - Santiago
L - V: 6:45 a 20:45 cada hora.
*Bertamiráns 7:10, 8:05 cada hora hasta 21,05.
Sábados: 7:45, 8:45 cada 2 h. ata 19:45 , 21:30
*Bertamiráns 8:05 ata 20:05 cada dúas horas e 21:45
Domingos e festivos: 08:45, 09:45 ata 19:45 cada 2 h.
e 21:30.
*Bertamiráns 9:05, 10:05 cada dúas horas ata 20:05
e 21:45
Santiago - Bertamiráns - Brión - Negreira
L - V: de 07:45, ata 21:45 cada h.
Sábados: 08:45, 09:45 , 10:45 ata 20:45 cada 2 h. e
22:30
Domingos e festivos: 9:45, de 10:45 ata 20:45 cada 2
h. e 22:30
Autocares Mosquera
Forte ( Boqueixón) - Santiago
L - V: 15:05, 19:35
Santiago - Forte ( Boqueixón)
L - V: 8:05
Empresa Lázara
Boqueixón ( Ponteledesma ) - Santiago
L - V: 7:15, 7:40 ( lectivos) 8:50, 10:45, 14:30, 18:00
Sábados: 9:45, 14:30
Domingos e festivos: 18:45
Santiago - Ponteledesma (Boqueixón)
L - V: 10:00, 13:00, 14:30 (lectivos), 17:00, 18:30
( lectivos), 19:30
Sábados: 13:00, 17:00
Domingos e festivos: 20:00
Monbus - Castromil
Ponte Ulla - Santiago
L - V: 8:07, 9:32, 9:33, 11:32, 15:18, 17:22, 20:22
Sábados: 9:32, 9:33, 10:53, 15:18, 17:22, 20:22, 20:23
Domingos e festivos: 10:53, 15:18, 17:23, 20:23, 21:48
Santiago - Ponte Ulla
L - V: 9:15, 12:00, 14:00, 15:00, 16:00, 18:00, 20:00
Sábados: 10:00, 14:00, 15:00, 16:00, 18:00
Domingos e festivos: 10:00,12:00, 14:00, 16:00, 18:00,
21:00 ( fin de puente)
Monbus - Castromil
A Gándara (Os Anxeles) -
Bertamiráns - Santiago ( Rúa A Rosa)
L - V: 7:15, 7:40, 8:15, 9,25, 10:25, 11:25, 12:25, 14:25,
15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25
Sábados: 8:25, 9:25, 10:45, 12:25, 14,25, 17:25, 19:25,
21:25
Domingos e festivos: 9:25, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25
Santiago (Rúa A Rosa) -
Bertamiráns - A Gándara (Os Anxeles)
L -V: 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:20,
17:00, 18:15, 19:00, 20:00, 21:30
Sábados: 10:00, 12:00, 13,00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15
Sábados e festivos: 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:15,
20:15
Bertamiráns - Santiago
(En tránsito desde Muros, Noia. H. aprox.)
L - V: 7:15, 7:40, 8:15, 9:25, 10:25, 11:25, 12:25, 14:25,
15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Sábados: 8:25, 9:25, 10:45, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25.
Domingos e festivos: 09:25, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25
Santiago - Bertamiráns - Noia - Muros
L - V: 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:35, 15:20,
17:00, 18:15, 19:00, 20:00, 21:30.
Sábados : 10:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15.
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:15,
20:15.
Monbus - Castromil
Ordes - Oroso - Santiago
Laborais: 7:35, 8:50, 10:50, 12:05, 13:50, 14:35, 16:20,
17:20, 18:50, 20:20, 21:35 (15 min. en
Sábados: 8:35, 10:50, 14:50, 17:20, 18:35, 22:55
por AP-9: 8:00, 18:00 *no Sigüeiro
Domingos e festivos: 10:50, 12:50, 14:50, 17:20, 18:50,
21:35 Por AP-9: 21:00 *no Sigüeiro
Oroso - Santiago ( Rúa da Rosa)
L - V: 8:20, 10:20, 12:25, 17:40, 21:50
Santiago - Oroso - Ordes
Laborais: 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 11:50, 12:15,
14:00, 15:30, 16:30, 18:00, 19:30, 20:20, 21:15
Sábados: 10:00, 14:00, 16:30, 18:00, 19:30, 21:00
Domingos: 12:00, 14:00, 18:00, 19:30, 21:15
Aucasa
Trazo - Santiago
7:40
Santiago - Trazo
14:10
Empresa Freire
Arzúa - Arca - Santiago
L - V: 7:30, 8:00, 8:10, 10:40, 12:10, 14:20, 15:00, 15:45,
18:10, 20:40. *por Arca 25 min. despois, aprox.
Sábados: 8:10, 10:40, 12:10, 15:45, 18:10
Domingos e festivos: 8:10, 12:10, 15:45, 18:10,
20:40 (Sábados non circula)
Santiago - Arca - Arzúa
L - V : 7:00, 9:00 ( 8 e 22 de cada mes), 9:15, 11:00,
12:45, 13:30, 16:00, 18:00, 18:30, 20:00
Sábados: 7:00, 11:00, 12:45, 13:30, 16:00, 18:30
Domingos e festivos: 7:00, 11:00, 16:00, 18:30,
20:00 ( sábados non circula)
Santiago - Aeroporto
De 6:00 ata 00:00 cada 1/2 h., diario,
dende Pz. Galicia.
De 6:10 ata 00:10 cada 1/2 h., diario
dende Est. de Tren
De 6:20 ata 00:20 cada 1/2 h, diario,
dende Est. Autobuses.
Aeroporto - Santiago
De 7:00 ata 1:00 cada 1/2 h., diario.

32 memorias dos nosos maiores
Lindeiros
Maximino
Viaño
Veciño de Ames
Cando se fala de emprendedores
alguén debería por de
exemplo a vida de Maximino
Viaño. Naceu e viviu sempre
en Ames, primeiro en Lamas
e despois en Tapia onde segue
residindo os seus 88 anos. Lembra
a súa aldea como un lugar
de costas a Compostela, con
veciños que acudían a capital a
vender produtos ou facer xestións
pero que volvían rapidamente
a súa casa.
Estudou na unitaria de Cerdeiras
e lembra con cariño o
seu profesor que, incluso nas
vacacións de verán durante a
guerra, camiñaba 3 kilómetros
para darlles dúas horas de clase.
O mestre sabía da valía de
Maximino que co tempo comezou
a estudar graduado social
por libre, cando podía acudía a
Santiago, ia as clases montado
nunha bicicleta e cando volvía
mordía cos dentes unha lanterna
de petaca para alumear o
camiño.
Cando casou comezou a montar
en Tapia a súa propia granxa
e no ano 66 coa colaboración
doutros 5 gandeiros monta a
primeira cooperativa, algo inusual
por aquel entón e que fixo
que se convertera nun referente.
As boas relacións que en este
período colleitou Maximino en
Madrid fixo que se apoiaran
máis proxectos e so na zona de
Negreira e Ames naceron máis
de 200 cooperativas. Maximino
é moi crítico coa política porque
viu como en canto comezaron a
funcionar o ministerio enviou
unha orden para que se parara o
crecemento, en España existían
240.000 explotacións e tiñan
medo de que pecharan e deixaran
a xente na rúa.
A experiencia acumulada serviulle
para impulsar, coa axuda
doutras persoas, dous proxectos
moi importantes para Galicia,
Feiraco e Ternera Gallega.
Maximino lembra con nostalxia
como no casino de Negreira reuníanse
máis de cen persoas e
falaban de facer algo que non
estivera dirixido desde Madrid
e iso foi o nacemento de Feiraco.
Maximino segue vinculado
o sector xa que a súa granxa segue
funcionando e pensa que de
esta crise sairase porque xa viu
moitas antes e “Galicia sae de
todo” pero sabe que no camiño
quedarán explotacións, as mais
febles.
Con 65 anos comezou a cebar
becerros na casa dos seus pais,
foi entón cando comezou a pensar
que o xeito de distinguirse
era valorizar a carne, facela mellor
que a que viña de fora, e así
naceu Ternera Gallega que segue
a ser un dos estandartes de
Galicia en todo o mundo.
Maximino non para, segue a
escribir, acude a tertulias e entrevistas
coma esta, pero sobre
todo escoita a quen o chama e
fálalle a quen o quere escoitar.
Deberiamos escoitar mais aos
que impulsaron os proxectos
que funcionan e menos os que
venden fume, non será porque
non poidamos porque Maximino
segue estando o servizo
de Galicia aínda que poucos o
lembren.
Santiago, 19 de agosto de 2015