LINDEIROS JULIO 2015

LINDEIROS
O xornal gratuíto da bisbarra de Compostela
Rutas
De Vedra a Teo (paxs 14 e 15)
IES MILLADOIRO
DOTACIÓN XA!!
Entrevista a un alcalde:
Martiño Noriega,
Santiago de Compostela
(páx.16)
Novas
O ex alcalde de Negreira iniciou
unha estrada sen cartos (páx. 3)
Ordes xa ten alcalde (páx. 4)
Pasou:
Alumnos de Ordes presentan o
libro “As casillas sen número”
(páx. 20)
Feira do Comercio Val da Maía
(páx. 21)
Pasará:
Mark Knopfler en Compostela
(páx. 22)
Atardecer no Gaias (páx. 22)
Deportes:
Diego Rojo: do runnig ó
ultrafondo (páx. 27)
Campionato de pesca infantil
en Touro (páx. 28)
Xullo 2015
Camas de area para vacas, naturais como a terra
N 26 MENSUAL

2
Lindeiros
Editorial
Un novo escenario para o comercio
MEDIATIZA
Colaboradores
en este nº
Andrés Gómez Tato
Iñaki Quenerapú
Fátima García Doval
Jorge del Oro
Xosé Marcial Díaz Manso
Resulta evidente que as últimas eleccións deixaron un escenario moi distinto nos concellos; a maiores o NO de Grecia promete
continuidade na situación de incerteza aínda que é certo que promete tamén máis poder para os pobos e menos para os
políticos.
Fai uns días falaba cun empresario, é unha persoa que me merece moito respeto porque leva moitos anos e, nunha situación
na que pecharon moitísimos negocios, iso merece polo menos algo de atención. Dicíame que os concellos se non axudan teñen
polo menos que non estorbar e contábame algunhas das que tivo que aguantar; situacións que me fan pensar que non chega con
que muden as persoas ou os partidos, teñen que mudar tamén as actitudes.
Moitos políticos teñen unha relación bipolar cos comerciantes e coas asociacións que os representan; por un lado saben que
son un bo lugar para difundir o traballo que fan desde as concellarías pero, por outro, son un grupo de presión que reclama sempre
unha atención acorde coa súa importancia.
Cal é o papel dos concellos cos autónomos e as pymes? o primeiro resulta evidente: teñen que escoitar, un concello non pode
ter un par de reunións ó ano e con iso crer que pode arranxar todo. O seguinte que teñen que ter claro os concellos é que os empresarios
son un motor económico e que, polo tanto, os cartos non os necesitan polo feito de que sexan cartos, os necesitan para
facer cousas; isto que parece algo obvio foi unha constante dos últimos anos, a política de subvencións serve para dar cartos e
que os comerciantes decidan en que os usan cando en realidade a política de promoción económica correspondelle ao concello.
A terceira cuestión, desde o meu punto de vista, é a de planificación; un concello ten que ter un plan como mínimo bianual
porque un goberno municipal non ten que facer que un empresario gañe máis cartos, ten que conseguir que teña máis clientes
e iso son políticas a largo prazo; a xente vai os sitios porque unha actividade repítese varias veces non porque un ano se fixera
algo alí. E para min a última cuestión é a xeográfica; non é o mesmo a promoción económica en Ames que en Boqueixón, non
é mesma en Rois que en Padrón.
Si xuntamos todo isto nos atopamos con que un concello ten que reunirse de xeito periódico coas súas asociacións de comerciantes
pero debería tamén buscar encontros máis amplos. Unha vez coñecidas as necesidades e as demandas, e tendo claro que
non son o mesmo, debería decidir canto diñeiro pode destinar a esas cuestións. A continuación, xa sabendo de que capital vai
dispoñer, debería apartar a cantidade que irá a parar en forma de subvencións e entregala xa; un comerciante non pode facer
promoción e esperar 6 meses a cobrar, un empresario non lle pode deixar diñeiro o concello. Co diñeiro que queda debería planificar
que necesidades pode cubrir e que demandas e convinte ter en conta; unha asociación pode pedir iluminación de Nadal
pero o concello pode pensar que é mellor que eses cartos se destinen a 3 actividades o longo do ano e non a unha soa.
A recente Feira do Comercio de Ames, na que Lindeiros tivo stand, deixou moi boas sensacións. Os comerciantes son xente
optimista por natureza e, de todos xeitos, son os que manteñen en boa medida vivos os pobos, alguén imaxina unha vila sen
comercios? así que coidemos deles e escoitémolos porque, a maioría, saben do que falan.
Manel Pardo
Atopa Lindeiros en: Ames, Boqueixón, Brión, Frades, Negreira, O Pino, Ordes Oroso, Padrón, Rois,
Santiago, Teo, Tordoia, Touro, Trazo, Vedra

xullo 2015 novas da bisbarra 3
O concello de Negreira
denuncia que non
existe orzamento para
a variante de Tamara
O anterior goberno do Partido Popular iniciou
as expropiacións sen ter cartos para a obra
O novo equipo de goberno nicrariense
fixo público un informe
da intervención que afirma
“ non existe aplicación orzamentaria
destinada a esta obra;
nin a mesma se atopa incluída
no Anexo de Inversións do Orzamento
2015”. Este informe
explica tamén as complicacións
para sacar adiante o proxecto
“dada a súa contía ( 101.957,81
euros ), a obra citada problabemente
debería ser costeada,
como mínimo parcialmente,
mediante subvencións concedidas
a este Concello para a realizacións
de infraestruturas por
parte doutras administracións
públicas. Tamén en razón da
contía, non é posible realizar
una transferencia de crédito para
o financiamento da citada obra
sen prexudicar a actividade do
Concello relacionadas coas partidas
que deberían reducirse”.
O equipo socialistas denuncia
a”improvisación e despropósito”
que supón comezar
unha expropiación urxente e
ocupar terreos privados sen ter
os 100.000 € nos que esta orzamentada
a obra.
Nun comunicado o goberno
municipal plantexa unha serie
de preguntas o equipo saínte: ¿
a que veu tanta presa para sacar
adiante un expediente de expropiación
urxente, cando o Concello
non conta con cartos para
facer a actuación correspondente.?
¿ a que veu tanta presa para
meter as máquinas nas fincas
privadas, nalgunha delas de maneira
forzosa, cando o Concello
non conta con cartos para facer
a actuación correspondente.? ¿
qué motivou o exalcalde para
manter unha acitude tan hostil
cos seus veciños.? ¿ detrás de
todos estes feitos había algún interese
que descoñezamos?.
En próximas datas convocarase
unha reunión cos veciños
afectados para explicar a situación
e respostar todas as preguntas
que se queiran facer.
Fontes: concello de Negreira,
Lindeiros.
O TSXG confirma que o
alcalde de Trazo pagou
obras sen construír
O absolve de falsidade documental pero da por
probados os feitos denunciados polo Psoe
As sentenza da Audiencia
Provincial de A Coruña confirmada
agora polo Tribunal
Superior de Xustiza refírese
o pago dunha factura, pola
construción duns graderíos
no campo de fútbol, sen que a
obra estivera nin comezada. A
Agrupación Socialista de Trazo
acata a sentenza xudicial e
amosa a súa sorpresa por que
Dafonte presuma publicamente
dun procedemento xudicial
onde tanto a Audiencia
Provincial da Coruña como o
propio Tribunal Supremo consideran
probado que o alcalde
de Trazo cometeu unha ilegalidade
manifesta: o pago dunha
obra que non estaba feita.
Ambas sentencias xudiciais
sinalan que a absolución de
José Dafonte non ten que ver
coa súa inocencia, pois consideran
feitos probados que
o alcalde de Trazo actuou de
forma ilegal. A absolución baséase
en “deficiencias de la instrución
que hubieran podido dar
entrada a potenciales elementos
indiciarios”. Dito noutras palabras
: un erro da Fiscalía á hora
de cualificar o ilícito penal xa
que acusou de falsidade documental
cando a denuncia inicial
era por malversación e falsidade
documental.
Ambas sentenzas apuntan
que o alcalde de Trazo podería
ter cometido unha malversación
de caudais públicos, pero para
poder condenalo por este delito
sería preciso que o fiscal tivera
cualificado os feitos desta maneira.
Unha cualificación que si
fixo o PSOE de Trazo na súa denuncia
inicial, pero que a Fiscalía
decidiu obviar na tramitación
da causa.
Para o Psoe é indiscutible, e
así o ten confirmado a Xustiza,
que de non ser pola súa denuncia
non se tería construído o
graderío do Campo. Neste sentido,
os socialistas lembran que o
alcalde aínda non respondeu nin
diante do xuíz nin diante dos
veciños e veciñas de Trazo por
que pagou unha obra que non
estaba feita e a onde ían ir eses
cartos. O alcalde recoñeceu no
xuizo que firmaba sen mirar,
e aludiu a falta de formación e
a falta de tempo como excusa
algo impensable en alguén que
ten dedicación exclusiva.
Os socialistas aseguran que
seguiran desempeñando a súa
labor de oposición e denuncian
as continúas trabas que teñen
que superar como son: non entregar
as actas da Xunta de Goberno
(que son a única forma de
coñecer o que se decide nelas)
ou impedir o acceso á documentación
municipal por parte
dos concelleiros e concelleiras
socialistas.
O alcalde de Trazo leva doce
anos gobernando e acaba de revalidar
a confianza dos veciños.
Fontes: Psoe Trazo, Lindeiros.
O alcalde de O Pino cobrará o mesmo que o de A Coruña
O Psoe denuncia que se usan os máximos legais para os soldos e os mínimos para a participación
O concello de O Pino celebrou
o pasado día 22 a súa
primeira sesión plenaria do presente
mandato e no que se aprobou
a organización do goberno
municipal presidido por Manuel
Taboada.
A portavoz socialista, Begoña
Pampín, censurou que Taboada
se fixe un soldo de 40.000 euros
brutos anuais, “o máximo legal
permitido para un concello de
menos de 5.000 habitantes” e
lembrou que este salario será
igual ao anunciado polo novo
alcalde da Coruña. Asimesmo,
o Grupo Popular aprobou tamén
dúas dedicacións exclusivas a
maiores da do alcalde fixando
as contías en 24.598,42 € e
20.605,06 € ao ano.
En contraposición os socialistas
consideran “moi insuficiente”
a periodicidade das sesións
plenarias cada 3 meses e solicitan
que sexan mensuais, que se
creen comisións informativas
previas nas que participen tó-
dolos membros da corporación
e que se inclúa a oposición nas
xuntas de goberno.
Fontes: Psoe O Pino, Lindeiros

4 novas da bisbarra
Os portavoces socialistas de
Frades e Ordes renuncian as
actas de concelleiros
Ambos políticos asumen nos comunicados a responsabilidade
polos malos resultados obtidos nas pasadas eleccións
Aurelio Garea levaba 3 anos
o fronte da oposición de Frades
e mostrase satisfeito do traballo
realizado ”Estou moi satisfeito
do traballo que se fixo durante
os tres últimos anos na oposición
municipal, defendendo
sempre os dereitos dos veciños
e veciñas de Frades, pero ca
mesma actitude decidida e de
compromiso, sumo a responsabilidade,
de non ser quen de lograr
constituír unha candidatura
de progreso”. Aurelio seguirá
como militante xa que renunciou
tamén a secretaría xeral da
agrupación.
O secretario xeral da Agrupación
Socialista de Ordes,
Suso Pedreira tampouco tomou
posesión da súa acta de concelleiro
e anunciou que convocará
eleccións á Secretaría Xeral da
Agrupación Socialista de Ordes
a finais deste mesmo ano. O xa
ex concelleiro explicou que “Os
resultados das pasadas eleccións
foron moi malos e asumo toda a
responsabilidade; despois de
doce anos xa é hora de deixar
paso, aínda que sempre estarei
a disposición do PSOE e de Ordes”.
Suso Pedreira ratificouse
ante a asemblea na súa intención
de “propiciar unha transi-
ción tranquila na Agrupación
Socialista de Ordes seguindo a
folla de ruta que nos marcamos
tras as eleccións do 24 de maio”.
Neste sentido, explicou que será
a número dous da candidatura,
Aurelio Garea de Frades. Foto: Psga-Psoe Frades
Verónica Gómez Fuentes, quen
ocupe o escano conseguido pola
Agrupación Socialista de Ordes.
Fontes: Psoe Frades, Psoe Ordes,
Lindeiros
Manuel Mirás presenta o novo equipo de
Goberno do concello de Oroso
Según o rexedor e unha mestura de experiencia e renovación
O novo grupo de Goberno
conta con dúas novas incorporacións
con respecto á lexislatura
anterior: Vanesa Boo Martínez e
Beatriz Rodeiro Fernández .
Vanesa Boo asumirá a primeira
tenencia de Alcaldía, e as áreas
de “Réxime interior, persoal,
turismo, atención aos maiores,
comunicación, protocolo e coordinación”.
“Encargarase de levar
o peso administrativo do Concello”,
explica o alcalde orosán, así
como de facilitar a coordinación
do resto de áreas de Goberno.
Manuel Mirás, ademais da Alcaldía,
mantén as mesmas competencias
da pasada lexislatura:
Economía, Facenda, Urbanismo
e Ordenación do Territorio.
A segunda incorporación, Beatriz
Rodeiro Fernández, asumirá
as competencias en materia de
“Ensino, benestar social e atención
o menor”, que na pasada lexislatura
asumira Antonio Leira.
quen “é o concelleiro que experimenta
un cambio total nas súas
responsabilidades, pois asume
unha tenencia de Alcaldía e as
delegacións de “Seguridade cidadá,
protección civil, voluntariado,
parques e xardíns, parque móbil,
limpeza viaria, mobiliario urbano
e comercio”.
Luís Rey Villaverde mantén
Suso Pedreira de Ordes. Foto: Psoe de Ordes
a concellería de Deportes, ao
tempo que asume varias competencias:
Cultura, Xuventude,
Escolas Infantís e Aula de Música;
así como Emprego e Promoción
Económica. María Liste
Rañe mantén as competencias en
Muller e Sanidade, ás que suma
Parroquias. Por último, Eduardo
Veiras Rey mantense como
concelleiro de Obras e Servizos,
sumando dúas competencias
afíns como Medio Rural e Medio
Ambiente, ademais de Relacións
Veciñais.
Fontes: concello de Oroso, Lindeiros.
Os problemas de suministro
da estación de servizo de Ponte
Carreira foron unha constante
denuncia dos veciños o longo do
último ano; o feito de que so 3
ou 4 días de cada semana tivera
combustible obrigaba os veciños
a percorrer 25 km. para encher
os depósitos dos seus vehículos.
No mes de xaneiro o alcalde Roberto
Rey anunciaba nun pleno
que o dono da concesión estaba
buscando outra empresa, que se
fixera cargo da xerencia e dos
traballadores, para despois comunicarllo
a Repsol.
O problema parece agora resolto
xa que en xuño comezou
a xestión a nova empresa repoñendo
o servizo, garantindo
a dispoñibilidade de todos os
combustibles e anunciando que
Lindeiros
A nova xerencia da
gasolineira de Ponte
Carreira restablece o
servizo
O suministro de combustible aos veciños
carrexaba problemas desde fai máis dun ano
A Sala do Contencioso-Administrativo
do Tribunal Superior
de Xustiza de Galicia
desestimou o recurso interposto
por Unión por Ordes (UXO)
contra o Acordo de proclamación
de electos do Concello de
Ordes e proclama ao Partido
Popular como a lista máis votada
nas Eleccións Municipais do
pasado 24 de maio neste concello
coruñés.
Con esta sentenza conclúe
definitivamente o proceso o ser
rexeitados os recursos por falta
de base xurídica. Entre outros
aspectos, a sentenza rexeita a
repetición dos comicios na mesa
electoral do Mesón do Vento,
como reclamaba UXO. Nesa
mesa electoral, sinala a sentenza,
“entre os 14 votos nulos encóntrase
un sobre baleiro, polo
que cabe concluír que se com-
xa teñen solicitado o permiso
para poder vender Gasóleo B
agrícola e bombonas de butano.
Segundo a empresa desde o 3 de
xuño dispoñen de todos os combustibles
e mesmo ampliaron
nunha hora o servizo de atención
ao público: de 7:00 a 23:00
horas. Ademais, apuntaron que
entre os plans futuros da instalación
figuran a instalación dun
servizo de lavado de vehículos.
O alcalde Roberto Rey, recentemente
reelixido, mostrouse
satisfeito porque remate un
problema que levou o pleno
municipal a presentar distintas
queixas e reclamacións ante a
Xunta e ante a empresa Repsol
o longo dos últimos 12 meses.
Fontes: concello de Frades, Lindeiros.
O Partido Popular foi a
lista máis votada en Ordes
O TSXG desestimou os recursos presentados
por UXO sobre a nulidade dunhas papeletas
putou como nulo o que en realidade
era un voto en branco (art.
96.5 da LOREG). En calquera
caso trátase dunha irregularidade
non invalidante por non afectar
ao resultado das eleccións
e que, polo tanto, non esixen a
medida interesada pola candidatura
recurrente de repetición
da elección na dita mesa, o que
determina que tamén este motivo
de impugnación teña que ser
desestimado e con el a totalidade
do recurso”.
Co sentenza do TSXG, a
Corporación Municipal de Ordes
quedará integrada definitivamente
por 1 concelleiro do
PSdeG-PSOE, 3 do BNG, 6 de
UXO e 7 do Partido Popular.
Fontes: Psoe Ordes, Lindeiros

xullo 2015 novas da bisbarra 5
Psoe e Anova gobernarán xuntos en Teo
O equipo está formado por 9 concelleiros e divídese en seis grandes áreas de xestión
O alcalde de Teo, Rafa Sisto (Son de Teo-Anova) , e a concelleira do PSdeG-PSOE presentaron o acordo de gobernabilidade para o Concello de Teo para os próximos
catro anos; según os edís o fomento do emprego e as políticas de benestar son dous piares fundamentais deste pacto de estabilidade. Os dous representantes
destacaron ademais que durante as negociacións houbo “unha aposta xenerosa por ambas partes na que se negociou e se consensuou un goberno e un programa”.
O goberno de Teo terá seis grandes áreas de xestión. Da alcaldía dependerá economía e facenda,
medio natural (no que se inclúe a xestión do ciclo da auga), lingua, persoal e comunicación. A área
de Urbanismo dependerá directamente do PSdeG-PSOE xa que Uxía Lemus encargarase de Urbanismo,
Vivenda e Sotibilidade (PXOM, disciplina urbanística, vivenda, obras de urbanización,
sostibilidade) e Roberto Moñino de Infraestruturas (Plans provinciais de infraestruturas e plans especiais
de colaboración con outras administracións). A propia Uxía Lemus destacou que a elección
desta concellaría vén motivada “polos nosos perfís profesionais, centrados no urbanismo”.
A área de Benestar será responsabilidade de Ignacio Iglesias e recolle os servizos sociais, escolas
infantís, igualdade, conciliación, voluntariado, participación veciñal entre outras. Salomé Beiroa
encargarase dunha concellaría de administración, cultura, educación e deporte na que contará co
apoio de Pilar Pérez para o ámbito de Cultura e Jorge Carballido para Deportes. A maiores inclúe
administración electrónica, contratación e seguridade cidadá. A área de Servizos Básicos, da que se
sigue encargando Xurxo Francos, atenderá a xestión das brigadas municipais, reaparación de vías
e camiños, parques e xardíns, alumeado, limpeza viaria e xestión de RSU. Pola súa banda Conchi
García terá a área de transporte e emprego na que tamén se engloba comercio e turismo.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros
Uxía Lemus e Rafa Sixto. Foto: concello de Teo
Acordo de investidura en Ames
con 21 compromisos
As forzas de esquerda colocan ao socialista Miñones de alcalde
Psoe, Ames Novo, BNG e Contigo
Pódese chegaron a un acordo
para investir alcalde ao socialista
José Miñones que, no momento
de pechar este xornal, segue gobernando
con 4 concelleiros.
O acordo implica 21 compromisos
entre os que se inclúen
medidas económicas como a
elaboración duns orzamentos
participativos ou renegociar a débeda
vinculada o plan de axuste.
Precisamente a participación veciñal
é un dos eixes dos acordos
xa que se compromete a elaborar
e aprobar un Regulamento de
Organización e Funcionamento
Municipal, no que se lle dea participación
aos veciños e veciñas.
O mesmo tempo tamén elaborar
e aprobar un Regulamento de
Participación Cidadá e poñer en
funcionamento o portal de Transparencia
para facilitar unha total
información sobre o Goberno
municipal e a súa xestión. Así
coma o compromiso claro do
funcionamento institucional dos
medios de comunicación dependentes
do concello: páxina web,
redes sociais e radio municipal.
Un dos problemas do concello,
o cemiterio municipal, ven
recollido nos compromisos que
aluden a Iniciar os trámites encamiñados
á apertura dunha
primeira fase do cemiterio dos
Batáns. Outro dos temas que
estivo presente no último ano, a
xestión da auga, aparece no acordo
coa intención de “ Buscar o
consenso nas medidas a adoptar
no Ciclo Integral da auga cuxo
contrato expira en outubro, co
obxectivo da municipalización do
servizo”.
A crise tamén se recolle en
estes compromisos nos que se
fala de “ Activar un programa
de apoio e axuda urxente para as
persoas afectadas pola crise ou
que se atopen en risco de exclusión
social. E habilitar servizos
de comedor durante os meses do
verán e vinculados as actividades
lúdicas para nenos e nenas con
dificultades alimenticias pola situación
económica familiar.
Son, en definitiva, medidas de
sentido común que terá que poñer
en marcha o novo executivo no
menor tempo posible para cumprir
co acordo de investidura.
Fontes: BNG Ames, Psoe Ames, Ames
Novo, Contigo Pódese, Lindeiros.
O alcalde de Brión na
Comisión Superior de
Urbanismo de Galicia
José Luís García representará a FEGAMP en
organismo de control
O reelixido alcalde de brión
terá unha lexislatura ocupada xa
que será o representante titular
da Federación Galega de Municipios
e Provincias (FEGAMP)
na Comisión Superior de Urbanismo
de Galicia. Así llo comunicou
o secretario xeral da
FEGAMP, Eduardo Ramonde
Rodríguez, quen indicou que a
designación se realiza a proposta
do grupo político socialista.
Así mesmo, José Luís García
foi elixido como deputado provincial
do PSOE polo partido
xudicial de Compostela. Uns
nomeamentos que García asume
“con toda humildade” e co
obxectivo de “traballar con lealdade
para os veciños e veciñas
de todos os municipios, independentemente
da súa cor política”.
Neste sentido, augura que
“será unha lexislatura na que
haberá que gobernar con outros
grupos políticos, polo que espero
que a miña experiencia a
nivel municipal poida ser útil á
hora de chegar a acordos”.
No momento de escribir estas
liñas a Deputaci´n da Coruña
ainda non foi constituida e Psoe
BNG seguen negociando a presidencia
do organimo.
Fontes: concello de Brión, Lindeiros.

6 ciencia e tecnoloxía
Lindeiros
Andrés Gómez Tato
¡Verano! Vacaciones. Relax.
Tiempo para disfrutar. Los más
jóvenes han dejado atrás por
un tiempo clases y exámenes.
Es época para experimentar un
poco. Para curiosear. ¡Hagámoslo!
¿Tienes una pajita cerca?
¡Cógela! ¿Y un vaso? Llénalo de
agua. Al meter la pajita dentro
del vaso de agua, verás como la
pajita se dobla. Si la miras cerca
de la superficie del agua, mejor
un poco ladeado, verás que parece
que se dobla justo en el borde
del agua, como se aprecia en la
foto que acompaña este artículo.
¿Cómo es posible? Si sacamos la
pajita, esta sigue estando recta,
sin dobleces. Al introducirla de
nuevo en el agua, ¡se vuelve a
doblar!
De nuevo la luz y nuestra percepción
de la realidad nos están
engañando. Nuestro cerebro está
acostumbrado a pensar que la luz
se propaga siguiendo una línea
recta. Sin embargo no ocurre así
en este caso. La luz que vemos es
la luz ambiental que se refleja en
la pajita. El rayo de luz que parte
desde ella hacia nuestros ojos,
cuando abandona el agua y pasa
al aire, cambia ligeramente de
dirección. Por tanto, esta llega a
nuestros ojos apuntando en una
dirección diferente a la de partida.
Nuestro cerebro interpreta la
imagen que se forma en nuestro
ojo como si estuviera en una posición
que no es la real, sino una
desplazada, dando lugar a esa
“doblez” de la pajita.
Una forma sencilla de entender
lo que ocurre se lo debemos a un
gran matemático y sabio francés
llamado Pierre de Fermat.
Ya en el siglo XVII estableció
su famoso principio: la trayectoria
seguida por la luz es aquella
que reduce al mínimo el tiempo
para ir de un punto a otro. Eso
es lo que hace que la pajita parezca
que se dobla. Pero ¿cómo
es posible? Si como dicen los físicos
que la velocidad de la luz es
constante e insuperable, ¿no es el
camino más corto la línea recta?
Pues no. Realmente no. Lo que
es constante e insuperable es la
Doctor en Ciencias Físicas por la USC y responsable del Departamento
de Aplicaciones y Proyectos del Centro de Supercomputación de Galicia
(CESGA). Trabajó para diversas empresas del sector de las Tecnologías
de la Información y las Comunicaciones como SERMATICA, CESATEL o
Unisys España. Actualmente participa desde el CESGA en proyectos de
investigación y desarrollo tecnológico, tanto europeos como nacionales,
en donde colabora habitualmente en la difusión de sus resultados.
Con la voz de Occam
¿Donde crees que me ves?
velocidad de la luz en el vacío.
En cualquiera otra situación,
puede cambiar. Así en el agua
es cercana a los 225 000 kilómetros
por segundo . Sigue siendo
una velocidad enorme: podría
dar casi seis vueltas a la Tierra
en un segundo. Pero es bastante
inferior a la que tiene en el vacío
(300 000 kilómetros por segundo).
Utilizando el principio de
Fermat ¿qué es lo que pasa?
Los conductores sabemos que
no siempre llegamos antes haciendo
menos kilómetros, como
ocurriría en el caso de ir en línea
recta. A veces si vamos primero
por una carretera y después por
una autopista, recorriendo más
kilómetros, llegamos antes, al
poder ir más rápido por la autopista
que por la carretera. A la
luz le pasa lo mismo. Busca un
camino algo más corto por la
carretera del agua para llegar a
la superficie, para aprovecharse
después de un camino más largo
por la autopista del aire en donde
puede ir más rápido (la velocidad
de la luz aquí es muy cercada a la
que tiene en el vacío). El resultado
es que el rayo de luz que llega
a nuestros ojos proviene de un
punto de la superficie del agua
que no está en la línea que une
nuestros ojos con la posición real
de la pajita. Como consecuencia,
vemos que la parte de la pajita
que está por debajo del agua se
encuentra en otro sitio diferente
a donde realmente está. Nos da
la sensación de que se ha torcido.
La división entre la velocidad
de la luz en el vacío y la que tiene
en un material como el agua
se llama índice de refracción.
Por ejemplo, para el agua es 1,33
mientras que para el aceite de oliva
es de 1,46. Estas propiedades
de los materiales hemos aprendido
a utilizarlas eficientemente
para, por ejemplo, construir
gafas, telescopios, microscopios
o las fibras ópticas que llevan rápidamente
la información de un
conteniente a otro o a nuestras
casas. Pero también nos permite
pasar un buen rato jugando. ¿Tienes
todavía el vaso con agua y la
pajita? ¿Sí? Pues sácala del agua
y ponla al otro lado del vaso,
mirándola a través del mismo.
Si este es curvo, como lo son
normalmente, prueba a acercar
y alejar la pajita al vaso. A moverla
a un lado y al otro. Si tienes
suerte y algo de paciencia, podrás
encontrar un sitio en donde
la pajita ¡ha desaparecido! Se ha
vuelto invisible. ¿Podemos hacer
entonces la capa de invisibilidad
de Harry Potter y ocultarnos bajo
ella sin que nos vean? Pues a lo
mejor en el futuro sí. En algunos
casos podría ser posible utilizando
unos materiales que tienen un
índice de refracción negativo y
que se crean artificialmente con
tecnologías muy sofisticadas.
Pero esa, es otra historia. Ahora,
aprovecha el verano y experimenta
con la luz.
Puedes seguir a Andrés en:
http://www.conlavozdeoccam.blogspot.com.es/
Patrón de difracción generado con láser. Foto Natural Philo en Wikimedia.org
Iñaki Quenerapú
Novas Tecnoloxías
Evanxelizador tecnolóxico.
Profesor de informática
e consultor en temas
de dixitalización e alfabetización
dixital. Tamén
d es e ñ a d or g r á fic o, té c n i-
co de márketing para novos
medios e programador
web. Cando sexa maior
quere ser monologuista.
http://quenerapu.com
Time
and
Date
Non son tan talibán dixital
como algúns pensan. Non me
gusta nada ter que imprimir
documentos e evito facelo, pero
sei que ás veces é imprescindible.
Daquela que, admítoo: ás
veces imprimo documentos e
sobre eles poño anotacións feitas
a man, co lápiz ou rotulador.
Pasa moi de cando en vez, pero
pasa.
Unha das poucas cousas que
imprimo son calendarios. Ás
veces teño que asistir a reunións
de planificación e resúltame
máis cómodo levar comigo un
calendario en branco impreso
en papel e sobre el anotar a lápiz
as datas que van saíndo na
reunión: cursos, datas límite de
entrega de traballos, etc.
Para levar un calendario en
branco á reunión uso un servizo
web chamado http://timeanddate.com
(Hora e data). E volo
quero recomendar, por suposto.
Levo anos usando timeanddate.com
para moitas cousas e
cada vez resúltame máis útil.
Estou encantado con el. Este
servizo web foi creado polo
noruegués Steffen Thorsen en
1998. Creo que xa deixei caer
algunha vez que sinto especial
debilidade polos servizos web
que son europeos, porque non
todo en Internet ven dos Estados
Unidos. Quero aproveitar
tamén esta ocasión para facer
fincapé na miña defensa de usar
o inglés como lengua vehicular
cando pos a andar un proxecto
web con vocación universal. Se
este sitio web estivera en noruegués
non chegaría a ser unha
referencia mundial.
Con timeanddate.com podes
confeccionar todo tipo de calendarios
semanais, mensuais,
anuais, etc. Mesmo facelos cunha
periodicidade a medida. Podes
elixir entre varios aspectos
estéticos ou de configuración
(podes, por exemplo, crear un
calendario que teña marcados
todos os festivos do Estado ou
dunha provincia en particular,
ou ningún, etc.) Finalmente ves
como queda, convirtes o teu
calendario en PDF e xa podes
imprimilo.
Pero non só serve para construir
calendarios. Tamén tes aló
diferentes ferramentas relacionadas
co tempo horario, que
che permiten saber qué hora é
en diferentes lugares do mundo
ou construir unha conta atrás
para poñer a pantalla completa
ou incluir nun sitio web. Sácolle
moito partido ás contas atrás.
Hoxe, por exemplo, síntome
orgulloso porque vou entregar
este artigo a Xornal Lindeiros
con grande puntualidade. No
canto de estresar a Manel Pardo
con entregas pasadas de prazo,
estou rematándoo case un par
de días antes de rematar o mes.
Exactamente 1 día, 22 horas, 36
minutos e 9 segundos. Xenial!
Ah! «Time and Date» tamén
o tendes en forma de app para
móbiles :)

xullo 2015 novas da bisbarra 7
Oroso abre un expediente
sancionador a Unión Fenosa
A Cía non repuxo a tapa dun pozo de rexistro en Sigüeiro
O Concello de Oroso vén
de incoar expediente sancionador
a Unión Fenosa por
non manter en axeitado estado
de seguridade unha tapa
do pozo de rexistro da rede
soterrada da liña de subministro
de enerxía eléctrica na rúa
Camiño Real, na zona centro
da calzada, en Sigüeiro. O
Concello considera que supón
unha clara e evidente situación
de risco para persoas
e vehículos.
Os feitos son considerados
como infracción moi grave
polo que, de acordo coa
normativa municipal, levan
aparellados unha sanción de
1.000 euros (xa que se trata da
primeira infracción deste tipo
cometida por esta empresa
en Oroso). Ademais, mentres
Unión Fenosa Distribución
SA non cumpre coas súas
obrigas de mantemento, o
Concello de Oroso xa procedeu
a sinalizar convintemente
a zona para advertir do risco
As brigadas municipais de
Obras de Brión comezaron a
reordenación da zona de aparcamento
e mellora dos accesos
ao colexio de Pedrouzos, ao
Instituto de Brión e ao polideportivo
municipal brionés.
Unhas obras orzamentadas en
31.774 euros e que teñen un
prazo máximo de execución de
dous meses, “polo que estarán
rematadas para o inicio do cur-
tanto aos peóns como aos vehículos
que circulen por esta
rúa.
Na Resolución da Alcaldía,
o Concello de Oroso lembra
que o pasado 8 de xuño xa lle
remitiu á compañía un escrito
no que se lle informaba da situación
e da súa perigosidade.
A pesar de que ao Concello lle
consta que o escrito foi recibido
pola compañía, o 25 de
xuño a Policía Local de Oroso
emitiu un informe no que
constata a ausencia da devandita
tapa e especifica que “o
pozo, con tubos e cables de
electricidade, ten unha profundidade
de máis de un metro”
e que “a ausencia da tapa
é un perigo para os usuarios
da vía, dificultando a circulación
de turismo e impedindo
o paso de vehículos pesados”.
A compañía ten agora un
prazo de 15 días para facer
as alegacións que considere
oportunas.
Fontes: concello de Oroso, Lindeiros
Os medios contra
incendios chegaron
con retraso a Teo
O BNG e concello denunciaron a tardanza de
3 horas dos equipos de extinción de lumes
O BNG de Teo ven de denunciar
a tardanza en aparecer dos
medios aéreos de extinción para
atender o grave incendio forestal
que afectou hoxe ás zonas de
Texexe e Mouromorto, mesmo
cunha situación de grande perigo
para a zona habitada.
O lume iniciouse sobre as catro
da tarde e a chamada sobre
as cinco da tarde, mais os primeiros
medios aéreos non apareceron
ate as oito, tres horas
despois, e cando xa se queimaran
12 hectáreas de terreo arborado
moi próximo ás vivendas.
Ademais desta tardanza dos
medios aéreos, desde o BNG
de Teo denuncian tamén a escaseza
de medios terrestres, que
acudiron tamén con atraso e en
escaso número, o que impediu
que se puidera controlar o lume
moito antes do que se fixo, sendo
ainda máis grave ao situarse
este incendio moi cerca de zona
Brión revisa e repara as zonas educativas e de deporte
O colexio, o instituto e o pavillón reciben melloras nos accesos e aparcamentos
Lugar motivo da sanción. Foto: concello de Oroso
so escolar”, apunta o alcalde de
Brión, José Luís García.
Os traballos consistirán na
instalación dunha rede de recollida
de pluviais e sumidoiros
na zona, que é o que se
está acometendo nestes momentos.
Unha vez rematados
estes traballos, procederase á
construción dunhas beirarrúas
con adoquín de formigón e á
sinalización da zona, ordenando
o espazo para aparcamento
de turismos e dos autobuses
escolares. José Luís García explica
que esta obra “mellorará
a seguridade viaria tanto dos
usuarios do polideportivo municipal
como, especialmente,
dos alumnos e alumnas do colexio
e do IES Brión”.
Fontes: concello de Brión, Lindeiros.
habitada, e afectando finalmente
a máis de 20 hectáreas.
Para o BNG de Teo isto é un
signo da mala planificación que
desde a Consellaría do Medio
Rural e do Mar se ten feito da
campaña anti-incendios, e en
vista de “que inda nos atopamos
no mes de xuño, é moi probábel
que volvamos vivir situacións
coma a de hoxe se non se corrixen
as deficiencias de planificación
e número de medios”, algo
que desde o BNG de Teo exixen
á Xunta.
O recentemente elixido alcalde
Rafa Sixto, expresou tamén a
súa sorpresa porque a Conselleira
de medio rural chegara antes
a zona que os equipos aéreos e
bromeu coa posibilidade de que
ela se acerque a zona en eses helicópteros
para que de ese xeito
cheguen antes.
Fontes: BNG Teo, Lindeiros.
Unha das obras que se levan a cabo en Brión. Foto: concello de Brión

8 novas da bisbarra
As Vítimas do Alvia reuniranse
no Pazo do Faramello o día 23
Ó día seguinte concentraránse no Obradoiro e irán ata Angrois
Este será o segundo ano que
a Plataforma se reúna nas datas
nas que se produciu a traxedia,
serán 3 días de actividades que
terán no Pazo do Faramello un
dos seus puntos de encontro
principais. O 23 terá lugar a
asemblea anual na que repasaran
a situación da Plataforma
e dos procesos en curso e que
celebrarase precisamente no
Pazo.
O día seguinte, o 24, estará
dedicado a memoria das vítimas;
as 11 da mañá está prevista
unha concentración na Praza
da Obradoiro a que queren invitar
a tódolos que se queiran
sumar. Despois celebrarase
unha misa na igrexa parroquial
de Santa María a Maior e Real
de Sar e o remate da mesma
camiñarán ata Angrois para
homenaxear e recordar as vítimas.
O 25 rematarán os actos
cunha comida de fraternidade
no Pazo do Faramello.
Hai un ano habilitábase no
Pazo un espazo para o chamado
Xardín do recordo; este
lugar, cedido por Gonzalo Rivero
de Aguilar, acolle árbores
dedicados a cada unha das vítimas
que se plantan a medida
que se conseguen donacións;
a Fundación Juana de Vega,
unha das mellores escolas
paixasísticas de España, encargouse
dun xeito altruísta do seu
deseño. O lugar está pensado
como un xardín público o que
poidan acceder os veciños e peregrinos
e Gonzalo espera que
o concello poida implicarse no
proxecto para dotalo de mobiliario.
O pasado 20 de xuño, ó
longo da actuación do músico
Xacobe Martínez, o artista urbano
NoveNoel realizaba un
cadro que será subastado para
conseguir fondos para a plataforma
e para seguir ampliando
o xardín, aínda que está por decidir
o xeito de facelo.
Fonte: Lindeiros.
Xardín do Recordo no Pazo do Faramello. Foto: Loli Fdez.
A Xunta directiva da Anpa do
IES de Cacheiras, en Teo, dou a
coñecer a situación de infradotación
de recursos materiais e
de profesorado que padece este
centro e que se agravou cos recortes
no ensino dos últimos
anos.
A dotación de profesorado
do IES, un centro de 650
alumnos, correspóndese coa
dun centro de 300. Dende o
curso 2011/2012 o número de
profesores asignados ao centro
reduciuse en 6, mentres que o
número de alumnado mantívose
sen variación. Isto redunda
directamente nunha mingua de
recursos para atender as necesidades
do alumnado en aspectos
tan esenciais como a Atención
á Diversidade, cun único profesor
de apoio para todo o centro;
a imposibilidade de crear
os agrupamentos que faciliten
unha atención individualizada;
a redución de materias optativas
Lindeiros
A ANPA do IES
Cacheiras reclama
máis medios
A dotación de profesorado, do instituto de
Teo, e a metade da que lle correspondería
que reforcen a adquisición das
linguas e mesmo a dificultade
para cubrir as gardas.
A esta falta de recursos humanos
hai que engadirlle os técnicos
cunha rede de ordenadores
obsoletos e escasos, incluso sen
ordenador e canón para o profesorado
en todas as aulas. Hai
que ter en conta que o alumnado
que chega ao IES desde os
centros de Primaria vén acostumado
ao uso constante do ordenador
como unha ferramenta
de traballo na aula, polo tanto,
a entrada no instituto supón
para eles e elas unha grave marcha
atrás na metodoloxía e nos
recursos.
Esiximos a mellora de todos
os recursos humanos e materiais
do IES para que os nosos
fillos e fillas poidan ter un ensino
público coas mínimas condicións
de calidad.
Fontes: ANPA IES Cacheiras, Lindeiros
Cadro do artista urbano NoveNoel que vai ser subastado. Foto: Loli Fdez.
Pancarta na entrada do IES de Cacheiras. Foto: ANPA
RESERVA TU ESPACIO
PUBLICITARIO:
publicidad@lindeiros .com
A TÚA PUBLICIDADE
TEN UN SITIO AQUÍ:
Tfno: 698 142 568

xullo 2015 Santiago 9
Nova web para o arquivo da Deputación Provincial
Estreouse o Día Internacional dos Arquivos e inclúe a solicitude de cita de consulta online
O arquivo provincial da Deputación
da Coruña estreou
plataforma web con motivo da
celebración do Día Internacional
dos Arquivos no enderezohttp://archivo.dicoruna.es/.
A través desta páxina, integrada
na web provincial, daranse a
coñecer todos os datos relativos
aos servizos que ofrece o arquivo,
como a consulta en sala, a
reprografía ou a biblioteca auxiliar.
Entre a oferta da plataforma,
ademais de fotografías e información
histórica sobre a institución
e as súas diferentes etapas,
ofreceráselle aos usuarios a posibilidade
de solicitar telematicamente
a consulta de documentos.
Ata agora, os investigadores
debían solicitar este permiso de
forma presencial e dende hoxe
A Consellería de Medio Ambiente
licitará este verán as
obras de ampliación das instalacións
de Sogama, en Cerceda,
que poderán estar plenamente
operativas en 2017. Segundo
informou hoxe Ethel Vázquez,
a ampliación consistirá na construción
dunha nova planta para
a recuperación dos envases contidos
no lixo en masa, así como
a remodelación da actual nave
de reciclaxe tratamento e elaboración
de combustible.
Ademais, paralelamente está
proxectada unha planta de compostaxe
industrial para o tratamento
da fracción orgánica,
con capacidade para 15.000 toneladas
ao ano, situada no vertedoiro
controlado de Areosa.
poderán facelo a través do formulario
dispoñible na nova web,
vía pola que recibirán tamén a
resposta.
O persoal que traballa no Arquivo
da Deputación é o encargado
de organizar, custodiar e
difundir toda a documentación
que xerou a institución provincial
ao longo dos anos, así como
doutros documentos que forman
parte dos seus fondos a través da
doazón, compra ou transferencia
e que están ao servizo tanto da
propia institución como doutras
administracións.
Nas dependencias do Arquivo
da Deputación provincial pódense
consultar documentos de
importante valor patrimonial e
histórico como o primeiro libro
de actas da institución provincial,
do ano 1822; ou proxectos de
estradas provinciais realizados
dende o ano 1868. Gárdanse tamén
a acta notarial de 1880 que
recolle a cesión do Hospital Real
de Santiago á Deputación ou o
proxecto da cárcere de Betanzos
do ano 1865, obra do arquitecto
González Villar.
Ademais, baixo custodia do
Arquivo provincial atópanse diversas
coleccións de gran valor,
como poden ser planos da cidade
da Coruña de comezos do século
XIX, un deles sinalando as
forticacións; ou unha colección
de cartas da familia de Rosalía
de Castro e Manuel Murguía;
unha colección de discos de vinilo
de música clásica con preto
de 2.000 unidades; unha mostra
de fotografías da actividade da
Deputación Provincial da Coruña
durante o século XX; ou unha
compilación de escritos de José
Mosquera, O Vello dos Contos,
con Otero Pedrayo, o músico
Baldomir… etc
Fontes: Deputación da Coruña,
Lindeiros
Este verán se licitarán as obras de ampliación de Sogama
O anunciou a conselleira Ethel Vázquez na cidade de Ourense e estarán operativas no 2017
Vázquez explicou que grazas
a esta ampliación, unicamente
se destinará a vertedoiro o lixo
que polas súas características
non poida ser reciclado nin valorizado
enerxeticamente.
A Conselleira explicou que
estas melloras permitirán diminuír
en máis dun 30% a
cantidade de residuos que son
desviados ao vertedoiro controlado
de Areosa, unhas 80.000
toneladas anuais, de acordo
coas exixencias comunitarias e
na liña dos obxectivos do Plan
de Residuos Urbanos de Galicia
2010-2020.
A responsable de Medio Ambiente
indicou que Galicia é un
referente no tratamento de residuos
sólidos urbanos, grazas ao
modelo Sogama, a Sociedade
Galega do Medio Ambiente,
que centraliza na actualidade o
tratamento de residuos urbanos
Un dos arquivos que usa a Deputación. Foto: Deputación da Coruña
producidos por 295 concellos,
xestiona unha media de case
800.000 toneladas anuais, dando
cobertura e servizo a arredor
de 2,27 millóns de galegos.
Fontes: Xunta de Galicia,
Lindeiros
A conselleira Ethel Vázquez no acto que anuncióu a licitación das obras. Foto: Xunta de Galicia

10 Santiago
O novo equipo de goberno
eliminou as direccións de áreas
O concello de Compostela aforrará máis de 300.000 €
O novo equipo de goberno
deixou vacantes as cinco direccións
de área, das que catro se
atopaban ocupadas actualmente.
Isto suporá un aforro anual
para o Concello de 301.360 euros.
Sumada a outra dirección
actualmente non ocupada, a
reserva orzamentaria por estes
cargos era de 367.000 euros
anuais.
O alcalde Martiño Noriega
explicou que “Temos un compromiso
de optar por recursos
propios e por alixeirar estru-
A Cámara de Comercio de Compostela
aproba as contas do 2014
Foron depositadas no rexistro mercantil e estarán dispoñibles na web
A Cámara de Comercio de
Santiago aprobou no pleno ordinario
de xuño as Contas Anuais
e a Memoria de 2014. O resultado
positivo do pasado exercicio
cifrouse en 5.579,49 euros,
mentres que para este ano en
curso se manexa un presuposto
que ascende a 1.023.000 euros,
ingresos que proceden dos servizos
prestados ás Administracións
Públicas e das aportacións
voluntarias das empresas.
O presidente da entidade,
Jesús Asorey, indica que a Cámara
de Santiago é unha entidade
saneada e con solvencia.
“A nosa cámara está preparada
As piscinas de Sar serán para todos
Os máis desfavorecidos poderán acceder de xeito gratuito
A Concellaría de Políticas
Sociais de Santiago vén de
por en marcha o Proxecto de
Promoción do Acceso aos Recursos
Municipais, co obxectivo
de favorecer o acceso a
determinadas instalacións ou
programas municipais cando o
seu custo sexa un impedimento
para determinadas familias.
Neste verán, o proxecto permitirá
gozar a unha serie de familias
da piscina de Sar durante
os meses de xullo e agosto.
A situación de crise vivida
nos últimos anos provoca que
o tempo de lecer ocupe un
turas superpostas e paralelas”.
Na actualidade había catro
direccións de área cubertas,
dúas en Urbanismo, 1 en materia
de persoal e contratación
vinculada a Alcaldía e outra
en Facenda. Estaba vacante
unha reservada a Mobilidade.
Estas cinco direccións de área
quedarán agora en situación de
vacantes. “A día de hoxe non hai
previsión de ocupalas”, apuntou
o alcalde, quen non descartou
que, no futuro, se ocupe algunha
delas. En calquera caso,
para abordar o futuro con éxito,
malia que o noso presuposto
descendeu un 48 por cento
nos últimos cinco anos. O noso
valor fundaméntase na alianza
estratéxica que mantemos co
territorio onde nos asentamos”.
A Cámara compostelá con
afán de dar maior transparencia
e de poñer en coñecemento do
empresariado e da sociedade en
xeral o seu funcionamento e estrutura
organizativa elaborou un
informe de boa gobernanza corporativa.
Trátase dun exhaustivo
documento que detalla a natureza
xurídica e fins da entidade,
ámbito territorial e número de
lugar secundario nas prioridades
da familias que contan
cun proxecto individualizado
no devandito Programa. Isto
mingua as súas posibilidades
de ocio, as súas relacións
socias e, en xeral, o seu desenvolvemento
sociopersoal.
Dende o Programa Municipal
Socioeducativo valórase que o
tempo de lecer é un dereito das
persoas que se debe dotar de
contido, xa que é un elemento
favorecedor do desenvolvemento
integral das persoas e dos
menores. A participación nestes
espazos de lecer favorece non
de facelo, explicou que sería
por “criterios de absoluta necesidade”
e de outorgar “valor
engadido á estrutura actual”.
É intención do Goberno municipal
amortizar nos vindeiros
orzamentos municipais estas
direccións de área suprimidas.
En canto ao persoal eventual
afirmou a “vontade de abaratar
custos e reducir o número” do
persoal de confianza.
Fontes: concello de Santiago,
Lindeiros
empresas adscritas segundo o
censo electoral –43.838–, órganos
de goberno, encomendas
de xestión e procedementos de
contratación, organismos onde
está presente e participación en
sociedades civís ou mercantís,
así como varios marcos legais.
As contas anuais, xunto co
informe da auditoría e o de goberno
corporativo, serán depositadas
no Rexistro Mercantil
de Santiago e publicadas na web
http://www.camaracompostela.
com/.
Fonte: Cámara de Comercio,
Lindeiros
só as relacións sociais, senón
que tamén é un medio de loita
contra a exclusión e as situación
de vulnerabilidade social.
Durante os meses de xullo e
agosto, facilitarase o acceso á
piscina ao aire libre do Multiúsos
Fontes do Sar a todas
aquelas unidades familiares
que, previa valoración das técnicas
dos servizos sociais municipais,
se considere necesario
incluír .
Fontes: concello de Santiago,
Lindeiros
Entre outras vulneracións de
dereitos, o ano pasado a Xunta
de Galicia atacou especialmente
ás persoas maiores usuarias
do Centro sociocomunitario
situado na Residencia de maiores
“Porta do Camiño” en
Compostela.
Dende hai anos, as persoas
usuarias do centro sociocomunitario
(chegaron a ser case 200)
viviron a paseniña redución de
actividades ocupacionais (coro,
teatro, manualidades, …) pero
o ano pasado sufriron a supresión
de todas as actividades que
se viñan realizando co financiamento
da Xunta (obradoiros
de prevención de dependencia,
memoria, psicomotricidade,…)
permanecendo de xeito gratuíto
só as actividades impartidas
por persoas maiores voluntarias
e pola Fundación La Caixa.
A Xunta privatizou as outras
actividades nunha empresa, o
que supuxo o copago para as
persoas usuarias, a maioría das
cales non poden asumir o custo
O alcalde de Santiago, Martiño
Noriega, mantivo un encontro
co Foro Cívico Empresarial.
Nesta reunión, as diversas institucións
da cidade solicitaron
ao rexedor o seu apoio nas reivindicacións
sobre o aumento
de recursos públicos e financiamento
para a Universidade de
Santiago.
Como indica o Foro Cívico
Empresarial, a Xunta de Galicia
destinou este ano un orzamento
de 390 millóns de euros
ás tres universidades, dos cales
170 millóns de euros son para
a USC, achega que sufriu unha
redución de 30 millóns de euros
respecto a 2014. O Foro
considera “inaceptable” para o
Lindeiros
Esquerda Unida
denuncia a situación
do Centro de maiores
da Porta do Camiño
Un informe do Valedor do Pobo reflicte a
vulneración dos dereitos dos maiores
das mesmas.
O Consello Comarcal de EU
Compostela denunciou esta
degradación calculada dos dereitos
sociais e a demolición progresiva
dos servizos públicos,
ademais da súa privatización,
mercantilización e externalización.
Estes recortes, que veñen
a engadirse ás baixas pensións
que percibe a maioría do colectivo,
debuxa un preocupante
perfil de pobreza, precariedade
e vulnerabilidade das persoas
maiores.
O movemento asociativo, defende
EU, debe ter un importante
papel na súa representación e
participación social e institucional;
así, é imprescindible que as
políticas sociais impliquen unha
aposta radical pola promoción
da autonomía persoal e pola
igualdade de dereitos das persoas
maiores, e non se limiten a
parte meramente asistencialista.
Fontes: Esquerda Unida, Lindeiros
Martiño Noriega reúnese co Foro Cívico
A reunión reforzou unha demanda para que a Xunta
destine máis recursos a USC
conxunto da sociedade compostelá
que dende a Administración
autonómica non se contemple
un maior investimento en
ámbitos esenciais como son a
investigación e a innovación.
Martiño Noiega indicou que
“Exerceremos un rol de presión
nun momento sensible de negociación
do novo financiamento
universitario”. O alcalde mantivo
tamén unha reunión co reitor
da USC, Juan Viaño, para ofrecerlle
o seu apoio e demandar
un financiamento que permita
unha viabilidade digna e acorde
co peso específico e coa traxectoria
da Universidade.
Fontes: Foro Cívico, concello de
Santiago, Lindeiros

xullo 2015 asociacións 11

12 educación
Fátima García Doval
Doctora en Pedagogía e Innovación Educativa.Experta en tecnología y
Accesibilidad. Maestra de inglés, pedagogía terapéutica y audición y lenguaje;
licenciada en filosofía y letras con la especialidad de pedagogía e investigadora
en tecnologías y accesibilidad. Trabaja en un centro de educación especial en
Santiago de Compostela.
http://discapacitodos.com/
Un lado farache
crecer...
Alicia comezaba a sentirse moi cansa de estar sentada xunto á súa irmá á beira do río e non ter
nada que facer: un par de veces botoulle un ollo ao libro que lía a súa irmá, pero non tiña debuxos nin
ilustracións e, de que serve un libro -pensou Alicia- que non ten debuxos nin ilustracións?
Nunha tarde nubrada e algo chuviosa dun 4 de xullo, un curioso grupo formado por Charles Lutwidge
Dodgson, o reverendo Robinson Duckworth e as pequenas Liddell (Lorina, Alicia e Edith),
fillas do vicerreitor da universidade de Oxford e decano de Christ Church, daban un paseo en barca.
Era o ano 1862. Para matar o tempo, Charles, profesor de lóxica e matemática, comezou a contar,
como tantas outras veces, un conto inventado sobre a marcha. Alicia, a protagonista, caía polo tobo
dun coello para chegar a un mundo subterráneo dunha lóxica ilóxica marabillosa.
Tanto lles gustou ás pequenas que solicitaron a Charles algo totalmente inusual: querían a historia
escrita para conservala e relela. Unha idea que non desgustou en absoluto ao profesor. Escribiu e
ilustrou (con bastante fortuna) a historia para regalarlla á moza Alicia. O resultado foi tan meritorio
que os seus coñecidos e achegados persuadírono para que publicase o libro en formato comercial.
Charles accedeu pero tivo claro que non podería ilustralo el mesmo. Aínda que as súas ilustracións
marcaron a tendencia de todos os que virían detrás pola súa imaxinación e calidade, era consciente
do tempo que lle roubaría. Un tempo que non estaba disposto a dedicarlle. Por iso contactou co crack
da época, John Tenniel, un debuxante con quen tivo problemas, pero que está no imaxinario popular
asociado a este libro de modo perpetuo.
Así, tres anos máis tarde, en 1865, hai exactamente 150 anos, saía da imprenta a primeira edición
de “As aventuras de Alicia no país das marabillas”, por Lewis Carroll, pseudónimo elixido por Dodgson
de xogar coa tradución do seu propio nome. Un libro chamado a converterse no máis coleccionado
da historia. A piques estivo de chamarse “As aventuras de Alicia baixo terra” pero Dodgson temía
que confundisen o libro cun manual de xeoloxía ou espeleoloxía, polo que cambiou o título no último
momento.
Polo tanto este ano 2015, Alicia e as súas aventuras, celebra os seu 150º non-aniversario. Por que
non-aniversario? Pois porque aínda que o libro saíu da imprenta en 1865, non chegou a distribuírse.
Autor e debuxante quedaron moi descontentos coa calidade da impresión realizada por MacMillan
e vetaron a súa distribución. Os exemplares volveron para a imprenta e fíxose unha nova tirada que
seguiu rezando 1865 na súa portada interior, pero que se distribuíu en 1866.O destino daquela primeira
edición rexeitada non foi, como
podería parecer, a trituradora de papel.
A editorial retiroulle as cubertas e
mandounos aos Estados Unidos, onde
lle puxeron unhas tapas novas e distribuíronse
lonxe das esixentes miradas
dos seus autores. Apenas se conservan
uns poucos exemplares desta edición,
a máis cara da historia en coleccionismo
(se obviamos os exemplares asinados),
recoñecibles precisamente por
unha errata no seu interior.
Alicia no país das marabillas é o primeiro
libro infantil cunha protagonista
feminina, unha nena independente
e algo impertinente que se erixe en
heroína absoluta do conto. É o primeiro
que chancea coa morte, o primeiro
que non ten moralexa? É un libro para
nenos que xoga coa física avanzada e
critica a xeometría non-euclidiana. É
un libro tan profusamente citado que
Matrix (si, a película) non tería sentido
sen “Alicia no País das Marabillas” .
Ola. Chámome Fátima e colecciono
“Alicias”. É grave, doutor?
O Observatorio Astronómico
Ramón María Aller
desenvolverá ao longo do
verán un amplo programa
de actividades sobre
astronomía.
O proxecto TodoCosmos, co
financiamento da Fundación
Española para a Ciencia e a
Tecnoloxía (FECYT), levará a
cabo numerosas iniciativas ao
longo de xullo e agosto nos concellos
asociados a esta proposta
divulgadora.
Como explica o director do
OARMA, JoséÁngelDocobo, o
observatorio mantén ao longo
do ano unha programación estable
con propostas múltiples de
divulgación astronómica e que
nestes últimos meses achegou
a actividade do observatorio
universitario a Bertamiráns, Sigüeiro,
Carcacía, Vedra, Escravitude,
Palas, Carballo, Lalín,
Teo, Caldas de Reis, Milladoiro,
e especialmente a centros escolares
de Noia, Oroso, Rianxo,
Ribadeo, Santiago e Teo. Ademais,
“foron moitísimas as visitas
didácticas recibidas no
Observatorio”.
A física Lisa Randall visitou
Compostela
Lisa Randall, a primeira
muller en ocupar un posto no
departamento de física da Universidade
de Princeton e tamén
a primeira física teórica no MIT
e na Universidade de Harvard,
pasou por Santiago para inaugurar
os actos de conmemoración
dos 100 anos da Teoría Xeral
da Relatividade que organiza a
Facultade compostelá de Física
e nomeadamente os profesores
Jorge Mira e Jose Edelstein.
Randall, que mantivo durante
toda a semana encontros con
persoal investigador do centro
universitario, foi elixida por
Time entre as cen figuras máis
influentes no eido de ‘Científicos
e Pensadores’.Hai quince
anos publicou, xunto con Raman
Sundrum, dous artigos nos
que por primeira vez se poñía
enriba da mesa a posibilidade
de que no espazo no que vivimos
existan outras dimensións
adicionais, extras.
Reunión do Claustro da
Universidade
Co obxecto de adaptarse ao
novo marco estatutario da USC,
Lindeiros
Novas da USC
o Claustro aprobou o seu regulamento
interno así como as
Liñas Xerais do Regulamento
Electoral Xeral, nun proceso
de debate no que se aceptaron
a inmensa maioría das emendas.
No caso do regulamento de
réxime interno –aprobado por
112 votos, 10 en contra e 6 en
branco- incorpora xa melloras
técnicas necesarias ademais de
adaptalo ás novas tecnoloxías
e á nova realidade de homes e
mulleres en materia de conciliación
da vida laboral e familiar.
Polo que respecta ao regulamento
electoral xeral –aprobado
con 119 votos a favor, 12 en
contra e 4 en branco- a partir de
agora adáptase igualmente ao
contexto das novas tecnoloxías.
Co fin de acadar un mellor
aproveitamento dos recursos
existentes e tendo en conta a
situación económica actual, o
Claustro aprobou tamén os criterios
xerais para a creación,
modificación e supresión de
departamentos e que desenvolverá
posteriormente o Consello
de Goberno nunha normativa
específica.
En 2015-2016 a USC estrea
oito dobres graos na súa oferta
académica
Trátase de Bioloxía-Química,
Comunicación Audiovisual-
Xornalismo, Dereito-Relacións-
Laboais e Recursos Humanos,
Enxeñaría Informática-Matemáticas,
Física-Matemáticas
e Física-Química, en Compostela,
e Enxeñaría Agrícola-
Enxeñaría Forestal e do Medio
Natural e Enxeñaría Civil-EnxeñaríaXeomática
e Topografía en
Lugo. A estes novos títulos hai
que sumar 48 graos (33 en Santiago
e 15 en Lugo), tres títulos
propios (Criminoloxía, Xestión
Hoteleira e Especialización Orquestral),
63 másteres e 54 programas
de doutoramento.
As clases do primeiro semestre
comezarán o 7 de setembro e
rematarán o 22 de decembro de
2015; mentres que o segundo irá
do 25 de xaneiro ao 13 de maio
de 2016. Os exames desenvolveranse
do 8 ao 23 de xaneiro e do
16 ao 31 de maio, cunha segunda
oportunidade do 23 de xuño
ao 11 de xullo.
Fontes: USC, Lindeiros

xullo 2015 empresa 13
Erimsa: areas Q-Bed
Camas de area para vacas, naturais como a terra
Hai sectores onde a modernización e sempre ben recibida polo escasas das novidades, as explotacións lácteas son un
deles e o benestar dos animais supón sempre unha mellora da produción. O lugar no que as vacas permanecen entre 12
e 14 horas é un dos mais importantes e del imos falar.
A empresa Erimsa leva máis de 30 anos dedicada a extracción de minerais e ademais facéndoo dun xeito sostible; retira
das fincas de labranza o material e devolve a terra co que a finca queda incluso mellor xa que a parcela é osixenada
e liberada das pedras.
Todo comeza coa separación temporal da capa vexetal da terra para, a continuación, cribar o terreo cunha profundidade
de escavación dun metro ou metro e medio, como norma xeral e traballando simultáneamente nunha superficie
de dúas hectáreas, como máximo. Finalmente, achándase e cóbrese coa terra vexetal seleccionada ao comezo do proceso
para que o propietario do terreo poida recuperar o uso habitual mantendo a produtividade.
Do material extraído saen distintos compoñentes para distintos usos pero o que hoxe nos interesa e a area de sílice,
un material cunha baixa capacidade de absorción de auga e unha gran capacidade drenante. Este material é sometido a
un proceso de lavado e refinado no que se extrae a arxila co que se evita o apelmazamento; hai que dicir que o 95% da
auga que se usa para esta limpeza do material é reciclada e usase de novo na cadea. O resultado é un produto de partículas
finas e redondeadas, de maior suavidade e comodidade, que garante unha cama branda, confortable e moldeable
para os animais.
Os veterinarios aconsellan o uso das areas de sílice Q Bed por tratarse dun material inorgánico con elevada capacidade
drenante, que garante camas limpas, secas e brandas, impedindo a proliferación de microorganismos que
transmiten enfermidades e incidindo directamente na produtividade dos animais. Por poñer un exemplo a mamitis
terá unha incidencia moito menor na explotación xa que non existirá materia orgánica da que se podan alimentar os
microorganismos.
As explotacións tamén saen beneficiadas na parte económica xa que o seu prezo, por debaixo de 9 euros a tonelada, e
moi asequible. Unha granxa de 300 vacas ven a utilizar unhas 75 toneladas o mes, gañando tamén tempo e con menos
esforzo pola facilidade da súa aplicación.
Erimsa produce 60.000 toneladas anuais de este tipo de arena, entre maio e outubro realiza as labores de extracción
e acumula material para refinar o resto do ano. As súas instalacións están situadas no concello de Frades. Ademais do
compromiso co medio, a compañía aposta pola sostibilidade e a estabilidade no emprego xerando riqueza no ámbito
a través de investimentos, creación de postos de traballo directos e indirectos e contratación de empresas de servizos
auxiliares. Así mesmo, aplica unha filosofía de “0 accidentes”, desenvolvendo todas as súas operacións co obxectivo de
garantir a seguridade e a saúde dos seus traballadores.
A compañía, que dende o 2000 forma parte da líder do mercado de ferroaliaxes en Europa NorKvarts ÁS (Noruega),
proporciona emprego directo a máis de 235 traballadores
O seu director Florencio Quiró explicábanos a importancia de ser conscientes do entorno no que se traballa “non
podemos perder a perspectiva de que se trata dunha zona agrícola e gandeira, polo tanto a principal fonte de
ingresos son eses sectores e nos o que temos que facer e convivir con eles; temos que realizar o noso traballo, a
extracción do cuarzo, que por outra parte aporta outros beneficios a sociedade en xeral xa que está presente en
moitas das cousas que usamos, e o mesmo tempo respectar esas actividades principais da zona”.
Na actualidade o redor de 50.000 vacas en toda Galicia usan as camas de area Q Bed pola recomendación dos veterinarios
pero tamén porque os gandeiros comprobaron de primeira man os beneficios que aporta.
Teléfonos: Frades: 981 692 237 • Begonte: 982 160 322

14 rutas
Lindeiros
Rutas pola Comarca
De Vedra a Teo
Chegábamos o mes pasado a
ponte Ulla, no concello de Vedra
e este mes partiremos de
esta mesma ubicación, concretamente
a vella ponte romana
que cruza o Ulla (42 77.8188-8
40.1366) para chegar ata Pontevea
en Teo e rematar tamén
noutra ponte.
Antes de saír de Ponte Ulla
podemos disfrutar da ponte,
rematada en 1835 aínda que sobre
os restos dunha anterior do
1600, e pola que transitan acada
dia os peregrinos que seguen
a ruta da Prata; a 20 metros de
esta chamada Ponte Vella atopamos
a primeira das innumerables
igrexas de esta ruta, en este
caso consagrada a Santa María
Magdalena.
A 190 metros da ponte xiramos
a esquerda para comezar
a viaxar pola AC-241 que será
a nosa guía principal e da que
sairemos para sempre volver.
Seguindo esta estrada, a 200
metros, deixamos a esquerda o
Pazo Vista Alegre, pertencente
en tempos a familia de Ortega
y Gasset; foi reconvertido en lugar
para eventos de todo tipo e
atesoura unha gran cantidade de
patrimonio.
Cando noso conta kilómetros
marque os primeiros 1.000 metros
xiraremos a esquerda xusto
nun stop. A 1.500 metros de
ese xiro colleremos o primeiro
dos desvíos da ruta, xirando a
esquerda chegaremos a capela
do Dores no lugar de Tomonde,
moi cerca do Furancho casa
Bascoy. O longo de todo o percorrido
atoparemos carteis de
furanchos, o concello realizou
unha sinalización dos locais de
este tipo que se poden atopar e
confeccionou unha ruta que por
si soa merece ser visitada, aínda
que como consumamos viño en
todos non acabaremos en condicións
de conducir.
Volvemos a AC-241 e continuamos
dirección Pontevea,
a 500 metros deixamos unha
estrada a dereita que si a decidimos
tomar nos levará o Pazo
de Ortigueira, un lugar que merece
por un artigo máis extenso
e que podedes atopar no Lindeiros
de xuño do ano pasado
(www.lindeiros.com).
Continuamos desde este punto
uns 3 kilómetros onde atoparemos
a taberna do Ferrador,
unha local cheo de boas tapas e
que é unha opción si precisamos
parar en este punto ou queremos
facer un pequeno descanso antes
de continuar. Desde aquí e
durante os seguintes 800 metros
atoparemos varios desvíos a esquerda
e calquera deles nos acabará
por levar a San Miguel de
Sarandón. En este lugar celébrase
tódolos anos a Festa do Viño
da Ulla o segundo domingo de
abril e que este 2015 chegou a
súa edición trixésimo quinta;
trátase dun encontro no que se
mestura a exaltación dos viños
da denominación Rías Baixas
con música e comida, un dos
encontros mais concorridos da
bisbarra tanto polo tempo que
se leva facendo como por producirse
nun mes onde non hai
actividades de este tipo.

xullo 2015 rutas 15
Volvendo o punto que nos
desvíamos, novamente na AC-
241, continuamos e o longo do
medio kilómetro seguinte atoparemos
tamén varios desvíos
que nos leven a área recreativa
de Cubelas. Este emprazamento
e o punto de chegada da ruta
de Sendeirismo de san Xoán
da Cova, que comeza ala en
Ponte Ulla de onde partimos.
Este espazo de lecer atópase
ben acondicionado e ademais
coñeceremos as árbores típicas
das ribeiras do Ulla xa que hai
unha representación da maioría
de elas co correspondente cartel
indicativo, sobreiras, carballos o
salgueiros entre outros.
De novo na comarcal continuamos
pouco máis de 6
kilómetros para desviarnos
novamente a esquerda e achegarnos
a igrexa de San Andrés
de Trobe. esta capela é de estilo
barroco e no seu interior atópase
a lauda sepulcral do que fora
arcebispo de Coimbra Nausto
ala polo século IX, según conta
acabou aquí escapando dos
árabes que invadiran a súa vila.
Xunto a igrexa atopamos tamén
un espazo de lecer moi ben
acondicionado diante da “Casa
da Fábrica”, con bancos e equipos
de exercicio `para persoas
maiores. Un pouco máis abaixo
unha fonte e un carballo que
merece por si só a visita.
De novo na estrada continuamos
en dirección a Pontevea.
cando cheguemos o kilómetro
11.8 desde que saímos teremos
a nosa esquerda unha pista que
nos levará a Santa María de Teo,
na parroquia de Vilachaiño e,
como é fácil deducir, xa no concello
veciño. Non é fácil atopala
pero merece a pena o esforzo,
en canto vexamos o palco da
festa teremos que xirar a esquerda
para baixar por unha pista
que nos leva ata unha estreita
ponte desde a que admirar unha
fermosa fervenza; trala ponte
de novo xiramos a esquerda e
comezamos a subir ata a igrexa.
un lugar no que so se escoitan
os paxaros e, tal vez, algún dos
que alí descansan.
De novo na AC-241
seguiremos,si queremos, sen
parar ata o final, pero tamén
temos a oportunidade de ver
unha pequena capela abandonada.
Trátase da Capela de Santa
Marta, como dicimos chegaremos
a ela por un desvío a man
esquerda moi cerca de Pontevea
, un kilómetro antes de chegar.
Pertenze os señores de Varela
Lima e foi saqueada en varias
ocasión levándose na última delas
as campás; é un bo exemplo
do que sucede cando non se coida
do patrimonio.
Xa en Pontevea atoparemos
onde repoñer forzas e tamén a
posibilidade de buscar un punto
final que nos serva de partida
para a próxima ruta. A ponte
medieval de Pontevea divide as
provincias de Coruña e Pontevedra,
data do século XV e os
últimos arranxos tiveron lugar
en 1990; esta ponte sufriu as
pelexas dos xenerais na guerra
da independencia pero tamén
as constantes crecidas do río. A
ponte ten 6 arcos que pola súa
construción están considerado
unha transición entre o románico
e o gótico.
Rematamos aquí unha ruta
que podería levar aínda máis
referencias xa que está chea de
capelas, igrexas e lugares pero
que deixamos así para que o lector
poida ampliala e dedicarlle
o tempo que desexe; unha boa
recomendación é non levar presa
e aproveitar os poucos ocos
que deixa a estrada para aparcar
para usalos e disfrutar da
paisaxe.
Fotos: Loli Fdez.

16 alcaldes
Lindeiros
Martiño Noriega
alcalde de Santiago
“Vivo instalado no Carpe Diem”
Levo anos entrevistando a
Martiño Noriega; primeiro na
oposición a Armando Blanco,
logo como alcalde de Teo e agora
como alcalde de Compostela e
o primeiro que se me pasa pola
cabeza e preguntarlle onde será
a seguinte “vivo instalado no
Carpe Diem... creo que o reto
é da suficiente entidade, despois
de ter acadado a confianza
maioritaria da cidade e ter convertido
a Compostela Aberta
na lista máis votada, que non
podo pensar noutra cousa, e en
estes momentos creo que imos
investir moito tempo e espazo
en este proxecto porque é de
magnitude importante”.
O camiño de Noriega creo que
foi feito a base de loita ou polo
menos dunha sensación sempre
de conflito; con Armando
Blanco, gobernando con minoría
cun Psoe moi agresivo e esta
mesma campaña estivo chea de
ataques “hai amigos que din
que vivo cómodo na incomodidade;
pode ser que non me
gusta sentirme cómodo e que
cando sinto esa comodidade
busco espazos onde operar politicamente,
non sei si chegarei
a ser tan sadomasoquista pero
no fondo si que a situación non
foi doada pero os resultados na
balanza son positivos “.
Unha das referencias para o
novo alcalde de Compostela é o
seu colega Ánxel Casal pero a
cidade que aquel xestionou non
ten nada que ver con este Santiago
cheo de arestas “totalmente,
alguén pode dicir que unha
cidade cerca dos cen mil habitantes
non ten unha magnitude
elevada como para resultar
complexa pero si que o é, pola
carga institucional, polo peso
das relación que tes que manter
coa Xunta, coa Universidade,
coa Igrexa e logo pola
magnitude do propio concello,
cun número de traballadores e
traballadoras importante, non
centralizado senon bastante
disgregado i en ese sentido o
reto non é menor. Pero si que
hai paralelismos na situación
histórica que viviu Ánxel Casal
e en esta, esa sensación
de efervescencia, de que algo
pode mudar, de que algo está
a mudar, de que no fondo que
aquí gañara unha candidatura
de unidade popular ten similitudes
coa vitoria do Frente
Popular cando Ánxel Casal
foi nomeado alcalde i ese momento
no que se está a decantar
si se abre unha nova etapa
histórica ou non, e aí si que
atópanse similitudes, sempre
gardando as distancias”.
Os funcionarios do concello,
deixando ao marxe os tópicos,
veñen de pasar unha situación terrible
que imaxino que os terá hipersensibles
e pregúntolle por iso
“si, hai dous retos; un é tecer
coa participación rede cidadán,
render contas, priorizar,
corresponsabilizar aos veciños
e veciñas, e outro é recuperar a
cuestión da confianza cos traballadores
públicos que eu si
creo que veñen dunha etapa na
que si que percibes que... por
dicilo de algunha maneira foron
bastante agredidos, tanto
con todas as irresponsabilidades
políticas que aconteceron
como que eles, que son persoal
técnico, víronse metidos no medio,
i en algún caso afectados
por decisións políticas. E por
eses dous retos non é secundario
que nas áreas da alcaldía
estea vinculada a de réxime
interno e persoal e tamén o de
participación veciñal”.
Os anos foron pasando e nunca
funcionou a relación cos concellos
limítrofes, polo menos non
con todos ao mesmo tempo; a
mancomunidade quedou sentenciada
na pasada lexislatura
e pregunto como se pode recuperar
esa situación “primeiro
entendendo cal é o rol de
Santiago como concello...por
simplificalo: Santiago ten que
facilitar, ten que liderar pero
non pode tutelar, é un equilibrio
complicado pero penso
que fundamental. Coido que
aí haberá boa vontade entre
os concellos da contorna. Logo
hai que compartir servizos,
compartir custos e cargas; un
dos problemas fundamentais
é o competencial, porque pode
haber moitos servizos compartidos
que esixan implicación da
propia Xunta; estou pensando
por exemplo no transporte...
Cando ti pensas en coordinar
transporte urbano e metropolitano,
porque un plan de mobilidade
para Santiago non ten
sentido se non contas cos concellos
da contorna, e todos van
a saír gañando topas co que o
metropolitano é competencia
da Xunta, e que o sistema de
concesións, a renovación ou
non, é competencia da Xunta.
Na práctica non chegará
con colaborar entre concellos
e teremos que ser capaces de
implicar a outras administracións
para xerar un área que
comparta servizos.
Ó falar de transporte venme a
mente as liortas polos aeroportos,
agora hai alcaldes distintos
en Compostela e Coruña...
“Creo que hai unha sintonía
evidente na maneira de entender
a representación pública,
e tamén no camiño percorrido
para chegar á vitoria electoral
que se deu en Santiago e Coruña.
Seguramente haxa discrepancias
nos intereses de ambas
pero hai vocación de non converter
esas discrepancias en
portadas de xornais para
practicar o cantonismo electoralista.Seguramente
haberá
cuestións nas que os intereses
de ambas cidades colisionen,
a cuestión non é asumir iso, a
cuestión é non facer diso unha
bandeira”.
E que pensa Martiño dos medios
de comunicación que tan activos
estiveron na campaña?
“Os medios teñen que asumir
que pese a non ser facilitadores
das candidaturas de
unidade popular, estas chegaron,
e iso hai uns anos era bastante
inviable, entón algo está
mudando”.
Resulta curiosa a sensación de
que gobernos feitos de moitas
ideoloxías parecen levarse mellor
que outros con alcaldes do mesmo
partido, pregúntome e pregúntolle
en que medida influirá
o xeito de chegar ó goberno,
cun apoio cidadá máis explícito,
en esa boa sintonía “en moitos
porque compartimos un vieiro,
cada un coas súas particularidades,
compartimos ferramentas
á hora de participar, á hora
de facer proceso de primarias,
á hora de facer financiamento
con crowdfunding, compartimos
tamén moitas pedras no
camiño na medida en que os
poderes fácticos das cidades,
as forzas vivas, poderes mediáticos,
maioritariamente non
tiñan ningún interés en que
isto acontecese, chegamos sen
mochilas, sen deberlle nada
a ninguén e iso sempre vai a
condicionar, haberá que seguir
facendo todo iso pero xa desde
a responsabilidade de goberno.
O habitat non vai ser doado,
preocúpame a exposición dos
medios de comunicación, é boa
para mostrar o traballo pero
a ninguén se lle escapa que no
momento no que ao poder non
lle interese buscarannos as costuras
“.
Ó mencionar aos medios non
podo evitar lembrar o caso de
Xulio Ferreiro na SER, da súa
entrevista á primeira hora da
maña so quedou como recordo
os problemas cos cativos a hora
do almorzo, pregúntolle a Martiño
si os medios teñen, temos,
que cambiar “os medios tradicionais
teñen que asumir que,
pese a non ser facilitadores do
que foi o camiño das candidaturas
de unidade popular, estas
chegaron y eso hai uns anos era
bastante inviable entón algo
esta mudando. A xente é capaz
de por en marcha o seu propio
criterio máis alá de dinámicas
de información, de diferenciar
e incluso de ser maioría incluso
xogando contra corrente. Dito
isto non sabemos que vai acontecer
pero si que deberían pensar
en qué está a pasar.
Si mudaron as cousas que en
Teo, Psoe e Anova firmaron un
pacto de goberno, como o vivirá
alguén que o intentou sen conseguilo?
“estou contento porque
entendo que este Psoe no herda
dinámicas doutro Psoe, porque
coido que complementa a experiencia
dun goberno municipal
que se amosou moi valorado
pola cidadanía, que leva xa 3
ocasións pasando polas urnas e
levando bos resultados, en este
caso nunha situación delicada
despois do que foi a ruptura
co BNG, a sintonía persoal é
boa, unha persoa como Uxía é
alguén que aporta en determinadas
áreas como urbanismo,
e estou contento na medida en
que eso da estabilidade ao goberno
para facer política sen
estar o albur da cuestión plenaria
polo menos para viabilizar
proxectos que son básicos”
Martiño Noriega segue a
transmitir unha calma que seguro
que non ten nada que ver co
interior pero agradécese atopar
un político que non pareza o borde
dun ataque de nervos.
Manel Pardo
Foto: Loli Fdez.
Compostela, 17 de xuño de 2015

xullo 2015 17

18 pasou
Chrysallis Galicia creouse o
28 de febreiro, aínda que os primeiros
contactos veñen de xullo
do ano pasado, e a forman once
familias e varios afiliados; entre
os seus obxectivos están a
visibilización, a normalización
e a despatoloxización da transexualidade
infantil, traballo que
realizan a través de charlas informativas,
conferencias, mesas
de debate e elaboración de guías
e protocolos. Para a asociación
a identidade sexual depende do
cerebro e non dos cromosomas
ou da configuración dos órganos
reprodutores.
Entre as actividades realizadas,
para facer visibles os seus
problemas e dalos a coñecer á
sociedade, o pasado 20 de xuño
celebraron en Santiago o Día
Lindeiros
Compostela acolleu os actos do Día do Orgullo Trans
Estiveron organizados por Chrysallis Galicia, Asociación de Familias de Menores Transexuais
Os Encontros coas Artes son
unhas xornadas de creación e
convivencia artística que, coa
inspiración das paisaxes brionesas
e coa lembranza dunha
figura das nosas letras, reúnen
cada ano en Brión a prestixiosos
artistas plásticos procedentes de
toda España. Este ano o certame
chegou o décimo aniversario
coa figura do poeta e académico
galego Manuel María, un autor
do Orgullo Trans. Ao longo da
mañá desenvolvéronse diversas
actividades como contacontos
inspirados na igualdade ou a
presentación do anuncio “Desexos”,
realizado en colaboración
coa Fundación TIC, no que participaron
persoaxes tan coñecidos
como Mario Baquerizo ou
David Summers dos Hombres
G. Xa pola tarde as actividades
centráronse na praza do Toural
onde se puxo unha mesa de
información con trípticos de
Chrysallis e montouse un mercadillo
solidario.
Ao final da xornada tivo lugar
a lectura dun manifesto, por
parte de varios nenos da asociación,
co título “ Non lles cortes
as ás aos menores transexuais.
Déixaos voar”.
Brión celebrou os X Encontros
coa Arte a carón dos ríos
O certame estivo inspirado na figura de Manuel María
Para poñerse en contacto coa
asociación pódese visitar a web
comprometido política e socialmente
coa cultura galega. O seu bre xunto a Igrexa de Viceso, a
en xornadas de pintura o aire li-
legado estivo presente durante ruta de sendeirismo do río Traba
os encontros en diversas actividades,
entra as que destaca a Tamén disfrutaron dos traballos
ou xunto o paseo do río Pego.
exposición “Manuel María, a da oitava edición dos encontros
palabra viva”. Unha mostra cedida
pola “Fundación Manuel protagonista xa que máis da me-
e nos que a Ponte Maceira foi a
María de Estudos Galegos” que tade das obras estaban inspiradas
nela.
poderá visitarse no Centro Social
Polivalente ata o 26 de xullo.
Os participantes participaron Fontes: concello de Brión, Lindeiros
Chrysallis.org ou ben chamando
ao teléfono 686 160 465.
O Concello de Ames, a través
da Oficina de Voluntariado, leva
doce anos impartindo o seminario
de viticultura no que este ano
participaron un total de 25 alumnos.
As clases son moi dinámicas
xa que se proxectan vídeos para
ilustrar as explicacións teóricas e
o último luns de cada mes realízase
unha cata de viño. Este seminario
conta tamén cunha parte
práctica na que este ano os participantes
puideron visitar a zona
de denominación de orixe do Ribeiro,
na provincia de Ourense.
A concelleira de benestar social
e dereitos para a cidadanía,
Luísa Feijoo, e a concelleira de
transparencia e participación ci-
Un momento das celebracións. Foto: Chrysallis Galicia
Fontes: Chrysallis Galicia,
Lindeiros
Ames clausura o
seminario de viticultura
Participaron 25 alumnos e comezou o
pasado mes de outubro
dadá, Isabel González, foron as
encargadas de entregar os diplomas;
ambas agradecéronlle aos
profesores voluntarios o seu traballo
desinteresado e “animaron
aos alumnos a continuar coa actividade
o vindeiro ano”.
A concelleira Isabel González
tamén tivo palabras de agradecemento
para Manuel Oitavén
Garrido, que foi o profesor voluntario
creador deste seminario
no ano 2003 e que por problemas
de saúde tivo que ceder a docencia
do curso a dous dos seus
alumnos máis avantaxados; Emilio
de Vicente Nogueira e Teodoro
García Rivero.
Fontes: concello de Ames, Lindeiros
Artistas traballando xunto ó río Traba. Foto: concello de Brión
Participantes do curso. Foto: concello de Ames

xullo 2015 pasou 19
Máis de 6.000 persoas pasaron
pola mostra de Mestre Mateo
Mesturou pezas romanas ou gregas cos traballos dos alumnos
A Casa do Cabido, na Praza
das Praterías, acolleu a exposición
“CENTO25 sinerxias creativas”,
que conmemorou os 125
anos da Escola de Arte e Superior
de Deseño Mestre Mateo,
con sede en Santiago. A mostra
creárona os alumnos da especialidade
de Arquitectura Efémera
do centro como un proxecto dos
seus estudos.
A exposición reúne pezas e
material antigo, xunto cunha selección
de obras realizadas polos
alumnos da escola nas diferentes
especialidades ao longo destes
anos. Así, poden contemplarse
esculturas feitas en materiais diversos,
pezas repuxadas, estilismos
de moda, xoias, fotografías,
vídeos, instalacións de arquitectura
efémera e unha variedade
de produtos deseñados polos
alumnos.
Entre as pezas máis antigas
atópase un torso de finais do século
I antes de Cristo, achado
no centro de Mérida. Tamén se
mostran esculturas das antigas
Grecia e Roma.
No eido da moda preséntanse
looks completos de varias alumnas.
No caso dos deseños de produtos
desenvoltos por estudantes
destaca unha vaixela feita en colaboración
con Sargadelos, unhas
sillas, un foguete pensado como
parte do mobiliario dun parque
infantil e unha lámpada-xirafa.
Tamén se mostran unha serie de
esculturas realizadas en materiais
diversos, en particular ferro,
cerámica, madeira e mármore.
Por outro lado, pódense admirar
traballos fotográficos e audiovisuais,
ademais dunha selección
de pezas de xoiería creadas por
alumnos do centro. A mostra
complétase cunha instalación
de Arquitectura Efémera, xunto
con traballos de exposicións,
stands... dos estudantes desta
especialidade.
Fonte: Consorcio de Santiago,
Lindeiros
Obras expostas na mostra. Foto: Consorcio de Santiago
A Rosaleda e Cáritas
firmaron un convenio
O centro colaborará co “sillón solidario”
O director diocesano de Cáritas
fixeron un chamamento aos
de Santiago, José Anun-
odontólogos composteláns
cio Mouriño Rañó e o director
xerente dos Centros Sanitarios
A Rosaleda; Rafael Silva, asinaron
un convenio de colaboración
“para poder aumentar os días
de servizo e reducir a lista de
espera, que se remonta xa até
mediados de xullo, o que evi-
que permitirá dar un dencia a necesidade deste ser-
servizo esencial ao novo programa
sanitario de Cáritas: “el
sillón solidario”
Trátase dun programa sanitario
de odontoloxía integral básica
e primaria, adulta e infantil,
destinado ás persoas sen recursos
ou que se atopan en risco
de exclusión social. A iniciativa
conta coa colaboración dun
equipo de médicos/odontólogos
composto por Manuel Gelabert,
Covadonga Murais, Olga Loroño
Pérez (especialista en odontoloxía
infantil) e Ignacio Díez
(cirurxián maxilofacial).
O servizo polo momento só
está operativo os venres e a media
de atencións está en 8 diarias,
polo que en pouco menos
dun mes foron atendidas case
medio centenar de persoas.
vizo e a boa acollida que tivo”.
Un proxecto solidario no que
A Rosaleda tal como explicou
o seu director xerente, “non só
é o centro sanitario de referencia
na cidade desde hai case 50
anos, senón que tamén é ben
coñecida a súa traxectoria social
a través de iniciativas como
o golf adaptado, literapia ou
as múltiples propostas da súa
Fundación”.
A atención sanitaria no “sillón
solidario” realízase mediante
cita previa unha vez
que o paciente foi avaliado. A
consulta bucodental realízase
en dependencias dos servizos
centrais de Cáritas, en Carreira
do Conde, onde se instalou
un consultorio e todo o equipo
técnico e material necesario
Con todo a demanda é tal para atender aos pacientes.
que ha sorprendeu mesmo aos
responsables de Cáritas, que Fontes: La Rosaleda, Lindeiros.
La empresa de servicios y
eventos Ev&Serv fue
presentada en Brión
El hotel Casa Rosalía acogió el acto con la
presencia de numeroso público
Este pasado mes de junio
se presentó una nueva empresa
que, sin duda, marcará la
diferencia.
Ev&Serva nace con la intención
de cubrir todas las demandas
que cualquier persona pueda
tener, en un tiempo razonable y
con el precio adecuado.
Su preparación ha durado 2
años y sus primeras ofertas están
centradas en el ocio. Muestra
de esa versatilidad es que
podemos encontrar excursiones
desde 17 euros hasta viajes exclusivos
por toda Galicia, en
coche y con chofer particular.
Ev&Serv ofrece la posibilidad
de alquilar casas de turismo rural,
reservas hoteles, alquilar coches
o incluso un jet privado si
nos lo podemos permitir.
Uno de los lemas de la empresa
“de todo para todos” no
explica que en su web podamos
encontrar no solo ocio,
también ámbitos relacionados
como la organización de eventos
o fiestas privadas u otros
completamente distintos como
la limpieza de fachadas, la asistencia
a domicilio o las reparaciones.
Un mundo de servicios
seleccionados de forma que
podamos contratar con toda la
con fi a n z a .
Pueden encontrar toda la información
en su web:
http://www.evyserv.com/
Fuente: Ev&Serv, Lindeiros

20 pasou
Lindeiros
150 Rapaces pola ruta de Riamonte en Ames
Eran alumnos do CEIP A Maia e a caiñata estivo organizado pola Aula da Natureza do concello
A Aula da Natureza do Concello
de Ames colabora cos centros
de ensino para desenvolver
diferentes actividades extraescolares.
Grazas a este traballo un
total de 150 rapaces e rapazas
do CEIP A Maía puideron participar
nunha andaina pola ruta
de Riamontes, que alberga unha
extraordinaria riqueza ambiental
e cultural. Os alumnos estiveron
acompañados dos seus profesores
e da coordinadora da Aula
da Natureza.
A ruta de Riamontes alberga
unha extraordinaria riqueza
ambiental e cultural. A enorme
variedade de especies vexetais e
animais que se poden atopar nas
pequenas fragas do regato de
Riamontes son mostra dun espazo
equilibrado e diverso onde os
saltos e as pequenas fervenzas
salpican a contorna coas súas
pingas de auga. A ruta é circular
e comeza e remata na aldea
de Vilar, na parroquia de Ames.
Neste lugar están instalados diversos
paneis interpretativos
que lle axudan ao/a camiñante a
guiarse e descubrir os tesouros
que se agochan neste espazo.
Aproveitando a riqueza ambiental
desta ruta os alumnos e
alumnas do CEIP A Maía, divididos
en dous grupos de 75
rapaces e rapazas, participaron
nesta actividade promovida pola
concellaría de Medio Ambiente.
O alumnado puido coñecer as
diferentes zonas de monte autóctono
que atravesa esta ruta,
os diferentes tipos de fentos que
se encontran neste monte, as diversas
especies que habitan no
regato de Riamontes, e as partes
que compoñen un muíño. Os rapaces
e rapazas tamén tiveron tempo para merendar e xogar antes de rematar a actividade. Fontes: concello de Ames,
Un momento da ruta visitando un dos muiños. Foto: concello de Ames.
Lindeiros
O libro “As casillas sen número”
foi presentado en Ordes
O texto está escrito por alumnos do IES Maruxa Mallo
Ante un numeroso público
os alumnos e alumnas do IES
Maruxa Mallo presentaron na
biblioteca municipal o seu libro
‘As Casillas sen número’. Un
acto que contou coa presenza
de compañeiros e profesores do
instituto, ademais doutros representantes
do ámbito cultural e
da vida política do municipio.
Unha obra composta por pertencente ao instituto Luzdegás,
empregado xa en varias das
distintos textos realizados na
súa totalidade por un grupo de súas producións audiovisuais.
alumnos durante os seus estudos
de terceiro e cuarto da ESO. se coa presenza do profesor
Para explicar todo isto contou-
Ademais a edición conta tamén Xosé Manuel Fernández Castro,
tamén coordinador da obra
con ilustracións que, igualmente,
están asinadas polos estudantes.
‘As Casillas sen número’
presentada.
está editada polo selo cultural Fontes: concello de Ordes, Lindeiros.
A Policía Local de Ordes
ensina educación vial
Organizou unha xornada dedicada aos
cativos da vila
Axentes da Policía Local de
Ordes ofreceron unha sesión
de Educación Vial ós nenos e
nenas do municipio. Concretamente
organizouse un circuíto
que todos completaron cos seus
patíns, triciclos e bicicletas. Outra
das actividades consistiu na
proxección dun vídeo con prácticos
consellos e útiles explicacións
nos baixos da Alameda.
Pero sen ningunha dúbida o que
máis entusiasmou á rapazada
foi poder montar no coche patrulla
e facer uso das sirenas e
demais dispositivos.
Estas campañas son habituais
o longo do curso acudindo os
distintos colexios; agora en tempo
de lecer serven tamén para
concienciar e entreter.
Fonte:: concello de Ordes, Lindeiros.
Alumnos na presentación do libro. Foto: concello de Ordes
A policía cos cativos. Foto: concello de Ordes

xullo 2015 pasou 21
AEMI organizou,
no Milladoiro, a XI
Feira Val da Maia
A Asociación de Comerciantes mostrouse
satisfeita cos resultados obtidos
A XI Feira do Comercio Val
da Maia, celebrada no Milladoiro,
estivo organizada pola
Asociación de Empresarios do
Milladoiro, AEMI, coa colaboración
do concello de Ames
e a Deputación da Coruña,
Asociación de comerciantes de
Bertamiráns, Asociación de Comerciantes
Viorneira e Asociación
de empresario do Polígono
Novo Milladoiro.
Durante os 3 días de feira
acudiu abundante público e a
valoración en xeral entre os
expositores foi moi boa. Nos
resultados económicos segue a
notarse a crise e mentres algúns
dos comerciantes mostráronse
moi satisfeitos outros non obtiveron
un número de ventas
salientable aínda que si consideraron
positiva a súa presenza
para a marca que representan.
En total instaláronse 43 stand
de sectores como o téxtil, ocio,
asistencia social, complementos
ou óptica. Os inchables e a polbeira,
situados no exterior do
recinto, foron tamén protagonistas
da fin de semana.
A Asociación de Comerciantes
do Milladoiro mostrase satisfeita
en xeral e estuda xa a
viabilidade de novas actividades
como un mercado artesán.
Fontes: Lindeiros
AEMI entrega televisor. Foto: Lindeiros
Novas no asador VacaVella
Gastronomía de calidade cociñada a fogo lento
O Asador vaca vella, situado
en Bertamiráns, Ames, ven de
cumprir o seu primeiro aniversario.
A aposta pola diferenciación
e clara desde o primeiro
momento e consolidouse o longo
de estes doce meses; unha
carne seleccionada na que ten
prioridade o coidado recibido
polo animal e a forma de
preparalo.
En outubro do ano pasado
conseguían atopar un animal
de 10 anos, criado con millo e
vivindo en semi liberdade, era
un paso máis na aposta pola
búsqueda dunha calidade superior;
o éxito alcanzado, cunha
demanda que superou amplamente
a oferta, motivou o Vaca
Vella para seguir ese camiño.
Este pasado mes de xuño,
coincidindo co primeiro aniversario,
presentáronse 3 novos
animais cunhas características
similares e que serviran para
deleite dos clientes do local.
Moi recomendable facer unha
reserva dun costillar completo;
terán que ser un mínimo de 10
persoas pero disfrutaran dunha
carne cociñada a brasa durante
4 horas e cun sabor que resulta
difícil de esquecer.
Deixando o marxe esa parte
máis especializada, e a que so
se pode acceder cando se con-
segue produto cunhas determinadas
características, o Asador
VacaVella ofrece en todo momento
carnes e pescados de
calidade é uns postres que merecerían
por si sos un artigo.
En este ano tamén puxeron en
marcha ceas maridaxe nas que
se combinan, de xeito moi especial,
viños e alimentos. Do
mesmo xeito ofrece menús de
distintos prezos para poder probar
a súa cociña sin ter quedecidir
entre toda a carta. Grazas a
todas estas cuestións o VacaVella
converteuse en este ano nunha
referencia en canto a carnes
pero tamén encanto a servizo.
Fontes: Lindeiros
Presenación dun dos animais en Bertamiráns. Foto: Loli Fdez.
Os 3 exemplares adqiridos polo Asador VacaVella. Foto:Loli Fdez.
XULLO
XOVES DE PRAIA
9, 16, 23 e 30. Praia de Boiro.
7 €/día ou 30 €/mes (empadroados).
Nenos de ata 12 anos: 5 €/día
EXCURSIÓN AO AQUAPARK
Venres 10 de xullo. De 13:00 a 20:00 h.
O Concello subvenciona o transporte.
Prezo: gratis (0-4 anos), 5 € (empadroados) e 8 €
(non empadroados)
DÍA DO/A NENO/A
Sábado 11 de xullo, a partir das 16:00 h.
Piscina municipal de Papucín. Xogos, festa da
escuma, inchables, merenda...
EXCURSIÓN OS CANÓNS DO SIL
Domingo 12 de xullo. Saída ás 9:00 h.
Viaxe en Catamarán e visita a adega.
Prezo: 25 € (empadroados) e 30 € (outros)
CURSOS DE NATACIÓN
Do 13 de xullo ao 24 de agosto.
Nenos/as (+4 anos): 15 € (emp) e 25€ (outros).
Adultos: 25 € (empadroados) ou 35 €.
CAMPAMENTOS DE VERÁN
Do 13 de xullo ao 7de agosto.
Maiores de 4 anos. Inscricións antes do 6 de
xullo. Horario: 9:30-13:30 h.
Quincena: 20 € (empadroados) ou 30 € (outros)
EXCURSIÓN MULTIAVENTURA
Venres 31 de xullo. Maiores de 12 anos.
Prezo: 15 € (empadroados) ou 20 € (outros).
ACTIVIDADES
DE VERÁN
CONCELLO
DE FRADES
Información e inscricións
no Concello de Frades
981 69 55 67
www.concellodefrades.es
AGOSTO
RUTA DE SENDEIRISMO
Sábado 1 de agosto. Ruta do Tambre.
Área recreativa Os Pasos. Gratuíta.
XOVES DE PRAIA
6, 13, 20 e 27. Praia de Boiro.
7 €/día ou 25 €/mes (empadroados). Nenos de
ata 12 anos: 5 €/día. Outros: 10€/día.
EXCURSIÓN AO AQUAPARK
Venres 7 de agosto. De 13 a 20:00 h.
O Concello subvenciona o transporte.
Gratis (0-4 anos), 5 € (empadroados) e 8 €
(outros)
SETEMBRO
EXCURSIÓN AO PAÍS VASCO
E BURGOS
18, 19 e 20 de setembro. Todas as idades. Nenos: 100€. Adultos:
150€ (empadroados). Anotacións antes do 4 de setembro.
MARATÓN DE FÚTBOL 7
Sábado 8 de agosto. Infantil e cadete.
Campo de fútbol de Abellá, 10:30 h.
FESTA DA XUVENTUDE
Sábado 8 de agosto. “Os Pasos” (Aiazo).
Churrascada, xogos, inchables, música...
Prezo: 4€ (empadroados) e 8 € (outros).
XVIII MARATÓN DE FÚTBOL
INTERPAROQUIAL
Domingo 9 de agosto, dende as 10:00
Campo municipal de fútbol de Abellá.
EXCURSIÓN Á CASA DO QUEIXO
Martes 11 de agosto.
Para nenos ata 12 anos. Prezo: 10€
CURSOS
Bixutería, Broches con Fimo,
Fofuchas, Pádel e Manipulador
II TORNEO MUNICIPAL DE TENIS
Venres 28 de agosto pola tarde.
Pista municipal de Ledoira. Gratuita.
DÍA DA BICICLETA
Sábado 29 de agosto. 10:30 horas.
Saída praza Ponte Carreira. Gratuita.
Agasallos a todos os participantes.
FESTA DA AUGA
Sábado 30 de agosto. Gratuita. Inchables,
tobogán de auga, deslizantes, festa escuma...
Piscina municipal de Papucín.
CAMPIONATO DE PÁDEL
Sábado 29 de agosto. 16:00 horas.
Pista municipal de Papucín. Gratuíta.
de Alimentos.
CONCURSO DE FOTOGRAFÍA
PAISAXÍSTICA DE FRADES

22 pasará
Mark Knopfler estará en
Compostela o 29 de xullo
O que fora lider de Dire Straits presenta o novo disco tracker
É unha das citas fixadas no
calendario desde fai tempo polos
seus fans. Knopfler ocupa o
posto 27 entre os 100 mellores
guitarristas da historia segundo
a revista Rolling Stone; en
1977 fundaba, xunto co seu
irmán David, Dire Straits coa
que venderían 120 millóns de
discos ata a súa separación no
95. A súa carreira en solitario
levouno a escribir música para
películas como Local heroe
(1983) ou The princes bride
(1987) pero tamén a publicar
8 discos que serán 9 co que
sairá no mes de xaneiro baixo
o título de Tracker. Dase a circunstancia
de que se cumplen
5 anos exactos do seu último
concerto en Santiago, no mes
de xullo do 2010, dentro das
actividades do Xacobeo de
aquel ano.
Mark, gañador de 4
grammys, chega cunha
equipa de músicos cos que
compartiu traballo o longo
dos últimos 20 anos: Guy
Fletcher (teclado),Richard
Bennett (guitarra), Jim
Cox (piano), Mike McGoldpflerrick
(whistle y flauta),
John McCusker (violín y
cistro), Glenn Worf (bajo) y Ian
Thomas(batería).
O prezo das entradas está en
torno os 50 euros, polo que é
posible que non se vendan todas,
pero para os que gusten de
rock de calidade e unha posta
en escea coidada a cita do 29
resulta imprescindible.
Mark Knopfler no estudo de grabación. Foto: Mark Knopfler.com
Un bo cartel para o Nicrarock
de este ano que, coma sempre, se
celebrará no parque do Coto.
A festa comeza pola tarde con
talleres de malabares para dar
paso a actuación de Impreugna
as nove da note.
Xa no concerto estarán os ourensanos
Festicultores, desde a
veciña localidade de Ames Biribirlocke,
de Santiago os xempre
potentes Ruxe Ruxe e como grupo
local e, polo que escoitamos
chamados a ser un dos grupos
revelación do ano, a Brutal Band
Bocinazo.
O Nicrarock e un dos festivais
con mais historia da comarca
e por el pasaron grupos como
Enemigos, Amaral, Medomedá,
Ruxe-Ruxe ou Terbutalina o
que da idea dos bos momentos
vividos e que este ano se queren
recuperar.
A cita o 17 de xullo no parque
do Coto a partir das dez da noite.
Lindeiros
O venres 17 chega un ano
máis o Nicrarock
O festival de Negreira é un dos máis
consolidados da bisbarra compostelana
Cartazo do evento
Atardecer no Gaias, música entre lusco e fusco
O programa de concertos na Cidade da Cultura consolídase aumentándo o número de concertos
É probablemente un dos mellores
usos que se lle deron o
Gaias, o atardecer dos xoves,
venres e sábados a praza central
da Cidade da Cultura énchese de
“pufs” que sempre resultan escasos
e a xente acércase a disfrutar
da música mentres o sol se pon.
O programa creceu ano a ano
e este verán acolle bandas de
todo tipo ata finais de agosto.
En este mes o próximo 23 chegará
un dos grupos Indies máis
recoñecidos, Leon Benavente;
en realidade son os músicos que
acompañan a Nacho Vegas pero
deixan claro que o que fan non
ten nada que ver con él. O venres
31 o escenario se mantén pero a
música cambia de xeito radical;
a Orquestra de Cámara Galega
leva 20 anos demostrando a súa
calidade por escenarios de medio
mundo, foi fundada no 1995
por Rogelio Groba Otero e Clara
Groba e, ademais dun amplo
repertorio clásico, céntranse na
obra de Rogelio Groba Groba,
do que estrearon varias pezas, e
a de músicos galegos.
Xa en agosto o xoves 6 tocará
La habitación Roja, os valencianos
levan desde o 94 enriba dos
escenarios, moito antes de que se
inventara o Indie aínda que agora
os inclúan en esa moda. Fans
de REM o Lemonheads levan
publicados 9 discos, o último o
ano pasado baixo o nome de “La
moneda en el aire”.
O mellor para non perderse
nada e visitar a web da CDC
www.cidadedacultura.gal e
anotar tódolos concertos porque
polos seráns pasaran desde
os londinenses Is Tropical ata a
xente de Yacine and the Oriental
Groove herdeiros de Cheb Balowski,
unha referencia na música
de raíces balcánicas, ou unha
referencia do soul máis actual
como son os Excitements; unha
chea de músicas para unha chea
de seráns.
Os Punsetes no Gaias o ano pasado. Foto: arquivo

xullo 2015 23
O Festigal encherá Santiago
con máis de 100 actividades
Celébrase en Compostela desde o 2002
coincidindo co 24 e 25 de xullo
O Festigal 2015 chega coas actuacións
de Ruxe Ruxe, Sokram,
Familia Caamagno, Ibuprofeno
Teatro, Superoito, Caxade, Carapaus,
o Mago Antón Habelas
Hainas e Maianas, ademais do
cento de actividades previstas
para o 24 e o 25 de xullo no campus
sur de Santiago.
Na presentación deste evento
“festivo e reivindicativo”, Alberte
Mera, de Galiza Nova -unha
das entidades da comisión organizadora-
explicou que o Festigal
está consolidado dende os seus
inicios en 2002 no calendario de
festivais de verán, “cunha aposta
polo talento e a creatividade do
noso país que se celebra no marco
do Día da Patria” e que serve
para “reivindicar a nosa cultura,
en momentos en que as institucións
e poderes intentan calar a
nosa nación, a nosa lingua, artistas
e novos valores”.
Haberá máis de 100 actividades
en 2 días, con actividades
musicais, teatro, presentacións de
libros, debates, ideas, coloquios
sobre a situación de Galiza e o
dereito a decidir, espazo infantil,
obradoiros, deporte, artesanía,
asociacionismo, entre outras,
todas elas gratuítas. Destacou
tamén que haberá espazo para
acampada na noite do 24 de xullo
cun prezo simbólico de 3 euros
para o que cómpre inscribirse en
info@festi.gal.
Tania Ameneiro, da Fundación
Galiza Sempre explicou que As
Maianas, que gañaron o concurso
“Novos Valores Festigal 2015”
serán quen abran esta edición o
24 de xullo ás 22:00 no campus
sur.
Tierra Celta
Gandería, ecoloxía e pracer
Nos afastamos un pouco da bisbarra de Compostela aínda que é certo que a costa do Barbanza
é parte dela para moitos de nos, praias como As Gaivotas ou A Guieira semellan en
verán unha parroquia mais. Pois ben, saíndo de Porto do Son dirección Ribeira atopamos un
desvío a esquerda que nos levará a granxa ecolóxica Tierra Celta.
Andreas é un austriaco, criado en Sudáfrica que chegou aqui na procura do seu soño: a gandería.
Cando Andreas fala de Galicia a describe como paraíso e debe de saber do que fala
porque durante anos buscou un terreo suficientemente grande para practicar a gandería extensiva,
cerca dunha vila para poder construír
un centro de visitantes e con suficiente auga e
pastos para o seu proxecto.
Non contaremos máis, vacas cachenas, porco
celta, galiñas, ovellas, cabalos, todos vivindo
en liberdade e que se poden disfrutar nas
xornadas de portas abertas que celebran. Si se
queren ademais “probar” hai que achegarse
os sábados de 10 a 22 e os domingos de 14
a 22, si ademais queren comer no asador hai
que reservar. Tierra Celta é, como se soe dicir,
un lugar para perderse.
Algúns dos artistas que estarán no Festigal. Foto: Festigal

24 pasará
Visita un museo
Museo do Hostal dos Reis Católicos
Un edificio construído no século
XVI é de por si un museo,
na propia edificación calquera
amante do patrimonio atopará
elementos dos que disfrutar; a
esta circunstancia súmase a modificación
sufrida en 1953 co fin
de convertelo en Parador e para
a que se encargaron unha chea
de pezas de todo tipo aos artistas
máis valorados do momento.
As circunstancias mencionadas
hai que unir o proxecto iniciado
polos Paradores Nacionais
no ano 2009 e que tiña como
obxectivo a musealización dos
50 edificios que forman parte
da rede de aloxamentos. Aqueles
que se hospedan nun Parador
Museo reciben unha guía
de visita que lles proporciona
un percorrido polo interior do
monumento, durante o que van
achando un conxunto de soportes
informativos, ilustrados
con planos, mapas, gráficos e
fotografías, que explican os aspectos
máis significativos do
edificio. Para a elaboración destes
contidos, a rede de Paradores
conta cun equipo propio que in-
vestiga o pasado dos monumentos,
mergullándose en arquivos
históricos, bibliotecas e museos,
até reuniren unha información
ampla e fidedigna do pasado
do Parador. Trátase de elaborar
un mapa do lugar a partir dos
persoaxes que viviron en el e
das estancias que ocuparon; un
mapa que no caso do Parador de
Santiago convertese nunha incrible
novela histórica.
Unha idea do tamaño do que
falamos son os 18.000 metros
cadrados no que se sitúa; e si
falamos da dimensión histórica
que ten o Hostal o exemplo é a
guía que se lle entrega aos privilexiados
clientes, con ela poden
seguir ao longo das 5 plantas
79 placas informativas nas que
se narran anécdotas, infórmase
das pezas artísticas e explícanse
os pormenores do edificio; é
un percorrido que os visitantes
non aloxados poden realizar
de 12 a 2 da tarde e de 4 a 6. A
asociación Compostela de guías
tamén ofrece de cando en vez
visitas a este museo agochado.
Unha das obras que se poden ver do arista Javier Clavo. Foto:Loli Fdez.
Últimos concertos do
Via Stellae 2015
Trátase da décima edición do ciclo e incluíu
un total de 19 concertos na cidade
O Via Stellae é unha das referencias
nacionais en canto a música
clásica. O festival chegou
este ano a súa décima cun total
de 19 concertos que comezaron
o pasado 29 de xuño e rematarán
o próximo día 15; o ciclo foi
presentado pola concelleira de
Cultura, María Antón; o secretario
xeral de Cultura da Xunta
de Galicia, Anxo Lorenzo; e o
director-xerente do Auditorio,
José Víctor Carou. A diversidade
e riqueza da programación
do Via Stellae dende a súa creación,
hai dez anos, ten un dos
seus argumentos sólidos na música
antiga e barroca, pero o festival
non esquece outras épocas
e xéneros musicais interpretados
por artistas de moi distintos
perfís e procedencias
O 11 de xullo na Capela da
Orden Terceira as oito e media
poderemos escoitar a La Bellemont
nos presenta o concerto
“Bach en Trio” no que interpretarán
as tres sonatas para viola
de gamba e clave obrigado do
músico alemán. O luns 13 no
Salón Teatro, e tamén as 20:30,
temos a ocasión de disfrutar
dunha selección de arias de
opera e cantatas de Haendel e
Vivaldi baixo o título de “As bágoas
do anxo”; o concerto contará
con Flavio Ferri-Benedetti,
Impetus Conjunto, Barroco de
Madrid e Yago Mahúgo. O día
seguinte e no mesmo escenario
Al Ayre Español coa dirección
de Eduardo López Banzo nos
presentan as sonatas opus 2 de
Haendel co lema “xenio, delicadeza,
inventiva... Haendel”.
A clausura terá lugar o mércores
15 no Teatro Principal con
Fuoco e Cenere coa dirección
de Jay Bernfeld, a soprano Julie
Fioretti e o ilustrador Fred Bayle
que traballará en directo mentres
soa a música; co nome de
“Judith e Esther destinos divinos,
retratos en música e pincel”
se presenta un espectáculo que
recolle a esencia de esas mulleres
do antigo testamento, que foron
reivindicadas nas obras dos
artistas do reinado de Luis XVI.
Citas para noites de verán que
nos ofrecen unha escusa, como
si fixera falta, para acudir o casco
antigo compostelán e pechar
o día nas terrazas e prazas da
vila.
Presentación do festival Foto: concello de Santiago
Lindeiros
Zarzuela na
Quintana
O 19 as oito da tarde
Con motivo das festas do
Apóstolo, o concerto da banda
municipal de música de Santiago
contará coa participación do
coro do Liceo de Vilagarcía, dirixidos
polo mestre Juan M. Romero
Llopis, e estará dedicado a
clásicos do mal chamado género
chico. A zarzuela leva ese nome
porque as primeirs representacións
tiveron lugar no teatro
situado no palacio de mesmo
nome e que hoxe é a residencia
de El Rey. A particularidade de
zarzuela e que se incluén pezas
musicais interpretadas por coros,
dúos o solos combinadas con
partes habladas. No concerto da
Banda Municipal o que se poderá
escoitar son precisamente
cancións extraídas de distintas
pezas clásicas do xénero.
O programa inclúe entre outras
pezas de “Agua, azucarillos
y aguardiente” e “La Gran Vía”
de F. Chueca, “La verbena de
la paloma” de T. Bretón, “Doña
Francisquita” de A. Vives, “Don
Manolito” de P. Sorozabal, “Gigantes
y Cabezudos” de M.F.
Caballero ou “El Tambor de
Granaderos” de R. Chapi.
A Banda de Música Municipal
de Compostela ven ofrecendo
nos últimos tempos un concerto
cada xoves na praza de Praterias,
precisamente o pasado mes dedicaban
un destes concerto tamén
a Zarzuela baixo a batuta,
en aquela ocasión, do director
adxunto Casiano Mouriño. En
esa liña de incorporar novidades
o repertorio a Banda colaborou
nos últimos tempos con músicos
de jazz ou folk; antes de que remate
xullo, o 23, tamén dará un
concerto xunto con Cantigas e
Agarimos e despois de facer un
descanso en agosto volverá as
Praterías no mes de setembro.

xullo 2015 pasará 25
“20 formas de cambiar o mundo” e “Aracne”
dúas mostras moi especiais na sala Granell
A primeira conmemora os 20 anos da institución e a 2ª mostra o traballo de Amparo Segarra
A exposición 20 formas de
cambiar o mundo, comisariada
por Eduardo Valiña, toma
como punto de partida as importantes
coleccións que conforman
os fondos do museo,
establecendo un percorrido
a través do diálogo, por unha
parte entre a colección surrealista
e a colección étnica e por
outra entre a colección Philip
West e Granell, a mostra
complétase coas obras doutros
creadores contemporáneos que
forman parte de coleccións
privadas.
A mostra susténtase no concepto
de colección, dende as
realizadas por Granell, ata o
feito de realizar unha colección
de arte actual, polo tanto
créase unha relación directa
entre o Granell artista e coleccionista
con outros coleccionis-
Elipsis de Rafael Navarro en Fonseca
O fotógrafo Zaragozano fai unha reflexión sobre as relacións de parella
A través de corenta imaxes
o fotógrafo zaragozano Rafael
Navarro convida ao espectador
a facer un percorrido polas relacións
de parella na mostra inédita
‘Elipsis’, unha iniciativa do
proxecto europeo CampUSCulturae
da USC que dirixe José
Antonio Neira, que permanecerá
aberta ata o 29 de agosto no
Colexio de Fonseca.
Rafael Navarro(Zaragoza,
1940) iniciou a súa carreira artística
a principios da década
dos setenta. A súa obra é máis
un reflexo do que sinte que do
que capta a súa cámara. Sente
unha fascinación pola natureza
e o corpo humano libres de
ataduras. A súa obra expúxose
en museos estatais e internacionais
en máis de 700 ocasións e
forma parte de fondos de institucións
de todo o mundo. Como
recoñecemento á súa achega
á arte contemporánea, a Real
Academia de Nobres e Belas
Artes de San Luís incorporouno
como Académico de Número e
en 2013 o Goberno de Aragón
concedeulle, por vez primeira a
tas, e mesmo tamén creadores
actuais.
Trátase dunha exposición
dobre, distribuída nos dous andares,
que funciona de modo
independente e complementaria,
xa que no primeiro andar
levarase a cabo unha mostra de
Luís Seoane no vindeiro mes
de outubro. A mostra restrospectiva
estarça exposta ata o
mes de setembro.
Por outra parte a Fundación
presenta unha mostra do traballo
de Amparo Segarra. Esta
exposición, comisariada por
Natalia Fernández Segarra, directora
do Museo Fundación,
resalta unha das facetas máis
descoñecidas da artista, a súa
especial vinculación co mundo
da moda. Neste senso, a roupa
terá un apartado especial, con
prendas persoais ou elaboradas
un fotógrafo, o Premio Aragón
Goya.
Rafael explica que en esta
mostra “Conto unha historia
persoal, e ao tempo universal,
sobre as relacións humanas que
logo o espectador, cos seus propios
bagaxes, constrúe ao seu
xeito [] un percorrido secuencial
que comeza co soño, moitas das
veces irreal, e remata na ruptura
e que pretende provocar unha
resonancia con quen se sitúa
fronte á obra”.
As imaxes, divididas en oito
coleccións de cinco elementos,
pola artista, ademais de completarse
con dúas obras realizadas
na técnica da colaxe.
Neste senso, Amparo Segarra
amósase como creadora
textil, con diferentes
producións realizadas en distintos
materiais, presentando
tamén unha selección de complementos
que se acompañan
de fotografías, onde a artista e
outras persoas da súa familia
visten as súas creacións.
Por outra banda, a artista
amósase na súa faceta de actriz,
neste caso nunha das películas
surrealistas realizadas
por Eugenio Granell nos anos
60, Película hecha en casa con
pelota y muñeca, onde realizará
diferentes accións.
supoñen a representación formal
da viaxe que percorremos
cando experimentamos un namoramento
e na que o autor se
apoia nos elementos plásticos
presentes de sempre na súa
obra: a paisaxe, o vexetal, o
mineral e, sobre todo, o corpo
humano. Nesta ocasión as fotografías
contan coa complicidade
dos poemas de Ángel Guinda,
que xa colaborou anteriormente
con Navarro noutra serie.
Cartaz da exposición na Granell

26
Lindeiros

xullo 2015 deportes 27
Diego Rojo
A soidade do corredor de fondo
Fai anos que os vemos aínda
que nos últimos tempos moito
máis, antes era correr despois
footing e agora running... pero
a última largada de Diego levou
a 9 horas de carreira e 100 km
completados.
Diego sempre leva media
vida vinculado os deportes “eu
son profesor de educación física
desde os 23 anos e teño
45 así que imaxínate, antes
xa desde a infancia pase por
diferentes deportes de equipo
ou individuais, o que máis fixen
foi ciclismo pero a miña
especialidade e vela. Sempre
me gustaron os deportes de
resistencia, unha espiña que
tiña era non ter corrido unha
maratón e hai 3 anos comecei
a adestrar de novo e retomei
esa vella idea”.
Diego recoñece que hoxe en
día converteuse nunha moda
pero nunha moda boa, el cre
que o éxito está no custo e no
sinxelo “eu creo que o éxito se
debe a que é unha actividade
relativamente barata, xa sabemos
que en canto se meten
as marcas polo medio certos
custos soben, pero realmente
ti para correr o único que
necesitas son unha zapatillas
que si son importantes, que
dentro das túas posibilidades
sexan boas, peor logo podes
correr con calquera cousa,
unha camiseta, unhas mallas,
un chuvasqueiro no inverno
e pouco máis, unha gorra o
mellor para un día de sol...”.
Sobre as zapatillas Diego o ten
claro “eu sempre recomendo
buscar unha zapatilla cómoda
e axustada a economía de
cada un, e eu sempre compro
un modelo que non sexa o último;
a diferenza de tecnoloxía
dun ano a outro non é moita
pero o custo si que baixa”.
Sempre foi adestrador de
deportistas desde a carreira e
agora un grupo de amigos pedíronlle
que os aconsellara “mo
pediron un pouco por envexa,
dixéronme que parecía divertido
o de correr e preguntáronme
si poderían, calquera
persoa pode correr, non todo
o mundo pode gañar pero si
o teu obxetivo e mantente en
forma calquera pode. Agora
imos xuntos as carreiras e o
pasamos ben”.
O salto a unha carreira de 100
kilómetros foi para Diego un
reto persoal, tiña feito distancias
longas en carreiras de orientación
en montaña pero nunca en
estrada e de un tirón. O peor a
soidade “unha sensación de
soidade moi grande e outra
de rotura muscular, de pensar
que se romperían os cuádrices,
os xemelgos, a nivel cardio
muscular estaba moi ben,
mentalmente ia moi sobrado
tamén xa que despoís de todo
estaba aí por pracer e por
vontade propia, teñen mértio
os profesionáis que se enfrontan
a unha proba sabendo que
teñen que quedar entre os 10
primeiros, esos si que son heroes;
asi que como digo de
mente ia moi ben pero a partir
do kilómetro 70 comecei
a notar os músculos moito.
Sabes que podes romper un
músculo pero iso o tes asumido
o que che doe e non chegar;
cando notas ese cansancio, en
ese momento, entra en xogo
a sangre fría, coñecerte ben e
saber que podes facelo. Pero
sobre todo esa sensación, sobre
todo na última parte, de
soidade, cando te das conta
de que estas ti solo aínda que
vaias con outra xente”.
Nos quedamos co consello
que nos dou Diego, si un quere
correr que comece por facelo
sen marcarse metas, que disfrute,
que o faga o tempo que
lle apeteza e que vexa ata onde
quere chegar. O mellor e bo
lembrar un anuncio de fai moitos
anos que todos os que teñen
unha idade lembrarán “quien
mueve las piernas mueve el
corazón”.
Fotos: C. R. T, Loli Fdez.

28 deportes
Lindeiros
Xornada de pesca para os cativos de Touro
Celebrouse como unha das actividades do Día do Neno
Nenos e nenas de Touro, de
idades comprendidas entre o
seis e doce anos, participaron
nunha xornada de pesca infantil
organizada polo Concello.
A actividade comezou ás
11.00 horas na área Recreativa
da Santaia. Alí concentráronse
en torno os vinte rapaces co afán
de coñecer o mundo da pesca de
río e estar en contacto coa natureza.
Técnicos da Consellería
de Medio Ambiente explicaron
aos participantes cales son as
especies que habitan nos ríos
galegos e concretamente destacaron
as características da troita
autóctona. Previamente soltaran
á primeira hora da mañá no
río Lañas ao redor de 250 troitas
autóctonas procedentes do
Centro Ictioxénico de Sobrado
dos Monxes. Daquela os nenos
participaron na xornada de pesca
e atenderon ás explicacións e
consellos dos técnicos de Medio
Ambiente.
Foi unha xornada didáctica
sobre natureza. A Festa do
Neno, na que se enmarcou a xornada
de pesca, continuou pola
tarde. E foi na Praza do Luar, na
zona onde está situada a Casa
dá Cultura e a piscina. Alí instaláronse
inchables, obradoiros,
un tobogán acuático e xogos de
Segunda edición do Torneo de
Rugby do Apóstol
Contou con equipos de toda Galicia e un feminino de Portugal
Moi bo ambiente en esta segunda
edición do Torneo do
Apostol de rugby 7 celebrado
no campo de Santa Isabel.
No campionato participaron
equipos de Vigo, A Coruña,
Rianxo, Vilagarcía, Pontevedra
e Ourense ademais do Santiago
rugby Club, equipo organizador.
na categoría feminina tamén
o equipo Agraria Rugby
de Portugal.
O cadro masculino Centollos
Franceses, procedente de
Vigo e de recente creación, foi
o gañador e as portuguesas do
Agraria foron as gañadoras
femininas.
O Santiago Rugby Club dirixido
por Guillermo Landrove
proclamouse Campión da copa
de Prata
A entrega de trofeos correu
a cargo do secretario da Federación
Galega de Rugby, Javier
Fernández, e da concelleira de
deportes Noa Morales. Esta foi
outra das actividades de verán
auga. O bo tempo animou a que
chegasen nenos e nenas de todo
do equipo que fai unhas semanas
organizaba un clinic para
entrenadores impartido por
Norm Maxwell, este xogador
foi en 35 ocasións internacional
cos míticos All Blacks e 5 veces
gañador da copa do hemisferio
Sur; toda unha lenda que compartiu
momentos e sabiduría
cos adestradores qe participaron
no encontro.
Fontes: Santiago Rugby Club,
Lindeiros
o Concello e bañásense nas piscinas.
O Mago Xacobe pechou
a xornada festiva.
Fontes: concello de Touro, Lindeiros
Un momento da xornada de pesca. Foto: concello de Touro
Daniel Castro campión
galego de xavelina
Pertence o Club Atlético A Silva que adestra
en Ordes
Daniel Casro, campión de xabelina. Foto: concello de Ordes
As gañadoras femininas levantando o trofeo Foto: Santiago Rugby Club
Daniel Castro é xa o novo
campión galego de xavelina,
tras a súa actuación no campionato
rexional disputado en
Ferrol. Unha vitoria que encabeza
unha grande actuación por
parte dos compoñentes do Club
Atlética A Silva, que adestra nas
instalacións da cidade deporti-
va Vista Alegre. Hai que facer
referencia tamén a María Pena,
cuarta en lanzamento de xavelina
infantil; Lara López, sexta
en 150 metros lisos e salto de altura
infantil; e Andrea Caneda,
décima en 3000 metros infantil.
Fonte: concello de Ordes, Lindeiros

xullo 2015 deportes 29
O Club de beisbol de Os Tilos
participou nun Torneo
Internacional en Asturias
A cita en Gijón contou tamén con equipos locais e franceses
O Club de Béisbol e Sófbol
Os Tilos, trasladouse á Gijón
(Asturias), onde se celebrou o
segundo Torneo Internacional
Villa de Gijón. O Club Os Tilos
desprazouse a dita localidade
para participar xunto coa
Selección Asturiana de Béisbol,
do Club de Béisbol “El
Llano” de Gijón e do Club de
Béisbol Francés “Aquitania”.
Por parte dos Teenses, foron 25
mozos das categorías infantil
e cadete, acompañados de 5
monitores e un amplo grupo de
familiares.
O resultado non puido se
máis espectacular. Dúas xornadas
de convivencia, respecto,
traballo, esforzo, colaboración
entre tódolos asistentes. En definitiva,
transmitindo valores
aos nenos e maiores a través
do deporte e das experiencias
compartidas.
O resultados deportivos
acompañaron ao Club. O equipo
de cadetes quedou segundo
clasificado no torneo e o equipo
infantil, acadou o primeiro lugar
do campionato.
Tras unha final intensa o
Club Os Tilos, gañaba o partido
na cuarta entrada por unha carreira,
o que pon de manifesto a
concentración e solidez de ambas
defensas. O grado de concentración
de ambos equipos,
Os Tilos e Aquitania, era máximo.
Os árbitros conscientes de
esa situación, afinaron os seus
coñecementos. E sucedeu que
nun batazo por parte de Os Tilos,
a bola saiu disparada e non
foi interceptada, momento que
aproveitaron os xogadores para
mover todas as bases coordinadamente,
e entrar todos os xogadores
a “home” firmando un
resultado total de 6 – 1. Pero o
verdadeiro triunfo veu por parte
do equipo rival que conscientes
que o partido había finalizado
non fixeron máis que deixar
os guantes no chan e felicitar
aos nosos xogares, sendo nun
momento de alegría colectiva
para ambos Clubs polo partido
“perfecto” realizado por ambos
equipos.
Mención especial neste evento
merecen as nais e pais que,
no seu tempo libre, organizaron
e coordinaron, a preparación de
toda a infraestrutura necesaria
para que fora posible o desprazamento
a Gijón. Así mesmo,
felicitar ao adestrador do Club
Os Tilos Max Contreras Burgos,
polos resultados acadados
grazas ao seu bo facer.
Fontes: Club de Béisbol de Os Tilos,
Lindeiros.
Pablo Soto gaña o
Supercross de Ames
Na proba participaron 70 pilotos e
disputouse no circuíto Alex de Moure
O Motoclub Ameixenda, en
colaboración co Concello de
Ames, a Deputación da Coruña,
o corpo de Protección
Civil do Concello de Santiago
e o salón de beleza Paula
de Bertamiráns, organizou a
proba “Gran Premio Concello
de Ames-Dagan Cup Supercross
2015”, que se desenvolveu
no circuíto SX “Alex de
Moure” e na que participaron
arredor de 70 pilotos de toda
Galicia. O alcalde en funcións
de Ames, Santiago Amor, e
a concelleira en funcións de
Deportes, Ana Ruso, foron os
encargados de entregarlles os
premios aos ganadores.
Na categoría elite gañou Pablo
Soto, mentres que na segunda
posición quedou Juan Manuel
Outón. O terceiro posto foi para
Francisco Vilaboa. Na categoría
de veteranos gañou Tony Karra
Martínez. O segundo posto foi
para Samuel de Santiago. Na
terceira posición quedou Mauro
Luna. O piloto amesá e presidente
do Motoclub Ameixenda,
José Manuel Moure, quedou na
sexta posición. Na categoría de
promoción o gañador foi Aleixo
Romeiro, a segunda posición foi
para Jesús Seijo, e terceiro quedou
Serafín Lema.
Na categoría hobby o gañador
foi Cristian Tubío, o segundo
Raúl Villar e Jesús Salomón entrou
en terceira posición. Na categoría
promesas o gañador foi
José Canosa e en alevín Nicolas
Soutullo.
Esta foi a cuarta proba da
temporada que puntúa para a
Dagan Cup, que está composta
de nove probas, das cales dúas
desenvólvense en Ames.
Fontes: concello de Ames, Lindeiros
Os equipos do Club Os Tilos desprazados a Gijón. Foto: Club Os Tilos
Momento da proba de Cross disputada en Ames. Foto: concello de Ames

30
Lindeiros
Equilibrio
Xosé Marcial Díaz Manso
É enxeñeiro agrónomo e gandeiro naceu con concello
de A Bola en Ourense e vive en Ames desde fai
20 anos.Traballou no sistema de
información territorial de Galicia (SITGA) e
actualmente o fai no Instituto de Estudos do
Territorio (IET) da Consellería de
Medio Ambiente,
Territorio e Infraestruturas
Nos sistemas agrarios a terra, o traballo e o capital constitúen as trabes sobre as que se
sustenta a actividade produtiva.
En Galicia, como noutras rexións da vertente atlántica da Unión Europea, a estrutura da
propiedade fai que o factor terra condicione o bo funcionamento do sistema agrario provocando
que persoas e recursos se estean desprazando cara outros sectores e rexións máis
equilibradas. Consecuencia deste déficit estrutural o despoboamento e a descapitalización
do medio rural estanse a converter nos principais atrancos no desenvolvemento do medio
rural galego, adquirindo o territorio un especial protagonismo que oxalá non tivera. Neste
contexto de abandono o territorio deixa de ser o espazo que contén para converterse
nun suxeito en si mesmo con necesidades propias de xestión. Os incendios forestais xeran
anualmente cuantiosas perdas en termos de recursos económicos, solo e biodiversidade. A
xestión dun territorio destas características debería pasar por adaptar o factor terra a coxuntura
socioeconómica actual. Dispoñer dunha estrutura agraria desenvolvida de acordo
ás necesidades do século XVIII no século XXI supón unha perda de eficiencia na xeración
de recursos e oportunidades. O noso futuro apunta a consolidarnos como nunha sociedade
en rede moi demandante de coñecemento onde a enerxía será producida e consumida localmente
promovendo a sustentabilidade dun sistema global que nos soportará e o que tamén
deberemos contribuír no seu mantemento. A alimentación é a fonte esencial de enerxía para
o ser humano e facela eficiente e universal segue a ser un obxectivo a acadar. Un mercado
globalizado baseado na especulación alimentaria quérese impoñer deixando tras de si un
regueiro de dor e sangue.
Neste escenario, p olíticas fiscais que incentiven o uso da terra para fins agrarios poden axudar
a equilibrar o sistema agrario galego facéndoo
máis atractivo tanto para o factor humano
como para o financeiro, contribuíndo á
produción de riqueza, á fixación da poboación
o territorio e á mellorar a cohesión social. Políticas
desta natureza tentan restablecer a harmonía
entre o cidadán e o territorio polo que
urxe unha concienciación social para promover
á súa activación e adaptación os tempos
que corren.
Que por certo, corren moito!
MERCADILLOS
Ames
- Bertamiráns - Sábados (76 postos)
Boqueixón
- Lestedo - Domingos 19 de xullo y 2 de agosto
(80 postos)
Brión
- Pedrouzos - Martes
Frades
- Ponte Carreira - Xoves
Negreira
- Domingos (75 postos)
O Pino
- Día 20 de cada mes
Ordes
- Mércores (130 postos)
Oroso
- Sigüeiro - Sábados (30 postos)
Padrón
- Domingos (750 postos)
Santiago de Compostela
- Xoves - Salgueiriños (200 postos)
Trazo
- Benza - Domingos (12 postos)
Teo
- Cacheiras - Sábados
OUTROS MERCADOS
Santiago de Compostela
-Martes - Lusco e Fusco en Belvís
Teo
-Sábados - Mercado labrego en Os Tilos

xullo 2015 31
TELÉFONOS
DE
INTERESE
Monbus - Castromil
Padrón - Milladoiro - Santiago
L - V: 7:35, 7:45, 8:55, 10:15, 10,35, 12:20, 14:55, 16:05,
18:20, 19:30, 21:50
Concello de Ames: 981 883 002
Casa da Cultura Milladoiro: 981 535
940
Casa da Cultura Bertamiráns: 981 891
017
Policía Local: 619 767 575
Garda Civil: 981 536 405
Centros de Saúde:
Milladoiro: 981 522 838
Bertamiráns: 981 890 404
Concello de Brión: 981 887 006
Casa da Cultura Brión: 981 509 908
Policía Local: 981 893 474
GRUMIR: 629 871 542
Centro de Saúde: 981 887 701
Concello de Boqueixón: 981 513 061
Casa da Cultura: 981 513 061
Garda Civil: 981 503 051
Emerxencias: 981 513 434
Centro médico de Forte: 981 513 010
Centro médico de Lestedo: 981 502
297
Concello de O Pino: 981 511 002
Casa da Cultura: 981 511 065
Garda civil: 981 511 052
Centro de Saúde: 981 511 196
Concello de Oroso: 981 691 478
Policía Local: 981 691 680
Garda Civil: 981 691 381
Protección Civil: 629 737 942
Centro de Saúde: 981 694 731
Concello de Padrón: 981 810 451
Policía Local: 981 810 247
Garda Civil: 981 810 091
Protección Civil: 981 812 929
Taxis: 981 811 459
Centro de Saúde: 981 810 920
Concello de Negreira: 981 885 250
Casa da Cultura de Negreira: 981 885
736
Policía Local: 676 454 882
Garda Civil: 981 885 001
Centro de Saúde : 981 886 378
Concello de Santiago: 981 542 300
Policía Local:
981 815 700 / 606 984 838
Policía Autonómica: 981 546474
Policía Nacional: 981 571 717
Garda Civíl: 981 581 611
Garda Civil de Tráfico: 981 582 266
Bombeiros: 981 542 446
Cruz Vermella: 981 586 969
Radio - Taxi: 981 569 292
Estación de autobuses: 981 542 416
Estación de ferrocarril: 902 240 202
Aeropuerto: 981 547 500
Concello de Teo: 981 815 700
C. Sociocultural A Ramallosa: 981 805
700
Policía Local: 981 815 700
Protección Civil: 649 804 720 / 112
Centros de Saúde:
Folgueiras( Calo): 981 814 106
Os Tilos: 981 801 035
Cacheiras: 981 807 411
Reis (Pontevea): 981 815 711
Concello de Vedra: 981 814 612
C. Sociocultural 3ª idade: 981 502 024
Protección Civil: 629 661 685
Taxis: 608 981 944
Sábados: 8:50, 10:05, 10:25, 10:55, 12:20, 14:55, 19:30,
21:50
Domingos e festivos: 8:50, 10:25, 12:20, 14:55, 19:25,
19:30, 21:50
Santiago -Milladoiro - Padrón
L - V: 6:50, 9:00, 10:00, 11:30, 12:30, 14:35, 15:30,
18:00, 19:00, 20:30
Sábados: 10:00, 11:30, 12:00, 14:00, 16:00, 20:00,
20:30
Domingos e festivos: 10:00, 11:30, 12:00, 18:00,
20:00, 20:30
Empresa Arriva
Padrón - Milladoiro - Santiago (h.aprox.)
L - V: 7:00, 7:50, 9:00, 10:10, 11:00, 12:10, 13:00, 14:25,
15:00, 16:00, 17:10, 18:00, 19:10, 20:00, 21:20, 22:00
Sábados: 9:20 ata 20:20 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 9:20 ata 21:20 cada 2 hs.
Santiago - Milladoiro - Padrón
L - V: 6:00, 7:00, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:15,
14:00, 15:00, 16:00, 17:00, 18:00, 19:00, 20:00, 21:00,
22:10
Sábados: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Empresa Bustelo
Rois - Santiago (de Extramundi 5 m antes
L - V: 6:40, 7:25, 8:55 14:25, 17:55, 19:55
Sábados: 8:55, 14:25, 17:55
Domingos e festivos: 10:10, 14:25, 17:55
Santiago - Rois
L - V: 7:30, 10:00 12:00, 15:30, 19:00, 21:00
Sábados: 12:00, 17:00, 19:00
Domingos e festivos: 11:00, 17:00, 19:00
HORARIO DE AUTOBUSES, verán
La Estradense
A Estrada - Cacheiras - Santiago
L - V: 6:55, 7:50, 8:00, 8:25, 9:25, 10:55, 13:10, 14:55,
18:10, 19:10
*Por Cacheiras 20 minutos máis tarde.
Sábados: 8:30, 10:00, 15:00. 18:15.
Domingos e festivos: 9:00, 18:15
Santiago - Cacheiras - A Estrada
L - V: 7:45, 9:30, 10:30, 11:30, 12:30, 14:00, 15:15, 16:30,
17:30 ( hasta Pontevea), 19:00, 20:15
Sábados: 9:15, 12:30, 17:15, 20:15
Domingos e festivos: 12:30, 20:00
Monbus - Castromil
Cacheiras -Santiago ( de Moraña)
L - V laborais: 7:40, 9:25, 12:40, 16:10
Santiago - Cacheiras ( ata Moraña)
L - V laborais: 12:00, 13:00, 15:30, 18:30, 20:45
Empresa Seoane
Cacheiras - Santiago
L - V: 8:10, 9:05, 15:20, 17:50, 18:15,
Sábados: 8:25
Santiago - Cacheiras
L - V: 12:30, 13:45, 17:00, 18:00, 19:30
Sábados: 12:30
Vedra - Santiago ( Hor. Aprox:)
L - V : 7:40, 14:55
Sábados: 7:50
Santiago - Vedra
L - V: 14:00, 19:30,
Sábados: 14:00
Autobuses de Calo
Milladoiro - Santiago (Rúa da Rosa)
L - V: De 7:00 ata 21:45 cada 15 min.
Sábados: 7:35 ata 13:35 cada hora. e as
16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20:35, 22:05, 23:00
Domingos e festivos: 9:30, 10:30, 11:30, 13:00, 16:05,
17:05, 18:35, 19:35, 20,35, 22:05, 23:00
Santiago (Rúa da Rosa) - Milladoiro
L - V: De 7:00 ata 21:30 cada 15 min. 22:00 e 22:30
Sábados: 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00,
16:30, 18:00, 19:00, 20:00, 21:30, 22:30, 23:15.
Domingos e festivos: 10:00, 11:00, 12:00, 14:00, 18:00,
19:00, 20:00, 21:30; 22:30, 23:15.
Milladoiro-Santiago(Est.de autobuses)
L - V: 8:10, 9:25, 15:15, 19:15
Sábados: 8:10, 9:25
Santiago (Est. de autobuses) - Milladoiro
L - V: 8:35, 13:10, 18:10, 20:10
Sábados: 8:35, 13:10
Milladoiro - Bertamiráns
Días laborais: 10:00, 11:45, 17:30
Bertamiráns - Milladoiro
Días laborais: 11:00, 12:15, 19:00
Hermanos Ferrín
Negreira - Brión - Bertamiráns - Santiago
L - V: 6:45 a 20:45 cada hora.
*Bertamiráns 7:10, 8:05 cada hora hasta 21,05.
Sábados: 7:45, 8:45 cada 2 h. ata 19:45 , 21:30
*Bertamiráns 8:05 ata 20:05 cada dúas horas e 21:45
Domingos e festivos: 08:45, 09:45 ata 19:45 cada 2 h.
e 21:30.
*Bertamiráns 9:05, 10:05 cada dúas horas ata 20:05
e 21:45
Santiago - Bertamiráns - Brión - Negreira
L - V: de 07:45, ata 21:45 cada h.
Sábados: 08:45, 09:45 , 10:45 ata 20:45 cada 2 h. e
22:30
Domingos e festivos: 9:45, de 10:45 ata 20:45 cada 2
h. e 22:30
Autocares Mosquera
Hortas (Touro) - Forte ( Boqueixón) - Santiago
L - V: 8:00 - 8:47, 14:15 - 15:02
Santiago - Forte ( Boqueixón) - Hortas (Touro)
L - V: 13:00 - 13:28, 18:00 - 18:28
Touro - Forte (Boqueixón) - Santiago
L - V: 10.00 - 10:28
Santiago - Forte (Boqueixón) - Touro
L-V: 11:30 -11:58
Empresa Lázara
Boqueixón ( Ponteledesma ) - Santiago
L - V: 7:15, 8:50, 10:45, 14:30, 18:00
Sábados: 9:45, 14:30
Domingos e festivos: 18:45
Santiago - Ponteledesma (Boqueixón)
L - V: 10:00, 13:00, 17:00, 19:30
Sábados: 13:00, 17:00
Domingos e festivos: 20:00
Monbus - Castromil
Ponte Ulla - Santiago
L - V: 8:07, 9:32, 9:33, 11:32, 15:18, 17:22, 20:22
Sábados: 9:32, 9:33, 10:53, 15:18, 17:22, 20:22, 20:23
Domingos e festivos: 10:53, 15:18, 17:23, 20:23, 21:48
Santiago - Ponte Ulla
L - V: 9:15, 12:00, 14:00, 15:00, 16:00, 18:00, 20:00
Sábados: 10:00, 14:00, 15:00, 16:00, 18:00
Domingos e festivos: 10:00,12:00, 14:00, 16:00, 18:00,
21:00 ( fin de puente)
Monbus - Castromil
A Gándara (Os Anxeles) -
Bertamiráns - Santiago ( Rúa A Rosa)
L - V: 7:15, 7:40, 8:15, 9,25, 10:25, 11:25, 12:25, 14:25,
15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25
Sábados: 8:25, 9:25, 10:45, 12:25, 14,25, 17:25, 19:25,
21:25
Domingos e festivos: 9:25, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25
Santiago (Rúa A Rosa) -
Bertamiráns - A Gándara (Os Anxeles)
L -V: 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:20,
17:00, 18:15, 19:00, 20:00, 21:30
Sábados: 10:00, 12:00, 13,00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15
Sábados e festivos: 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:15,
20:15
Bertamiráns - Santiago
(En tránsito desde Muros, Noia. H. aprox.)
L - V: 7:15, 7:40, 8:15, 9:25, 10:25, 11:25, 12:25, 14:25,
15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Sábados: 8:25, 9:25, 10:45, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25.
Domingos e festivos: 09:25, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25
Santiago - Bertamiráns - Noia - Muros
L - V: 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:35, 15:20,
17:00, 18:15, 19:00, 20:00, 21:30.
Sábados : 10:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15.
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:15,
20:15.
Monbus - Castromil
Ordes - Oroso - Santiago
Laborais: 7:35, 8:50, 10:50, 12:05, 13:50, 14:35, 16:20,
17:20, 18:50, 20:20, 21:35 (15 min. en
Sábados: 8:35, 10:50, 14:50, 17:20, 18:35, 22:55
por AP-9: 8:00, 18:00 *no Sigüeiro
Domingos e festivos: 10:50, 12:50, 14:50, 17:20, 18:50,
21:35 Por AP-9: 21:00 *no Sigüeiro
Oroso - Santiago ( Rúa da Rosa)
L - V: 8:20, 10:20, 12:25, 17:40, 21:50
Santiago - Oroso - Ordes
Laborais: 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 11:50, 12:15,
14:00, 15:30, 16:30, 18:00, 19:30, 20:20, 21:15
Sábados: 10:00, 14:00, 16:30, 18:00, 19:30, 21:00
Domingos: 12:00, 14:00, 18:00, 19:30, 21:15
Aucasa
Carpio (Trazo) - Santiago
L-V: 7:52, 15:22
Santiago - Carpio (Trazo)
L- V: 14:10
Empresa Freire
Arzúa - Arca - Santiago
L - V: 7:30, 8:00, 8:10, 10:40, 12:10, 14:20, 15:00, 15:45,
18:10, 20:40. *por Arca 25 min. despois, aprox.
Sábados: 8:10, 10:40, 12:10, 15:45, 18:10
Domingos e festivos: 8:10, 12:10, 15:45, 18:10,
20:40 (Sábados non circula)
Santiago - Arca - Arzúa
L - V : 7:00, 9:00 ( 8 e 22 de cada mes), 9:15, 11:00,
12:45, 13:30, 16:00, 18:00, 18:30, 20:00
Sábados: 7:00, 11:00, 12:45, 13:30, 16:00, 18:30
Domingos e festivos: 7:00, 11:00, 16:00, 18:30,
20:00 ( sábados non circula)
Santiago - Aeroporto
De 6:00 ata 00:00 cada 1/2 h., diario,
dende Pz. Galicia.
De 6:10 ata 00:10 cada 1/2 h., diario
dende Est. de Tren
De 6:20 ata 00:20 cada 1/2 h, diario,
dende Est. Autobuses.
Aeroporto - Santiago
De 7:00 ata 1:00 cada 1/2 h., diario.

32 memorias dos nosos maiores
Lindeiros
Amador R.
Troncoso
Veciño de Negreira
Amador recibiu fai pouco
unha homenaxe dos veciños de
Negreira, estaba pendente desde
hai máis de 40 anos cando o tivo
que rexeitar xa que podería ter
consecuencias negativas para
el, é unha pequena anécdota da
vida dun home moi especial.
Ós seus 93 anos conserva
unha memoria que só é superada
polo sentido común. Naceu a
cabalo entre Ourense, Pontevedra
e Portugal, na Cañiza; estudaba
nunha unitaria ata que un
día, no 1936, un inspector decidiu
que si alguén merecía unha
beca era el, iso levouno a estudar
o bacharelato a Pontevedra
e acabouno de milagre porque
en canto entrou o novo réxime
as becas deixaron de ser para os
que as merecían.
Lembra aqueles anos con
fame, con moita fame. Pero
Amador nunca foi unha persoa
corrente aínda que conte
as cousas como si o fosen; non
tiña cartos para estudar na universidade
pero si podía estudar
na casa... e así sacou a carreira
de dereito, por libre, presentándose
so os exames e provocando
na parroquia na que vivía unha
mestura de respeto e admiración
polo fillo do coraceiro, o
seu alcume.
No ano 1956 chega a Negreira
despois de aprobar unha oposición
e co encargo de montar o
que sería a primeira axencia de
extensión agraria de Galicia;
chegou preocupado porque lle
describirán a zona como un lugar
bárbaro pero descubriu un
pobo progresista e receptivo. As
novas ideas encaixaron ben e os
progresos non tardaron, mentres
no resto de Galicia os montes
se repoboaban contra a vontade
da xente en Negreira foron
os propios agricultores os que o
fixeron chegando a plantar máis
dun millón de plantas por ano.
A axencia que dirixiu colaborou
cos agricultores e gandeiros, solucionando
problemas como as
ventas de becerros, sometidas
a un monopolio, ou a venta do
leite unificando os productores
no que sería o xerolo de Feiraco.
O fixo tan ben que as queixas
dos influentes non tardaron en
provocar o seu traslado para
Betanzos sancionado por facer
escritos legais para axudar aos
labregos; a homenaxe que lle
quixeron render decidiu rexeitala,
como xa contamos, para non
incomodar ao poder máis do necesario.
A súa valía fixo que non
puideran prescindir del como a
algún lle gustaría e, despois de
algunha xefatura provincial,
acabou sendo xefe rexional
Un pode pasarse horas escoitando
a Amador, aprendendo
sobre o campo, sobre a vida, sobre
as persoas e sobre a historia
de este país, esta pequena historia
non é máis que un exemplo
dunha vida que merece un libro.
Alguén debería promover a declaración
de Amador como Ben
de Interés Cultural pero mentres
non suceda coidémolo porque
non é a nosa memoria é a nosa
conciencia.
Negreira 18 de xuño de 2015