Toñehe che resay,tosyry pe che ruguy,che esperanza taipoty,che lucero Aguai’y.Itristeha ñambyasyoikekuévo kuarahy.Ambojoja mante che syn<strong>de</strong>rehe che Tupãsy.Ne porã ha ne potĩrehesape há remimbi,opa ojeróky rokyche lucero Aguai’y.Que se <strong>de</strong>rramem minhas lágrimas,que corra meu sangue aberto,que floresça minha esperança,minha estre<strong>la</strong> <strong>de</strong> Aguai’y.Entristeço e dói minha almaquando está morr<strong>en</strong>do o sol.Som<strong>en</strong>te com minha mãecomparo-te, virgem minha.És be<strong>la</strong> e és límpidac<strong>la</strong>reias e resp<strong>la</strong>n<strong>de</strong>ce,bai<strong>la</strong>rina luz cantanteminha estre<strong>la</strong> <strong>de</strong> Aguai’y.Juan Manuel Ávalos16
Poesía popu<strong>la</strong>rDo Século XXCHE PARAHEKUELl<strong>en</strong>a el alma <strong>de</strong> suspirosaseguíta che rape,adios che vy’a hague,adios lugar preferido,oguahẽ el tiempo cumplidorohejávo katuete;ndahaséi ramo jepeel <strong>de</strong>stino che obliga.Ãga ipaha rohecha,adios che parahekue.Adios che sombrakuemi,adiós soñado lugar,tal vez el mom<strong>en</strong>to fatalche separa n<strong>de</strong>hegui;pero durante avivijepémo mombyryve,arekóne n<strong>de</strong>rehemi amoroso p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to,rohechávo yeyvo algún tiempo,adios che parahekue.Adios sombra inovidable,mi dicha, p<strong>la</strong>cer, mi gloria,rogueraháta <strong>en</strong> <strong>la</strong> memoria,<strong>en</strong> mi m<strong>en</strong>te invariable;mi <strong>de</strong>stino irremediableoñecumplía cherehe,ha upévare ipahaiteEnche minha alma <strong>de</strong> suspirosvou continuar meu caminho,a<strong>de</strong>us espaço <strong>de</strong> gozo,a<strong>de</strong>us lugar preferido,chegou a cumprir-se o tempoé preciso ir-se com o v<strong>en</strong>to;mesmo que não queira ir emborao <strong>de</strong>stino é quem me obriga.pe<strong>la</strong> última vez te vejo,a<strong>de</strong>us meu antigo rancho.A<strong>de</strong>us minha sombra que foi,a<strong>de</strong>us sonhado lugar,talvez um mom<strong>en</strong>to fatalme fez separar <strong>de</strong> ti;ao mesmo tempo inc<strong>en</strong>tivandomesmo que distante,hei <strong>de</strong> ter posto em tio p<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>to amoroso,a que um dia vou retornar,a<strong>de</strong>us meu antigo rancho.A<strong>de</strong>us sombra inesquecível,minha alegria, prazer e glória,te levarei em minha memória,m<strong>en</strong>te invariável;meu <strong>de</strong>stino irremediáveltem que cumprir-se em mim,pe<strong>la</strong> última vez, <strong>en</strong>tão;MEU ANTIGO RANCHO17