LINDEIROS 24 MAIO 2015

LINDEIROS
O xornal gratuíto da bisbarra de Compostela
Xornal
Lindeiros
Dous anos de camiño
Eleccións: 24m
Novas
O Barrio de San Pedro, en
Santiago, celebrou a festa
da Primavera sen apoio
do concello (pax. 3)
O concello de Trazo
apropiase da idea duns veciños
sen contar con eles (páx. 3)
Pasou:
A bisbarra celebrou o Día
do Libro (páx. 19)
Un ano máis celebrouse
ExpoOrdes (páx. 20)
Pasará:
Visita un museo: Museo do Traxe
Juanjo Liñares en Ordes (páx. 24)
Emir Kusturica tocará nas
festas da Ascensión (páx. 24)
Deportes:
Club de Béisbol e softbol
de Os Tilos (páx. 27)
Oriol Junyent abandoa a
competición (páx. 28)
Maio 2015
Librería Pedreira: loitando pola cultura
N 24 MENSUAL

2
Lindeiros
Editorial
Unha política necesaria
MEDIATIZA
Colaboradores
en este nº
Andrés Gómez Tato
Iñaki Quenerapú
Fátima García Doval
Jorge del Oro
Xosé Marcial Díaz Manso
O mellor algúns dos lectores saben que me presento as eleccións municipais no posto 11 da lista de Ames Novo no concello de
Ames; moitas veces me preguntan a razón así que, sen ánimo de condicionar o voto, vou a explicar porque creo na política e porque
me presento.
Durante máis de 15 anos entrevistei e informei de moitos políticos e de moita política, coñecinos de todos tipos e a maioría tiñan
boas intencións; e certo que vivín o primeiro cambio serio na política municipal, nas eleccións do 2007 caeron moitos alcaldes que levaban
no concello moitos anos e que facían unha política máis próxima o clientelismo da ditadura que a unha sociedade democrática.
Algúns de eses cambios serviron para mudar por completo os concellos, en sitios como Oroso, Ames, Ordes, Negreira, Rois, Padrón...
fixéronse cousas novas que non sempre funcionaron e non sempre se entenderon pero que vistas na distancia supuxeron o primeiro
intento serio de modernizar eses municipios.
Creo firmemente que agora, despois en moitos casos dun intento en falso de voltar a antiga política, a xente decatouse de que aqueles
intentos eran serios e merecedores de máis tempo do que se lle dou; os veciños queren resultados rápidos pero mudar unha maquinaria
tan complexa e tan atada non é doado e hai que ter paciencia e miras de futuro.
E aquí entro eu; por un lado creo que é de xustiza que despois de ver o partido desde as gradas durante tantos anos baixe o terreo
de xogo para saber realmente como vai isto da política; como dixen coñecín moitos políticos e a maioría, desde o seu punto de vista,
quere o mellor para os veciños, claro que o seu punto de vista non ten porque ser compartido por todos pero na maioría dos casos hai
boa intención e argumentos para razoar o traballo feito; ese espírito e o que me fai presentarme e crer na política, o convencemento de
que hai unha maioría de boas intencións e traballo que non sae nos medios. Por outra banda creo que en estas eleccións conflúen dúas
cousas importantes: ese cambio de xeito de facer política e un novo xeito de entender a política. A política que se faga despois de estas
eleccións ten que ter as prioridades claras, si desde Madrid o Bruselas queren seguir empobrecendo a poboación quen ten que estar aí
son os concellos, con políticas de apoio os máis desfavorecidos, os comerciantes, a cultura... e si por unha vez Madrid e Bruselas decídense
a facer algo ben os concellos son que terán que xestionar o que veña. Para facer ese tipo de política necesitamos un novo xeito de
entender a política, transparente, comprometida, cercana, unha política que implique o cidadá e non porque é quen vota se non porque
igual que ten dereitos ten o deber de mollarse por eles. En ese escenario nacen as Mareas como Ames Novo ou Compostela Aberta,
lonxe da xaula de grilos que os medios venden son espazos de debate e democracia, asembleas onde o voto decide as cousas e onde se
lle pregunta os veciños mesmo a hora de facer a lista; vou no posto 11 porque tiven un determinado número de votos si tivera máis iría
máis arriba e si tivera menos iría máis abaixo, sinxelo e claro, democracia en estado puro.
Todo este xeito de facer política ten que chegar os concellos; os políticos teñen, temos, que entender dunha vez por todas que a relación
cos veciños non é algo que se de cada catro anos; a construción dun pobo faise día a día falando coa xente, os medios tecnolóxicos
posibilitan que o político coñeza as opinións da cidadanía so ten que saber escoitar.
Pero a cidadanía ten tamén responsabilidades; a primeira a de ir a votar o 24 a opción que prefira, non vale quedarse en casa nunhas
eleccións onde se presentan abundantes formacións políticas; outra responsabilidade é a de preguntar en campaña, falar con todas
esas formacións e coñecer que é o que máis lle convence; e a última a de estar vixiante durante catro anos, non para conseguir cousas
se non para conseguir o ben común; os veciños temos que ter claro dunha vez por todas que temos que buscar o que é bo para todos
non so para nos.
Manel Pardo
Atopa Lindeiros en: Ames, Boqueixón, Brión, Frades, Negreira, O Pino, Ordes Oroso, Padrón, Rois,
Santiago, Teo, Tordoia, Touro, Trazo, Vedra

maio 2015 novas da bisbarra 3
O persoal de
Ames planta
ao alcalde
Os funcionarios non
acudiron á
convocatoria do
concello
As queixas, pola falta de reunións,
levadas os medios de
comunicación pola Xunta de
persoal de Ames tiveron como
consecuencia unha convocatoria
por parte do equipo de goberno
para o pasado 17 de abril. A
mesa de negociación reunírase
por última vez o 20 de novembro
e non fora quen de rematar
a orden do día que databa do
mes de xuño; en aquel encontro
o goberno municipal comprometérase
a marcar unha nova
reunión o mais pronto posible.
A Xunta de persoal decidiu non
acudir a convocatoria por considerala
“extemporánea e desatinada”
e considera que “o actual
goberno municipal non toma en
serio a relación cos representantes
sindicais e convoca a destempo
unha nova Mesa Xeral de
Negociación cunha orde do día,
obsoleta e desfasada, que data
do 5 de xuño de 2014”.
Para o persoal do concello
esta convocatoria demostra que
o alcalde traballa “de cara a galería”
pero non é capaz de resolver
temas que datan do 2012.
Os problemas do persoal
de Ames remóntanse a anterior
lexislatura onde xa tiveran
problema de entendemento co
goberno municipal que agraváronse
en estes anos coa falta
de interés do alcalde Santiago
Amor e o seu equipo.
Fontes: Xunta de persoal de Ames,
Lindeiros.
O concello de Santiago pon trabas
as festas na rúa
O Barrio de San Pedro denunciou a falta de solucións legais
A Festa da Primavera foi a
primeira en sufrir a falta de
búsqueda de solucións legais
por parte do concello de Compostela.
Días antes a asociación
de veciños A Xuntanza
emitía un comunicado onde
deixaba clara a súa intención
de celebrar unha das citas
mais tradicionais dos barrios
de Santiago pero na que tamén
explicaba os problemas
cos que se atoparon. A nota
dicía textualmente “O apoio
do Concello sempre foi morno.
Cada enganche eléctrico,
cada peche de rúa, cada ocupación
de espazo é algo que
tivo que ser pedido e negociado,
case rogado e arrincado,
como se o barrio estivera
organizando algunha cousa
clandestina e nos deran o consentimento
de tapadillo” e un
pouco mais adiante avanzaba
Martín Rei e Paula Castiñeiras
forman parte da produtora
Terceira Idea, coa intención de
fomentar a fotografía entre os
seus veciños presentaron ante
o concello una solicitude de colaboración
para por en marcha
un concurso que foi denegada
por falta de presuposto (300
€). A sorpresa apareceu cando
días despois o concello poñía en
os problemas que a actitude
do goberno municipal pode
ter nas celebracións futuras “
Esta decisión dos enganches
eléctricos non é só para o Barrio
de San Pedro. Afectará a
cada unha das actividades que
a veciñanza, asociación culturais
ou colectivos queiran desenvolver
nas rúas. Baixo estas
condicións a Comisión de Festas
do Barrio de San Pedro e A
Xuntanza, non podemos comprometernos
a celebrar as Festas
do Barrio nin a tradicional
cacharela de San Xoán”.
Dado que o concello non é
un suministrador de enerxía a
normativa impide que faga enganches
a terceiros como sucedía
ata o momento e suxire que
ditos enganches se soliciten as
compañías; en todo caso a feira
celebrouse cos apadriñamentos
de veciños que cederon a
súas conexións e modificando
as actividades para adaptarse
a restricións; por exemplo os
concertos tiveron que facerse
en formato acústico.
A asociación remataba o seu
comunicado reivindicando o
dereito a realizar as actividades
“Insistimos. Nós temos dereito
e queremos participar. O Concello
de Santiago de Compostela
ten a obriga de aportar
unha solución responsable
e segura para ás actividades
públicas”.
Fontes: Asociación A Xuntanza,
Lindeiros.
Feira da Primavera. Foto: Roberto García Sánchez
Trazo apropiase da idea duns veciños
O concello denegou a colaboración nun concurso de fotografía e fixérono
un mes despois sen contar cos creadores da idea
marcha un concurso semellante
por medio das redes sociais sen
contar con eles. Martín e Paula
explican que non é nada novo e
que xa lle pasou a outros colectivos
como a asociación Senda
Nova que propuxo unha ruta de
sendeirismo ou a iniciativa Creacontos,
para fomentar a lectura
e darlle uso a biblioteca municipal,
que tamén foi denegada
para despois ser posta en marcha
desde o concello sen contar
con Lucía e Loli as creadoras da
idea.
A solicitude de colaboración
por parte de Martín e Paula foi
contestada nun escrito firmado
polo alcalde, José Dafonte, o
día 19 de marzo na que se dicía
“que aínda que a idea lle parece
moi acertada, non se dispón, a
altura do exercicio que estamos,
de recursos suficientes na partida
presupuestaria”; o pasado 21
de abril o concello poñía o concurso
en marcha por medio da
páxina de facebook o que motivou
a queixa dos veciños.
Fontes: Terceira Idea, Lindeiros

4 novas da bisbarra
Denuncian os vertidos da
gasolineira da AP-9 en Teo
O BNG presentou no parlamento de Galicia unha proposta
é unha pregunta sobre o tema
Na AP-9, no termo municipal
do concello de Teo, está instalada
unha estación de servizo
que se denomina Compostela.
Un grupo de veciños da zona
puxéronse en contacto co BNG
de Teo para denunciar que os
sistemas de depuración non funcionan
correctamente e existe
afección a augas superficiais e
subterráneas.
Os nacionalistas trasladaron
a queixa a deputada Ana Pontón
quen presentou unha iniciativa
na que se solicita de Augas de
Galiza que inspeccione as con-
dicións de depuración que se están
aplicando e analice se está a
cumprir a lexislación vixente en
materia de tratamento de augas
e vertidos autorizados.
As estacións de servizo, polo
tipo de actividade que desenvolven,
conlevan un risco potencial
de contaminación de solos
e auga subterráneas, requirindo
especial atención e seguimento;
teñen unha normativa específica
que obriga a tratar as augas
hidrocarburadas que son as que
conteñen partículas de hidrocarburos
en suspensión e precísase
Vertidos procedentes da gasolinera. Foto: BNG de Teo
unha rede que recolla as augas
da zona de repostaxe, descarga
do camión cisterna e da zona de
aire e auga.
Ademais da iniciativa Ana
Pontón preguntaba no parlamento
si Augas de Galicia realizara
inspeccións e análises
en esta estación e de telos feito
cales foran os resultados dos
mesmos, preguntas aínda non
respostas no momento de pechar
esta edición do xornal.
Fontes: BNG Teo, Lindeiros
Lindeiros
Reivindican a
recuperación do Sar
A Iniciativa Cidadá Ames Novo organizou
unha camiñata para mostrar o estado do río
A Iniciativa Cidadá Ames
Novo desenvolveu unha camiñada
reivindicativa xunto a un
amplo grupo de veciños, na
que participaron varias persoas
da candidatura de Ames Novo,
incluída a cabeza de lista, Pilar
Candocia, así como a número
dous e responsable de medio
ambiente e organizadora desta
Andaina, Chus Boo. O percorrido
partiu da praza do Concello,
e logo pasou pola depuradora de
Sisalde, a Casa de Rosalía e o
Castro de Ortoño, Lapido e volta
a Bertamiráns.
A Andaina buscaba chamar
a atención sobre o abandono
do río Sar en varios planos. Por
unha banda o problema dos verquidos,
o Sar ao seu paso por
Ames está moi contaminado debido
á falta de capacidade da depuradora
da Silvouta, con partes
dun cheiro insoportable.
Por outra parte, tamén se demanda
a recuperación para o
paseo das beiras do río, xa que é
completamente intransitable boa
parte da beira do Sar, así como a
recuperación das sendas verdes
que permitan o paseo protexido
dos vehículos motorizados.
Na mesma camiñada tamén
se identificou o abandono da
Ruta Rosaliana e do Castro de
Ortoño, importantes activos patrimoniais
de Ames que están
sendo desperdiciados tanto para
o turismo como para a calidade
de vida da xente de Ames.
A Iniciativa Cidadá Ames
Novo aposta por recuperar o Sar
polo seu valor ambiental, patrimonial
e para a calidade de vida
da xente de Ames.
Fontes: Ames Novo, Lindeiros.
Esixen horarios legais para o CPI
de Dices en Rois
O conflito comezou no 1999, polos cambios no transporte escolar,
sen que ata o momento se lle puxera solución
O paso de colexio de EXB a
Colexio público integrado do
centro de Dices en Rois motivou,
no ano 99, un cambio de
horarios a causa do transporte
escolar; ao ter que combinar as
liñas de autobuses con outros
centros, Urdilde, Dodro ou Padrón,
o de Dices foi dos máis
prexudicados.
O colexio segue tendo a día
de hoxe clases e recreos máis
curtos do que marca a lei; os rapaces
de ESO teñen 50 minutos
menos cada semana de clase; o
pouco tempo libre do mediodía
provoca que o comedor estea saturado
e os rapaces de primaria
teñen 3 días clases pola tarde co
que as familias teñen que buscar
xeitos de conciliar para os outros
dous.
Vicente Docasar, deputado
socialista, ven de presentar dúas
preguntas no parlamento sobre
o tema; por un lado si a Consellería
ten pensado escoitar aos
pais e en segundo lugar si considera
razoables os horarios do
centro aínda que polo momento
non hai unha contestación sobre
o tema.
Fontes: Psoe Parlamento, Lindeiros
Grupo que percorreo a ruta e o río que atoparon. Fotos: Ames Novo

maio 2015 novas da bisbarra 5
Reorientamos de Oroso
colabora con Amtega
Servirá de referencia nun proxecto de innovación
social dixital
A Axencia para a Modernización
Tecnolóxica de Galicia
(Amtega), en colaboración con
Fundetec, vén de seleccionar o
programa “Reorientamos” do
Concello de Oroso para participar
nun proxecto piloto de
Innovación Social Dixital Ce-
MIT-Innova. Un proxecto no
que participan dez centros de
Galicia e que pretende resolver
retos locais ligados á educación,
á saúde ou ao emprego a través
de iniciativas cunha base tecnolóxica
deseñadas polos cidadáns
e axentes locais.
O programa “Reorientamos”
é unha iniciativa do Concello de
Oroso que pretende mellorar o
acceso ao mercado laboral de 15
veciños e veciñas do municipio a
través dun programa de formación
e de prácticas laborais en
empresas colaboradoras do municipio.
Os participantes están
becados polo Concello de Oroso
e La Caixa para realizar un itinerario
formativo a través dun
proceso de mentoring presencial.
Cada itinerario formativo consta
de 3 cursos de Aula Mentor, certificados
polo Ministerio de Educación,
a escoller polos alumnos
sempre e cando sexan de un
ámbito homoxéneo: saúde, hostalería,
turismo, administración
e xestión, comercio e marketing,
madeira, programación... A formación
completarase cunhas
prácticas dun mes en empresas
do municipio; o concello asinou
recentemente un convenio de
colaboración con dezanove empresas
locais que ofrecerán para
estas prácticas postos de auxiliares
administrativos, aprendiz de
deseño, técnicos de educación
infantil, camareiros, auxiliar de
imaxe, carpinteiros, auxiliar de
taller de informática, sericultora,
técnico en horta, auxiliar de fontanería
e auxiliar de confección.
Unha vez concluído o período
dos traballos do proxecto CeMI-
TInnova, no mes de outubro, os
seus resultados servirán para a
elaboración dunha Guía metodolóxica
cos resultados da avaliación
das iniciativas e un manual
uso das principais ferramentas
colaborativas do proxecto. Esta
publicación facilitará a extensión
destas solucións ás aulas que estean
interesadas en empregalas.
Recentemente tuvo lugar unha
xornada de traballo na Cidade da
Cultura organizada por Amtega
donde responsables da aula Cemit
de explicaron como nacera
este proxecto o darse conta de
que moitos dos usos que os veciños
facían da aula de informática
ou do apoio que demandaban
tiña que ver coa búsqueda de
emprego e coa confección de curriculums
polo que se decidiron
a recoller todas esas demanda e
formar con elas uns obxetivos
que no so cubriran esas peticións
se non que puideran axudar doutros
xeitos.
O concelleiro de Ensino, Antonio
Leira, celebrou a elección
do proxecto orosán para este
programa piloto xa que “supón
un recoñecemento a unha iniciativa
de aprendizaxe e integración
social e laboral que servirá para
loitar contra a exclusión social e
laboral”.
Fontes: concello de Oroso, Lindeiros.
O Ateneo reuniu aos partidos
que se presentan en Compostela
O encontro contou con representantes de colectivos cidadáns
O Ateneo de Santiago conseguiu algo non moi doado nos tempos que corren, reunir nunha mesa a
tódalas forzas políticas que se presentan as eleccións do 24 en Compostela; si ben so Compromiso, BNG
e Ciudadanos mandaron os números un da lista o resto dos partidos enviaron a un representante. Doutro
lado como testemuñas representantes de colectivos como o Foro Cívico, a Cámara de Comercio, a
asociación O Galo o asociacións de comerciantes ademais do público que se achegou a escoitar o debate
Manuel Martínez, PP, explicou as medidas que tomaron desde que chegaron o concello e, como se
faría en moitas ocasións o longo do acto, mostrouse favorable a retransmisións dos plenos municipais;
tamén falou do impulso que dou o seu partido a unha lei de transparencia e dos mecanismos que xa existen
sobre participación como as queixas telemáticas que, según dixo, foron case todas resoltas.
O representante socialista, José Luís Valcarce, apuntalou o seu discurso nas normativas europeas
recentemente debatidas en Valencia e que deberían ser aplicadas aquí e lembrou que nos últimos índices
de transparencia publicados Santiago está no posto 97 de 120 cidades analizadas en España.
Rubén Cela, BNG, recoñeceu o impulso da lei de transparencia pero insistiu que Santiago necesita un
esforzo dobre porque estes últimos catro anos foron un borrón. Asegurou que é urxente a transparencia
en contratos públicos e puxo como exemplos as irregularidades desveladas en contratos como os da
hora, a grúa ou as escolas municipais e lembrou as veces nas que se pediu que os plenos se levaran a un
sitio con máis capacidade, como o Teatro Principal, sen conseguilo.
Javier Sánchez Agustino, Ciudadanos, que fora concelleiro do Partido Popular durante dúas lexislaturas
falou de que todo está na Constitución e so hai que aplicalo; propuxo unha audiencia pública antes
da elaboración dos orzamentos e o impulso dos cargos de secretario e interventor e que non se permitan
secretarios accidentais.
María Rozas de Compostela Aberta, apelou a transparencia e a participación como base da súa formación
o que exemplificou lembrando que a lista está feita a partir dunhas primarias abertas. Propuxo
a obrigatoriedade dun código ético para as forzas políticas e a posibilidade de que os cargos públicos
poidan ser censurados e revogados.
Pechou as primeiras intervencións o candidato de Compromiso Xosé Antón López, un antigo militante
do Psoe, que falou de facer uns orzamentos participativos e de sacar adiante iniciativas populares e
lembrou tamén que Compromiso impulsou as primeiras primarias abertas a cidadanía de Santiago.
Un encontro interesante que debería repetirse para poder coñecer a opinión das forzas en distintos
temas como estes dous.
Fontes: Lindeiros.
A esquerda, X.Antón López de CxG, J.Luis Valcarce do Psoe, Manuel Martínez do Pp, Rubén Cela do BNG, Javier
Sánchez Agustino de C`s y María Rozas de Compostela Aberta. Fotos: Loli Fdez.
Aula CEMIT de Oroso. Foto: concello de Oroso

6 ciencia e tecnoloxía
Lindeiros
Andrés Gómez Tato
Doctor en Ciencias Físicas por la USC y responsable del Departamento
de Aplicaciones y Proyectos del Centro de Supercomputación de Galicia
(CESGA). Trabajó para diversas empresas del sector de las Tecnologías
de la Información y las Comunicaciones como SERMATICA, CESATEL o
Unisys España. Actualmente participa desde el CESGA en proyectos de
investigación y desarrollo tecnológico, tanto europeos como nacionales,
en donde colabora habitualmente en la difusión de sus resultados.
Con la voz de Occam
La curvatura de la luz de mayo.
Albert Einstein es uno de los
físicos del siglo pasado que ha
influido más en la Física y la cultura
moderna. Sus contribuciones
van desde los tamaños más
pequeños hasta el universo completo.
En los primeros contribuyó
notablemente al nacimiento de la
Física Cuántica, aunque filosóficamente
no le gustaba, ya que
incluía un cierto nivel de aleatoriedad.
Era como un juego de
dados en donde no se sabe qué
números saldrán hasta que se
paran en la mesa. Su convencimiento
era tal que se le atribuye
la frase “Dios no juega a los dados”,
en referencia a que la Física
no podía ser aleatoria. Tenía que
ser determinista, esto es, dadas
unas condiciones iniciales tenemos
que saber con certeza lo que
pasará después. Así ocurre con
los fenómenos físicos básicos,
como la gravedad.
Nuestra intuición nos dice, porque
lo vemos todos los días, que
si dejamos en el aire una manzana,
esta caerá al suelo. Efecto
que a otro gran físico, Newton,
le inspiró su Ley de la gravedad
que explica en una primera aproximación
la fuerza de atracción
entre dos cuerpos por el simple
hecho de tener masa. Con esta
ley física podemos explicar y calcular
con gran precisión el movimiento
de la Luna alrededor de la
Tierra o el de la Tierra alrededor
del Sol.
Sin embargo, hace justo ahora
100 años, Albert Einstein presentó
una nueva teoría para explicar
la atracción de dos cuerpos que
tienen masa. Se denomina Teoría
General de la Relatividad y era
una generalización de su Teoría
Especial de la Relatividad. En
esta última había explicado la
dilatación del tiempo cuando nos
movemos a velocidades cercanas
a la de la luz: cuanto más rápido
nos movemos, más lentamente
marcan la hora los relojes que nos
acompañan. Este fenómeno es
poco intuitivo para los humanos,
ya que solo lo podemos apreciar
a velocidades muy grandes
comparadas con las habituales
que experimentamos en nuestra
vida cotidiana. En 1915, Einstein
volvía a poner a prueba nuestra
forma de ver el mundo con su
Teoría General. De hecho, introducía
un nuevo concepto para entender
la gravedad de Newton,
que funciona tan bien: la atracción
entre dos cuerpos ocurre
porque la masa deforma el espacio
alrededor suyo, dando como
consecuencia que se atraen. Para
comprender como ocurre podemos
utilizar una simple tela y dos
bolas, una mucho más grande
que la otra. Si extendemos la tela
horizontalmente, bien sujeta por
los bordes, como la de un cuadro,
y ponemos la bola más grande en
el centro, veremos que la tela se
deforma, curvándose desde los
extremos del marco hacia donde
hemos puesto la bola grande. Si
ahora dejamos la segunda bola
en cualquier punto de la tela, esta
irá corriendo a encontrarse con la
más grande . El efecto es similar
a que si las dos bolas se atrajeran
mutuamente. Esta nueva teoría
permitió explicar casi completamente
el movimiento de Mercurio,
que no se lograba calcular
adecuadamente con la teoría de
Newton.
Pero la nueva teoría de Einstein
traía más sorpresas. Entre ellas,
que la luz, que no tiene masa y
que por lo tanto según Newton
era inmune a la gravedad, se veía
afectada por la presencia de grandes
masas como el Sol: su trayectoria
también se curvaba como la
de un planeta. La consecuencia
es que podríamos ver otras estrellas
que realmente están por
detrás del Sol, aunque nosotros
las veríamos como si estuvieran
a un lado, al interpretar que la luz
se ha movido desde esa estrella
siguiendo una línea recta. Solo
cuatro años después de su publicación,
en el eclipse del 29 de
mayo de 1919, Arthur Eddington
comprobó experimentalmente
esta asombrosa predicción, fotografiando
la luz de una estrella
que estaba detrás del Sol. De
nuevo la luz había contribuido a
nuestro asombro y nuestra comprensión
del Universo.
Puedes seguir a Andrés en:
http://www.conlavozdeoccam.blogspot.com.es/
Iñaki Quenerapú
Novas Tecnoloxías
Evanxelizador tecnolóxico.
Profesor de informática
e consultor en temas
de dixitalización e alfabetización
dixital. Tamén
d es e ñ a d or g r á fic o, té c n i-
co de márketing para novos
medios e programador
web. Cando sexa maior
quere ser monologuista.
http://quenerapu.com
Consumo
colaborativo
É un tempo novo que non
ten volta atrás: entramos na
era de compartir. A Internet
ven de abrir unha caixa de
Pandora que está cambiando a
maneira de vender e comprar.
Grazas aos medios de comunicación
todos coñecemos un
servizo web chamado UBER
que, disque, lle está quitando
o traballo aos taxistas. O
debate está servido: pode calquera
persoa, usando sitios
web de consumo colaborativo,
ofrecer calquera servizo?
Se teño que facer unha mudanza
e, no canto de contratar o
servizo dunha empresa, chamo
aos meus amigos para que me
boten unha man, estou facendo
algo ilegal? Poñamos que
pido prestada a furgoneta da
empresa onde traballo. Poñamos
que pago aos meus amigos
cunha cea. Qué pensará de min
alguén que se adica profesionalmente
ás mudanzas? Son
os meus amigos competencia
desleal? Interesante debate.
Sempre houbo a opción de escoller
entre o profesional e o
amigo. Todos asumimos que
o profesional oferta un servizo
de calidade profesional e
cobra como tal. Asumimos tamén
que unha persoa calquera
pode facernos o mesmo traballo
pero cunha calidade peor e
prezo máis baixo. Cadaquén
calcula os riscos: encargo este
logotipo a un deseñador gráfico
ou ao fillo do veciño, que debuxa
moi ben? deixo en mans dun
fotógrafo profesional a reportaxe
da voda ou lle pido á miña
prima que me faga unhas fotos
coa nova cámara que comprou?
Perdoamos a calidade e manda
o aforro. Qué lle queda aos
profesionais? Pois non lles
queda outra que adaptarse
aos novos tempos e ofrecer os
seus servizos en sitios web de
consumo colaborativo, onde
compiten coa súa nova competencia,
pero coa oportunidade
de demostrar que son mellores.
Olla qué vacacións: vas a blablacar.com
e acordas compartir
coche con Ana para ir, non
sei, a Ourense. Vas a airbnb.
com e reservas unha noite de
aloxamento na casa de Brais.
Vas a trip4real.com e deixas
apuntada unha visita guiada
pola cidade con Susana contando
anécdotas locais. Vas
a eatwith.com e fixas unha cea
vexetariana na casa de Alberto.
Son eles profesionais? Probablemente
non. Ou si, vai saber.
Son descoñecidos. Pero, cómo
sei que podo confiar neles?
Porque en todos e cada un deses
sitios web poderás coñecer
a valoración que fixeron de
Ana, Brais, Susana e Alberto
outras persoas que disfrutaron
antes dos seus servizos de
transporte, aloxamento, guía
ou cociña. E verás que os recomenda
moita xente contenta.
Aí está a clave.
Patrón de difracción generado con láser. Foto Natural Philo en Wikimedia.org

maio 2015 24m eleccións municipais 7
Mª Begoña Pampín Casal, candidata do PSdeG- PSOE
á alcaldía de O Pino
- Din no slogan NOVOS TEMPOS NOVAS IDEAS, que foi o que levou a Begoña Pampín a presentarse as eleccións?
Nacín en O Pino, traballo en O Pino e vivo en O Pino, coñezo ben o meu concello e as súas posibilidades e indígname ver como se
perden oportunidades para prosperar. En O Pino, nunca houbo un cambio político, sempre baixo gobernos de dereitas e unha política
continuísta, que xa coñecemos. Chegou o momento de novos tempos, e son precisas novas ideas para rematar co estancamento
do noso concello.
Teño a sorte de estar arroupada por un grupo de compañeiros/as comprometidos e ilusionados con novos proxectos que farán de O
Pino un concello referente da comarca.
- Un dos temas recorrentes en O Pino, e que aínda está por solucionar, é o do polígono industrial.
Que quere que lle diga do Polígono, levamos unha década escoitando ao Alcalde promesas seguidas de escusas xustificando a súa
mala xestión. O resultado e ben coñecido: en O Pino non dispoñemos de solo industrial, traducíndose en que os emprendedores non
poden asentarse neste concello.
Ademais temos que engadir a débeda, de máis de un millón de euros, que o concello ten que asumir para o pago aos expropietarios.
É preciso darlle pulo a industria neste concello. Nós, levaremos a cabo sen máis atrasos a execución do polígono mediante un proxecto realista e viable. Buscaremos empresas
interesadas na execución dun novo proxecto en varias fases.
- Dous temas que van unidos en torno o PXOM e o crecemento do concello, cales son as ideas en torno o rural e a un núcleo urbano tan importante como
Pedrouzo?
En canto o rural unha das grandes problemáticas son os atrancos para a construción de vivendas unifamiliares debido a un plan urbanístico nefasto. O que se traduce nunha emigración
da xente nova a outros concellos. Se queremos afincar raíces é preciso modificar o plan apostando polo rural.
En canto o núcleo urbano atopámonos con unha distribución caótica, rúas estreitas, beirarrúas a distintos niveis e importantes barreiras arquitectónicas.
Destacar que o principal motor económico deste concello é o turismo ligado o Camiño de Santiago, é preciso dar unha boa imaxe do núcleo urbano do Pedrouzo. Por todos estes
motivos demandaremos un convenio de colaboración co Ministerio de Fomento para remodelación das avenidas de Lugo e Santiago, acabando dunha vez por todas co feísmo.
- Xunto a eses proxectos van unidos os servizos como o de recollida de lixo, que ideas teñen en este tema
O servizo de recollida de lixo no rural é moi deficiente, escasean os contedores para recollida selectiva de lixo, problemática coa recollida dos plásticos de silos, así como problemas
de malos olores ante a falta de limpeza, problemas que se agravan con unha baixa frecuencia de recollida no rural. Destacar que todos os veciños/as pagamos a mesma
taxa, e polo tanto, temos dereito o mesmo servizo. Apostamos por reestruturar o servizo de recollida, menos taxas e mellor servizo.
- Outra das propostas para o rural e a de puntos de acceso gratuíto a internet en tódalas parroquias, como xurde esta proposta no programa?
Mire vostede, vivimos na era 2.0, na actualidade a conexión a internet no rural e moi deficiente, hoxe en día a internet é unha ferramenta moi necesaria, e un medio de traballo,
formación, comunicación… é o futuro precisamos poñerlle solución. Instalaremos puntos de conexión, gratuítos, a internet en todas e cada unha das parroquias dándolle a posibilidade
os nosos veciños/as as novas tecnoloxías.
-Ter espazos axeitados e suficientes para educar é algo que preocupa sempre os veciños, cales son as propostas socialistas? e o fío de isto, quedou
patente a necesidade do conserxe no CPI en canto faltou, que solución pensa darlle a este tema?
Alégrame que me faga esa pregunta xa que os socialista sempre apostamos e apostaremos pola cultura e educación, cabe resalta que foron os gobernos socialistas os que a universalizaron.
Na actualidade, contamos con un CPI que ten máis de 30 anos, que carece de ximnasio propio e ata moi pouco non contaba nin sequera con patio cuberto, son unhas instalacións
obsoletas. Unha problemática que non se soluciona con reforma tras reforma, precisamos xa dun novo centro. Por todo elo, demandarémoslle a Consellería de Educación
a construción dun novo CPI.
En canto a figura do conserxe na actualidade despois de varias protestas da comunidade educativa e das nosas esixencias dende a oposición, o servizo sigue incompleto e sen un
compromiso formal da alcaldía de cara o futuro. Está máis que patente a necesidade deste servizo.
Nós, si que cubriremos dita praza a xornada completa.
- Os recortes en sanidade foron evidentes pero no caso de O Pino a demanda de atención para os máis cativos e constante.
Incrementouse nos últimos anos a natalidade, e non contamos con servizo de pediatría diario no centro de saúde, tendo que desprazarse todos os martes e xoves a outros centros,
ben sexa Touro ou ben sexa Santiago, supoñendo un trastorno para as familias. Prometemos un servizo de pediatría diario no noso centro.
- Unha das ideas do programa é a construción dun ximnasio municipal, explíquenos un pouco esta idea
Levamos este punto no noso programa, porque somos coñecedores que un ximnasio municipal e unha demanda que os nosos veciños/as nos levan transmitindo dende fai anos.
Están cansos de ter que desprazarse a outros concellos. Temos instalacións, contamos con dous polideportivos só é necesario equipar o polideportivo de Lameiro.
- O sector Agro Gandeiro esta pasando graves dificultades, cal é o seu plan neste eido?
Este concello ten unha fonte importante de riqueza no rural, que non está sendo aproveitada nin potenciada. Apostamos polo sector, consensuando con agricultores e gandeiros
novas estratexias de mellora e apoio dende a administración local. Entre outras, organizaremos xornadas de formación e asesoramento.
- Fáganos para rematar unha valoración da última lexislatura.
Se temos que facer un balance desta última lexislatura do PP, resumímola en catro anos de parálises crónica e recortes dado que nestes últimos anos non se levaron a cabo iniciativas
para dinamizar a economía do concello, nin se apostou por políticas activas de emprego, non se avanzou nada en servizos sociais…
Lexislatura caracterizada polo aumento da carga impositiva para os nosos veciños/as a través da subida de taxas municipais. Pola contra, este concello segue asumindo catro
dedicacións exclusivas cando non acadamos nin os 4.800 habitantes, e temos un futuro económico incerto pois posiblemente teremos que asumir unha débeda que deixará o
concello en graves apuros económicos. E con iso xa lle digo todo, en definitiva unha lexislatura perdida.

8 24m eleccións municipais
Lindeiros
Ovidio Rodeiro, candidato do PP
á alcaldía de Boqueixón
- Para comezar lembrar que vostede foi primeiro tenente de alcalde de Boqueixón pero si consegue a alcaldía que
modelo de concello propón?
O único xeito de definir o concello hoxe en día e facéndoo coa xente, nos últimos meses organizamos 13 encontros nos que participaron
mais de 800 persoas, ademais de outro encontro concreto con 100 mozos, e co definimos unha estratexia denominada
Boqueixón 2020 na que se marca como será o concello ano a ano. É o documento da historia de Boqueixón que se someteu a mais
debate e que recolleu mais opinións dos cidadáns.
- Por concretar cuestións, como ten que ser a administración local? como organismo desde o que se fai todo non necesita
unha modernización?
Por suposto, o concello precisa unha reforma, que será pioneira, na administración local. Temos que reducir gastos e aproveitar
mais os recursos que temos; o concello tense que incorporar a centrais de compras como a da Deputación pero tamén comprar servizos
conxuntos cos concellos da comarca para abaratar custes. Non se cubrirán as baixas ou traslados de persoal fixo, sairán a subasta
tódolos procesos públicos, conxelaremos os impostos... pero sobretodo crearemos un portal web onde tódolos veciños poidan
acceder a información, a transparencia ten que ser un eixe fundamental da nosa xestión.
- Falou vostede de colaborar cos concellos da comarca, é un tema que está a diario en esta campaña por distintos motivos, cal é a súa opinión?
Temos que colaborar non solo na compra de servizos para abaratar custos, temos tamén que compartir o que temos, pavillóns, escolas infantís, limpeza viaria... hoxe non ten
sentido que un rapaz de Ponte Ulla pase por diante de Lestedo para ir a San Fins a escola infantil pasando por diante da do concello e que un rapaz noso que vive na Susana, alí na
Gándara, que ten a 300 metros a gardería teña que ir a Lestedo polo tanto creo que toca traballar na xestión conxunta dos recursos que teñen os concellos da comarca. mellor que
comprar 6.000 horas de axuda a domicilio e xuntarse varios e comprar 12.000 e conseguir un mellor prezo.
- Cambiemos de tema, en ese plan Boqueixón 2020 como se contempla un PXOM xa aprobado
En este caso a transparencia e moi importante, traballaremos para que cada veciño saiba que se pode facer en cada parcela. Rebaixaremos o imposto de construción xa que
de ese xeito será máis fácil a rehabilitación dunha vivenda ou a posta en marcha dun novo negocio. Tódalas ampliacións de auga, porque se pon en marcha un novo servizo o se
constrúe unha nova instalación, blindaranse para que non lle repercuta o custo de esa ampliación o propietario. Outro dos obxetivos e completar o saneamento e chegar a tódolos
núcleos, a tódalas aldeas. tamén hai un plan de estradas que permitirá vertebrar o concello de norte a sur e de este a oeste, contaremos cun plan que garante unha resposta rápida
para arranxar os baches; traballaremos con Xunta e Deputación para conseguir unha rede de sendeiros nas estradas das que son titulares. Traballaremos tamén nun lan de humanización
das aldeas e os núcleos, tratase de poñer en valor estes espazos, construíndo sendeiros peonís entre as aldeas de mais poboación e cun plan de desbroces anual que
manteña limpos estes camiños. Pero sen duda unha das ideas mais interesantes e a creación dun área específica dentro do concello que se dedique a captar tódalas axudas das
administracións destinadas a rehabilitación de vivenda e trasladalas os veciños facilitándolle a tramitación e dándolle toda a información.
- Boqueixón e un concello cunha gran área rural, que plans teñen no ámbito da terra e o monte.
Sería outro dos departamentos de nova creación. So de monte Boqueixón ten 3.200 hectáreas que hai que poñer en valor; se conseguimos certificar o monte este renderá ata o
2025 vintecinco millóns de euros máis dos que está rendendo, por iso este novo departamento traballará asesorando os propietarios e animándoos para poder certificar ese monte.
No caso da gandería ou a horta queremos crear un rexistro municipal de produtores de alta calidade e que o concello faga de dinamizador e motor para poñelos no mercado, que se
saiba deles e que a xente veña a Boqueixón a comprar de forma directa sen intermediarios, esto contribuiría a dinamizar tamén a hostalería do municipio.
- Vostede ven da Dirección Xeral de Voluntariado, supoñemos que a xuventude será unha das prioridades porque xa na etapa anterior no concello traballou
moito este tema
Vimos de dar un cambio importante na política que se seguiu nos últimos 30 anos con respecto a xuventude e que se centraba en ocupar o seu tempo libre, nos fixemos do mozo
o centro das políticas que se levaban a cabo. A aposta que fago e tan forte que de gañar as eleccións ademais de alcalde levaría a área de xuventude; queremos crear un itinerario
individual de atención os mozos desde os 14 ata os 25 anos, un programa que serva de acompañamento e que por exemplo permita que se fagan prácticas nas empresas do concello;
en Boqueixón podemos atopar entre 40 e 50 postos de traballo distintos e o que queremos e falar coas empresas para que os rapaces entre 14 e 18 anos poidan ir e coñecer ese
posto de traballo que queren estudar. Crearemos un programa de voluntariado xuvenil a partir dos 16 anos, as empresas buscan cada vez máis nos Curriculum competencias que
non se adquiren dentro do sistema educativo e por iso hai que buscar fórmulas para que os rapaces poden chegar a elas con asociacionismo, con voluntariado, con mobilidade etc.
Queremos crear unha escola de tempo libre a través da que se poidan formar monitores e directores de tempo libre que é outro xeito de mellorar eses Curriculum.
- E no campo do social e o traballo que hoxe en día e dos máis necesitados?
Aquí tamén hai que implementar unha área nova no concello que teña un contacto real con tódalas empresas e con tódolos autónomos, necesitamos que as empresas estean máis
activas en tódolos plans das administracións a hora de crear iniciativas, novas cooperativas, contratos a xoves e contratos en prácticas, etc. Temos que ser unha administración pioneira
en apoio as empresas e darlle un trato especial a eses 280 parados que ten o concello. E por suposto no ámbito social intentar ampliar as prazas do centro de codeso e vixiar
pola mellora de todos os servizos as persoas maiores.
- Non sei si hai algún aspecto máis no que queira incidir
Hai moitos pero como o espazo e limitado si me gustaría destacar o trabalo que pensamos facer en turismo; temos que reter e aproveitar os máis de 7.000 peregrinos que pasan
pola ruta da prata, iso poder ser un revulsivo para a hostalería da zona e en consecuencia para a economía do concello; iso unido ao coidado da cultura e do patrimonio pode darnos
un futuro cheo de recursos.
Preguntoiro, 19 - Teléfono: 981 585 100 • 15704 SANTIAGO DE COMPOSTELA • Praza da Pescadería Vella, 3 - Teléfono 981 582 507

maio 2015 24m eleccións municipais 9
Cesáreo Pardal, candidato de Alternativa por Padrón
á alcaldía de Padrón
Cesáreo Pardal é un empresario padronés moi vinculado ao desenvolvemento do turismo en Galicia, onde desenvolve as
responsabilidades de secretario do Clúster de Turismo de Galicia e o compaxina coa presidencia da Federación Galega de
Turismo Rural. Xuntámonos para falar de Padrón, do Padrón que necesita alternativas.
Cesáreo, que fai un emprendedor con éxito en política? A verdade é que para un padronés coma min, ver como o teu concello
non só perde oportunidades de mellorar, senón que esa deixadez que practican os que o gobernan aféctalle aos meus veciños é para implicarse.
Eu quero poñer a miña experiencia e a de todo o equipo ao servizo dos padroneses, temos que rachar con esta epidemia que se
chama despreocupación.
Logo, como ves ti o Padrón actual? Os homes e mulleres de AxP levamos meses analizando a realidade municipal desde distintos
prismas, e a verdade é que Padrón necesita unha UVI. Se puideramos definir a situación actual dunha forma sinxela, con todo o que
implica xeneralizar, diriamos que Padrón está dirixido pola mediocridade e a desidia, que non hai interese algún en mellorar e en apostar
polo futuro do concello e as súas xentes. Esta irresponsabilidade vese agravada se comparamos Padrón, con todas as súas potencialidades,
con concellos non só do seu entorno, senón en modelos de desenvolvemento local como o caso de Allariz. Nos queremos que Padrón constrúa a súa propia alternativa de futuro, entre
todos, con ambición. Temos potencial dabondo para conseguilo. AxP porá o seu compromiso, o seu entusiasmo e as súas propostas a facer de Padrón un concello exemplar, de vangarda na
atención aos seus veciños.
Como é Alternativa por Padrón? Somos un proxecto novo, nacente pero cargado de ilusión e de proxectos. O formamos padroneses responsables e comprometidos cos demais.
Todos e todas temos distintas experiencias que sumadas nos levan a propoñer un Padrón diferente do actual. Somos unha organización aberta e realista. A nosa vocación é Padrón e as súas
xentes das que formamos parte activa.
Como levades a precampaña? A verdade é que a impresión xeral de todos os que formamos AxP é moi boa. Polas rúas dinnos que fixemos un bo equipo, de padroneses moi comprometidos
e con gañas de mellorar Padrón. Estamos moi sorprendidos co sentir da xente. Están fartos de enganos, de promesas de última hora, de que se mire polas parroquias 15 días antes
das eleccións ou que simplemente se lles minta como fai o actual goberno municipal. Claro que todo ese malestar tamén o fan extensivo a tadas as forzas políticas e non todos somos iguais,
nin moito menos!. Nós centrámonos en construír un programa de Goberno que queremos someter á decisión democrática do 24 de maio. Un programa que nace das demandas veciñais e da
formulación de alternativas viábeis aos moitos problemas que sufre Padrón.
Iso é o que teñen que elixir os veciños: seguir igual ou confiar en nós para mellorar. Nós non os defraudaremos.
Falas dun programa de goberno, que podes contar del? Programa de Goberno porqué aspiramos a gobernar Padrón! Nos presentamos para mudar o futuro ao que nos ten condenado
as formas de facer política do PP e dos seus socios de goberno, que preferiron os seus interese persoais e de partido aos intereses de Padrón coma municipio e dos padroneses coma
cidadáns do século XXI. O programa xira en torno ás necesidades das persoas e propón alternativas en cinco grandes eixos.
Cales son eses eixos estratéxicos? O primeiro grande eixo e que da soporte a todo o que queremos desenvolver é o dedicado á mellorar o concello coma organización que da servizo
aos veciños e veciñas. Non podemos mudar o futuro sen un concello ben “engrasado”. Para elo fai falla un goberno que lidere os cambios e unha administración eficiente.
O segundo eixe será o de mellorar os servizos públicos que ten que ofertar o noso concello. Servizos que precisan de planificación e sobre todo de acceso por igual de todos os veciños
vivan onde vivan. Non é de recibo que non se atenda a xente debidamente ou haxa diferenzas entre as parroquias. Non pode haber padroneses de primeira e de terceira.
Que máis eixes propoñedes desde AxP? O terceiro eixe ocupase de ordenar o territorio. Ademais de rematar co PXOM que sigue durmindo nun caixón, queremos que cada parroquia
teña un plan propio de mellora das infraestruturas, do medio ambiente. Temos que saber sacarlle partido a nosa xeografía, xa que actualmente con tanta infraestrutura cortando Padrón
non fai que iso cohesione máis as súas xentes.
O cuarto eixo refírese ao papel que deben xogar as empresas, as asociacións e as institucións padronesas. Imos a potenciar a participación activa de todas as entidades que fan a súa tarefa
no concello, ímonos a preocupar polos emprendedores, polo comercio e a industria, queremos que todos teñan voz e encontren no noso goberno a interlocución e o apoio que agora non
teñen.
Vexo que estades moi centrados nos padroneses, cal é o último eixo, dos cinco que propoñedes? Pois non é outro que o dedicado ás persoas, queremos un Padrón para as
persoas. Queremos que os maiores sexan útiles e estean atendidos, queremos que a conciliación sexa unha realidade, queremos un concello amigo da infancia, que Padrón sexa un concello
que asine a carta de Cidades Educadoras e se poña á vangarda xunto con outras cidades do mundo, queremos que Padrón asuma o seu importante papel na cultura galega e universal, que
sexa un concello que recorden os peregrinos e desexen voltar a el. Queremos un Padrón no que os padroneses non teñan que fuxir para poder facer unha casa ou montar un negocio. En
definitiva queremos facer políticas para a xente.
Falando de territorio , como vedes desde AxP todas as propostas de fusión de municipios? Sinceramente o que vemos son grandes declaracións e poucas concrecións. Non
creo que fusionarnos con, por exemplo Dodro e Rois mellore a situación das parroquias de Padrón. Claro que hai moitos servizos e prestacións que poderemos dar conxuntamente e que é
absurdo ter nunha mesma área a menos de 15 minutos 4 piscinas, 4 teatros, etc. Deberiamos ser capaces, despois do 24, os que sexamos alcaldes, en sentarnos e deseñar servizos e prestacións
mancomunadas e comezar unha nova política de colaboración mutua, sexas do partido que sexas.
Que ides a facer na Campaña que agora empeza? Pois practicamente o que fixemos ata o de agora. Falar e falar coa xente. Queremos achegarlle a todo o mundo as nosas alternativas
e que pensen que os votos non son cautivos de ninguén. O voto é o instrumento que temos cada un de nós para mudar a realidade e que debemos pensar en esa clave. O que hai agora
sirve para vivir mellor? Mellora o meu concello a forma actual de facer a política? Me representan os que día si e día tamén teñen un partido corrupto, metido en escándalos? Pero non queremos
ser negativos. Somos optimistas e o outro día na nosa presentación no Grilo así foi, Máis de 200 persoas, veciños e veciñas de verdade, achegáronse a escoitar as nosas alternativas. E
iso é para nós o mellor alicerce para seguir a traballar por un Padrón mellor.
Para rematar, como vedes vos o Padrón dentro de catro anos se gobernades? Vemos un Padrón diferente, mellor. Un concello que sexa un axente activo de desenvolvemento,
un concello que se anticipa aos problemas e aporta solucións colaborativas entre todos. Vemos un concello que teña asentada as bases para o futuro, un futuro no que Padrón sexa sinónimo
de concello para todos, que lidera a comarca e sexa un referente de vivir ben. En definitiva queremos que dentro de catro anos, Padrón vexa que a Alternativa é realidade. Para iso traballaremos
tódolos días durante os catro anos de mandato, ese é o noso compromiso.

10 24m eleccións municipais
Lindeiros
Pilar Candocia, candidata de Iniciativa Cidadá Ames
Novo á alcaldía de Ames
Pilar Candocia: “Asumo o compromiso de ser a alcaldesa de todas e todos”
1.- A candidatura de Ames Novo naceu dun proceso participativo inserido nun novo tempo político, vostede
leva anos traballando neste eido, qué é diferente agora?
Os tempos mudaron porque a cidadanía demanda algo distinto, os espectáculos de corrupción e o aproveitamento persoal
ou partidario dos cartos públicos fixeron que boa parte da sociedade se indignase coa clase política. Hai un rexeitamento a un
estado de cousas que comprende a política como aproveitarse do público para beneficio duns poucos, mentres a maioría pasa
moitas necesidades.
A xente pídenos sumar, confluír poñendo a cidadanía como protagonista o cambio. E así o fixemos en Ames Novo, a inmensa
maioría das forzas políticas transformadoras apoian a nosa proposta desde unha pluralidade ampla de posicións, con nós
están Anova, Compromiso por Galicia, Cerna, Equo, Espazo Ecosocialista, Esquerda Unida, e moitas persoas de Podemos a
título particular. Son tempos de sumar esforzos e acabar coa dereita antisocial e o desgoberno.
2.- Qué lle ofrece ao Concello como candidata?
Eu formo parte dun proxecto que quere situar Ames no século 21, coas formas democráticas máis avanzadas, e para iso dispoñemos dun equipo moi cualificado e preparado
para asumir inmediatamente o goberno. Logo da incompetencia anterior tomámonos moi en serio conformar un equipo capaz de asumir o goberno en conxunto.
Pero aínda máis importante é rematar coa soberbia dos gobernantes, destes e dos anteriores, ser un goberno próximo que escoita, dialoga e fai en común coa sociedade, que
goberna para a maioría con sentido común. En calquera caso, si que asumo un compromiso, eu serei a alcaldesa de todos e todas, temos que rematar cos tempos nos que
un alcalde goberna para os amigos e fractura sociedade. O meu proxecto é o que decida a cidadanía de Ames, toda a cidadanía, non só aqueles que me apoian ou pensan
coma min.
3.- Ames Novo leva meses percorrendo todas as parroquias e reuníndose cos veciños e veciñas, ¿qué lle trasladan nestes encontros?
Fomos vendo que a xente pide cousas moi simples, que os escoiten e lles falen á cara con claridade, e sobre todo piden: sentido común. O deterioro da imaxe dos políticos
é tal que case basta que non lles mintan, nin lles tomen o pelo; o desprestixio da clase política non é porque a xente sexa desconfiada, é que xa os enganaron moitas
veces e non se fían, con razón. Porque en realidade as demandas de moita xente son moi básicas: unha pistas en condicións, limpas de maleza, rematar o saneamento, luz
pública ou a conexión a internet, en definitiva unha condicións dignas para as aldeas e para o rural. Ademais escoitamos moitas queixas polos favores a uns poucos privilexiados,
a xente estaba indignada porque se fixeran obras ata unhas casas determinadas ou situar farolas públicas en fincas particulares alumando o interior da casa de
algún amigo. A xente quere rematar con iso de vez.
4.- Concurren ás eleccións cun programa co que aseguran que poderían gobernar Ames dende o primeiro día despois das eleccións, cales serían
as súas primeiras medidas á fronte do Concello?
Temos un programa de goberno feito de xeito participativo, por primeira vez neste Concello. Tivemos encontros coa inmensa maioría das asociacións de Ames e con
moita xente a través de internet ou en reunións con eles, son moitas as persoas que está colaborando coas súas ideas e propostas na elaboración deste programa de goberno.
Ademais contamos cun grupo de expertos do máximo nivel -catedráticos de universidade, decanos de colexios profesionais, responsables de outras Administracións- en
todas as áreas que achegan as ideas máis avanzadas en cada ámbito ao tempo que avalan a viabilidade e solvencia das nosas propostas. É dicir, estamos en condicións de
comezar a gobernar ao día seguinte das eleccións. O que teño claro é que nós non imos facer promesas que acaban sendo fume electoral, non enganamos á cidadanía ofrecendo
grandes obras que nunca se fan. O goberno de Ames Novo no que vai pensar en primeiro lugar é nas persoas, que a xente non pase necesidades. As políticas sociais
son prioritarias para nós, sabemos que hai moita xente en risco de exclusión que nunca o estivo, agora hai pobres que teñen traballo e non imos deixar a ninguén atrás, imos
asumir as propostas da Rede Galega de Loita contra a Pobreza ou as de Stop-Desafiuzamentos.
5.- Cal é a situación actual do Concello de Ames e o balance que vostede fai do goberno do PP?
En realidade non houbo un goberno como tal, houbo un desgoberno que xerou máis problemas dos que resolveu, cando eran 11 e cando eran 3, foi o goberno do caos
e agora é o goberno K.O. Estivo sempre de costas á veciñanza escondéndose da súa propia xente, xa non é que non escoitase, é que o alcalde nin recibiu as asociacións en
anos. Non houbo unha soa idea nova, nin un proxecto novo, ningunha proposta para atender os graves problemas derivados da crise. E o que é peor, foi un goberno insensible,
neste momento no que moita xente o esta pasando realmente mal o goberno desprezou as penurias dos seus veciños. Dálles igual que os boten das casas, que pasen
fame, que nenos sen recursos queden fora das escolas infantís, dálles igual todo. Fáltalles un mínimo de humanidade, non se pode consentir que o goberno mire para outro
lado mentres se desmaian nenos nos colexios que non veñen alimentados da casa, e isto pasa en Ames aínda que non o queiran ver.
6.- A que lle atribúe iso que di?
Este mandato valeunos para desvelar 3 grandes mentiras do Partido Popular. 1º este foi o goberno máis inestable, conflitivo e menos unido da historia de Ames, logo
de botar catro anos asistindo ao espectáculo das súas leas internas que non nos conten agora o problemáticos que son os gobernos de coalición. 2º foi o goberno que menos
investimentos conseguiu para Ames, que tampouco nos conten a importancia do goberno amigo, foi ao revés o alcalde non fixo valer as demandas de Ames como o Centro
de Saúde do Milladoiro, e actuou de delegado do PP en Ames. E 3º foi a enorme mentira da débeda municipal, nin hoxe nin daquela tiñamos problemas nese aspecto, o que
hai é que investir os cartos a favor da xente e aproveitar ben o que se ten, ser eficientes, nada que ver co que fixeron. O PP vende eficacia e control do gasto e baixo o seu
goberno acabamos perdendo subvencións por incompetentes, e nin sequera foron capaces de aprobar un orzamento en 3 anos.
7.- Os veciños e veciñas de Ames teñen nestas eleccións un bo feixe de novos partidos polos que votar, ¿por qué deberían optar por Ames Novo?
Ames Novo é un proxecto cidadán, de participación colectiva, nós entendemos a política de forma distinta aos partidos tradicionais, nós apostamos por un goberno
compartido coa cidadanía. Eu vou ser a alcaldesa de todos e todas, nun goberno onde a cidadanía opina e decide de verdade. Ames Novo ten un proxecto ambicioso e
realista, que soña cos pés na terra, porque eu teño moita confianza na xente de Ames e penso que podemos facer cousas grandes. Ames Novo dispón tamén dun equipo
solvente e capaz de sacar adiante as propostas da xente con diálogo e determinación. Moita xente en Ames pide que sexamos a alternativa, que encabecemos un goberno
do cambio e recuperar os días felices para Ames. Nós cremos que o Concello é a casa da xente, un concello de portas abertas no que os veciños e veciñas podan entrar e
decidir, con transparencia e participación. Eu estou moi orgullosa da miña xente, e quero que a cidadanía de Ames fale do seu goberno sen avergonzarse, porque é o seu
goberno, o da xente de Ames.

maio 2015 24m eleccións municipais 11
Gemma López, candidata do PSOE
á alcaldía de Touro
- Que impulsa a Gemma López esta candidatura?
Vivo en Touro,traballo en Touro,é o lugar no que quero estar.As miñas fillas viven aquí tamén,e foi meu pai quen se encargou
de transmitirme o amor e respecto por este Concello,que coñezo,e que por iso sei das súas posibilidades.
Penso que despois de varios anos de dar oportunidades a un goberno que non aporta ideas,nin manifesta ter interese en
aportalas,chegou o momento de renovar Touro,para que nieguen teña que marchar de aqui por falta de expectativas,e para situar
a Touro no lugar exacto que se merece,do nunca ninguén debeu deixalo marchar.
- Un tema recorrente que non acaba de ter solución é o do polígono industrial
Leva tanto tempo estancado que xa perdeu aquel entusiasmo inicial de novos aires.Parecía que todo ía funcionar en Touro,grazas
a unha idea empresarial,que de momento só é un proxecto,porque,a pesar de que o Sr. Alcalde foi requirido en numerosas
ocasións,a que adoptara medidas e estratexias reais de reactivación,non foi capaz de conseguir que se producira un só asentamento
de ningunha empresa.Tampouco espuxo nunca estratexias que favorecerana chegada e asentamento das mesmas.
Resulta indispensable darlle o pulo definitivo a un Polígono Industrial,para que cumpra o seu obxetivo de crear emprego.
- Como se plantexa o desenrolo do Pxom?
Un dos problemas máis importantes das zonas rurais, son os obstáculos que se presentan á hora da construción de vivendas
unifamiliares. Nós pretendemos estimular o asentamento da poboación,e evitar que a xente nova elixa para vivir calquera outro
lugar,polo que axustaremos o PXOM ás necesidades reais de posibles habitantes de Touro,facilitándolles a futura construción,a obtención de licencias…
- E dicir que unha das prioridades é conseguir que a xente quédese en Touro
Para nós ,este é un dos problemas máis preocupantes.Vivimos observando que Touro vai perdendo poboación a pasos axigantados,e dende a Administración Local
non se toma ningunha medida o respecto. Si queremos lograr que a xente permaneza no noso Concello ou incluso que veña a vivir a el, debemos reforzar a calidade dos
servizos que se ofrecen.Nós queremos levar a cabo auténticas Políticas Sociais de conciliación familiar,para que os pais/nais poidan continuar desenvolvendo os seus
traballos,mentres que os seus fillos,están ben atendidos.
Queremos conseguir a posta en marcha dunha Escola Infantil,con horarios adaptados ás actuais xornadas laborais.
Ademais pensamos que Touro non oferta suficientes Actividades Sociais e Culturais que manteñan o interese da poboación,nós queremos cambiar este concepto ampliando
a oferta en cantidade,en distribución temporal (fins de semana,festivos…) para que tódolos sectores de poboación permanezan e disfruten do noso Concello.
- A calidade de vida está tamén relacionada con temas como a educación e o deporte
A educación e o deporte constitúen dous temas fundamentais no noso programa,e estamos convencidos de que son pezas clave para un axeitado desenvolvemento da xente
nova en especial,e de toda a poboación. Quero poñer especial atención no traballo que pretendemos levar a cabo na posta en marcha de cursos destinados á inserción
laboral,no reforzo do uso da Biblioteca Municipal como referente cultural,na organización de saídas e excursións culturais e deportivas,que fomenten a vida saudable entre
a xuventude.
- E cales son as propostas en servizos sociais
Entendemos que os Servizos Sociais,instaurados polo Partido Socialista, son o pilar fundamental para aportar bases firmes á creación de sociedade de benestar,na que cada
persoa debe ter oportunidade e dereito a ser atendida dignamente en calquera situación de emerxencia ou risco de exclusión social.
Por iso,vamos traballar no reforzo dos Servizos Sociais do Concello,buscamos que sexan dignos e xustos para aquel que os precisa. Sempre trataremos de anticiparnos ás
situacións de problemática social mediante visitas frecuentes,entrevistas nos fogares…
- Un dos sectores máis afectados é o agrícola e o gandeiro, como ven esta situación?
Este Concello posúe unha poderosa fonte de riqueza no medio rural,que estamos convencidos,precisa agora máis que nunca,do noso apoio.
Favoreceremos calquera estratexia,idea,proposta…de mellora e apoio a este sector,e organizaremos cursos dirixidos a agricultores e gandeiros.
- Outra das patas importantes nun programa son as propostas en obras e servizos
Sempre é un tema delicado,porque implica tocar a fibra sensible de tódolos veciños.Para que unha localidade se considere medianamente próspera,precisa dun plan de
obras axeitado ás súas necesidades. Hai tempo que vimos reclamando,sen ningunha atención por parte do Goberno municipal,a mellora do equipamento e o coidado dos
Centros Sociais do concello. Queremos traballar no saneamento de numerosas parroquias que aínda non dispoñen del,pois parece incrible que na actualidade,sigan a darse
estas carencias.
- Un sector que tamén necesitan dunha atención especial e o das persoas maiores e os discapacitados
Non esquecemos a estes dous colectivos que tanto necesitan do apoio e axuda para a súa integración nun caso,e o mantemento da súa autonomía ,noutro.
Touro precisa dunha mellora real da súa accesibilidade destes colectivos a espazos públicos,mediante a eliminación de barreiras arquitectónicas,colocacións de rampas ou
ascensores. Fomentaremos a súa formación continuada mediante a realización de cursos que lle resulten do seu interese,e nos que manteñan contacto con persoas con similares
circunstancias. Estimularemos a súa autonomía na medida do posible, poñendo en marcha transportes que lles permitan desprazarse,ó centro do concello,e manter
así relacións sociais,evitando que se illen.
- Para rematar fálenos da campaña para estas municipais e do momento no que está a agrupación socialista
Alégrome que me faga esa pregunta,porque son dous aspectos especialmente claros.Sen lugar a dúbidas,o aspecto forte da nosa campaña ven a ser a posta en valor do
noso Concello como lugar con recursos para vivir, ademais do pulo definitivo da oferta de servizos de calidade que freen a perda da nosa poboación.
En canto á nosa agrupación,ten como punto máis destacable as ganas de facer cousas e a ilusión de dar o salto cualitativo que Touro espera dende hai moitos anos.
El Arca

12 educación
Fátima García Doval
No sistema económico patrio
impúxose o uso e abuso de algo
tan noso como a tortilla de pataca
ou a todoloxía de “cuñao”,
a saber, socializar as perdas e
privatizar as ganancias. Con
este truco de prestidixitación
monetaria, cando o vento sopra
a favor rega os campos dos poderosos,
pero cando vén en contra,
somos todos, os cidadáns
do montón, os que padecemos
as perdas e a miseria. A banca
sempre gaña amigos, ben porque
gaña, ben porque non perde.
Trátase dunha xogada que,
non por vista, deixa de ser escandalosa.
De seguro tivemos
oportunidades dabondo de vela
en acción e en todo o seu esplendor
nos últimos anos, pero
o común dos mortais segue tendo
a sensación de que algo está
tremendamente mal na sociedade
cando a aposta a fan eles e a
pagas ti. A inxustiza é patente.
Estamos cansos pero non somos
insensibles.
Con todo hai outro baile de
números, o educativo, no cal a
moeda se dá a volta e en lugar
de face, sae cruz sempre e indefectiblemente.
Cando de éxito e
fracaso escolar, cando de consecución
ou abandono de estudos
falamos, as perdas privatízanse
e socialízanse as ganancias.
Así, por arte de birlibirloque,
cando un rapaz acaba a ESO,
a FP, o Bacharelato, a Universidade,
cando saca adiante o
conservatorio ou a escola oficial
de idiomas, cando retoma
os estudos despois dunha longa
paréntese, a sociedade ao completo
congratúlase do ben que
o fixemos todos. Temos un bo
sistema educativo, digan o que
digan os indicadores internacionais,
que son o cocón feito
ranking. Temos unhas familias
preocupadísimas pola formación
dos seus fillos, un corpo
docente abnegado, traballador,
creativo, innovador e máis
tecnolóxico que o CERN e a
Doctora en Pedagogía e Innovación Educativa.Experta en tecnología y
Accesibilidad. Maestra de inglés, pedagogía terapéutica y audición y lenguaje;
licenciada en filosofía y letras con la especialidad de pedagogía e investigadora
en tecnologías y accesibilidad. Trabaja en un centro de educación especial en
Santiago de Compostela.
http://discapacitodos.com/
Privatizar as perdas,
socializar as ganancias.
NASA xuntos. Temos un sistema
educativo primoroso que, a
pouco interese que poña o mozo
(ou moza) sácache enxeñeiros e
médicos como churros exportables
a medio mundo xa cociñados
e azucrados. Encantados de
coñecernos.
Pero se o rapaz en cuestión
suspende, xa non digamos se
abandona, entón a privatización
está clara. A culpa é súa, súa e
só súa. É un lacazán e, en xeral
vénlle de familia. Que vai facer
o sistema educativo con estes
fulanos? A escola xa non é o
tema. Nin se menciona. A sociedade,
como reverso tenebroso
de Darth Vader, afoga o alumnado
apertándoo con esixencias,
con deberes, con pasantías,
con probas e máis probas: a súa
carencia de esforzo resúltanos
molesta. De esforzo, de constancia,
de interese, de ganas, de
implicación, de dedicación, de
constancia, de flexibilidade, de
resiliencia. Os pobres nenos e
adolescentes están carentes de
adultez. Quen o ía dicir!
Mentres encaremos a economía
de resultados educativos
como xestionamos a economía
da burbulla inmobiliaria, é moi
probable que sigamos obtendo
os mesmos desalentadores
resultados.
Non necesitamos un rescate
educativo da man de Finlandia.
O que necesitamos é entender,
dunha vez por todas, que os
alumnos non fracasan, é unha
sociedade a que os fracasa; que
cando un alumno abandona, hai
tempo, moito, que a sociedade
o abandonou. Ollo, a sociedade
enteira e non só a escola.
Non fracasar a un alumno,
non abandonar a un alumno,
non supón darlle máis apoios
senón os apoios que necesita.
Non supón esixirlle máis, senón
acompañalo no proceso de gañar
confianza e ser máis responsable.
Non supón seleccionar,
senón orientar e estimular. Non
supón pór o listón máis alto, ou
máis baixo, senón asegurarnos
de que ese listón é pertinente ou
necesario aquí e agora.
Cando a sociedade sinala o
fracaso do sistema educativo o
parvo mira para o alumno.
Ilustración: Jorge del Oro
O comité executivo da Conferencia
de Reitores do Suroeste
de Europa reuniuse na
USC
A Universidade de Santiago
acolleu a xuntanza do comité
executivo da Conferencia de
Reitores do Suroeste de Europa
(CRUSOE). Asistiron á xuntanza
representantes das universidades
de Porto, Minho, Vigo e
da USC, así como da Universidade
Europea Miguel de Cervantes
e do Instituto Politécnico
de Bragança. Tamén integran o
comité as universidades de Salamanca
e León que escusaron a
súa asistencia.
Nesta reunión tratouse a organización
da próxima sesión
extraordinaria do Plenario da
Conferencia en Oviedo ou a
proposta de proxectos de CRU-
SOE e achegas para a adhesión
a unha plataforma que permita
a actualización periódica de indicadores
de resultados de desempeño,
entre outros asuntos.
As tres universidades galegas
e as consellarías de Educación
e Sanidade acordan a
colaboración na docencia clínica
do grao de Medicina da
USC
As Universidades de Santiago
de Compostela, A Coruña
(UDC) e Vigo (UVigo) e as
consellarías de Sanidade e de
Cultura, Educación e Ordenación
Universitaria asinaron
un documento marco que establece
que a partir do curso
2015-2016 o profesorado da
UDC e de UVigo que imparte
docencia en titulacións propias
desas universidades en áreas
de coñecemento relacionadas
coa medicina poderá colaborar
na docencia clínica do grao de
Medicina da Universidade de
Santiago de Compostela. Este
acordo sitúa a responsabilidade
académica do Grao en Medicina
exclusivamente na USC,
sendo os órganos de goberno e
os departamentos da facultade
compostelá – “que debe seguir a
ser a única que exista en Galicia
e a que imparta o único grao en
Medicina do SUG”, reza o acordo–
os encargados da planificación
e organización docente da
titulación.
O reitor da USC Juan Viaño
cualificou este acordo como un
“exercicio de responsabilidade”
que favorecerá un mellor
Lindeiros
Novas da USC
aproveitamento dos recursos do
SUG e do Sergas e contribuír
“ao recoñecemento académico
dos e das profesionais” á vez
que asegurar unha formación de
calidade
O Ministerio entregou
os premios nacionais fin de
carreira,con cinco estudantes
da USC recoñecidos
O Ministerio de Educación
Cultura e Deportes celebrou
este martes o acto de entrega
dos Premios Nacionais Fin de
Carreira do curso 2010-2011
que distinguen aos estudantes
que cursaran con maior brillantez
os seus estudos universitarios.
A listaxe publicouse no
Boletín Oficial do Estado o 8 de
maio de 2014.
Os alumnos galardoados ese
curso cos premios nacionais son
Martín Portos García, graduado
en Ciencias Políticas; Elsa Liste
Lamas, licenciada en Filoloxía
alemá; e María Rivo Vázquez,
Licenciada en Historia da Arte.
Pola súa banda, Inés Casas Maroto,
recibe unha mención pola
súa licenciatura en Filoloxía
Inglesa e Miguel García Fernández
un accésit pola súa Licenciatura
en Historia.
O grupo de Historia Moderna
presentou o libro La
población de Santiago de
Compostela, 1630-1860
O grupo de investigación de
Historia Moderna da USC presentou
este martes na Facultade
de Xeografía e Historia o número
23 da súa revista Obradoiro e
o libro de Enrique Martínez Rodríguez
La población de Santiago
de Compostela, 1630-1860,
un dos poucos realizados en
España co método da reconstrución
de familias no ámbito
urbano seguindo as directrices
da prestixiosa Escola Francesa
de Demografía Histórica. Os
resultados obtidos en Santiago
para os séculos XVIII e XIX
polo profesor da USC Enrique
Martínez conseguen explicar o
seu devir demográfico a partir
da interacción entre a mortalidade,
a fecundidade, a nupcialidade
ou a inmigración urbana.
Presta tamén atención ás diferentes
facetas da exposición
infantil ou ao crecente protagonismo
que a partir dun momento
dado tivo a ilexitimidade.
Fontes: USC, Lindeiros

maio 2015 empresa 13
Libraría Pedreira
loitando pola cultura.
Hai negocios que nacen por
casualidade, outros por conveniencia
pero a Librería Pedreira
naceu a propósito. Antón Pedreira
creceu no movemento
asociativo de Ordes e despois,
a finais dos 70, implicouse de
cheo no ambiente cultural de
Compostela en asociacións
como O Galo; cando quedou
nas súas mans o bar que os seus
pais rexentaban na rúa do Home
Santo tiña claro o que quería
facer e en 1981 o reconverte en
libreria.
naquela época era máis doado
saír adiante; na actual sede
da Xunta de Galicia estaba o
instituto Xelmirez I e iso servía
para dotar de clientes a librería.
O espazo naceu ademais con
vocación de defensa da cultura
galega e desde o primeiro momento
poden atoparse non so
libros se non música e publicacións
de todo tipo; seguindo
tamén as inquedanzas dos estudantes
da época Antón viaxaba
a Portugal para conseguir os libros
e a música que os amantes
da cultura lusa demandaban.
Desde o primeiro momento
existiu a intención de que a
librería fora un lugar no so de
venda se non de actividades,
presentacións e de encontro; na
primeira etapa fixéronse algunhas
presentacións de revistas
pero foi a partir das reformas
arquitectónicas do ano 2.000 e
sobre todo da do ano 2007 cando
o local se adapta e converte
moitos dos seus estantes en movibles
para poder habilitar un
espazo cómodo para todo tipo
de actos. Antón recoñece que
especialmente esta última reforza
foi a que posibilitou a permanencia
da Librería en tempos de
crise para o sector ao reiventarse
como espazo para eventos.
O traballo de Antón vese reforzado
coa súa faceta pública
na que pasou por distintos cargo
nas federacións de libreiros da
comarca ata chegar a presidir
actualmente a de Galicia; colaborador
de moitos medios de
comunicación el e a súa librería
seguen a ser un referente da cultura
galega recoñecido con premios
como a medalla de ouro
otorgada polo instituo Rosalía
de Castro de Santiago, organizador
do prestixioso premio de
novela San Clemente; o premio
da Irmandade do Libro a mellor
librería de Galicia otrogado no
2004 ou a súa presenza na fase
final, dou anos seguidos, optando
a ser a mellor librería de
España.
As librerias non viven o mellor
momento pero Pedreira
segue ano a ano programando
encontros, charlas, presentacións
que conseguen atraer no
so os amantes da cultura galega
se non tamén a novos rapaces
que son o sustento para o futuro.
Nas súas estanterías podemos
atopar desde a poesía de
Luz Fandiño ata o último disco
do músico e artista multicultural
Sokran, esa variedade é a
que fai da Librería Pedreira un
lugar único para os amantes da
cultura en xeral e dos libros en
particular.
Fotos: Loli Fdez.

14 antonte
Lindeiros
Rutas pola Comarca
De Arzúa a O Pino por Touro
No momento de cumprir os
dous anos decidimos propoñer
os lectores unha serie de rutas
pola comarca que demostran
que non fai falla ir moi lonxe
para disfrutar dunha paisaxe
e dun patrimonio como hai en
poucos sitios.
A ruta que propoñemos nace
un pouco antes de chegar a Arzua,
na parroquia de San Vicenzo
de Burres, desde onde nos
encamiñamos cara ao lugar de
Beseño. Si nos gusta o sendeirismo
este tramo e o que continua
cara a Touro forma parte da
chamada ruta dos holandeses;
un camiño que se desvía do de
Santiago e que soen usar os turistas
dos países baixos que fan
a ruta en bicicleta para escapar
do tráfico da estrada nacional de
Lugo.
Atoparemos, tanto si vamos
en coche parando a disfrutar da
paisaxe como si vamos a pe, de
abundantes igrexas, lavadoiros
e fontes. O chegar a Beseño podemos
desviarnos un pouco e
coñecer a casa de turismo rural
A Pena de Augasantas, unha
construción tipicamente galega
rodeada de árbores típicos da
zona, algúns centenarios, e que
foi comprada no século XVII
por un galego que retornou de
Cuba despois de facer fortuna.
No ano 2001 foi completamente
reformada e conta na actualidade
con tódalas comodidades.
Si seguimos cara a Fonte
Díaz, a capital administrativa
de Touro, pasaremos antes polo
lugar de Andeade onde poderemos
admirar o pazo do mesmo
nome; data do século XVIII e
ademais de residencia de turismo
rural e un excelente restaurante
e lugar habitual de eventos
como vodas ou primeiras comunións;
en outubro do 2014, no
Lindeiros 17, dedicábamos estas
mesmas páxina o Pazo contando
a súa historia que se pode reler
en www.lindeiros.com.
Un pouquiño antes de chegar
a Fonte Díaz podemos baixar a
ver a área recreativa de A Santaia
en donde cada mes de xuño
celébrase o festival de música
Folk In Rio; o encontro é unha
cita indispensable na axenda
folk galega e unha xornada de
lecer nun dos entornos máis
bonitos da contorna e a que aco-
den cada ano centos de familias.
O chegar a Touro a ruta dos
holandeses xira de novo para
incorporarse de novo o camiño
Francés pero a nosa proposta de
este mes remata en O Pino, no
santuario de Santa Irene. Unha
capela do século XVII que celebra
o 29 de xuño a romaría de
San Pedro na magnífica carballeira
que a rodea. Xunto a capela
atoparemos a fonte da eterna
xuventude, chamada así porque
din que o que beba dela conservarase
sempre xoven; sexa certo
ou non é un bo punto e final
para unha pequena ruta que nos
deixará engaiolados coas súas
paisaxes, xentes e lugares.
Fotos: Loli Fdez.

maio 2015 e ti de quén ves sendo? 15
Francisco Díaz-Fierro
presidente en funcións do Consello da Cultura Galega
O Consello da Cultura galega
ven de renovar toda a súa web e
afrontar novos contidos e novas
ideas; falamos co vicepresidente
primeiro da institución, presidente
en funcións no momento
de facer a entrevista, Francisco
Díaz Fierro; él é o único que está
desde o nacemento do Consello
en 1983 polo como nos explicaba
pode falar de primeira man
de todo o periplo vivido polo
organismo “hai unha primera
etapa con moi poucos recursos,
a etapa de Ramón piñeiro, onde
non tíñamos onde acougar; alugamos
un piso na Rúa do Vilar
e os plenarios facíanse no salón
comedor pero aínda así fixéronse
cousas como o I Congreso Internacional
de Rosalía de Castro
que segue a ser unha referencia
do que son os novos estudos sobre
Rosalía. despois veu a época
de Filgueira Valverde, un home
con moita experiencia e que se
sabía mover nos despachos oficiais;
foi o momento no que se
relanzou o Consello e cando vimos
para a sede actual; en esa
época se completou tamén case o
cen por cen os niveles de xestión
e administración necesarios. E a
época actual é tamén unha época
especial; o presidente Ramón
Villares é un home que ven da
xestión universitaria pero tamén
cunhas relacións persoais moi
amplas e cunha visión global da
cultura galega e tódalas iniciativas
que se puxeron en marcha
contribuíron a racionalizar os recursos
do Consello. Esta é unha
etapa de consolidación, de redefinir
obxetivos e ademais comezouse
a emitir informes sobre o
estado da cultura que é algo que
sempre se quixera facer pero ata
este momento non se lograra”.
O estatus do Consello da Cultura
galega e único no conxunto
do estado español pola súa independencia
“o menos parecido
o noso é o do País Vasco que é
máis que nada un gabinete de administración
polo que claramente
é político. O valenciano trata
de ser independente pero dentro
da súa estrutura ten incluídos
sindicatos, representantes de institucións
de carácter político polo
tanto ten tamén... vamos chamarlle
unha infiltración política.
O catalán está tamén de algunha
maneira relacionado co poder e
ten na súa finalidade un traballo
de selección de proxecto que a
administración no quixo deixar
en mas dun organismo independente
polo tanto é un organismo
que ten unhas funcións distintas
pero tutelado. O galego é o que
ten unha independencia máis
clara; totalmente independentes
non podemos ser xa que os
nosos orzamentos dependen do
Parlamento polo que hai xa hai
un traballo de control; de todos
xeitos creo que o Parlamento respeta
moito as decisións e as opinións
do Consello da Cultura”.
Este ano a cultura non estivo
exenta da súa polémica como o
caso do Día das Letras Galegas
dedicado a Filgueira Valverde
“coñezo o caso como vicepresidente
do Consello pero tamén
como membro da Real Academia
Galega; participei en tódalas
sesións desde o 2002, participei
mais ou menos en tódolos procesos
de elección e podo dicir que
sempre hai opinións, grupos que
apoian máis unha liña ou outra,
pero o final a Academia como
colectivo asume a proposta que
sae cada ano. Este ano houbo
tamén as diferenzas de criterio
pero Filgueira viña xa desde hai
3 ou 4 anos quedando... vamos
chamarlle finalista, quero dicir
que non era ningunha sorpresa
xa que estaba no background
de personalidades que estaban
contempladas. O que me parece
estraño e esa actitude de non
querer separara a faceta cultural
de outros aspectos moi persoais,
moi singulares e moitas veces
moi difíciles de analizar porque
hai que situarse no contexto histórico
no que se desenvolveron,
en calquera caso o que non hai
e unha vontade de diferenciar
a historia persoal do que é a
proxección, a actividade persoal
que ninguén pon en dúbida; o
Consello da Cultura, eu persoalmente
como membro das dúas
institucións, teño que apoiar sen
duda esta proposta porque foi
un home, como moitos homes
providenciais que tivo a cultura
galega, que soubo non so facer
unha labor persoal de creación
se non tamén de difusión. O
máis importante de Filgueira é
esa vontade de que a cultura galega
en tódalas súas dimensións
chegue a xente, da facer traballos
que foran doados de ler, de facer
pedagoxía”.
Preguntamos por esa faceta
que parece perdida de facer
cousas máis sinxelas que todos
poidan comprender “si, iso perdeuse.
Hoxe a investigación vai
por unha banda e despois parece
que todo o que se pode sacar en
conclusión de toda esta investigación
queda aí afastado. Os propios
investigadores que son os
que terían que facer esa labor de
desbroce inicial para que despois
os xornalistas, os pedagogos,
que son os que terían que trasladarllo
a xente o que sucede e que
ese traballo en bruto o teñen que
facer os xornalistas e os pedagogos,
teñen que ir case as fontes.
Hai unha franxa intermedia que
sería o investigador con vontade
de que o traballo chegue a xente,
porque hai a capacidade pero
fundamentalmente aquí o que se
trata é de vontade, eso non existe
hoxe e Filgueira o tiña”.
Ese espazo de traballo é o que
ocupa, sobre todo coa nova páxina
web, o Consello da Cultura
Galega “a creación do portal web
foi un momento moi importante
no Consello, en época de Carlos
Casares. O portal é unha pequena
redacción con estrutura de
xornal que o que está é poñendo
as antenas a todo o que se fai na
cultura galega e ofrecéndollo a
xente nun formato que é o que
hoxe se lee mais que é o formato
dixital. esta é unha das grandes
liñas que desenvolveu o Consello,
todo o soporte informático, o
portal, a web”.
A cultura galega e unha das
bases da nosa identidade, a dicir
de Francisco Día-Fierros, esa
cultura de folclore e tradición, de
paisaxe esa cultura que, como
dicían os clásicos da xeración
NOS unha cultura espiritual e
unha cultura material; co traballo
que se desenvolve no Consello
o futuro da nosa cultura, e da
nosa identidade, está garantido
por moitos anos; de nos depende
que saibamos aproveitalo, disfrutalo
e enriquecelo sempre que
poidamos.
Fotos: Loli Fdez.

16
Lindeiros

maio 2015 17
dentalmacia.com
981 521 090

18 pasou
Lindeiros
Unha empresa de Ames abre un laboratorio
de nanotecnoloxía en California
Nanogap é un referente internacional no uso de fibras de prata en pantallas táctiles
A empresa Nanogap naceu
en 2006 como unha spin-off da
Universidade de Santiago de
Compostela (USC); agora conta
co seu primeiro proxecto de
expansión a nivel de produción
fóra de España, na cidade californiana
de Richmond; por outra
banda continúa crecendo na súa
sede central, situada no polígono
industrial de Milladoiro, no concello
coruñés de Ames. No último
ano a firma incrementou nun
25% o seu persoal, integrada por
un equipo de 30 profesionais; na
súa maioría físicos, químicos e
enxeñeiros químicos.
Cada ano a empresa solicita,
como mínimo, unha nova patente.
Nestes momentos Nanogap
conta con 12 patentes presentadas,
das cales 4 xa lle foron
concedidas en varios países de
Europa, Estados Unidos e Asia.
A conselleira delegada da empresa,
Tatiana López, explica
que “o nanómetro é a unidade
de lonxitude equivalente á millonésima
parte dun milímetro.
Cando o material é tan pequeno
aparecen propiedades sorprendentes
que non existen a escalas
máis grandes. Estes materiais
mostran unha gran actividade
a moi baixas concentracións e
ofrecen unha ampla variedade
de potenciais aplicacións”.
Unha das claves do éxito da
compañía é a súa tecnoloxía única
en AQCs (Clústeres Cuánticos
Atómicos), a cal é a base de
todas as súas patentes. Trátase
de partículas inferiores a 1 nanómetro,
agrupacións de átomos
que presentan múltiples aplicacións
e que hoxe en día Nanogap
é a única empresa capaz de
fabricalos a escala industrial en
todo o mundo.
Fontes: Nanogap, Lindeiros
O equipo de traballadores de Nanogap. Foto: Nanogap
Candidatura do BNG-Asembleas Abertas
ás eleccións municipais 2015
l. David SantomilMosquera (Coira, Biduído)
2. IsabelVaquero Quintela (O Milladoiro)
3. Alberte Souto Souto (Ames)
4. IsabelMoares (O Milladoiro)
5. Alonso Barreiro Caxade (Covas)
6. Pilar Viqueira Miranda (Bertamiráns -independente-)
7. Félix Paz Castañal (Bertamiráns)
8. Paula Castro Lago (Bertamiráns)
9. Benja Seoane Bra (Bugallido, -independente-)
10. ElenaNimo (Bertamiráns -independente-)
11. Xesús Casas García (Trasmonte)
12. Esther Martínez Piñeiro (Aldea Nova -independente-)
13. Inacio Pavón Barbagelata (Bertamiráns)
14. Sara Fabeiro Canedo (Trasmonte, -independente-)
15. Xosé FajinVillasenín (Piñeiro)
16.Montserrat Calvo (As Mimosas, independente)
17.Camilo Agulleiro Sambade (O Milladoiro)
18.Ana Iglesias Otero ("Ana de Vilatuxe", O Milladoiro, independente)
19.Xosé Cougil Bugallo (Bertamiráns)
20.Mercedes Vidal Baamonde (“Chiruca”, Biduído)
21.Xosé Manuel Fernández López (Ortoño)
Suplentes
1. Silvia Vázquez González (Ortoño)
2. Xoan Xosé Hidalgo Neira ("Fido", O Milladoiro)
3. Lorena Casal Otero (Bugallido, independente)
4. Carlos García Vieito(O Milladoiro, independente)
5. Roi Pérez Vila (Bertamiráns)
6. Natividad De Jesús González Rodríguez (O Milladoiro)
7. CarmenLiliana López Couselo (O Milladoiro, independente)
8. Xosé Antonio Rubal López (O Milladoiro)
9. Victor Manuel Giadás Sánchez (O Milladoiro)
Ordes acolleu a presentación
da cooperativa Nosa Enerxía
A organización conta na actualidade con
más de cen socios
Os baixos da Alameda de
Ordes acolleron a presentación
de Nosa Enerxía, unha cooperativa
sen ánimo de lucro que
reverte os beneficios na mesma
entidade.
Nosa Enerxía é a primeira
cooperativa galega que comercializa
enerxía eléctrica de orixe
renovable certificado, apostando
pola sustentabilidade enerxética
e por unha xestión transparente.
A longo prazo, a cooperativa tamén
ten como obxectivo a promoción
de proxectos de xeración
de enerxía renovable de maneira
distribuída, como outro dos pasos
para conseguir un modelo
enerxético 100% renovable.
Según as palabras do presidente,
Pablo Álvarez, o obxectivo
é “a comercialización de
enerxía de orixe renovable, proporcionando
un servizo de calidade
a un prezo xusto”.
Nosa Enerxía conta na actualidade
con máis de 100 cooperativistas,
algún deles do mesmo
municipio ordense, e entre os
seus plans de futura está a promoción
de proxectos de xeración
de enerxía renovable, ademais
do seu subministro.
Fonte: Nosa Enerxía, concello de
Ordes, Lindeiros.
Un momento da presentación da cooperativa. Foto: Newblackstudio

maio 2015 pasou 19
A bisbarra celebrou o
Día do Libro
Os concellos fomentaron a lectura de distintos xeitos
III edición de Libros
de Aqui en Teo
A mostra ofrece obras de persoas naturais ou
residentes no concello
Imposible recoller tódolos actos
que tiveron lugar nos concellos
da área metropolitana de
Compostela pero podemos poñer
algúns exemplos das actividades
que se levaron a cabo.
Comezando polos máis cativos
recollemos a viaxe que os
pequenos da gardería de Brión
fixeron a biblioteca municipal,
alí visitaron a parte de libros infantís
e coñeceron o Camaleón
Paco Sifón, a mascota do lugar,
e como chegou alí.
Outros dos xeitos de conmemorar
o Día do Libro foron os
abundantes concursos de relatos
ou como no caso de Ordes de
poesía; a biblioteca municipal
foi o lugar elixido para a entrega
de premios do certame “Un
poema, unha historia” por parte
do alcalde Manuel Regos e a
primeira tenente de alcalde Silvia
Marín; en total entregáronse
nove premios entre os escolares
do municipio e na categoría xeral
na que resultou gañador o
veciño Victorino Cores Liste.
En Compostela o Consorcio
decidiu agasallar os visitantes
da Casa do Cabildo con publicacións;
ao longo da xornada esgotáronse
todos os exemplares
que o Consorcio puxo a disposición
do público, máis de 300; as
publicacións pertencían ás seis
coleccións que posúe o organismo:
biblioteca facsimilar, científica,
biblioteca de divulgación
xacobea, literaria, biblioteca de
imaxes e a biblioteca infantil e
xuvenil.
A Universidade, en concreto
a facultade filoloxía, lembrou a
data cun obradoiro de caligrafía
en rústica roma con cálamos
improvisados; por outro lado
tivo lugar unha lectura libre de
textos en distintas linguas e de
distintos autores, na busca de
resaltar a esencia desta xornada,
a labor dos filólogos e o espírito
lector.
E rematamos sen saír da universidade
que puxo en marcha
o novo servizo de libros electrónicos,
PRELO; trátase dun
proxecto no que xunto á USC
participan inicialmente as universidades
de Burgos, Cádiz,
Salamanca, León, Murcia, As
Palmas, UNED, Politécnica de
Valencia e Loyola de Andalucía.
PRELO é unha solución para
que os membros da USC podan
consultar dende calquera dispositivo
os libros electrónicos
adquiridos pola Universidade
compostelá ademais dos que se
a institución reciba pola vía do
intercambio científico coas outras
universidades implicadas
no proxecto.
Fonte: concellos de Brión e Ordes,
USC. Consorcio de Santiago,
Lindeiros.
Cativos da gardería diante da biblioteca: Foto: concello de Brión
Un dos gañadores do certamen de poesía do concello de Ordes.
Foto: concello de Ordes
A mostra Libros de Aquí,
aberta na mediateca Grilo en
Teo, convertese ano a ano nunha
das máis orixinais da contorna
xa que acolle as publicacións
de persoas naturais do concello
ou que residen en el e sorprende
ver a gran cantidade deles que
podemos atopar no municipio
veciño de Compostela.
Este ano conforman a exposición
a catedrática da Universidade
Paul-Valéry de Motpellier,
Carmen Alén Grabato, a filóloga
e xornalista, Claudia Castro,
o membro da Real Academia
Galega, Salvador García-Bodaño,
o mestre afeccionado á
pintura, Guillermo González
Raviña, o asesor lingüista, Paulino
Novo Folgueira, o Catedrático
de Filoloxía Galega da USC
e membro da RAG, Xosé Luís
Regueira Fernández, a doutora
en Economía, Rosa María
Regueiro Ferreira, o doutor e
enxeñeiro químico, Héctor Ro-
dríguez Martínez e o filólogo
Xesús Manuel Valcárel.
O alcalde, Martiño Noriega,
manifesta sobre a exposición
que “neste lugar de encontro teñen
acubillo homes e mulleres
cun lugar de privilexio reservado
no universo da cultura galega
e tamén traballos de homes
e mulleres merecentes de ser
divulgados entre a cidadanía
do Concello”. Pola súa banda a
concelleira de Cultura e impulsora
da exposición, Carme Hermida
fai referencia á cantidade
e calidade do material recollido
“a gran cantidade de material
atopado –velaí a fartura de vivirmos
nun dos concellos con
maior nivel sociocultural de
Galicia- obrigounos a concibir
unha mostra denominada
Libros de aquí que, xa desde o
seu inicio, se deseñou con varias
edicións”.
Fonte: concello de Teo, Lindeiros.
Algúns dos libros expostos en Teo. Fotos: concello de Teo

20 pasou
ExpoOrdes congregou a
milleiros de persoas
Os comerciantes e o champiñón foron un ano máis os
protagonistas da feira multisectorial
Ordes viviu un ano mais a Feira
sectorial máis importante da
bisbarra con milleiros de visitantes
nos 3 días que durou.
O venres 24 foi o día dedicado
a os autónomos e empresarios;
contou coa presenza de Roberto
González secretario de Unións
Agrarias quen estivo acompañado
polos alcaldes e concelleiros
da Mancomunidade de
municipios.
O sábado abriuse o recinto ao
público en xeral, esta segunda
xornada dedicouse especialmente
á Mancomunidade de Municipios
da Comarca de Ordes. Un
día no que a actividade cooperativista
tamén acaparou un interese
especial debido sobre todo á
visita realizada por Carmen Bouzas,
directora xeral de Traballo e
Economía Social.
O ingrediente principal do
domingo, última xornada da feira,
foi a XXVI Degustación do
Champiñón. Dende ben cedo
bares, restaurantes e todo tipo de
establecementos hostaleiros puxeron
as tixolas e potas ao lume
repletas de champiñóns para servilos
de balde en empanada, con
allo e perexil, con nata ou con
xamón; en total foron algo máis
de 7.000 quilos dos que se deron
conta ao longo desta xornada por
parte de milleiros de persoas vidas
de toda Galicia.
A ExpoOrdes confirmou un
ano máis a súa boa saúde con
mais de 100 empresas participantes
e milleiros de visitantes pese a
as inclemencias metereolóxicas.
Fontes: concello de Ordes, Lindeiros.
.Inauguración da ExpoOrdes co encontro de empresarios e autónomos.
Carmen Bousa co alcalde de Ordes, Manuel Regos
Feria de artesanía na alameda do concello
Degustación de champiñones . Fotos: conello de Ordes.
Lindeiros
3.000 tapas repartidas no
VI Concurso de Oroso
Javier Lorenzo, de 7 anos, gañou a 1º edición
do Concurso Infantil
O Café Bar Manuela (Sigüeiro)
e o seu “Peregrino” alzáron-
Magdalena”, elaborados con
triunfo coa súa tapa “Canapés
se co primeiro premio da sexta pan de molde, salmón, queixo,
edición do Concurso de Tapas palitos de cangrexo, aguacate,
maionesa, eneldo, pementa
do Concello de Oroso, durante
o que se degustaron un 29,8% branca, limón e aceite. O segundo
premio foi para Mar-
máis ca na edición anterior.
Café Bar Manuela, terceiro ta Xuan Martínez Ruíz, de 9
na edición de 2014, conseguiu anos, coa tapa “Milhojas mariñeiras
con acompañamento
a vitoria tras un reñido reconto
canda o “Filet mignon” do de queixo sorpresa”, elaborada
Bar Sigüeiro, segundo clasificado,
a quen superou por nito, surimi, aguacate, maio-
con pan de molde, salmón, bo-
tan só 13 puntos de diferenza: nesa, aceite, queixo e crema
341 puntos por 328 puntos. O balsámica. O terceiro premio
terceiro posto foi para o gañador
da edición de 2014: Tapedríguez,
de 10 anos, coa tapa
foi para Lucía Tabarés Roría
O´Martán, que conseguiu “Hoxaldre mixto”, elaborado
262 votos pola súa “Tosta do cunha tartaleta de hojaldre,
Martán”.
leituga, cogombro, amorodos,
A novidade de este ano foi maionesa, ovos cocidos e surimi.
As receitas gañadoras se-
o I Concurso Infantil de Tapas
Frías no que tomaron parte rán publicadas na páxina web
doce nenos e nenas de idades do Concello de Oroso.
comprendidas entre os 5 e os
10 anos. Javier Lorenzo Sanmartín,
de 7 anos, alzouse co Fontes: concello de Oroso, Lindeiros
Participantes no concurso de tapas
infantil. Foto: concello de Oroso
RESERVA TU ESPACIO
PUBLICITARIO:
publicidad@lindeiros .com

maio 2015 pasou 21
Estudantes da USC
viaxaron o paleolítico
e a idade de ferro
O Grupo para o estudo da prehistoria do
Noroeste Ibérico foi o organizador
Malia o mal tempo os estudantes
da materia Arqueoloxía
Experimental do Máster Interuniversitario
en Arqueoloxía e
Ciencias da Antigüidade da USC
puideron participar na xornada
experimental. No espazo que o
grupo ten a carón da residencia
universitaria Monte da Condesa
o alumnado puido esfolar un
coello en fresco e outro cociñado
con útiles líticos e fracturaron e
queimaron os ósos para así estudar
as marcas que na época
se producían como resultado da
carnicería. Tutelada por estudantes
de doutoramento da USC e
da Universidade Rovira i Virgili
de Tarragona, a parte da xornada
dedicada ao Paleolítico incluía
actividades relacionadas coa talla
lítica, o procesamento cárnico,
os útiles compostos, as gravuras
e os proxectís. Para coñecer
a Idade do Ferro traballouse co
trampling, as marcas de uso en
cerámica, a cadea operativa da
cervexa, decoración de cerámica
e preparación de barreiras.
Fontes: USC, Lindeiros
Celebrouse a segunda edición de
Compostela Gastronómica
O festival consolídase como o evento de referencia da cociña galega
Compostela Gastronómica
naceu no pasado mes de agosto
co obxectivo de desenvolver un
evento propio, deseñado e organizado
dende Santiago para
Santiago, que puidese promocionar
do mellor modo posible
as características únicas da gastronomía
da cidade. A segunda
edición tivo como protagonistas
a cociñeiros composteláns
e galegos, que encheron os 27
obradoiros de que houbo na
Aula Gastronómica do Mercado
de Abastos. Os talleres, cun
formato reducido de 35 prazas
para que os asistentes puidesen
degustar as propostas, roldaron
os mil asistentes, cubrindo
practicamente a totalidade da
oferta.
Entre os relatores galegos
pode destacarse a presenza de
Pepe Solla, Yayo Daporta, Iván
Domínguez ou Diego López
“Moli”, que nos seus obradoiros
puxeron en valor a calidade
do produto galego. Tamén
houbo unha importante participación
de cociñeiros composteláns,
como Alén Tarrío, Diego
García, Eloy Cancela, José Antonio
Brenlla, Juan Pablo Pérez,
Kike Piñeiro, Lucía Freitas,
Manuel Oliveira, Manuel García,
Marcos Cerqueiro, Pepe
Mata e Siro González, que
amosaron a frescura e puxanza
da gastronomía da cidade.
Unha das actividades con
maior repercusión foi o Espazo
Gastro, que tivo lugar na nova
Nave Cinco do Mercado de
Abastos, habilitada especificamente
para o evento. No Espazo
Gastro participaron máis de
20 restaurantes composteláns,
que ofreceron as súas propostas
de tapas creativas elaboradas
con produtos do Mercado de
Abastos.
Fontes: concello de Santiago,
Lindeiros
Espazo gastro na praza de Abastos de Compostela. Foto: concello de Santiago
Algúns dos traballos realizados polos alumnos ao longo da xornada. Foto: USC

22 pasou
Lindeiros
Sofía Espiñeira gaña o II Certame de Canción
de Autor en Galego ‘Concello de Teo’
A cantautora compostelá impúxose a outros sete finalistas
A compostelá Sofía Espiñeira
foi a vencedora da segunda
edición do Certame de Canción
de Autor en Galego ‘Concello
de Teo’. O director artístico do
evento, Xoán Curiel, salientou
que o xurado tivo un labor “difícil”
polo “elevado nivel” dos oito
artistas que chegaron á fase final
do concurso. Pola súa banda,
Pilar Martínez fíxose co accésit
á mellor canción, mentres que a
propia Sofía Espiñeira gañou tamén
o premio do público á mellor
artista.
Carme Hermida, concelleira
de Cultura e membro do xurado,
destacou que Sofía Espiñeira
gañou o certame “por ter sabido
tocar un instrumento, a guitarra
e, ao mesmo tempo, ser quen de
focalizar tamén a atención na súa
voz”.
Ademais de Hermida, formaron
parte do xurado Najla Shami,
unha das artistas galegas máis
coñecidas, representando á parte
artística; Juan Torreiro, en representación
da prensa especializa-
da e Inés Portela, xestora cultural
en Mada Producións, representando
as industrias culturais.
Como premio, Sofía Espiñeira
vai ter a posibilidade de gravar
un EP. Ademais, disporá dunha
serie de concertos e de promoción
dese primeiro traballo discográfico,
así como un ano de
socia na Asociación de Músicos
ao Vivo. Xoán Curiel sinala tamén
o “importante apoio” dun
público “moi participativo” que
concedeu dous accésits que recaeron
na propia Sofía Espiñeira
como mellor artista e en Pilar
Martínez pola mellor canción
polo seu tema ´Pensando en ti´.
Por último, o director artístico
agradécelle á organización,
o Concello de Teo, aos patrocinadores
—Secretaría Xeral de
Política Lingüística e Gadis— e
ás entidades colaboradoras, tales
como a Asociación de Músicos
ao Vivo, entre outras, a súa implicación,
sen a cal « non sería
posible este evento», salienta.
Esta compostelá está vinculada
ás artes escénicas desde
moi nova. O seu primeiro contacto
coa formación musical foi
no conservatorio, onde estudou
catro anos e obtivo o grao elemental
co clarinete como instrumento.
Despois, e xa de maneira
autodidacta, comezou coa guitarra
e o acordeón. Actualmente
posúe alta formación noutras
artes escénicas como a danza
contemporánea, claqué, teatro,
O BNG edita o CD “Na música somos Ames”
O disco recolle doce pezas de interpretes e grupos do concello
O BNG presentou o cd nun
concerto no que actuaron algúns
dos músicos que se inclúen
no disco. Segundo os
nacionalistas “ Para o BNG é
importante achegar a música
que nace no noso concello aos
veciños e veciñas de Ames,
polo cal, para a presentación
do CD, pensamos nunha sesión-vermú
entendida coma un
espazo aberto, de lecer, onde
escoitar música en directo e
disfrutar coas amizades e a
familia, deste xeito, ademais,
contribuímos a dinamizar o
sector hostaleiro local dun xeito
simbólico”.
O recopilatorio “Na Música
Somos Ames” conta con
grupos e músicos dunha gran
calidade artística: Javier Constela,
Maianas, Biribirlocke,
Aspergillus, Som do Galpóm,
Caxade, Xacobe Martínez Antelo,
Pilar Martínez, Banda de
Gaitas os Castros, Verdegaio,
Dúo Finisterrae, Orquestra
os Modernos. A intención do
BNG con esta compilación “ é
poñer en valor a creación cultural
que se fai a nivel local, polo
Foto grupal dos finalistas. Foto: concello de Teo
que intentamos reunir o maior
número de grupos de Ames
cando menos cun disco gravado
neste compilatorio.A nosa
proposta tivo moi boa acollida
entre os grupos musicais, que
amosaron moi boa disposición
para facilitarnos unha peza que
formase parte deste proxecto“.
Dase ademais a anécdota de
que o nº 1 da candidatura do
BNG de Ames e o cantade do
grupo Aspergilus que participa
tamén no disco
Fontes:BNG Ames, Lindeiros.
clown, circo e nocións de danza
africana. Ademais, está a se iniciar
no mundo da nosa música
tradicional coa aprendizaxe da
pandeireta. Ten realizado varios
concertos en distintos locais
como cantautora. Comezou a
compoñer ao redor dos dezaseis
anos.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros
A gañadora, Sofía Espiñeira. Foto:concello de Teo
Recopilatorio na música, somos Ames. Foto: BNG Ames

maio 2015 pasou 23
A Fundación La Rosaleda
entregou o Ramiro Carregal
A cuarta edición do premio recaeu no doutor Eduardo Díaz-Rubio
O Dr. Eduardo Díaz-Rubio
García converteuse no cuarto
Premio Internacional de Investigación
Oncológica Ramiro
Carregal. O xefe de Servizo de
Oncoloxía Médica do Hospital
Clínico San Carlos é actualmente
o catedrático de Oncoloxía
máis antigo da Universidade española
(dende 1992), o que deixa
en evidencia a súa dilatada experiencia
neste ámbito “no que
é todo un referente”, tal como
sinalou o presidente executivo
do Xurado, o Dr. Rafael López.
Xunto con eles compartiron
mesa presidencial a conselleira
de Sanidade, Orballo Mosquera;
o presidente da Xunta de
Galicia,Alberto Núñez Feijóo;
Rafael Silva, en representación
da Fundación La Rosaleda, e
o presidente de honra do Xurado,
Ramiro Carregal Rey, que
foi o encargado de facer entrega
do galardón o premiado.
O Dr. Díaz-Rubio agradeceu a
concesión do prezado galardón
que supón tamén un premio
a toda unha vida dedicada á
Oncoloxía, gran parte dela no
Hospital Clínico San Carlos de
Madrid onde contribuíu a crear
o Instituto Oncolóxico do que é
director. Ademais é pioneiro no
noso país no desenvolvemento
da especialidade de Oncoloxía
médica cun sentido integral da
asistencia, docencia e investigación,
facetas todas que explicou
nunha breve conferencia impartida
durante o acto.
Fontes: Fundación La Rosaleda,
Lindeiros.
A Cámara de Comercio
publica un libro polo 125
aniversario
A edición recolle a historia recente da
organización
A Cámara de Comercio de
Santiago de Compostela presentou
hoxe a publicación “125 años
da Cámara de Comercio, Industria,
Servizos e Navegación de
Santiago de Compostela”, creada
en colaboración co Concello de
Santiago e ABANCA e deseñada
pola editorial Bolanda Ediciones
y Marketing.
A Cámara de Comercio de
Santiago conmemorou o pasado
ano o 125 aniversario da institución,
centrada en velar polos
intereses xerais das empresas
instaladas en calquera dos treinta
e dous concellos da súa demarcación
cameral. Jesús Asorey explicou
que esta publicación ven a
poñer o “broche final” aos actos
conmemorativos do 125 aniversario
da Cámara de Comercio,
unha institución de “referencia”
para as empresas de Santiago de
Compostela e a súa área de influencia.
É unha ollada ao pasado
pero tamén ao futuro”.
Fontes: Cámara de Comercio,
Lindeiros.
Momento da entrega do premio. Foto: Fundación La Rosaleda
Presentación do libro na sede da Cámara. Foto: Cámara de Comercio

24 pasará
Visita un museo
Museo do traxe Juanjo Liñares
Situado no Campo da Feira da
vila de Ordes o Museo do traxe
Juanjo Liñares e froito da doazón
que fixo o bailarín , natural
da vila, da súa colección particular
de traxes rexionais.
O edificio que agora alberga o
Museo era o antigo ambulatorio
da localidade. Cada unha das
plantas conta con máis de 200
metros cadrados de superficie.
Na planta baixa encóntrase o
salón de actos, unha biblioteca,
onde se encontran tamén libros
sobre danza doados polo bailarín,
a recepción e o almacén.
A primeira e a segunda planta
contan cada unha cunha gran
sala de exposicións. A primeira
leva o nome e está dedicada á
nai do bailarín, Valentina Martiáñez,
e a sala de exposicións
da segunda planta homenaxea
a súa primeira parella de baile,
Teresa Marcos. Estas salas están
formadas por amplas vitrinas
onde se expoñen os traxes da colección;
alí podemos contemplar
numerosos conxuntos típicos
das diferentes comunidades autónomas
e provincias españolas,
así como outros tan peculiares
como un pertencente a Antonio
Gades do ballet “Vodas de Sangue”,
outro traxe de flamenco de
Rocío Jurado, outro de Manuela
Malasaña, e así ata case 300
traxes que xa están expostos,
dos máis de 1.000 que Liñares
doase no seu día para o museo.
Ademais o museo tamén alberga
unha exposición de
cruces e crucifixos, doados
tamén polo bailarín, así
como diferentes complementos
das indumentarias.
Durante o percorrido das escaleiras
que comunican cada unha
das plantas pódese ver ademais
unha ampla mostra de fotografías
do bailarín e coreógrafo
ordense, con diferentes caras famosas
e profesionais que participaron
na súa vida artística. No
salón de actos, inclúense tamén
unha serie de debuxos pintados
a carbón polo propio Liñares.
Horario de visita
Martes a domingo 10:00 a
14:00 e de 17:00 a 20:00 horas.
Festivos apertura de mañá.
Emir Kusturica tocará nas
Festas da Ascensión
Estará acompañado pola sempre sorprendente
The No Smoking Orchestra
A praza da Quintana acollerá
sábado 16 de maio a actuación
do internacional artista balcánico
Emir Kusturica dentro da programación
das Festas da Ascensión.
Emir Kusturica e un produto da
súa terra e das penurias que pasou;
nacido bosnio musulmán
declarouse publicamente serbio,
seu pai foi un serbio convertido
o islam e el converteuse o cristianismo;
defínese como iugoslavo
aínda que ten tamén nacionalidade
francesa; é toda esta mestura
de ideas e sentimentos o que reflexa
tanto na súa faceta de director
de cine como na de músico
coa que chega a Compostela.
Os integrantes do proxecto
liderado por Emir Kusturica
destacan de si mesmos que non
seguen relixión, negocio nin dogmas
e que son unha formación
nómade. Esa liberdade creativa
levounos a percorrer medio mundo
co seu espectáculo único e
rítmico, que sitúa na vangarda as
súas raíces musicais balcánicas e
que coloca a calidade por enriba
do afán comercial.
Emir uniuse a banda por primeira
vez en 1986 como baixista,
con ela grabaría catro discos ata
a súa disolución. En 1994 retoman
a actividade e conseguen a
Palma de oro de Cannes a mellor
banda sonora por “Gato negro,
gato blanco” , disco que contén
ademáis o seu primeiro éxito internacional
“pitbull terrier”.
A gravación en 1999 de “Unza
unza time” supuxo o inicio dunha
traxectoria de directos nos que
o baile e a diversión son inevitables
e ese é precisamente un dos
obxectivos da banda: que “non
Lindeiros
haxa un par de pés que logren
estar quedos mentres tocamos”.
Abandeirados dun son explosivo,
recibiron unha gran acollida
da crítica e tamén do público que
asistiu aos seus concertos en cidades
como Bos Aires, Tokio,
Nova York, Sidney, Tel Aviv, San
Paulo, Montreal, Moscova, París
e un longo etcétera.
No 2005 esta carreira vese reforzada
coa gravación dun DVD
en directo en Bos Aires dirixido
polo propio Kusturica e titulado
“live is a miracle”; dous anos
despois publican a opera rock
“times of the gypsies” composta
por parte dos membros da banda
e ese mesme ano sacan un
novo disco “The wish” co que
deron mostra da creatividade da
formación.
Traxe de noiva s. XIX na ExpoOrdes”. Foto:Loli Fdez.
Emir Kusturica. Foto: Derzsi Elekes Andor

maio 2015 pasará 25
As Crechas resiste,
boa programación
para maio
É dos poucos locais de Compostela que
segue acollendo concertos e actividades
Unha das citas que non se poden
perder son as catas de viños
galegos e libros; o 14 deste mes
Vide Vide mostrará novos caldos
acompañados polo traballo
de Eduardo Estévez. O aforo
e limitado así que xa podedes
reservar en reservascrechas@
gmail.com
O día seguinte, o venres 15,
para relaxar o ecuador da campaña
electoral Boquete ofrece os
seus monólogos acústicos onde
mestura as facetas de contacontos,
músico e monologuista coa
única finalidade de facer rir.
O xoves 21 chega as crechas
La Baldosa flotante, o proxecto
musical de David Larrinaga,
unha especie rara de cantautor
ao que lle gusta beber de fontes
antigas, montañas andinas,
Mongolia ou a India.
Como é habitual a programación
deixa sempre espazo para
as experiencias folk e en maio
poderemos viaxar ata os países
árabes da man de Taqsim, grupo
de música e danza árabe que fusiona
diferentes ritmos étnicos
interpretados mediante laúde
turco, darbuka, frauta e caixón
flamenco, entre outros, e todo
isto acompañados pola sempre
mística danza do vientre.
O Xoves 28 a compositora
chilena Natalia Contesse
interpretará tonadas, cuecas,
décimas, refalosas, refranes...
con arranxos musicais moi elaborados
e incorporando novos
elementos.
O Venres 29 o músico Luiz
Caracol, cantor e autor portugués,
mestura a música portuguesa
coa dos países africanos.
Unha das figuras emerxentes
do país veciño, presentará aquí
o seu primeiro disco, ‘Devagar’.
E por si todo isto non chegara
ata o 31 expo ‘Nocturna’, de
Alexandre Cortinhas
A noite como un concepto.
En Nocturna, amósase a ‘luz da
noite’ e a ‘escuridade total’ ou
ausencia de luz na noite.
VI Encontro de Bolillos e Labores
Artesanais en Ames
O 7 de xuño organizado pola Asociación Cultural A Silva
O concello de Ames e a Asociación
Cultural A Silva asinaron
recentemente un convenio
de colaboración para a celebración
do VI Encontro de Bolillos
e Labores Artesanais. Esta cita
terá lugar no pavillón do Milladoiro
o vindeiro 7 de xuño e a
ela está previsto que acuda preto
de medio milleiro de persoas
de toda Galicia.
O encaixe de bolillos como
outros formatos de encaixe naceron
en certo modo cando en
1806 inventouse a máquina de
bordar; os artesáns da época
tentaban facer cada vez encaixes
máis complicados que non
se pudieran replicar, ainda que
daquela a tecnoloxía acabou
por vencer.
A través desta xuntanza preténdese
revalorizar os traballos
tradicionais realizados con fío,
promovendo a súa transmisión
e fomentando o intercambio
de coñecementos en torno ás
diferentes técnicas empregadas.
Desde o concello se destaca
que este tipo de encontros
“favorecen a divulgación da
cultura e a conservación das
nosas tradicións” ademáis de
que a alta participación neste
evento “representa un importante
impacto económico para
O Milladoiro”.
A Asociación Cultural A Silva
explica que no Encontro de
Bolillos e Labores Artesanais,
os asistentes poden amosar
as súas creacións con encaixe,
bordado, calceta, punto de
cruz… e mesmo establecer re-
lacións comerciais ou poñer en
común proxectos de negocio.
A actividade desenvolverase
de 10:00 a 14:00 e de
16:00 a 19:00 horas.
Os interesados poderán
inscribirse a través dos teléfonos
607 769 830 e 881 972
586 ou no enderezo asociacionasilva@gmail.com.
O
prazo finaliza o 30 de maio.
Cartel do Encontro de bolillos. Foto: Asociación A Silva
Natalia Contesse. Foto: Natalia Contesse

26 pasará
Talía teatro estrea “Demolición”
Dirixida por Candido Pazó esta interpretada por Artur
Trillo e Toño Casais
Talía teatro naceu no 1988 e
cos anos converteuse nunha das
máis reputadas do panorama galego.
O director; Candidó Pazó,
leva enriba dos escenarios desde
1975 tanto en facetas de actor
como monologuista ou director.
Demolición e como di a compañía
“unha situación, un conflito,
personaxes e diálogo. Catro
pés para o banco da comunicación
teatral. Hai outros. Pero
quixemos probar se chegaba con
estes para que o banco se mantivese
en pé.
A cita no Salón Teatro de
Compostela desde o 14 o 17 deste
mes de maio.
Un momento da obra “Demolición”. Foto: concello de Santiago
María Move e Álvaro Reboredo
“Fitinho” xúntanse no
2015 para a creación dun espectáculo
que conxuga a música en
directo, a danza, o circo e o teatro:
AIREnoAR.
Para este primeiro proxecto
contan coa participación de
Rut Balbís na dirección, Afonso
Castro na iluminación, Manu
Lago na produción e deseño
gráfico e Fabiana Correa na
fotografía. María Move traballa
na música en directo e
interpretación e Álvaro “Fitinho”
na técnica de corda lisa e
interpretación.
Colaboran coa produción:
Teatro Principal de Compostela,
Normal, Centro Sociocultural
de Santa Marta e Circonove.
A idea e o traballo previo para
a estrea, o deseño en si mesmo e
os ensaios, leváronse a cabo na
aula de dan da Universidade da
Coruña da que e coordinadora
Rut Balbís. Rut é ademáis a di-
Lindeiros
Estrea de AIREnoAR
en Compostela
O espectáculo e tamén o primeiro da compañía
do mesmo nome
rectora de Pisando Ovos, unha
compañia de danza contemporánea
con residencia no Teatro
Ensalle de Vigo, coa que acadou
galardón como o primeiro
premio no XXI certame coreográfico
de Madrid coa peza NO
intre 1800 no ano 2007.
En este espectáculo a escena
convértese no medio onde corpo
e voz, o físico e o emocional
representan a dualidade do ser
humano. AIREnoAR fala de
encontro e desencontro. Habilidades
e destrezas loitan nunha
relación de busca do entendemento
para chegar á harmonía.
O espectador é partícipe da
creación in-situ do espazo sonoro…
AIREnoAR é poesía, beleza
e equilibrio.
A data o 20 de maio no teatro
Principal en estrea absoluta
e como punto de partida dunha
xira por distintos espazos de
Galicia.
Un momento dos ensaios. Foto: Fabiana Correa

maio 2015 deportes 27
Escola de Béisbol y Sófbol Os Tilos-Teo
No verán do 2013 os cativos de
Os Tilos buscaban como sempre
algo no que entreterse mentres
os pais facían vida social o carón
do parque; un dos rapaces
achegouse para pedir permiso
para xogar a béisbol, e como soe
pasar os pais no pensaron moito
na petición e seguiron falando;
os responsables da escea eran
un chileno chamado Max e a
súa sobriña Paloma que cada
tarde desde aquel día chegaban
co bate, a bola e o guante para
delicia dos cativos do barrio que
se apuntaban encantados o xogo.
Os agasallos en cumpreanos,
Nadal e outras celebracións comezaron
a ser bates de béisbol,
guantes ou bolas e os pais, vendo
o entusiasmo dos cativos, decidiron
crear o Club de beisbol
de Os Tilos e pedirlle a Max que
fora o adestrador. Todos coinciden
en que Max Contreras Burgos
e alma do Clube, foi capaz
de ilusionar os nenos pero tamén
de implicar os pais para que
axuden preparando o campo,
recaudando cartos para poder
facer campus e actividades, e en
definitiva movendo desde dentro
a organización.
A día de hoxe o Clube conta
con 27 rapaces en total que
participan en categorías alevín,
infantil e cadete e están todos
federados. No inverno adestran
no Pavillón Polideportivo e cando
se pode no campo de fútbol
de A Cañoteira en Cacheiras.
Os rapaces acoden cada ano a
un mínimo de 3 competicións
rexionais o ano e pagan unha
matricula de 15 euros o mes.
O equipo participa regularmente
na liga galega Xogade
de béisbol e softbol e xa ten
enviado algún rapaz a reforzar
outros equipos en competicións
nacionais como sucedeu a finais
de verán pasado cando 3
dos xogadores cadetes foron na
selección galega a xogar en Valencia
no Campionato de España,
Tomé Cuntín, Alejandro de
Jesús Amarante y Yeray Brocos,
sendo os dous primeiros elixidos
entre os mellores xogadores do
torneo.
o deporte do béisbol ten a
vantaxe do amplo abano de deportistas
que permite, as súas
características fan que tódolos
tipos de xogadores teña un espazo,
xa sexan máis lentos ou
máis rápidos, máis estratéxicos
ou máis impetuosos; nas ligas
profesionais algúns xogadores
chegan a cumprir os 50 anos en
activo.
O mellor xeito de contactar
con eles e polo facebook https://
www.facebook.com/cbsostilos
ou no correo electrónico club.
beisbol.os.tilos@gmail.com.
Fotos: Loli Fdez.

28 deportes
Lindeiros
Oriol Junyent abandona a competición
Non foi capaz de recuperarse da lesión de xeonllo do pasado curso
Oriol Junyent anuncio a súa
retirada como xogador de baloncesto,
tras, a pesar de moitos
traballos e rehabilitación, non
conseguir recuperarse da lesión
de xeonllo que sufriu o pasado
curso. O pivote compareceu
ante os medios, no pavillón que
foi a súa casa durante estes últimos
anos da súa carreira, o Fontes
do Sar.
O conselleiro do club, Óscar
Rodríguez, empezou agradecendo
ao catalán o ?vestir a camiseta
do Rio Natura Monbus
Obradoiro, sendo en todo momento
un exemplo de xogador
de club, de compañeiro e de capitán.
Axudounos a conseguir
éxitos deportivos colectivos e
tamén éxitos individuais, co
desenvolvemento doutros xogadores
que creceron ao seu lado,
complementando o magnífico
traballo do noso equipo técnico?,
declaraba.
Moncho Fernández, en nome
do corpo técnico do club, tamén
expresou os seus sentimentos:
?Hai dúas fotos no meu despacho
que resumen a miña relación con
Ori. Unha é do ascenso a Liga
Endesa, na que me está levantando
polo aire. A outra, un póster
con todos os xogadores e unha
palabra á beira de cada un, que
no seu caso é COMPROMISO?.
Foi breve tamén o seu compañeiro
durante dous anos, Rafa
Luz, ao que lle tocou recoller a
testemuña da capitanía no vestiario
galego: ?É o momento máis
difícil que ningún xogador se
expón. Acábase a carreira dun
grande, non só como xogador.
Axudou a triunfar a moitos máis
aló de si mesmo, e esa é a imaxe
que teño del. Se hoxe son capitán
é polo que aprendín con el.
Grazas por compartir vestiario
comigo e ensinarme tanto?.
Cando chegou a quenda do
protagonista, un aplauso invadiu
a sala de prensa, e un visiblemente
emocionado Oriol explicou
os seus sentimentos
Voume cun sabor agridoce,
xa que me gustou seguir exercendo
a profesión que tanto amo
durante máis tempo, pero a incapacidade
física do meu xeonllo
impídemo. Aínda que quedo con
todo o vivido durante estes case
21 anos de xogador profesional.
Foron moitos os equipos nos que
estiven; afeccións e seguidores
que me apoiaron e aplaudido;
adestradores que apostaron por
min, ensinándome cada día a
crecer como profesional e moitos
compañeiros que estiveron
ao meu lado ao longo da miña
carreira que me ensinaron a ser
mellor persoa.
Quero agradecer a todos e
cada un a confianza, o agarimo
e o respecto que depositaron
en min no seu día e espero non
decepcionalos. Houbo moitas
viaxes, moitas horas de adestramentos,
moitas risas e alegrías?E
tamén, como non, días menos
bos. Quedo coa satisfacción, de
crer facer ben o meu traballo.
Considérome un xogador honesto,
traballador e bo compañeiro
que sempre traballou duro para
dar o mellor de min en cada un
dos Clubs nos que estiven.
Oriol levaba ligado ao Rio Natura
Monbús desde a tempada
2011-2012 e era na actualidade o
seu capitán
Fontes: Rio Natura Monbus, Lindeiros
Oriol na rolda de prensa da despedida. Foto:Río Natura Monbus
A S.D. Negreira preparase na
Piscina Climatizada de Negreira.
O equipo intenta o ascenso a 3º división
O equipo inmerso na loita por
ascender a 3ª división, segue a
preparar o tramo final de liga
coa intención de conseguir a volta
a terceira división, un ano despois
do descenso de categoría.
O conxunto adestrado por
José Manuel Pose, fixo o pasado
21 de abril unha visita a Piscina
Climatizada de Pedra Mámoa
convidados polo Concello de
Negreira, onde levou a cabo
unha sesión de Pilates e despois
visitou a Piscina onde realizaron
exercicios de recuperación. O
Negreira afronta o tramo final
de liga coa ilusión de pelexar
polos primeiros posto na clasificación
e conquerir o ansiado
ascenso despois dunha tempada
chea de dificultades.
O mes de maio vai a ser un
mes clave para o equipo roxillo
onde vai xogar cinco auténticas
finais, coa ilusión e o apoio de
todo os seguidores negreireses; a
primeira delas a gañou na fin de
semana do 3 de maio na casa do
C.D. Castro e segue o fronte da
clasifiación.
Fontes: concello de Negreira,
Lindeiros.
A SD Negreira na sesión de entrenamiento. Foto concello de Negreira
Se tes algo que
contar,
comunicar
denunciar
escríbe
contacto@
lindeiros.com
ou
chama ao tfno
634 747 956

maio 2015 deportes 29
5 Medallas para o
Oroso Tenis de Mesa
O equipo participou no Campionato
de España en categoría escolar
Dende o día 01 ao 03 de Maio,
celebráronse en Albacete os
Campionatos de España de Seleccións
Autonómicas. O Oroso
TM, acudía á cita representado
por 4 dos seus xogadores. Tres
deles,Silvia Álvarez en cadete
feminino, Uxio Regueiro en
cadete masculino e XAndre
Igrexas en infantil masculino
foron seleccionados para representar
a Selección Galega;
mentres que Sara Martínez, representaba
á Selección de Castela
e León, de onde é natural,
na categoría cadete feminino.
Con estes resultados o Oroso
TM convértese no segundo
club de España (só por detrás do
Alicante TM) que obtén máis
medallas nestes Campionatos
de España. Ademais, foi o club
galego (xunto co Narón TM) en
achegar máis xogadores á Selec-
ción Galega, cun total de 3 representantes.
Todo un éxito para
este club de canteira que unha
vez máis demostra o bo traballo
realizado día a día nas súas filas.
Un bo resultado para o Oroso
Tenis de Mesa que compensa
o mal sabor de boca de ter que
perder acategoría na Superdivisión
masculina e abriga esperanza
de cara a un retorno a
categoria con estes recambios.
O clube ten tamén posta a
mirada no equipo feminino que
podería ascender a Superdivisión
e manter polo menos un
dos equipos das categorías superiores
nas zonas altas do tenis
de mesa nacional. Traballos que
avalan a traxectoria dun magnífico
club.
Fontes: Oroso TM, Lindeiros
VII Cross Ambiental e III
Andaina Memorial Estebo Xosé
Ambas probas se celebran o 23 en Ordes
O VII Cross Ambiental e a
III Andaina Concello de Ordes
Memorial Estebo Xosé xa
teñen data de celebración: será
o vindeiro xoves 23 de maio,
sendo unha vez máis o Campo
da Feira de Ordes o punto de
encontro para todas e todos os
corredores. Trátase dunha das
competicións de atletismo máis
importantes de toda a comarca,
na que o ano pasado se congregaron
máis de 500 atletas de todas
as idades.
Nos últimos anos as carreiras
populares, as andainas e os
roteiros de senderismo converténronse
en deportes que practican
milleiros de persoas ata
o punto de que existe xa unha
Liga Galega de Carreiras Populares
na que esta incluida tamén
esta proba.
Este ano a III Andaina terá
un percorrido de 9.500 metros e
arrancará ás 18.35 horas. No que
se refire ás probas de competición
iniciaranse ás 17.45 horas,
e nelas poderán participar xente
de todas as idades dende os 0
anos. Os percorridos irán dende
os 150 ata os 10.000 metros.
Nesta edición os premios, según
a categoría, irán dende cantidades
en metálico a trofeos,
medallas e agasallos sorpresa.
A todos os participantes tamén
se lles entregará gratuitamente
unha entrada para o Museo do
Traxe, ademais de froita, bebida,
bolsas bandoleiras e chocolate
quente unha vez concluída a
proba. Tamén haberá sorteos de
agasallos sorpresa entre todas e
todos os atletas.
Aqueles que queiran partici-
par teñen ata o próximo 21 de
maio para inscribirse a través
da web www.carreirasgalegas.
com. Tamén dispoñen do teléfono
660694586 e do correo
electrónico atletismoordes@
hotmail.com para solicitar
máis información. Hai que dicir
que o día da proba non se
recolleran inscricións.
O VII Cross Ambiental e a
III Andaina Concello de Ordes
Memorial Estebo Xosé están
organizados polo Club de Atletismo
Ordes e o Concello
de Ordes, contando co patrocinio
de María Fraga, Eurofrut,
Panadería Gende, Susana
Morlán, Bar Correos, e a Deputación
da Coruña.
Fontes: concello de Ordes Lindeiros.
Xogadores do TM Oroso. Fotos: TM Oroso
A competición o ano pasado. Foto:concello de Ordes

30
Lindeiros
Xosé Marcial Díaz Manso
É enxeñeiro agrónomo e gandeiro naceu con concello
de A Bola en Ourense e vive en Ames desde fai
20 anos.Traballou no sistema de
información territorial de Galicia (SITGA) e
actualmente o fai no Instituto de Estudos do
Territorio (IET) da Consellería de
Medio Ambiente,
Territorio e Infraestruturas
Escaparates
A principios do século XX comeza nos Estados Unidos a decadencia da empresa agraria familiar
e a aparición de grandes corporacións que van adquirindo unha gran relevancia no mercado
alimentario. Sen embargo, a partir dos anos 60 co inicio do movemento back to land (volver a
terra), un número importante de pequenos granxeiros empeza a vender os seus produtos nas
comunidades locais. Hoxe en día no mundo “desenvolvido”, apréciase un crecemento lento
pero sostido de agricultores e consumidores que tratan de reconstruír relacións e hábitos de
consumo baseados na produción local, onde produtores e consumidores se coñecen.
Os sistemas locais de consumo son unha alternativa os modelos das grandes corporacións onde
produtores e consumidores están separados por unha cadea de transformadores, comerciantes e
especuladores. Nos sistemas industriais o control de calidade recae en mans dos intermediarios,
mentres que no consumo local deposítase no consumidor e no produtor. Comprar e producir
localmente implica responsabilidade, sen embargo o modelo das grandes multinacionais non,
pois non podemos ser responsables de algo que descoñecemos. O consumo local está asociado
co dito: pensa globalmente e actúa localmente, proposto desde o movemento ecoloxista nos
anos 70 e hoxe asumido por case todos. Os que apoiamos un modelo de desenvolvemento
baseado no consumo de alimentos de proximidade consideramos que pequenos cambios no
xeito de producir, desenvolver e distribuír os alimentos, poden ter un gran efecto sobre a saúde,
os ecosistemas e a preservación da diversidade cultural e ambiental. Non esquezamos que a
alimentación é fonte de enerxética primaria para o ser humano.
É crucial o papel na estruturación sostible da economía que ten a pequena e mediana empresa,
polo que a posta en práctica dos principios de accesibilidade, proximidade, diversidade, calidade,
seguridade e xustiza social poden ser as compoñentes dun novo paradigma económico que xa
está aquí. En Galicia a recuperación dos mercados locais, en sintonía co que está a suceder
noutras partes de Europa, estase convertendo nunha necesidade urxente de cara a supervivencia
do noso sistema de asentamento. Os seus beneficios e vantaxes van desde os aspectos culturais,
ambientais e económicos ata os territoriais. Xestionar un territorio despoboado pode resultar
caro e moi problemático. Estes mercados favorecen a economía local evitando o abandono
e o despoboamento das nosas zonas rurais, potencian a nosa cultura, as nosas paisaxes, nos
convocan a recuperar os praceres da cultura gastronómica favorecendo o consumo de produtos
frescos, estacionais e orgánicos. Ás veces estes produtos son aparentemente mais feos pero
certamente moito máis saborosos e saudables.
Os mercados locais son un incomparable escaparate da
nosa riqueza e diversidade agraria, do noso presente e
do noso pasado polo que estimular os circuítos de venda
directa pode contribuír a humanizar os nosos cidadáns
mostrándolles, orgullosamente, a idiosincrasia da nosa
contorna rural.
MERCADILLOS
Ames
- Bertamiráns - Sábados (76 postos)
Boqueixón
- Lestedo - Domingos 17 de maio y 7 junio
(80 postos)
Brión
- Pedrouzos - Martes
Frades
- Ponte Carreira - Xoves
Negreira
- Domingos (75 postos)
O Pino
- Día 20 de cada mes
Ordes
- Mércores (130 postos)
Oroso
- Sigüeiro - Sábados (30 postos)
Padrón
- Domingos (750 postos)
Santiago de Compostela
- Xoves - Salgueiriños (200 postos)
Trazo
- Benza - Domingos (12 postos)
Teo
- Cacheiras - Sábados
OUTROS MERCADOS
Santiago de Compostela
-Martes - Lusco e Fusco en Belvís
Teo
-Sábados - Mercado labrego en Os Tilos

maio 2015 31
TELÉFONOS
DE
INTERESE
Monbus - Castromil
Padrón - Milladoiro - Santiago
L - V: 7:25, 7:35, 8:55, 10:05, 10:15, 12:20, 14:55, 16:05,
18:20, 19:30, 21:50
Concello de Ames: 981 883 002
Casa da Cultura Milladoiro: 981 535
940
Casa da Cultura Bertamiráns: 981 891
017
Policía Local: 619 767 575
Garda Civil: 981 536 405
Centros de Saúde:
Milladoiro: 981 522 838
Bertamiráns: 981 890 404
Concello de Brión: 981 887 006
Casa da Cultura Brión: 981 509 908
Policía Local: 981 893 474
GRUMIR: 629 871 542
Centro de Saúde: 981 887 701
Concello de Boqueixón: 981 513 061
Casa da Cultura: 981 513 061
Garda Civil: 981 503 051
Emerxencias: 981 513 434
Centro médico de Forte: 981 513 010
Centro médico de Lestedo: 981 502
297
Concello de O Pino: 981 511 002
Casa da Cultura: 981 511 065
Garda civil: 981 511 052
Centro de Saúde: 981 511 196
Concello de Oroso: 981 691 478
Policía Local: 981 691 680
Garda Civil: 981 691 381
Protección Civil: 629 737 942
Centro de Saúde: 981 694 731
Concello de Padrón: 981 810 451
Policía Local: 981 810 247
Garda Civil: 981 810 091
Protección Civil: 981 812 929
Taxis: 981 811 459
Centro de Saúde: 981 810 920
Concello de Negreira: 981 885 250
Casa da Cultura de Negreira: 981 885
736
Policía Local: 676 454 882
Garda Civil: 981 885 001
Centro de Saúde : 981 886 378
Concello de Santiago: 981 542 300
Policía Local: 981 542 323
Policía Autonómica: 981 546474
Policía Nacional: 981 571 717
Garda Civíl: 981 581 611
Garda Civil de Tráfico: 981 582 266
Bombeiros: 981 542 446
Cruz Vermella: 981 586 969
Radio - Taxi: 981 569 292
Estación de autobuses: 981 542 416
Estación de ferrocarril: 902 240 202
Aeropuerto: 981 547 500
Concello de Teo: 981 815 700
C. Sociocultural A Ramallosa: 981 805
700
Policía Local: 981 815 700
Protección Civil: 649 804 720
Centros de Saúde:
Folgueiras( Calo): 981 814 106
Os Tilos: 981 801 038
Cacheiras: 981 807 411
Reis: 981 815 711
Concello de Vedra: 981 814 612
C. Sociocultural 3ª idade: 981 502 024
Protección Civil: 629 661 685
Taxis: 608 981 944
Sábados: 8:50, 10:05, 10:55, 10:55, 12:20, 14:55,
19:30, 21:50
Domingos e festivos: 8:50, 10:05, 12:20, 14:55, 19:25,
19:30, 21:50
Santiago -Milladoiro - Padrón
L - V: 6:50, 9:00, 10:00, 11:30, 12:30, 15:20, 15:30,
18:00, 19:00, 20:30
Sábados: 10:00, 11:30, 12:00, 14:00, 16:00, 20:00,
20:30
Domingos e festivos: 10:00, 11:30, 12:00, 18:00,
20:00, 20:30
Empresa Arriva
Padrón - Milladoiro - Santiago (h.aprox.)
L - V: 7:00, 8:10, 9:00, 10:10, 11:00, 12:10, 13:00, 14:25,
15:00, 16:00, 17:10, 18:00, 19:10, 20:00, 21:20, 22:00
Sábados: 9:20 ata 20:20 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 9:20 ata 21:20 cada 2 hs.
Santiago - Milladoiro - Padrón
L - V: 6:00, 7:00, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:15,
14:00, 15:00, 16:00, 17:00, 18:00, 19:00, 20:00, 21:00,
22:10
Sábados: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Empresa Bustelo
Rois - Santiago (de Extramundi 5 m antes
L - V: 6:45, 7:30, 9:00, 14:30, 18:00, 20:00
Sábados: 9:00, 14:30, 18:00
Domingos e festivos: 10:15, 14:30, 18:00
Santiago - Rois
L - V: 7:30, 10:00 12:00, 15:30, 19:00, 21:00
Sábados: 12:00, 17:00,19:00
Domingos e festivos: 11:00, 17:00, 19:00
HORARIO DE AUTOBUSES, inverno
La Estradense
A Estrada - Cacheiras - Santiago
L - V: 6:55, 7:30 (lectivo), 7:50, 8:30, 9:10, 10:00, 10:45,
13:15, 15:00, 16:45, 18:00, 19:00, 20:20 ( L -X lectivos).
*Por Cacheiras 20 minutos máis tarde.
Sábados: 8:30, 10:00, 15:00. 18:15.
Domingos e festivos: 9:00, 18:15
Santiago - Cacheiras - A Estrada
L - V: 7:45, 9:00, 9:30, 10:30, 11:30, 12:30, 13:30 ( lectivo)
14:00, 15:15, 16:30, 18:15( lectivo), 19:00, 20:30,
21:30 ( L - X lectivos)
Sábados: 9:15, 12:30, 17:15, 20:15
Domingos e festivos: 12:30, 20:00
Monbus - Castromil
Cacheiras -Santiago ( de Moraña)
L - V laborais: 7:40, 9:00, 10:35, 12:45, 16:05
Santiago - Cacheiras ( ata Moraña)
L - V laborais: 12:00, 13:00, 15:30, 18:30, 20:45
Empresa Seoane
Cacheiras - Santiago
L - V: 8:10, 9:05, 15:20, 17:50, 18:15,
Sábados: 8:25
Santiago - Cacheiras
L - V: 12:30, 13:45, 17:00, 18:00, 19:30
Sábados: 12:30
Vedra - Santiago ( Hor. Aprox:)
L - V : 7:40, 14:55
Sábados: 7:50
Santiago - Vedra
L - V: 14:00, 19:30,
Sábados: 14:00
Autobuses de Calo
Milladoiro - Santiago (Rúa da Rosa)
L - V: De 7:00 ata 21:45 cada 15 min.
Sábados: 7:35 ata 13:35 cada hora. e as
16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20:35, 22:05, 23:00
Domingos e festivos: 9:30, 10:30, 11:30, 13:00, 16:05,
17:05, 18:35, 19:35, 20,35, 22:05, 23:00
Santiago (Rúa da Rosa) - Milladoiro
L - V: De 7:00 ata 21:30 cada 15 min. 22:00 e 22:30
Sábados: 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00,
16:30, 18:00, 19:00, 20:00, 21:30, 22:30, 23:15.
Domingos e festivos: 10:00, 11:00, 12:00, 14:00, 18:00,
19:00, 20:00, 21:30; 22:30, 23:15.
Milladoiro-Santiago(Est.de autobuses)
L - V: 8:10, 9:25, 15:15, 19:15
Sábados: 8:10, 9:25
Santiago (Est. de autobuses) - Milladoiro
L - V: 8:40, 13:10, 18:10, 20:10
Sábados: 8:40, 13:10
Milladoiro - Bertamiráns
Días laborais: 10:00, 11:45, 17:30
Bertamiráns - Milladoiro
Días laborais: 11:00, 12:15, 19:00
Hermanos Ferrín
Negreira - Brión - Bertamiráns - Santiago
L - V: 06:45 a 20:45 cada hora.
*Bertamiráns 7:10, 8:05 cada hora hasta 21,05.
Sábados: 07:45, de 08:45 cada 2 h. ata 19:45
*Bertamiráns 8:05 ata 20:05 cada dúas horas e 21:45
Domingos e festivos: 08:45, de 09:45 ata 19:45 cada 2
h. e 21:45. *Bertamiráns 9:05 10:05 cada dúas horas
ata 20:05 e 21:45
Santiago - Bertamiráns - Brión - Negreira
L - V: de 07:45, 8:45 ata 21:45 cada h.
Sábados: 08:45, 09:45 , 10:45 ata 20:45 cada 2 h. e
22:30
Domingos e festivos: 9:45, de 10:45 ata 20:45 cada 2
h. e 22:30
Autocares Mosquera
Forte ( Boqueixón) - Santiago
L - V: 15:05, 19:35
Santiago - Forte ( Boqueixón)
L - V: 8:05
Empresa Lázara
Boqueixón ( Ponteledesma ) - Santiago
L - V: 7:15, 7:40 ( lectivos) 8:50, 10:45, 14:30, 18:00
Sábados: 9:45, 14:30
Domingos e festivos: 18:45
Santiago - Ponteledesma (Boqueixón)
L - V: 10:00, 13:00, 14:30 (lectivos), 17:00, 18:30
( lectivos), 19:30
Sábados: 13:00, 17:00
Domingos e festivos: 20:00
Monbus - Castromil
Ponte Ulla - Santiago
L - V: 6:42, 15:17, 17:23, 20:32
Sábados: 10:53, 15:18, 17:23, 20:23, 20:32
Domingos e festivos: 10:53, 15:18, 17:23, 20:32, 21:52
Santiago - Ponte Ulla
L - V: 9:15, 12:00, 14:00, 16:00, 18:00, 20:00, 22:00 (venres
vísperas de puente)
Sábados: 10:00,14:00, 16:00, 18:00
Domingos e festivos: 10:00, 14:00, 16:00, 18:00,
21:00 ( fin de puente)
Monbus - Castromil
A Gándara (Os Anxeles) -
Bertamiráns - Santiago ( Rúa A Rosa)
L - V: 7:15, 7:40, 8:15, 9,25, 10:25, 11:25, 12:25, 14:25,
15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25
Sábados: 8:25, 9:25, 10:45, 12:25, 14,25, 17:25, 19:25,
21:25
Domingos e festivos: 9:25, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25
Santiago (Rúa A Rosa) -
Bertamiráns - A Gándara (Os Anxeles)
L -V: 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:20,
17:00, 18:15, 19:00, 20:00, 21:30
Sábados: 10:00, 12:00, 13,00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15
Sábados e festivos: 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:15,
20:15
Bertamiráns - Santiago
(En tránsito desde Muros, Noia. H. aprox.)
L - V: 7:10, 7:40, 8:15, 9:25, 10:25, 11:25, 12:25, 14:25,
15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Sábados: 08:25, 09:25, 10:45, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25.
Domingos e festivos: 09:25, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25
Santiago - Bertamiráns - Noia - Muros
L - V: 09:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:30, 15:20,
17:00, 18:15, 19:00, 20:00, 21:30.
Sábados : 10:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15.
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:15,
20:15.
Monbus - Castromil
Ordes - Oroso - Santiago
Laborais: 7:35, 8:50, 10:50, 12:05, 13:50, 14:35, 16:20,
17:20, 18:50, 20:20, 21:50
Sábados:8:35, 10:50, 14:50, 17:20, 18:35, 22:55
Domingos e festivos: 10:50, 12:50, 14:50, 17:20, 18:50,
21:35
Oroso - Santiago ( Rúa da Rosa)
L - V: 8:20, 10:20, 12:25, 17:40, 21:50
Santiago - Oroso - Ordes
Laborais: 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:15, 14:00,
15:30, 16:30, 18:00, 19:30, 21:15
Sábados: 10:00, 14:00, 16:30, 18:00, 19:30, 21:00
Domingos: 12:00, 14:00, 18:00, 19:30, 21:15
Aucasa
Trazo - Santiago
7:40
Santiago - Trazo
14:10
Empresa Freire
Arzúa - Arca - Santiago
L - V: 7:30, 7:55, 8:10, 10:35, 12:05, 14:15, 14:55, 15:40,
18:05, 20:55. *por Arca 25 minutos despois, aprox.
Sábados: 8:10, 12:10, 10:30, 12:10, 15:45, 18:05
Domingos e festivos: 8:05, 12:05, 15:40, 18:05,
20:55 (Sábados non circula)
Santiago - Arca - Arzúa
L - V : 7:00, 9:15, 11:00, 12:45, 13:30, 16:00, 18:00, 18:30,
20:00,21:00 ( Venres lectivos)
Sábados: 7:00, 11:00, 12:45, 13:30, 16:00, 18:30
Domingos e festivos: 7:00, 11:00, 16:00, 18:30,
20:00 ( sábados non circula)
Santiago - Aeroporto
De 6:00 ata 00:00 cada 1/2 h., diario,
dende Pz. Galicia.
De 6:10 ata 00:10 cada 1/2 h., diario
dende Est. de Tren
De 6:20 ata 00:20 cada 1/2 h, diario,
dende Est. Autobuses.
Aeroporto - Santiago
De 7:00 ata 1:00 cada 1/2 h., diario.

32 memorias dos nosos maiores
Antonio
Lea Blanco
Veciño de Teo
Lindeiros
Antonio contempla a vida
desde os seus 82 años coa tranquilidade
que da vivir no rural.
Foi a escola na parroquia da
Igrexa, nunha casa aínda en pe
na que rapaces e rapazas tiñan
cada un as súas aulas e na que
os profesores vivían na parte
superior. A Antonio gustáballe
ir a escola pero en canto chegaba
a primavera, o momento
duro da labranza, deixaban de
ir pola tarde para poder axudar
en casa; lembra que daquela
aproveitábase todo e non so o
que se plantaba se non tamén o
mulime do monte e un o escoita
dicir con certa tristeza que
hoxe parece unha selva.
cando se mataba o porco
aproveitaban a vincha para
cosela e facer unha pelota coa
que pasaban a tarde dando patadas,
era un dos seus xoguetes
preferidos.
Si un lle pregunta pola comida
deixa escapar unha mirada
pícara para explicar que o que
máis lle gustaba eran as patacas
fritas. Conta tamén como
levaban os cereais a moer ao
muíño de Solláns, en Calo;
normalmente un saco de millo
e un pouco de centeo para
despois poder facer a mestura
e que o pan de broa fora máis
doce. Pola porta achegábanse
as peixeiras, collían o pescado
en Balcaide dos camións que
viñan dos portos e despois o
repartían polas aldeas; según
Antonio sacaban máis das limosnas
que a xente lle daba en
forma de comida que da venda
do pescado.
As festas son tamén bos recordos
pero especialmente
cando o levaban a Ascensión
en Santiago, camiñaban polo
monte ata chegar a Montouto e
desde alí baixaban a cidade.
Antonio aguantou no campo
ata os 35 pero despois, como
outros moitos, comezou a traballar
na construción; formaban
parta dunha cuadrilla que
ia polas aldeas arranxando
casas e iso fixo ata que se xubilou.
Pero iso o compaxinou
con un montón de actividades,
podalas viñas, matar porcos,
e incluso unha das cousas que
máis lle gustaban: facer cestos.
Vendíanse moitos porque usábanse
nas labores do campo
ata que comezaron a chegar os
capachos de plástico; comezábase
cunhas varas de carballo
coas que se facía o fondo e as
guías nas que se insertaban varas
de vimbio ou salgueiro.
Antonio fala con resignación
do abandono do campo, pese a
traballar moitos anos na construción
nunca deixou de facer
cousas na casa e cando un
fala con él dáse conta de que,
no fondo, o traballo no campo
gustáballe aínda que preferira a
escola.
Cacheiras, 31 de marzo de 2015