LINDEIROS 22 MARZO 2015

LINDEIROS
O xornal gratuíto da bisbarra de Compostela
Marzo 2015
N 22 MENSUAL
Pazo do Cotón
a sombra da fortaleza
Cara Maio
Qué pensa facer
polo seu concello:
Vedra e
Trazo p. 10 e 11
Novas
O concello de Padrón paga
facturas duplicadas (páx. 3)
Os pais do IES do Milladoiro
reclaman equipamento
para o centro (páx. 5)
Pasou:
A bisbarra
viviu o Entroido (páx. 18/19)
Homenaxe no Pazo do Faramello
as vítimas do Alvia (páx. 23)
Pasará:
O Festival Atlántica enche
Santiago de narracións (páx. 26)
Mesón do Vento celebra a festa
do Lacón con Grelos (páx. 25)
Deportes:
Club de Taekwondo Wellness
Sport (páx. 27)
Bronce no nacional do
Oroso Ténis de Mesa (páx. 29)
Coidando do produto e do cliente

2
Lindeiros
Editorial
Comunicarse
MEDIATIZA
Colaboradores
en este nº
Andrés Gómez Tato
Iñaki Quenerapú
Fátima García Doval
Jorge del Oro
Xosé Marcial Díaz Manso
Nunca é sinxelo escribir un editorial porque a fin de contas un fala en voz alta e asina os seus pensamentos
na praza pública, pero o é moito menos cando cada pouco tempo chegan noticias de concelleir@s que dimiten
por distintas razóns e de situacións que nunca deberían producirse.
Preséntome ás eleccións municipais na lista da Iniciativa Cidadá Ames Novo no número 11, pero o que escribo
fágoo a título particular e o tería escrito aínda que seguise vendo os touros desde a barreira.
O que sucedeu nos últimos días no concello de Ames lémbrame en parte ao veciño Santiago, listas electorais
que por distintas circunstancias caen como castelos de naipes en canto sopran refachos de vento e a presión
aumenta. Non é a primeira vez que digo que un dos problemas dos partidos é a maneira na que se confeccionan
as listas: calculando o nivel de popularidade, o grao de amizade dentro do aparello, e xa en último
lugar a capacidade de xestión; cando os primeiros postos comezan a racharse se o que hai debaixo é cada vez
menos consistente ao final o dique rompe e a auga asolaga todas as estancias.
As primarias desenvolvidas pola iniciativa Cidadá non son mellores pola xente que fomos elixidos, o son
porque se fixo en liberdade. Un candidato nunhas primarias preséntase sabendo que pode non ser elixido e
faino porque quere e non calculando onde pode chegar ou por facerlle un favor a alguén; unhas primarias
son tamén un salto sen rede porque pode presentarse calquera e un pódese atopar no medio dunha lista cun
candidato a alcalde co que non se coincide en todo e sen saber moi ben que facer; cando os resultados acompañan,
como foi este caso con 498 votos válidos, un séntese apoiado para ser candidato e o posto que ten é o
que a xente quere que teñas, un séntese lexitimado para traballar.
Estes días vexo movementos en todos os partidos para confeccionar as listas, e vexo xente nos primeiros postos
que, sen pasar por un proceso realmente aberto e transparente, de súpeto son os que teñen posibilidade
de ser concelleiras; é algo que me preocupa porque se non sei como chegou alguén a un sitio non podo estar
de todo seguro das súas intencións; parto da base que todos teñen boas intencións, en moitos casos o seu
traballo en movementos sociais está aí e débese valorar pero creo que de aquí ao mes de maio será fundamental,
ademais de que todos expliquemos que queremos para Ames, que a xente nos pregunte sobre quen
somos e que queremos e cóntenos que é o que eles queren; se fai catro anos se fixera isto a fondo os resultados
terían sido moi distintos e non se perderían ese catro anos como sucedeu.
Manel Pardo
Atopa Lindeiros en: Ames, Boqueixón, Brión, Frades, Negreira, O Pino, Ordes Oroso, Padrón, Rois,
Santiago, Teo, Tordoia, Touro, Trazo, Vedra

marzo 2015 novas da bisbarra 3
O concello de
Padrón paga
dúas veces
polo mesmo
servizo
O Partido Galeguista
desvela os feitos
relacionados co punto
limpo
A xestión do punto limpo de
Padrón está incluída na adxudicación
do servizo de recollida
e que supón unha cantidade
mensual de 18.700 euros. O
Partido Galeguista atopou
unha factura de 12.000 euros
aboada no mes de decembro en
concepto de xestión do punto
limpo polo que se estaría pagando
dúas veces polo mesmo
servizo.
O PGD denuncia o “saqueo”
das arcas do concello e reclama
a xestión directa ata que se
poda decidir si e mellor unha
xestión municipal ou unha
privada; a xestión transitoria
ata despois das eleccións municipais
permitiría coñecer os
datos reais do custo do servizo
que a día de hoxe consideran
desproporcionado. O Partido
Galeguista lembra tamén que
o goberno municipal tentou
contratar coa mesma empresa
un servizo de limpeza de contedores,
o PGD presentou 3
orzamentos e o solicitar o da
empresa proposta pola equipa
de goberno descubriuse que
triplicaba calquera dos presentados;
unha mostra mais da
mala xestión que se está a facer
dos servizos e dos cartos do
concello de Padrón.
Fontes: PGD, Lindeiros
O Foro Cívico de Compostela pide
mellores conexións
Considera insuficiente a ampliación da AP-9 tal como están deseñados
Manuel Taboada explicou
nun pleno extraordinario o
modo no que se cumprirá a
sentenza xudicial que obriga
apagar, segundo dixo, máis
de un millón de euros a tres
propietarios dos terreos do polígono
industrial. O informe
presentado na sesión e firmado
pola secretaria interventora
explica que existe un remanente
de tesourería para “gastos
generales” de 893.266 euros,
O Foro Cívico Empresarial
está formado polas principais
institucións da cidade (Cámara
de Comercio de Santiago,
Universidade de Santiago de
Compostela, Asociación de
Empresarios de Hostalería de
Santiago y Comarca etc.), e
queren propoñer novas conexións
que melloren o enlace
coa autovía de Lugo e coas entradas
os Polígonos.
O voceiro Carlos García
Cumplido explicou que o incremento
desta sección da
autoestrada AP-9 é unha obra
“necesaria e altamente demandada”,
aínda que indicou que
se esperaba un pouco máis
de proxección de futuro nun
proxecto que non se resolve
con esta intervención.
Despois da comprobación
do plano do proxecto e mesmo
das informacións públicas
polo Ministerio de Fomento,
o Foro Cívico Empresarial indicou
que “non se ve máis que
un acceso na zona da autovía
Santiago-Lugo e nos polígonos
industriais”. En concreto, os
membros do colectivo consideran
que o proxecto de Fomento
contempla só os movementos da
AP-9 coa autovía A-54 (Santiago-Lugo)
mediante un “carril
directo e a construción de vías
colectoras-distribuidoras”.
Para o Foro Cívico Empresarial
a solución ao problema é
facer unha conexión na A-54,
unha vía de rango inferior que
se atopa próxima ao inicio con
velocidades baixas. Pero a diferencia
da A-53, a A-54 transcorre
elevada sobre a AP-9 o que
suporá facer rotondas en altura
e elevarse sobre o tren, o que
constitúe unha alternativa máis
cara.
Outra opción que baralla o
Foro é construír unha dobre
rotonda, xa que ambas vías se
cruzan con curvas. “Aos dous
lados do cruce en altura existe
espazo para propor unha rotonda
ao norte, nun pequeno balei-
ro do polígono, e unha ao sur
que permita un bo enlace, solucionando
así os enlaces dos
vehículos que se incorporen
polo norte ou polo sur de ámbalas
dúas vías” sinalou García
Cumplido.
Fontes: Foro Cívico, Lindeiros.
Un momento da rolda de prensa. Foto: Foro Cívico
O Pino asegura que se pagará os veciños
O diñeiro sairá do remanente de tesourería e dun aval bancario
que nas dependencias está
depositado un aval de Fadesa
por importe de 921.905 euros
e que polo tanto “la hacienda
municipal no se encontraría en
riesgo a causa de las sentencias”.
O concello ten ademais
unha parcela depositada como
garantía de pago das expropiacións
dunha superficie de
93.210 m2 valorada en mais de
9 millóns de euros aínda que
esas cifras están moi por riba
do prezo do mercado.
Ademais de que o pago da
sentenza impedirá que o remanente
de tesourería empréguese
en melloras para o concello,
fontes consultadas por Lindeiros
amosan dubidas sobre que
sexa posible executar o aval;
este tipo de garantías soen
servir para executar obras de
urbanización coas que se compromete
a empresa e que non
se levan a cabo, iso garante
que aínda que unha obra non
se remate os compromisos co
entorno o as melloras pactadas
si poidan ser realizadas;
si se tratara de ese tipo de aval
esas mesmas fontes ven complicado
que se poidan usar os
cartos para pagar unhas expropiacións
xa que iso non estaría
reflectido no aval que posúe o
municipio.
Fontes: concello de O Pino, Lindeiros.

4 novas da bisbarra
Brión participa de novo no
programa “vacacións en paz”
Organízao Asociación Galega de Solidariedade co Pobo Saharauí
O alcalde de Brión, Xosé Luís
García, asinou un ano máis un
convenio de colaboración coa
Asociación Solidariedade Galega
co Pobo Saharauí para apoiar
o programa “Vacacións en Paz
2015”. A iniciativa consistente en
sufragar os gastos derivados dos
billetes de avión de nenos e nenas
saharauís que visitarán Brión
durante os meses de xullo e agos-
Reclaman unha homenaxe para
a corporacíon de Ordes no 36
O Psoe quere que se restitúan nos seus cargos de xeito honorífico
A Agrupación Socialista de
Ordes presentou unha moción
na que instou a todos os grupos
municipais a restituír de xeito
honorífico nos seus cargos aos
membros da lexítima corporación
constituída o 7 de marzo de
1936 e destituída o 24 de xullo
do mesmo ano por mor do golpe
militar franquista. O voceiro
municipal socialista, Xesús
Pedreira, explica que “a actual
corporación ten unha débeda
histórica coa corporación lexítima
do ano 1936, sobre todo cando
xa teñen pasado corenta anos
dende que finalizou a ditadura e
aínda non se ten realizado ningún
acto de desagravio para con
aqueles concelleiros”.
Os socialistas queren que se
restitúan nos seus cargos aos
dezaoito integrantes da corporación
municipal de 1936 e que
o sábado 7 de marzo, coincidindo
co 79 aniversario da toma de
to, evitando así as temperaturas
extremas que se acadan durante
ese tempo nos campamentos de
refuxiados e facilitándolles alternativas
de ocio e tempo libre con
familias do municipio.
A sinatura deste convenio tamén
supón a designación da técnico
de Intervención Familiar de
Brión, Pilar Martínez Vaqueiro,
como encargada de desenvolver
o programa no municipio.
As familias de Brión que estean
interesadas en participar neste
programa só teñen que poñerse
en contacto co Departamento de
Servizos Sociais.
A participación no programa
suporá unha achega do Concello
de Brión de 2.670 euros.
Fontes: concello de Brión, Lindeiros
posesión da devandita corporación,
se celebre un acto conmemorativo
para proclamar esta
decisión. “Pensamos que nese
acto os protagonistas deberían
ser os familiares e descendentes
destes concelleiros, pois algúns
deles aínda conservan a memoria
viva daqueles momentos e
sería un xeito de que este legado
poida conservarse no tempo”.
Fontes: Psoe Ordes, Lindeiros.
Lindeiros
Reclaman a reparación das
camiños peonis de Padrón
O Bng pide tamén o arranxo da pista esquerda
do canal de derivación do Sar
Fai máis de 8 anos que os veciños
de Pedreda, parroquia de
Iria, piden a reapertura de dúas
sendas peonís pechadas por un
veciño. O fixeron con escritos
no rexistro do concello e falando
con distintas forzas políticas
pero ata o momento non atoparon
resposta as súas demandas.
Ademais dunha situación ilegal
o peche das sendas provoca
que os veciños teñan que dar
unha longa volta para poder
atravesar o lugar; bo exemplo
de que se trataban de sendas públicas
e a farola que o concello
colocou no seu día e que agora
ilumina unha finca pechada.
O BNG presentou, xunto coa
moción destinada a recuperación
das sendas peonís, outra na
que solicita a reparación da senda
que vai pola marxe esquerda
da canle de derivación do Sar;
en esta pista, segundo os nacionalistas,
os buratos se abren de
novo o pouco de arranxarse o
que podería deberse a un vicio
de construción polo que a responsabilidade
recaería na empresa
que realizou o traballo e
se lle podería reclamar. O BNG
solicita que ademais de reparala
se fagan os estudos oportunos
para coñecer as causas da repetición
dos buratos.
Fontes: BNG Padrón, Lindeiros.
Os veciños de Frades poderán realizar
trámites de tráfico no concello
O alcalde firmou un convenio coa Dirección General de Tráfico
Os veciños e veciñas de Frades
poderán realizar o cambio de domicilio
no Rexistro de Condutores
e no Rexistro de Vehículos da
Dirección Xeral de Tráfico nas
oficinas do Concello de Frades,
evitando así ter que desprazarse
ata a Santiago de Compostela.
Isto é posible grazas a un convenio
de colaboración subscrito entre
o alcalde de Frades, Roberto
Rey, e a xefa provincial de Tráfico
de A Coruña, María Victoria
Gómez Dobarro.
“Este acordo é moi positivo
para os nosos veciños, que xa
non terán que desprazarse entre
trinca ou corenta quilómetros
ata a oficina local de Tráfico de
Santiago para tramitar o cambio
de domicilio tanto no Rexistro de
Condutores como no Rexistro de
Vehículos da Dirección Xeral de
Tráfico. Bastará con que se acheguen
polo Concello”, explica Roberto
Rey.
Os veciños que precisen facer
este cambio só terán que presentar
a súa solicitude diante do
concello Frades, na que se identifican
como posuidor do vehículo
e presentar o seu DNI. O concello
enviará por correo electrónico
a solicitude á Oficina Local de
Tráfico de Santiago de Compostela,
que anotará nos rexistros
correspondentes os cambios de
domicilio. Ambos trámites son
gratuítos para o veciño.
Fontes: concello de Frades, Lindeiros
Momento da firma do comvenio. Foto: concello de Frades
Farola na finca pechada. Foto: BNG Padrón
RESERVA TU ESPACIO
PUBLICITARIO:
publicidad@lindeiros .com

marzo 2015 novas da bisbarra 5
Ordes, Oroso e Ames tamen se
suman ao PAI da Deputación
O plan de financiamento permite o pago dos préstamos a 10 anos sen xuros
Co fin dos prazos marcados
pola Deputación tres concellos
mais decidiron sumarse o PAI
como xeito de dispoñer de cartos
para realizar obras ou amortizar
débedas pendentes.
O concello de Ames disporá
de 390.665 euros. Desta
cantidade, o 24,25% -preto de
95.000 euros- destinarase a reducir
o endebedamento, que se
corresponde coa contía mínima
esixida nas bases. Co 75,75%
restante, é dicir, 295.928 euros,
executaranse varios proxectos
municipais, entre os que destacan
obras en Suevos, Reino,
Salgueiro, Pegariños, Castelo,
Estación Depuradora de Augas
Residuais (EDAR) de Paramuíño
e nas rúas Entrerríos,
Ameneiral e Pesqueiras de
Bertamiráns.
Oroso pola súa banda solicitará
230.298, 92 euros e investirá
un total de 184.469 euros
na mellora da rede viaria entre
os lugares de Valverde-O Curro
(Vilarromariz), Oroso de
Abaixo-Berdomás (A Gándara),
Pedralba-Cabana (Os Ánxeles)
e no lugar de Recouso (Marzoa).
Os restantes 45.829 euros destinaranse
a solventar un préstamo
que o Concello de Oroso mantén
con Abanca.
Para rematar o concello de
Ordes recibirá 343.000 euros;
os cartos destinaranse á renovación
do alumeado público
da rúa Rosalía de Castro cun
orzamento de 37.600 euros. Tamén
está prevista a reparación
da rúa Campeiras, que inclúe
no proxecto a mellora na rede
de saneamento, estrada e beirarrúas
con 48.000 euros para a
súa execución. Por outra banda
a cantidade destinada á amortización
de débeda municipal ascendería
a 257.600 euros.
O programa de prestamos
da Deputación ten dous anos
de carencia polo que os pagos
realízase a partir do ano 2017,
a partir de esa data a amortización
faise en dez anos e sen
xuros polo que moitos concellos
optaron por esta solución para
amortizar débedas bancarias co
conseguinte aforro.
Fontes: concellos de Ames, Ordes e
Oroso, Lindeiros.
Os pais do IES do
Milladoiro en Ames
queren solucións
inmediatas
Levan desde que se abriu o centro
reclamando que se dote de todo o
necesario
Os pais dos alumnos do IES
do Milladoiro deron unha rolda
de prensa para explicar que están
fartos e que de non ter una
resposta en forma de accións
concretas proporán os pais medidas
de presión.
A situación do centro foi denunciada
por tódolos sectores
e mesmo o Psoe levou unha
iniciativa o parlamento; desde
o claustro dirixíronse escritos
a Consellería e o delegado
territorial visitou o instituto e
recoñeceu as carencias pero os
problemas persiste. A rolda de
prensa asistiron profesores que
explicaron as condicións na que
traballan; os laboratorios non
contan con nada máis que dous
lavadoiros, son aulas de 100
m 2 baleiras e que non se poden
usar para o que foron deseñadas,
contan para 400 alumnos
con 5 mapas murais, os ordenadores
que se enviaron chegaron
para montar un aula de informática
pero a costa de deixar
sen esa ferramenta a outros
espazos como a sala de profesores
onde 40 docentes fan
cola para usar os dous PC dos
que dispoñen; os poucos cartos
dos que dispoñen os departamentos
decidiron usalos para
comprar canons e pantallas e
dese xeito dotar a 5 aulas de ese
servizo pero, como explicaron,
deixando os departamentos
sen cartos para nada mais; os
departamentos de linguas en
algún caso non teñen dicionarios,
as queixas van mais alá xa
que os pais explican que se esta
cometendo unha irregularidade
xa que polo tamaño do centro
corresponderían 3 traballadores
de limpeza e en realidade hai so
dous.
A ANPA anunciou que na
próxima reunión proporán os
pais levar adiante medidas de
presión se non se solucionan tódolos
problemas.
Fontes: ANPA IES Milladoiro, Lindeiros
Reclaman a declaración da ponte
de Pontevea como BIC
O BNG de Teo e o de A Estrada levaron a iniciativa o parlamento
Os grupos do BNG dos concellos
de A Estrada e Teo queren
que a ponte de Pontevea
sexa declara Ben de Interés
Cultural, con esa finalidade a
formación presentou no Parlamento
unha proposición o pasado
27 de febreiro. Os grupos
municipais levarán a diante nos
seus concellos unha moción
para reclamar o apoio das corporación
co mesmo fin.
A ponte de Pontevea está situada
entre os concellos de Teo,
na parroquia de Reis, lugar de
Pontevea, e A Estrada, na pa-
rroquia de Couso, lugar do mesmo
nome. Nos dous concellos
existe unha forte identificación
popular coa ponte de Pontevea,
figurando mesmo nos escudos.
Descoñécese con exactitude
a data de construción da
ponte; probabelmente sexa do
século XV modificando ou
substituíndo outra anterior, algunhas
teorías defenden que é
romana, aínda que non se coñecen
datos que o confirmen.
Con esta declaración de Ben Interese
Cultural, o BNG de Teo
e da Estrada busca “darlle unha
maior proxección á ponte de
Pontevea para poñelo en valor
como elemento turístico, cultural
e social, e para popularizar
entre a veciñanza o legado histórico
que supón este elemento
patrimonio e arquitectónico,
que non separa dous concellos
nin dúas provincias, senón que
é o elemento físico de unión
dunha zona con tradicións
culturais comúns, como é por
exemplo, o Xenerais da Ulla”.
Fontes: BNG A Estrada e Teo,
Lindeiros.
Os concellerios mostrando o Hastag # Ponteveabic. Foto: BNG

6 ciencia e tecnoloxía
Lindeiros
Andrés Gómez Tato
La luz es maravillosa y
ciertamente mágica. Sus
propiedades físicas son sorprendentes
y no han sido
fáciles de comprender. Habitualmente
pensamos en la luz
como aquella que vemos los
humanos, la luz visible, desde
los colores azules a los rojos
que observamos en el arcoíris.
Sin embargo, en Física la
luz es cualquiera de las ondas
electromagnéticas que nos
rodean. Así nuestra luz visible
está emparentada con las
ondas de radio, o los rayos X
que utilizamos para hacer las
radiografías. Lo que diferencia
las ondas de radio o los
rayos X de la luz visible es su
longitud de onda, es decir, la
distancia existente entre dos
máximos de la onda. Cuanto
más grande es esta, más pequeña
es su frecuencia, o lo
que es lo mismo, el número
de oscilaciones por cada segundo.
Así, una radio que
emita en la banda de frecuencia
modulada a 100MHz, o
100 000 000 oscilaciones por
segundo, tendrá una longitud
de onda de aproximadamente
Doctor en Ciencias Físicas por la USC y responsable del Departamento
de Aplicaciones y Proyectos del Centro de Supercomputación de Galicia
(CESGA). Trabajó para diversas empresas del sector de las Tecnologías
de la Información y las Comunicaciones como SERMATICA, CESATEL o
Unisys España. Actualmente participa desde el CESGA en proyectos de
investigación y desarrollo tecnológico, tanto europeos como nacionales,
en donde colabora habitualmente en la difusión de sus resultados.
Con la voz de Occam
El año de la Luz
3 metros. En realidad, la luz
visible tiene una longitud de
onda que va desde los 400 a
los 800 nanómetros (es decir,
de 0.000 000 4 a 0.000 000 8
metros), mientras que las
longitudes de las ondas electromagnéticas
conocidas van
desde 0.000 000 000 000 001
a 100 000 000 metros. Por
tanto, la luz visible cubre una
parte muy pequeña del espectro
conocido.
La relación entre la longitud
de onda y la frecuencia de
oscilación es la velocidad de
la luz, cercana a los 300 000
kilómetros por segundo
(299 792 458 metros por segundo):
si multiplicamos su
frecuencia por su longitud de
onda, obtenemos su velocidad.
Que en el vacío es igual
para todas las frecuencias.
Esta velocidad es asombrosa
desde el punto de vista humano:
en un segundo, la luz
podría darle casi 8 vueltas a
la Tierra. Esta es además una
velocidad límite, ya que las
teorías físicas actuales limitan
la velocidad de cualquier
objeto o la transmisión de
cualquier información a esta:
nada puede propagarse en el
vacío a una velocidad superior
a la velocidad de la luz.
Pero ¿qué oscila? Aquí está
una de las propiedades mágicas
de la luz. Las olas en
un estanque mueven el agua
de arriba abajo. Es decir, se
propagan en un medio. No
existirían en el vacío. Por el
contrario, la luz sí se transmite
en el vacío. Esto es debido
a que la naturaleza de la luz
viene dada por los cambios
del campo eléctrico y campo
magnético. La variación del
campo eléctrico genera un
campo magnético y viceversa.
La luz es por tanto la oscilación
de estos dos campos de
forma conjunta, no necesitando
un medio para propagarse.
Pero además de comportarse
como una onda, la luz
también puede hacerlo como
una partícula, que llamamos
fotón. Puede por tanto chocar
con otras partículas, transfiriendo
parte o toda su energía
en la colisión. Fenómeno
que se utiliza por ejemplo en
las placas fotovoltaicas que
generan electricidad. O que
usan las plantas en el proceso
de fotosíntesis. Vemos
y comemos gracias a ella.
¿Qué se merece más un Año
Internacional?
Iñaki Quenerapú
Novas Tecnoloxías
Evanxelizador tecnolóxico.
Profesor de informática
e consultor en temas
de dixitalización e alfabetización
dixital. Tamén
d es e ñ a d or g r á fic o, té c n i-
co de márketing para novos
medios e programador
web. Cando sexa maior
quere ser monologuista.
http://quenerapu.com
Etherpad
Considero Etherpad un dos
mellores inventos de Internet.
¿Coñécelo?
Etherpad foi presentado en
novembro de 2008 polos seus
pais David Greenspan, Aaron
Iba e J.D. Zamfirescu. Os dous
últimos, empregados de Google
que adicaban as suas horas
libres a por en marcha este
proxecto. E David, o terceiro do
grupo... Bueno, David Greenspan
é moito David. Un crack.
Unha das persoas que máis
admiro de Internet e da que
falarei en futuros Lindeiros.
Etherpad é un servizo web no
que podes practicar cómodamente
a escritura colaborativa:
varias personas escribindo na
mesma páxina ao mesmo tempo.
Cada autor escribe cunha
cor diferente (para recoñecer
quen escribe que) e é posible
devolver o texto a calquera estado
pasado (nada do que se escrebe
se perde). ¿E é práctico
eso? Ah, moitísimo. Eu utilízoo
sobre todo cando dou clases ou
talleres. O que fago antes de comezar
é facilitar aos asistentes
o enderezo web dunha páxina
Etherpad e deixo que eles tomen
alí todos os apuntes que queiran.
No canto de tomar cada un
notas individuais nun papel, todos
escriben na mesma folla ao
tempo. Se ves que alguén resumiu
ben unha cousa, estupendo.
Xa non o tes que escribir ti. Se
ves que ninguén tomou nota de
algo que ti consideras importante,
pois... #fainoTi. E se consideras
oportuno aportar algo
sobre o que outro xa escribiu,
edita e engade o que queiras.
O resultado de 20 persoas interesadas
tomando notas no mesmo
documento é o documento
de anotacións perfecto. Dou fe.
Etherpad ten unha curiosa
e trepidante historia: poucos
meses despois do nacemento
e Etherpad, Google lanzaba
Wave.
Pero resulta que Etherpad
facía algunhas cousas bastante
mellor que Wave, así que
Google reaccionou da seguinte
manereira (o que segue aconteceu
en apenas uns meses): Primeiro
comprou Etherpad, en
decembro de 2009. De seguido,
usou a tecnoloxía de Etherpad
para mellorar Wave. A continuación
liberou o código de
Etherpad (calquera pode por en
marcha un servidor de Etherpad.
É software libre e código aberto.
Podes descargalo en http://
etherpad.org). E finalmente, en
agosto de 2010 Google anunciou
que deixaba morrer Wave.
Das súas cinzas nacería, un
par de anos despois, Google+.
Google Docs aproveita a tecnoloxía
de Etherpad tamén.
Hai moitos servidores de Etherpad
en Internet. A min gústame
MoPad, o Etherpad aloxado nos
servidores de Mozilla, os creadores
de Firefox. Alí acabo de
abrir un Etherpad para Lindeiros.
Pasade a probalo. Poñede o
que queirades. http://etherpad.
mozilla.org/sRSScWxKnB
WindSeeker_at_Night_Light_Design_3
Puedes seguir a Andrés en:
http://www.conlavozdeoccam.blogspot.com.es/

marzo 2015 novas da bisbarra 7
Piden unha reunión sobre
o estado da estrada
Negreira Pontenafonso
O Psoe lembra que os veciños levan tres
anos solicitándo os arranxos
O estado da estrada que une
Negreira con Pontenafonso e
unha reclamación feita polos
veciños o longo dos tres últimos
anos, a solicitude de reunión
co alcalde foron habituais
pero ata o momento non recibiron
resposta. O Psoe pide explicacións
de porque a estrada,
que depende da Deputación,
segue sen arranxar por falta de
cartos cando se saca adiante un
programa de prestamos como
o PAI, nunha nota de prensa os
socialistas din “ Queremos que
o Alcalde explique aos veciños
das parroquias afectadas como
se pode pasar tres anos largos
escusando a falta de actuacións
sobre a estrada, debido
á inexistencia de fondos económicos
na Deputación de A
Coruña, e que agora de súpeto
o ente provincial poña a disposición
dos concellos da provincia
a cantidade de 25 millóns
de euros a modo de préstamo e
cun único obxectivo e fin, que
non é outro que poder garantir
o maior número de concellos
e maila propia Deputación en
mans do Partido Popular.”.
O PAI é un programa de
prestamos sen xuros para os
concellos da provincia, algúnsos
usan para cancelar débedas
e oitros para a realización de
obras pero a maioría os municpios
foron incorporandose
pouco a pouco e foi pechado no
mes de febreiro.
O Psoe solicitou unha reunión
cos veciños coa presenza
de algún responsable da Deputación,
para os socialistas si
dos 25 millóns do PAI se destinara
un millón o arranxo da
estrada aínda quedarían cartos
suficientes para o programa de
financiamento polo que cren
que se lles ten que dar unha explicación
os veciños.
Fontes: Psoe Negreira, Lindeiros.
Comezaron as
obras na AP-9
en Oroso
O novo enlace mellorará
as conexións do
concello
O alcalde de Oroso, Manuel
Mirás Franqueira, considera
que “hoxe é un dos mellores
días á fronte da Alcaldía orosán
pois é a culminación de
máis de dez anos de xestións
a todos os niveis, con ata catro
ministros de Fomento de distintos
partidos políticos, pero
todo pagou a pena porque ao
final este luns comezarán xa as
obras do enlace sur da autoestrada”.
O alcalde asegura que
estes traballos “son unha verdadeira
necesidade para Oroso,
pois non só permitirán sacar
gran parte do tráfico pesado
do centro de Sigüeiro, senón
que tamén suporán unha alternativa
á N-550 e contribuirán a
reducir os atascos na ponte de
Sigüeiro”.
Fontes: concello de Oroso, Lindeiros.
Reábrese o debate sobre o
tráfico no Milladoiro
Ames Novo propón ata 3 actuacións
A visita do alcalde de Ames
Santiago Amor o ministerio
de Fomento en Madrid abriu
de novo o debate sobre os problemas
de tráfico na N-550 o
seu paso polo Milladoiro. A
reunión en Madrid non aportou
ningunha novidade xa que a
proposta pasa por desviar o tráfico
polo corredor das Galanas
e a autovía de Brión pero que
presenta o problema de que
moitos vehículos de gran tonelaxe
non xiran precisamente na
rotonda das Galanas.
A seguinte proposta partía de
Pacto X Ames que propón un
estudio de viabilidade dun túnel
a semellanza dos de Conxo
e Galuresa ainda que a situación,
unha estrada encaixada
entre edificios, e moi distinta.
O BNG propón pola súa banda
a gratuidade da autoestrada
AP-9 ata sobrepasar o Milladoiro
e aproveitar as obras de
ampliación da circunvalación
de Santiago para abrir un novo
ramal antes do núcleo amiense.
A última nota de prensa en
chegar foi a de Ames Novo
que solicitan tamén a gratuidade
da AP-9 pero non so
ata sobrepasar o Milladoiro
se non en todo o tramo ata
Padrón, engaden ademais
a demanda dunha saída no
polígono da Picaraña; a esta
primeira medida suman a
petición dunha circunvalación
por terreos do concello
de Teo e por último unha
saída directa do tráfico do
Polígono Novo Milladoiro a
autovía de Brión; esta última
medida depende tan so
da colaboración do concello
de Santiago xa que pasaría
en parte por terreos de ese
municipio. Ames Novo considera
que os problemas non
son unicamente de tráfico
pesado e buscan solucións
para diminuír o tráfico en
xeral da N.550.
Fonte: BNG Ames, Ames Novo,
concello de Ames, Pacto X Ames,
Lindeiros

8 novas da bisbarra
Porto Avieira terá un local social
Foi unha das peticións dos veciños da urbanización de Oroso
O Concello de Oroso vai
construír un local social na urbanización
de Porto Avieira
(Gándara) segundo anunciou o
alcalde de Oroso, Manuel Mirás,
aos veciños e veciñas participantes
nos “Encontros co
alcalde” que, precisamente, tiveron
que desprazarse ata o local
social de Gándara ao non existir
local na propia urbanización.
“Somos conscientes das necesidades
que hai na urbanización,
como facer un local social”,
indicou Manuel Mirás, quen
adiantou que “está previsto e estamos
buscando o financiamento,
polo que espero que nun par
de anos poida estar en marcha”.
O alcalde orosán aproveitou
a ocasión para explicarlles
aos veciños e veciñas a situación
da urbanización, logo da
súa recepción polo Concello
de Oroso que puxo fin a máis
dunha década de problemas
“a urbanización está recibida e
non hai ningunha inseguridade
xurídica”, indicou Mirás Fran-
queira, quen tamén lembrou que
o Concello xa fixo unha modificación
do PXOM para facilitar
o desenvolvemento desta zona.
Ademais, adiantoulles aos veciños
que o Concello vai poñer
en valor a zona da mina romada
das Grobias, unha vez recibido
o permiso de Patrimonio, e que
adaptará o talude existente para
que non revista perigo ningún.
Tras uns cinco minutos de exposición,
o alcalde abriu un tempo
de diálogo coa veciñanza no
que os veciños e veciñas de Porto
Avieira estiveron expoñendo
as súas peticións e resolvendo as
súas dúbidas durante algo máis
de hora e media. Máis do 75%
das peticións estaban relacionadas
coa seguridade viaria na
urbanización, ben por cuestións
de sinalización, velocidade ou
iluminación.
Fontes: concello de Oroso, Lindeiros.
Un momento do encontro cos veciños de Porto Avieira. Foto: concello de Oroso
A escola de Calo, en Teo, conta
con novo aparcamento
O concello o acondicionou unha zona no exterior do edificio
Frades vén de iniciar as obras
de construción dunha senda
peonil de 335 metros entre o
tanatorio de Moar e a Casa do
Concello. Uns traballos orzamentados
en 49.170 euros (máis
IVE) e que teñen un prazo de
execución de dous meses.
O alcalde, Roberto Rey, expli-
Lindeiros
Frades constrúe unha
nova senda peonil
O camiño mellorará a seguridade vial entre
o tanatorio e o concello
ca que se trata “dunhas sendas
peonís que mellorarán a seguridade
viaria dos veciños e veciñas
de Frades que teñan que
acceder á Casa do Concello ou
ao tanatorio”.
Fontes: concello de Frades, Lindeiros
O alcalde Roberto Rey visitando as obras. Foto: concello de Frades
Iníciase o proxecto de “turismo
industrial” da Deputación
Os primeiros obradoiros celebráronse en
Compostela
O Concello de Teo vén de
acondicionar unha zona para
aparcamento no exterior da escola
infantil municipal de Calo.
O centro está nunha finca municipal
na que as condicións
durante os meses de inverno
no eran as máis axeitadas; con
esta obra aténdese unha demanda
reiterada dos pais que
levan aos nenos ao centro infantil
para poder aparcar en
boas condicións.
A zona está no lateral do centro
e moi preto da entrada; foi
asfaltada con aglomerado en
quente e supuxo un investimento
económico con fondos propios
municipais de ó redor de
7.000 euros. Esta aparcamento
está moi preto do pavillón municipal,
do cemiterio de Calo
e do propio CEIP da Igrexa-
Calo, polo que se entende que
vai dar un servizo importante
a máis persoas cos usuarios da
escola infantil municipal.
Segundo os servizos técnicos
quedarán habilitadas algo
máis de vinte prazas de aparcamento.
Dende o Departamento
de Benestar, o edil Ignacio
Iglesias, destaca que “este investimento
vén a mellorar
notablemente o acceso ao centro”
e adianta que “nas próximas
semanas tamén se fará o
pintando exterior do edificio
educativo”.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros.
Zona habilitada para aparcamento en Calo. Foto. concello de Teo
O proxecto Provincia da Coruña,
destino de Turismo Industrial,
é froito dun convenio entre
a Deputación da Coruña e o
Ministerio de Industria, Enerxía
e Turismo a través da Escola de
Organización Industrial (EOI),
e conta co financiamento tamén
do Fondo Europeo de Desenvolvemento
Rexional (FEDER).
Tras unha primeira fase de
análise, captación de empresas
e estudo do territorio e os seus
recursos, arrinca unha segunda
etapa do proxecto na que se
desenvolverán unha serie de
obradoiros e xornadas sobre
innovación turística, co obxectivo
de asesorar ás empresas que
manifestaron o seu interese en
formar parte deste proxecto.
Os segmentos sobre os que
se está traballando e ao redor
dos cales virarán os distintos
produtos turísticos industriais
son: Camiños de Terra e Auga;
o Mar e os seus Oficios; Construíndo
o cotián; Reinventando
a alimentación; e Natureza e
Enerxía.
Con estes talleres e consultoras,
a Deputación busca trasladar
ás empresas a necesidade de
crear un produto de turismo industrial
competitivo e de calidade
e que contribúa a dinamizar
e aumentar a rendibilidade económica
e social da provincia da
Coruña a través da activación
dos recursos turísticos territoriais
do medio rural.
Ademais destes obradoiros,
xa se está traballando na creación
dunha plataforma web de
difusión turístico - industrial e
unha aplicación móbil na que se
mostrará o novo produto Turismo
Industrial na Provincia da
Coruña.
Fontes: Deputación da Coruña,
Lindeiros.

marzo 2015 novas da bisbarra 9
Piden a mellora
do servizo de
interprete de
lingua de signos
Para toda a comarca de Compostela
so hai un profesional a media xornada
O grupo municipal
do BNG de Santiago trasladou
ao Pleno de febreiro unha iniciativa
para que o Goberno local
busque unha solución, como cabeceira
de comarca e entre distintas
administracións, para que
as persoas xordas e xordocegas
de Compostela poidan dispor de
profesionais de interpretación
da lingua de signos e guía de
persoas xordocegas cando sexa
preciso o seu servizo para realizar
xestión básicas como ir ao
médico, ao banco ou ás administracións,
entre outras.
A Asociación de Persoas Xordas
de Santiago de Compostela
é unha entidade sen ánimo
de lucro fundada no ano 1977.
“Esta asociación atende persoas
xordas e xordocegas de toda a
comarca que loitan, día a día,
por conseguir a integración social,
a igualdade de condicións
e a eliminación de barreiras de
comunicación aínda existentes
para elas”, explicou Rubén Cela.
Na actualidade, por mor dos
recortes orzamentarios das axudas
públicas, só dispoñen dunha
persoa a media xornada para
toda a comarca de Compostela
que resulta insuficiente para garantir
este dereito á accesibilidade
e á igualdade, xa que moitos
dos servizos solicitados polas
persoas usuarias teñen que ser
anulados.
Esta asociación considera
necesaria a figura de profesionais
da interpretación da lingua
de signos e guía de persoas xordocegas
de xeito permanente
para contribuír a favorecer a
eliminación de barreiras. Actualmente,
teñen convenios cos
concellos de Santiago de Compostela
e de Teo, que tan só
lles permiten manter a media
xornada a contratación deste
servizo de intérprete de lingua
de signos.
Fontes: BNG Compostela, Lindeiros.
Solicitan explicacións
sobre a renda social
en Compostela
O Psoe critica a campaña publicitaria sobre
o pago do IBI
O voceiro do grupo municipal
socialista, Paco Reyes,
criticou que o alcalde, Agustín
Hernández, acompañado polo
concelleiro de Facenda, Ramón
Quiroga, presentase unha campaña
explicando o pagamento
en tres prazos do IBI para 2015;
unha campaña que cualificou
de “propagandística” cunha
“moi importante presenza nos
medios de comunicación” que
máis parece “un anuncio dunha
cadea de clínicas dentais”.
Segundo os socialista a campaña
esquece os criterios de
aplicación da renda social para
as familias con todos os seus
membros en paro e persoas
con pensións non contributivas,
para Paco Reyes “Non se falou
do pagamento, da poboación
obxectivo nin dos criterios para
aplicar esta partida de 600.000
euros” coa que contan os orzamentos
de 2015 e que se dirixe
ao sector máis empobrecido da
cidade; o concelleiro lembrou
que fora o PSdeG compostelán
quen introducira unha alegación
ás ordenanzas fiscais
para que esta partida figurase
nos orzamentos de este ano;
“Para o goberno só é prioritario
como lle vai cobrar os impostos
á xente”, criticou o voceiro
socialista, que solicitou a incorporación
inmediata dos criterios
ás bases de execución do
orzamento.
Fontes: Psoe Santiago, Lindeiros.
A Cámara de Comercio e
Abanca co emprendemento
Firmaron un convenio que financiará 3
estancias no viveiro de empresas
O presidente da Cámara, Jesús
Asorey, e o director Territorial
de ABANCA en Santiago,
Juan Carneiro, asinaron un convenio
de colaboración na sede
cameral polo que se comprometen
co desenvolvemento de
proxectos emprendedores.
Unha das primeiras iniciativas
será bolsar o 50 por cento da
estancia de tres emprendedores
durante un ano no viveiro de
empresas da Cámara de Comercio
de Santiago. Estes emprendedores
recibirán unha visión
global das distintas áreas funcionais
da empresa para poder
determinar oportunidades de
mercado e desenvolver un plan
de empresa, con axuda das ferramentas
de xestión necesarias
e o asesoramento dos técnicos
de creación de empresas da Cámara
de Comercio.
Ademais, ABANCA oferta a
través do convenio un prestamo
personalizado e en condicóns
vantaxosas para os emprendedores
do viviero de empresas
ubicado en Costa Vella, un
préstamo ou leasing de novos
investimentos, unha póliza de
crédito ou un préstamo para o
desenvolvemento formativo e
profesional.
Fonte:s: Cámara de Comercio,
Lindeiros.
O concello de
Santiago aproba a
cesión dunha parcela
para O bosque de
Galicia
Situada na ladeira do
Gaias ten unha extensión
de 2,2 hectáreas
O alcalde de Santiago,
Agustín Hernández, anunciou
a aprobación pola Xunta
de Goberno dun protocolo de
colaboración a subscribir coa
Fundación Cidade da Cultura
para a execución do Bosque de
Galicia, “que vai converter as
ladeiras do monte Gaiás nun
dos pulmóns verdes de maior
extensión do concello e nun espazo
de recreo e de lecer para a
cidadanía compostelá”.
“Mediante o protocolo,
o Concello pon a disposición
da Fundación unha
parcela situada na ladeira
noroeste do Gaiás para labores
de limpeza, roza e plantación
de especies autóctonas”,
O proxecto do Bosque de
Galicia, no que colaboran a
empresa pública de Servizos
Agrarios Galegos –SEAGA- e
as consellerías de Medio Rural,
de Cultura e de Medio Ambiente
da Xunta de Galicia,
é unha actuación que se desenvolve
nunha superficie de
23,45 hectáreas, nas ladeiras do
Gaiás que dan á cidade de Santiago
e a Viso (oeste e leste).
Neses terreos estanse plantando
distintas variedades de
árbores autóctonas (bidueiro,
carballo, castiñeiro, cerdeira,
freixo, pradairo, espiño, serbal,
loureiro, acivro, abeleira,
érbedo, teixo e faia). No
vieiro de acceso ao complexo
prevense árbores froiteiras.
A proposta inclúe rede para
a rega, o tratamento vexetal
das ladeiras e a creación
de sendas peonís.
Fontes: concello de Santiago,
Lindeiros.
Preguntoiro, 19 - SANTIAGO
Praza da Pescadería Vella, 3 - SANTIAGO

10 concellos
Lindeiros
Trazo Qué pensa facer polo seu concello?
O período 2011-2014, foi outra oportunidade perdida para o Concello de Trazo, pese a que o Alcalde, José Dafonte foi deputado provincial
non serviu para que o Concello progresara adecuadamente máis ben todo o contrario. O Sr. Dafonte nos últimos anos adicouse a cometer
irregularidades, tan so estivo pendente dos seus intereses e non lle importaron para nada os veciños e veciñas de Trazo: seguimos coas
mesmas infraestruturas ca fai 20 anos xa que a Estrada a Santiago é tercermundista, cara Ordes o mesmo e o resultado xa se ve, cada ano
que pasa, menos habitantes, menos orzamento, menos servizos, por iso a xente se marcha a vivir a Concellos limítrofes e en Trazo queda só
xente maior.
Agora ben, o que fai moi ben o Sr. Dafonte é agacharlle a documentación a oposición para que non nos enteremos de nada, por exemplo para tapar a adxudicación das
obras durante 20 anos a mesma empresa de forma irregular.
Cara Maio
NOVAS
Santiago
Compostela Aberta segue
a sumar forzas
A marea de unión Compostela
Aberta aprobou o seu código
ético en asamblea que será o que
teñan que firmar tódolos participantes
do momevemento. Este
mes tamén se incorporaron Esquerda
Unida e Podemos polo
que son cada vez máis as forzas
que aglutina esta marea; tanto
BNg como Compromiso X Galicia
tiveron conversacións con
Compostela Aberta pero finalmente
optaron por presentarse
en solitario as eleccións. Segue
tamén o debate sobre si Martiño
Noriega será o candidato xa que
moitos sectores opinan que sería
a única posibilidade de facer
fronte a Agustín Hernández.
--------------------------
Compromiso X Galicia
Presentou a Xosé Antón López
como candidato a alcaldía
Nun salón de actos do Hotel
Compostela cheo de xente Compromiso
X Galicia presentou o
seu candidato a alcaldía da cidade.
Xosé Antón López foi o primeiro
candidato en presentarse
e foi tamén o primeiro elixido
na cidade por medio dunhas
eleccións primarias abertas a
cidadanía. No acto puidéronse
ver moitos socialistas xa que en
ese partido militou moitos anos
o candidato. Xosé Antón López
falou de recuperar o liderazgo
da cidade e calificou estes catro
anos de frustrantes.
Frades
Ana María Rodriguez
será a candidata do Psoe
a alcaldía de Frades
A última semana de febreiro
os militantes da agrupación socialista
de Frades, elixiron por
unanimidade, a Ana María Rodríguez
Suárez como candidata a
alcaldía, e a Aurelio Garea, como
número dous da candidatura que
presentarán o PSdeG-PSOE para
as próximas eleccións municipais
do 24 de Maio. Ana María, de 36
anos de idade, xa fora como número
dous da lista nas eleccións
municipais do ano 2011, estará
acompañada do actual Secretario
Xeral da agrupación socialista,
Aurelio Garea, que tamén forma
parte da Executiva Provincial do
PSdeG-PSOE de Xulio Sancristán,
como secretario executivo.
Ana María, afirma que: Frades
precisa xa, un cambio cara unha
opción de progreso, para dar forza
as demandas dos veciños, con
igualdade no trato, con igualdade
de detritos. O PSdeG-PSOE
quere ser esa alternativa, e nestes
anos na oposición, demostrou
que o pode ser”
Boqueixón
Dito Neira foi o único
candidato nas primarias
celebradas por
Compromiso X Galicia
en Boqueixón e será o candidato
a alcaldía por esta formación
política.
Dito Neira, reside en Ponte
Ledesma, está casado e ten
dúas fillas. A nivel profesional,
é empresario autónomo dende
o ano 1984, propietario da
tenda Agricola Neira Varela e
copropietario da empresa Neira
Varela SL. A nivel político
e social, foi cabeza de lista do
galeguismo no Concello de
Boqueixón nos anos 87 e 91 e
foi Secretario e Presidente na
Asociación de veciños Ponte
Ledesma, Vicepresidente e
Presidente do Club de Fútbol
Boqueixón ou Vocal e Presidente
ANPA Colexio Publico
de Forte.
--------------------------
A candidatura aberta
“Veciños de Boqueixón”
Nace con polémica xa que un
dos principais integrantes é
o socialista Perfecto Barcala
que viuse obrigado a deixar o
partido para participar do novo
proxecto; a outra cabeza visible
e Xavier Canabal que durante
os últimos anos foi concelleiro
primeiro polo BNG e
agora en Anova; na práctica
esta unión supón a confluencia
de toda a oposición nunha soa
candidatura cidadá coa intención
de desbancar o PP, que
presenta o que fora primeiro
tenente de alcalde Ovidio Rodeiro
para o posto.
Ames
A Iniciativa Cidadá Ames
Novo
Completou un proceso de primarias
que está chamado a converterse
nunha referencia pola
súa transparencia e bo funcionamento.
15 precandidatos dos que
a xente tiña que escoller 9, con
eses votos se escolleron os 11 primeiros
postos da lista atendendo
a criterios territoriais e de xénero.
De forma electrónica votaron
310 persoas e cos votos en urna
chegouse os 496 votos emitidos o
que supón unha participación do
máis do 2% do censo de votantes
no 2011, todo un éxito de participación
para un proceso que se
realizaba por primeira vez. Nunha
pequena festa o domingo día
1 a comisión electoral presentou
os resultados e as posicións que
ocuparan os 15 precandidatos na
lista as municipais; nos 5 primeiros
postos estarán Pilar Candocia
como candidata a alcaldía, Chus
Boo, Xaime Subiela, Roberto
Amarelle e Quique Costas.
--------------------------
O Psoe de Ames
Aprobou en asemblea a lista
de 21 persoas que optaran a
ser concelleiros; segundo o
partido “ A prioridade foi involucrar
a persoas integradas
no tecido asociativo amesán,
conxuntamente con compañeiros
e compañeiras do Partido
que ao longo destes últimos
anos viñeron participando e
colaborando de maneira activa;
ademais de buscar a representación
de todos os lugares
do noso concello”. Os 5 primeiros
postos da lista son 1.
José Manuel Miñones conde 2.
Luísa Feijoo Montero 3. José
Blas García Piñeiro 4. Isabel
González Cancela 5. Carlos
Trías Sánchez.
--------------------------
Dimite a concelleira de Ames
María Eugenia Martín
A noticia producíase o pasado
1 de marzo e supón a terceira
remodelación do equipo de
goberno de Santiago Amor; o
alcalde asumirá as funcións de
Medio Ambiente, Sanidade, Cultura,
Deportes e Benestar Social
das que se encargaba a edil. As
razóns para esta marcha se circunscriben
o ámbito persoal pero
algunhas fontes apuntan o feito
de non ser incluída na lista as municipais
de maio polo Partido Popular
fixo que tomara a decisión
de marchar. O alcalde Santiago
Amor reorganizará nas próximas
semanas o seu equipo de goberno
e no momento de escribir esta
noticia non se coñece que será o
sustituto da concelleira.
OBITUARIO
Este pasado mes de febreiro
morría o edil de Pacto X
Ames Alfonso Rey despois
de loitar contra unha grave
enfermidade.
Profesor de galego militou no
partido Popular moitos anos
ata que en esta lexislatura
creou, xunto con Ramón
García e outros compañeiros,
Pacto x Ames o separase
do goberno municipal
de Santiago Amor por diferenzas
de criterio sobre o
traballo a facer.
Querido por todos os que
o coñecían independentemente
da súa cor política
era un apasionado da cultura
galega, a música, o teatro
e mesmo a poesía, campo
no que traballaba a miúdo
e que o levou a facer reclamacións
en pleno de xeito
moi literario en máis dunha
ocasión.
Os xornalistas o lembraremos
sempre pola súa
sinceridade e pola súa amabilidade,
dúas cousas das
que outros moitos teñen que
aprender.

marzo 2015 concellos 11
Vedra Qué pensa facer polo seu concello?
AGRUPACIÓN LOCAL DE VEDRA
“Se o primeiro ano é vital para definir as liñas estratéxicas do goberno municipal e para poñer en marcha os grandes proxectos da lexislatura,
o PP malgastou un tras outro os anos desta lexislatura.” Van alá catro anos e ningunha das súas ambiguas promesas electorais está a
día de hoxe nin sequera encamiñada: nin depuradora en Neira, nin remate da estrada Vedra- Santa Lucía, nin mantemento permanente das
vías municipais, nin desenvolvemento do Polígono Industrial da Gaiosa, nin extensión da rede de saneamento e abastecemento, por citar
algúns dos seus incumprimentos electorais.
“O máis con menos” que coreaban en campaña é hoxe o gran engano constatado, con subidas de taxas e impostos que disfrazan falando de “actualizacións”. Tiveron que
recuar en varias ocasión no discurso catastrofista sobre a situación económica do concello, ao quedar patente, así o tivo que recoñecer publicamente o grupo popular, que
o PSOE fixo a súa xestión con responsabilidade e bo criterio, o que contribuíu en gran medida ao aforro nas contas públicas nese período.
Hoxe Vedra ten unha situación económica folgada grazas ao crédito ICO e ao Plan de Pago a Provedores, pero iso non se está a traducir en melloras de servizos, nin en
maiores inversións ou na execución, tan sequera, dos proxectos que dende o anterior goberno lles deixamos postos en marcha e con financiamento comprometido, coa
salvidade dos desembolsos electorais de última hora que están a chegar dende a Deputación e a Xunta para salvar as apariencias.
Os gastos correntes e pequenas actuacións perentorias consumiron os plans DTC, PAI, POS, etc, unha xestión que dista moito dos grandes logros comprometidos en
campaña da man das “administracións amigas”. Pero a realidade é que estas “amigas” “conformaron a este goberno con palmadiñas no lombo”, o que fixo que durante
todo este tempo estiveran exprimindo a herdanza recibida, unha herdanza que criticaron moito e que aínda hoxe lles sirve para poder dicir que algo fixeron en catro anos.
A lexislatura do PP non é un éxito de xestión:
Pagar as compras que fan e pagar as débedas, como calquera familia, ou obter superávits municipais subindo todas as taxas dos servizos, non é
unha milagre de xestión, o mérito non é deles, é dos veciños. O seu éxito sae do noso lombo.
O polígono industrial, o PXOM, o déficit de transporte público, a depuración, a perda poboacional...., non importan no PP, e é que son moi simpáticos
e mediáticos, pero tamén incompetentes, e deixados.
No BNG, centrámonos nos problemas estruturais do concello, QUEREMOS FIXAR POBOACIÓN, así que traballamos entre veciñ@s, amig@s
e técnic@s colaboradores, aportando solucións realistas, e creativas.
Organizámonos en 5 grupos de traballo nos que pode participar calquera veciño que o desexe, (as datas de reunión, o material e os grupos, pódense consultar en www.
bngvedra.com), e si, o polígono é viable e sabemos como desatascalo, o PXOM pódese reformar, existen sistemas alternativos baratos e eficaces de depuración, sabemos
como axudar aos emprendedores e ás micro-empresas, podemos implantar sistemas eficaces de recollida do lixo, e sabemos como construír unha nova política cultural e
deportiva fora do clientelismo.
Esta é a nosa aposta, e nela estamos moit@s traballando.
Facer unha valoracion da acción do goberno desta lexislatura en apenas unas liñas non é doado, como tampouco o foron estes catro anos, quizais
os peores da crise. En primeiro lugar logramos, a través dunha boa e rigurosa xestión, a estabilidade e sostibilidade económica do concello
(eliminamos un déficit de máis de 500.000 euros, baixamos a deuda bancaria, reducimos o periodo de pago, reducimos gastos, etc). Garantizamos
a continuidade e sostibilidade de todolos servizos públicos (sociais, educativos, lixo, etc), esforzándonos por millorar os mesmos. Fomos quen de
desenvolver programas de formación e obradoiros de emprego, así como de, nesta difícil época, manter as axudas a eventos e entidades de todo
tipo. Gobernamos de forma transparente e demostramos o noso compromiso co medio ambente, coa nosa xuventude, cos nosos emprendedores,
cos nosos coles, cos nosos maiores, coa nosa cultura, co noso deporte, coa nosa terra, co turismo, etc.
A pesares de que as inversións son sempre as que se resinten nestas épocas difíciles, fomos quen de comprometer doutras administración fortes inversións e de seguir
arranxando carreteras e camiños, así como de seguir ca rede de saneamento e abastecemento (sendo ésta unha absoluta prioridade do presente e do futuro). Tamén fomos
quen de prolongar aceras e facer novas sendas peonis; de habilitar novos espazos deportivos, parques infantis e de ocio e de millorar os que xa existen; de arranxar edificios
públicos con deficiencias herdadas, etc, e, por suposto, de seguir facendo as pequenas obras demandadas polos veciños en todalas parroquias. Certamente houbo
cousas que nos quedaron no tinteiro, pero témonos marcado un camiño, cheo de ideas, proxectos e ilusións que nos gustaría continuar, para que con humildade, esforzo e
dedicación seguir a construir nos vindeiros 4 anos unha Vedra máis grande e millor.

12 educación
Fátima García Doval
Somos moitos os que crecemos
na firme crenza educativa
que sostén que a idade é
un factor limitante na aprendizaxe.
A neurociencia, que tanto
achegou en moitos aspectos
á nosa calidade de vida, xerou
non poucos mitos psico-educativos,
en xeral moi ao seu pesar.
Son crenzas estendidas na
poboación, sen base científica
real, que poboan os magazines,
os guións das películas e
unha infinidade de páxinas de
internet. E son de todos coñecidos:
só utilizamos un dez por
cento do noso cerebro, escoitar
a Mozart faiche máis listo (coñecido
como Efecto Mozart)
ou a maior cerebro maior intelixencia,
entre outros. A súa
gran fama non os converte en
verdades. O certo é que a natureza
aproveita ao máximo
toda a materia cerebral de que
dispón, escoitar a Mozart non
che fai máis listo que escoitar a
Rammstein (sempre que teñas
gusto por Rammstein, claro), e
a determinación da intelixencia
mediante o volume do cerebro
é unha idea recorrente que, de
ser certa, elevaría aos cachalotes
a construír o substituto do
Gran Colisionador de Hadróns.
Da maraña de pintorescas
especulacións pseudocientíficas
que aínda poboan o noso
imaxinario popular e, xa de
paso, as nosas escolas, irrítame
particularmente a idea da
plasticidade neuronal como
determinante da aprendizaxe.
Tamén chamada (na miña casa
á hora para comer) a “Teoría do
arroz”. Esta parvada pseudoneurolóxica
sostén que, se non
aprendes algo antes dunha determinada
idade tope, pásaseche
o arroz e logo é moi difícil,
cando non imposible, adquirir
o devandito coñecemento.
Pero en lugar da terminoloxía
arroceira, os investigadores
que traballan nesta liña, falan
de “períodos críticos”.
Doctora en Pedagogía e Innovación Educativa.Experta en tecnología y
Accesibilidad. Maestra de inglés, pedagogía terapéutica y audición y
lenguaje; licenciada en filosofía y letras con la especialidad de pedagogía
e investigadora en tecnologías y accesibilidad. Trabaja en un centro de
educación especial en Santiago de Compostela.
http://discapacitodos.com/
A idade de aprender
O termo plasticidade xorde
en 1890 da man do psicólogo
William James, no seu afán de
describir a natureza modificable
do comportamento humano.
O insigne Santiago Ramón
e Cajal postulou no seu día
respecto diso que estas modificacións
no comportamento debían
ter unha base anatómica.
Con todo á súa morte, a comunidade
científica decantouse
por unha visión ríxida do Sistema
Nervioso Central que
supuña unha anatomía inalterable
(salvo polos procesos
dexenerativos), unha vez terminado
o desenvolvemento.
Liu e Chambers enfrontáronse
a esta corrente de opinión,
demostrando, en 1958, que o
noso sistema nervioso mantén,
ao longo de toda a súa vida, a
capacidade de adaptación anatómica
e funcional.
O certo é que os “períodos
críticos” non existen, salvo
contadísimas excepcións, entre
as que podemos mencionar
a produción de fonemas dun
idioma a nivel nativo. É dicir, a
partir de certa idade de aprendizaxe
dun idioma estranxeiro,
vai ser máis fácil que nos pillen
como falantes non nativos por
moi ben que o aprendamos.
Que o podemos aprender, e
moi ben, a calquera idade.
Tamén se pode aprender a
nadar, a montar en patíns ou en
bicicleta, independentemente
do número de velas que cada
cal sopre na torta. Só fai falta
ter ganas e perder o medo tanto
ao trastazo como ao ridículo.
Ese medo que os máis pequenos
apenas desenvolveron, de
aí a súa facilidade para tentalo
e a súa perseveranza.
É máis, animo a todo o mundo
a facelo. A continuar aprendendo
a calquera idade. Con
con 100% ganas e 0% complexos.
Pense en algo que non
sabe facer, e que lle gustaría.
Esa espiña que todos temos.
Xa sexa aprender a falar ruso,
programar ou tocar o Theremin.
Aprenda a bailar (todo o
mundo pode), a pintar, a xogar
ao tenis… Pero sobre todo fágao
gozando, saboreando cada
chanzo que sobrepase. Ese é o
verdadeiro segredo, gozar os
meles de cada pequeno gran
logro. E a clave para un cerebro
novo e plástico.
Ilustración: Jorge del Oro
A segunda edición do programa
Argos premia dous
proxectos de investigación histórica
e de innovación tecnolóxica
en reputación en liña.
Argos é un programa de
creación de equipos de persoas
emprendedoras dispostas a
traballar en equipo para desenvolver
un proxecto de negocio
innovador que supoña unha
alternativa laboral real de cara
ao futuro. Os proxectos Nexos,
promovido por Balbina Gándara
Antelo e Jessica Méndez
Lema, e Nostracker, que promoven
Iván Dobarro Montaña
e María Cruz Negreira Ruíz,
foron os equipos gañadores nas
modalidade Argos Enxeño e
Argos Spin, respectivamente.
Cada premio supón unha achega
en metálico de 3.000 euros,
seis meses de acceso gratuíto a
espazos de incubación e asistencia
técnica durante o proceso de
constitución da empresa.
O reitor Juan Viaño presidiu a
entrega de premios aos equipos
de emprendedores resultantes
nun acto no Salón Reitoral do
Colexio de San Xerome
Ábrese de novo a convocatoria
dos Premios á Calidade
Lingüística
Os traballos académicos,
os Proxectos Fin de Carreira
(PFC), os Traballos Fin de
Grao (TFG) e os Traballos Fin
de Mestrado (TFM) redactados
en galego ao longo do presente
curso poderán optar á undécima
edición dos Premios á Calidade
Lingüística que organiza o
Servizo de Normalización Lingüística
da USC. Esta edición
dos premios abrangue todas as
titulacións da USC polo que á
convocatoria poderán presentarse
todo o estudantado de grao,
enxeñaría ou mestrado da USC,
sempre que o traballo estea elaborado
en galego e teña sido
cualificado, cando menos, de
aprobado. Están previstos cinco
premios á calidade, un por cada
grande área de coñecemento, en
cada unha das tres modalidades.
Os cinco mellores traballos
académicos recibirán un premio
metálico de 150 euros cada un,
mentres que os PFC e TFG optarán
a outros tantos premios de
300 euros cada un. Finalmente,
os TFM gañadores recibirán un
premio de 400 euros por cada
Lindeiros
Novas da USC
grande área de coñecemento.
En todos os casos, os gañadores
e gañadores recibirán ademais
un diploma acreditativo.
A Universidade participa
nun proxecto agroalimentario
europeo
Da produción agrícola e a fabricación
á venta ao por menor
e o consumo, pasando pola distribución.
O agroalimentario é
un dos sectores manufactureiros
máis grandes de Europa –cunha
facturación anual que ronda
os mil millóns de euros– que
hoxe cobra aínda maior importancia
pola crecente preocupación
social acerca dos produtos
alimenticios e a súa incidencia
directa na saúde. Ese aumento
da concienciación dos consumidores
é parello ás tamén cada
vez maiores presións derivadas
da globalización do comercio
de alimentos e os sistemas de
produción intensiva. De aí que
cada vez sexan máis necesarios
os modelos de predición e avaliación
de riscos aplicados á calidade
e seguridade alimentaria
en todo o mundo, ferramentas
fundamentais nas políticas de
xestión de riscos e nos controles
para protexer a saúde humana.
Ademais, eses modelos
demostraron que a produción
de alimentos ten un impacto
medioambiental significativo
tanto en termos de emisións de
carbono como en desperdicio
de alimentos, algo que se pode
evitar a través da Avaliación do
Ciclo de Vida ( LCA).
Para profundar nestes modelos
xurdiu o proxecto Erasmus+
Q-Safe (Quantitative tools for
sustainable food and energy in
the food chain) no que participa
a USC xunto coas Universidades
de Malta, Birmingham
(Reino Unido), Aristóteles de
Tesalónica (Grecia), Católica de
Lovaina (Bélxica), o University
College de Dublín ( Irlanda), o
Colexio Nacional Atlántico de
Medicina Veterinaria, Ciencias
dos Alimentos e Enxeñaría de
Nantes (Francia ) e a Sociedade
Cooperativa Galega Feiraco.
Esta alianza europea, que na
USC coordina a profesora Almudena
Hospido, rematará os
seus traballos en 2017.
Fontes: USC, Lindeiros

marzo 2015 empresa 13
Carnicería A Praza
coidando do produto e do cliente
Desde maio do 2014 o Milladoiro
conta cunha nova carniceria
chamada A praza; como
nos conta Eugenio, un dos seus
socios, teñen xa unha carnicería
en Cacheiras, Teo, pero quixeron
buscar un espazo máis urbano
e con máis poboación.
Aínda que resulta fácil saber
que se pode atopar nunha carnicería
un pode confundirse cando
se trata de esta; en primeiro
lugar se prima a calidade por
riba do prezo; os tempos non
están para vender caro pero
tampouco para vender malo, xa
que sabe que o barato de balde...
así que A Praza traballa con tenreira
galega, busca porcos de
granxa e ofrece produtos selectos
como os ovos das galiñas de
Mos ou pan de forno de leña. A
atención o cliente e fundamental
e o que se buscou desde o
primeiro momento foi facer do
establecemento algo familiar,
e pouco a pouco estase conseguindo
e conta xa con unha fiel
clientela.
Unha das xoias de esta carnicería
son os elaborados propios,
unha variedade de sabores e
produtos que crecen porque os
cociñeiros seguen experimentando
para ofertar novas especialidades;
así podemos atopar
hamburguesas de distintos sabores
e tamaños, croquetas de
chicharrons ou de espinacas con
queixo de cabra, sabores novos
que están funcionando moi ben;
outro dos “hits” son as empanadas
e as pizzas xa que son elaboradas
por completo por eles,
desde a masa ata o recheo. As
fins de semana a oferta amplíase
e a demanda demostra que
iso é un acerto; carnes de todo
tipo preparadas para chegar e
cociñar, ben condimentadas e
de todo tipo, tenreira, boi, polo
etc.
Eugenio ten claro que o continuidade
do negocio será máis
viable si se centran na calidade,
hai quen opta por comprar barato
sen mirar moito máis que o
prezo pero as veces, en cuestión
de alimentación sobre todo, e
máis importante a calidade.
A carnicería A Praza está no
Milladoiro, en Ames, no final
da rúa Ánxeriz facendo esquina
coa rúa Raxoeira,
Fotos: Loli Fdez.

14 antonte
Lindeiros
Pazo do Cotón
a sombra da fortaleza
O pazo de Cotón mantense
a sombra do que foi unha fortaleza
o pe do antigo Camiño
Real; os sucesivos engadidos o
longo dos últimos 300 anos non
conseguiron agochar as torres
do que foi probablemente unha
construción defensiva pero si
as súas orixes que se perden na
noite dos tempos.
O pazo se sitúa na Carreira de
San Mauro que forma parte do
camiño de Fisterra; as principais
modificacións tiveron lugar
no século XVII pero se mantiveron
dúas torres circulares que
a dicir de Ángel Pardo de Vera,
o actual propietario, son únicas
en Galicia; coas torres conserváronse
tamén pequenas partes
e tubos das antigas murallas.
O camiño de Santiago a Fisterra
pasa por debaixo das arcadas
que unen os principais
edificios do conxunto coa capela,
do século XVIII, que os veciños
seguen a usar como igrexa
parroquial; sobre estas arcadas
se sitúa o chamado salón dos
arcos, unha das estancias máis
bonitas de todo o conxunto;
esta ampliación foi realizada
polo mestre canteiro Domingo
de Fontela por encargo de
D.Gregorio Agustín de Luaces
Saavedra e Mariño de Lobeira.
Algunhas fontes apuntan que
de aquí é orixinario o trobador
medieval Alfonso Eanes de Cotón;
nas orixes o pazo pertenceu
os Luaces e Mariño de Lobeira,
despois de pasar por diferentes
mans no XIX ocupan a propiedade
os Pardo de Vera Fabeiro
que o usaron ata mediados do
século pasado, de feito Ángel,
un dos actuais propietarios, viviu
alí ata os dez anos . O pazo
estivo sempre moi integrado co
pobo de Negreira e de feito foi
súa primeira casa consistorial;
Vitoriano Fabeiro, avó do actual
propietario, foi médico na vila e
alcalde durante a república; no
Pazo, onde tiña a consulta, sempre
atoparon medicinas os máis
desfavorecidos e algunha muller
sen recursos o quedar viúva fo
acollida no Cotón; do bo recordo
que deixou da mostra o busto
que diante do centro médico o
lembra e que foi construído por
suscripción popular.
As costas do pazo atópase
unha magnifica carballeira con
outros arbores centenarios que
pertence tamén as edificacións
aínda que en este caso a fami-
lia mostrouse disposta a cedela
para disfrute dos veciños pero a
administración local nunca tivo
en conta a proposta. Os edificios
ocupan máis de 21.000 m 2
e agora solo son usados en verán
de forma continuada aínda
que durante o inverno os
propietarios acoden de cando
en vez para realizar limpezas
e arranxos. Foi usado tamén
para rodar a película La Promesa
protagonizada por Carmen
Maura e na que se pode ver o
interior do Pazo en toda a súa
beleza.
O Pazo do Cotón e un labirinto
de recordos e pedras que forma
parte indisoluble da historia
da vila de Negreira, un espazo
que preservar e poñer en valor
non so por ser unha construción
única se non por ser o berce do
que saíu a vila de Negreira.
Fotos: Loli Fdez.

marzo 2015 e ti de quén ves sendo? 15
Laura Bugalho
O día que transcribimos esta
entrevista coñecemos a noticia
dunha adolescente transexual
que decide suicidarse nos Estados
Unidos e iso nos achega un
pouco máis a Laura Bugalho e a
súa loita permanente contra a exclusión
social e a inxustiza.
Nacida en Compostela lembra
a súa infancia como un tempo
cheo de silencios “teño boas
lembranzas e de silencios, moitos
silencios, de ser gran controladora
de tempos de toda a
xente que convivía comigo e eu
con ela para poder vivir Laura
nos espazos e nos tempos,
si mudaría dalgúns colexios
nos que estiven a violencia que
se exercía sobre os diferentes
e sobre todo mundo”. O paso
adiante para ser Laura foi probablemente
a mellor escola sobre
exclusión e integración “foi
unha andaina vital de subidas
e baixadas, cando Laura nace,
cando nazo socialmente, non
todo foi fácil, era un tema moi
descoñecido; había valoracións
de teóricas do feminismo que
as mulleres trans eramos o
último intento dos homes de
inmiscuirnos no mundo das
mulleres, e dicir que había
moito que batallar y un pouco
foi apoios que recibín de compañeiras
que estaban dentro y
me fixeron estar e gañar o espazo;
non foi un regalo foi un
a identidade do feminismo
traballo e non individual, creo
que colectivo”; ademais da loita
por entrar no mundo feminista
que entendía como seu, Laura
tivo tamén que enfrontarse a
moito do establecido en distintos
ámbitos da sociedade “estaba a
clave médica pero tamén a xudicial
xa que era pelexar contra
a Dirección Xeral de Rexistros
e Notariado, en eses casos se
non tes as cousas claras non
tiras para adiante ... son procesos
que te quitan a pel a xiróns,
son conquistas con complicidades
moi lindas pero digamos
que nada regalado”.
Laura Bugalho sufriu en
propia carne o mal uso das ferramentas
do estado; as súas
denuncias de corrupción policial
a levaron a ser denunciada por
falsidade documental no transcurso
da operación Peregrino,
para ela hai unha realidade hostil
que algunha xente desexa que
non sexa real “eu creo que non é
que a xente non vexa as inxustizas
ou os acosos policiais, é
evidente que hai xente que non
o quere ver, pero a xente que o
ve desexaría non velo porque a
realidade é tan hostil que parece
que si pisas sobre o chan non
desexas ver que mais abaixo
hai un submundo no que se
moven certas forzas, os intereses
mais escuros da política, os
mais claros as veces cando te
esnafras contra eles, y están tamén
os corpos e forzas da seguridade
do estado que eu sei que
en algún caso poden estar pouco
convencidas pero en todo
caso obedecen ordes, como lle
contestaba a un policía, o outro
día nun desafiuzamento, non
creo que recibades ordes de
mallar na xente e en todo caso
esas ordes non as comprendo”.
Laura pensa que os vasos comunicantes
de Torricelli non son
de fluídos se non de persoas que
están nas marxes da sociedade
“hai unha comunicación que
flúe con sinerxías, con ansias
de crear rede; a soidade nas
marxes, e estou falando das
traballadoras do sexo, da xente
inmigrante, da xente con VIH,
da xente con hepatite C... toda
esa xente nos encontramos
porque nos vemos dentro da
exclusión, porque nos tempos
que corren con este goberno
que temos, que padecemos, nos
encontramos con moitas facilidades
e crease aí unha rede
que é perigosa porque a poden
romper con denuncias falsas
por exemplo”.
O traballo con emigrantes faise
máis duro desde un pais como
Galicia no que hai emigrantes
en cada casa, máis duro porque
incluso con nosos emigrantes temos
reparos “pasaba con xente
emigrante retornada, cando
aínda non eran retornados se
non que viñan de turismo o día
do patrón se lles dicía que ben
que viñestes e o día que dicían
que volvían para quedarse a
porta non estaba nin entreaberta
pechábase en moitos
dos casos, iso é lastimoso para
calquera de nos e é moi duro,
algunha das compañeiras que
teño agora vivindo en Latinoamérica
son compañeiras
que aquí foron ninguneadas,
tamén polo sistema que temos
aquí de mercado laboral “.
Laura recibiu recentemente o
premio Nicolás Salmerón de
Dereitos Humanos no apartado
de liberdades sexuais o que supuxo
un recoñecemento a súa
labor de todos estes anos; está
nun momento de cambio no que
a pouco terá que decidir seguir
aquí ou marchar para América
Latina desde onde se lle reclama
“estou nun momento de
inflexión, pasan por min momentos
de tomar decisións
que a curto o mediano prazo
hai que tomar, pasan por min
América Latina, pasan as invitacións
de traballar alá apetecibles
e apetitosas, non tanto
economicamente en canto a
calidade humana que hai alá y
a capacidade que teñen alí de
proxección social; aqui vendo
o panorama político partidario
e político en xeral estamos
nunha situación na que nos sobrepasaron
os problemas, non
somos capaces de ver que o inimigo
é común e aí nos deberíamos
de xuntar, e ala iso si que
está claro; en moitos países hai
un reclamo de participación
de que eu vaia para alá, este
ano vou a ter varias oportunidades
de estar en Brasil, en
Guatemala, en Ecuador; estiven
recentemente en Uruguai
que seria a base desde a que
pilotar toda América Latina,
alí hai unha maneira diferente
de ver o feminismo dun xeito
máis amplo máis global, que
xa lle chaman transfeminismo
por si mesmo”. A situación dos
movementos LGTB en América
dista moito de ser a de Europa
e iso é tamén unha razón para
a loita de Laura “hai veces en
que chega un goberno dun ha
fronte ampla, como pasou en
Uruguai, que leva postulados
de feminismo i e tanta febleza
que un novo goberno pode
mudar por completo a política
porque non hai algo que asente
a política de xeito que non
sexa movible; hai realidades
que son moito máis duras que
as nosas, ser gay ou lesbiana
en algúns países e moito máis
complicado que aquí, aquí en
ese sentido temos un avance;
alá hai outro tipo de traballo,
moito máis colaborativo entre
países, e non dun xeito definitivo
pero pasar unha tempada
alá pode ser moi san”.
A serenidade de Laura o falar
transmite a confianza que calquera
necesita, a que necesita
que está nas marxes da sociedade,
un espazo no que por unhas
razóns ou outras todos estamos
en certo modo, en certo modo
todos somos Laura Bugalho en
algún momento.
Fotos: Loli Fdez.

16
Lindeiros

marzo 2015 17
dentalmacia.com
981 521 090

18 pasou
Lindeiros
2º Fantasía de África (Tomiño) en Bertamiráns. Foto: concello de Ames
1º Simios na rúa ( Portonovo) en Bertamiráns. Foto:: concello de Ames
2º “V” ( Vitre - Frades). Foto: concello de Frades
O Entroido vivíuse
na bisbarra
Disfrutando da festado Entroido no pavillón polideportivo de Ponte Carreira. Foto: concello de Frades
Pasou o Entroido e cada edición
e máis xente a que participa
nos festivais que organizan os
concellos. Este ano recibimos
no xornal unha queixa dunha
veciña de Ames xa que as comparsas
que acadaron o segundo
e terceiro premio viñeron de
Tomiño e coincidiu que o ano
pasado acadaran o primeiro, no
xurado estaban dúas profesoras
de plástica e un concelleiro polo
que non parece que sexa algo
máis que unha consecuencia
pero si é certo que nos vindeiros
anos estaría ben ter unha categoría
para as comparsas locais
si é que seguen vindo outras de
fora.
Xunto os festivais cada ano
se celebran distintos obradoiros
encamiñados a manter a tradición;
no caso de Oroso foron o
importante e fixeron un para
aprender a facer filloas encamiñado
os máis cativos, os disfraces
poderán desaparecer pero
as filloas estñan garantidas con
obradoiros como estes.
Os Xenerais da Ulla cada ano
contan con máis apoio e congregan
máis xente. Esta edición os
atranques se centraron na corrupción
e na política na maioría
dos casos,; en Vedra realizaron
ademais un obradoiro de traxes
de xeneral que é outro xeito de
mellorar a festa e preservala
para as novas xeracións.
Unha festa a do Entroido que
pasou en poucos anos de estar
medio morta a gozar dunha
magnífica saúde, algo do que
todos nos alegramos ainda que
falta publicitala adecuadamente
fora do noso entorno.
Desfile moi concurrido de sábado de piñata nas rúas de Ordes. Foto: concello de Ordes
Entroidada en Ordes. Foto:concello de Ordes

marzo 2015 pasou 19
Concurso no polideportivo municipal de Sigüeiro . Foto: concello de Oroso
1º Premio - A comparsa “ Os Amish” de veciños - as de Ordes gañóu en Oroso. Foto: concello de Oroso
Feira do 5 en Touro cos Xerais do Ulla. Foto: concello de Touro
Queima do Meco en Santiago. Árabe. Foto: concello de Santiago
Os Xerais do Ulla en Fao. Foto: concello de Touro
Os Xerais do Ulla en Fao. Foto: concello de Touro

20 pasou
Lindeiros
Música e Entroido nos colexios de Teo
As actividades formaron parte do programa da concellaría de educación
Coincidindo coa celebración
do Entroido os colexios de Teo
acolleron actividades musicais
propostas dentro do programa
ofertado pola Concellaría de
Educación. Os artistas Xoán Curiel
co seu espectáculo “Estamos
no verán” estivo nos CEIPs de
Calo, Os Tilos e A Ramallosa e
Susa Herrera cos seus “Cantos
animais” estivo cos máis cativos,
os nenos e nenas do CRA de Teo.
O CRA de Teo celebrou a
súa festa antes do concerto de
Susa Herrera na Casa Común
de Rarís; a través dos traxes do
alumnado, a artista fixo unha
particular homenaxe ao Entroido
dos xenerais da Ulla. Os máis
cativos vestíronse de xenerais cos
seus triscornios e ata cabalos.
Tamén houbo lugar para o coro
de bonitos e como en tempo de
Entroido vale todo as figuras dos
xenerais mesturáronse con homes
e mulleres prehistóricos.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros
No CRA de Teo os cativos luciron de prehistóricos e os maiores vestiron de Xxenerais do Ulla . Foto: concello de Teo
Os nenos de Oroso abriron o
Entroido nos colexios
As dúas escolas e os colexios rurais agrupados
celebraron os seus festivais
A forte e continua choiva que
caeu en Oroso impediu a celebración
do que tería sido o primeiro
desfile conxunto dos dous
colexios de Sigüeiro, acompañados
polos rapaces e rapazas do
Centro Rural Agrupado (CRA).
Sen embargo, non impediu que
se celebraran dos distintos festivais
de Entroido previstos por
cada centro. O auditorio do centro
cultural Fernando Casas e
Novoa de Sigüeiro acolleu o tradicional
Festival de Entroido do
CRA de Oroso; ataviados con
disfraces feitos por eles mesmos,
polo escenario do centro
cultural foron pasando as comparsas
de nenos de Deixebre,
Senra, Vilacide e Trasmonte.
Pola súa banda os nenos e nenas
do novo colexio de Sigüeiro
celebraron a festa a cuberto
nas novas instalacións educativas
do municipio; os cativos do
CEIP participaron ademais desde
as gradas do pavillón na festa
do CRA.
Fontes: concello de Oroso, Lindeiros
Os cativos de Brión viviron o
Entroido na gardería
A festa contou coa participación de máis de 100 veciños
Veciños, pais e cativos disfrutaron
da tradicional festa de Entroido
dos meniños da gardería
municipal de Brión. A choiva
obrigou a que todos os actos tiveran
lugar a cuberto, polo que
o desfile previsto polo exterior
das instalacións tivo que realizarse
no patio cuberto.
A temática deste ano foron a
sinalización viaria (para os máis
pequenos) e o mundo dos contos
(para os máis maiores, que
foron caracterizado de ratos no
“Frautista de Hamelin” ou de
pitos para “Mamá Galiña e os
seus poliños”). Uns disfraces
de Entroido feitos con materiais
reciclados e que foron elaborados
durante a pasada semana
polos propios cativos, coa axuda
dos seus mestres e dos seus
familiares.
Fontes: concello de Brión, Lindeiros
Disfrutando do Entroido na gardería Foto: concello de Brión
Un momento do festival en Oroso. Foto: concello de Oroso
Disfrutando do Entroido na gardería Foto: concello de Brión

marzo 2015 pasou 21
Rematan as obras das igrexas de
San Agustín e de Figueiras
Foron levadas a cabo pola oficina técnica do Consorcio de Santiago
O programa de mantemento e
mellora levado a cabo pola oficina
técnica do Consorcio comezara
o mes de decembro os
arranxos na igrexa de San Agustín;
tal como indica o arquitecto
responsable, Pablo Tomé, “a
limpeza xeral da fachada principal
da igrexa e das súas dúas
torres consistiu na eliminación
das plantas, algas, musgos e liques
con cepillo manual e auga
sen presión para non danar as
xuntas nin a pedra. Tamén se
retirou a vexetación superior
desenvolta sobre unha grosa
capa de substrato vexetal, xerado
pola sucesiva acumulación
de restos vexetais”. Ademais de
estes traballos consolidáronse
tres dos apoios das campás da
torre sur e para iso inxectouse
un tipo especial de resina nas fisuras
existentes cun microcosido
dos fragmentos con aparente
risco de desprendemento. Neste
proceso conseguiuse eliminar
media tonelada de plantas. As
obras en este caso tiveron unha
inversión de 49.292,40 euros.
No caso da igrexa románica
de Santa María de Figueiras a
finalidade era atallar o problema
de entrada da auga da choiva
a través do campanario e que
afectaba ao inmoble. A arquitecta
da Oficina Técnica do Consorcio
responsable desta obra,
Idoia Camiruaga, indica que
se limpou a fachada principal,
de cantería, en especial o campanario,
no que se eliminaron
os restos das xuntas dos planos
horizontais, moi danadas e espidas.
“Rexuntáronse de novo,
o máis profundamente posible,
con argamasa de cal con áridos
con propiedades hidráulicas, rematando
superficialmente con
argamasas tratadas con áridos
mesturados para dar unha cor
similar á das fábricas” -explica-.
Tomáronse con chumbo algunhas
pezas do sistema de toque
das campás, que estaban soltas,
e fíxose o mesmo coa cruz de
ferro do remate e o pararraios.
En este caso o orzamento global
de 22.687,50 euros.
Fontes: Consorcio
Lindeiros
de Santiago,
Igrexa de Figueiras. Foto:Consorcio de Santiago
Torre da igrexia de S. Agustín. Foto: Consorcio de Santiago
Veciños de Frades participan
nun curso de cociña
Ten lugar tódolos venres en Ponte Carreira
Un total de dezaseis veciños e
veciñas de Frades comezaron o
mes pasado un curso de cociña,
que terá lugar todos os venres
ata o final do mes de marzo no
local social de Ponte Carreira, en
horario de 16:30 a 19:30 horas.
Durante as clases, os alumnos
e alumnas aprenderán tanto conceptos
teóricos (nocións básicas
de manipulación de alimentos,
Francisco Caamaño presentou
‘Democracia federal. Apuntes
para España’
O acto estivo organizado pola Asociación
Inquedanzas de Ordes
de dietética e de nutrición) como
principios básicos de cociña e de
repostería.
Os veciños e veciñas de Frades
aprenderán a elaborar todo
tipo de platos e doces; ao tempo
se introducen nas bases da
conxelación de alimentos ou da
preparación de conservas.
Fontes: concello de Frades, Lindeiros
Os cociñeiros do curso de cociña Árabe. Foto: concello de Frades
O Museo do Traxe Juanjo
Liñares volveu a ser escenario
dunha presentación literaria. O
exministro de Xustiza Francisco
Caamaño, convidado pola
asociación cultural Inquedanzas,
acudiu para dar a coñecer
o seu libro ‘Democracia federal.
Apuntes para España’.
Gran número de veciños e veciñas
acudiron a este evento no
que, tras escoitar a disertación
do político sobre o modelo federalista,
tiveron a oportunidade
de iniciar un vivo debate co
autor.
Entre os asistentes figuraban a
tenente de alcalde, Silvia Marín,
e os concelleiros de Cultura e
Diversidade Funcional, Ramón
Vázquez e Lucía Iglesias. Xesús
Pedreira, líder dos socialistas ordenses,
foi outro dos que non se
quixo perder o acto.
Fontes: Psoe Ordes, Lindeiros
X FESTA DA MERENDA
FRADES 2015
DOMINGO 29 DE MARZO
Área recreativa “Os Pasos”
Merendas e pulpería todo o día
A partir das 12:00 horas: degustación gratuíta das tortillas de masa
con torriscos elaboradas aló mesmo
Ás 13:30 horas: actuación da CHARANGA MEKÁNICA
Ás 15:00 horas: FOLIADA DA MERENDA coa actuación dos grupos:
Reviravolta de Lardeiros
Gharatuxa
A Xunqueira das Encrobas
Sarillo de Aiazo
Agrocovo de Esteiro
Ás 19:30 horas: Gran
verbena coas orquestras
Organiza:
AAVV
“Os Pasos”
PARÍS DE NOIA
Colabora:
Concello
de Frades
E
CINEMA
GPS: 43º 0´ 58” N
8º 16´ 54” W

22 pasou
Lindeiros
Homenaxe os enxeñeiros veteranos
O Colexio Oficial Celebra con estes actos o seu 35 aniversario en Compostela
A Delegación de Santiago
de Compostela do Colexio de
Enxeñeiros Industriais de Galicia
(ICOIIG) vén de celebrar o
seu 35 aniversario cunha cea na
que se fixo unha homenaxe aos
cinco colexiados máis veteranos
adscritos e que levan máis de 35
anos como colexiados, xa que
se colexiaron incluso antes da
creación da propia delegación
compostelá.
Os cinco homenaxeados
foron:
Camilo Nogueira Román, político
e economista. Foi deputado
autonómico e eurodeputado.
Xan López Facal, político e
economista. Foi director económico-financeiro
de SODIGA,
profesor da USC e deputado
autonómico.
Xosé Manuel Arufe Rieiro,
político e empresario. Foi elixido
alcalde de Santa Comba nas
primeiras eleccións democráticas
e foi presidente da asociación
de empresarios de Santa
Comba.
Jaime Ángel Campo, enxeñeiro
industrial que desenvolveu
a súa actividade profesional na
CRTVG e que foi subdelegado e
delegado da Delegación de Santiago
durante varios anos.
Vicente Villar Vaamonde,
enxeñeiro industrial dedicado
ao exercicio libre da profesión.
Ten traballado en distintos sectores
(forestal, obra civil, minería,
naval, industrial...) tanto en
Galicia como a nivel internacional,
sendo durante moitos anos
o enxeñeiro industrial que máis
proxectos visaba no Colexio.
Nas intervencións, todos coincidiron
en agradecer a homenaxe,
defender a importancia do
enxeñeiro industrial no desenvolvemento
da nosa sociedade
e en solicitar un maior uso do
idioma galego nas comunicacións
internas e externas do
Colexio.
Camilo Nogueira asegurou
que o Colexio “non é só
para defender os dereitos desta
profesión. Se os enxeñeiros
industriais galegos tiveramos
conciencia de país seriamos
Fontes: Fundación Araguaney,
Lindeiros
unha achega fundamental”; pola
súa banda, Vicente Villar Vaamonde
quixo facer un triplo recoñecemento:
“A la generación
que nos precedió, que fue la que
fundó el Colegio. A mi generación,
que lo mantuvimos. Y a
los jóvenes, que sois el futuro”.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros.
Os homenaxeados. Foto: Colexio de Enxeneiros
A familia Paz Camps dona
dous cadros o concello de Teo
O pintor pasou parte da súa infancia no concello
A familia do pintor Modesto
Paz Camps entregou dous cadros
ao Concello de Teo como
mostra da forte vinculación
entre a familia e este municipio;
esta relación vén da súa
xuventude cando seus pais eran
mestres en Bamonde e pódese
apreciar na súa obra, con moitas
referencias a toda a zona do Val
do Ulla e moi especialmente a
elementos do propio municipio
teense.
Na Casa do Concello de Teo
hai unha mostra de cadros de
Modesto Paz Camps e a familia
quería facer entrega de dúas
obras máis para o fondo do
Concello; os irmáns María Ángeles,
Mercedes e Adolfo Paz
Camps fixéronlle entrega dos
dous cadros ao alcalde Martiño
Noriega e á concelleira de Cultura
Carme Hermida.
As obras elixidas foron unha
imaxe da ponte de Pontevea
e outra dun carro. A elección
xustifícase pola temática dos
cadros. Nun deles recóllese un
referente patrimonial do Concello
como é a ponte de Pontevea
e no outro elementos da tradición
rural de Teo. Na entrega
dos cadros estiveron presentes
o alcade Martiño Noriega e a
concelleira de educación Carme
hermida.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros.
Ordes mestura o apoio o
comercio e o galego
A Mancomunidade centra a campaña no idioma
O Servizo de Normalización
Lingüística (SNL) da Mancomunidade
de Municipios da
Comarca de Ordes escolleu o
ámbito comercial para emprender
a primeira campaña do ano
en materia de dinamización
idiomática. ‘O galego vende’ ten
como obxectivo fundamental
estender o uso da lingua galega
no ámbito do comercio e incidir
na idea, tanto para a cidadanía
como para os profesionais do
sector, de que o uso do galego
pode favorecer este e outros tipos
de relacións.
A dinámica inclúe colaboracións
coas asociacións de comerciantes
coa finalidade de
resaltar o positivo de atender en
galego de xeito habitual.
Dende o SNL fomentarase o
uso do galego nos escritos, tíckets,
avisos, carteis, publicidade,
páxinas web e redes sociais
dos establecementos, cando
menos en igualdade co castelán.
Outros apoios que se brindarán
aos comerciantes de xeito totalmente
gratuíto son o reparto de
folletos informativos, a promoción
da dita campaña, así como
o asesoramento personalizado
para poder aplicar con efectividade
o Plan Xeral de Normalización
da Lingua Galega no
ámbito empresarial.
Fontes: Mancomunidade de Ordes,
Lindeiros.
Momento da entrega dos cadros de Paz Camps. Foto: concello de Teo
Establecemento adherido á campaña. Foto: Mancomunidade de Ordes

marzo 2015 pasou 23
O Pazo do Faramello lembra con árbores as
vítimas do Alvia
10 árbores máis foron plantadas no
xardín do recordo
O pasado ano o Pazo do Faramello
anunciou a cesión dunha
parte do seu terreo para a realización
dun xardín de carácter
público para rendir homenaxe ás
víctimas da traxedia ferroviaria
do 24 de xullo do pasado 2013 en
Santiago de Compostela.
A proxección e desenrolo do
proxecto, que foi realizado de
forma totalmente altruista pola
Fundación Juana de Vega, unha
das mellores escolas de paisaxismo
de Europa, estará composto
por 79 árbores do amor (Cercis),
unha árbora por cada víctima.
Gracias ás donacións privadas
que se foron recibindo nestes últimos
meses puidéronse adquirir
10 árbores que foron plantados
nunha xornada moi emotiva; con
familiares chegados de distintos
puntos de España e Galicia e
baixo unha constante chuvia as
árbores foron pouco a pouco o
sitio no que lembrarán para sempre
os falecidos na traxedia de
Angrois.
Cata en una tienda de moda
La tienda
amiense
Combina
con Vino
organizó
el evento
Fontes: Pazo do Faramello, Lindeiros.
Cuando abrió Combina con Vino su intención fue siempre la de
distinguirse de otras tiendas de moda, lo hizo con su decoración
en donde colores y muebles están muy vinculados al mundo vitivinícola
y lo ha confirmado con un evento que ha resultado ser
todo un éxito.
La cata era solo para mujeres y las 15 plazas se cubrieron enseguida
lo que augura un buen futuro a este tipo de iniciativas;
se trataba de catar distintos vinos de la Ribeira Sacra y para ello
contaron con la participación de un enólogo que explicó las características
de los caldos y como reconocerlas.
Una buena iniciativa que puede marcar una línea a seguir en comercios
de este tipo, combinando eventos que podrían parecer alejados
de una tienda de moda pero que sin embargo han resultado
todo un éxito.
Chevere voltou a Teo coa
Ultranoite no “Pais dos ananos”
A compañía presentou as actividades para este ano
O recente Premio Nacional
de Teatro fixo balance de 3
anos de estancia en Teo e presentou
as actividades para o
presenta ano. Un balance que
deixa 28 espectáculos creados
no concello e 147 funcións no
auditorio da Ramallosa cun
índice de ocupación do 78%
o que demostra o bo funcionamento
de este modelo de
Un momento do acto de homenaxe ás vítimas. Foto: Loli Fdez.
traballo. O longo de ese 2015
a compañía fará unha xira por
Latinoamérica, traballa xa en
unha nova UltranoiTeo, continuarán
con “As fillas bravas”
un teatro enfocado a terceira
idade e con “ala o fondo hai sitio
dabondo” pensado para rapaces
de entre 7 e 11 anos.
Chevere quixo ademais agradecer
a aposta do concello de
Teo por un modelo de colaboración
que a Xunta deixou de
financiar no ano 2012 e que
sen embargo queda demostrado
que rende non so para a
compañía se non tamén para o
pobo que a acolle.
Fontes: concello de Teo, Lindeiros.
Posta en escea dun emotivo repaso dos 20 anos de Chévere. Foto: Loli Fdez.

24 pasará
“Miradas que falan” ata o 15
de marzo na Granell
A exposición poderá verse ata maio en outros
concellos da comarca
O Museo Fundación Eugenio
Granell inaugurou en febreiro a
exposición “Miradas que Falan”
do fotógrafo Esteban de la Iglesia,
que poderá visitarse ata o 15
de marzo.
A exposición recolle unha
serie de fotografías realizadas
polo artista na residencia Pai
Menni (Betanzos, A Coruña),
que ofrece atención integral a
persoas con discapacidade intelectual.
Nove actrices e actores
galegos participaron de forma
altruísta neste proxecto co que o
Centro quixo sensibilizar e promover
a inclusión das persoas
con discapacidade na sociedade.
Luis Zahera, Isabel Blanco,
Camila Bossa, Víctor Mosqueira,
César Goldi, Patricia
Vázquez, Yolanda Muiños,
Belén Constenla e Blanca Cendán,
quixeron participar neste
proxecto no que se confrontan
9 retratos de persoas con discapacidade
intelectual, todos eles
usuarios do Centro Pai Menni,
cos destas actrices e actores.
Miradas que Falan exporase,
do 18 ao 29 de maio, na Comarca
do Sar, en colaboración
coa Asociación de Pais e Mais
de Persoas con Discapacidade
Intelectual da Comarca do Sar
(AMIPA).
Fontes: concello de Teo, Lindeiros.
O xornalista máis debuxado
do mundo instalarase os vindeiros
meses na Biblioteca Internacional
da Diversidade Cultural,
que o proxecto campUSCulturae
mantén na Biblioteca Xeral
da USC. A exposición ‘A volta
a Hergé en 80 linguas’incorpora
libros en oitenta idiomas da colección
atesourada polo compostelán
Pedro Rey Sanchiz,
director da Oficina Web da
USC.
Poderanse contemplar por
primeira vez obras editadas en
Lindeiros
O Mundo de Tintín exponse na
Universidade de Compostela
‘A volta a Hergé en 80 linguas’ permanecerá até finais de maio
linguas como o alsaciano, o tahitiano,
o cantonés, o bengalí, o
romanche, o crioulo reunionés
ou o mongol; así como todas
as linguas faladas en Bélxica, a
patria de Hergé e de Tintín, 15
diferentes códigos lingüísticos
mantidos por unha comunidade
cultural de non máis de 10 millóns
de persoas.
Tamén será posible admirar
algúns obxectos relacionados co
mundo tintiniano que forman
parte da colección de Pedro
Rey, embaixador de Hergé en
Compostela e un dos máximos
expertos en tintimanía que hai
actualmente en España.
A exposición, cofinanciada
pola Culture Agency da UE,
completarase cun programa de
actividades que terán igualmente
a Tintín como protagonista.
Charlas, encontros con tradutores
, obradoiros e cineforums
converterán a Biblioteca Internacional
da Diversidade Cultural
na capital para tintinófilos
até finais de maio.
Cartel da exposición “Miradas que falan”. Foto: concello de Teo
Pedro Rey con parte da súa colección. Foto: USC
Ciclo de piano Ángel Brage
O pianista Lars Vogt dará o concerto inaugural o día 19
O ciclo de piano Ángel Brage
naceu no 2008 para homenaxear
o pianista compostelá no 25 aniversario
do seu pasamento. O
alemán Lars Vogt inaugura o
Ciclo de Piano Ángel Brage con
obras de Schubert, un dos máis
prolíficos compositores para
este instrumento, Schoenberg
e Beethoven. A súa innegable
proximidade melódica e harmónica
fan das tres últimas sonatas
para piano de Schubert, compostas
no seu derradeiro ano de
vida (1828) e actualmente consideradas
entre as máis importantes
pezas mestras de madurez.
O ciclo continuará xa en
abril con Herbert Schuch e en
maio co Debut en Santiago de
Alexandre Tharaud. Todos os
concertos teñen lugar no Auditorio
de Galicia.
La Academia Lucaser en Negreira ofrece la posibilidad de
participar en un curso de ofimática, con un nivel 2 de cualificación
profesional e y que mantiene abierta la matrícula hasta
completar las plazas.
Serán 190 horas presenciales y los requisitos para poder realizarlo
son los siguientes: Nivel 2, Graduado escolar o Eso / certificado
profesionalidad nivel 2 /certificado de profesionalidad
nivel 1 misma familia y área profesional/ en los ciclos de grado
medio, poseer titulación académica o superar pruebas de acceso/
mayores de 25 y/o 45 años con acceso a la universidad superado
/ tener las competencias clave necesarias reguladas en el Real
Decreto 189/2013, de 15 de marzo.
Los contenidos van desde la internet o intranet hasta las hojas
de cálculo Excel, las bases de datos, el
tratamiento de textos o la realización
de presentaciones. En definitiva una
buena oportunidad de formarse en las
bases de trabajo de cualquier empresa
moderna.

marzo 2015 pasará 25
Comeza o ciclo de Jazz 1906
Ata o mes de xuño e trátase da 8ª edición
Serán 5 concertos de marzo a
xuño que se celebrarán no Teatro
Principal menos un maratón
que ocupará todo un día na Praza
da Quintana.
O baixista camerunés Richar
Bona, a alianza en torno o jazz
flamenco de Chano Dominguez
e Niño Josele, o trompetista
Dave Douglas e o contrabaixista
Christian McBride serán os
protagonistas dun dos mellores
ciclos de jazz de todo o estado.
O 22 de marzo terá lugar o
primeiro dos concertos con Richar
Bona; nacido nunha pequena
aldea de Camerún ten
compartido escenario cos máis
grandes desde Pat Metheny ata
Jaco Pastorius , no so é un excelente
instrumentistas se non
que pode converterse nun cálido
cantante ademais dun explendido
compositor. En esta xira presenta
“ Ten Shades of Blues...” o
seu último traballo no que recrea
10 pezas clásicas do blues baixo
o seu persoal punto de vista.
A cita o 22 de marzo no Teatro
Principal.
O baixista Richar Bona. Foto: Consorcio de Santiago
O 15 de marzo Miki Nadal
presenta a Mikipedia
A actuación está dentro do ciclo Falabaratos
O ciclo Falabaratos comezou
no 2012 coa intención de traer
a cidade os mellores monologuistas;
Nomes tan coñecidos
como os de Luis Piedrahita,
Dani Mateo, Faemino y Cansado,
Joaquín Reyes, Santi Millán,
Miguel Lago, David Guapo,
Dani Romero, Leo Harlem, Roberto
Vilar ou Luis Zahera son
algúns dos artistas que xa fixeron
rir ao público.
En este mes tócalle o turno
a Miki Nadal quen comezou a
súa traxectoria xunto a Pepe Navarro;
a súa consolidación foi a
partir de 1999, cando empezou
a traballar en El Informal. La
corriente alterna, El show de
Flo, El club de la comedia, Cafetería
Manhattan , Sé lo que hicisteis...
e Zapeando son algúns
dos espazos polos que ten pasado
este humorista que o día 15
chega o auditorio de Abanca en
Compostela.
XVIII Festa do Lacón con grelos
Os días 7 e 8 de marzo en Mesón do Vento
O Concello de Ordes, en colaboración
coa Asociación de
Veciños do Mesón do Vento,
organiza a XVII Festa do lacón
con grelos os días 7 e 8 de marzo,
na parroquia de Ardemil.
Na primeira xornada as portas
do recinto feiral abrirán dende
as 10 horas para exhibir un
gran número de cabezas de gando
e de maquinaria agrícola, Xa
pola tarde realizarase un desfile
e concurso de disfraces con
máis de 1.000 euros en premios,
e cuxa inscrición permanecerá
aberta ata o 5 de marzo a través
do teléfono 981 680 002.
O domingo a media mañá as
racións e bandexas de lacón con
grelos comezarán a repartirse
de balde polos bares e establecementos
do Mesón do Vento.
Á mesma hora disputaranse as
probas de andadura federada
galega de 2 e 4 tempos e as carreiras
de trotadores, nas que se
repartirán máis de 1.000 euros
en premios.
A partir das 20 horas, e xa
para concluír, unha actuación
musical porá o punto e final.
Un momento da edición do ano pasado Foto: concello de Ordes
Xardín suspenso, a nova
peza do CDG
Dirixida por Candido Pazó estrease o 14
O CDG volve o Salón Teatro
de Compostela en esta ocasión
cun drama. Xardín suspenso trata
dun amor non correspondido
ao que se entrega Lucía, unha arquitecta
nova que investiu todas
as enerxías na construción dun
depurado xardín sen plantas.
Estará desde o 14 nas fin de
semana do Salón Teatro, está
dirixida por Candido Pazó ,
Carlos Alonso se encarga da
escenografía e o vestiario e Alfonso
Castro da iluminación.

26 pasará
Marzo de contos en Compostela
O festival Atlántica enche a cidade de verbas
Chega a súa terceira edición un
festival que xoga cos simbolismos
mariños para unir os pobos
do atlántico en torno a narración
oral. Uruguai, Xapón, Portugal,
Galicia ou Inglaterra son algúns
dos lugares de onde proceden os
protagonistas de esta edición.
O Festival Atlántica non recibe
ningún tipo de patrocinio nin de
subvención pública nin privada,
só colaboracións en especie (cesión
de espazos e persoal técnico).
A maior parte dos custes
son asumidos pola organización,
incluído o pagamento a artistas,
que se sufraga a partir das taquillas
en boa parte dos casos, e a
loxística está cuberta a partir do
traballo desinteresado de voluntarios.
Este ano pódese colaborar
con A Fila Cero, trátase de doar
10€ (como mínimo) para apoiar
a supervivencia dun evento único
en Galicia e que pon en valor
e visibiliza unha das nosas mellores
artes tradicionais do país: a
tradición oral, proxectándoa para
o futuro.
12 de marzo. Xoves.
20.30h. José Luís Gutiérrez
“Guti” (Zamora) Contos Raianos.
Dado Dadá. 6 €.
22.00h. Francisco “Quico” Cadaval
(Galicia). Os inocentes. Dado
Dadá. 6 €
21.00h.Sofía Maul (Madeira). Explicaçao
do Amor. Catro a catro
(Vigo). De balde.
13 de marzo. Venres.
21.00h.
NoiteNegra.
Con Yoshi Hioki, Paula Carballeira,
Guti, Soledad Felloza,
Sofía Maul e os que cheguen.
Teatro Principal. 10 €.
14 de marzo. Sábado.
12.00h. Función para público
familiar a cargo do alumnado do
Centro de Interpretación da Oralidade
de Vigo coordinados porAna
Carreira e Paula Carballeira
Biblioteca Ánxel Casal. De balde.
12.00h. Yoshi Hioki. Contos populares
do Xapón. Centro Sociocultural
de Santa Marta. Público infantil. De
balde.
21.00h. Tim Bowley e Charo
Pita. Homenaxe a Tim Bowley: Contos
a dúas voces…ou non.A continuación,
noite de micro aberto cos participantes
do festival e convidados da Península.
A Nave de Vidán. 8 €.
15 de marzo. Domingo.
19.00h. Yoshi Hioki. Contos populares
do Xapón. Zona C. 6 €.
21.30h. Pepo Suevos. Humor Salvaxe.
Dado Dadá. 6 €.
16 de marzo. Luns.
20.30h. Magda Labarga (Canarias).
Falar con extraños. A Senra Café
(Pontevea, Teo). 6€.
22.00h. Celso F. Sanmartín (Galicia).
Contar. A Senra Café (Pontevea,
Teo). 6€.
21:00h. Patricia McGill (Uruguai).
Miradas con eco. Club La Radio. 6€.
17 de marzo. Martes.
21.00h. Avelino González. Historias
tenras e canallas. Zona C. 6 €.
18 de marzo. Mércores.
18.00h. Magda Labarga (Canarias)
e Patricia MacGill. (Uruguai). O mar
un mundo. Centro Sociocultural Fontiñas.
De balde.
21.00h. Paula Carballeira, José
Campanari, Ana Carreira e Charo
Pita. Noite do espectador. Dado
Dadá.
19 de marzo. Xoves.
18.00h. Homenaxe á Galicia Encantada.
Antonio Reigosa, Avelino
González, Pavís Pavós, Ángeles
Goás, Charo Pita e Rafa Quintiá celebran
os 10 anos da páxina de tradición
oral máis completa do país.
Museo do Pobo Galego. 6€.
20.00h. Magda Labarga (Canarias).
Falar con extraños. Zona C. 6€.
22.00h. Feche do Festival Atlántica
2015. Ana Lage (Portugal). Jogos da
vida. A Nave de Vidán. 6€.
Joan Baez estará en
Compostela o 28
Lindeiros
Actuará no Palacio de Congresos dentro do
ciclo de concertos Sons’15
Tratase dunha das figuras
fundamentais na historia da
música folk e segue a ser un
referente ideolóxica pola súa
coherencia vital. Comezou a
despuntar o fio da canción protesta
que naceu nos 60 para loitar
contra a guerra do Vietnam,
esa faceta política levouna a coñecer
a persoeiros como Martín
Luther King, Vaklav Havel ou
converterse en amiga de Nelson
Mandela; loitadora incansable a
favor dos dereitos humanos foi
a protagonista do primeiro tour
organizado por Amnistía Internacional
con fins benéficos.
O seu último álbum fué
?Day After Tomorrow?, a súa
primeira gravación en estudo
despois de cinco anos de silencio.
Joan traballou co produtor
Steve Earle e unha veterana
banda de Bluegrass que inclúe
a Tim Ou’Brien e Darryl Scott,
así como Viktor Krauss e
Kenny Malone. O álbum ofrece
tres cancións escritas por Steve
Earle e colaboracións con Tom
Waits ou Diana Jones. Na súa
xira mundial en 2009-2010, na
que celebrou o seu 50º aniversario
desde os seus inicios no seu
famoso show do Newport Folk
festival, Joan Baez visitou Vigo
tras máis de 30 anos sen actuar
en Galicia e deixando un concerto
memorable coas entradas
esgotadas. En 2015 por fin volve
aos escenarios españois e poderemos
gozar da súa voz e o seu
carisma.

marzo 2015 deportes 27
Club de Taekwondo
Wellness Sport Cacheiras
O Taekwondo é un deporte
olímpico que naceu en Corea; o
seu significado literal é camiño
do pé e do puño xa que nos seus
movementos úsase non só a parte
inferior do corpo se non tamén
as mans ou os cóbados.
Na área compostelá o Taekwondo
está unido á figura de
Yoon Yeo Bong, el foi o primeiro
mestre en chegar a Galicia en
1972 e despois de dar clase en
Ourense e Vigo instalouse en
Compostela facéndose moi coñecido
o seu ximnasio situado na
rúa Nova de Abaixo; polas súas
aulas pasaron moitas xeracións
de veciños de toda a comarca
polo que a cidade foi pioneira na
práctica deste deporte.
Alejandro Carreño é un dos
profesores do Club Wellness
Sport e leva practicando este deporte
desde hai 22 anos e é cinto
negro 4º Dan, os seus comezos
foron por mor de ser deporte
de exhibición en Seúl 88 e xa
deporte olímpico en Barcelona
92; explícanos que este deporte
achega á nenos coordinación,
elasticidade, flexibilidade e ademais
respecto e disciplina.
A partir das olimpíadas o taekwondo
comezou a facerse máis
coñecido e nos últimos anos
ao incorporar novas formas de
competición dun carácter máis
de exhibición o auxe levouno a
ser unha das artes marciais con
máis fichas federativas. Na actualidade
celébranse campionatos
de técnica, de combate e de
free style ou exhibición.
O Club Wellness Sport naceu a
partir do interese de Alejandro e
doutro profesor chamado David
por buscar unha continuidade no
traballo; ambos daban clase en
distintos sitios como a Universidade
ou as escolas deportivas de
Calo pero hai 3 anos instalaron a
súa base no ximnasio Wellness
Sport en Cacheiras reunindo
todo o bo que tiñan en torno ao
proxecto; na actualidade o Club
ten 75 licenzas federativas e participa
habitualmente en campionatos,
no último celebrado en
febreiro conseguiron clasificar a
un cadete para o campionato nacional
o que demostra que están
no bo camiño.
O alumno máis pequeno que
teñen é de 4 anos; Alejandro
explícanos que a esas idades asimilan
todo moito máis rápido as
normas básicas e a medida que
crecen é moito máis fácil que
aprendan. O club ten non só nenos
e pódense ver nas súas clases
adultos de distintas categorías,
desde os cintos máis baixos até
algún negro.
Alejandro cóntanos que é na
actualidade cando o club está
a vivir o seu mellor momento;
marcáronse unha serie de obxectivos
como a propia creación do
Club, que os nenos se federaran,
competir en técnica primeiro e
logo en combate e a clasificación
dun alumno para o nacional é a
proba de que se han ir cumprindo
todos. Contan xa con equipos
en categorías junior e cadete e a
intención é seguir traballando
con elas á vez que se tentan incorporar
outras e máis alumnos.
Fotos: Loli Fdez.

28 deportes
Encontro de escolas de rugby en Compostela
O Santiago Rugby Club e a escola de rugby de Santiago foron os organizadores
Nun día marcado pola chuvia
pero tamén polo bo ambiente
celebrouse este encontro de es-
colas de rugby que contou coa
asistencia de 250 rapaces. A
participación dos pais, animando
desde as grandes axudou a
esquecer o mal tempo.
O encontro contou coa presenza
de Cesar Sempere, un dos
mellores xogadores de Rugby
españois que se mostrou encantado
coas novas xeracións que
garanten a continuidade do deporte
na comunidade
No encontro participaron o
CRAT de Coruña, Zalaeta de
Arteixo, Fendetestas de As Pontes,
Ferrol, SRC de Santiago,
PRC de Pontevedra, Ingleses de
Vilagarcía, Ourense, Vigo e a
do Bierzo.
A xornada rematou co partido
de liga sub 14 entre o PRC e o
CRAT.
Lindeiros
Se tes algo que
contar,
comunicar
denunciar
escríbe
contacto@
lindeiros.com
ou
chama ao tfno
634 747 956
Un momento do partido sub 14 que pechou o acto. Foto:Santiago Rugby Club
Fontes: Santiago Rugby Club,
Lindeiros.
XX Carreira Popular de Ordes
David Santos e María Jesús Gestido soben o podio
Medio milleiro de corredores
participaron na vixésima edición
da carreira popular de Ordes.
Entre os participantes estiveron
nomes propios recoñecidos a
nivel nacional, como é o caso de
María Jesús Gestido, campiona
de maratón de España, quen se
alzou co primeiro premio na carreira
absoluta dentro da catego-
ría feminina. No caso dos homes
a clasificación encabezouna o
corredor local David Santos. No
referente aos atletas locais os mellores
clasificados foron Carlos
Fernández, Pablo Raña e Alberto
Candal, mentres que no caso das
mulleres as protagonistas foron
Ana Belén Ferreiro, Carmela
Becerra e Raquel Ruibal. Jesús
Bernal Gómez e María Victorina
Pérez foron os premiados na
categoría veteráns, mentres que
Iván Vilariño e Aitana Gracía o
foron como os máis xoves.
Un bo xeito de celebrar o vixésimo
aniversario e un gran traballo
de organización.
Fontes: concello de Ordes, Lindeiros.
96 ciclistas no Gran Premio
Concello de Oroso
A proba estivo organizada polo Club Ciclista
Tambre Bike e o concelo
O concelleiro de Deportes
de Oroso, Luís Rey Villaverde,
foi o encargado de dar a saída a
unha competición federada que
se disputou sobre unha continua
chuvisca, que non causou ningunha
incidencia reseñable pero
que restou asistencia por parte
da veciñanza. Aínda así, máis
de trescentas persoas animaron
a pé de rúa aos ciclistas.
Dende o Club Ciclista Tambre
Bike amósanse moi satisfeitos
do resultado desta proba xa
que “traballamos arreo durante
estes dous últimos meses para
tratar de organizar esta carreira
coa maior profesionalidade posible.
Con todo, seguro que cometemos
algúns erros polos que
pedimos desculpas”. Ao remate
da carreira entregouse a cada
participante unha bolsa conmemorativa
con algo de avituallamento
líquido e sólido.
Fontes: concello de Oroso, Lindeiros.
Paso dos corredores no momento da saída da proba. Foto:concello de Ordes
Participantes polas rúas de Sigüeiro Foto:concello de Oroso

marzo 2015 deportes 29
O Oroso TM consegue un
bronce no campionato
nacional de cadetes
Javier Benito acadou a medalla na categoría sub 23
O mes pasado celebrouse en
Valladolid o Torneo Estatal Nacional
de Tenis de Mesa, onde se
reúnen os 48 mellores xogadores
de cada categoría de idade. O
Oroso TM acudía con: Alexandre
Igrexas en Alevín Masculino,
Uxio Regueiro en Xuvenil
Masculino, Silvia Alvarez e Sara
Martínez en Xuvenil Feminino,
Olaya Cea en Sub23 Feminino,
Javier Benito e Javier Obelleiro
en Sub23 Masculino e Cristina
Fernández en Senior Feminino.
En liñas xerais bos resultados
para os orosinos, xa que todos
eles excepto o mozo Alexandre
Igrexas, conseguían pasar a primeira
fase de competición e clasificarse
así entre os 24 mellores
de España das súas respectivas
categorías. Os que chegarían
máis lonxe serían os xuvenís
Uxio Regueiro e Silvia Alvarez
que chegaban a oitavos ambos
os (entre os 16 mellores da categoría)
a pesar de ser para ambos
o seu primeiro ano na categoría.
Silvia finalizaría nunha boa 9ª
praza mentres que Uxio faríao na
posición 12.
Mención á parte ten o Sub23
Javier Benito que conseguía alcanzar
as semifinais da proba
tras deixar no camiño a varios
xogadores da máxima categoría
nacional, entre eles a Alejandro
Calvo, xogador do CajaSur de
Priego e unha das máximas promesas
do tenis de mesa nacional.
Benito, non podería na semifinal
co burgalés Vilchez, levándose
finalmente o bronce da proba.
Fontes: Oroso TM, Lindeiros.
Equipo do Oroso TM que participou no Nacional. Foto:concello de Oroso
Xornadas Prácticas de Marcha
Nórdica en Santiago
A Fundación USC Deportiva as organiza este mes
A Marcha nórdica é unha
actividade física que consiste
en camiñar empregando uns
bastóns especiais. Dirixidas a
calquera persoa interesada, as
sesións serán os venres 6, 13 e
27 de marzo pola tarde cunha
duración de entre dúas horas e
media e tres horas, e descorrerán
pola Alameda, o Sarela e o
monte Pedroso. O curso estará
impartido por María Cecilia
García Carrara, licenciada en
Ciencias da Actividade Física e
o Deporte, máster en Actividade
Física e Saúde e especializada
en marcha nórdica.
Para participar nesta actividade,
cun máximo de 15 persoas,
deberase formalizar a inscrición
a través da páxina web da USC
Deportiva. O prezo do curso é
de 75 euros ou de 27 por sesión.
Os bastóns específicos para a
marcha nórdica serán proporcionados
pola organización.
Fontes: Fundación USC Deportiva,
Lindeiros
A Federación de
Fútbol denega unha
licenza a un infantil
Ames Novo denuncia que a única causa é
que o certificado de empadroamento
estaba escrito en galego
Despois de varios meses sen
dar licenza a un xogador infantil
da SD Milladoiro que leva varios
anos residindo en Galicia, pero
é natural doutro país, a Federación
Galega de Fútbol expide
unha licenza provisional que o
habilita para xogar en canto non
haxa unha decisión definitiva da
Federación nacional, e esta toma
finalmente a decisión de reter a
ficha, porque un dos documentos
que se lle demandan está escrito
en lingua galega.
Os impedimentos para que o
neno poida xogar ao fútbol nun
club federado teñen a súa orixe
nas controvertidas medidas que a
FIFA impón ás súas federacións
asociadas para evitar o tráfico
de menores; a inscrición ten que
cumprir unha serie de requisitos,
entre eles que os pais do xogador
pasen a residir no país por razóns
non relacionadas co fútbol ou
que o neno leve, a lo menos, cinco
anos residindo ininterrompidamente;
esta é a razón pola que
deben presentar un certificado
de empadroamento, e a Federación
Española aduce para reter a
ficha que a FIFA esixe que toda
a documentación a presentar ante
ela estea nunha das súas linguas
oficiais, e o galego non ten tal
condición.
Ames Novo nunha nota de
prensa denunciaba “Ante esta
inxustiza queremos afirmar en
primeiro lugar que a solicitude
de licenza foi ante a Federación
COMPRO
ORO
Y
PLATA
Rosalía de Castro,34
Local C
Milladoiro
Tfono: 981 533 636
Española, de ter que chegar esta
documentación a FIFA será
ela quen teña que resolver este
problema; en segundo lugar os
certificados de empadroamento
son modelos oficiais que cada
administración ten, e ao igual
que moitos datos no pasaporte
estarán no idioma do país de
orixe do neno, este certificado
estará no idioma da administración
outorgante; en terceiro
lugar o documento é expedido
por unha administración galega
(o Concello de Ames); en cuarto
lugar, despois de varios meses
coa documentación en mans da
Federación Galega e Española
como pode ser quer resolvan
agora denegando, por non entender
un certificado de empadroamento?;
en quinto lugar ,
como é posible que isto ocorra
por primeira vez agora (alguén
dúbida que os certificados de
empadroamento doutras comunidades
con lingua propia son
expedidas nos seus idiomas?).
Como pode ser que o único
prexudicado sexa un neno que
simplemente quere xogar ao
fútbol cos seus amigos no club
da súa localidade”.
O pleno municipal do mes de
marzo aprobou por unanimidade
reclamar a Federación Nacional
que solvente este e outros
problemas do mesmo tipo que
poidan aparecer.
Fontes: Ames Novo, Lindeiros.

30
Lindeiros
A TERRA
Xosé Marcial Díaz Manso
É enxeñeiro agrónomo e gandeiro naceu con concello
de A Bola en Ourense e vive en Ames desde fai
20 anos.Traballou no sistema de
información territorial de Galicia (SITGA) e
actualmente o fai no Instituto de Estudos do
Territorio (IET) da Consellería de
Medio Ambiente,
Territorio e Infraestruturas
Novos proxectos relacionados coa agricultura e a gandería ecolóxica xorden como setas no outono
polos montes e veigas de Galicia. O Consello Regulador da Agricultura Ecolóxica de Galicia, o
CRAEGA, desde os seus inicios alá polo ano 1997, ben rexistrando un incremento mantido da
superficie ocupada por este tipo de produción chegando no ano 2014 a unhas 16.000 ha. Estamos
a falar dun crecemento case exponencial que se mantén ano tras ano. Parece que mozos e mozas, e
outros que non o somos tanto, estamos apostando por un sector do que a sociedade demanda produtos
pola súa alta calidade, pola mellora que producen estes sistemas de produción na paisaxe agraria, pola
súa contribución a saúde humana e polo respecto que amosan ao medio ambiente. Estas últimas apartacións
son as que algúns chaman externalidades que tan importantes desde o punto de vista social e
medioambiental, aínda que de difícil contabilización nos presupostos das nosas administracións. Este
outono ecolóxico avanza sen parar polo territorio galego pero non sen atrancos, sen tomas e dacas,
sen disputas e controversias. Unha das mais relevantes é o relacionado coa terra.
A terra, a que tan apegados estamos os galegos, a que case divinizamos como facemos cos nosos
antepasados, a que alimenta en moitos de nós os recordos dunha infancia feliz, é un factor determinante
a hora de iniciar un proxecto agrario. Se non hai unha superficie mínima non e viable iniciar
a actividade especialmente naqueles sectores mais demandantes de terra coma é o gandeiro. A propiedade
tal como a herdamos dos nosos avós non ten a estrutura mínima requirida para potenciar
unha actividade agraria ca que poidamos vivir dignamente nunha sociedade tan demandante de coñecemento,
de conexión e dun mínimo de recursos económicos para non ser un marxinal. Segundo
datos do catastro mais de 1.740.000 de galegos somos propietarios de terra, sen embargo, so uns
80.000 traballan na agricultura e na gandería. Aquí esta o tema. Qué facer ca terra os a posúen e
non son agricultores?. E qué poden facer aqueles que non a teñen pero que a queren cultivar?.
Parece que as medidas que fomentan o arrendamento, as permutas ou a compra - venta como
san as fiscais son as claves para resolver o atranco. Así o están a demostrar heroicos proxectos
o largo e ancho de Galicia, de España e da Unión Europea. Algúns dos produtos destas vigorosas
experiencias os podemos atopar nas tendas mais glamurosas do sector da alimentación, aquelas que
algúns lle chaman delicateses. Mágoa que non se vexan mais na tenda da Lourdes ou no supermercado
da Pilar pois este é seu sitio natural. Pero a de chegar o dia no que ademais de iluminar o sol os seu
escaparates decorados con fermosos chourizos, verzas e mazás, poderemos ver os nosos eidos contribuíndo
a unha fermosa paisaxe agraria, onde o verde da herba sexa o fondo do cadro onde cultivos,
árbores e sebes brinquen servido de soporte, de refuxio e alimento a paxaros e persoas. Uns espazos
onde nos sentamos orgullos@s de visitar no noso tempo libre e degustar os seus produtos nun alpendre
sen mais ruído que o da nosa conversa.
Se algo sabemos facer ben nesta parte do mundo e coma trocar,
como mercar ou vender co veciño, facer dos mercados un lugar humanizado
e de encontro onde ademais de facer negocios gustamos
de comer e beber xunt@s. Os produtos derivados dunha agricultura
ecolóxica ligada a terra poden ser os novos denarios do imperio
que ben.
MERCADILLOS
Ames
- Milladoiro - Luns (83 postos)
- Bertamiráns - Sábados (76 postos)
Boqueixón
- Lestedo - Domingos 15 de marzo e 5 de abril
(80 postos)
Brión
- Pedrouzos - Martes
Frades
- Ponte Carreira - Xoves
Negreira
- Domingos (75 postos)
O Pino
- Día 20 de cada mes
Ordes
- Mércores (130 postos)
Oroso
- Sigüeiro - Sábados (30 postos)
Padrón
- Domingos (750 postos)
Santiago de Compostela
- Martes - Mercadillo Lusco e Fusco en Belvís
- Xoves - Salgueiriños (200 postos)
Trazo
- Benza - Domingos (12 postos)
Teo
- Cacheiras - Sábados

marzo 2015 31
TELÉFONOS
DE
INTERESE
Monbus - Castromil
Padrón - Milladoiro - Santiago
L - V: 7:25, 7:35, 8:55, 10:05, 10:15, 12:20,
14:55, 16:05, 18:20, 19:30, 21:50
Concello de Ames: 981 883 002
Casa da Cultura Milladoiro:
981 535 940
Casa da Cultura Bertamiráns:
981 891 017
Policía Local: 619 767 575
Garda Civil: 981 536 405
Centros de Saúde:
Milladoiro: 981 522 838
Bertamiráns: 981 890 404
Concello de Brión: 981 887 006
Casa da Cultura Brión: 981 509 908
Policía Local: 981 893 474
GRUMIR: 629 871 542
Centro de Saúde: 981 887 701
Concello de Boqueixón: 981 513 061
Casa da Cultura: 981 513 061
Garda Civil: 981 503 051
Emerxencias: 981 513 434
Centro médico de Forte: 981 513 010
Centro médico de
Lestedo: 981 502 297
Concello de O Pino: 981 511 002
Casa da Cultura: 981 511 065
Garda civil: 981 511 052
Centro de Saúde: 981 511 196
Concello de Oroso: 981 691 478
Policía Local: 981 691 680
Garda Civil: 981 691 381
Protección Civil: 629 737 942
Centro de Saúde: 981 694 731
Concello de Padrón: 981 810 451
Policía Local: 981 810 247
Garda Civil: 981 810 091
Protección Civil: 981 812 929
Taxis: 981 811 459
Centro de Saúde: 981 810 920
Concello de Negreira: 981 885 250
Casa da Cultura de
Negreira: 981 885 736
Policía Local: 676 454 882
Garda Civil: 981 885 001
Centro de Saúde : 981 886 378
Concello de Santiago: 981 542 300
Policía Local: 981 542 323
Policía Autonómica: 981 546474
Policía Nacional: 981 571 717
Garda Civíl: 981 581 611
Garda Civil de Tráfico: 981 582 266
Bombeiros: 981 542 446
Cruz Vermella: 981 586 969
Radio - Taxi: 981 569 292
Estación de autobuses: 981 542 416
Estación de ferrocarril: 902 240 202
Aeropuerto: 981 547 500
Concello de Teo: 981 815 700
C. Sociocultural A Ramallosa:
981 805 700
Policía Local: 981 815 700
Protección Civil: 649 804 720
Centros de Saúde:
Folgueiras( Calo): 981 814 106
Os Tilos: 981 801 038
Cacheiras: 981 807 411
Reis: 981 815 711
Concello de Vedra: 981 814 612
C. Sociocultural 3ª idade: 981 502 024
Protección Civil: 629 661 685
Taxis: 608 981 944
Sábados: 8:50, 10:05, 10:55, 10:55,
12:20, 14:55, 19:30, 21:50
Domingos e festivos: 8:50, 10:05,
12:20, 14:55, 19:25, 19:30, 21:50
Santiago -Milladoiro - Padrón
L - V: 6:50, 9:00, 10:00, 11:30, 12:30,
15:20, 15:30, 18:00, 19:00, 20:30
Sábados: 10:00, 11:30, 12:00,
14:00, 16:00, 20:00, 20:30
Domingos e festivos: 10:00, 11:30,
12:00, 18:00, 20:00, 20:30
Empresa Arriva
Padrón - Milladoiro - Santiago (h.aprox.)
L - V: 7:00, 8:10, 9:00, 10:10, 11:00, 12:10, 13:00, 14:25,
15:00, 16:00, 17:10, 18:00, 19:10, 20:00, 21:20, 22:00
Sábados: 9:20 ata 20:20 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 9:20 ata 21:20 cada 2 hs.
Santiago - Milladoiro - Padrón
L - V: 6:00, 7:00, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00,
12:00, 13:15, 14:00, 15:00, 16:00, 17:00,
18:00, 19:00, 20:00, 21:00, 22:10
Sábados: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Empresa Bustelo
Rois - Santiago (de Extramundi 5 m antes
L - V: 6:45, 7:30, 9:00, 14:30, 18:00, 20:00
Sábados: 9:00, 14:30, 18:00
Domingos e festivos: 10:15, 14:30, 18:00
Santiago - Rois
L - V: 7:30, 10:00 12:00, 15:30, 19:00, 21:00
Sábados: 12:00, 17:00,19:00
Domingos e festivos: 11:00, 17:00, 19:00
HORARIO DE AUTOBUSES, inverno
La Estradense
A Estrada - Cacheiras - Santiago
L - V: 6:55, 7:30 (lectivo), 7:50, 8:30, 9:10, 10:00, 10:45,
13:15, 15:00, 16:45, 18:00, 19:00, 20:20 ( L -X lectivos).
*Por Cacheiras 20 minutos máis tarde.
Sábados: 8:30, 10:00, 15:00. 18:15.
Domingos e festivos: 9:00, 18:15
Santiago - Cacheiras - A Estrada
L - V: 7:45, 9:00, 9:30, 10:30, 11:30, 12:30, 13:30 ( lectivo)
14:00, 15:15, 16:30, 18:15( lectivo), 19:00, 20:30,
21:30 ( L - X lectivos)
Sábados: 9:15, 12:30, 17:15, 20:15
Domingos e festivos: 12:30, 20:00
Monbus - Castromil
Cacheiras -Santiago ( de Moraña)
L - V laborais: 7:40, 9:00, 10:35, 12:45, 16:05
Santiago - Cacheiras ( ata Moraña)
L - V laborais: 12:00, 13:00, 15:30, 18:30, 20:45
Empresa Seoane
Cacheiras - Santiago
L - V: 8:10, 9:05, 15:20, 17:50, 18:15,
Sábados: 8:25
Santiago - Cacheiras
L - V: 12:30, 13:45, 17:00, 18:00, 19:30
Sábados: 12:30
Vedra - Santiago ( Hor. Aprox:)
L - V : 7:40, 14:55
Sábados: 7:50
Santiago - Vedra
L - V: 14:00, 19:30,
Sábados: 14:00
Autobuses de Calo
Milladoiro - Santiago (Rúa da Rosa)
L - V: De 7:00 ata 21:45 cada 15 min.
Sábados: 7:35 ata 13:35 cada hora. e as
16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20:35, 22:05, 23:00
Domingos e festivos: 9:30, 10:30, 11:30, 13:00,
16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20,35, 22:05, 23:00
Santiago (Rúa da Rosa) - Milladoiro
L - V: De 7:00 ata 21:30 cada 15 min. 22:00 e 22:30
Sábados: 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00,
16:30, 18:00, 19:00, 20:00, 21:30, 22:30, 23:15.
Domingos e festivos: 10:00, 11:00, 12:00, 14:00,
18:00, 19:00, 20:00, 21:30; 22:30, 23:15.
Milladoiro-Santiago(Est.de autobuses)
L - V: 8:10, 9:25, 15:15, 19:15
Sábados: 8:10, 9:25
Santiago (Est. de autobuses) - Milladoiro
L - V: 8:40, 13:10, 18:10, 20:10
Sábados: 8:40, 13:10
Milladoiro - Bertamiráns
Días laborais: 10:00, 11:45, 17:30
Bertamiráns - Milladoiro
Días laborais: 11:00, 12:15, 19:00
Hermanos Ferrín
Negreira - Brión - Bertamiráns - Santiago
L - V: 06:45 a 20:45 cada hora.
*Bertamiráns 7:10, 8:05 cada hora hasta 21,05.
Sábados: 07:45, de 08:45 cada 2 h. ata 19:45
*Bertamiráns 8:05 ata 20:05 cada dúas horas e 21:45
Domingos e festivos: 08:45, de 09:45 ata
19:45 cada 2 h. e 21:45. *Bertamiráns 9:05
10:05 cada dúas horas ata 20:05 e 21:45
Santiago - Bertamiráns - Brión - Negreira
L - V: de 07:45, 8:45 ata 21:45 cada h.
Sábados: 08:45, 09:45 , 10:45 ata
20:45 cada 2 h. e 22:30
Domingos e festivos: 9:45, de 10:45
ata 20:45 cada 2 h. e 22:30
Autocares Mosquera
Forte ( Boqueixón) - Santiago
L - V: 15:05, 19:35
Santiago - Forte ( Boqueixón)
L - V: 8:05
Empresa Lázara
Boqueixón ( Ponteledesma ) - Santiago
L - V: 7:15, 7:40 ( lectivos) 8:50, 10:45, 14:30, 18:00
Sábados: 9:45, 14:30
Domingos e festivos: 18:45
Santiago - Ponteledesma (Boqueixón)
L - V: 10:00, 13:00, 14:30 (lectivos), 17:00, 18:30
( lectivos), 19:30
Sábados: 13:00, 17:00
Domingos e festivos: 20:00
Monbus - Castromil
Ponte Ulla - Santiago
L - V: 6:42, 15:17, 17:23, 20:32
Sábados: 10:53, 15:18, 17:23, 20:23, 20:32
Domingos e festivos: 10:53, 15:18, 17:23, 20:32, 21:52
Santiago - Ponte Ulla
L - V: 9:15, 12:00, 14:00, 16:00, 18:00, 20:00, 22:00 (venres
vísperas de puente)
Sábados: 10:00,14:00, 16:00, 18:00
Domingos e festivos: 10:00, 14:00, 16:00, 18:00,
21:00 ( fin de puente)
Monbus - Castromil
A Gándara (Os Anxeles) -
Bertamiráns - Santiago ( Rúa A Rosa)
L - V: 7:15, 7:40, 8:15, 9,25, 10:25, 11:25, 12:25,
14:25, 15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25
Sábados: 8:25, 9:25, 10:45, 12:25,
14,25, 17:25, 19:25, 21:25
Domingos e festivos: 9:25, 12:25,
14:25, 17:25, 19:25, 21:25
Santiago (Rúa A Rosa) -
Bertamiráns - A Gándara (Os Anxeles)
L -V: 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00,
15:20, 17:00, 18:15, 19:00, 20:00, 21:30
Sábados: 10:00, 12:00, 13,00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15
Sábados e festivos: 10:00, 12:00,
14:00, 16:00, 18:15, 20:15
Bertamiráns - Santiago
(En tránsito desde Muros, Noia. H. aprox.)
L - V: 7:10, 7:40, 8:15, 9:25, 10:25, 11:25, 12:25,
14:25, 15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Sábados: 08:25, 09:25, 10:45, 12:25,
14:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Domingos e festivos: 09:25, 12:25,
14:25, 17:25, 19:25, 21:25
Santiago - Bertamiráns - Noia - Muros
L - V: 09:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:30,
15:20, 17:00, 18:15, 19:00, 20:00, 21:30.
Sábados : 10:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15.
Domingos e festivos: 10:00, 12:00,
14:00, 16:00, 18:15, 20:15.
Monbus - Castromil
Ordes - Oroso - Santiago
Laborais: 7:35, 8:50, 10:50, 12:05, 13:50, 14:35, 16:20,
17:20, 18:50, 20:20, 21:50
Sábados:8:35, 10:50, 14:50, 17:20, 18:35, 22:55
Domingos e festivos: 10:50, 12:50, 14:50, 17:20, 18:50,
21:35
Oroso - Santiago ( Rúa da Rosa)
L - V: 8:20, 10:20, 12:25, 17:40, 21:50
Santiago - Oroso - Ordes
Laborais: 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:15, 14:00,
15:30, 16:30, 18:00, 19:30, 21:15
Sábados: 10:00, 14:00, 16:30, 18:00, 19:30, 21:00
Domingos: 12:00, 14:00, 18:00, 19:30, 21:15
Aucasa
Trazo - Santiago
7:40
Santiago - Trazo
14:10
Empresa Freire
Arzúa - Arca - Santiago
L - V: 7:30, 7:55, 8:10, 10:35, 12:05, 14:15, 14:55, 15:40,
18:05, 20:55. *por Arca 25 minutos despois, aprox.
Sábados: 8:10, 12:10, 10:30, 12:10, 15:45, 18:05
Domingos e festivos: 8:05, 12:05, 15:40, 18:05,
20:55 (Sábados non circula)
Santiago - Arca - Arzúa
L - V : 7:00, 9:15, 11:00, 12:45, 13:30, 16:00, 18:00, 18:30,
20:00,21:00 ( Venres lectivos)
Sábados: 7:00, 11:00, 12:45, 13:30, 16:00, 18:30
Domingos e festivos: 7:00, 11:00, 16:00, 18:30,
20:00 ( sábados non circula)
Santiago - Aeroporto
De 6:00 ata 00:00 cada 1/2 h., diario,
dende Pz. Galicia.
De 6:10 ata 00:10 cada 1/2 h., diario
dende Est. de Tren
De 6:20 ata 00:20 cada 1/2 h, diario,
dende Est. Autobuses.
Aeroporto - Santiago
De 7:00 ata 1:00 cada 1/2 h., diario.

32
Lindeiros
Arturo
Midón
Veciño de Teo
Arturo Midón é un home de
poucas verbas pero está moi
seguro das que di, como cando
lle preguntas si lle gustaba o
colexio e solta un non que non
admite réplicas.
Naceu en Teo, en penelas
pero despois mudou a Cacheiras;
sempre preferiu o campo
as aulas aínda que tampouco
todo, saír coas vacas obrigaba
a estar pendente e case que nin
sentarse e el sempre foi mais de
ir o seu aire; non duda o dicir
que o que mais lle gustaba era
manexar o carro e debía gustarlle
moito porque cos anos
sacou o carne de conducir e dedicouse
a iso toda a vida. Sabe
moi ben o que é o traballo xa
que pasou moitos domingos
preparando achas de leña que
o luns cargaba no carro do que
falabamos e se dirixía a Santiago,
3 horas de viaxe mais o reparto
entre os clientes e a volta;
lembra tamén as xornadas nas
minas de Anxeriz cando sacou
o carne de conducir e pasaba as
horas no camión da canteira a
planta de tratamento e volta a
empezar, unha semana de día
e outra de noite. Pero a vida de
adulto de Arturo pode dicirse
que corre paralela o aeroporto
de Lavacolla; cando deixou
as minas atopou un posto de
bombeiro cando o alí so chegaba
algunha avioneta de cando
en vez e durante máis de 40
anos mantivo ese traballo ata
que se xubilou; un podería pensar
que un aeroporto ten que
dar para moitas anécdotas, que
os avións poden ser bos recordos
pero para Arturo o principal
de eses anos da súa vida e o
compañeirismo, o di sen dubidar
e mesmo con orgullo; aínda
se ve de cando en vez con
algúns de eses compañeiros
e seguro que xuntos lembran
os momentos vividos facendo
simulacros, preparando a comida
xa que os turnos eran de
24 horas, ou estando pendente
de algún vo que facía unha escala
técnica aínda que de todo
iso Arturo valore por enriba de
todo a amizade que os anos e
o tempo pasado xuntos converteu
en fraternal.
So hai unha cousa na que
Arturo coincide con outros
vellos que por esta páxina pasaron:
o gusto polas festas;
todos lembran as mellores e
todos teñen sempre na cabeza
unha boa foliada e si lle sumas
churrasco xa non precisan máis
para ser felices; de Arturo é fácil
aprender que hai que traballar
moito para ter todo o que se
queira pero cando se ten non se
pode esquecer que nos amigos
e nos momentos con eles está a
felicidade.
Urdilde, 27 de febreiro de 2015