Descarga en formato PDF (4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

PESCADORES DE CERCO
Ramón Reimunde
Hai que embarcar no Ollo do Mar, barco de ferro pintado de vermello
que se dedica á pesca de sardiña e chicharro na costa cantábrica
para coñecer de verdade como é a arte de cerco. Ese é o prezo: balances
continuos desde que sai do porto e o ruído perpetuo do motor
nunha noite sen durmir. Mais a xente de terra debe saber como se
pesca o que come cada día.
Despois de facer 1.500 kg de xeo que se mete na neveira, desatraca
o barco do porto base de Burela en 43º 39,47 N e 07º 21,13 W para
poñer proa ao mar de Nois onde chaman os Petañoles, un caladoiro
que levan pescando os de Foz desde que hai memoria, en traiñeiras a
remo, lanchas de vela e vapor ou motoras.
Alí, a dúas millas da costa e con vinte brazas de fundo, acostuman
pescar nesta época os bancos de chicharro ou xurelo na primeira
hora da noite, que chaman axexo. Manobran uns dez barcos demasiado
próximos buscando o peixe, os ollos fixos na sonda e no soar, que
sona tamén como o seu nome indica para detectar o peixe. Cando este
aparece por babor, marcando un bon tomo, o patrón modera a marcha
e avisa con un timbre á tripulación para que estea preparada para largar
o aparello. Á voz de Arrea!, botan a rede ao mar e van cantando as
anillas da chave que vai nos chumbos: unha, dúas,... vinte e nove.
Aparece na superficie do mar o cerco dos corchos sinalado por luces
verdes, ata que o barco completa o círculo chegando á marca da boia
vermella, cobrase a xarreta ou chave que vai polo fundo para cerrar a
rede cos molinetes de proa, indicada a profundidade cun sensor electrónico,
e comeza a traballar o halador hidráulico metendo o aparello
abordo, mentres sete homes van halando á man o pano da rede e estibando
na cuberta de babor.
As gaivotas esperan nadando a que chegue o momento do seu
festín de sobras, e cando o cerco xa é un círculo pequeno arredor do
barco, levantan o voo e con grande griterio comezan a coller peixe
mazado ou patexos que veñen presos no pano brillante de auga escollido
por vinte maos. Entón acéndense as luces do barco iluminando
un espectáculo de traballo colectivo e precisión, recollendo o aparello
e colocándoo listo para o próximo lance. Cando o copo está no costa-
173