Descarga en formato PDF (4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

coma il, porque fixo ao revés de todos: esnaquizando e destruindo o
amor no seu intre mais fermoso” (69).
Poderiamos dicir que, en boa media, a poesía de Moreiras reflicte
unha concepción pesimista do mundo e da vida. Non é raro atopar
poemas onde se fai referencia ás prisións —reais ou metafóricas, na
tradición ascética e incluso existencialista—, ós xuízos e ós xuíces e,
sobre todo, á condena vital. Así, por exemplo, en “Xuízo sumarísimo”
de O libro dos mortos, os xuíces falsean as contas da vida para que a sentenza
resultase condenatoria: “trabucaban as contas embrulladas //
había que facer trampas / para que as contas casasen // e dispoñer
daquil ser inocente” (109); igualmente, no poema 100 do mesmo libro,
os xuíces e o chacal coa balanza sopesan os méritos e deméritos do
morto, indo o fiel para a beira das maldicións á vida: “mais o fidel caía
axiña para a banda dos desacordos, das mañáns marelas de carraxe e
bruteza, horas de maldicións porque alguén lle dera a vida” (115).
Desta maneira, é lóxica a actitude de rexeitamento da vida, manifestada
incluso a partir dunha perspectiva que poderiamos cualificar de
existencialista 19 , manifestamente nos seus primeiros poemarios; e lóxica
tamén é a busca dunha máis perfecta forma da mesma a través da
súa destrución. Así, o mellor da vida sitúase, precisamente, no final —
“O millor da súa vida foi o fin. / Por primeira vez era feliz / feito
materia cósmica, pó luar” (117)—, na súa destrución ou na ponte que
vincula a súa esencia transcendente coa materia continxente:
“Desvencellarse da vida, desluxala / é un pracer que a nada semella,
/ perfeición rematada no intre / exacto” (117). Na deriva do sentido
vital do existir, o problema, en todo caso, é atopar a clave que permite
encher o baleiro entre os dous mundos, a que permite o paso a través
desa ponte que, no caso de Moreiras, pode ser o amor, unha palabra,
unha imaxe, a natureza, etc., se ben a súa aparición é, como xa vimos,
casual e nunca matemática 20 : “Iñoro a verba xusta, nidia, / dura coma
diamante / que alumea i enche de esplendor / a ponte valeira / á noi-
19
Sobre todo no caso dos dous primeiros poemarios, dos anos cincuenta, o peso da filosofía
e a literatura existencialista —a través do sentido da angustia existencial, reiterada, por
exemplo, en Paisaxe en rocha viva—, así como tamén do da social, parece evidente, sobre
todo nalgúns casos.
20
Non é o símbolo da ponte o único presente en Moreiras como representación do paso ou
a fronteira. Tamén as barcas exercen idéntica función; así, por poñer dous exemplos, o
poema 93 de O libro dos mortos trata dunha viaxe que “foi na barca de outra proa esguía”
(107), ó igual que “O barqueiro do río” —“cecáis teñamos que ire agora / dunha banda á
autra” (123)—, que se apoia na figura do barqueiro, presente en numerosas mitoloxías.
169