Descarga en formato PDF (4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

mundo social galego. Se a dificultade que se salva, e que debe ser destruída
no primeiro caso, é de tipo externo, no segundo sería xa xerada
polo amor mesmo.
Os nobres carreiros representa un tipo de amor-salvación perseguido
polo poeta e identificado coa compaixón infinita e a ilimitada
unidade do Avalokitesvara ou o Buda Rupa budistas 13 , de modo que
se pode dicir que a ascese contemplativa de Moreiras é fundamentalmente
amorosa. Así o comprobamos, por exemplo, en “Bhodisattva”,
que dá conta dun soño amoroso, é dicir, transcendente —“Ouh, que
beizos fermosos / no meu sono!”— que é o responsable da curación
espiritual do poeta, pero tamén da súa destrución, é dicir, da súa consumación
máxima: “Cando a anguria estrelece / coma un paxaro
negro / o corazón tristeiro / (...) / eu penso en ti, deitado / no bosque
do meu sono / hastra finar de amor” (21-22) 14 . Evidentemente, represéntase
a idea de que a chegada a ese Infinito do amor implica a eliminación
da continxencia da realidade, da distinción entre o ti e o eu, e o
retorno á unidade esencial do mundo e tamén dos amantes.
O libro dos mortos, pola súa banda, constitúe na súa totalidade
unha apaixonante viaxe amorosa, entreverada con consideracións
máis xerais. Como indica Pociña, trátase dunha metáfora continua
situada nun ambiente exipcio (1995: 94) 15 , o cal é válido, sobre todo,
para unha serie de fragmentos en prosa poética, entreverados con poemas
máis heteroxéneos que, en efecto, constrúen unha historia amorosa
liñal e presentada baixo o punto de vista de cada un dos seus dous
13
14
15
O Avalokitesvara é un dos bodhisattvas ou personificacións dos atributos do Buda histórico;
representa a compaixón e a salvación. O termo Rupa designa a forma, o corpo, o
aspecto material e, daquela, estaría relacionado, no caso de Moreiras, coa corporeidade
amorosa transcendente.
Moi semellante é a formulación do poema “Amida Buda”: “Coma iste Amida Buda / eu
véxote / no meu sono: / (...) / eu son / unha oración / ó Infindo Ilumiado / na noite da
vida // i o corazón morre a cotío / de amor por ti.” (25-26).
En efecto, o título da obra refírese ó libro de sortilexios do Reino Antigo de Exipto, cuxa
función orixinal era a de facilitar ós defuntos o camiño para o Máis Alá e a de superar o
xuízo de Osiris. O mesmo carácter mistérico e esotérico tería o homónimo Libro tibetano
dos mortos. O ambiente, en todo caso, é exipcio e, en grande medida, trátase dunha reelaboración
da historia mítica do amor entre Isis e Osiris. Cabería aclarar brevemente, neste
punto, que esta sorte de culturalismo de Moreiras non é de base fantástica e evasiva como
o que se podería indicar no caso doutros escritores galegos, singularmente Álvaro
Cunqueiro; as súas fontes non son tan literarias como relixiosas ou místicas, e a súa intención
é, precisamente, hermenéutica, de entrada na materia, non de evasión da mesma.
166