Descarga en formato PDF (4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

para sempre á terra de ninguén. No segundo poema retrátase a unha
muller atrapada pola soidade e a miseria —“Vivir sin amor entolece. /
É triste cousa / adoecer na arela / sen acougo, sen espranza”— que
acaba por suicidarse; representa, doutra banda, ademais da soidade, a
ausencia de resposta, a falta dunha identificación co mundo presente
e inmediato e o presentimento dunha realidade transcendente máis
afastada: “A súa vida mísere / foi vóo por terra allea / (...) / eu vexo
lonxe os prados / bretemosos alborexar / e un carreiro / que se perde
no infindo” (54). No segundo poema citado, “Era foraño”, a estranxeiría
percíbese xa a partir do título; neste caso o protagonista é un home,
prototipo de estranxeiro chegado de ningures e que amence morto na
praza dunha vila que resulta ser a vila da orixe, aquela que el soñaba
ou buscaba: “¿Quén será ¿De ónde ven / Rachóuno a loita terra
adiante / e rematou alí, / na praza dun pobo soñado / onde xogara de
neno”. Como ocorría nos casos anteriores, tamén a morte, o final, a
destrución e o finar espido resultan ser as manifestacións máximas da
verdadeira identidade, o recoñecemento do eu individual na apertura
máxima que é a morte: “Agora xa é o que quixo ser / e para sempre:
un Cristo núo / e puro, / xusticiado a morte / lonxe da terra que
soñóu no amor” (48). Finalmente, en “Cantiga para non chorar” atopamos
unha reflexión sobre a inxustiza, que ataca ós soñadores, é dicir,
ós estranxeiros que perseguen a súa propia transcendencia, entendida
como unha aspiración interna: “A razón de vivir, as razós para soñar
/ abondan na terra en soidade. / (...) / Pois de ensonos e traballos do
corazón / cativo, soio queda isto, certo: // unha fontela sin auga, un
paxaro morto, / unha rúa silandeira no pobo abandoado” (49-50). Non
cabe dúbida, pois, de que en todos eles achamos a idea da destrución
e o acabamento como principio previo a todo acto de estranxeiría,
como anulación da identidade particular continxente que a cada individuo
lle impón a realidade a favor dun non ser abstracto ou dun ser
colectivo, non dual e transcendente 8 .
O regreso ás orixes míticas da raza ó que nos referimos anteriormente
tamén o atopamos no terreo da natureza, que é a segunda direc-
8
No mesmo sentido poderíanse citar os poemas “A cadeira valeira ó pé do monte”, ou o
xa tratado “Rozando toxo”. No primeiro contrástase unha paisaxe bucólica idílica coa presenza
dun cárcere —“érguese, escura, a cadea / coma unha aldraxe vida” (52)— simbolizando
de maneira metafórica ou literal o sentido da prisión da realidade que é preciso
romper. Tamén duns cárceres, prisioneiros e liberdade trata o poema “A cadea na que
vivo”, de O libros dos mortos.
162