Descarga en formato PDF (4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

cara o ceo” (59). Máis evidente aínda é “Meu eido”, no que o poeta describe
a paisaxe natural que o rodea e que lle fai evocar a presenza desa
raza antiga mergullada: “Meu ben é unha verba / tépeda nos beizos
labregos, / mentras o corazón sinte / o fondo latexar da raza anterga /
niste ermo sen amor” (65). Case no mesmo sentido podemos ler nun
dos textos de O libro dos mortos: “Os deuses que habitaron un día / iste
fermoso manantío verdecente / (...) / Aínda están as pegadas diviñas
/ nos vieiros por iles tracexados / (...) / Mas, quén poderá falar do
tempo pasado / sen anguria e piedade polos homes / que amaron
aquiles alados seres!” (15). Un último exemplo que aduciremos é
“Lembrando outuras”, de Paisaxe en rocha viva, onde o poeta se concibe
quizais como o último exemplo da antiga raza: “Cecais soio acenos /
derradeiro fillo dun pobo antergo / e canten por ti os labres onde bebe
/ doce bágoa o silencio da liberdade morta” (28).
É evidente que Moreiras considera o mundo galego máis inmediato
e directo como un resultado deturpado e afastado do orixinal
mítico, co cal poderiamos dicir que establece unha especie de estranxeiría
colectiva da raza, a realidade dun pobo desposuído de si mesmo. Tal
é o que lemos en “Galizia ano zero”, de Os nobres carreiros, no que se
asegura que “Daquil pobo que un día / foi sorriso de amor / no colo
da terra namorada, / (...) / xa non queda nada” (79). A dimensión
social, política e histórica que o tema da desaparición dun pobo pode
ter maniféstase a seguir ó asegurar o poeta que foron “Xentes alleas,
envexosas” as que alteraron a realidade e a confundiron: “trabucaron
os nomes enxebres / i as sinales das rutas” (79). Non obstante, esta lectura
crítica a partir do punto de vista social vese atenuada polas consideracións
míticas e filosóficas do poeta, que entende que ese pobo antigo,
finalmente, atopa a súa máis perfecta manifestación na súa desaparición,
na súa extinción, convertido, así, nun pobo aniquilado estranxeiro
en si mesmo e, polo tanto, como obxecto esencial da busca do poeta:
“Agora, sen historia, ceibe / ó fin, camiña nas escumas / da outra orela
sen tempo. // I o ceo, caladiño, resprandece” (80) 6 . Atopamos, así, un
6
Non cabe dúbida de que, ata certo punto, subxace nesta concepción a idea romántica do
nomadismo do pobo galego, fundamental, por exemplo, na elaboración do mitema colectivo
decimonónico das orixes célticas de Galicia. Doutra banda, esta reflexión sobre a esencia
perdida dos galegos é unha constante no poema de Moreiras, como se comproba noutros
textos, como “Picariño rei”, no que se relata a saída para Europa dun neno rei, que vén
simbolizar esa esencia perdida: “O destino da raza / deixóu un resprandor tremelante /
no ramaxe, un pó de luz / de estrela a estrela // hastra esvairse e desaparescer” (56).
160