Descarga en formato PDF (4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

gunte por que razón no documento fundamental da nosa investigación,
o xornal Follas de vagar, non aparece nunca a poeta. Existe unha
explicación e imos dala. Nunha carta de Eduardo a Luz, á que xa aludín
a propósito de María Mariño, lemos estas palabras clarificadoras:
“Incluí ya en el ‘diario’ nuestro encuentro en Lugo. Es posible
que vuelva a escribir algo más verdadero y desnudo, pero no ahora.
Volverás al ‘diario’ varias veces. Te iré retratando a pinceladas largas y
amorosas. Pero todo lo que haga sobre tí, lo leerás primero y me dirás
si puede incluirse o no” 39 .
Houbo desacordo entre a poeta e o poeta sobre o que estaba
escribindo a propósito dela e das relacións entre ambos e, enfadado e
eu diría que caprichoso, Moreiras decidiu non incluír na publicación
do libro nada do que escribira sobre Luz. Deste modo, quedamos sen
parágrafos, quizais páxinas, que sen dúbida serían moi esclarecedores
non só sobre a relación amorosa entre eles, senón, de xeito directo,
sobre o concepto que tiña da poética da nosa escritora. Sei por Luz
Pozo Garza que ela conserva os orixinais dos textos que Moreiras non
publicou, mais, como é fácil comprender, non tiven o atrevemento de
pedirlle que mos deixase ler para escribir estas páxinas 40 .
39
En Nordés (III xeira), 17-18 (1992), p. 50.
40
Non entran no concepto de Parnaso, que define o Diccionario da Real Academia Galega
(Vigo, Xerais e Galaxia, 1997, p. 867) como “O conxunto dos poetas dunha nación, rexión,
etc.”, os prosistas Castelao, Feixóo, Fernández del Riego, Fole, García-Sabell, Otero
Pedrayo, sobre os que atopamos interesantes observacións na escrita de Eduardo
Moreiras. Emporiso, fáltanme datos para asegurar que esta exclusión deba aplicarse a
Ánxel Fole: sinala X. Alonso Montero, no seu artigo sobre Mensajes de Poesía na Gran
Enciclopedia Galega: “Hay que destacar la poesía castellana de Luís Pimentel, y mencionar,
cuando menos, los poemas de Ánxel Fole, faceta poco conocida de este escritor” (cit., p.
14). Na Tese de doutoramento de María Xosé Pardo-Gil Magadán, A obra xornalística de
Ánxel Fole (mecanogr., 2002, p. 234), esta rigurosa investigadora lucense recolle tres títulos
de Fole publicados en Mensajes de poesía: “Canción” e “Visión deleitable” (1-9-1948), e
“Don de claridad en las aguas del Miño” (1-1-1949). Daquela, Fole aparecía xa no primeiro
número da revista de Moreiras, pero como autor de poemas en castelán. Nestas condicións,
penso que é preferible, polo momento, mantelo fóra do “Parnaso galego” de
Moreiras. Sen embargo, do inmenso aprecio que tiña polo escritor de Lugo é testemuña
segura este texto de Follas de vagar: “Fole era un conversador deleitoso. Lémbrome que o
periodista Sigüenza díxome unha vez que, cando andaban os grupos da ORGA a parolar
polos pobos, a xente ouvía distraidamente aos oradores, mais cando o mozo Fole se puña
a falar, os labregos choraban” (FV, p. 59).
152