Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

Xabier Campos Villar
A COVADANCA 260
Ao meu quirido amigo Xan Beltrán e Muiños 261
¡Cantas veces me ten privado do sono aquela cova medoñenta,
que abre a súa boca na ribeira de Morazón e vai a dar non se sabe
onde, pasando por debaixo do castelo de Fontán 262 ! ¡Furnia espantosa,
chea de tebras, na que vivían os trasgos da mitoloxía gallega, tales
como meigas, lugrumantes, lumias, estadeas e sirenas! As sagas
escandinavas non teñen a forza poética destas crenzas gallegas, dinas
de seren estudiadas dinantes de que morran para sempre diante do progreso
que non admite máis poder que o da razón.
¿Quen se atrevía a entrar na Covadanca, senón un home capás de
loitare con tódalas forzas desconocidas dos infernos
—A Covadanca, a cova encantada de Fontán, —decíame cando eu
era neno un vello mariñeiro de Sada— é a que dá sona dun home valente
ao que ten callo para entrar nela astra a fin. Primeiro vaise camiñando
a media lus, como na hora dun triste lusco e fusco. Os animás de feituras
estranas, como os que atormentan aos condenados no inferno, fuxen
espantados a agachárense na terra. Despois vaise estreitando pouco a
pouco a cova, o aire non abonda case para vivir, o corazón latexa acongoxado;
na cabeza e nas veas bate o sangue como se foran a estalar... ¡O
frío comenza a aterecer o noso corpo... e espanta a infernal barafunda
que fan os animás de raras feituras que se agacharon no fondo da terra!...
260
Publicado n’ A Nosa Terra, nº 46, 16 de xullo de 1908, p. 5.
261
Comerciante, político e escritor coruñés, foi un dos asinates do Manifesto de Setembro
e membro activo de Solidaridad Gallega. Escribiu conxuntamente con Uxío Carré El
Catecismo solidario. Na emigración cubana publicou Historia de una subasta y subasta
de varias historias (1915) e Las armas de Galicia (1923)
262
Lugar do concello Sada situado a 1 km. da capital.
255