Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

A obra narrativa en galego de Manuel Lugrís Freire
Don Rafael subeu ao taboado, e comenzou a falar en castelán,
empregando conceptos que non entendíamos ben. Era unha lástima,
abofellas, que non houbera falado en gallego, que daquela entenderíamolo
mellor. Pero estas xentes da vila son así: falan entre nós sin
decatarse que están en Galicia.
Falou en contra dos caciques, —e aquí apraudín canto puiden—
dixo que os probes éramos carne de cañón, que sobre de nós pesaban
tódolos trabucos con que se mantiñan tódolos zamezugas da política;
que nas escolas da aldea non se enseñaba cousa que fora de proveito
para os labregos —e nesto tamén se lle dou a razón...— E despois
arrematou dicindo certas cousas da nosa relixión, que inda que nada
dixemos, non nos facían moita gracia.
Neste momento o taboado, palco, ou o que fose, chirriou un
pouco. Despois esmendrellouse de todo facendo un grande estrondo.
Don Rafael deu un pulo para non derrearse, e quedou fortemente
abrazado á crus, cos ollos abertos dunha cuarta como se para
el chegara a fin do mundo.
—¡Ouh! ¡señor don Rafael! —dixo estonces Martiño— ¡se non
fose a crus levábao o demo!
A risa da xente foi moita. Eu dígovos en verdade que me dou
moito que cavilare o dito de Martiño, que mesmamente ten máis sabidencia
e intención que moitos homes de letras.
216