Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

Xabier Campos Villar
—¡Canté! ¡Compadre! —dixo o tío Xan ó ver que a consulta iba
de camiño a dar os resultados cobizados— ti descoida; fai como eu
che mando, e ganarás...
—Fecha a boca, que eu non trafico cos amigos.
O outro día pola tarde xa volvía Chinto co parecer do avogado;
tan luminoso por certo, que despois de citar as páxinas onde estaban
os artículos da lei e os nomes dos que escribían a exposición ou prólogo
—cousa de moda nos tempos que corren, principalmente pra os
que escriben pola moderna non querendo nada que cheire a vello—
decía que había direito a tronzar os arbres.
Cando o tío Xan colleu nas mans o papel non acougaba de contento.
Xa podía tumbar as cerdeiras, e o avogado lido non podería
queixarse, e si o facía peor pra il.
Sin dar tempo a nada colleu un serrón e un machado, e acompañado
dun dos fillos, foise á leira de don Costante, e... prin... pras...
tronzou as cerdeiras.
Pasados catro días, o alguacil citaba ó noso labrego pra que fose
a un xuício ou crella presentada polo avogado. O tío Xan non desinou
home bo —que moitas veces salen peor que os mesmos demos— e
fiou a vitoria nas retranqueiras de costume.
Xa temos ó demandante e demandado no Xusgado de Paz,
—como entón se chamaban, e cuio nome lle sacaron con bastante
acerto pois case sempre son Xusgados de Guerra—. O avogado retorce
os bigotes con cirimonia que quer decir: “voute a amoucar”, e o
señor Xan está facendo raias no chan coa moca como agardando o
momento da vitoria. Despois de que o acusaron e de que o avogado
ceibou unha parola xurídica de primeira fila preguntou o xués ó
demandado, que contestaba ás acusaciós.
—Eu... —comenzou este a decir con calma própea dos picapreitos—
é verdá... cando un está no seu; cando a razón está do meu
lado... porque, sepa vosté... e dispense... que si tumbei as cerdeiras
non foi por mal querencia, porque, así Dios me leve si quero mal a
bicho viviente. O señor, don Costante, non pode decir, nin debe
decilo que fixen mal e que eu non estaba dentro da lei... porque
201