Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

A obra narrativa en galego de Manuel Lugrís Freire
lilaila; e agora ten pazo na aldea e outro na cibdá, e axiña terá tamén
o título de Marqués, que nos tempos que levamos adequírese como
quen merca unha cuxa.
Ben podía aforrar o decir que o tío Xan e don Costante, entrambos
a dous avogados, lévanse como can e o gato, principalmente dende que
o primeiro lle deu unha leución de avogacía que non enseñan as cátedras,
nin o xurisconsulto señor Abella lembra en ningures dos seus libros.
Éravos pois o caso de que a horta do andalús que lindaba coa do
noso churrusqueiro labrego, tiña unhas cerdeiras que polo medio día
daban sombra de tal maneira no predio veciño, que non deixaban
lograr froito do que alí se prantaba. O noso peisano fixo ver a don
Costante o mal que tales arbres facían, e que encontrándose a unha
vara do lindeiro e ó lado do saliente, non era de lei o que se houberan
prantado alí as cerdeiras, etc; pro nunca lle fixo caso algún, co gallo
de que ó probe non dan a razón os caciques.
—¡Que caracho, señor! —decía o tío Xan un día en que pasaba
por debaixo dos arbres de que falo— ¡que non hei de tumbalos! Non
podo sementar nada preto distas malditas cerdeiras; pro... pola noite
pensarei pra ver de atopar algunha retranqueira.
En efeuto; debeu de encontrala, pois ó dia siguente decíalle ó seu
compadre Chinto:
—Mañán tes que ir á vila, e estimaríache que me fixeras o favor...
—Si podo, ti xa sabes...
—Irás a onde un avogado a buscar unha consulta... (o tío Xan
rasca o curuto da cabeza) pro... o avogado que sea don Costante
¿entendes Ti farás a pregunta tal como eu cho vou a decir: atende;
dirás eisí: “Don Costante, teño unha leira ó lado doutra do meu compadre
Xan, e a deste ten us arbres que dan sombra na miña de tal
maneira que non me deixan lograr froito algún. Eu quería saber si
podo ou non tumbalos, pro... polo que poida suceder deseo que vosté
me dea un parecer por escrito, sin citar nomes”. Il darache o escrito,
polos cartiños, por decontado, e logo dasmo a min.
—Mui ben; non sendo máis que así. Pro ten en conta que como
che quer mal, vai a dar ó vultuntum o parecer de que se tumben.
200