Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

A obra narrativa en galego de Manuel Lugrís Freire
delas. Sodes, como os demais nobres e fidalgos desta terra, vítima da
iñorancia, do desconocimento da nosa historia, das verdadeiras
necesidades de Galicia, do que nos convén para o noso porvir, e coidades
que nesta guerra debemos toma–lo partido de El–Rei Felipe.
¡Como esquencedes, meu nobre parente, como esquencedes esta
terra que tantos desleigamentos e aldraxes sofre dos orgulosos casteláns!
Portugal é moi semellante a Galicia, falan a mesma lingua,
teñen os mesmos costumes, e polo tanto as mesmas leises. Portugal
é sangue do noso sangue, vida da nosa vida. Os seus trobadores, os
seus grandes poetas, a musa do pobo, encenderon a súa alma no
mesmo verbe que Dios nos deixou en herdo. Non sabedes, meu
nobre parente, que estades forxando os grilóns da cadea que ten de
escravizar para sempre á nosa patria, que despois verá os seus costumes,
a súa fala, as súas leises, todo canto é seu, aldraxado, perseguido
por xentes que nos desprecian moito, que vós ben o sabedes.
Os reises de Castela gobernan as Españas a estilo estranxeiro, que
tan mal cadra para defensa e conservación das nosas libertades. As
causas que ergueron a espada dos hemandinos repítense hoxe con
máis gravedade, sin que os fillos da terra volvan polo seu honore.
¡Señor de Guimarei, a espada dos meus avós, a espada que fai agora
cento setenta e seis anos xustos que escentilou en Castro de Ouro
defendendo as nosas libertades, non pode de ningunha maneira
erguerse nunha loita que vai poñer unha campa sobre a nosa independencia
morta para sempre! ¡Seguide vós esas bandeiras! Eu teño
que ouír a voz da razón, que me di que Portugal é noso irmán e que
co el debemos vivir baixo das mesmas tendas! Non fagamos que
outro poeta lusitán do porvir teña razón, coma a tivo Camões ó dirixirnos
reprimendas, que nos avergoñen espertando un remordimento
decote duro e merecido!
E o nobre e valente fidalgo Pedro de Aldao deixou a compaña do
señor de Guimarei, e tornou ó seu pazo de Taboexa.
O serán era maino, tristeiro, saudoso. O sol, agachado xa baixo
dos altos picoutos de Salce, tinxía aínda de cor vermella o hourizonte.
O fidalgo abreu a fenestra, e debruzouse, triste e saudoso, a
olla–lo camiño que levaba á raia de Portugal.
184