Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

A obra narrativa en galego de Manuel Lugrís Freire
que houbese desacordos internos entre os dous fundadores, orixinados,
na nosa opinión, a partir dunha recensión que da obra de Ramón Armada
Teijeiro, Non máis emigración, fixo Lugrís 16 e na que critica a curta
extensión do prólogo e a excesiva proximidade léxica ao castelán, coa
conseguinte perda do xenuíno sabor galego, que o autor de Sada consideraba
imprescindible para as obras literarias. Fose por esta circunstancia
ou por outras que descoñecemos, o caso é que a desaparición das
diversas sinaturas de Lugrís das páxinas d’ A Gaita Gallega é inmediata.
Resulta significativo que a segunda parte dun artigo comezado na
tocata terceira 17 baixo o título “A fala gallega”, asinado por Roque d’as
Mariñas, se publicase, sen asinar, na tocata quinta 18 .
Atopamos un ano máis tarde, o 26 de outubro de 1886, unha dura
crítica 19 contra o estilo poético de L.U.Gris e ao mesmo tempo contra
as poéticas formalistas, asinada por Loureiro, na que entre outras afirmacións,
salientan as que recollemos de seguido:
A verdá si L.U.Gris non pode darnos algo mellor
aconséllolle que crebe a lira, e non se acorde máis de cantar,
pois versos coma os Presentimentos, por moito que llos chufen
e llos gaben os seus amigos, non por eso han de pasar pola porta
do Parnaso (...)
Mire Sr. L.U.Gris: Vosté pensa sin duda que pra ser
poeta non hai máis que saber midir versos. Pro (perdóneme que
llo diga) está compretamente trabucado. Nestes tempos que
atrabesamos (sic) ou que nos atrabesan (sic), como diría Larra,
os que han de pasar por poetas, teñen que facer versos coa chencha
e non cos ouvidos.
Cansados xa da poesía de simples imaxenes, pidimos
a das realidades e a das ideas. ¿Vosté comprende
16
Ibidem, Tocata cuarta, 11 de outubro de 1885, pp. 1-2.
17
Ibidem, 13 de setembro de 1885, pp. 1-2.
18
Ibidem, 8 de novembro de 1885, pp. 1-3.
19
Ibidem, Tocata 13ª, pp. 4-5.
20
Ibidem, 30 de xuño de 1887, pp. 7.
21
Pseudónimo de Jesús María de Caula, descoñecido autor do que só temos noticia de
dous textos: o relato castelán “Escenas y excesos de por acó”, publicado no 1887 en La
Correspondencia de Cuba, e o galego “A mellor parexa”, texto inspirado nun pintor pouco
coñecido, Gelabert, e publicado en El Eco de Galicia, nº 589, 1893.
14