Manuel LugrÃs Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...
Manuel LugrÃs Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ... Manuel LugrÃs Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...
A obra narrativa en galego de Manuel Lugrís Freire Entramentres, eu deixarei pasa–lo vendaval, baixándome diante da súa forza asoballante, e despois tornarei de novo a estira–lo meu corpiño sobre do loureiro, deixando que a bris recendente destes vales me aloumiñe rendeando as miñas follas xeitosas e sempre verdes. ¡Que pouco vales, ouh pino lanzal e orguloso! II —Oínte, vimbio servil, oínte, —comenzou a rosmar polo baixo aquel pino lanzal— oínte, e xa sei que, según dis ti, a baixeza, o servilismo desleigado e a debilidade vergonzante, son boas condiciós para vivir nestes vales azoutados na crúa inverma polas furias do ceo ou do inferno. Así pensan os que, coma ti, non contan con forzas nin puxanza para loitar pola vida: así pensan os escravos, os probes de espíritu, os que para nada sirven. ¡Vimbio,vimbio cativeiro! cando veñan eses feros vendavales de que me falaches o teu corpo deble pasará pola inominia da humillación; por eso vivirás. As furias dos elementos perdoan casi sempre ó que nada val; o vento duro que arrica e derruba o forte carballo, nada lle fai ó cativeiro fieito Eu quizais secumba: a morte non é certamente unha vergonza. Moitas veces é escomenzo doutra vida máis honrada e útil. Mais, cando chegue para min ese día, as piñas que teño guindadas nas ponlas caerán sobre do eido, e ceibarán os piñucos que serán xermen de moitos fillos meus. Onde dinantes había un pino, nacerá un piñeiral en apreixado coto, que resistirá despois os máis feros e súpetos ventos de crúa invernía. Sigue gabándote, vimbio servil, escravo, lixado sempre pola baba que no teu corpo deixa a lamáchega que vive a carón teu. 134
Xabier Campos Villar OS LOBOS 142 —Escoitade o conto, meus fillos, —dixo o señor Xacobe pasando as enrugadas mans pola fogueira do lar. Aínda é cedo, a noite está negra como boca de lobo, e non podemos ir a ningures. A dona, mozos e nenos dispuxéronse a escoitar o vello petrucio. —Cando eu era rapás —fai desto moitismos anos— non había máis que catro casas nesta ridente terra de Sergude 143 . Os montes viciños, mais aló de Paleo e de Balbís, —estaban inzados de lobos. De noite, polo inverno, baixaban a facer estragos nas leiras, e algunhas veces levaban unha vida. Ninguén se arriscaba a saír ó quinteiro. Non había año nin emprego que estiveran seguros de tornaren á corte. ¡Que triste e probe era estonces Sergude! “Terra de lobos” lle chamaban nas Mariñas dos Freires; abofé que tiñan razón. As feras e maila xusticia que se nos facía dende o pazo de Miraflores, eran unha cavilación que pesaba sobre de nós como un bafo maldito. Os viciños de Sergude eran poucos para se libraren dos lobos. Mais un día, o pai do Ferreiro, home intelixente e disposto, esquirbeu un papel que foi lido en tódalas aldeas á redonda, dendes Cerceda 144 a 142 Publicado n’ A Nosa Terra, nº 1, 4 de agosto de 1907, p. 3. Ese mesmo ano foi reproducido en Follas Novas, periódico regional e en Galicia. Recóllese por primeira vez en libro na edición de 1909. 143 Aldea de Xornes, situada a 9,4 km. da capital do concello de Ponteceso. Tamén é unha freguesía anexa a San Martín de Tabeaio, no concello de Carral. Ten polo norte as parroquias de Andeiro e Vigo, polo sur a Paleo, polo leste Vigo e Cañas, e Tabeaio polo Oeste. 144 Concello coruñés de 119,4 km 2 que limita con Culleredo e Carral polo norte, Tordoia e Ordes polo sur, Carral e Ordes polo leste e Laracha e Carballo polo oeste. Está dividido nas parroquias de Cerceda, Encrobas, Meirama, Queixas, Rodís e Xesteda. 135
- Page 83 and 84: Xabier Campos Villar Tiña posta un
- Page 85 and 86: Xabier Campos Villar que o camiño
- Page 87 and 88: Xabier Campos Villar o seu ronco br
- Page 89 and 90: Xabier Campos Villar —Xuana, —d
- Page 91 and 92: Xabier Campos Villar Había algún
- Page 93 and 94: Xabier Campos Villar ¡Ah! concruí
- Page 95 and 96: Xabier Campos Villar —Nada: como
- Page 97 and 98: Xabier Campos Villar VIII Dixemos d
- Page 99 and 100: Xabier Campos Villar —Pois mira,
- Page 101 and 102: Xabier Campos Villar —Nada; déix
- Page 103 and 104: Xabier Campos Villar Marica enterou
- Page 105 and 106: Xabier Campos Villar —Nada. A tú
- Page 107 and 108: Xabier Campos Villar A NOGUEIRA 120
- Page 109 and 110: Xabier Campos Villar E o señor Min
- Page 111: Xabier Campos Villar Non tiñan daq
- Page 114 and 115: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 116 and 117: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 118 and 119: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 120 and 121: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 122 and 123: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 124 and 125: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 127 and 128: Xabier Campos Villar ¡BOA PROTEICI
- Page 129: Xabier Campos Villar —Pois amóst
- Page 132 and 133: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 136 and 137: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 138 and 139: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 140 and 141: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 142 and 143: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 145 and 146: Xabier Campos Villar UN ALDRAXE 155
- Page 147 and 148: Xabier Campos Villar O MELLOR AMANT
- Page 149: Xabier Campos Villar para o noso co
- Page 152 and 153: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 154 and 155: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 156 and 157: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 158 and 159: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 161 and 162: Xabier Campos Villar ¡BÓTELLE TER
- Page 163 and 164: Xabier Campos Villar BOA MEICIÑA 1
- Page 165 and 166: Xabier Campos Villar ¡PROTESTANTE!
- Page 167 and 168: Xabier Campos Villar Un mariñeiro
- Page 169 and 170: Xabier Campos Villar BOA RESPOSTA 1
- Page 171 and 172: Xabier Campos Villar OS TRES SOLDAD
- Page 173: Xabier Campos Villar —Home, paré
- Page 176 and 177: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 178 and 179: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 180 and 181: A obra narrativa en galego de Manue
- Page 183 and 184: Xabier Campos Villar A ESPADA DO FI
Xabier Campos Villar<br />
OS LOBOS 142<br />
—Escoitade o conto, meus fillos, —dixo o señor Xacobe pasando<br />
as enrugadas mans pola fogueira do lar. Aínda é cedo, a noite está<br />
negra como boca de lobo, e non podemos ir a ningures.<br />
A dona, mozos e nenos dispuxéronse a escoitar o vello petrucio.<br />
—Cando eu era rapás —fai desto moitismos anos— non había<br />
máis que catro casas nesta ridente terra de Sergude 143 . Os montes<br />
viciños, mais aló de Paleo e de Balbís, —estaban inzados de lobos.<br />
De noite, polo inverno, baixaban a facer estragos nas leiras, e algunhas<br />
veces levaban unha vida. Ninguén se arriscaba a saír ó quinteiro.<br />
Non había año nin emprego que estiveran seguros de tornaren á<br />
corte.<br />
¡Que triste e probe era estonces Sergude! “Terra de lobos” lle<br />
chamaban nas Mariñas dos <strong>Freire</strong>s; abofé que tiñan razón. As feras e<br />
maila xusticia que se nos facía dende o pazo de Miraflores, eran unha<br />
cavilación que pesaba sobre de nós como un bafo maldito.<br />
Os viciños de Sergude eran poucos para se libraren dos lobos.<br />
Mais un día, o pai do Ferreiro, home intelixente e disposto, esquirbeu<br />
un papel que foi lido en tódalas aldeas á redonda, dendes Cerceda 144 a<br />
142<br />
Publicado n’ A Nosa Terra, nº 1, 4 de agosto de 1907, p. 3. Ese mesmo ano foi reproducido<br />
en Follas Novas, periódico regional e en Galicia. Recóllese por primeira vez en<br />
libro na edición de 1909.<br />
143<br />
Aldea de Xornes, situada a 9,4 km. da capital do concello de Ponteceso. Tamén é unha freguesía<br />
anexa a San Martín de Tabeaio, no concello de Carral. Ten polo norte as parroquias de<br />
Andeiro e Vigo, polo sur a Paleo, polo leste Vigo e Cañas, e Tabeaio polo Oeste.<br />
144<br />
Concello coruñés de 119,4 km 2 que limita con Culleredo e Carral polo norte, Tordoia e<br />
Ordes polo sur, Carral e Ordes polo leste e Laracha e Carballo polo oeste. Está dividido<br />
nas parroquias de Cerceda, Encrobas, Meirama, Queixas, Rodís e Xesteda.<br />
135