Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

Xabier Campos Villar
A LIBERTADE
O LOBO E MAIL–O CAN 138
IMITACIÓN DUNHA FÁBULA DE LAFONTAINE
Consta dun vello pergameo, atopado nos cimentos dunha pirámide
exipcia, que aló nos comenzos da historia, dinantes de que os
fillos de Tiro e Sidón viñesen nas súas barcas raras e fermosas a visita–las
praias da Iberia, os cans non eisistían, ou millor dito, os cans e
mailos lobos eran unha mesma familia, que andaban polos montes e
fragas, como verdadeiros foraxidos, comendo cando podían e disfrutando
dunha libertade natural e compreta.
Mais un día, cansos de trafegar no monte, dous de aqueles animás,
macho e femia, baixaron a unha vila caldea. Acetaron os costumes
da nova vida, e dexeneráronse canto pode dexenerarse un animal
que aceta o que non é propio da súa condición.
Tal é, según o vello pergameo exipcio, o orixe do can.
Despois de moitos anos, un forte can de palleiro, tataraneto dos
animais foraxidos, sintindo saudades pola libertade, deixou a vila caldea
e foise a zanganear polo monte.
Na revolta dunha congostra, atopou cun lobo famento e fraco
coma un asubío. Olláronse fite a fite, e, midindo coa imaxinación as
súas forzas, decidíronse prudentemente a non loitaren.
—Boas tardes, señor lobo.
—Moi boas, señor can.
—¿Seique estás melancónico
138
Publicado n’ A Nosa Terra, nº 41, 4 de xuño de 1908, pp. 4–5. Ese mesmo ano foi reproducido
en Mondoñedo e tamén en todas as edicións en libro.
123