1kYBRBWHf

a motivación semántica de pato, véxase Anas platyrhynchos.
ollodourado islandés Bucephala islandica
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Ollodourado islandés foi o nome proposto en 1999
no traballo de M. A. Conde Teira (12B). Nalgunha publicación ornitolóxica utilizouse a denominación de
pato islándico (10A e 14A). Na última guía de aves de C. Pedreira López e X. M. Penas Patiño,
parrulo islándico (22A). Na bibliografía ornitolóxica, os nomes portugueses son pato-da-Islândia e
olho-dourado-da-Islândia (2A e 1D).
● Nomes populares. É unha especie de aparición extremadamente rara e non se lle coñecen
denominacións populares.
● Dicionarios consultados. Aparecen as denominacións xenéricas apuntadas en A.
platyrhynchos.
● Etimoloxía / motivación semántica. A denominación xenérica ollodourado está motivada pola
cor amarela do iris deste pato; o modificador islandés e similares refírense á súa área de distribución,
pois na Europa cría exclusivamente na Islandia. Sobre a motivación semántica de pato, véxase Anas
platyrhynchos.
pentumeiro común Melanitta nigra
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Parrulo pentumeiro foi o nome proposto por C.
Pedreira López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B);
utilizouse nas guías de aves destes autores e noutras publicacións ornitolóxicas (1A, 4A, 5A, 6A, 11A,
17A e 22A; nalgunha, parrulo pentumeiro común). En dúas publicacións recolleuse pato
pentumeiro (2A e 11B). Pentumeiro común foi proposto en 1999 no traballo de M. A. Conde Teira
(12B); empregouse nalgunhas publicacións ornitolóxicas (10A, 12A e 14A); noutras publicacións recibiu
o nome xenérico de pentumeiro (13A, 15A e 16A). M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa
propuxeran a denominación de pato negro en 1991 (10B). Na bibliografía ornitolóxica, os nomes
portugueses son pato-negro, negrola (2A, 4A, 10A, 20, 11B e 1D) ou negrola-comum (2D e 3D).
● Nomes populares. M. C. Ríos Panisse rexistrou as seguintes voces vivas no galego falado para
se referir especificamente a Melanitta nigra: can de marzo (escrito con s para marcar o seseo), en
Sardiñeiro; capela, en Camariñas; dianteatrás, en Cedeira; o castelanismo *gallinera (escrito con
"j", para marcar a gheada; en correcto galego sería galiñeira), en Espasante; pato, en San Cibrao,
Muros, Cambados, Bares, Ézaro, Pontedeume, Caminha, Caión, Burela, Portonovo, Portosín, Sardiñeiro,
Vilanova de Arousa, Rianxo, As Figueiras, Carril, Ribeira e Escarabote; pato de mar, en Cambados e
Miño; pato do mar, en Mera, Espasante e O Grove; pato *marino, en Muxía e Caión; pato mariño,
en Camariñas, e vendiñeira (bendiñeira), en Muxía (7B). F. Bernis Madrazo rexistrou vendumeira
(bendumeira) nas costas da provincia da Coruña (11B). A. Pérez Cid rexistrou o nome pato do mar en
Marín e M. J. Pérez Alonso pato negro en Goián, referidas tamén a esta especie (3C). F. Bernis
Madrazo cita ademais o nome portugués de pato-de-mar (11B). J. S. Crespo Pozo recolle como nome
galego chupona, que define como pato negro marino, e apunta a localidade de Cambados, aínda que
as identificacións nesta obra son con frecuencia imprecisas (chupón tamén aparece na súa obra como
equivalente á voz castelá somormujo) (12G).
● Dicionarios consultados. O Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da
editorial Sotelo Blanco, inclúe a entrada capela, que nunha das acepcións identifica con Melanitta
nigra; na entrada pato, unha acepción identifica esta voz con parrulo e con Melanitta nigra, e achega
como variantes desta entrada as denominacións pato-mariño, pato-do-mar e pato-de-mar, que se
poderían referir a esta especie. O Diccionario de sinónimos da lingua galega de M. C. Noia, X. M. Gómez
e P. Benavente (1997), da editorial Galaxia, ademais, recolle parrulo bravo, pato, pato de río e pito
da auga como sinónimos xenéricos e inespecíficos para Aythya, Netta e Melanitta. Nos outros
dicionarios consultados aparecen as denominacións xenéricas apuntadas en A. platyrhynchos.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. As voces pato e parrulo están recollidas con
frecuencia na nosa literatura (véxase A. platyrhynchos).
● Etimoloxía / motivación semántica. Do punto de vista semántico, M. C. Ríos Panisse explica
que o nome de can de marzo ten a ver coas voces que emiten estes patos, que lembran cans, e con
que o mes de marzo é a época do ano na que se ven pola costa galega en migración cara ao Norte;
dianteatrás fai referencia á forma de voar destes patos nos seus bandos, pois van cambiando á rolda
os postos de diante; o castelanismo *gallinera (en correcto galego, galiñeira) tamén estaría
relacionado co balbordo que arman estes paxaros nos bandos; capela talvez faga referencia a forma
dos bandos, como o campanario dunha capela; e finalmente non acha unha orixe para a denominación
vendiñeira (7B).
73