19.11.2014 Views

1kYBRBWHf

1kYBRBWHf

1kYBRBWHf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

e 17A). En 1991, M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa propuxeran para esta especie pato rabudo<br />

(10B); esta denominación tamén se empregou nalgunha publicación (4A). Na bibliografía ornitolóxica, o<br />

nome portugués é arrábio (2A, 4A, 10A, 11B, 1D, 2D e 3D).<br />

● Nomes populares. A. Villarino Gómez recolleu para Anas acuta as denominacións populares de<br />

albelo e pato de rabo longo na desaparecida lagoa de Antela, na Limia, Ourense (9A).<br />

● Dicionarios consultados. No Diccionario galego-castelán de X. L. Franco Grande (1968), da<br />

editorial Galaxia, no Diccionario de usos castelán-galego de X. M. Freixedo Tabarés e F. Álvarez<br />

Carracedo (1984), da editorial Akal, e no Gran Diccionario Xerais da Lingua Galega (2000), de varios<br />

autores, aparecen as denominacións xenéricas apuntadas en Anas platyrhynchos. O Dicionário da<br />

língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, alén das denominacións<br />

xenéricas indicadas en Anas platyrhynchos, inclúe a subentrada pato careto para designar<br />

especificamente a Anas acuta e albelo, nunha das acepcións, para "unha clase de pato da Límia, de<br />

pescozo branco". O Diccionario de sinónimos da lingua galega de M. C. Noia, X. M. Gómez e P.<br />

Benavente (1997), da editorial Galaxia, recolle pato careto e pato rabilongo como sinónimos<br />

específicos para A. acuta.<br />

● Uso dos seus nomes na literatura galega. A voz pato está recollida na nosa literatura (véxase<br />

Anas platyrhynchos).<br />

● Etimoloxía / motivación semántica. Os modificadores rabilongo, rabudo e similares están<br />

motivados polo rabo tan longo que ten esta especie en comparación con outros patos; albelo<br />

seguramente estará relacionado coa vistosa cor branca do peito e do pescozo desta anátida (podería,<br />

porén, tratarse dunha confusión; albelo emprégase tamén para A. querquedula, e cando menos a<br />

correspondencia con esta especie tense identificado con certeza) e careto coa cor da cabeza, que é<br />

diferente e contrasta coa do resto do corpo. Sobre a motivación semántica de pato, véxase A.<br />

platyrhynchos.<br />

● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. A escolla dunha<br />

denominación específica estándar para A. acuta no ámbito da ornitoloxía especializada presenta un<br />

pequeno problema en relación coa denominación de Clangula hyemalis, especie de presenza rara na<br />

Galiza, para a que se usa o nome de parrulo rabudo ou pato rabeiro (e pato-rabilongo en portugués),<br />

pois tamén é unha característica desta especie o rabo longo. Se se quixer manter pato rabilongo en<br />

galego para Anas acuta (ou calquera outra denominación que aluda ao rabo), será preciso buscarlle<br />

outra ben diferente para Clangula hyemalis (non pato rabudo ou pato rabeiro); e se se quixer salientar<br />

o trazo do rabo longo no nome galego de Clangula hyemalis, haberá que procurar outro nome ben<br />

diferente para A. acuta (non pato rabilongo). Usarmos para ambas as especies nomes tan<br />

semellantes non ten moito xeito, na nosa opinión, porque non é nada bo de lembrar cal é cal, ou cal é<br />

exactamente o adxectivo que se lle engade ao nome de A. acuta e cal ao nome de C. hyemalis (rabudo,<br />

rabeiro ou rabilongo).<br />

Neste sentido, pode haber varias solucións. Unha sería mantermos o nome de pato rabilongo<br />

para A. acuta e usarmos outro ben diferente para C. hyemalis, como por exemplo havelda (que se usa<br />

en castelán e é o nome islandés da especie) ou pato glacial (tomado do catalán ànec glacial, xa que<br />

unha das definicións de glacial, que está nas zonas do círculo polar ou próximas a el, é ben acaída para<br />

C. hyemalis).<br />

Outra opción sería mantermos pato rabilongo para C. hyemalis (coincidiría coa denominación<br />

portuguesa) e buscarlle outra ben diferente desa para A. acuta. Se soubésemos dunha denominación<br />

galega popular clara, xeitosa e ben inequívoca para A. acuta, podía ser a solución. Nesta mesma liña,<br />

outra solución pode ser usarmos para A. acuta o nome pato careto, proposto inicialmente por Penas e<br />

Pedreira. Careto designa en galego un animal que ten a cara branca e o resto da cabeza negra, dun<br />

modo que parece un capricho da natureza. A plumaxe da cabeza dos machos de A. acuta lembra ese<br />

“capricho” cromático. Existe ademais a denominación pentumeiro careto para Melanitta perspicillata,<br />

que tamén exhibe un contraste cromático na cabeza, mais cun nome xenérico ben diferente que o<br />

identifica sen dúbidas.<br />

Por último, como achega deste traballo, do mesmo modo que asubiador, lavanco ou cullerete,<br />

tamén sería posíbel a designación do A. acuta cun nome curto como rabeiro, mantendo pato rabilongo<br />

para C. hyemalis (que ademais así coincidiría coa denominación portuguesa). Rabeiro permitiría<br />

ademais nomear facilmente unha especie americana moi semellante, Anas georgica, co nome rabeiro<br />

americano. De modo semellante ao uso dos nomes xenéricos comúns para estas dúas especies que se<br />

fai en inglés (que emprega Pintail ou Northern Pintail para Anas acuta, e Yellow-billed Pintail ou Brown<br />

Pintail para Anas georgica) ou en italiano (que emprega codone ou codone comune para Anas acuta e<br />

codone beccogiallo para Anas georgica), en galego empregaríase o mesmo nome xenérico con<br />

modificadores diferentes: rabeiro (ou rabeiro europeo) para A. acuta e rabeiro americano para A.<br />

georgica. Se fose pato careto americano, para alén de máis longo, non se correspondería exactamente<br />

co aspecto físico (A. georgica non ten branco na cara); pato rabeiro americano ou pato rabilongo<br />

americano, tamén un tanto longos, ofecerían confusión se se mantén pato rabilongo para C. hyemalis.<br />

O nome curto rabeiro para Anas acuta sería na nosa opinión o máis acaído. Alén diso, rabeiro/rabeiro<br />

americano daría máis forza ao sistema de nomenclatura dos patos, pois habería os pares<br />

67

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!