1kYBRBWHf

Madrazo rexistrou a voz xenérica picanzo no oeste da provincia de Zamora (11B). M. Taboada Cid
rexistrou as denominacións picanza pedreira e pincanza pegal na Mezquita, que, malia non seren
identificadas, poderíanse estar a referir a estas especies (3C). A. Reboreda, C. Álvarez, E. Castro X. L.
Lozano, X. R. Reigada e X. Rodríguez, cazcarrollo na comarca de Verín (23B).
● Dicionarios consultados. No Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da
editorial Sotelo Blanco, aparece a entrada xenérica picanzo (especifícase a denominación de picanzoreal
para L. excubitor).
● Uso dos seus nomes na literatura galega. A respecto do emprego de pigarzo, voz que talvez
estea referida a estas especies, véxase Lanius collurio.
● Etimoloxía / motivación semántica. Semanticamente, picanzo está relacionado dalgunha
maneira con picar; talvez faga referencia aos seus hábitos predatorios ou talvez ao seu bico groso e
curvado, como indica tamén pico gordo. Cascorro podería estar relacionado con cascar, romper,
quebrar, e aludir tamén aos seus hábitos pedratorios. O modificador bravo indica a súa condición
salvaxe; gordo, o seu tamaño en comparación con outras especies do xénero. Os modificadores real e
rei aluden probabelmente ao seu tamaño e a súa vistosidade. Pega, pego e o adxectivo pegal son
por causa dun certo parecido coa pega (Pica pica) no bico e no rabo longo. Pega rebordá é unha
denominación propia de Garrulus glandarius, que ás veces se usa tamén para as especies do xénero
Lanius. Non se encontrou unha explicación lóxica para pedreira, relacionado con pedra.
● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. Despois da
diferenciación como especies entre L. excubitor e L. meridionalis, talvez habería que concretar se o
nome máis acaído para L. meridionalis é picanzo real meridional ou picanzo meridional, tendo en
conta que a denominación de L. excubitor. Como xa se comentou na especie anterior, aínda que un
nome con dous modificadores pode parecer un pouco longo, é ben interesante mantermos a base
común, picanzo real, tanto para L. excubitor como para L. meridionalis, pois así o nome reflicte que
son dúas especies moi próximas filoxeneticamente. Se cadra o máis interesante para a nomenclatura é
mantermos para esta especie, que a máis común e cría nas nosas latitudes, o nome de picanzo real,
sen ningún outro modificador, e para L. excubitor, case idéntica, xa comentada, que pode presentarse
na xeografía galega no inverno, picanzo real norteño (é dicir, a formulación máis curta para a
especie máis común, L. meridionalis, á que se fai referencia con máis frecuencia).
Pega rebordá é unha denominación propia de Garrulus glandarius, que ás veces se usa tamén
para as especies do xénero Lanius.
picanzo isabel Lanius isabellinus
● Bibliografía ornitolóxica especializada. É unha ave de presenza extremadamente rara na
Galiza e só se atopou un nome galego para esta especie, picanzo isabel, en dúas publicacións (22A e
5B). É tamén o nome portugués: picanço-isabel (1D).
● Nomes populares. É unha especie moi rara, accidental nas nosas terras, e non se lle coñecen
nomes populares non sendo os xenéricos.
● Etimoloxía / motivación semántica. Para picanzo, véxase Lanius minor. O modificador
específico isabel é o nome dunha cor, tirado do nome científico, e fai referencia á súa plumaxe: pálida
entre amarela e gris.
Familia Corvidae
gaio Garrulus glandarius
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Pega marza foi a denominación proposta por C.
Pedreira López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B);
utilizouse nas guías de aves destes autores (1A, 5A e 22A), no Atlas de vertebrados de Galicia (7A) e
recolleuse noutras publicacións (2A, 18A e 11B). Gaio foi o nome proposto nos traballos de M. A.
Conde Teira e de T. A. Vidal Figueroa (10B e 12B); tense empregado –gaio ou gaio común–
nalgunhas publicacións ornitolóxicas (8A, 10A, 12A, 13A, 14A e 11B, na última escrito como “gayo”).
Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é gaio ou gaio-comum (2A, 10A, 1D, 2D e 3D).
● Nomes populares. Son moitos e variados os nomes populares galegos que designan esta
254