1kYBRBWHf

editorial Galaxia, define picafolla como especie de reyezuelo, pájaro parecido al carrizo y a la papuxa;
e define virafollas como curruca, pinzoleta, pájaro de los sílvidos. O Diccionario de usos castelángalego
de X. M. Freixedo Tabarés e F. Álvarez Carracedo (1984), da editorial Akal, dun modo moi
xenérico, dá as voces virafollas e meixengra como equivalentes á castelá curruca, e folosiña,
fulosiña, papuxa, chichí e chichís coa voz castelá reyezuelo (en particular, as salientadas en negra
poden empregarse para o xénero Phylloscopus nalgunhas localidades galegas). No Dicionário da língua
galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, aparecen as entradas: florosa, definido
como "paxariño de cor parda, que gosta de picar os bichiños nas follas das figueiras e tamén se coñece
como pica-folla"; pica-folla, especificando a denominación de pica-folla-comun para P. collybita;
pica-flor, referíndose especificamente a P. collybita; vira-follas, que define como como "páxaro da
família dos silviídeos" e identifica co nome científico P. collybita e cos sinónimos folosiña (que non ten
entrada propia) e pica-folla. O Diccionario de sinónimos da lingua galega de M. C. Noia, X. M. Gómez e
P. Benavente (1997), da editorial Galaxia, recolle picafollas, chía, florosa, folosiña, furafollas,
picaflores e virafollas como sinónimos específicos para P. collybita. O Gran Diccionario Xerais da
Lingua Galega (2000), de varios autores, recolle as entradas: picafollas (como galega e preferente),
que define como "paxaro dos dentirrostros, de cor verde olivácea, ás curtas redondeadas, cunha raia
clara sobre os ollos e as patas escuras" e identifica con P. collybita; e virafollas (como galega e non
preferente), que remite a picafollas; tamén recolle a entrada cirifolla (como galega e non preferente),
que define como denominación xenérica dos paxaros de pequeno tamaño.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. Fuco G. Gómez emprega a voz picafolla n' O
idioma dos animás (1937): "... o zarralleiriño, picafolla, carrizo i a papuxa comezaron a chichiar...".
Luís Iglesias Iglesias recolle virafollas en Xeografía fito-zoolóxica (1962): "... papudas,
virafollas e papuxas...".
Canto ao emprego do nome xenérico folosiña na nosa literatura, véxase Locustella naevia.
● Etimoloxía / motivación semántica. Semanticamente, os nomes furafollas, virafollas,
picafollas e similares fan referencia aos hábitos desta especie, que anda de rama en rama á procura
de insectos, picando as follas. Mosquiteiro, mosqueiro e lapamoscas aluden á súa alimentación
insectívora. Outras denominacións xenéricas compártense con outras especies ou son propias doutras
especies e aplícanse tamén localmente ao xénero Phylloscopus; para a motivación semántica de
folosiña, follosa, felosa, folosa e similares, véxase Locustella naevia; florosa parece formarse
relacionando flor coas denominacións anteriores; para a motivación semántica de papuxa, véxase
Sylvia undata.
● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. A respecto da escolla
dun nome preferente, cómpre dicir que, até hai moi pouco tempo, a ciencia consideraba que
Philloscopus collybita e Phylloscopus ibericus eran a mesma especie. Hoxe en día considéraas como
dúas especies de paxaros diferentes, malia seren fisicamente iguais; varía o seu canto, a súa
distribución xeográfica e a súa fenoloxía; ambas as dúas especies están presentes na Galiza. O
modificador común indica que é a especie máis frecuente de picafollas (polo menos, en tanto P.
collybita e P. ibericus foron considerados a mesma especie). Despois desta diferenciación como
especies entre P. collybita e P. ibericus, parece que o nome que máis lle acae a P. collybita é picafollas
europeo, téndomos en conta que a P. ibericus se lle asigna picafollas ibérico, facendo tamén
referencia á súa área de distribución.
picafollas ibérico Phylloscopus ibericus
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Picafollas ibérico foi a única denominación galega
atopada para Phylloscopus ibericus, na terceira guía aves de X. M. Penas Patiño e C. Pedreira López
(22A) e nunha publicación ornitolóxica de ámbito estatal (14A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome
portugués é felosinha-ibérica (1D, 2D e 3D).
● Nomes populares. Non é doado distinguilo da especie anterior nin tampouco doutras deste
xénero, e non se lle coñecen nomes populares específicos. Algunhas denominacións xenéricas
populares que tamén se poderían aplicar a esta especie están anotadas en Phylloscopus collybita,
Hippolais polyglotta e Regulus ignicapilla.
● Dicionarios consultados. Aparecen as denominacións xenéricas apuntadas en Phylloscopus
collybita.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. A respecto do emprego de picafollas e virafollas
na nosa literatura, véxase P. collybita. Canto ao emprego de folosiña, véxase Locustella naevia.
● Etimoloxía / motivación semántica. A respecto da semántica de virafollas, picafollas e
similares, véxase P. collybita. Para a motivación semántica de folosiña, véxase Locustella naevia. O
modificador ibérico fai referencia á súa área de distribución.
● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. A respecto da escolla
dun nome específico, como xa se comentou en P. collybita, a ciencia consideraba até hai ben pouco
237