1kYBRBWHf

específico e modo particular pode crear confusión con Hippolais icterina (que recentemente, cada vez
máis, recibe en portugués o nome de felosa-amarela), de aí que prefiramos mellor políglota,
coincidente co nome científico e co nome portugués, que ademais se asocia sen confusión a H.
polyglotta.
folosa cítica Hippolais caligata (=Iduna caligata)
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Non se teñen empregado até o momento.
● Nomes populares. Esta ave é de presenza en extremo esporádica na Galiza (e moi
recentemente rexistrada). Non se coñecen nomes específicos; os comentarios poden ser os mesmos
que as especies anteriores no tocante ao nome xenérico.
● Dicionarios consultados. Ningunha denominación específica para H. caligata; só as
denominacións xenéricas indicadas en H. polyglotta.
● Etimoloxía / motivación semántica. Sobre a motivación semántica de folosa, véxase
Locustella naevia. O modificador cítica alude á súa área de distribución habitual (a do pobo cita: ao
norte ou nordeste do Mar Negro e ao leste do lago Aral).
papuxa do mato Sylvia undata
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Papuxa *montés foi a denominación proposta por C.
Pedreira López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B);
utilizouse na primeira guía de aves destes autores (1A) e recolleuse noutras publicacións ornitolóxicas
(2A e 18A). Papuxa montesa utilizouse nas seguintes guías destes autores (5A e 22A), no Atlas de
vertebrados de Galicia (7A) e recolleuse nalgunha publicación ornitolóxica (10A e 14A). Papuxa do
mato foi o nome proposto en 1991 e 1999 nos traballos de M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa
(10B e 12B); recolleuse ou empregouse nalgunhas publicacións (8A, 12A e 13A). Na bibliografía
ornitolóxica, os nomes portugueses son toutinegra-do-mato, felosa-do-mato e carriça-do-mato
(2A, 10A, 11B, 1D, 2D e 3D; con máis frecuencia o primeiro).
● Nomes populares. A. Villarino Gómez rexistrou para esta especie a de furafollas nas terras
da Limia (9A). A. Reboreda, C. Álvarez, E. Castro X. L. Lozano, X. R. Reigada e X. Rodríguez, forneira
na comarca de Verín (23B). No Atlas de vertebrados de Galicia apúntase o nome específico de tizona
(7A). Algunhas voces populares, pero xenéricas, tamén aplicábeis a esta especie, están comentadas en
Sylvia communis.
● Dicionarios consultados. No Diccionario galego-castelán de X. L. Franco Grande (1968), da
editorial Galaxia, e no Diccionario de usos castelán-galego de X. M. Freixedo Tabarés e F. Álvarez
Carracedo (1984), da editorial Akal, aparecen as denominacións xenéricas apuntadas en Sylvia
communis. No Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco,
aparecen as entradas: papuxa, que define como "pequenos páxaros de asas curtas e plumaxe
vistosa", e especifica papuxa *montés (montesa) para Sylvia undata; papuda, que nunha das
acepcións identifica con papuxa e noutra coa papuxa montés (S. undata). O Diccionario de sinónimos
da lingua galega de M. C. Noia, X. M. Gómez e P. Benavente (1997), da editorial Galaxia, recolle
papuda, papuda *montés (montesa) e toxeira como sinónimos específicos para S. undata. No Gran
Diccionario Xerais da Lingua Galega (2000), de varios autores, aparecen as entradas papuda (como
galega e preferente), que nunha das acepcións identifica con Sylvia atricapilla, e noutra acepción con S.
undata, incluíndo o sinónimo papuxa montés; papuxa (como galega e preferente), que nunha das
acepcións identifica con S. communis, pero que tamén considera como nome xenérico, achegando a
subentrada papuxa *montés, nome identificado con S. undata, co sinónimo papuda; catuxa (como
galega, mais non preferente), que remite a papuxa; catarela (como galega non preferente), que
remite a papuxa; cataluxa (como galega non preferente), que remite a papuxa.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. A respecto do emprego de papuxa na nosa
literatura, véxase S. communis.
● Etimoloxía / motivación semántica. Papuda seguramente está referida ao papo destes
paxaros, moi branco, que contrasta coa plumaxe do resto do corpo; papuxa talvez sexa unha
transformación ou corruptela da voz orixinal papuda; catuxa, cataluxa e similares poderían ser
corruptelas de papuxa. Os modificadores do mato, montesa e similares fan referencia ao seu hábitat.
A denominación tizona refírese á plumaxe escura (e talvez tamén forneira, pola plumaxe acincentada,
aínda que neste caso tamén podería ser por causa do rabo longo e o corpo redondo, que poden
semellar unha pa do forno). Toutinegra, que se aplica en portugués para ás especies do xénero Sylvia,
quere dicir que ten a cabeza negra. Furafollas, carriça e felosa son nomes propios doutros xéneros:
para a semántica de furafollas, véxase Phylloscopus collybita; para a semántica de carriça, véxase
231