1kYBRBWHf

● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. Estorniño é unha voz
propia e exclusiva do xénero Sturnus que se emrega para o xénero Turdus por confusión.
tordo do visgo Turdus viscivorus
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Tordo *charlo foi a denominación proposta por C.
Pedreira López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B), e
tamén en 1991 e 1999 por M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa (10B e 12B); utilizouse nas guías
de aves de Penas Patiño e Pedreira López (1A, 5A e 22A), no Atlas de vertebrados de Galicia (7A) e
tense recollido ou utilizado tamén noutras publicacións ornitolóxicas (2A, 8A, 10A, 11A, 13A, 14A, 18A
e 11B). En 1991, Conde Teira e Vidal propuxeron a denominación de tordo do visgo (10B). Na
bibliografía ornitolóxica, os nomes portugueses son tordeia e tordoveia (2A, 10A, 11B, 1D, 2D e 3D;
o segundo con máis frecuencia).
● Nomes populares. A. Villarino Gómez rexistrou para esta especie tordo e torda nas terras da
Limia (9A). A. Reboreda, C. Álvarez, E. Castro X. L. Lozano, X. R. Reigada e X. Rodríguez recollen
torda para T. viscivorus na comarca de Verín (23B). F. Bernis Madrazo rexistrou os nomes tamén
específicos de tordo mariño e tordo real na provincia de Lugo (11B). Outros nomes xenéricos
populares están indicados en Turdus philomelos.
● Dicionarios consultados. No Diccionario galego-castelán de X. L. Franco Grande (1968), da
editorial Galaxia, e no Diccionario de usos castelán-galego de X. M. Freixedo Tabarés e F. Álvarez
Carracedo (1984), da editorial Akal, aparecen as voces xenéricas xa apuntadas en T. philomelos. O
Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, define a entrada
tordo, na primeira das acepcións, como "xénero de páxaros dentirrostros, da família dos túrdidas, coa
plumaxe misturada de branco e castaño", e especifica a denominación tordo *charlo para Turdus
viscivorus. O Gran Diccionario Xerais da Lingua Galega (2000), de varios autores, inclúe a entrada
xenérica tordo para estas aves (unha das acepcións), especificando a denominación tordo *charlo
para T. viscivorus.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. A respecto do emprego de tordo na nosa literatura,
véxase T. philomelos.
● Etimoloxía / motivación semántica. Tordo e torda veñen do latín turdus. O modificador
*charlo está copiado do nome castelán zorzal charlo, que fai referencia á voz do paxaro; mariño non
ten unha explicación clara, non sendo unha crenza popular ou algunha asociación popular; do visgo
está relacionado co nome científico, viscivorus, comedor de visco ou visgo (visgo tamén vén do nome
latino desta planta, viscum). Torda, en feminino, como ben indican A. Reboreda, C. Álvarez, E. Castro
X. L. Lozano, X. R. Reigada e X. Rodríguez (23B), pode ser unha denominación claramente específica
para Turdus viscivorus por causa do tamaño algo máis grande do que ten T. philomelos.
● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. M. A. Conde Teira e T.
A. Vidal Figueroa comentan que propuxeron a denominación de tordo do visgo inspirados no inglés e
no propio nome científico, porque *charlo lles parecía un castelanismo innecesario e o nome portugués
tordeia tampouco lles parecía moi aconsellábel (10B). Posteriormente, M. A. Conde Teira comentou
tamén a inexistencia de nomes populares galegos coñecidos que lle acaian á especie, pois os dous
rexistrados por F. Bernis Madrazo, tordo mariño e tordo real, teñen problemas de uso: o primeiro é
pouco claro e o segundo coincide co que xa se emprega para Turdus pilaris; e volveu optar por tordo
*charlo, a pesar de ser un castelanismo, por ter xa certa tradición nas publicacións ornitolóxicas
(12B).
Na nosa opinión, non debemos esquecer que tordo *charlo é un castelanismo (o nome zorzal
charlo para esta especie é ben característico da lingua castelá), formulado no contexto da ornitoloxía
especializada para designarmos especificamente Turdus viscivorus. A pesar do fácil que resulta a
incorporación dos castelanismos na lingua galega, pola familiaridade que orixina a omnipresenza do
español, dado o proceso de asimilación que a nosa lingua está a sofrer, pensamos que é preferíbel
usarmos tordo do visgo, apuntado inicialmente por T. A. Vidal e M. A. Conde, ou mesmo torda.
Tordo do visgo está relacionado co nome científico, viscivorus, do mesmo modo que o nome inglés
(Mistle Thrush) e o nome alemán (Misteldrossel) para esta especie e, ademais, non reflicte a
subordinación da lingua galega á lingua castelá para a formulación de novos nomes. Torda, en
feminino, é ben indicativo do seu maior tamaño en relación con Turdus philomelos.
tordo rubio Turdus iliacus
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Tordo malvís foi o nome proposto por C. Pedreira
López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B). Utilizouse
nas guías de aves de Penas Patiño e Pedreira López (1A, 5A e 22A) e recolleuse ou utilizouse tamén
224