1kYBRBWHf

● Dicionarios consultados. No Diccionario galego-castelán de X. L. Franco Grande (1968), da
editorial Galaxia, e no Diccionario de usos castelán-galego de X. M. Freixedo Tabarés e F. Álvarez
Carracedo (1984), da editorial Akal, aparecen as voces xenéricas apuntadas en T. philomelos. O
Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, define a entrada
tordo, na primeira das acepcións, como "xénero de páxaros dentirrostros, da família dos túrdidas, coa
plumaxe misturada de branco e castaño", e especifica a denominación tordo real para Turdus pilaris.
O Gran Diccionario Xerais da Lingua Galega (2000), de varios autores, especifica a denominación tordo
real para T. pilaris.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. Sobre o emprego de tordo na nosa literatura,
véxase T. philomelos.
● Etimoloxía / motivación semántica. Tordo vén do latín turdus. O modificador dos prados
alude ao seu hábitat. Real é un cualificativo engadido ao nome xenérico de moitas aves para as
identificarmos como especies, e ás veces ten relación cunha certa beleza ou vistosidade na súa forma
ou nas súas cores, neste caso talvez pola súa vistosa plumaxe, gris azulada na cabeza e no rabo e
cunha rechamante cor castaña nas costas. Non se encontrou unha explicación clara para o modificador
portugués zornal, non sendo que teña relación con zornar ou zurrar, ornear, ou con zorzal (T. pilaris
tamén recibe en portugués o nome de tordo zorzal).
tordo común Turdus philomelos
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Tordo galego foi o nome proposto por C. Pedreira
López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B); utilizouse
nas primeiras guías de aves de Penas Patiño e Pedreira López (1A e 5A), no Atlas de vertebrados de
Galicia (7A) e recolleuse nalgunha outra publicación (2A e 11B). Tordo común foi o nome proposto en
1991 e 1999 nos traballos de M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa (10B e 12B); tense empregado
nalgunhas publicacións ornitolóxicas (6A, 8A, 10A, 12A, 13A e 14A e 18A), tamén na terceira guía de
Penas Patiño e Pedreira López (22A). Na bibliografía ornitolóxica, os nomes portugueses son tordopinto
e tordo-comum (2A, 10A, 11B, 1D, 2D e 3D).
● Nomes populares. A. Villarino Gómez rexistrou para esta especie as de tordo, torda e
marviz nas terras da Limia (9A). No traballo de C. García González recolleuse a voz xenérica tordo en
trece localidades galegas e a variante tordillo noutras seis (3C). M. P. Paz González rexistrou a
variante torda en Xunqueira de Ambía; M. Taboada Cid, na Mezquita; M. C. Gil González, en Vilardevós
(3C). C. Pedreira López et al. rexistraron os nomes de tordo e torda para Turdus sp. no concello de
Ames, na provincia da Coruña (9B). F. Bernis Madrazo cita a Ríos Naceyro (1850) e L. Iglesias (1927),
que recollen a voz xenérica tordo para se referir tamén ao xénero Turdus (11B). M. Taboada Cid
rexistrou malvís en Verín; J. A. Palacio Sánchez, en Ferreira de Pantón; E. Rodríguez Gandoi, en
Guntín (3C). M. T. Acosta García rexistrou a variante molvís en Pedrafita (3C). M. González González
rexistrou a variante malvín no Incio (3C).
● Dicionarios consultados. No Diccionario galego-castelán de X. L. Franco Grande (1968), da
editorial Galaxia, aparecen as entradas malvís, definida como especie de tordo más pequeno que sus
congéneres, e cochorro identificada coa voz xenérica castelá tordo. O Diccionario de usos castelángalego
de X. M. Freixedo Tabarés e F. Álvarez Carracedo (1984), da editorial Akal, dá para a voz
castelá tordo, nunha das acepcións referida a paxaro, cochorro e estorniño, e noutra acepción
referida a paxaro na que indica un tamaño menor do normal, a voz malvís. O Dicionário da língua
galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, define a entrada tordo, na primeira das
acepcións, como "xénero de páxaros dentirrostros, da família dos túrdidas, coa plumaxe misturada de
branco e castaño", e especifica a denominación tordo galego para T. philomelos. O Diccionario de
sinónimos da lingua galega de M. C. Noia, X. M. Gómez e P. Benavente (1997), da editorial Galaxia,
recolle charla e malvís como sinónimos específicos para T. philomelos. O Gran Diccionario Xerais da
Lingua Galega (2000), de varios autores, inclúe a entrada xenérica tordo para estas aves (unha das
acepcións), especificando a denominación tordo galego para T. philomelos.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. Álvaro Cunqueiro emprega o vocábulo tordo en
varias das súas obras, como por exemplo n' A cociña galega (1973): "...unha encebolada de tordos ten
o seu mérito... ", e tamén emprega malvís noutras obras, como por exemplo n' As crónicas do
sochantre (1956): "...Tiña arte para imitar o melro e o malvís... ".
● Etimoloxía / motivación semántica. Tordo vén do latín turdus. F. Bernis Madrazo explica que
a voz castelá malvís –aplicábel tamén aos termos galegos malvís e similares– é unha clara
onomatopeia da voz "malví-malví-malví" que emite T. philomelos (11B). O modificador común indica
que T. philomelos é a especie a máis habitual dos tordos; galego é unha denominación popular, por
ser unha especie frecuente na nosa terra, mais realmente non hai ningunha característica particular na
súa bioloxía para ser chamado así; pinto alude as pintas que ten na plumaxe do peito e do ventre.
Para cochorro, véxase Turdus merula.
223