1kYBRBWHf

engádese ao nome, normalmente, cando se está a falar tamén doutras especies que teñen o mesmo
nome xenérico, aínda que non se observaren na nosa xeografía, para diferenciala delas.
Chirlo-merlo lembra a denominación chirlomirlo, propia do xénero Sturnus, e é posíbel que a
asignación a Alauda arvensis sexa unha confusión.
Familia Hirundinidae
andoriña das barreiras Riparia riparia
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Anduriña brava foi o nome proposto por C. Pedreira
López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B); utilizouse
na primeira guía de aves destes autores e recolleuse nalgunha outra publicación ornitolóxica (1A e 2A).
Andoriña das barreiras foi proposto en 1991 e 1999 nos traballos de M. A. Conde Teira e T. A. Vidal
Figueroa (10B e 12B); empregouse nas seguintes guías de aves de Penas Patiño e Pedreira López (5A e
22A), no Atlas de vertebrados de Galicia (7A) e recolleuse ou empregouse tamén noutras publicacións
ornitolóxicas (8A, 10A, 11A, 12A, 13A, 14A, 15A e 16A). Nunha publicación utilizouse anduriña das
barreiras (6A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é andorinha-das-barreiras (2A, 10A,
11B, 1D, 2D e 3D).
● Nomes populares. Anduriña é unha voz popular e xenérica moi estendida na Galiza, recollida
no galego de moitas localidades, segundo o traballo de C. García González (3C). A. Villarino Gómez
rexistrou para esta especie en concreto a denominación de pillabarro nas terras da desaparecida lagoa
de Antela (9A). No Atlas de vertebrados de Galicia recóllense os nomes de anduriña, avión das
pedras e andoriña brava tamén para especie (7A).
● Dicionarios consultados. Aparecen as denominacións xenéricas indicadas en Hirundo rustica.
No Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, aparece a
entrada andoriña cunha explicación das diferentes especies, entre elas andoriña-brava para se
referir a Riparia riparia. O Diccionario de sinónimos da lingua galega de M. C. Noia, X. M. Gómez e P.
Benavente (1997), da editorial Galaxia, recolle andoriña brava e andoriña das barreiras como
sinónimos específicos para R. riparia.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. Algunha das voces xenéricas tense empregado na
nosa literatura. Véxase H. rustica.
● Etimoloxía / motivación semántica. Sobre a etimoloxía de andoriña, véxase H. rustica. Avión
é un termo empregado máis habitualmente para Delichon urbicum. O modificador das barreiras alude
aos desniveis do terreo onde fai os niños; das pedras tamén alude a un hábitat, pero non é tan típico;
pillabarro, ao costume de coller barro, aínda que son outras especies da familia as que o empregan na
construción do niño, non R. riparia; brava, á súa condición salvaxe e a que non anda nas casas.
andoriña dos penedos Ptyonoprogne rupestris
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Anduriña dos penedos foi o nome proposto por C.
Pedreira López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B), e
tamén –andoriña dos penedos– en 1991 e 1999 por M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa (10B e
12B). Na primeira guía de aves de X. M. Penas Patiño e C. Pedreira López e nalgunha publicación
empregouse ou recolleuse anduriña dos penedos (1A, 2A, 6A e 18A). Nas seguintes guías de aves de
Penas Patiño e Pedreira López (5A e 22A), no Atlas de vertebrados de Galicia (7A) e noutras
publicacións ornitolóxicas utilizouse ou recolleuse andoriña dos penedos (8A, 10A, 13A, 14A, 15A e
11B). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é andorinha-das-rochas (2A, 10A, 11B, 1D, 2D
e 3D).
● Nomes populares. Anduriña é unha voz popular e xenérica moi estendida na Galiza, recollida
no galego de moitas localidades, segundo o traballo de C. García González (3C). No Atlas de
vertebrados de Galicia tamén se apunta, en concreto para esta especie, a denominación de anduriña
(7A). A. Reboreda, C. Álvarez, E. Castro X. L. Lozano, X. R. Reigada e X. Rodríguez recollen a voz
anduriña brava especificamente para P. rupestris na comarca de Verín (23B).
● Dicionarios consultados. Aparecen as denominacións xenéricas indicadas en Hirundo rustica.
No Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, aparece a
entrada andoriña cunha explicación das diferentes especies, entre elas andoriña-dos-penedos para
se referir a Hirundo rupestris (equivalente a Ptyonoprogne rupestris). O Diccionario de sinónimos da
199