1kYBRBWHf

Lavacú é unha denominación moi pouco específica. Úsase para varios paxaros que andan no
río ou na auga e que poden dar a impresión de que "lavan o cu", ben diferentes entre eles: alén de se
empregar para Apus apus, tamén para Actitis hypoleucos e Cinclus cinclus (véxase estoutras dúas
especies).
Tamén pedreiro é unha denominación bastante inespecífica, usada para paxaros un tanto
diferentes: para Apus apus, para o xénero Oenanthe (O. oenanthe e O. hispanica) e localmente tamén
para Phoenicuros ochruros (véxase estas especies). M. A. Conde Teira apunta que a maioría dos
rexistros que coñece en relación con pedreiro fan referencia a Apus apus, coincicindo coa especie
designada por pedreiro en portugués (12B).
Curiosamente, a voz cirrio tamén se rexistrou para se referir a outro paxaro, Carduelis chloris,
en Goián (3C), probabelmente por confusión, porque o seu canto pode lembrar o sonoro e
característico chío de Apus apus. Non obstante, cirrio e todas as súas variacións son ben
características e inequívocas de Apus apus.
Por outra parte, F. Fernández Rei recolleu en Cariño a denominación anduriña para se referir a
Apus apus, e tamén J. L. Couceiro Pérez en Feás e J. López Fernández en Novefontes (3C). Andoriña
referida a Apus apus é unha clara confusión ou unha designación impropia para esta especie: andoriña
é o nome característico de Hirundo rustica e doutros paxaros da mesma familia, sen ningunha relación
filoxenética próxima con Apus apus.
cirrio pequeno Apus affinis
● Bibliografía ornitolóxica especializada. *Vencello do cu branco foi o nome proposto por C.
Pedreira López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B);
recolleuse nalgunha publicación ornitolóxica (2A). Cirrio pequeno foi o nome proposto en 1999 por M.
A. Conde Teira (12B). Tense empregado ou recollido nalgunhas publicacións ornitolóxicas (10A, 13A e
14A). Nas últimas guías de aves de X. M. Penas Patiño e C. Pedreira López utilizouse *vencello
pequeno (5A e 22A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é andorinhão-pequeno (2A, 1D
e 3D).
● Nomes populares. É unha especie de presenza en extremo accidental na Galiza, e non se lle
coñecen nomes populares non sendo os xenéricos indicados en Apus apus.
● Dicionarios consultados. Recollen os nomes xenéricos xa indicados en Apus apus.
● Etimoloxía / motivación semántica. Semanticamente, andorinhão fai referencia ao seu
parecido cunha andoriña e ao seu tamaño grande, mais non ten parentesco ningún; pequeno fai
referencia ao seu tamaño e do cu branco alude á conspicua mancha branca que ten no uropixio. A
respecto de cirrio, véxase Apus apus.
cirrio de cheminea Chaetura pelagica
● Bibliografía ornitolóxica especializada. *Vencello de cheminea foi o nome empregado por C.
Pedreira López e X. M. Penas Patiño (22A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é raboespinhoso
(3D).
● Nomes populares. Divagante da América do Norte, é unha especie de ocorrencia en extremo
accidental na Galiza, e non se lle coñecen nomes populares non sendo os xenéricos indicados en Apus
apus.
● Dicionarios consultados. Recollen os nomes xenéricos xa indicados en Apus apus.
● Etimoloxía / motivación semántica. Para cirrio, véxase Apus apus. O modificador das
chemineas podería facer referencia ao lugar de aniñamento ou á cor parda aborrallada da plumaxe.
Non se atopou unha motivación semántica clara para a denominación portuguesa raboespinhoso,
e talvez sexa unha confusión con outra especie divagante similar, Hirundapus caudacutus,
para a que ese nome si sería ben acaído.
● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. M. A. Conde Teira e T.
A. Vidal Figueroa explican que o VOLG desaconsella a denominación *vencello, por ser un
castelanismo (10B).
185