1kYBRBWHf

Penas Patiño e C. Pedreira López e recolleuse ou utilizouse tamén nalgunha outra publicación (1A, 2A,
18A e 8B); moucho de orellas empregouse nas seguintes guías de aves de X. M. Penas Patiño e C.
Pedreira López (5A e 22A), no Atlas de vertebrados de Galicia (7A) e recolleuse ou utilizouse tamén
noutras publicacións ornitolóxicas (6A, 8A, 10A, 11A, 12A, 13A, 14A, 15A, 16A e 11B). Nunha
publicación, empregouse bufiño asubiador (3A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é
mocho-d’orelhas, mocho-pequeno-d’orelhas (2A, 10A, 1D e 3D; o primeiro con máis frecuencia)
ou tamén mocho-d’orelhas-comum (2D).
● Nomes populares. A. Villarino Gómez rexistrou para esta especie a denominación de moucho
nas terras da desaparecida lagoa de Antela, na Limia (9A). Xurxo de Vivero apunta para a especie a
denominación de moucho das orellas (3A).
● Dicionarios consultados. No Diccionario galego-castelán de X. L. Franco Grande (1968), da
editorial Galaxia, aparece a subentrada paxaro da morte identificada coa voz castelá autillo. O
Diccionario de usos castelán-galego de X. M. Freixedo Tabarés e F. Álvarez Carracedo (1984), da
editorial Akal, identifica a voz castelá autillo coa galega paxaro da morte. No Dicionário da língua
galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, aparece especificado moucho das
orellas para Otus scops na entrada "moucho" e dá o sinónimo páxaro da morte. No Gran Diccionario
Xerais da Lingua Galega (2000), de varios autores, aparece a entrada moucho, nunha das súas
acepcións, como denominación xenérica das aves nocturnas de rapina.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. A respecto do emprego de moucho, véxase Athene
noctua.
● Etimoloxía / motivación semántica. A respecto da etimoloxía e semántica de moucho, véxase
A. noctua. O modificador de orellas ou similares fan referencia ás plumas que ten a ambos os lados da
cabeza, que dan a impresión de seren orellas (pero non teñen nada a ver con elas, anatomicamente).
Bufiño asubiador é unha denominación que indica, por unha parte, que é da familia dos bufos e de
tamaño pequeno, e, por outra parte, que cando canta fai coma unha especie de asubío. Paxaro da
morte baséase en supersticións populares.
avelaiona (ou avelaiona común) Strix aluco
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Avelaiona foi o nome proposto por C. Pedreira López e
X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B) e tamén por M. A.
Conde Teira en 1999 (12B); utilizouse nas guías de aves de X. M. Penas Patiño e C. Pedreira López (1A,
5A e 22A), no Atlas de vertebrados de Galicia (7A) e tense recollido ou utilizado tamén noutras
publicacións ornitolóxicas (2A, 3A, 8A, 6A, 13A, 14A, 18A e 11B; nalgunhas, avelaiona común). En
1991, M. A. Conde Teira e T. A. Vidal propuxeron curuxa do bosque (10B). Nalgunha publicación
empregouse curuxa do souto (8B). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é coruja-do-mato
(2A, 10A, 11B, 1D, 2D e 3D).
● Nomes populares. A. Villarino Gómez rexistrou a denominación popular de moucho para esta
especie nas terras da Limia (9A). Xurxo de Vivero engade para Strix aluco os nomes de curuxa do
souto (3A). No Atlas de vertebrados de Galicia apúntase tamén moucho real, curuxa do souto e
ave da morte (7A). M. T. Acosta García rexistrou avelaiona no galego de Piedrafita (3C). M. A. Conde
Teira indica que avelaiona e laiona son nomes populares da especie no Cebreiro e a comarca dos
Ancares (12B).
● Dicionarios consultados. Aparecen as denominacións xenéricas para aves nocturnas de rapina
xa mencionadas noutras especies. Ademais, o Diccionario de usos castelán-galego de X. M. Freixedo
Tabarés e F. Álvarez Carracedo (1984), da editorial Akal, dá para a entrada española cárabo as voces
galegas *cárabo e paxaro da morte, aínda que a primeira é un castelanismo. No Dicionário da língua
galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco, aparece a entrada avelaiona para se
referir especificamente a Strix aluco. No Gran Diccionario Xerais da Lingua Galega (2000), de varios
autores, aparece a entrada avelaiona (como voz galega e preferente), que define e identifica con S.
aluco, e a entrada aveleitosa (como galega mais non preferente), que remite a avelaiona. No
Diccionario de sinónimos da lingua galega de M. C. Noia, X. M. Gómez e P. Benavente, recóllense como
sinónimos de curuxa, especificando o nome científico S. aluco, e diferenciándoo de Tyto alba, as
denominacións ave laiona, curuxa do bosque, curuxa do souto e curuxa laiona.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. O seu nome está recollido no refraneiro: "Se a
avelaiona laia, prepara a mortalla."
Canto á literatura de autor, Xosé Miranda emprega o nome deste paxaro en Morning Star
(1998): "Laiaba a avelaiona e alguén petaba na porta da taberna... ".
● Etimoloxía / motivación semántica. Semanticamente, os nomes laiona e avelaiona están
relacionados co seu canto, que parece un laio. Para os nomes xenéricos moucho e curuxa, véxase
Athene noctua e T. alba, respectivamnete. Os modificadores do bosque, do souto e do mato aluden
ao seu hábitat forestal. Paxaro da morte e similares baséanse en supersticións populares.
177