1kYBRBWHf

gorda e baixa; o modificador de bico groso alude ao grosor do bico, maior que o doutras especies;
mergulheira fai referencia aos seus hábitos mergulladores. Outros nomes xenéricos inespecíficos
están comentados noutras especies da familia.
arao de á branca Cepphus grylle
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Arao de á branca foi o nome proposto en 1999 no
traballo de M. A. Conde Teira (12B); utilizouse nalgunha publicación ornitolóxica (13A; con ala en vez
de á). Nas últimas guías de aves de X. M. Penas Patiño e C. Pedreira López (5A e 22A) e noutras
publicacións recolleuse ou empregouse arao alibranco (6A, 10A, 12A e 14A). Na bibliografía
ornitolóxica, o nome portugués é airo-d'asa-branca (1D).
● Nomes populares. É unha especie de presenza accidental na Galiza e non se lle coñecen
nomes populares, non sendo os xenéricos.
● Dicionarios consultados. Recollen as denominacións xenéricas que se indican en Uria aalge.
● Etimoloxía / motivación semántica. A respecto da semántica dos nomes xenéricos, véxase
Uria aalge. Os modificadores fan todos referencia ás características manchas que esta especie ten nas
ás e que a distinguen doutras aves da familia.
arao pequeno Alle alle
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Arao piro foi a denominación proposta por C. Pedreira
López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B); utilizouse
nas guías de aves destes autores (1A, 5A e 22A) e recolleuse ou utilizouse tamén nalgunha outra
publicación ornitolóxica (2A e 4A). Arao pequeno foi o nome proposto en 1991 e 1999 nos traballos
de M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa (10B e 12B); tense empregado nalgunhas publicacións
ornitolóxicas (10A, 12A, 13A, 15 e 14A). Na bibliografía ornitolóxica, os nomes portugueses son tordamiúda
e torda-anã (2A, 1D e 3D; o primeiro máis frecuentemente).
● Nomes populares. M. C. Ríos Panisse rexistrou no galego falado as seguintes voces específicas
ou xenéricas para se referir en concreto a Alle alle: cabasiña, no Grove e Portonovo; carolo, en
Panxón, Cesantes e Bouzas; pío, en Rianxo; pío d’auga, escrito con "j" para marcar a gheada, en
Espasante; pito, en Rianxo; e pitorro, en Mogor, Corme e As Figueiras, e tamén recolle as
denominacións doutros autores, inespecíficas, pero que se poderían referir a esta especie: cabaciña,
piro, piru e pitorro (7B). Por outro lado, F. Bernis Madrazo apunta tamén para Alle alle o nome galego
de arao pito (11B). Ademais, unha morea de nomes xenéricos empregados na fala para este grupo de
especies, os alcídeos, están anotados en Alca torda.
● Dicionarios consultados. Recollen as denominacións xenéricas que se indican en Uria aalge.
Alén diso, no Diccionario galego-castelán de X. L. Franco Grande (1968), da editorial Galaxia, aparece
unha acepción dentro da entrada cabaciña que define inespecificamente como unha clase de pato do
mar, que ben se podería referir a Alle alle. No Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995),
da editorial Sotelo Blanco, na entrada arau inclúese a subentrada arau-piro, nome con que se refire
especificamente a A. alle; inclúe tamén as entradas cabaciña, pito (nunha das acepcións) e pio,
referíndose especificamente a A. alle (inclúe ademais, nas dúas últimas, o sinónimo pitorro, que non
ten entrada propia). No Gran Diccionario Xerais da Lingua Galega (2000), de varios autores, inclúe na
entrada arao (galega e preferente) a subentrada arao piro, nome con que se refire concretamente a
A. alle; na entrada cabaciña, nunha das súas acepcións, indica "especie de parrulo de mar".
● Uso dos seus nomes na literatura galega. Véxase Uria aalge.
● Etimoloxía / motivación semántica. M. C. Ríos Panisse comenta que cabasiña e cabaciña
refírense a cabaza, ou cabazo, e talvez estea empregado no sentido figurado de parvo, pasmón; pito,
estaría referido a poliño, polo tamaño e parecido cun polo (ten orixe onomatopeioca); pitorro pode ter
o matiz de repoludo, gordocho, que ten este vocábulo en potugués, ben indicativo do aspecto desta
ave; pío ten orixe onomatopeica, na voz que fai do paxaro; e carolo estaría relacionado co significado
que ten esta palabra de codia de pan e co significado figurado de parvo, pasmón (7B). Cabaciña e
cabasiña teñen talvez relación co corpo gordecho de Alle alle, co seu tamaño pequeneiro e con que
flota na auga; poderían orixinarse a partir da extensión do significado do nome similar, cabaciño, máis
coñecido e utilizado para Tachybaptus ruficollis, por confusión entre ambas as especies. Por outro lado,
os modificadores pequeno, miúda e anã fan referencia ao seu pequeno tamaño.
167