1kYBRBWHf

(nunha acepción) e o sinónimo mallón, aínda que na entrada mallón indica tamén "gaivota nova
acastañada" e a especie Larus fuscus. O Diccionario de sinónimos da lingua galega de M. C. Noia, X. M.
Gómez e P. Benavente (1997), da editorial Galaxia, recolle andoriña do mar, carrán, carrán-carrán,
carricha, chirlo, coi-coi, coicoi, firrete, gorrucho, mascateira, pirrí e quirlán como sinónimos
inespecíficos para o xénero Sterna (a pesar de que apunta o nome científico Sterna albifrons,
evidentemente son sinónimos todos de carrán, de modo xenérico). No Gran Diccionario Xerais da
Lingua Galega (2000), de varios autores, aparecen as denominacións xenéricas indicadas en Sterna
hirundo.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. No refraneiro popular mariñeiro emprégase de
modo xenérico a palabra carrán:
"Carrán na praia, sinal de vento e auga."
Canto á literatura de autor, Silverio Cerradelo utiliza carrán n' Os paxaros tamén migran ao sur
(2007): "Xa logo os carráns, as píllaras e as gaivotas han de empezar a criar na península...".
● Etimoloxía / motivación semántica. Do punto de vista etimolóxico e semántico, M. C. Ríos
Panisse comenta que as denominacións carrán, carrulo, carrau, carriza, carricha, currito, pirrí
etc. son onomatopeicas, aluden á voz que emite este paxaro, sonora, bisílaba e característica por soar
con moitos "r" (7B). M. C. Rios Panisse explica tamén que carlitos, alén de onomatopeica, é unha
denominación retranqueira; ferrete é a punta metálica que se pon en fitas, cordóns etc., e alude ao
bico da ave, que é máis longo do que noutras especies similares (vén do latín ferru); golosa, citando a
Corominas, deriva do laín gula, gorxa, e estaría motivada pola voracidade do paxaro (gula é tamén
outra denominación para Sterna sandvicensis); mascateira deriva do galego mascato, Morus
bassanus, e estaría motivada polo parecido entre as dúas aves na característica maneira de pescar:
chímpanse á auga desde o alto para pillaren os peixes; picapeixe tamén fai referencia ao hábitos
pescadores deste paxaro (aínda que é unha denominación propia doutra especie, Alcedo atthis);
serrucho trátase da identificación do son que fai o paxaro co son dunha serra de man; mallón é un
nome que se lle aplica tamén ás gaivotas novas, relacionado con mallar, e que pode ter relación coa
maneira de comer ou de disputar as presas aos compañeiros (7B). Alén diso, o nome de andoriña do
mar e similares son por causa do parecido cunha andoriña, coa que ten certa semellanza física na
forma das ás e da cola; o modificador cristado fai referencia ao característico curucho de plumas que
este paxaro ten na caluga. Canto a gavita e garavita, M. C. Ríos Panisse explica que derivan do latín
gavia, gaivota, palabra seguramente de orixe onomatopeica (7B). Non se encontrou unha explicación
sobre a orixe ou o significado da denominación xenérica portuguesa garajau (talvez sexa
onomatopeica, malia non ter o característico "r").
● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. A respecto de gavita
e garavita, véxase Haematopus ostralegus.
carrán elegante Thalasseus elegans (=Sterna elegans)
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Carrán elegante foi o nome empregado na terceira
guía de C. Pedreira López e X. M. Penas Patiño (22A).
● Nomes populares. É unha especie de moi rara ocorrencia na nosa terra e non se lle coñecen,
excepto os xenéricos.
● Dicionarios consultados. Recollen as denominacións xenéricas que se indican noutras especies
desta familia.
● Etimoloxía / motivación semántica. Sobre a etimoloxía e a semántica dos nomes xenéricos,
véxase Sterna hirundo. O modificador elegante probabelmente fai referencia ao aspecto que lle dá a
forma estilizada do seu corpo.
carrán bengalés Thalasseus bengalensis (=Sterna bengalensis)
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Carrán bengalés foi o nome empregado na terceira
guía de C. Pedreira López e X. M. Penas Patiño (22A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é
garajau-pequeno (2D e 3D).
● Nomes populares. É unha especie de moi rara ocorrencia na nosa terra e non se lle coñecen,
non sendo os xenéricos.
● Dicionarios consultados. Recollen as denominacións xenéricas que se indican noutras especies
desta familia.
● Etimoloxía / motivación semántica. Sobre a etimoloxía e a semántica dos nomes xenéricos,
véxase Sterna hirundo. O modificador bengalés fai referencia á súa área de distribución.
160