1kYBRBWHf

diferente: Cinclus cinclus); bilurico (como galega e preferente), que identifica co xénero Tringa e co
sinónimo pílora (que non ten entrada propia); vilorico (como galega non preferente), que remite a
bilurico; e píldora, que define e identifica con bilurico.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. Bilurico tense recollido con frecuencia na nosa
literatura. Así, por exemplo, empregábao Heliodoro Fernández Gastañuduy n' Un vello paroleiro (1912):
"Parecía un bilorico. / Que tiña a pruma mollada...". Ou Manuel Prieto Marcos, en Versos en ganma de
gaita (1943): "Eu depinicaba o corpo fríxido dun bilorico. No intre de lle ripar o corazón...". X. M.
Penas Patiño e C. Pedreira López (1A) citan uns versos de E. Rico onde se fai referencia ao bilurico:
"Asubía o bilurico / pola mañá de moi cedo / ¿que levará no seu bico, / que vai cantando lan ledo?".
Tamén a variante vilorico, como fai Xosé María Álvarez Blázquez no poema O que ben che quer
(incluído en Roseira do teu mencer, 1950): "O que ben che quer / éche o vilorico que anda polo ler".
No refraneiro popular mariñeiro recóllese tamén as denominacións bilorico e belorico:
"Cando chían os biloricos, moita auga e moito frío." / "Cando chían os beloricos, muita auga
e muito frío."
"Cantan os biloricos na terra, chuvia sen falta se espera."
Para alén diso, na literatura popular é de abondo coñecida unha recitación referida ao bilurico,
con moitas variantes:
"Bico bico, bilurico, quen che deu tamaño bico? Deumo Deus e San Francisco...".
● Etimoloxía / motivación semántica. Semanticamente, como explica M. C. Ríos Panisse, a
maior parte destes nomes (bilurico, belurico, pirulico etc.) son onomatopeicos e reflicten o
característico reclamo silábico que fan estas aves (un ti-ru-lí ou un pi-ru-lí), podendo incluír tamén o
termo bico, dalgún xeito, dentro do nome (7B). Pírola, pírula e píralo parecen tamén denominacións
onomatopeicas. Mazarico é un nome xenérico para aves pernaltas que andan na auga; para unha
posíbel significación, véxase Numenius arquata. A denominación corlobico parece inapropiada para
Tringa, pois estes paxaros teñen o bico longo, mais non encurvado (é un nome, porén, ben propio de
Numenius, e en efecto aparece tamén documentado para N. arquata no traballo de M. C. Ríos Panisse).
Por outra banda, aliluxado fai referencia á conspicua cor branca das súas ás, que se pode distinguir de
ben lonxe, e patirrubio á rechamante cor das súas patas. O modificador común indica que é a máis
común dos biluricos da nosa xeografía.
● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. Na nosa opinión, na
procura dunha maior especificidade dos nomes no campo da ornitoloxía especializada, sería mellor
manter a denominación bilurico común para T. totanus, téndomos en conta que o trazo patirrubio
non é específico, pois é tamén un nome moi acaído para o Tringa erythropus, especie que con
frecuencia se observa nas zonas húmidas galegas (hai que andar pensando: “Cal é o patirrubio, o
totanus ou o erythropus?”). Ademais, bilurico patirrubio xa se ten empregado para T. ochropus
noutras publicacións e isto crea aínda maior confusión. O nome bilurico común, no entanto, define
moi ben T. totanus entre as especies de biluricos, é inconfundíbel e é bo de lembrar.
bilurico fino Tringa stagnatilis
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Bilurico fino foi o nome proposto en 1991 e 1999 nos
traballos de M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa (10B e 12B); tense empregado nas últimas guías
de aves de X. M. Penas Patiño e C. Pedreira López (5A e 22A) e nalgunhas publicacións ornitolóxicas
(6A, 10A, 13A e 14A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é perna-verde-fino (2A, 1D, 2D
e 3D).
● Nomes populares. Aínda que é unha ave de presenza bastante rara na Galiza, os nomes
xenéricos populares rexistrados para Tringa totanus poderíanse aplicar tamén a esta especie.
● Dicionarios consultados. Aparecen as denominacións xenéricas apuntadas en Tringa totanus.
● Uso dos seus nomes na literatura galega. Véxase Tringa totanus.
● Etimoloxía / motivación semántica. No tocante á motivación semántica, o modificador fino fai
referencia ao seu bico e á forma esvelta do seu corpo; perna-verde, á cor das patas deste paxaro.
Para as denominacións xenéricas, véxase Tringa totanus.
bilurico claro Tringa nebularia
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Bilurico pativerde foi o nome proposto por C.
Pedreira López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B);
utilizouse nas guías de aves destes autores (1A, 5A e 22A) e recolleuse ou empregouse tamén noutras
publicacións ornitolóxicas (2A, 6A, 11A e 17A). Bilurico claro foi proposto en 1991 e 1999 nos
traballos de M. A. Conde Teira e T. A. Vidal Figueroa (10B e 12B); tense empregado nalgunhas
publicacións ornitolóxicas (10A, 12A, 13A, 14A, 15A e 16A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome
141