1kYBRBWHf

poliña bastarda Porzana parva
● Bibliografía ornitolóxica especializada. Galiñola pequena foi o nome proposto por C. Pedreira
López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B); utilizouse
nas guías de aves destes autores (1A, 5A e 22A) e recolleuse ou utilizouse tamén noutras publicacións
(2A, 4A e 11A). En 1991, T. A. Vidal Figueroa e M. A. Conde Teira propuxeron o nome de galiñola
bastarda (10B); empregouse nalgunhas publicacións ornitolóxicas (8A, 10A, 12A e 14A). Poliña
bastarda foi o nome proposto en 1999 por M. A. Conde Teira (12B); tamén se utilizou nalgunhas
publicacións ornitolóxicas (13A e 16A). Na bibliografía ornitolóxica, o nome portugués é frangad’água-bastarda
(2A, 1D e 2D).
● Nomes populares. É unha especie rara na Galiza e non se teñen rexistrado denominacións
populares.
● Dicionarios consultados. No Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da
editorial Sotelo Blanco, aparece a entrada xenérica galiñola, que nunha das acepcións identifica con
Porzana porzana, Porzana pusilla e Porzana parva (noutra, con Gallinula chloropus; noutra, con
Botaurus stellaris).
● Etimoloxía / motivación semántica. As motivacións semánticas de poliña e galiñola ou do
portugués franga xa se comentaron en P. pusilla. O termo bastardo, aplicado a animais, significa que
non é de raza pura, que está cruzado, mais este non é o caso de Porzana parva, que é unha especie
como tal; o que pode acontecer é que, na impresión popular, pareza un cruzamento entre outras
especies.
codornizón Crex crex
● Bibliografía ornitolóxica especializada. *Rascón de terra foi o nome proposto por C. Pedreira
López e X. M. Penas Patiño en 1977-1978, naquela Lista patrón de aves de Galicia (4B e 5B); utilizouse
ou recolleuse nas guías de aves destes autores (5A e 22A) e noutras publicacións ornitolóxicas (2A, 4A,
6A e 11B). En 1991, T. A. Vidal Figueroa e M. A. Conde Teira propuxeron galiñola de terra (10B). En
1999, M. A. Conde Teira propuxo a denominación *guión de paspallás (12B), que se ten recollido ou
empregado nalgunhas publicacións (8A, 10A, 12A, 13A, 14A e 15A). Na bibliografía ornitolóxica, o
nome portugués é codornizão (2A, 10A, 11B, 1D, 2D e 3D).
● Nomes populares. É unha especie bastante rara e non se lle coñecen nomes vernáculos
galegos.
● Dicionarios consultados. O Diccionario galego-castelán de X. L. Franco Grande (1968), da
editorial Galaxia, especifica a denominación *rascón de terra na entrada xenérica rascón, que
identifica como rascón de tierra, ave zancuda; e *guión de paspallás, que corresponde con rey de las
codornices. No Dicionário da língua galega de I. Alonso Estravís (1995), da editorial Sotelo Blanco,
aparece a subentrada *rascón de terra dentro da entrada xenérica *rascón, que define como "ave
pernalta que precede o paspallás servindo-lle de guia". No Gran Diccionario Xerais da Lingua Galega
(2000), de varios autores, aparece a denominación *rascón de terra (como galega e preferente),
como subentrada dentro a entrada xenérica *rascón, que define e identifica con Crex crex.
Noutras fontes lexicográficas dáse tamén como voz galega *bitor, quer en correspondencia coa
castelá rascón (sen especificar), quer en correspondencia coa castelá rey de las codornices (5G, 6G,
8G, 9G e 11G).
● Etimoloxía / motivación semántica. A denominación *guión de paspallás é un calco
lingüístico da denominación castelá para esta especie, guión de codornices, que do punto de vista
semántico xurdiu da crenza popular de que a chegada desta ave precedía a chegada do paspallás. O
nome portugués codornizão tamén relaciona Crex crex con estoutra especie, a codorniz. A orixe e
motivación semántica de *rascón xa se comentou en Rallus aquaticus: calcouse do sistema de
nomenclatura castelán rascón de agua para R. aquaticus e rascón de tierra para Crex crex e formulouse
en galego: *rascón de auga para R. aquaticus e *rascón de terra para Crex crex, sistema que
relaciona as dúas especies co nome xenérico (rascón) e fai referencia ao hábitat diferente (auga/terra).
O nome galiñola é tamén por causa do seu parecido cunha galiña nova. A respecto de *bitor, véxase
R. aquaticus.
● Discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións. M. A. Conde Teira
propuxo *guión de paspallás, aínda que opinando que é unha adaptación do nome castelán guión de
codornices feita por cazadores (12B). Efectivamente, non debemos esquecer que tanto *guión de
paspallás como *rascón de terra son claros castelanismos, do mesmo modo que a denominación
*rascón e *rascón de auga para Rallus aquaticus. Véxase en R. aquaticus a alínea dicionarios
consultados e a alínea discusión / explicacións sobre a preferencia dalgunhas denominacións, onde
tamén se fai referencia a C. crex.
Aproveitando a proposta de desbotarmos o nome xenérico de *rascón tamén para Rallus
107