LINDEIROS setembro 2014

LINDEIROS
O xornal gratuíto da bisbarra de Compostela
setembro 2014
N 16 MENSUAL
Hostal dos Reis
Católicos,
o museo agochado
Cara ó 2015
Este mes
Ames e
Boqueixón
Novas
Quedan desertos os
concursos da auga e dos
comedores escolares en Ames
Comeza o proceso para
mellorar a depuradora de A
Silvouta
Pasou:
As festas e os concertos
marcaron agosto na bisbarra
Teo homenaxeou a Ánxel Casal e
Avelino Pousa Antelo
Pasará:
Chega o Outono Codax Festival
Goyo Jiménez trae o seu novo
espectáculo a Compostela
Deportes:
Coñecemos de cerca o Santiago
Rugby Club
XXIX Edición do descenso do
Tambre
Unha alimentación saudable
Atopa Lindeiros en: Ames, Boqueixón, Brión, Frades, Negreira, O Pino, Ordes Oroso, Padrón, Rois,
Santiago, Teo, Tordoia, Touro, Trazo, Vedra

2
MEDIATIZA
Colaboradores
en este nº
Andrés Gómez Tato
Iñaki Quenerapú
Fátima García Doval
Jorge del Oro
Editorial
Actitudes
Lindeiros
En moitas ocasións teño a sensación de que moitas cousas teñen que estar a pasar ao mesmo tempo nun universo paralelo no
que a cordura é a actitude maioritaria, pénsoo porque non me creo que a natureza, tan sabia como é, permita que pasen cousas
máis dignas dunha película de Berlanga que dunha sociedade moderna.
Non acabo de entender o comportamento de moitas administracións cos pequenos empresarios e menos aínda que se lle pida
actitude, empeño, decisión e despois déixeselles sós. O esforzo dos empresarios de Bertamiráns para confeccionar unhas
festas da Peregrina no último momento ten moito mérito, sacaron tempo dos seus negocios e prepararon unhas actividades en
tempo récord que nalgún caso conseguiu sorprender aos veciños. Pero esta vontade non se viu acompañada desde o concello;
aínda que é certo que as normativas para a realización de actividades na rúa endurecéronse moito, e que non cumprilas supón
prevaricar, tamén o é que hai que ter a mesma actitude e decisión que se lles reclama aos empresarios; non se pode estar a 24
horas de comezar con pequenos detalles que se resolven en 10 minutos, esas pequenas cousas teñen que estar arranxadas desde
o primeiro día. Como sempre sucede as festas serán criticadas, pero que quede polo menos aquí o recoñecemento á ACB e
ao esforzo realizado.
Nisto das administracións públicas as comparacións son odiosas pero inevitables; se comparamos Ames con Santiago teremos
primeiro que decidir con que alcalde da capital porque non é o mesmo o destronado Anxo Currás que a curta etapa que leva
Agustín Hernández na que parece que chegou Papa Noel. É lóxico que algunhas cousas pendentes de meses anteriores pero se
enumeramos todo o que se puxo en marcha desde que hai novo alcalde en Compostela non poderemos evitar que nos sorprenda;
renovación de Quiroga Palacios 600.00 euros, marxes do Sarela e rozas 230.000 €, pistas no rural 500.000 €, depuradora
dá Silvouta 4.700.000 €, mais de 800.000 € en Vistalegre e mais de 600.000 en Carretas, aparcamento de Cornes 700.000 €,
campo de fútbol de Conxo 500.000 €, renovación de instalacións deportivas mais de 400.000... cando o mes pasado entrevistaba
a Agustín Hernández suxeríalle de forma irónica se a súa etapa sería a precampaña máis longa na historia da cidade, algo
que sigo pensando, pero o problema é que xoga nunha liga moi distinta ao resto; se todo segue así se salvará unha lexislatura
nefasta para Compostela pero a moitos nos quedará a sensación de que os políticos moven os fíos ao seu antollo e manexan o
tempo, ou os tempos, como máis lles convén.
O outro culebrón do verán, e que non fixo máis que empezar, é o da reforma electoral; nunca fun un bo estudante pero para
min que un 40 por cento non é a maioría, sempre pensei que as coalicións era bo que se definisen antes dos comicios porque
iso aclara moito pero os acordos, gústenos máis ou menos, é algo natural e que forma parte da democracia, en realidade si se
buscasen máis acordos iríanos a todos moito mellor. Reformar a lei para que ao final o alcalde sígano elixindo partidos que
non teñen democracia interna, ou a que teñen é moi lasa, non conduce a nada; son os partidos os que teñen que demostrar que
cren no sistema porque en canto analizas o seu funcionamento dáste conta de que non poden arranxar algo que nin nas súas
casas funciona ben; por moito que renxa Podemos demostrou que hai fórmulas técnicas, informáticas, para realizar consultas
entre militantes e simpatizantes, separando resultados, vendo o que hai por comunidades, deixando participar a todo o que o
desexe e mantendo ademais a privacidade xa que un pode opinar desde o seu móbil e, con todos os reparos que se queiran pór,
demostrou que as primarias do Psoe non estiveron á altura dos seus sufridos militantes... do PP case mellor nin falar porque
nin primarias ten e así nos vai cun presidente designado a dedo. Non digo eu que Podemos sálvenos de nada pero polo menos
ten unha actitude que obriga ao resto a dicir cousas, a explicar porque fan o que fan, e a xulgar polo encabuxados que están
con Pablo Igrexas e os seus non parece que sente moi ben.
Manel Pardo

setembro 2014 novas da bisbarra 3
Desertos os concursos de auga e
comedores escolares en Ames
A unha semana do curso a situación dos comedores é crítica
Non é habitual que o contrato
de xestión de auga dun
concello de 30.000 habitantes
quede deserto, que suceda
dúas veces nun ano e medio é
difícil de explicar pero si engadimos
que o concurso de xestión
dos comedores escolares
a unha semana do comezo do
curso tamén queda deserto a
situación do concello de Ames
convértese en algo inaudito e
insostible. Ningunha empresa,
nin sequera a actual concesionaria,
presentouse á proposta
que para 9 meses preparou
o executivo para o ciclo da
auga, e se cando en novembro
quedou deserto achacouse
a uns pregos moi criticados
desde a oposición nesta ocasión
é complicado buscar razóns.
Algo semellante sucede
cos comedores escolares, no
pleno de agosto a concelleira
Pilar Candocia, quen puxera
en marcha este servizo na súa
etapa no goberno, preguntaba
como era posible que a dez
días do comezo do curso non
se adxudicara aínda o servizo
e que pensaba facer o equipo
de Santiago Amor se quedaba
deserto, palabras premonitorias
que en aquela ocasión non
obtiveron resposta.
Desde o concello búscanse
alternativas para que alguén
se faga cargo de dous dos servizos
máis importantes para
os veciños e desde a oposición
pídense responsabilidades. O
Psoe pediu a dimisión da concelleira
María Eugenia Martín
, alcaldesa en funcións en agosto,
e unha xunta de portavoces
para buscar solucións o tema
da auga e Ames Novo segue
solicitando a xestión municipal;
estes dous partidos seguiron
unha estratexia conxunta
no caso dos comedores sacando
notas consensuadas e
acusando o alcalde enganar os
veciños. Pacto x Ames, antigos
integrantes do goberno municipal,
lembra ademais de todo
o dito que estas situacións
poden xerar desconfianza á
hora de sacar a concurso público
outros servizos, e incide en
que ademais de estes dous está
o retraso no transporte adaptado,
a nefasta xestión nas escolas
deportivas ou a renuncia a
unha subvención para a loita
contra a violencia de xénero
entre outras cousas que da idea
do caos no que vive o concello.
O concello decidiu a sacar
novamente a licitación dos
dous servizos e mentres encargar
a distintas empresas que se
fagan cargo deles de xeito temporal.
No caso dos comedores
o concelleiro Bernardo Moar
lembra que a empresa estaba
inmersa nun conflito laboral
que se resolveu a finais de
curso cando xa estaban os pre-
gos feitos; os pregos fixéronse
baseándose nos prezos do último
ano polo que si a empresa
tiña en previsión unha cantidade
menor para os monitores
víase obrigada a renunciar. En
calquera caso o concello garante
o funcionamento dos comedores
no principio do curso.
Como si todo este lío non
fora suficiente no último momento
unha nota de prensa do
persoal dos comedores desvela
que o acordo coa empresa foi
unha conciliación, non unha
resolución xudicial, e tivo
lugar o 28 de maio co que desmenten
as palabras do concelleiro
de educación que afirmaba
que os pregos saíran antes
de que se resolvera o conflito.
Os traballadores anticipan que
se non se buscan solucións que
manteñan os 100 postos de traballo
que se atopan en perigo o
comité decidirá xunto co cadro
de persoal as mobilizacións
que consideren oportunas.
Fonte: Psoe Ames, Ames Novo, Pacto
x Ames, concello de Ames, Lindeiros
Veciños de Teo reclaman
acceso aos depósitos de
auga
Medio Rural deixou sen construír o acceso
o lugar de San Domingo no que se atopan
Todo é consecuencia da
concentración parcelaria do
monte de Calo que leva décadas
en desenvolvemento, nela
contemplábase un camiño de
acceso aos depósitos que están
no medio da aldea de San
Domingo pero a día de hoxe os
veciños xa non poden chegar a
eles.
As reclamacións dos veciños
deron lugar a unha reunión
co Xefe territorial de Medio
Rural tras a mediación do alcalde
Martiño Noriega, o responsable
comprometeuse a
buscar solucións e mesmo se
valoraron as obras necesarias
nuns 10.000 euros; o máis sorprendente
é que o camiño de
paso estaba contemplado na
concentración pero nunca se
chegou a construír.
Os depósitos dan servizo
a 17 familias que necesitan
realizar labores de limpeza e
mantemento, até hai dous anos
accedían a través da leira dun
veciño que decidiu pechala
polo que a situación na actualidade
é insostible xa que
o coidado das instalacións é
fundamental para o seu bo
funcionamento.
Martiño Noriega critica que
existindo un compromiso por
parte do Xefe territorial un
ano despois non se fixo nada,
o concello realizou labores de
roza no espazo no que debería
abrirse o camiño pero é necesario
que se constrúa porque a
limpeza do espazo por si soa
non vale de nada.
Fonte: concello de Teo
Veciños xunto os depósitos.
Foto: concello de Teo

4 novas da bisbarra
Mónica Vázquez
A XERACIÓN SELFIE
Non sei se lles pasará coma
a min pero dun tempo a esta
parte teño a sensación de que,
alí onde vou, sempre hai un
móbil axexando. Xa estea na
praia, de terraceo, nun concerto
ou mesmo na rúa, mire para
onde mire acabo atopando a alguén
facéndose unha foto co seu
smartphone.
Este fenómeno recente e crecente
é o chamado selfie, un
deses termos anglosaxóns aos
que cada vez con máis frecuencia
recorremos para bautizar
calquera novidade tecnolóxica
que se incorpora ás nosas vidas.
E é que o selfie (ou dito en cristián,
a moda de facerse autofotos
co teléfono móbil en todo tipo
de circunstancias e lugares) ten
alcanzado un nivel de popularidade
tal que nos últimos meses
ata se converteu en noticia en
varias ocasións. Tanto os selfies
dos famosos inmortalizando as
súas idílicas vacacións coma
os autorretratos de personaxes
anónimos en circunstancias cómicas
ou grotescas acapararon
este verán a atención do papel
couché e incluso máis dun titular
na sección de sucesos da chamada
prensa seria. A máis recente
destas noticias saltou hai apenas
unhas semanas, cando o desafortunado
selfie dunha parella ao pé
dun acantilado en Portugal saldouse
con resultados dramáticos
para os seus dous protagonistas.
Podería dicir que unha desgraza
coma esta era previsible
Licenciada en Xornalismo pola
Universidade de Santiago,
a traxectoria profecional de
Mónica Vázquez Fachini (Vigo,
1978) estivo ligado ao mundo
da prensa escrita nos últimos 12
anos, durante os que tamén fixo
colaboracións puntuais en medios
online e escribiu contidos para
páxinas web.
ou aproveitar esta columna para
facer unha sesuda reflexión
sobre os perigos do abuso das
novas tecnoloxías. Pero a verdade
é que non creo que se poida
culpar aos smartphone ou aos
inventores da cámara frontal de
traxedias que, ao fin e ao cabo,
só debemos atribuír á imprudencia
humana.
Os ‘perigos’ do selfie, en caso
de que existan, hai que buscalos
noutro lado. E niso parecen coincidir
precisamente psicólogos de
todo o mundo, empeñados en
demostrar que detrás deste gusto
tan extendido polo autorretrato
agóchase en ocasións unha necesidade
imperiosa de obter o
recoñecemento alleo para compensar
unha suposta falta de
autoestima.
A premisa de partida pode
parecer a priori un tanto extravagante
e pretenciosa. Ao fin e
ao cabo, o selfie non é máis que
unha moda e coma tal, pasaxeira
por definición. Pero non deixa
de ser verdade que o ser humano
vive obsesionado desde tempos
inmemoriais coa imaxe propia
e agora, por primeira vez, a tecnoloxía
bríndalle unha oportunidade
única de inmortalizar cada
momento cun xesto sinxelo e
instantáneo. Trastorno, adicción
ou simplemente moda global, a
xeración selfie xa está aquí e lles
guste ou non, terán que aprender
a convivir con ela.
Analizan as melloras necesarias no
centro de saúde do Milladoiro
Lindeiros
O alcalde, técnicos de Ames e do Sergas visitaron as instalacións
O inverno deixou ao descuberto
os graves problemas do
centro de saúde do Milladoiro
e por fin a mediados de agosto
reuníronse técnicos do concello
e do Servizo Galego de Saúde
para analizar as reformas que
necesitan as instalacións.
Na visita estivo presente o alcalde,
Santiago amor, e o concelleiro
de obras Alfredo Taboada
e comentaron cos técnicos de
sanidade a memoria realizada
desde o concello e que valora
en algo máis de 47.000 euros o
custo de reparación da cuberta
do edificio; o documento recolle
a necesidade de desmontar o tellado
e lavar con auga a presión
os canlóns interiores, as placas
de fibrocemento e os puntos de
unión co edificio contiguo ademais
da fachada antes de poder
O Camiño Inglés e o que realizaban
os peregrinos que chegaban
a Galicia a través do mar
desde os puertos do Báltico,
Países Escandinavos, Países
Bajos, Flandes, norte de Francia
e, en especial, ingleses e irlandeses,
si o camiño a pe sempre
foi duro a vía marítima non o
foi menos; hoxe en día cunha
navegación moito mais segura
segue cada ano recibindo máis
peregrinos a pesar de que o
tramo terrestre é cada vez peor;
segundo o Psoe de Ordes o
tramo que pasa polo municipio
acumula maleza o que nalgún
punto case impide o paso; o portavoz
socialista Jesús Pedreira
considera que “estamos ante
unha lamentable deixación de
responsabilidades por parte dá
administración autonómica, que
se amosa incapaz de coidar un
patrimonio histórico, cultural e
paisaxístico tan valioso economicamente
para Ordes e para
a comarca como é ou Camiño
Inglés”.
Ao longo do que vai do 2014
máis de 4.000 peregrinos pasa-
impermeabilizar as zonas con
filtracións; a análise do concello
tamén recomenda traballos de
carpintaría para substituír vidros
con roturas ou incorporar
cristais dobres con cámara de
seguridade .
Nesta visita non se mencionaron
prazos pero se non se
quere que o inverno sexa de
novo complicado para os usuarios
do centro as obras non deberían
tardar moito en pórse en
marcha.
Fonte: concello de Ames, Lindeiros
Piden o arranxo do Camiño Inglés o seu
paso por Ordes
Os socialistas esperan “que non teña que vir David Cameron para
que o arromben”
ron pola ruta o que para o Psoe
dá idea da importancia do seu
coidado; ironizan coa preparación
que se fixo a finais de
agosto dun tramo do Camiño
Francés polo que pasarían
Merkel e Rajoy explicando que
terán que convidar ao primeiro
ministro británico, David
Cameron, a percorrer o trazado
ordense para que os responsables
da Xunta atendan as necesidades
do itinerario.
Xa máis en serio Jesús
Pedreira lembra tamén a necesidade
dun albergue “Ademais de
esquecer practicamente de todo
nas súas accións promocionais
dunha variante con tanto potencial
turístico, o Xacobeo desatende
as reclamacións de limpeza
e sinalización do Camiño
Inglés e por suposto desoe unha
necesidade clamorosa como é a
construción dun albergue para
peregrinos en Ordes”.
Fonte: Psoe Ordes, Lindeiros

setembro 2014 5
Continúan as polémica
sobre o novo colexio de
Oroso
O concello garante que o seu parte das
obras se terminará no tempo fixado
O alcalde de Oroso Manuel
Mirás, o concelleiro de educación
Antonio Leira e o de obras
Eduardo Veiras visitaron en
agosto os traballos que levan a
cabo no que será o novo centro
de educación infantil de Sigüeiro
e aproveitaron para denunciar as
trabas da Xunta para que o colexio
estea preparado para o inicio
do curso.
Este novo centro xa ten un
debate aberto ao non garantir a
Consellería que teña servizo de
comedor e transporte, un agravio
comparativo co colexio que xa
funciona no municipio e que si os
ten; a esa problemática súmase
agora a denuncia do concello que
explica que a Xunta non permitiu
que os técnicos municipais entrasen
a comprobar o estado das
obras do novo centro, a pesar de
todo as conexións de luz, auga,
gas e os accesos estarán preparados
para o inicio do curso escolar
segundo explicou o alcalde
Manuel Mirás “Imos cumprir
cos compromisos do concello
a pesar de que a Xunta puxo
moitas trabas, ao atrasar moito
o remate do colexio impedindo
traballar mentres tanto?; o concello
está a preparar ademais a
contorna para que o centro poida
ter accesos seguros a pé desde
distintos lugares de Sigüeiro incluíndo
un directo polo paseo do
Carboeiro.
Fonte: concello de Oroso, Lindeiros
Touro presenta a nova
Casa da Cultura e o PAI
O concello organizou unha xornada de portas
abertas para dar a coñecer os edificios
En marzo avanzamos o estado
das obras da Casa da Cultura
e do Punto de atención á infancia
de Touro, dúas instalacións
que foron presentadas aos veciños
coincidindo coa Festa dos
Maiores o pasado 10 de agosto.
A masiva afluencia á celebración,
máis de 800 persoas,
serviu tamén para que centos
de veciños coñecesen os novos
equipamentos da vila; a empresa
construtora xa entregou as
chaves e ao longo do presente
mes dotarase de mobiliario aos
edificios. O investimento na última
fase do centro cultural superou
os150.00 euros mentres
que ao momento de atención á
infancia destináronse 191.000
€; os edificios están ubicados
nunha área de servizos na que
se sitúan ademais unha zona de
autocaravanas, a piscina, unha
cancha de tenis e a residencia de
maiores.
O PAI funcionará xa neste
curso que comeza e ten capacidade
para 20 nenos, conta
cunha aula e un espazo de usos
múltiples ademais dunha zona
de descanso e un patio exterior
cuberto abarcando unha superficie
total de 252 m2.
Fonte: concello de Touro, Lindeiros
Os socialistas
de Negreira
considéranse
“goberno na
sombra”
Aseguran que as
súas demandas e
mocións son as que
marcan o traballo
municipal
O grupo socialistas é o único
na oposición de Negreira e está
convencido de que o goberno
municipal traballa ao ritmo das
súas demandas e mocións, aseguran
que esta situación se produce
desde o principio da lexislatura
pero que nos últimos tempos
viuse acentuada.
Os socialistas poñen algúns
exemplos das consecuencias
das súas demandas; a máquina
que se utiliza para selar o cartón
do paro estivo estragada máis
de mes e medio e reparouse na
mesma semana que eles denunciaron
a situación; tamén mencionan
os parques infantís que
foron arranxados e limpados tras
as súas queixas, ou os colectores
de lixo orgánico que foron limpados
tras as peticións socialistas.
Para a oposición nicrariense
estes son exemplos da pouca capacidade
de xestión do goberno
municipal e acúsano de ter intereses
distintos ao servizo público
que se lle suporía.
O grupo socialista explica que
seguirán realizando o seu labor
para facilitar e mellorar a vida do
veciños pero insisten na importancia
de que se saiba quen e porque
impulsa o traballo municipal.
Fonte: Psoe Negreira, Lindeiros

6 ciencia e tecnoloxía
Lindeiros
Andrés Gómez Tato
Doctor en Ciencias Físicas por la USC y responsable del Departamento
de Aplicaciones y Proyectos del Centro de Supercomputación de Galicia
(CESGA). Trabajó para diversas empresas del sector de las Tecnologías
de la Información y las Comunicaciones como SERMATICA, CESATEL o
Unisys España. Actualmente participa desde el CESGA en proyectos de
investigación y desarrollo tecnológico, tanto europeos como nacionales, en
donde colabora habitualmente en la difusión de sus resultados.
Con la voz de Occam
El dilema del prisionero
Ucrania. Gaza. Libia. Siria.
Irak. Las noticias internacionales
de este verano han estado marcadas
por las guerras, siempre
irracionales, que arrasan con la
vida de las personas inocentes,
con la economía de esa región
y con las infraestructuras que
tanto ha costado conseguir para
tener una cierta calidad de vida.
Incluso han reaparecido comportamientos
que creíamos desterrados
como la esclavitud o la
conversión forzosa. Aunque pensemos
que estos conflictos están
lejos de nuestra comarca, no nos
pueden dejar indiferentes. Más
valdría que los líderes estudiaran
un poco lo que la ciencia ha aportado
durante las últimas décadas
a través de la teoría de juegos.
La teoría de juegos se refiere
al estudio riguroso de la toma de
decisiones propias en situaciones
de conflicto con otros contendientes
(los “jugadores”). Esta
teoría proporciona las herramientas
matemáticas para seleccionar
nuestra mejor decisión o estrategia
de entre aquellas que son posibles.
Siempre bajo la suposición
de que nuestros oponentes se
comportarán de forma racional
e inteligente (aunque desconfiemos
de ellos) y que conozcamos
cuales son los beneficios que obtendremos
para cada una de las
decisiones que podemos tomar.
Uno de los ejemplos más conocido
es el dilema del prisionero,
que hemos visto muchas veces
reflejado en series policiacas:
Dos compinches de un delito son
detenidos y llevados a dos salas
de interrogatorios separadas sin
que puedan comunicarse entre
ellos. Los policías les acusan
de un delito menor al que están
investigando (que está penado
con dos años de prisión) y les
proponen un acuerdo. Si colabora
delatando a su compinche
y este no colabora, él quedará
libre de todos los cargos mientras
su compañero cumplirá una
pena mayor (diez años). Ahora
bien, si ambos colaboran propondrán
reducir la pena de diez
a tres años para cada uno. ¿Cuál
es la decisión que ha de tomar
el delincuente? ¿Colabora? ¿No
colabora? ¡Qué dilema! ¿Qué
haría usted en esa situación?
Probablemente la solución más
inteligente sería colaborar si no
se fía de su compañero, aunque
la tentación de no colaborar y obtener
una pena mínima por otro
delito es muy fuerte. En experimentos
realizados en los años 50
del siglo pasado en situaciones
que se asemejan a la anterior, el
resultado fue que la colaboración
de ambos contrincantes era más
frecuente que la no colaboración.
La teoría de juegos se utiliza en
muchos ámbitos desde la economía
a la biología, la sociología o
la política, incluyendo los análisis
de conflictos bélicos. Y por supuesto,
en los juegos tradicionales
como el tres en raya, en donde
si se juega racionalmente es imposible
ganar. Los que provocan
las guerras de forma irracional
deberían ver el final de la película
Juegos de guerra y aprender
que en ellas, todos perdemos.
Puedes seguir a Andrés en:
http://www.conlavozdeoccam.
blogspot.com.es/
Iñaki Quenerapú
Novas Tecnoloxías
Evanxelizador tecnolóxico.
Profesor de informática
e consultor en temas
de dixitalización e
alfabetización dixital.
Tamén deseñador gráfico,
técnico de márketing
para novos medios e programador
web. Cando sexa
maior quere ser monologuista.
http://quenerapu.com
Entornos libres
de distraccións
¿Coñeces a diferencia entre
‹editor de textos› e ‹procesador
de textos›? Probablemente
tes ambas cousas no teu ordenador
pero só usas unha delas.
Un editor de textos (por exemplo,
o Bloc de Notas do Windows) é
un programa que serve para escribir
textos. Pola súa banda, un
procesador de textos (por exemplo,
o Word) é un programa que
serve para dar formato aos textos
(negriñas, cursivas, tipos de letra,
etc). Case todo o mundo escribe
directamente no procesador de
textos, pensando «así de paso
que vou escribindo, vou dando
formato». Parece que aforras
tempo,¿verdade?.
Pois non.
Escribir é un traballo duro.
Ás veces toca escribir axiña
un texto sobre algo que non
nos fascina e resulta fácil caer
en distraccións. Ou temos que
escribir un documento enorme
e acabamos agotados.
Os procesadores de textos que
usamos habitualmente están a
anos luz de ser entornos libres
de distraccións: todas esas ferramentas
para dar estilo e formato
ao texto desconcéntrannos.
Mentras pensamos “qué
escribir”, a menudo acabamos
xogando con esas ferramentas
de formato. E como o obxectivo
do procesador de texto é
representar ante nós o aspecto
que terá a páxina cando se imprima,
acaba sendo máis importante
a forma que o contido. En
definitiva: perdemos o tempo.
Pola contra un editor de texto
traballa con texto plano. Non
hai ferramentas de decoración,
só de escritura. Simplicidade.
Traballar así permítenos focalizar
toda a nosa atención
no contido e non na forma.
Escoller mellor as palabras, escribir
textos de mellor calidade
e ademáis facelo máis rápido.
Cando rematas un documento
co editor de texto podes levalo
a un procesador de textos para
aplicar estilos. E se o fas da
maneira correcta (falarei delo
nun futuro artigo) tes o texto
formateado en dous minutos.
O ‘Bloc de Notas’ de Windows
que mencionara antes para ilustrar
qué é un editor de textos,
non é precisamente un bo exemplo.
É un programa incómodo
para traballar. Non o recomendo.
Hai en Internet centos de excelentes
editores de texto libres de
distraccións e gratuitos. Só tes
que buscar en Google ‘distraction-free
text editor’. Por decir
un, recomendarei o meu entorno
favorito de escritura sen distraccións:
‘Quabel’. Non é software
para instalar senon un servizo na
nube (ver Lindeiros de Agosto).
Úsase a través do navegador web,
a pantalla completa, e inclúe reconto
de palabras e varias formas
de exportar o que escribes.
Próbao: http://quabel.com/

setembro 2014 novas da bisbarra 7
A escola infantil de Calo
repara a súa cuberta
O concello de Teo realizou as obras o
pasado mes de agosto
A intervención que se levou a
cabo decidíuse despois de que
este inverno detectásense humidades
no tellado do centro escolar,
o departamento de benestar
do concello de Teo considerou a
reparación prioritaria xa que os
problemas da cuberta afectaban
a outras partes do edificio.
Para a reparación usáronse
novos materiais de cubrición e
paneis metálicos tipo sandwich
que se sitúan encima da antiga
cuberta. Aproveitouse para solucionar
humidades nos lavabos
interiores e ademais pintáronse
algunhas das zonas do colexio,
o custo das reparacións achegaronse
aos 60.000 euros.
O funcionamento da escola
infantil fixo que se decidi-
ran facer os traballos no mes
de agosto, para así interromper
minimamente no desenvolvemento
da actividade. Neste mes
a maioría dos nenos e nenas
que asisten á escola están no
seu período de vacacións. De
todas maneiras facilitouse a
posibilidade de que os que seguiron
asistindo, un número
moi escaso, foran ao centro da
Ramallosa, tamén municipal.
A escola infantil de Calo comezará
este mes de setembro
cunha matrícula de ó redor de
60 nenos e nenas de 0 a 3 anos.
Fonte: concello de Teo, Lindeiros
Oroso pide a limpeza das marxes da
N-550
Cualifican o estado da estrada nacional como “selvático”
Despois de que o Psoe de
Ordes impulsase unha iniciativa
parlamentaria para que se rozase
a nacional 550 ao seu paso polo
municipio agora tócalle a quenda
ao veciño concello de Oroso,
o goberno municipal pide a fomento
non só a limpeza das marxes
se non tamén o acondicionamento
dos viarios de servizo que
son usados polos veciños para
transitar a pe e con maquinaria
agrícola.
Non é nestes dous municipios
onde se poden atopar a estrada
con abundante maleza nos seus
laterais xa que o de Santiago
sofre tamén unha situación que
pon en risco a condución pola
falta de visibilidade que produce
e aumenta o risco de incendios;
o alcalde de Oroso, Manuel
Mirás, considera que o estado
das cunetas é “selvático, pois xa
observamos xesteiras, silveiras e
toxeiras de varios metros de altura
e mesmo plantas de eucalipto O estado da N-550 contrasta
viais paralelos de servizo.
de considerable tamaño nalgúns cos coidados que recibe a AP 9
treitos”. Os veciños corroboran o que motivou tamén queixas
que Fomento leva tres anos sen por parte de Manuel Mirás que
acometer un desbroce en condicións,
de xeito que o espesor da os usuarios da nacional teñen
lle lembra ao ministerio que
maleza invade as beiravías da os mesmos dereitos a transitar
estrada de titularidade estatal, por unha estrada segura que os
ata o punto de facelas desaparecer
nalgúns puntos, e tamén os Fonte: concello de Oroso,
usuarios da autoestrada.
Lindeiros
Ordes continuou coa mellora das pistas
do rural en agosto
A aldea Fraga dá Galiña e a de Ramil, en Barbeitos, foron as beneficiadas
É na época estival cando
os concellos aproveitan para
arranxar as pistas antes de que
volvan de novo as choivas;
Ordes está a centrar os seus traballos
nas zonas rurais e neste
pasado mes de agosto tocoulle
en primeiro lugar á aldea de
Fraga dá Galiña, a pista que une
o lugar coa N-550 recibiu unha
nova capa de aglomerado cun
custo de 10.000 euros; tamén o
pasado mes mellorouse a rede
viaria da aldea de Ramil na
parroquia de Barbeitos, alí asfaltouse
un tramo de máis dun
quilómetro e aplicouse grava
e material antiescorregadizo,
limpáronse as cunetas e nalgúns
puntos instaláronse canalizacións
para as augas pluviais co
fin de favorecer o desagüe en
caso de choiva, estas actuacións
incluídas no plan de obras e servizos
da Deputación recibiron
un investimento de 14.000 €.
Fonte: concello de ordes, Lindeiros

8 novas da bisbarra
Lindeiros
Piden o arranxo da estrada de
Abeanca en Negreira
Os socialistas queren que se mellore a comunicación co Campo da Feira
É unha das estradas máis
transitadas de Negreira en
días de mercado e iso eleva
o nivel de risco dos peóns xa
que non existe nin unha beirarrúa
pola que camiñar e a
esta falta de espazo se suma
a gran cantidade de maleza
que se acumulou nas marxes.
O Psoe de Negreira recorda
que se trata dunha estrada da
Deputación polo que debería ser
o organismo provincial o que se
encargase do seu mantemento;
solicitan ao executivo municipal
que actúe de inmediato
polo risco tan alto de accidentes
que se produce os días de feira
cando se aparcan coches nas
marxes e que ou ben a arranxe
o propio concello ou solicite a
Deputación que interveña; para
os socialistas unha solución
sería a creación dunha senda
peonil na veira dereita xa que a
colocación duns tubos na cuneta
e unha capa de formigón ou
asfalto pintado non suporía un
custo excesivo para o concello.
O voceiro socialista Jorge Tuñas
recorda ademais que o presidente
da Deputación non quixo
atender aos veciños de Negreira organismo provincial.
nos 3 anos que leva á fronte do Fonte: Psoe Negreira, Lindeiros
Ábrese o proceso para as
obras de mellora da
depuradora da Silvouta
Até o 1 de outubro as empresas teñen prazo
para presentar as súas ofertas
A cidade voltará a ter un aparcamento en Cornes
O concello arranxará a zpona situada baixo a ponte do ferrocarril
A Xunta de Goberno Local
aprobou a modificación urbanística
que permitirá avanzar
na tramitación dun novo estacionamento
disuasorio baixo o
viaduto de ferrocarril da zona de
Cornes – Pontepedriña. O alcalde,
Agustín Hernández, anunciou
que este aparcadoiro, que
xa se vén utilizando de facto por
moitos condutores malia a súa
falta de acondicionamento, ofrecerá
máis de 200 prazas en superficie
para vehículos lixeiros e
motocicletas.
Segundo o alcalde “Todos podemos
comprobar que a parcela
baixo o viaduto do ferrocarril en
Pontepedriña xa se está a utilizar
como aparcadoiro disuasorio
espontáneo. O obxectivo deste
proxecto é organizar e ordenar
esta realidade. No momento en
que estean rematadas as obras
será unha bolsa efectiva pola súa
situación céntrica e nun barrio de
alta densidade residencial”, apuntou
Agustín Hernández sobre
este proxecto. A situación do
aparcadoiro foi acordada entre a
Xunta, o ADIF e o Concello.
Levantarase un valo de seguridade
ao longo de todo o viaduto
do tren, como elemento de
protección que evite as caídas
de balastro procedentes das vías
férreas sobre a zona do aparcadoiro.
O sistema de drenaxe
realizarase mediante unha rede
de colectores con sumidoiros e
pozos, a cal conectará nun punto
coa rede colectora principal.
Ademais instalarase unha rede
de rego automática ao longo
de toda a zona de verde con difusores
e aspersores. A área
contará tamén cun sistema de
iluminación.
Fonte: concello de Santiago, Lindeiros
A intención do concello de proceso biolóxico de alta carga e
Santiago é que as obras se deste xeito mellorarase o pretratamento.
Os criterios de deseño
poden comezar antes de final
de ano despois de que fai un permitirán un alto grao de reutilización
deste equipos na futura
par de semanas asinarase o
convenio coa Entidade Pública EDAR do Souto.
Empresarial Augas de Galicia A Sociedade Estatal Augas
e a estatal augas dás Concas das Concas de España foi a encargada
da redacción do proxec-
de España, trátase dun investimento
de 4.700.000 euros to construtivo, así como dos
dos que a maior parte, algo pregos de condicións reguladores
dos contratos, da licitación
máis de tres millóns setecentos
mil, achégaos o Ministerio de e da adxudicación, así como
Agricultura, Alimentación e dos expedientes expropiatorios
Medio Ambiente.
dos bens e dereitos que resulten
A actual EDAR ten a súa capacidade
de tratamento supe-
proxectos construtivos.
afectados pola execución dos
rada en termos de capacidade As melloras que se farán na
hidráulica. Ademais, os equipos
electromecánicos atópanse rá manter o servizo en boas con-
depuradora da Silvouta permiti-
obsoletos e moitos deles nun diciones ata o 2017 o 2018 cando
estado de funcionamento precario.
Por este motivo, e debido
se inaugure a nova estación.
á urxente necesidade de mellora
da calidade das augas do río
Sar, implantarase unha liña de
tratamento de auga e lamas con Fonte: concello de Santiago, Lindeiros

setembro 2014 novas da bisbarra 9
Santiago ten pendentes
de cobro máis de 300.000
euros da ORA
O BNG pide unha explicación e o resultado
da auditoría reclamada a empresa
As previsións para o ano 2013
eran duns ingresos en, concepto
de canon, de máis de 340.000
euros do servizo de ORA e guindastre
adxudicado no seu día a
Setex Aparki pero o concello non
ingresou ningunha cantidade. O
portavoz do BNG Rubén Cela
explica que levan meses facendo
preguntas sobre o tema e que até
finais de agosto non conseguiron
ningunha documentación, agora
teñen o expediente de licitación
pero os orixinais atópanse en
Lugo ao estar incluídos no sumario
da chamada Operación
Pokemon.
Para Rubén Cela este tipo de
servizos “nunca se poden enfocar
como unha fonte de ingresos
para unha administración pública,
neste caso para o Concello,
pero moitísimo menos como
unha fonte de enriquecemento
desproporcionado dunha empresa
privada que conxunturalmente
sexa concesionaria dese servizo a
costa dos veciños e das veciñas”;
o BNG detectou un “desaxuste
brutal” entre as previsións que
manexaba o Concello e os datos
de períodos anteriores “a respecto
da realidade e sen que mediase
ningunha explicación”.
A empresa concesionaria do
servizo de ORA e de guindastre
ten que ingresar dous conceptos
ao Concello, un canon fixo
e outro variábel e a diferenza
de recadación que determina o
canon variábel calcúlase en base
á diferenza entre ingresos e gastos
da prestación de servizos; no
ano 2012 a cantidade ingresada
polo concello foi de pouco mais
de 30.000 euros pero o curioso
e que no período 2007 - 2011a
empresa achegaba en torno a
200.000 € sen que esta diferenza
teña unha explicación clara.
Os pregos do contrato obrigan a
unha auditoría anual que o BNG
quere coñecer, segundo Rubén
Cela o que piden e “transparencia
porque é o mínimo que se lle
debe aos veciños e ás veciñas de
Santiago, porque teñen dereito
a saber cada vez que deixan un
euro para sacar o tícket da ORA
ou que ten que pagar por sacar o
seu coche do depósito da grúa”.
Fonte: BNG Compostela, Lindeiros
O goberno de Santiago sabía hai 2 meses
que o proxecto de Galeras era ilegal
O Psoe reclama unha explicación sobre porque non se paralizou antes
A concelleira Mercedes
Rosón explica que tivo acceso
ao expediente de modificación
de Galeras e que se inclúe un
informe con data 26 de xuño no
que se insiste na ilegalidade do
convenio de ampliación do parking,
a socialista lembra que no
seu día o goberno municipal do
PP negou que fose necesaria a
tramitación dunha licenza.
Mercedes Rosón di que agora
Piden que non se leve a cabo o proxecto
de bosque para o Gaias
CxG di que o custo actual en parques e xardíns é xa de 3 millóns de euros
Compromiso por Galicia considera
que a idea da Xunta de
Galicia de plantar un bosque
nas ladeiras do Gaias non é algo
prioritario para a cidade e que
o diñeiro se debería dedicar a
proxectos que afecten á maioría
dos veciños.
A executiva santiaguesa de
CxG di que Compostela é a cidade
galega con máis zonas verdes
polo que este investimento
é innecesario e que hai outras
prioridades como o arranxo de
se demostra que o convenio que
estaba asinado “incluía un informe
dous novos técnicos traídos
polo PP ao Concello en substitución
dous funcionarios que pretendidamente
avalaban a ocupación
do espazo público, e polo
tanto a legalidade do mesmo,
todo iso sen licenza municipal”
e pide a Agustín Hernández que
admita que se fixo unha ocupación
ilegal dun espazo público.
moitas rúas ou a deficiente iluminación
de moitos barrios.
A formación explica tamén
que este proxecto se contradice
coa paralización que no seu día
fixo Conde Roa do que afectaba
as Brañas do Sar e que impediu
a conexión dos barrios de Sar e
Pontepedriña.
Na actualidade Santiago destina
máis de 3 millóns de euros
anuais ao mantemento de parques
e xardíns, conta con máis
de 2 millóns de metros cadrados
Rosón insiste en que “non
hai vontade de modificar ou
convenio cando o convenio é
ilegal, porque o informe no que
se basea avala a ocupación que
se demostrou que e ilegal”. Vos
socialistas esixen a denuncia do
convenio e que o alcalde “fale
con claridade e lealdade, e non
para xustificar que lestes son
tempos novos liderados polo”.
Fonte: Psoe Santiago, Lindeiros
de zonas verdes, espazos como
a alameda con 85.000 m2 ou
zonas axardinadas como as de
Fontiñas cunha ocupación que
supera os 150.000 m2.
O proxecto da Xunta de
Galicia contempla a intervención
nun espazo de 24 hextareas
nas ladeiras do Gaias onde se
plantarán 9.000 árbores de especies
auctóctonas.
Fonte: CxG Compostela, Lindeiros
- ¿Porqué es importante aprender alemán?
Para diferenciarte, a la hora de buscar trabajo hay que aportar siempre algo más que el resto
- ¿Qué me ofrece Hannover?
Experiencia, profesores nativos que han vivido 35 años en Alemania, clases de conversación, clases individualizadas,
distintos niveles
- y si necesito aprender rápido porque me ha surgido una oportunidad
Tenemos cursos intensivos de 5 horas con los que aprender lo necesario para empezar
- ¿Desde qué edad se puede ir a clases?
A partir de los 4 años y tenemos hasta jubilados que provechan su tiempo libre
- ¿Qué titulaciones oficiales puede preparar?
Todos: Goethe, Bulats, Daf, Telc etc.
- ¿Qué más me ofrece la academia que me pueda interesar?
Posibilidad de viajar a Alemania y practicar lo aprendido,
Fin de semana de inmersión en el Alemán en una casa rural de la costa gallega

10 concellos
Lindeiros
Ames Qué pensa facer polo seu concello?
Unha alternativa cidadá para gobernar Ames
Acabouse a época da vella política, a dereita e o bipartidismo están derrotados en Ames. Chegou o tempo de acabar co desgoberno do PP, incapaz
e de costas á xente, rematar de vez cos privilexios e as políticas feitas para beneficiar a uns poucos. Sabemos que se pode vencer á dereita e gañar
Ames, gobernar para as maiorías.
Ames Novo estivo durante estes anos plantando cara aos recortes e ao desmantelamento do público. Fixémolo sempre en diálogo coa sociedade,
formulando alternativas nas que a xente afectada e as asociacións eran parte activa das propostas; ao lado tamén dos movementos que mantiveron
a dignidade a través das súas loitas.
Nas eleccións municipais temos que ir máis alá, deixar de lado as siglas e construír unha alternativa cidadá, na que conflúan todas as forzas transformadoras xunto a sociedade
civil, na liña das iniciativas abertas e plurais que están recuperando a ilusión en todo o Estado.
Ames Novo promove esta confluencia convidando a Anova, EU, CxG, E.Ecosocialista, BNG, Equo e Podemos a sumar forzas baixo dúas simples condicións: un proceso
común de primarias abertas á cidadanía para elixir a candidatura, e a elaboración dun programa de goberno participativo aberto á toda a sociedade de Ames.
Chegou o tempo de recuperar a democracia, nada máis e nada menos: transparencia e honestidade, participación cidadá, igualdade e defensa do público, dinamismo
económico, social e consciencia co medio ambiente, innovación e administración aberta. Un goberno centrado nas persoas, que faga da cidadanía de Ames a protagonista
principal do seu futuro.
Os Socialistas de Ames queremos elaborar un programa participativo e colaborativo coa cidadanía e enfocado nas necesidades
reais das persoas, fomentando a participación de todos coa elaboración dun novo regulamento.
Para nos é imprescindible eliminar a débeda municipal, especialmente os créditos do PP desta lexislatura e ligados a un
Plan de Axuste tremendamente prexudicial e que hipoteca o futuro do concello ata o 2022. Para os Socialistas é necesario
rematar con este Plan de Axuste que nos afoga.
Os socialistas seguiremos apostando e apoiando os servizos municipais: comedores escolares, programas de conciliación da vida familiar e laboral, de igualdade, plans de
emprego, actividades de apoio e á xuventude, programas específicos para a terceira idade, etc.
Cambiaremos a imaxe de abandono do noso concello, poñendo en marcha unha brigada específica de limpeza dos lugares de Ames. Queremos que as distintas parroquias
non se sintan discriminadas á hora de realizar investimentos.
Conseguir volver á senda das novas tecnoloxías e novas infraestruturas para o Concello serán temas de primeira liña.
Sumaremos outras coa colaboración dos veciños xa que sin a súa axuda é moi difícil poder desenvolver un goberno con garantías.
O Partido Popular de Ames retomou as rendas do Concello logo de oito anos de goberno socialista, primeiro en conxunto cos nacionalistas e logo
en solitario. Durante este período, a xestión municipal caracterizouse por desbaraxustes orzamentarios e anuncios baleiros de contido, como se pode
constatar co famoso plan para o Milladoiro que anunciou o PSOE e que se quedou en nada de nada, ou a irresponsabilidade en materia económica.
Fronte a esta maneira de facer política, o Partido Popular recuperou, con moito traballo e esforzo, a senda correcta nas contas municipais, facendo
que o concello recuperase a credibilidade no eido económico, non gastando máis do que se ten, e pagando o que se debía. Volveuse a ter solvencia
podendo así pagar aos provedores nun prazo razoable, o que xera actividade económica e riqueza no Concello, creando un entorno favorable para
a xeración de emprego. E isto conseguiuse a pesares da grave crise económica que atravesan todas as administracións, e sen mermar ningún servizo
que oferta o Concello. Ademais, conseguiuse materializar importantes proxectos, coma a potabilizadora en Lens, unha nova escola infantil en
Bertamiráns ou o IES do Milladoiro, e realizar políticas activas de emprego que permitiron a inserción laboral de moitos amienses gracias a diferentes Plans de Inserción
Laboral ou Obradoiros de Emprego.
Para o futuro, o PP de Ames continuará coas políticas realistas, axustadas á realidade económica, sen renunciar aos grandes proxectos que precisan os nosos veciños, traballando
para que todos os amienses dispoñan dun traballo e de servizos axustados ás súas necesidade. Dende a realidade e con rigor, facendo que Ames sexa un Concello
sostible goberne que goberne.
Pacto por Ames (PxA) é a nova agrupación política de carácter independente que ten como obxectivo a súa acción política no Concello de Ames.
PxA naceu para promover e fomentar as iniciativas cidadáns de Ames. Fomentar a participación das persoas na vida política, e recuperar a confianza
da vida pública tan denostada nos últimos tempos debido a falla de rigor, compromiso e coherencia dos partidos tradicionais que obedecen máis as
consignas fixadas polas cúpulas e antepoñen os intereses partidistas sobre os intereses da cidadanía.
PxA pretende aglutinar a todas as persoas que teñen interese en que o noso concello progrese en concordancia coa sociedade na que nos vemos
envoltos. O noso proxecto está orientado en exclusiva as persoas que vivimos e/ou traballamos en Ames mediante a participación cidadá sen extremismos,
dende a moderación e convencidos de que o noso sistema, aínda que mellorable, é unha ferramenta axeitada para promover un cambio tranquilo, pero contundente,
un cambio sen rupturas pero coas medidas axeitadas para satisfacer as necesidades das persoas que vivimos en Ames.
PxA nace desde o convencemento de que hai outras maneiras de facer política, traballo, compromiso, honradez, solidariedade, coherencia e responsabilidade, esta é a columna
vertebral do noso proxecto que só terá éxito si conta coa colaboración e as achegas de tod@s.
Preguntoiro, 19 - Teléfono: 981 585 100 • 15704 SANTIAGO DE COMPOSTELA • Praza da Pescadería Vella, 3 - Teléfono 981 582 507

setembro 2014 concellos 11
Boqueixón Qué pensa facer polo seu concello?
A situación que está a vivir na actualidade o Concello de Boqueixón non pode deixarnos indiferente. O paso dun réxime de 24 anos facendo e
desfacendo ao antollo duns poucos, ten levado a Boqueixón a ser “Zona 0” da Corrupción.
Por iso ANOVA prantexa como obxectivo fundamental devolver o Concello á veciñanza e que sexa esta a verdadeira protagonista dese cambio
que precisamos, baixo os seguintes eixos de traballo:
Aposta por unha candidatura veciñal de unidade. A actual situación obríganos a apostar por outras formas de facer política que xurda dos veciños
e dos diversos movementos sociais.
Aposta pola transparencia. A escura xestión dos servizos públicos municipais, fai necesario priorizar fórmulas transparencia. Propoñemos no
primeiro ano de mandato unha auditoría completa e aprofundaremos nos orzamentos participativos dando especial relevancia á constitución e desenvolvemento
de Asembleas Parroquiais.
Recuperación dos servizos públicos municipais: Impulsarase a recuperación dos servizos públicos municipais (Axuda no Fogar, Auga, Saneamento…) pasando a ser xestionados
directamente polo Concello. Rematar cos contratos escuros e abaratar as tarifas é unha das prioridades.
Priorización e mantemento dos Servizos Sociais: A deriva regresiva e antidemocrática do PP, fai necesario unha estratexia de defensa dos Servizos Sociais, Educativos e
Culturais de calidade.
Desenvolvendo estes catro eixos de actuación, establecendo unha ordenación racional do territorio e mantendo as infraestruturas, teriamos recuperado Boqueixón para os
nosos veciños, obxectivo irrenunciable que prantexa ANOVA Boqueixón.
BOQUEIXÓN : Un Concello sin timón.
A situación do Concello de Boqueixón, a día de hoxe, e semellante a de un barco, sen rumbo, dende o punto de vista da Agrupación Socialista de
Boqueixón.
Unha das principais causas desta situación, débese o caos existente tralo abandono do anterior Alcalde Popular Adolfo Gacio, debido a súa suposta
implicación e posterior detención, no caso Pokemon, que trouxo como consecuencia o nomeamento de un novo Alcalde e remodelación do equipo
de Goberno do PP. Que tras estes feitos quedou totalmente noqueado.
En 3 anos que van de lexislatura non se fixo nada para mellorar a vida dos veciños de Boqueixón mais ben se fixo todo o contrario tal como o incremento escandaloso dos
impostos,coma o do IBI que o ano pasado subiu un 13% e o presente ano un 20%, xunto co incremento do recibo da auga e saneamento sen esquecerse do que nos virá no
recibo do lixo por mor do aumento desorbitado que Sogama está cobrando os Concellos.
Esta e a triste situación do Concello de Boqueixón, que por outra banda pese a ser un Concello limítrofe con Santiago non nos beneficiamos para nada desta situación,
posto que as nosas vías de comunicación ca Capital de Galicia son moi antigas e non se fai nada por melloralas, xa non digamos do aproveitamento do potencial turístico ,
comercial, residencial e sobre todo urbanístico sen PXOM. O feito de non contar a dia de hoxe co PXOM creounos un problema demográfico xa que a nosa xuventude foise a
vivir a outros concellos o non poder construír en Boqueixón a súas vivendas nos anos de bonanza económica.
Boqueixón agosto de 2014. Perfecto Barcala Mosquera . Concelleiro portavoz do PS de GA-PSOE
PP Boqueixón
O PP de Boqueixón presentarase ás eleccións do mes de maio coa mesma intención que mantivo nos últimos anos: a de conseguir a confianza dos
veciños para seguir traballando polo concello, algo que vén facendo desde que en 1991 conseguiuse a primeira maioría absoluta e que serviu para
comezar a desenvolver o municipio.
Neste últimos catro anos traballamos para conseguir levar a traída de auga a todo o municipio chegando a unha cifra do 95 % da poboación e o
saneamento que está xa no 95 %, uns servizos que chegarán nos próximos 4 anos a toda a poboación.
O coidado e mellora do Pico Sacro foi outro dos eixos desta lexislatura e seguirá sendo unha das nosas principais preocupacións no período que se
abrirá a partir de maio do ano que vén. O mantemento e uso dos 12 centros socioculturais do municipio e as actividades cos máis novos foron tamén acenos de identidade do
traballo do Partido Popular de Boqueixón á fronte do goberno municipal.
Impulsar plans de emprego e manter a estabilidade económica do concello con remanentes positivos que permitan aumentar os investimentos serán obxectivos a manter a
partir do 2015.

12
Lindeiros
A epidemia
que nos ven
Fátima García Doval
Doctora en Pedagogía
e Innovación Educativa.
Experta en tecnología y
Accesibilidad. Maestra
de inglés, pedagogía
terapéutica y audición
y lenguaje; licenciada
en filosofía y letras
con la especialidad de
pedagogía e investigadora
en tecnologías y
accesibilidad. Trabaja en
un centro de educación
especial en Santiago de
Compostela.
http://discapacitodos.
com/
O tema estrela deste verán foi,
sen dúbida, o brote de Ébola que
puxo histérico a medio mundo.
Este pequeno bastardo da familia
Filoviridae, causa a enfermidade
do Ébola, tamén coñecida como
“febre hemorráxica” do Ébola.
Aínda que moitos casos falecen,
atópanse individuos inmunes
ou que superan a enfermidade.
O Ébola é un bicho recente no
mundo da viroloxía e, por tanto,
relativamente descoñecido. Non
existe, de momento, cura, máis
aló de axudar ao enfermo a despregar
o seu arsenal inmunolóxico
para que el mesmo venza a
enfermidade. É interespecífico,
isto é, afecta a diferentes mamíferos
e non só a seres humanos,
contaxiándose diferentes especies
entre si. Como os animaliños
temos o irritante costume
de movernos, o control destes
brotes vólvese un quebradeiro de
cabeza.
Por estas razóns para o seu manexo
requírese un Nivel 4 de protección.
Como nas pelis. Como
todos viron E.T. voulles a aforrar
os detalles técnicos.
Como axente infectivo tampouco
é que faga podio. Pero os
humanos non somos particularmente
bos niso de cargarnos bichos.
A estatística amósanos que
mesmo aqueles virus coñecidos
e controlables multiplícanse sen
freo. O exemplo máis notable é
a gripe e toda a cohorte de virus
gastrorespiratorios que poboan
os colexios de outubro a febreiro.
A miúdo confundimos tres
conceptos que, aínda que relacionados,
distan de ser sinónimos.
A saber, limpeza, desinfección,
sanitización e esterilización. A
limpeza elimina sucidade pero
non acaba cos xermes. A desinfección
si supón a eliminación
de boa parte de xermes e patóxenos.
A sanitización é algo a
medio camiño entre a limpeza e
a desinfección. A esterilización é
a inertización total e absoluta de
todos os patóxenos. Dunha agulla
hipodérmica ninguén esperaría
menos que unha esterilidad
total. O contrario sería xogar á
ruleta rusa con moitas balas no
tambor. Nun comedor escolar
os protocolos sanitarios esixen
desinfección de utensilios e superficies
en contacto directo coa
comida, e a sanitización doutras
como chans ou paredes. Se calquera
enterobacteria despistada
(as da caca, para entendernos)
prolifera nunha mesa quente, xogarémonos
como mínimo unha
gastroenterite. Afortunadamente
nese sentido a gran maioría dos
centros educativos aproban con
nota.
Pero que dicir dos baños...
coñezo nenos que preferiron
mexarse ou usar o patio escolar
antes que ir a uns aseos que, con
frecuencia, parecen o estudio de
rodaxe de Mad Max. O mitolóxico
papel hixiénico non se viu
en moitos colexios en xeracións
e a sanitización que estas instalacións
requiren (desinfección
no caso de inodoros e lávamas)
é, directamente, unha broma de
mal gusto. Das portas que non
pechan, cisternas que non provén
de auga e outros sospeitosos habituais
mellor falamos outro día.
A mera limpeza só é aceptable
en certos elementos das aulas,
Ilustración: Jorge del Oro
nos corredores e en zonas de uso
común. En apenas un mes os catarros,
conxuntivites, larinxites,
gastroenterites, gripes e demais
familia, encherán de novo as
consultas de pediatría. E o remedio,
numerosos estudos demóstrano,
é simple:
lavarse as mans con
xabón así como sanitizar e
desinfectar adecuadamente.
Non se trata de alcanzar niveis
de quirófano, pero si de
evitar centros educativos (desde
primaria até a universidade)
cuxos aseos causen repulsión e,
ao cabo, enfermidades.
>E lembren, a gripe mata
cada ano a miles de persoas.
Moitísimas máis que o Ébola.
Empecemos por varrer en casa
antes de preocuparnos pola roña
de fóra.

setembro 2014 empresa 13
La Cesta Natural en Bertamiráns,
unha alimentación saudable
La Cesta natural é unha idea
de Marijé Expósito e Juan
Gaiteiro que nace a partir do seu
traballo como produtores ecolóxicos,
como un paso natural
que vai da venda a empresas á
comercialización en primeira
persoa. A súa localización en
Bertamiráns, Ames, é froito
tamén dun coidadoso estudo de
mercado realizado por Marijé,
había moitas tendas en Santiago
pero ningunha en Bertamiráns
e ademais a gran cantidade de
familias con nenos fixo da decisión
todo un acerto que puideron
ver ao longo dos dous anos
que leva aberta a tenda.
A venda de produtos ecolóxicos
vive un momento álxido
pero coas súas cousas boas e
malas como nos conta Juan «
é un mercado con moito futuro
porque a xente deuse conta
de que moitas das cousas que
comen fanlles dano, hai unha
vinculación entre alimentación
e saúde que cada vez se ve máis
e iso marca as pautas de alimentación
de moitas persoas;
en Bertamiráns especialmente
hai moitos matrimonios con
nenos pequenos é un tema no
que moitas nais son moi susceptibles
e estase reflectindo no
consumo, moitos pais compran
para os seus fillos non para eles
o que é bastante significativo;
doutra banda o tema ecolóxico
esta inmerso nunha pelexa moi
interesante, nós pensamos que
non ten que ser tan caro como se
está vendendo pero o problema
é que hai moita demanda e moi
pouca oferta, pensamos que se
poden baixar os prezos en canto
haxa unhas producións máis
profesionais, algo difícil de atopar
en Galicia, nós cremos que
ten moito futuro pero hai que
mellorar a forma de produción».
A Cesta natural comezou coa
súa propia horta aínda que agora
están metidos de cheo na posta
en marcha dunha nova polo que
os produtos propios limítanse ao
porco celta, a galiña de Mos e os
ovos de casa; a oferta foi cambiando
ao longo deste tempo a
medida que se definía mellor a
demanda «a oferta pasa desde
horta, lácteos, conservas, elaborados
de todo tipo e xa na parte
de atrás dispuxemos unha vinoteca
que está a funcionar moi
ben; triplicamos o número de
produtos distintos desde que comezamos,
houbo produtos que
non funcionaron e substituíronse
por outros, hai produtos que
por ser de tempada rotámolos
cada certo tempo, estamos a
facer un esforzo por que a tenda
sexa o máis galega posible, por
exemplo os viños son todos galegos;
gustaríanos tamén que
a horta fóra de tempada pero a
xente afíxose a ter tomate no inverno
sen darse conta de que iso
só é posible con producións forzadas
en invernadoiro, é unha
loita na que estamos, conseguir
que a xente consuma produto de
tempada»
La Cesta natural preocúpase
ademais por innovar a partir do
gusto do cliente «una das filosofías
da tenda é que dúas veces
ao mes realízase unha cata dun
produto, antes de incorporar
algo novo a tenda dáselle a catar
aos clientes para que vexan o
que é e como se elabora, veñen
os produtores a explicar como
traballan e a idea final é que a
xente coñeza os produtos e saiba
o que compra».
A honradez é un valor en alza
nun momento como o que vivimos,
produtos honestos e de calidade
é o que podemos atopar
en La Cesta natural e ademais
con todas as explicacións que
podamos desexar, é unha posta
non só por unha boa alimentación
éo tamén por unha boa
saúde.
Fotos: Loli Fdez.

14 antonte
Lindeiros
Hostal dos Reis Católicos, Santiago
É imposible
resumir todo
o que supón
unha visita
ao Hostal dos
Reis Católicos
e menos se
acompáñache
Julio Castro o seu actual director,
Julio leva 18 anos vinculado
a Paradores Nacionais
e os últimos 6 anos dedicado
a un dos mellores museos da
cidade, porque o Hostal é ademais
dun dos mellores hoteis
do mundo un museo de 27.000
metros cadrados no que se exhiben,
ademais do propio edificio,
máis de 1.500 pezas de
moi distintos estilos e épocas
e no que se conta unha parte
moi importante da historia de
Compostela.
Unha idea do tamaño e a
dimensión histórica que ten o
Hostal é a guía que se lle entrega
aos privilexiados clientes,
con ela poden seguir ao
longo das 5 plantas 79 placas
informativas nas que se narran
anécdotas, infórmase das
pezas artísticas e explícanse
os pormenores do edificio; é
un percorrido que os visitantes
non aloxados poden realizar
de 12 a 2 da tarde e de 4 a 6.
A historia do Hostal descóbrenos
un mundo esquecido
no que cousas que hoxe serían
vistas con reparos sucedían de
forma natural. En 1499 os peregrinos
que conseguían chegar
á cidade facíano nunhas
condicións lamentables e a un
paso da morte o que dá idea da
dureza da ruta por aquel entón;
os Reis Católicos ordenaron
construír en 1499 un hospital
real que os axudase pero que
tivese ademais outros servizos
como un albergue ou unha inclusa
para nenos expósitos; da
debilidade dos que eran atendidos
dá fe o que os actuais comedores
fosen en tempos sala
de autopsias e morgue. Existía
un torno no que deixar aos recentemente
nados cando non
se lles podía manter, e todas as
mulleres da comarca que estivesen
a dar de mamar tiñan a
obrigación por lei de alimentar
a 2 ou 3 nenos da inclusa, pagábaselles
e daba comida para
que puidesen dar suficiente
leite pero como dicimos era
unha obrigación legal; todos
os orfos eran bautizados no
Hostal aínda que houbo unha
nena, non procedente da inclusa,
que tamén o foi; era filla
dun cura que moveu os fíos
adecuados para que puidese
sera bautizada alí; esa nena
converteuse co paso dos anos
nun dos alicerces da cultura
galega co nome de Rosalía de
Castro.
Cando hoxe está aberto un
debate sobre a independencia
dalgunha comunidade
sorprende descubrir que o
Hospital Real tiña a súa propia
xurisdición que chegaba desde
a praza do Obradoiro até o que
hoxe é límite co convento de
San Francisco; cando un fuxitivo
chegaba era a xustiza do
Hostal a que se encargaba del
e o que hoxe é o economato do
hotel, os almacéns de víveres,
era naquela época a carcere
polo que entrar nos terreos non
garantía ao que fuxía librarse
de penar a súa culpa, de feito
os axustizamentos producíanse
na propia praza, aínda que
si é certo que os diferentes cri-
terios podían facer que a pena
fose máis benevolente.
Coñecendo a historia do
Hostal chámanos a atención
que se construíu, século XVI,
en tan só 10 anos pero moito
máis preto do noso tempo tivo
lugar a reforma que o converteu
en Parador, en 1853, e
que se fixo en tan só 9 meses.
Cando se abriu o vello hospital
de Galeras abandonouse
o edificio e Franco decidiu
convertelo en Hostal dos Reis
Católicos coa esixencia de
que estivese listo para o 24 de
xullo do 54, desa época proceden
moitas pezas de arte que
se encargaron a distintos artistas
para decorar o hotel; o día
da inauguración aloxáronse
multitude de persoeiros, entre
eles estaba o Cardeal Roncalli
que meses despois accedería
ao papado co nome de Xoán
XXIII polo que a habitación
que usou converteuse na suite
do Cardeal. Nesa mesma habitación
aloxouse recentemente
a chanceler Merkel, pero antes
que ela usárona Mick Jagger,
Charlton Heston ou Helmut
Kohl quen fixo necesario,
polos seus case dous metros
e 180 quilos de peso, adaptar
unha das camas.
Son infinidade as anécdotas
e historias que encerra o
edificio, pero un simple paseo
polos seus patios pódenos dar
idea do que foi e do que segue
sendo, que o tome o lector
como unha recomendación
adecuada para calquera momento
é a mellor maneira de
rematar esta, a todas luces, insuficiente
narración.
Fotos: Loli Fdez.

setembro 2014 e ti de quén ves sendo? 15
Asociación Compostela Solidaria,
la ayuda de la experiencia
Desde hace unos pocos meses
funciona en Santiago una asociación
sin ánimo de lucro que
tiene la intención de ayudar a
los más desfavorecidos pero que
tiene además unas características
muy especiales, ; por un lado son
conscientes de que es mejor hacerlo
por medio de aquellas otras
asociaciones que ya trabajan
sobre el terreno y conocen a la
perfección cual es la mejor manera
de colaborar y quien lo necesita
más, y por otra parte está
formada por jubilados de distintos
sectores que quieren seguir
trabajando en bien de la comunidad
y que cuentan con mucha
experiencia en sus campos.
Su presidente es Luis Rivero
de Aguilar, una figura emblemática
de la radio compostelana,
que con la colaboración de un
grupo de amigos puso en marcha
el proyecto “después de trabajar
tantos años queremos, de alguna
manera, devolver a la sociedad
todo lo que nos ha dado, nos ha
dado educación, sanidad… ahora
que no tenemos que trabajar y
que tenemos más o menos garantizada
nuestra vida diaria hemos
decidido dedicar una parte de
nuestro tiempo a la gente que no
tiene estos recursos, que no tiene
dinero, que tiene problemas de
salud, que tiene a lo mejor problemas
con la justicia, nosotros le
vamos a echar una mano”, Luis
cuenta además con un equipo de
15 personas en el equipo directivo
en el que Carlos Nieves, es el
vicepresidente, Ramiro Trillo el
secretaria y Dolores Vázquez la
tesorera siendo el resto vocales.
Aunque la idea surge en este
momento tan crítico son conscientes
que la ayuda que pueden
prestar siempre ha sido necesaria
“pensamos que siempre hubo
necesidades de ayuda y de apoyo
pero hoy más que nunca, con esta
crisis económica, en un país con
un 26 % de paro, que la gente no
tiene trabajo y el que tiene trabajo
es con un sueldo bajísimo,
antes había familias en las que la
mayoría de los miembros no trabajaban
pero siempre había algún
miembro que si llevaba ingresos
a casa pero ahora hay familias
en las que no trabaja nadie, hay
gente con problemas de salud
muy gordos, gente que con los
recortes casi ni tienen acceso a
la sanidad pública y si acceden
no pueden costearse ciertos tratamientos,
problema de gente que
está sola y que no tiene a nadie
que los acompañe o que los lleve
y a eso nos brindamos nosotros,
así que hoy más que nunca”.
Uno de los valores más importantes
de Compostela solidaria
es la experiencia que atesoran
sus integrantes “tenemos jubilados
que provienen de muchos
campos del mundo laboral, hay
médicos, hay abogados, gente
de la banca, gente del mundo de
la comunicación, del mundo de
la gestión, hay de todas partes”.
Otra de las particularidades de
Compostela Solidaria es que no
trabajan de forma directa si no
que lo que hacen es colaborar
con aquellas asociaciones más
implantadas “lo que si me gustaría
aclarar es que nosotros directamente
no hacemos nada, nos
hemos puesto en contacto con
entidades como Caritas, el Hogar
de San Francisco, La Cocina
Económica, La Fundación
Síndrome de Down… hemos
hablado con ellos y les hemos explicado
que somos jubilados con
experiencia en distintos campos
y que estamos a su disposición
para lo que sea necesario”, esta
fórmula es novedosa y garantiza
sin duda que una asociación recién
creada pueda trabajar desde
el primer día en aquellos puntos
donde más se necesita sin tener
que recorrer el camino que esas
organizaciones hace tiempo que
conocen “ellos tienen los contactos
y la experiencia suficiente
para detectar donde están los
problemas, nosotros como recién
llegados podemos pecar a veces
de ingenuo, que te pida ayuda alguien
que no la necesita o quiere
aprovecharse de tu buena voluntad,
por eso hablamos con ellos
y nos ponemos a su disposición
para lo que necesiten; en ocasiones
estamos incluso dispuestos a
organizar actividades o eventos
para recaudar dinero en casusas
muy concretas, por ejemplo
una familia que tiene a todos los
miembros en paro o que tiene dificultades
para pagar la vivienda
pues organizamos algo puntual
para ese caso y lo que recaudemos
se le dona”. Esta intención
de Compostela Solidaria de organizar
eventos puede sin duda
convertirse en algo muy especial
ya que están trabajando en un
festival que además de recaudar
fondos para una buena causa
servirá de homenaje a una época
muy especial de Santiago “estamos
preparando varias cosas y
entre ellas queremos organizar,
ya se han hecho los primeros
contactos, un festival solidario
con una parte muy significativa
de los grupos que en los 60’ y 70’
hacían música en la ciudad, Los
Linces, Los Music Stars... estamos
hablando para que toquen
todos los que estén dispuestos y
también recordar a otros ya que
existen grabaciones, fotos, y todo
lo que se recaude dárselo a quien
lo necesite”.
Cuando se habla de estos
temas da la impresión de que
los medios de comunicación no
hablan lo suficiente de las dificultades
por las que pasa mucha
gente, Luis Rivero conoce bien
ese mundo y cree que en muchas
ocasiones se quedan en la superficie
“no me atrevería a decir que
frivolizan porque es algo demasiado
serio y muy dramático pero
si es cierto que a veces se quedan
solo en la superficie o cuando
aparece algún caso muy llamativo,
alguien que desesperado hace
una barbaridad; yo ahora que leo
más, que recibo más información
si me doy cuenta de que hay situaciones
muy muy dramáticas
y que no se saben, por medio de
las asociaciones nos enteramos
de casos durísimos pero hay además
una pobreza que es vergonzosa,
gente que lo está pasando
muy mal y no se atreve a decirlo
pero se sabe que están ahí;
hay gente que va a los comedores
a pedir ayuda sin problemas
pero personas que pasan mucha
vergüenza”.
La labor de organizaciones
como Compostela solidaria
puede ser determinante en muchas
ocasiones, que un abogado
asesore a alguien, que un médico
aconseje, o algo tan sencillo
como que una persona con experiencia
en medios de comunicación
ayude a que un colectivo en
riesgo de exclusión se haga más
visible son pequeños granos de
arena que convertirán su trabajo
en una montaña muy necesaria
en los tiempos que vivimos.
Compostela Solidaria
Facebook:
www.facebook.com/
compostelasolidaria
Mail:
compostelasolidaria@hotmail.com
Tfno.: 693 40 55 17
Fotos: Loli Fdez.

16
Lindeiros

setembro 2014 17
dentalmacia.com
981 521 090

18
Lindeiros
Agosto foi mes de festas na bisbarra
Da 3 idade, patronais ou da muiñeira foron algunhas das celebradas
O verán é época de festas e
calquera motivo é bo para celebralas
pero aínda así as patronais
e as que levan nome propio
son as que se repiten cada
ano.
Este pasado agosto Ordes
tivo o seu mes festivo porque
ademais de celebrar as patronais
viviu o día dedicado ao
emigrante e o dedicado á muiñeira,
dúas citas importantes
e que os veciños marcan con
agarimo no calendario. Pero
Ordes vive tamén este mes
dunha forma especial porque
ás festas do concello súmase
a que celebran cada ano
en Ardemil e que rende homenaxe
á que foi unha dos
labores máis tradicionais do
campo: “A malla”; alí reúnense
centos de persoas para
lembrar ou descubrir como
se realizaban estes traballos,
gozar da música tradicional e
asistir á exposición de tractores
e apeiros, todo organizado
pola asociación cultural Castro
dá Cróa coa colaboración do
concello.
Ames tivo tamén citas en
distintos lugares aínda que as
máis importantes foron as da
Peregrina en Bertamiráns, despois
de que o Milladoiro tivese
o seu momento en xullo este
pasado mes tocoulle ao outro
núcleo urbano; estas festas hai
que agradecerllas ao esforzo
da directiva da asociación de
comerciantes, a ACB, porque
estaban a piques de non celebrarse
e eles afrontaron o reto
que superaron con matrícula
de honra a pesar das dificultades;
non só trouxeron música
xa que ademais innovaron con
exhibicións de radio control,
tango ou jazz e cunha partida
de rol combinada cun taller de
decoración de miniaturas que
foi un dos momentos de máis
participación de todas as festas.
Pero Ames tivo ademais
celebración nas parroquias de
Biduido e Trasmonte que todos
os anos homenaxean á virxe en
torno ao día 15 con misas, música
e comidas familiares.
E aínda que non son festas
patronais Touro aproveita o
mes de agosto para organizar
dúas das súas citas máis
concorridas, a Feira do emigrante
e a Festa dos maiores;
na homenaxe ao emigrante
coinciden no mes coa que se
celebra en Ordes, nun principio
escolleuse agosto porque
adoita ser o tempo no que moi-
tos deses emigrados aproveitan
para volver pasar uns días á
súa terra natal, Touro acolleu
este ano a veciños chegados do
País Vasco, Cataluña, Suíza ou
Alemania. A outra celebración
é tamén tradicional en case
todos os concellos, é a homenaxe
aos maiores e este ano en
Touro xuntáronse máis de 800
persoas, é a edición número
22 e a participación supón a
cuarta parte da poboación do
municipio; este ano ademais
aproveitouse para ensinar aos
asistentes os novos edificios
do centro cultural e do punto
de atención á infancia que xa
están terminados.
Seguro que non están todas
as festas deste mes na comarca
pero o que é seguro é que estas
foron algunhas delas.
Fonte: concello de Ordes, concello de
Ames, concello de Touro, Lindeiros
Malla en Ardemil. Foto: concello de Ordes
Festa en honor a Sta. María. Foto: concello de Ordes
Día do Emigrante. Foto: concello de Ordes
Ferira do Emigrante. Foto: concello de Touro
Os Castros vístense para o paseo matinal nas festas da Peregrina, Bertamiráns. Foto: Loli Fdez.
Festa da 3ª idade. Foto concello de Touro

setembro 2014 19
Obradoiro de conservas para os usuarios das hortas de Bertamiráns
O concello realiza un plan de formación para que se saque o mellor rendemento das fincas
A finais de 2013 o Concello
de Ames habilitou un total de
34 parcelas en Bertamiráns, e
en marzo de 2014, cedeu 51 parcelas
no Milladoiro dedicadas á
iniciativa das hortas urbanas, o
mesmo tempo o concello está
desenvolvendo un plan de formación
continúa entre os usuarios
das fincas co fin de sacarlle
todo o proveito o traballo que
fan nos espazos asignados.
Despois de recibir as nocións
básicas para a elaboración dun
composteiro agora tocoulle a
quenda as conservas vexetais;
explicáronse as diferentes instrucións
que hai que seguir para
realizar a conserva dun produto
ao baleiro ou con azucre e a importancia
que teñen as tapas dos
botes para conseguir unha conserva
correcta, falouse dos distintos
tipos de líquidos cos que
Veciños de Frades fan a II Ruta de
sendeirismo polo Tambre
A ruta estivo organizada pola asociación Os Pasos coa
colaboración do concello
Un total de 41 de veciños e veciñas
de todas as idades, participaron
na ruta de sendeirismo do
Tambre, unha actividade gratuíta
organizada pola Asociación
de Veciños “Os Pasos” de Aiazo
en colaboración co Concello de
Frades. Os sendeiristas completaron
un roteiro de 12 quilómetros
entre Brates e a área
recreativa Os Pasos, no que estiveron
acompañados polo alcalde,
Roberto Rey, e o concelleiro
Agustín Sánchez.
se deben encher os recipientes e
a importancia de que chegue ata
arriba de todo antes de pechalos.
A través do proceso de conserva
os usuarios/as das hortas
urbanas poden conservar
os produtos conseguidos xa
que é o sistema máis axeitado
para a maioría das hortalizas e
verduras.
Por petición dos participantes
neste obradoiro tamén se falou
do que hai que facer para conservar
marmeladas. Neste caso
non é necesario levar a cabo o
proceso de envasado ao baleiro,
xa que se leva a cabo o proceso
de conservar a través do azucre.
Trala parte teórica, os alumnos
fixeron varias prácticas e realizaron
ketchup con tomate e
maza; cenoria e brócoli ao natural;
e chutney. Como extra entregóuselle
os asistentes varias
receitas de produtos de horta
para facer conservas.
Segundo explica a concelleira
de Medio Ambiente, María
Eugenia Martín, “estas hortas
A ruta comezou na Ponte
Brates, unha bonita paraxe que
separa aos municipios de Frades
e de Boimorto e que contan cos
muíños de Couso, que aínda
conservan a pedra de moer o
gran. Tres quilómetros despois,
a expedición cruzou a aldea de
Sanamil ata a presa da Fraga,
onde a cincocentos metros se
sitúa a Ermida de San Paio que
data de 1907.
O sendeiro continuou a carón
do Tambre, dende onde os participantes
tiveron unha boa panorámica
do río e das distintas
especies arbóreas que o jalonan:
ameneiros, salgueiros e algún
que outro freixo. Tras pasar
a praia fluvial de “A Presa”
(Pontecarreira), a expedición
finalizou o seu camiño na área
recreativa “Os Pasos” (Aiazo)
que da nome a asociación
organizadora.
Fonte: concello de Frades, Lindeiros
urbanas están sendo un éxito.
En Bertamiráns houbo máis
solicitudes que parcelas ofertadas
polo que houbo que elaborar
unha lista de agarda e no
Ánxel Casal foi o último
alcalde republicano de
Compostela e tras o levantamento
do 36 foi detido e “paseado”
en Cacheiras onde foi
atopado o seu corpo; os actos
celebráronse o pasado 19 de
agosto na mesma data na que
sucederon os feitos e xunto
ao monólito que lembra a
súa figura e o lugar no que foi
asasinado.
Por outra banda este ano
Avelino Pousa Antelo cumpriría
100 anos, o concello lembra
ao seu fillo adoptivo desde que
morreu fai dous e faino cunha
serie de actos que o levaron a
Milladoiro completáronse as 51
parcelas postas a disposición
dos veciños.
Fonte: concello de Ames, Lindeiros
Teo homenaxeou a Anxel
Casal e Avelino Pousa Antelo
O concello lémbraos cada ano pola súa
vinculación co municipio
ser merecedor do “II Caxato
Avelino Pousa” que outorgan as
Irmandades de Manuel María
dá Terra Cha. Tras a recepción
do premio dirixíronse á urbanización
Os Verxeis, onde
vivía, e realizouse unha ofrenda
na rúa que leva o seu nome
no que participaron a escritora
Fina Casalderrey e o gaiteiro
Xaquín Blanco ademais de familiares
do homenaxeado. O
día termino co descubrimento
dunha placa na súa casa natal
de Barcala de onde era natural.
Fonte: concello de Teo, Lindeiros

20
Lindeiros
Compostela gozou en agosto da música en directo
Feito a man, Atardecer no Gaiás e o Brincadeira encheron de concertos a cidade
Grampoder na terraza das Crechas
Lakazans en San Martín Pinario
Son as citas que manteñen
viva a cidade en agosto e cada
ano atraen máis espectadores,
duas consolidadas e unha
estrea para rematar o verán
Compostelán.
Feito a man está organizado
pola Asociación Cultural
Cidade Vella na que se integran
desde hai 25 anos locais do
casco antigo compostelán e que
desde fai 4 realizan este festival;
este ano tocaron en prazas
como a de San Martín Pinario, a
Quintana ou a de San Paio e en
locais como Casa dás Crechas,
Gramola, Literarios, Borriquita
de Belem ou Breaking Bar artistas
como Grampoder, Richard
Ray Farrell, Lou Reyes, Andrea
and the Black Cats ou Aló
Django; unha programación ao
longo de 22 días o que dá mostra
do esforzo realizado e que
se viu compensado coa gran
afluencia de público.
Unha aposta distinta que chegou
á súa cuarta edición son os
Atardecer no Gaias, un intento
de levar visitantes á Cidade da
Cultura que se ve penalizado
pola falta de transporte público
o que limita moito os espectadores;
con todo, é unha
experiencia a gozar xa que nas
ladeiras dos edificios e na terraza
exterior colócanse pufs,
o escenario sitúase por onde
se oculta o sol e o resultado é
unha mestura do Café del Mar
ibicenco co frío solpor galego.
Este ano pasaron polo Gaiás
artistas e estilos moi variados,
desde o pop de Grampoder ao
folk de Talabarte ou a música
clásica da Orquestra de Cámara limitarse a pasalo ben sen máis,
Galega, sen esquecer o indi inclasificable
de Los Punsetes que músico para manexar o grupo
é de destacar a facilidade do
se converteu sen dúbida nun dos e cambiar de cancion en calquera
momento si se decataba de
concertos máis divertidos.
Pero sen dúbida a cita que que os ánimos baixaban moito;
pode marcar a axenda dos Gloria Gaynor deixou mostras
próximos anos será o Festival do seu bo castelán e, ademais
Brincadeira; chegaba despois de facerse unha foto co público
ás súas costas para subir á
dun periplo por Ordes e Cambre
e dunha edición suspendida no súa facebook, demostrou que
2013 pero a acertada programación
e unha organización música e que sabe escoller aos
segue sendo unha gran dama da
impecable poden converter ao seus músicos xa que se puido
Brincadeira no festival de verán ver a unha gran banda encima
de referencia en Compostela. do escenario; Fangoria, Fuel
As estrelas foron as esperadas; Fandango, Guadalupe Prata ou
Georgie Dan parece completar Arizona Baby foron outros dos
un xiro de 360 graos e despois artistas que pasaron polo Monte
de ser o rei dos veráns e pasar do Gozo nunha cita que se repetirá
no 2015.
por unha etapa na que se lle
considerou o peor volve encher
e a contar cun público que deixa
en casa os seus complexos para Fonte: Lindeiros
A esquerda, Alaska, arriba, George Dann e abaixo Gloria Gaynor no festival
Brincadeira e Os Punsetes no Gaiás. Fotos: Manel Pardo e Loli Fdez.

setembro 2014 21
Máis de 4.000 persoas empregaron as
bibliopiscinas de Ames
Ademais do préstamo organizou obradoiros e contacontos
As bibliopiscinas de Ames,
unha iniciativa que leva a lectura
e outros servizos da biblioteca
municipal, como os xogos,
xoguetes ou actividades e contacontos,
aos lugares de ocio
de todo o municipio, a inmensa
maioría dos asistentes ás bibliopiscinas
son nenos menores de 9
anos.
O concelleiro de Educación,
Bernardo Moar, explicou que
“este ano hai 6 mozos que colaboran
como voluntarios no servizo
de bibliopiscinas por medio
do proxecto “Ambientando o
lecer”, un programa de actividades
de animación á lectura e
promoción do medio ambiente;
grazas a estes mozos voluntarios
pódese ofertar unha programación
máis ampla de obradoiros,
xa que son eles os encargados
de impartir a maioría destas
actividades”; o programa foi
posto en marcha grazas a unha
subvención que se lle solicitou á
Dirección Xeral de Xuventude
e Voluntariado, da Xunta de
Galicia, co obxectivo de desenvolver
e promover actividades
de voluntariado xuvenil que
favorezan o desenvolvemento
persoal e/ou profesional da
mocidade.
Fonte: concello de Ames, Lindeiros.
Inchables, espuma e
música para os mais
mozos de Oroso
As actividades formaron parte da semana
cultural do municipio
A semana cultural de Oroso
foi a protagonista da última
semana de agosto, cupcakes,
teatro, xogos tradicionais, monicreques
ou un obradoiro de
creación de contos foron algunhas
das actividades que os participantes
puideron gozar pero
sen dúbida a festa desenvolvida
na piscina será un dos momentos
que queden gravados deste
verán a xulgar por como o pasaron
os rapaces.
Decenas de nenos gozaron
dos inchables, na auga e fóra
dela, antes de que comezase a
festa da espuma; o final da xornada
e o momento de relaxarse
chegou coa actuación de dous
combos da aula de música do
municipio e á que asistiron, fóra
xa da piscina, máis dun cento de
persoas.
A semana cultural de Oroso
pechouse cunha alta participación
e pode dicirse que puxo fin
o verán no concello.
Fonte: Concello de Oroso, Lindeiros

22
Lindeiros
Frades tivo en agosto campamentos de conciliación
Os cativos disfrutaron das actividades nas instalacións municipais
O Concello de Frades concluíu
con éxito os seus campamentos
de conciliación deste
verán, nos que participaron
nenos e nenas maiores de catro
anos e que desenvolveron as
súas actividades en diversas
instalacións municipais como a
piscina, o campo de fútbol ou o
edificio multiusos.
Os rapaces que acudiron as
actividades entretivéronse e
aprenderon con propostas como
sesións de contacontos para a
promoción da lingua galega e
dos valores de igualdade, clases
de baile e música ou obradoiros
de pulseiras, manualidades,
cupcakes e cociña, ademais de
días de xogos na piscina, actividades
deportivas ou saídas de
sendeirismo.
O alcalde de Frades, Roberto
Rey, acudiu á festa de despedida
dos campamentos e destacou a
importancia deste tipo de actividades
no municipio “porque
permiten que os nenos e nenas
teñan alternativas de tempo
libre durante as vacacións escolares
e manteñan o contacto cos
seus compañeiros, ademais de
servir como un servizo de conciliación
cada vez máis demandado
polas familias de Frades”.
Fonte: concello de Frades, Lindeiros
Verán na Rúa divertiu a Compostela
Clown, malabares ou monicreques foron algunhas das disciplinas
que se puideron ver por toda a zona vella
A finalidade de Verán na rúa
era encher de música, teatro e
circo espazos habituais para os
composteláns, e emblemáticos
para todos os que visitan a cidade,
espazos tan recoñecidos
como as prazas de San Martiño
Pinario, Pratarías ou Quintana e
o parque da Alameda.
Unha variada oferta dirixida
a todo o público que só se
tivo que preocupar de coller un
bo sitio para ver os diferentes
espectáculos de circo, acrobacias
aéreas, malabares, títeres,
maxia, teatro de rúa, contacontos
ou música, entre outros, xa
que todas as actividades foron
de balde.
Ademáis de artistas recoñecidos
en Galicia e cos que xa
se contou en outras ocasións
tamén pasaron por Santiago diferentes
compañias chegadas
de Castela León, Gran Bretaña,
Cataluña, Madrid, Andalucía e
Bélxica, un total de 26 funcións
de 18 espectáculos distintos.
Fonte: concello de Santiago, Lindeiros
Ordes clausurou os seus cursos de natación
150 menores participaron nesta actividade ó longo do verán
A piscina do Muiño foi o
lugar da entrega de diplomas
dos cursos de natación, que ao
longo do verán desenvolvéronse
nese mesmo lugar, coincidindo
con clausúraa das escolas de
verán.
A festa contou coa participación
dos 150 rapaces que ao
longo dos meses estivais asistiron
as actividades e dos monitores
que coidaron deles, xincanas,
xogos, probas físicas ou
de habilidade foron algunhas e se elaboraron bocatas a base
das diversións do evento. Neste de conservas que despois degustaron
todos.
día tamén se levou a cabo a
campaña `Ponlle as pilas ao teu Finalmente o concelleiro de
bocata’. Unha iniciativa promocional
da Consellería do Medio alcalde Manolo Regos fixeron
Deporte, Roberto Iglesias e o
Rural e do Mar, coa que se pon entrega dos diplomas e medallas
de relevo o beneficio que aporta
o consumo das conservas de
de participación.
produtos de mar. Así, os rapaces
e rapazas puideron participar
nun obradoiro temático no que
houbo actividades informativas Fonte: concello de Ordes, Lindeiros

setembro 2014 23
Daniel Minimalis o 12 de
setembro no Gaiás
A crítica o ten calificado como o
“Mike Oldfield español”
O guitarrista e compositor
Daniel Minimalia subirá ao escenario
do Museo Centro Gaiás
o próximo 12 de setembro para
presentar algúns dos temas
do que será o seu próximo
disco,Areas de lúa. A partir das
19 horas e con entrada gratuíta,
o guitarrista ourensán catalogado
pola crítica como o “Mike
Oldfield español” despregará
toda a maxia da súa guitarra en
temas como Olas do Sur, single
de adianto do seu segundo
traballo, que foi rodado xunto
a Rosa Cedrón na Cidade da
Cultura, onde se estreará o
próximo 8 de setembro.
Daniel Minimalia, nacido en
Vitoria hai 28 anos pero criado
en Ourense desde neno, editou
en 2012 o seu primeiro traballo
en solitario, Contos sonoros, co
cativou a crítica especializada e
público ao mesmo tempo. Un
éxito que espera repetir con
este segundo traballo que terá a
súa estrea no Gaiás.
O concerto e unha das actividades
que pechan a exposición
Auga doce que reunía obras
de distintos artistas en torno a
auga e que estivo nos últimos
meses aberta no Gaiás.
The Original Wailers en Compostela
Dous dos seus músicos traballaron con Marley por todo o mundo
The Wailers segue a ser unha
das referencias do mundo do reggae;
a experiencia do teclista,
Tyrone Downie e o guitarrista
Al Anderson, que acompañaron
a Bob Marley en mais de 250
concertos por todo o mundo,
segue a dar os seus frutos e o
último a nominación o mellor
album reggae nos Grammy do
ano pasado.
Un concerto de The Original
Wailers é unha festa. O público
sabe que durante dúas
horas vaino a pasar en grande
con hits como “I Shot The
Sheriff”, “Natural Mystic”,
“Soul Rebel”, “Concrete
Jungle”, “Is this Love”, “Kinky
Reggae” o “Jammin”… e a lista
podería seguir e seguir... temas
que fan referencia continua á
natureza, o amor, os dereitos
humanos e a un sentimento
pacifista que inspirou todos os
traballos e a carreira de Bob
Marley, converténdoo nunha
lenda da historia da música.
Como aperitivo do concerto
os granadinos Nashari Sound
serán os encargados de quentar
o ambente; en activo desde o
2005, en pouco tempo convértese
nun dos grupos reggae mais
activos da cidade da Alhambra.
Desde 2009 comezan a enfocar
o proxecto á produción de
temas propios, consolidando o
combo formado pola potente
voz de Raw el-keif e os riddims
de Jahzzman Selecta, levando
o seu directo por toda a península.
Publicaron unha maqueta
(Rudie Melodía, 2010), un EP
(Summertime, 2012) e agora
presentan o seu primeiro longa
duración “Dis is dei way”.
A cita o 11 de setembro na
sala Capitol.

24 pasará
Ames busca voluntarios
para o curso 2014-2015
O concello segue a ser un referente de
voluntariado en Galicia
A Oficina de Voluntariado
de Ames lanza un ano máis
unha campaña de captación de
voluntarios dirixida a maiores
de 16 anos (xubilados, amas de
casa, estudantes, persoas en activo...)
con ganas de axudar aos
demais, sen agardar unha compensación
económica a cambio.
A Oficina do Voluntariado de
Ames desenvolve continuamente
numerosas actividades de
axuda a colectivos desfavorecidos
ou que contan cunhas necesidades
específicas, tarefas tan
comúns nas nosas vidas como
facer a compra ou acudir a unha
cita médica poden non resultar
tan doadas para persoas maiores
o con algunha discapacidade.
Os voluntarios e voluntarias
poden axudar a estas persoas
nas súas actividades cotiás, o
cal implica unha mellora na súa
calidade de vida.
As persoas interesadas en
colaborar coas actividades de
axuda da OVA poden dirixirse
á Oficina do Voluntariado,
situada na Casa da Cultura de
Bertamiráns. Para máis información
poden chamar ao 662
377 044, contactar a través do
correo electrónico: voluntariado@concellodeames.org
.
Fonte: concello de Ames, Lindeiros
III Ruta BTT Río Tambre
O 14 de setembro organizada polo
Esquío no Piñeiro
Por terceiro ano consecutivo
terá lugar o percorrido BTT Río
Tambre Brión en dúas modalidades,
ruta con 45 Km. e maratón
sobre unha distancia de 65
e pensada para os ciclistas mais
experimentados.
Pese a ser unha proba non
competitiva a novidade de este
ano será a entrega de trofeos ás
tres mulleres e tres homes que
primeiro crucen a meta tanto
na modalidade de Ruta como
na de Maratón, tamén serán
recompensados os participantes
(nas categorías masculina e
feminina) máis novo/a e máis
veterano/a e será recoñecido o
club con presenza máis numerosa
na proba.
Todos os participantes recibirán
obsequios conmemorativos
da ruta, concretamente unha
bolsa máis unha camiseta técnica.
Os corredores disporán
de varios puntos de avituallamento,
tanto de sólidos como
de líquidos, e haberá un xantar
de irmandade unha vez remate
a mesma.
A Asociación cultural,
medioambiental e deportiva O
Esquío no Piñeiro conta coa colaboración
da Piscina Cuberta
Municipal e o concello de Brión
e mantén aberta a inscrición ata
o 7 de setembro cunha cuota
de 10 euros por participante e
da dereito a vestiarios, duchas,
aparcadoiro de balde e a utilizar
libremente as instalacións da
piscina municipal unha vez que
remate a proba.
Fonte: concello de Brión, Lindeiros
Lindeiros
A campaña de colaboración con Gaza
segue até o 30 de setembro
O éxito conseguido en agosto animou a continuar recadando
apoios
A Fundación Araguaney-
Ponte de Culturas mostrou o
seu máis sincero agradecemento
ante o aluvión de axuda solidaria
que recibiu nas últimas
semanas nas súas oficinas, demostrando
o compromiso solidario
de todos os galegos coa
poboación civil de Gaza e anuncia
a ampliación da campaña até
o próximo 30 de setembro. Os
interesados poderán pasar polas
súas oficinas para deixar o material
(Montero Ríos 25-27), de
luns a venres de 11:00 a 14:00 h.
e de 17.00 a 19.00 h.
Desde a Asociación Médica
Hispano-Palestina (AMHP),
impulsora desta campaña, envían
un comunicado expresando
a súa indignación ante o
xenocidio contra a poboación
civil palestina perpetrado polo
exército israelí na Franxa de
Gaza. O seu vicepresidente,
Yamil Abu Saada, alerta da
situación que vive actualmente
un territorio no que foron
asasinadas 1886 persoas e hai
máis de 9.800 feridos. O escrito
tamén fai referencia á preocupación
polos complicados cadros
clínicos (imposibles de tratar en
Gaza), a escasez de medicamentos,
de equipo médico e de persoal
especializado.
O pasado 28 de xullo, a
Asociación Médica Hispano-
Palestina lanzou unha campaña
de recollida de medicamentos
(antibióticos, antiinflamatorios,
analxésicos, pomadas para as
queimaduras por armas de fogo,
gasas, vendas, material cirúrxico,
muletas, etc.) equipos e
material médico, profesionais
sanitarios especializados: traumatólogos,
neurocirurxiáns,
cirurxiáns vasculares, cirurxiáns
Plásticos, enfermeiras
instrumentistas e especialista en
queimados.
Ante o gran éxito da campaña
e a súa aceptación por todo
o público español de Norte a
Sur e de Leste a Oeste e grazas
a ese agarimo expresado
por toda a xente que se achegou
á Misión Diplomática de
Palestina en España, queren
agradecer a todos os doantes,
asociacións, partidos políticos,
sindicatos ou institucións benéficas
e dar tamén as grazas
a aquelas persoas que fixeron a
súa achega económica na conta
da asociación.
Polo gran éxito obtido na
campaña, polo estado dos feridos
e pola escaseza de medicamentos
e material médico para
poder atender a ese gran número
de feridos por arma de fogo,
decidiron ampliar a campaña
solidaria coa poboación civil
de Gaza até o próximo 30 de
setembro.
Fonte: Fundación Araguaney,
Lindeiros

setembro 2014 pasará 25
O 20 de setembro comeza o Outono Codax Festival
A súa cuarta edición trae de novo o mellor da música negra
Converteuse por dereito propio
nunha das citas nacionais
en canto a música negra refírese
pero é ademais un dos mellores
exemplos de implicación
da empresa privada na cultura
xa que ademais das adegas que
dan nome ao evento colaboran
Pousadas de Compostela,
Estrella Galicia, Merc, e case
un centenar de establecementos
hostaleiros e comerciais da capital
galega.
Mantense o formato de 3 concertos
os días 20 e 27 de setembro
e 11 de outubro e mantense
tamén o lugar, unha das mellores
salas de España por equipo e
acústica A Capitol.
O cartel inclúe na primeira
das citas, o día 20, a un persoaxe
único, Sonny Knight leva
toda vida enriba dun escenario
xa que te 66 e anos a debutou
con 17 o que di moito da súa experiencia;
aquel primeir grupo
non dou para moito xa que
Sonny foi chamado a filas e acabou
en Vietnam. Tras unha efímera
carreira nos 80 comenzou
a traballar de camioneiro e facer
colaboracións puntuais con outros
artistas. Tivo que esperar
ata o pasado 2012 para que a industria
discográfica devolveralle
o éxito que merecía desde os
70; esas curiosidades da música
acabarón por converter a este
artista os seus 66 anos nunha
xoven revelación. Sonny Knight
terá como compañeiros ese día
os portugueses TT Syndicate,
unha explosiva banda formada
no país veciños no mesmo ano
que el recuerapaba a súa carreira
de artista, o 2012, e polos galegos
The Lákazans que a base
de interpretar clásicos convertíronse
nun dos grupos mais seguidos
en este verán.
Pero sen dúbida o prato forte
é unha artísta pola que pelexou
a organización case desde a primeira
edición pero que sae en
poucas ocasións dos Estados
Unidos, Irma Thomas esta
considerada a “raíña do soul
de Nova Orleans” e é xunto a
Aretha Franklin e Etta James
quen pecha o trío de estrelas
deste estilo musical desde os
60; a gañadora dun grammy no
2007, curiosamente ao mellor
album de blues contemporáneo,
estará coidada no escenario
polos galegos The Absenters
que combinarán o papel de teloneiros
co de banda acompañante,
a cita o 27 de setembro.
As outra data a lembrar será o
11 de outubro con Ray Gelato &
The Giants + Hannah Williams
& The Tastemakers + Mad
Martin Trío. No vindeiros mes
esperamos poñer unha crónica
de estes concertos e contaros
un pouco mais do que terá lugar
o 11 de outubro e para todo o
demais visitade www.lindeiros.es
onde iremos anticipando
as actividades e a historia dos
músicos.
Fonte: Outono Codax Festival,
Lindeiros

26 pasará
Evoluzión,
o novo espectáculo de
Goyo Jiménez
O monologuista estará en Compostela os
vindeiros 25 e 26
Está considerado un dos mellores
monologuistas do país e
polo seu anterior espectáculo
pasaron so en Madrid mais de
10.000 persoas; Goyo Jiménez
e sen dúbida herdeiro da tradición
de Gila e leva o público
a situación absurdas que xorden
do cotiá o tempo que pode
facer unha mordaz crítica desta
sociedade.
Leva desde os 14 anos enriba
dun escenario pero foi a súa participación
no programa El Club
de la Comedia e a elección polo
público do espazo como o mellor
monologuista o que impulsou
a súa carreira profesional.
A súa capacidade de interpretar
distintos persoaxes, o manexo
do corpo e a voz fixérono participar
en espectáculos de distinta
índole que o levaron a numerosos
festivais e programacións
internacionais: Almagro,
Sardeña, Venecia, Florencia,
Verona, Pisa, Romanía,
Eslovenia, Bosnia, Croacia...; de
forma paralela, e autor e director
de teatro, escribiu e/o dirixiu
doce producións e a estas hai
Un ano máis comeza a
tempada de abono da Real
Filharmonía de Galicia, unha
actividade que non deixou de
crecer desde a súa posta en marcha;
a orquestra ten desde o ano
pasado como director titular a
Paul Daniel que relevou a Ros
Marbá e conta tamén co galego
e compostelán Maximino
Zumalave como director
asociado.
A Real Filharmonía de
Galicia combina a tempada de
abonos no Auditorio con viras
e concertos nos escenarios de
países como Alemania, Austria,
Francia, Brasil, Arxentina e,
especialmente, Portugal, ademais
das principais cidades
españolas, onde destaca a súa
participación na tempada cultural
de Vigo. Na discografía da
RFG destacan os seus traballos
dedicados a Manuel de Falla e
Frederic Mompou, publicados
en 2009 e a Maurice Ravel, en
2012. O seu último disco, edique
unir os seus cinco espectáculos
destand-up comedy, titulados:
¡Aiguantulivinamerica!
Pasado Imperfecto, #alfinsolo,
En Verdad os digo e Evoluzión
co que chega a Santiago.
Evoluzión explícase moi ben
na información do evento : Fai
tropecentosmil anos, un homínido
bastante feo alzouse sobre
as súas patas traseiras e descubriu
que, desde esa perspectiva,
o mundo víase de maneira totalmente
diferente. Aquilo supuxo
moitos cambios para el e para os
seus descendentes, tantos, que,
co correr do tempo, pasaron a
considerarse a si mesmos como
“seres superiores”, chegando
a esquecer a súa orixe e a súa
verdadeira natureza. Pero, por
sorte, a evolución, no seu eterno
afán por equilibrar, creou aos
humoristas para lembrarllo. Ou
que pensabades, que ninguén
ía darse conta de en que vos
convertestes..?; así que con esta
suxerinte idea Goyo Jiménez
estará os próximos 25 e 26 no
Teatro Principal de Compostela.
Lindeiros
Comeza a nova tempada da Real
Filharmonía de Galicia
O 19 de setembro no Auditorio con entrada de balde para abonados
tado en 2013, leva por título
“Variaciones”, no que a orquestra
e a soprano María Bayo renden
homenaxe a Antón García
Abril.
No concerto inaugural deste
ano contará coa dirección de
Andrés Salado e a voz da mezzosoprano
Clara Mouriz que interpretará
arias de ópera de autores
como Gioacchino Rossini,
O barbeiro de Sevilla: abertura
e “Una voce poco fa”, Wolfgang
Amadeus Mozart,
Sinfonía núm. 30 en Re maior,
KV 202(186b), ou Christoph W.
Gluck, Orfeo e Euridice: abertura
e “Amour viens rendre a
mon âme”.
Os abonados a tempada da
Real Filharmonía terán entrada
de balde previa recollida da
invitación e os non abonados
poderán entrar o prezo de 10
euros.
O Centro Dramático Nacional presenta
«Atlas de geografía humana»
A peza e unha adaptación da novela de Almudena Grandes
Clara Mouriz:
O Teatro Principal acolle
o 14 de este mes o Centro
Dramático Nacional baixo a dirección
de Juanfra Rodriguez
e cunha adaptación de Luis
Garcia- Araus da novela de
Almudena Grandes «Atlas de
geografía humana». Da novela
saiu xa unha película, unha
serie de televisión e, como di a
autora, levala o teatro e como
pechar un círculo.
A obra conta por medio das
vivencias de 4 mulleres esas
diferencias que soemos atopar
entre o que criamos sería e o
que realmente é; Ana, Rosa,
Marisa e Fran son catro compañeiras
de traballo que elaboran
un mapa de xeografía
por fascículos e a medida que
o diseñan o espectador vai coñecendo
a propia xeografía de
esas mulleres. Ten o aliciente
da música en directo do violín
de Ángel Ruíz que crea
o ambente preciso en cada
momento.
Ana Labordeta no papel de
Rosa, Ana Otero no de Ana,
Arantxa Aranguren no de Fran
e Rosa Savoi no de Marisa subiranse
as tablas do Principal
o próximo día 14 nunha única
función.

setembro 2014 deportes 27
Santiago Rugby Club
Contacto:
www.santiagorugby.com
rugby@santiagorugby.com
Tfno: 606865428
O Santiago Rugby Club é
o herdeiro da tradición deste
deporte na cidade; aínda que
leva tan só 5 anos antes foi o
Gallaecius e se nos remontamos
máis atrás no tempo levarémonos
algunhas sorpresas se pensamos
que en Santiago esta disciplina
nunca tivo moito éxito.
Ramón Lamas é o presidente
e leva máis de 20 anos practicando
este deporte, cóntanos
que na cidade chegaron a existir
3 clubs de rugby “ cando empezamos
Santiago levaba anos
sen ter ningún equipo cando
existiran até 3, o Platerias, o
CDU que era o Club Deportivo
Universitario e o Compostela
Rugby Club, é dicir que xa
houbo varios equipos federados
que conseguiron mesmo subir á
primeira nacional”. Este deporte
sempre estivo ligado ao mundo
universitario pero Ramón explica
que iso sempre causou un
problema á hora de crear equipos
estables “así como o club
nutríase de moitos xogadores
da universidade, a medida que
terminaban os seus estudos ou
se desprazaban perdíanse, había
que formar a novos xogadores e
non existía unha continuidade”;
a vinculación coa universidade
xeraba un segundo inconvinte
vinculado ao financiamento “o
concello de Santiago ao ter esa
sensación de que o club formaba
parte da universidade non lle
facilitaba subvencións, campos
nin ningún tipo de medio porque
contaba con que fose a USC
a que se encargase de todo”.
A creación do Santiago
Rugby Club está en vías de solucionar
estes problemas; para
conseguir unha estabilidade
en canto a xogadores e crecer
ao mesmo tempo como equipo
puxeron en marcha o ano pasado
as escolas deportivas “é
un traballo moi importante que
está a recaer principalmente en
José Vallejo, isto achéganos de
cara ao futuro novos xogadores
e ademais xogadores que se
forman desde moi pequenos, rapaces
que ao comezar desde os
8 anos poden chegar a destacar
no rugby como xa destacaron
outros, temos xogadores que
colaboran co club que chegaron
a xogar en Nueva Zelanda
fichados polos All BLacks”;
falar dos All Blacks e da liga
neozelandesa é como dicir Real
Madríd ou Barça en fútbol o
que dá idea da seriedade coa
que se fan as cousas, pero quedaba
un problema por resolver
relacionado coa implicación do
concello algo que parece tamén
ter un pronto arranxo “este ano
o concello de Santiago prometeunos
un campo onde xogar, até
agora non tiñamos esa instalación
e xogabamos nun campo
veciñal pagando un aluguer por
el cos nosos fondos algo ao que
non se dou en ningún club doutro
deporte, agora parece que se
nos cederá o campo de Conxo
e esperamos poder asentarnos”.
Este ano contarán ademais coa
experiencia como adestrador de
Guillermo Landrove, licenciado
en educación física e con máis
de 25 anos de experiencia en
rugby adestrando a equipos de
distintas categorías incluíndo á
nacional, é colaborador tamén
da Federación Galega de Rugby,
todos esperan que lle dun plus
de calidade ao equipo.
41 xogadores en senior, algo
máis de 20 nas escolas no último
ano, 600 socios, cifras
que mostran a importancia do
Santiago Rugby Club e o optimista
futuro que ten este deporte
en Santiago.
Fotos: Loli Fdez.

28 deportes
Lindeiros
XXIX Edición do Descenso do Tambre
50 adultos e mais de 200 rapaces participaron nas probas
A praia fluvial de Tapia
acolleu o 24 de agosto, a
XXIX edición do descenso
do Tambre reunindo a
uns 300 deportistas, pertencentes
a 13 clubs galegos;
esta proba organizada polo
Club de Piragüismo Ribeiras
do Tambre xunto co Concello
de Ames é xa toda unha referencia
para o piragüismo galego
e na baixada desde a ponte
de Portomouro ata a Praia
Fluvial de Tapia participan padexeiros
das categorías cadete,
júnior, sénior e veterano.
Na categoría sénior
K-1 masculina o gañador
foi Jonathan Monteagudo,
do SD As Xubias, na segunda
posición quedou Pedro
Ferro, do club Náutico
Pontecesures, e o terceiro en
chegar a liña de meta foi o
amiense Fernando Viaño,
do club Ribeiras do Tambre.
Nesta mesma categoría, pero
na modalidade feminina, o
primeiro posto foi para Elisa
Ricoy, do club Ribeiras
do Tambre, a segunda foi Rut
Otero, do club Breogán do
Grove, e terceira quedou María
Carmen Bueno, do club Ría
Muros e Noia.
O club organizador acadou
tres primeiros postos, dous
segundos e outros dous terceiros
no descenso o que permitiulle
proclamarse campión
por equipos cun total de 759
puntos, na segunda posición
quedou o club Ría Muros e
Noia con 455 puntos e terceiro
foi o club de piragüismo
de Narón con 443 puntos. O
concelleiro de Educación,
Bernardo Moar, foi o encargado
de facer entrega dos premios
do descenso do Tambre,
mentres que oalcalde de Ames,
Santiago Amor, e a concelleira
de Deportes, María Eugenia
Martín, fixeron entrega dos
premios das probas de circuíto
da praia fluvial de Tapia, que
foron puntuables para a Liga
Provincial.
Fonte: concello de Ames, Lindeiros
O Club Xadrez Oroso segue acadando trofeos en verán
Sara Miguez acadou un novo ouro na categoríoa de menos de 18 anos
O verán está resultando productivo
para o Club Xadréz
Oroso que desplazou 5 xogadores
a 7º proba do Circuito
Galicia Central con moi bos
resultados.
Sara Míguez País conseguiu
un novo ouro co que demostra
unha tremenda fortaleza xa que
conta as súas participancións no
circuito por victorias.
Martín Pena Varela acadou o
subcampionato tamén na categoría
de menos de 18 e so tivo
en todo o torneo dúas derrotas
mais culpa do tempo que da estratexia;
Martín acadou tamén
no torneo de Sada un meritorio
doceavo posto si temos en
conta que enfrontouse a xoga-
dores adultos que compiten en
competicións nacionais e a sua
corta idade, Martín cosechou
ademais un segundo posto na
categoría sub 14 no torneo de
Chantada empatado a puntos co
gañador polo que o seu computo
de agosto e fantástico.
Por outra banda, Carmen
Míguez Pais, segue a demostrar
que é a nosa gran promesa do
Club Xadrez Oroso, quedando
terceira (empatada coa segunda)
na categoría Sub-12 e con tan só
dúas derrotas.
A nivel colectivo, o Club
Xadrez Oroso segue a situarse
entre os 10 primeiros dun total
de 54 equipos participantes.
Fonte: Club Xadréz Oroso, Lindeiros

setembro 2014 deportes 29
XV Trofeo de ciclismo
Vila de Luou
Organizado polo Club Ciclista de Teo
celebrouse o pasado 17 de agosto
Boa participación no décimo
quinto trofeo de ciclismo Vila de
Luou que como todos os anos organiza
o Club Ciclista de Teo con
saída e chegada na parroquia do
mesmo nome que a proba. Case
300 nenos e nenas participaron nas
distintas probas do trofeo, organizado
polo club ciclista que preside
Manuel Tallón. Na categoría de
principiantes o circuíto estaba establecido
na carballeira de Luou,
lugar onde tamén estaba montada
a meta das restantes probas.
Os principiantes participaron
dunha xincana situada na liña de
meta mentres que as categorías de
alevíns, infantís e féminas debían
cubrir unha serie de voltas a un
circuíto que tiña a Luou como centro.
A proba reina, na categoría de
cadetes, foi un percorrido en ruta
de 45 km que visitou boa parte
do Concello de Teo e se adentrou
por terras do de Vedra. O punto
central desta carreira foi a subida
a Lampai que, pola súa dureza,
serviu para seleccionar aos gañadores.
Na liña de meta entraría
primeiro Daniel rodriguez da EC
Redondela, en segunda posición
Iñigo Rodriguez de la Fundación
Oscar Pereiro e en tercer lugar
José Roberto Chas do CC Cambre.
Fonte: Club Ciclista de Teo, Lindeiros
Compostela axiliza os proxectos
deportivos da cidade
Este mes Santiago recibirá ademais o final da Volta a España
cunha proba contrareloxo con remate no Obradoiro
O cambio no bastón de mando
de Santiago de Compostela sentoulle
ben ao deporte da cidade
ou polo menos trouxo unha serie
de novidades a ter en conta.
Unha delas parece, agora que
se puxo en marcha, unha obviedade
pero o caso é que non
se estaba facendo; o autobús da
liña 6 subirá até as proximidades
do estadio de San Lázaro nos
días no que o Compostela xogue
en casa, o servizo comezou de
forma experimental o pasado día
23 cando o equipo enfrontouse
ao Burgos e a petición da SD
Compostela pero si se acredita
a súa demanda converterase en
permanente.
Noutra orde de cousas o concello
comezou o arranxo de pistas
deportivas ao aire libre en
distintos barrios e parroquias cun
investimento de máis de 460.000
euros e coa idea de que estean
terminadas en febreiro do próximo
ano; as reparacións afectan
a 42 instalacións e dentro do orzamento
do plan inclúese o seu
mantemento para evitar deterioros
no futuro.
Pero tal vez a actuación máis
importante é a renovación
do campo de fútbol situado á
beira do hospital psiquiátrico
de Conxo; o convenio coa
Deputación da Coruña, que
achega 200.000 euros, permitirá
dotar á instalación de céspede
artificial, ampliáranse lixeiramente
as medidas da cancha,
colocaranse redes de drenaxe e
saneamento e beirarrúas e varandas
nos laterais. Estase ademais
redactando un proxecto complementario
co que se espera dotar
ás instalacións dunha nova rede
eléctrica e mellorar as torres de
iluminación ademais de arranxar
os vestiarios. O campo de fútbol
de Conxo foi cedido ao concello
en novembro do ano pasado por
un período de 75 anos e é usado
na actualidade por uns 450 nenos
e nenas de distintas idades.
Hai que lembrar tamén que
este mes remata a Volta ciclista
a España en Compostela e faino
cunha proba contrareloxo que
sae do Gaiás e remata na praza
do Obradoiro, está previsto que o
primeiro corredor parta as 17.30
e o último as 20.23. Como actividade
complementaria 125 rapaces
entre 8 e 12 anos farán unha
volta junior que sairá de Xoan
XXIII e rematará no Obradoiro.
Fonte: Concello de Santiago, Lindeiros
Pista parque Xixón. Foto: concello de Santiago

30
Lindeiros
Cocina sana
EIRA DE XOGO
Salteado de setas,
langostinos y chipiriones
Ingredientes ( 4 personas)
Langostinos
Chipirones
Setas
Aceite
Brandy
Perejil
Modo de hacerlo
• Limpiar y pelar los Lamgostinos
• Limpiar las Setas y cortamos
• Cortar los Chipirones en arandeles
• En una sartén añdimos un poco de aceite y esperamos a que este bien caliente
• Añadimos los Langostinos y rehogamos durante 20 segundos
• Añadimos los Chipirones y rehogamos durante 2 minutos
• Añadimos las setas y rehogamos durante 3 minutos
• Añadimos un poco de brandy y dejamos reposar
• Añadimos una pizca de perejil y emplatamos
Autodefinido
Con la colaboración de:
SUDOKUS
Nivel de dificultad: Fácil
Nivel de dificultad: Difícil
BUSCA LAS 7 DIFERENCIAS:

setembro 2014 31
TELÉFONOS
DE
INTERESE
Concello de Ames: 981 883 002
Casa da Cultura Milladoiro: 981 535 940
Casa da Cultura Bertamiráns: 981 891
017
Policía Local: 619 767 575
Garda Civil: 981 536 405
Centros de Saúde:
Milladoiro: 981 522 838
Bertamiráns: 981 890 404
Concello de Brión: 981 887 006
Casa da Cultura Brión: 981 509 908
Policía Local: 981 893 474
GRUMIR: 629 871 542
Centro de Saúde: 981 887 701
Concello de Boqueixón: 981 513 061
Casa da Cultura: 981 513 061
Garda Civil: 981 503 051
Emerxencias: 981 513 434
Centro médico de Forte: 981 513 010
Centro médico de Lestedo: 981 502 297
Concello de O Pino: 981 511 002
Casa da Cultura: 981 511 065
Garda civil: 981 511 052
Centro de Saúde: 981 511 196
Concello de Oroso: 981 691 478
Policía Local: 981 691 680
Garda Civil: 981 691 381
Protección Civil: 629 737 942
Centro de Saúde: 981 694 731
Concello de Padrón: 981 810 451
Policía Local: 981 810 247
Garda Civil: 981 810 091
Protección Civil: 981 812 929
Taxis: 981 811 459
Centro de Saúde: 981 810 920
Concello de Negreira: 981 885 250
Casa da Cultura de Negreira: 981 885
736
Policía Local: 676 454 882
Garda Civil: 981 885 001
Centro de Saúde : 981 886 378
Concello de Santiago: 981 542 300
Policía Local: 981 542 323
Policía Autonómica: 981 546474
Policía Nacional: 981 571 717
Garda Civíl: 981 581 611
Garda Civil de Tráfico: 981 582 266
Bombeiros: 981 542 446
Cruz Vermella: 981 586 969
Radio - Taxi: 981 569 292
Estación de autobuses: 981 542 416
Estación de ferrocarril: 902 240 202
Aeropuerto: 981 547 500
Concello de Teo: 981 815 700
C. sociocultural A Ramallosa: 981 805
700
Policía Local: 981 815 700
Protección Civil: 649 804 720
Centros de Saúde:
Folgueiras( Calo): 981 814 106
Os Tilos: 981 801 038
Cacheiras: 981 807 411
Reis: 981 815 711
Concello de Vedra: 981 814 612
C. Sociocultural 3ª idade: 981 502 024
Protección Civil: 629 661 685
Taxis: 608 981 944
Instalaciones y Mantenimiento
de Electricidad y Telecomunicaciones
(Satélite y TDT)
Juan Mielgo
647 590 232
Monbus - Castromil
Padrón - Milladoiro - Santiago
L - V: 7:50, 7:35, 8:55, 10:05, 10:15, 12:20, 14:55, 16:05,
18:20, 19:30, 21:50
Sábados: 8:50, 10:05, 10:55, 12:20, 14:55, 19:30, 21:50
Domingos e festivos: 8:50, 10:05, 12:20, 14:55, 19:25,
19:30, 21:50
Santiago -Milladoiro - Padrón
L - V: 6:50, 9:00, 10:00, 11:30, 12:30, 14:35, 15:30, 18:00,
19:00, 20:30
Sábados: 10:00, 11:30, 12:00, 14:00, 16:00, 20:00, 20:30
Domingos e festivos: 10:00, 11:30, 12:00, 18:00, 20:00,
20:30
Empresa Arriva
Padrón - Milladoiro - Santiago (h.aprox.)
L - V: 7:00, 8:10, 9:00, 10:10, 11:00, 12:10, 13:00, 14:25,
15:00, 16:00, 17:10, 18:00, 19:10, 20:00, 21:20, 22:00
Sábados: 9:20 ata 20:20 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 9:20 ata 21:20 cada 2 hs.
Santiago - Milladoiro - Padrón
L - V: 6:00, 7:00, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:15,
14:00, 16:00, 17:00, 18:00, 19:00, 20:00, 21:00, 22:10
Sábados: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Autobuses de Calo
Milladoiro - Santiago (Rúa da Rosa)
L - V: De 7:00 ata 21:45 cada 15 min.
Sábados: 7:35 ata 13:35 cada hora. e as
16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20:35, 22:05, 23:00
Domingos e festivos: 9:30, 10:30, 11:30, 13:00, 16:05,
17:05, 18:35, 19:35, 20,35, 22:05, 23:00
Santiago (Rúa da Rosa) - Milladoiro
L - V: De 7:00 ata 21:30 cada 15 min. 22:00 e 22:30
Sábados: 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00,
16:30, 18:00, 19:00, 20:00, 21:30, 22:30, 23:15.
Domingos e festivos: 10:00, 11:00, 12:00, 14:00, 18:00,
19:00, 20:00, 21:30; 22:30, 23:15.
Milladoiro-Santiago(Est.de autobuses)
L - V: 8:10, 9:25, 15:15, 19:15
Sábados: 8:10, 9:25
Santiago (Est. de autobuses) - Milladoiro
L - V: 8:40, 13:10, 18:10, 20:10
Sábados: 8:40, 13:10
Milladoiro - Bertamiráns
Días laborais: 10:00, 11:45, 17:30
Bertamiráns - Milladoiro
Días laborais: 11:00, 12:15, 19:00
Empresa Bustelo
Rois - Santiago (de Extramundi 5 m antes
L - V: 6:45, 7:30, 9:00, 14:30, 18:00, 20:00
Sábados: 9:00, 14:30, 18:00
Domingos e festivos: 10:15, 14:30, 18:00
Santiago - Rois
L - V: 7:30, 10:00 12:00, 15:30, 19:00, 21:00
Sábados: 12:00, 17:00,19:00
Domingos e festivos: 11:00, 17:00, 19:00
Monbus - Castromil
A Gándara (Os Anxeles) -
Bertamiráns - Santiago ( Rúa A Rosa)
L - V: 7:15, 7:40, 8:15, 9,25, 10:25, 11:25, 12:25, 14:25,
15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25
Sábados: 8:25, 9:25, 10:45, 12:25, 17:25, 19:25, 21:25
Domingos e festivos: 9:25, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25
Instalaciones
Averías
Reparaciones
Desplazamiento gratuito
COMPRO
ORO Y PLATA
Rosalía de Castro, 34
Local C - Milladoiro
Tfono: 981 533 636
HORARIO DE AUTOBUSES, verano
Santiago (Rúa A Rosa) -
Bertamiráns - A Gándara (Os Anxeles)
L -V: 9:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:00, 15:20, 17:00,
18:15, 19:00, 20:00, 21:30
Sábados: 10:00, 12:00, 13,00, 14:00, 15:20, 18:15, 20:15
Sábados e festivos: 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:15,
20:15
Bertamiráns - Santiago
(En tránsito desde Muros, Noia. H. aprox.)
L - V: 7:40, 8:15, 9:25, 10:25, 11:25, 12:25, 14:25, 15:25,
16:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Sábados: 08:25, 09:25, 10:45, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25.
Domingos e festivos: 09:25, 12:25, 14:25, 17:25, 19:25,
21:25
Santiago - Bertamiráns - Noia - Muros
L - V: 09:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00, 14:30, 15:20, 17:00,
18:15, 19:00, 20:00, 21:30.
Sábados : 10:00, 12:00, 13:00, 14:00,
15:20, 18:15, 20:15.
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 14:00,
16:00, 18:15, 20:15.
Hermanos Ferrín
Negreira - Brión - Bertamiráns - Santiago
L - V: 06:45 a 20:45 cada hora.
Sábados: 07:45, de 08:45 cada 2 h. ata 19:45 e 21:30
Domingos e festivos: 08:45, de 09:45 ata 19:45 cada 2
h. e 21:30
Santiago - Bertamiráns - Brión - Negreira
L - V: de 07:45 ata 21:45 cada h.
Sábados: 08:45, 09:45, de 10:45 ata 20:45 cada 2 h. e
22:30
Domingos e festivos: 9:45, de 10:45 ata 20:45 cada 2 h.
e 22:30
La Estradense
A Estrada - Cacheiras - Santiago
L - V: 6:55, 7:30, 7:50, 8:30, 9:10, 10:00, 10:45, 11:45, 13:15,
15:00, 18:00, 19:00
Sábados: 8:30, 10:00, 15:00. 18:15
Domingos e festivos: 9:00, 18:15
Santiago - Cacheiras - A Estrada
L - V: 7:45, 9:00, 9:30, 10:30, 11:30, 12:30, 14:00, 15:15,
16:30, 19:00, 20:30
Sábados: 9:15, 12:30, 17:15, 20:15
Domingos e festivos: 12:30, 20:00
Monbus - Castromil
Cacheiras -Santiago ( de Moraña)
L - V laborais: 7:40, 10:35, 16:05
Santiago - Cacheiras ( ata Moraña)
L - V laborais: 15:30, 18:30, 20:45
Empresa Seoane
Cacheiras - Santiago
L - V: 8:10, 9:05, 15:20, 17:50, 18:15,
Sábados: 8:25
Santiago - Cacheiras
L - V: 12:30, 13:45, 17:00, 18:00, 19:30
Sábados: 12:30
Vedra - Santiago ( Hor. Aprox:)
L - V : 7:40, 14:55
Sábados: 7:50
Santiago - Vedra
L - V: 14:00, 19:30,
Sábados: 14:00
Autocares Mosquera
Forte ( Boqueixón) - Santiago
L - V: 15:05, 19:35
Santiago - Forte ( Boqueixón)
L - V: 8:05
Empresa Lázara
Boqueixón ( Ponteledesma Santiago)
L - V: 7:15, 8:50, 10:45, 14:30, 18:00
Sábados: 9:45, 14:30
Domingos e festivos: 18:45
Santiago - Ponteledesma (Boqueixón)
L - V: 10:00, 13:00, 17:00, 19:30
Sábados: 13:00, 17:00
Domingos e festivos: 20:00
Monbus - Castromil
Ponte Ulla - Santiago
L - V: 6:42, 15:17, 17:23, 20:32
Sábados: 10:53, 15:18, 17:23, 20:23, 20:32
Domingos e festivos: 10:53, 15:18, 17:23, 20:32, 21:52
Santiago - Ponte Ulla
L - V: 9:15, 12:00, 14:00, 16:00, 18:00, 20:00, 22:00 (viernes
vísperas de puente)
Sábados: 10:00,14:00, 16:00, 18:00
Domingos e festivos: 10:00, 14:00, 16:00, 18:00, 21:00 (
fin de puente)
Monbus - Castromil
Ordes - Oroso - Santiago
Laborais: 7:35, 8:50, 10:50, 12:05, 13:50, 14:35, 16:20,
17:20, 18:50, 20:20, 21:50
Sábados:8:35,10:50,14:50,17:20,18:35, 22:55
Domingos e festivos: 10:50, 12:50, 14:50, 17:20, 18:50,
21:35
Oroso - Santiago ( Rúa da Rosa)
L - V: 8:20, 10:20, 12:25, 17:40, 21:50
Santiago - Oroso - Ordes
Laborais: 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:15, 14:00,
15:30, 16:30, 18:00, 19:30, 21:15
Sábados: 10:00, 14:00, 16:30, 18:00, 19:30, 21:00
Domingos: 12:00, 14:00, 18:00, 19:30, 21:15
Aucasa
Trazo - Santiago
7:40
Santiago - Trazo
14:10
Empresa Freire
Santiago - O Pino - Arzúa
L - V : 7:00, 9:15, 11:00, 12:45, 13:30, 16:00, 18:00, 18:30,
20:00
Sábados: 7:00, 11:00, 12:45, 13:30, 16:00, 18:30
Domingos e festivos: 7:00, 11:00, 16:00, 18:30, 20:00
( sábados non circula)
Arzúa - O Pino - Santiago
L - V: 7:30, 8:10, 10:40, 12:10,14:20, 15:00, 15:45, 18:10,
20:40
Sábados: 8:10, 12:10, 15:45, 18:10
Domingos e festivos: 8:10, 12:10, 15:45, 18:10, 21:30
Santiago - Aeroporto
De 6:00 ata 00:00 cada 1/2 h., diario,
dende Pz. Galicia.
De 6:10 ata 00:10 cada 1/2 h., diario
dende Est. de Tren
De 6:20 ata 00:20 cada 1/2 h, diario,
dende Est. Autobuses.
Aeroporto - Santiago
De 7:00 ata 1:00 cada 1/2 h., diario.

32
Lindeiros
Xosefa
Juncal
Veciña de Brión
Xoseja Juncal, Xosefa de
Bastavales, segue a ter a mismas
ganas de troular, cantar e bailar
que cando nena, podiría dicirse
que naceu con esas ganas, pero
o corpo non e o de antes e ela
di con tristura que lle parece incrible
que non poda facer o que
quere.
Naceu en Santa María de
Gorgullos e da súa infancia,
como do resto da súa vida, parece
so gardar boas lembranzas;
da escola, dos primeiros xogos,
e da música e os bailes, eses bailes
que aprendía case sen querer,
eses puntos complicados que so
os bailaríns máis experimentados
podía seguir.
Pero naceu nunha época que
por moi ben que un o pasara o
traballo non quedaba sen facer e
ela tocoulle con 13 aniños mudarse
a Trazo a servir nunha familia
que, o di con moito agarimo,
a tratou como a unha filla e
cos que segue a manter moi boas
relacións. Cando a súa familia
biolóxica mudou para Bastavales
ela foi con eles, e cando conta
iso é o único momento no que
recoñece qu eo pasou mal, soa
e sen amigos non podía acudir
as festas e bailar como a ela lle
gustaba; pero todo pasa e pouco
a pouco foi atopando o seu sitio
na aldea.
Cando todo parecía calmado
chegou un novo veciño con
un nome curioso, Manu Chao,
músico multicultural que se converteu
nun fillo mais de Xosefa
e que a levou a don nunca pensara
ir; actuando con Manu
Chao descubriu a importancia
de coñecer outros lugares, outra
xente, outras culturas e disfrutou
dunha segunda xuventude
adicada o espectáculo que sigue
a botar de menos; Xurxo Souto,
Susana Seivane, Cristina Pato,
mulleres e homes que admirron
a súa vontade e os seu instinto
para a música; non fai moito
que recibiu unha homenaxe en
Compostela feito por sorpresa
por todos os que a queren ben
pero que a colleu desprevenida,
e recoñece que lle fixo tanto ben
como mal, ainda que sabe das
bosa intencións dos seus amigos.
Non lle acaba de convencer
que os fillos non seguiran coa
tradición musical pero a cambio
mira con orgullo a neta que
canta na orquesta París, a outra
que con 9 anos está tamén estudiando
baile, e lembra cun sorriso
que tódolos demais mentres
foron pequenos corrían anda ela
a aprender a tocar a pandereta.
Pasa os días nun centro donde
a coidan con moito mimo, dándolle
voltas a cachola sen acabar
de entender cando foi que
perdeu as forza físicas porque
as outras, as ganas, seguen ahí
pero o mesmo tempo comprende
que a vida ten os seus tempos
e ela está no de mirar mais que
facer; seguro que ainda lle quedan
algunhas festas as que acudir
ainda que so sexa de visita
pero xa lle gustaría a moitos ter
na mirada que ten Xosefa cando
fala de todo o que viviu.
Urdilde, 28 de agosto 2014