LINDEIROS 12 MAYO 2014

LINDEIROS
Mayo 2014
N 12 MENSUAL
Museo do Pobo Galego:
a nosa memoria
Ignacio Codesido,
alcalde de Touro
“O paro é o máis grave; xa que
non hai ningún plan de cooperación
estamos a tentar buscar unha
fórmula que nos permita crear
un plan de traballo, non sabemos
como porque por encima a lei non
nos permite facer iso, pero ímolo a
tentar.”
Novas
Os concellos en contra da
eliminación dos partidos xudiciais.
En exposición o Plan Sectorial de A
Ramallosa en Teo.
Pasou:
I Gala da Cultura de Oroso.
35.000 persoas pasaron por
Expoordes.
Pasará:
Chévere presenta o seu novo espectáculo
“ Ultranoite no país dos
ananos”.
“5 Horas con Mario”, a obra de
Delibes, no Teatro Principal.
Deportes:
O equipo feminino do
CELMEOROSO de TM ascende á división
de honra nacional.
Éxito do Torneo de Pádel de
Semana Santa con 68 parellas
inscritas.
A última tecnoloxía en impresión 3D
Atópanos: Ames, Boqueixón, Brión, Frades, Negreira, O Pino, Ordes Oroso, Padrón, Rois,
Santiago, Tordoia, Touro, Trazo, Vedra

2
Editorial
Contradiccións
Lindeiros
Este mes celébrase o Dia das Letras Galegas, non verán unha especial referencia no xornal porque en Lindeiros
celebrámolo cada mes publicando o 95 % no noso idioma; dito así podería parecer que pertencemos a ese grupo de
medios de comunicación que defenden contra vento e marea a necesidade de difundir a nosa lingua pero, contradicións
do tempo que vivimos, ese cinco por cento que nos falta impídenolo xa que para colaborar con eles hai que ser
un medio monolingüe en galego; podería parecer que somos tamén candidatos a recibir subvencións das administracións
públicas polo uso e defensa que facemos do noso idioma pero, contradicións do tempo que vivimos, a esas
axudas non poden concorrer os medios gratuítos, vese que gañamos máis que os de pago; podería parecer por todo o
anterior que escuros intereses nos apoian por ese bilingüismo que nos caracteriza pero, contradicións do tempo que
vivimos, somos 3 persoas sen máis que non integran nin unha cooperativa, nin unha fundación nin nada que se lle
pareza.
Esta introdución non pretende pór a este xornal e aos que o facemos de exemplo de nada; o único que me gustaría é
que o lector se dese conta da tolemia de sociedade na que vivimos; neste número atopamos abundantes exemplos do
que digo e fago miñas as palabras do alcalde de Touro, Ignacio Codesido, cando di que se alguén se empeña en estragalo
todo mellor cambialo a el que cambiar o sistema e vénme á cabeza que o presidente da Xunta conseguiu máis
escanos con menos votos. Tamén quedo coas palabras de Flor dá Maquía cando di que estes non son tempos duros,
que duro era cando había que pedir permiso para facer pan de trigo e non se podía comer en público; e con todo os
medios en xeral empéñanse en levar aos titulares as peores noticias esquecéndose de que informar non ten porque ser
alarmar. E para que non falte de nada un capítulo sobre os bancos, os mozos de Lupeon 3D foron capaces de converterse
en probadores dunha máquina da que só hai 5 en todo o mundo pero cando foron a pedir financiamento para a
súa empresa o banco esixía un aval que duplicaba o que necesitaban por non contar que o xestor que os atendeu sabía
tanto de tecnoloxía como de aeronáutica pero era o que tiña que avaliar a viabilidade do proxecto.
Ás portas están unhas eleccións europeas que deberían servir para que os cidadáns demostrasen o que queren, sexa
o que sexa; é urxente que esta sociedade decatese de que é mellor votar a un partido por minoritario que sexa que
quedar na casa; tamén neste número Suso de Toro estraña unha época na que a opinión política era un compromiso
e era, curiosamente, unha época na que había moitos partidos minoritarios que se foron unindo ou desaparecendo
até chegar onde estamos agora. Nunha sociedade democrática cada parte ten as súas obrigacións pero hai unha en
concreto que domina todas as demais, a cidadanía ten que deixar de tomar o voto como unha opción e comezar a
consideralo unha obriga; durante os anos de transición ninguén se preocupou moito de explicar como vai isto da
democracia dando por suposto que con saber que se vota cada 4 anos abonda, pero hai que saber tamén o que supón
non facelo e se cando cheguen as seguinte eleccións municipais non temos claro iso podemos perder o pouco que
queda; o que dubide ten nas europeas unha oportunidade de probar, tentemos darlle un susto a alguén.
Manel Pardo

maio 2014 novas da bisbarra 3
A auga segue xerando
desencontros no
concello de Ames
A oposición acusa o goberno de mentir e
actuar por decreto
O pleno do mes de abril aprobou
por unanimidade, coa única
abstención de Pacto por Ames, o
regulamento de xestión da auga
potable no municipio pero é no
único no que os partidos estiveron
de acordo. a nova polémica
xorde por mor dun decreto de alcaldía
polo que se contrata unha
consultaría por un importe de
17.500 € que asesorará ao concello
na licitación do contrato por
dous anos. Todo comezou cando
o Partido socialista desvelou en
nota de prensa o que eles chamaron
“decretazo”, acusaban o
executivo de dilapidar o diñeiro
nunha nova consultaría cando
existía unha comisión creada
para tomar ese tipo de decisións
pero dicían tamén que se fixo
sen informar a ninguén; a resposta
do executivo non se fixo
esperar e na nota de prensa indicábase
textualmente “ dende
o goberno municipal explican
que o pasado luns, 21 de abril,
houbo unha reunión na Casa do
Concello na que os técnicos municipais
informaron deste proceso.
Así mesmo, inciden en que
a oposición tivo acceso a toda
esta información a través dos
decretos de Alcaldía e o correspondente
expediente de contratación”
o que foi cualificado de
mentira desde o Psoe.
Segundo puido saber
Lindeiros o pasado día 21 si
houbo unha reunión de distintas
comisións que nada tiñan que
ver co decreto en cuestión; ao
termino destas reunións díxose
á oposición que tiñan novidades
sobre o tema da auga polo que os
concelleiros propuxeron quedar
a pesar de ser as 3 da tarde pero
ante as reticencias da concelleira
María Eugenia Martín a que participasen
dous membros de cada
grupo como sucedera sempre e
dado que non se chegaba a un
acordo os concelleiros decidiron
marcharse. Pódese dicir que
existiron ese día reunións oficiais
sobre outros temas pero a
reunión sobre a auga e a contratación
de consultaría nunca chegou
a celebrarse a pesar do que
di a nota de prensa do executivo.
Pola súa banda Pacto x Ames
desvelou nunha nota de prensa
dous datos máis de relevancia
neste asunto; por unha banda que
a lei de contratos menores fixa
o tope económico nos 18.000
euros pero como o decreto abre
a posibilidade de ampliacións
do contrato que non superen os
1.500 € isto podería supor unha
vulneración da lei xa que en
conxunto superaríase o máximo
permitido; doutra banda mencionan
en nota de prensa que a
proposta económica da empresa
chegou un día antes de que se
asinara o decreto de alcaldía.
Os prazos acúrtanse e o goberno
municipal terá que adxudicar
a xestión por dous anos para que
nese tempo póidase tomar unha
decisión máis definitiva pero é
evidente que terán que poñerse
de acordo se queren que isto
salga adiante.
Fonte: Psoe Ames, Pacto x Ames,
Concello de Ames, Lindeiros.
Toda a bisbarra en contra
da desaparición dos
partidos xudiciais
A maioría dos concellos e partidos políticos mostraron a súa
oposición
Aínda que se trata dun anteproxecto
a reforma da lei do
poder xudicial está a conseguir
unir a toda a bisbarra; de levala
efecto, en Galicia, desaparecerían
45 partidos xudiciais e na
bisbarra de Compostela eliminaríanse
de golpe os de Ordes,
Arzua, Padrón, Negreira, A estrada,
Lalín e mesmo Santiago
de Compostela ademais dos
xulgados de paz; a lei prevé un
por provincia na capital, neste
caso Coruña, e algunhas sedes
desprazadas.
A Cámara de Comercio de
Compostela daba máis datos
para oporse a esta reforma; o
partido xudicial número 2 de
Compostela dá servizo aos concellos
de Ames, Boqueixón,
Santiago, Teo e Vedra chegando
a 140.000 cidadáns.
Compromiso por Galicia apuntaba
neste debate que a reforma
supón volver a valorizar as provincias
que son, ao seu xuízo,
un ente anacrónico creado hai
máis de 200 anos; a reforma
para CxG invadiría ademais
as competencias da Xunta de
Galicia que, segundo o estatuto
de autonomía, ten capacidade
para fixar a demarcación dos
órganos xurisdicionais.
A Senadora Paula Fernández,
ex alcaldesa de Silleda, ataca o
centro da cuestión nunha pregunta
dirixida ao executivo e
que aínda non foi contestada; a
senadora interésase polo custo
da construción de novas depen-
dencias en Pontevedra para acoller
a sobrecarga de traballo e
que ela considera que será moito
maior ao aforro que se consiga
pechando os xulgados de Lalín
ou A Estrada; Paula Fernández
pregunta ademais polo número
de profesionais, xuíces, fiscais,
avogados, que deixarán de traballar
nestas dúas cidades tras a
reforma; estas preguntas poderían
extrapolarse a calquera dos
outros partidos xudiciais que na
bisbarra veranse afectados e de
feito presentouse outra batería
de preguntas referidas ao resto
de Galicia.
Á marxe da cuestión xurídica
e do que suporá para os veciños
o ter que desprazarse para
os seus trámites á capital da
provincia está a cuestión económica
nas cidades que acollen
na actualidade os xulgados; é
innegable que estas institucións
supoñen unha fonte de ingresos
para o lugar no que se atopan
pola trasfega de persoas que
levan, o Psoe de Ordes daba
unha cifra neste sentido e que
pode servir como referencia xa
que só nesa vila hai en curso
uns 3.000 procesos.
Neste número de Lindeiros
pedimos a Gonzalo Castro,
avogado e veciño de Ordes, que
nos de a súa visión do problema
desde dentro dos xulgados, pódeno
ler na páxina 4.
Fonte: Concellos e partidos
políticos de toda a bisbarra,
Lindeiros.

4
Lindeiros
O complot meteorolóxico
Mónica Vázquez
Licenciada en Xornalismo
pola Universidade de
Santiago, a traxectoria
profecional de Mónica
Vázquez Fachini (Vigo,
1978) estivo ligado ao
mundo da prensa escrita
nos últimos 12 anos,
durante os que tamén fixo
colaboracións puntuais en
medios online e escribiu
contidos para páxinas
web.
Cada día vexo máis claro o
moito que custa entender alén
das nosas fronteiras a importancia
que ten a meteoroloxía na
vida dos galegos. Será porque
a chuvia e a humidade forman
parte da nosa idiosincrasia, moldeada
durante séculos por días
grises e invernos eternos, ou
será porque o clima tamén foi
en parte un dos responsables do
noso histórico illamento da península
e ata do resto do mundo.
O caso é que, sexa polo que sexa,
só un galego pode entender que
en Galicia co tempo non se xoga.
Esta especie de regra non escrita
que converte á meteoroloxía
galega nunha cuestión de
Estado ten por suposto múltiples
inconvintes. O primeiro e tamén
o máis evidente, que non todo
o mundo é quen de interpretar
o caprichoso devenir do noso
tempo e moito menos de facer
unha acertada predición. Porque
unha cousa é que un home da
terra, coma Santiago Pemán,
pronostique unha primavera
seca e calorosa e se equivoque
(sempre se lle poderá botar a
culpa ao calendario zaragozano)
e outra ben distinta é que a televisión
pública nacional augure
un verán máis frío e chuvioso
que a media, e ao final teñamos
os mellores meses de xullo e
agosto dos últimos 50 anos. Isto,
cando menos, debería considerarse
alta traizón.
Por iso, cada ano sempre que
se acerca a Semana Santa non
podo evitar ter a sensación de
que en calquera momento vai
estoupar unha guerra aberta
entre hostaleiros e meteorólogos,
empeñados os primeiros en que
o tempo lles sorría e obsesionados
os segundo con pintar un inmenso
nubarrón enriba da nosa
comunidade.
A indefinición dos expertos á
hora de facer un pronóstico meteorolóxico
para Galicia e os seus
habituais erros en datas clave
para o sector turístico levan anos
caldeando os ánimos entre a hostalaría
e a restauración galegas.
Sobre todo cando, chegado o día
D, a comunidade queda baixo a
influencia dunha vaga de calor
coma a que esta Semana Santa
nos obrigou a sacar a roupa de
verán e o bikini en pleno mes de
abril.
A meteoroloxía non é unha
ciencia exacta, obviamente. E
contra un argumento de tanto
peso pouco se pode facer. Pero
nun país no que as conversas
sobre o tempo ocupan tardes
enteiras e as xentes do campo
e do mar son quen de anticipar
unha tormenta por unha dor de
osos, os chamados expertos na
materia deberían andar con pes
de chumbo para non alimentar a
teoría do complot meteorolóxico.
Porque errar é humano, sempre e
cando os erros non se convertan
en costume e caian sempre do
mesmo lado do mapa.
A reforma dos partidos xudiciais: o “desmantelamento” da xustiza...
Licenciado en Dereito
pola Universidade da Coruña,
cursando a licenciatura
en Ciencias Políticas
e da Administración pola
UNED. É avogado especializado
en dereito administrativo
e mercantil, e
foi asesor parlamentario
no Congreso dos Deputados
e no Senado, así como
no Parlamento Galego.
O Consello de Ministros acaba
de dar luz verde ao Anteproxecto
de reforma da Lei Orgánica do
Poder Xudicial (LOPX), que,
lonxe de converterse na Xustiza
do século XXI, como di pretender
o Goberno Central, o que
vai conseguir é afastala aínda
máis dos cidadáns. Ao eliminar
o consolidado sistema de partidos
xudiciais para centralizalos nun
Tribunal Provincial de Instancia,
que terá sede na capital de cada
provincia.
O sistema de administración de
xustiza baseado en partidos xudiciais
distribuídos por territorios é
un modelo que funciona pacificamente,
está plenamente aceptado
pola sociedade, e non ten
xerado queixas de operador xurídico
ningún, sexan xuíces, fiscais,
procuradores ou avogados.
Pola contra, as queixas en torno
á Administración de Xusticia téñense
referido sempre á escaseza
de medios humanos e materiais,
que produce inaceptables dilacións
na resposta que a Xustiza
debe dar ao cidadán.
Os datos falan por si sós, o investimento
en xustiza no Estado
Español é seis veces inferior á
media da Unión Europea (0,5%
do PIB frente ao 3% do PIB),
e resulta incomprensible que, a
pesar de que as reclamacións de
maiores medios para a Xustiza se
reiteran ata a saciedade desde hai
décadas, a resposta do Goberno
sexa eliminar os partidos xudiciais,
e con eles un gran número
de Xulgados necesarios para
unha administración de xustiza
de proximidade. Estamos diante
dun fito máis no camiño emprendido
polo Goberno hai máis dun
ano para afastar ao cidadán da
Xustiza, pois se coas taxas xudiciais
é cara e inaccesible, agora
ademais, será lonxana e distante.
No caso de Galicia esta reforma
será especialmente prexudicial
reducindo os 45 partidos
xudiciais existentes na actualidade
a 4 Tribunais Provinciais, que
ao sumo terán sedes territoriais
nas 3 cidades que non son capital
de provincia, o que, ademáis
de afastar a xustiza dos cidadáns,
prexudicará á economía do rural,
porque a ninguén lle pode resultar
alleo o impacto económico e
demográfico que terá esta medida
para os galegos, debido ás
particularidades do noso territorio
en canto a dispersión e envellecemento
poboacional, o que
supón maiores dificultades para
desprazarse as catro capitais de
provincia, ao que deberá engadirse
a inutilización das enormes
inversións realizadas en edificios
xudiciais nos distintos partidos
xudiciais.
Volve Gallardón a ter un lamentable
“mérito”, o de causar
unanimidade no rexeitamento, xa
que este proxecto é moi criticado
non só pola carreira xudicial,
senón por outros sectores como
os secretarios xudiciais, fiscais
e funcionarios, que ven como se
obrigará a todas as oficinas xudiciais
existentes a trasladarse ás
capitais de provincia, o que fará
necesario contar cuns edificios
e espazos que a día de hoxe non
existen.
En conclusión, en lugar da modernización
e adecuada dotación
de medios para uns tribunais de
xustiza que son alicerce fundamental
da convivencia pacífica
e da estabilidade económica, camiñamos
con este proxecto cara
o debilitamento institucional dun
poder, o xudicial, que debe actuar
de garante dos máis desfavorecidos,
tutelando os dereitos que lles
son constitucionalmente otorgados;
o que pon enriba da mesa
o verdadeiro obxectivo deste
proxecto: facilitar ainda máis o
desmantelamento do Estado do
Benestar.

maio 2014 5
En exposición pública o
plan de sectorización da
Ramallosa
O PXOM tamén modifica os usos rústicos
O plan de sectorización da
Ramallosa estará en exposición
até o 22 de maio e afecta a unha
área de 100.000 m2 destinados
ao polígono industrial.
Con esta aprobación ábrese
un prazo de exposición pública
do expediente dun mes, que
contará dende a publicación do
anuncio no DOG. A documentación
xa se pode consultar na
Casa do Concello en horario de
mañá de 08:00 a 15:00 horas, xa
que durante este período pódense
presentar alegacións.
O plan de sectorización do
polígono, redactado pola empresa
Idom, é un documento no que
se determina a ordenación urbanística
para a transformación
dos terreos como solo industrial.
Entre outros aspectos concrétanse
as infraestruturas viarias
e os sistemas xerais e locais
de espazos libres, a definición
dos usos e as súas intensidades
e a ordenación da edificación a
construír no ámbito afectado
polo citado plan.
Dentro da tramitación do documento
estase realizando a co-
municación da súa aprobación
inicial aos Concellos limítrofes,
aos trinta propietarios das 43
parcelas afectadas así como as
solicitudes dos informes sectoriais
previstos pola lexislación.
Por outra banda no Concello
de Teo tamén se pode consultar
xa a documentación relativa á
modificación puntual do PXOM
de Teo no que afecta aos usos
do solo rústico, aprobado no
pleno do mes de marzo. Esta
exposición pública, durante a
que tamén se poden presentar
alegacións, é de dous meses
dende a publicación do anuncio
no DOG, previsto para os próximos
días.
A documentación xa se pode
consultar na Casa do Concello
en horario de mañá de 08:00 a
15:00 horas, .
Fonte: Concello de Teo, Lindeiros.
A ANPA Andaravía de Brión recibe o
apoio do pleno municipal
O CEIP de Pedrouzos sofre inundacións e ten inutilizado o
depósito de gas
As reclamacións dos alumnos
e profesores do CEIP de
Pedrouzos non son novas pero
agora séntense ademais enganados
despois de que en xaneiro a
Consellería mostrásese disposta
aos arranxos e aínda non se
dera ningunha data nin iniciado
ningunha xestión para contratar
as obras. O colexio ten 15 anos
de antigüidade e debe reparar as
súas cubertas que teñen xa demasiadas
pingueiras; talvez un
dos problemas máis graves sexa
a inundación da caixa do ascensor
o que impide o seu uso ademais
de estar corroendo o interior,
pero está tamén a necesidade
urxente de arranxar os baños
ou reparar a caldeira que fornece
de gas á cociña e que non se
pode usar por risco de fugas.
No pleno municipal do pasado
día 16 dous membros da comunidade
escolar, María Bragaña
e Lucho Penabade, explicaron
todas estas deficiencias e recibiron
o apoio unánime da corporación
municipal para reclamar
ante a Xunta as reparacións; o
alcalde José Luís García aseguraba
que “Sabemos que dende
a Xunta todo son boas palabras
pero tamén comprobamos como
o arranxo do ascensor, que tan
só custa 2.100 euros, segue sen
facerse. E se queremos que os
Reclaman a apertura do cemiterio municipal de Ames
O BNG di que unha familia se viu obrigada a enterrar á súa filla en Teo
O cemiterio municipal de
Ames foi recepcionado polo
concello no ano 2010 pero segue
aínda sen abrirse e sen poder
usarse; o BNG denuncia que se
pediu un informe á Deputación
da Coruña no mes de xullo
sobre as posibilidades de explotación
do que aínda non se sabe
e nada e lembra que este é un
dos servizos públicos de obrigado
cumprimento.
O caso da familia dunha nena
falecida no 2012 é o mellor
exemplo; non se lles permitiu
enterrar o corpo nos cemiterios
católicos pola súa confesión relixiosa
e ao non existir cemiterio
municipal tiveron que realizar o
enterro en Teo, pedindo o favor,
á espera dun traslado posterior
dos restos que aínda non se pode
realizar.
O BNG esixe que sexan reparados
os danos causados polo
paso do tempo desde que foi
recepcionado e que sexa aberto
de inmediato xa que o sucedido
con esa familia pode repetirse
en calquera momento.
Fonte: BNG Ames, Lindeiros.
arranxos se fagan non verán é
preciso comezar os expedientes
agora”.
A ANPA asegura que seguirá
coas súas reclamacións para
que o próximo curso todo estea
arranxado e os nenos poidan estudar
nun colexio con garantías.
Fonte: ANPA Andaravía, Concello de
Brión.

6
Lindeiros
Con la voz de Occam
Luz de primavera
Andrés Gómez Tato
Doctor en Ciencias Físicas
por la USC y responsable
del Departamento
de Aplicaciones y
Proyectos del Centro de
Supercomputación de
Galicia (CESGA). Trabajó
para diversas empresas del
sector de las Tecnologías
de la Información y las
Comunicaciones como
SERMATICA, CESATEL o
Unisys España. Actualmente
participa desde el CESGA en
proyectos de investigación y
desarrollo tecnológico, tanto
europeos como nacionales,
en donde colabora
habitualmente en la
difusión de sus resultados.
El último fin de semana de
marzo cambiamos la hora, adelantándola.
La justificación es
que aprovechamos mejor la luz
del día. Las estimaciones oficiales
son que ahorraremos 300 millones
de Euros. No parece una
cantidad de dinero muy grande
comparada con lo que hemos
puesto para salvar a los bancos,
pero significa el 0.03% de lo que
producimos entre todos durante
un año (el últimamente famoso
Producto Interior Bruto, que fue
igual a 1 022 988 millones de
Euros en 2013). Pero este ahorro,
siendo importante, es solo
una estimación. Lo cierto es que
desde el 20 de marzo, cuando
empezó la primavera a las cinco
y cincuenta y siete minutos de
la tarde, las horas de luz de un
día superan a las de la noche. Y,
como bien sabemos, seguirán
creciendo hasta que comience
el verano. Sin embargo, si viviésemos
cerca del ecuador de
la Tierra, prácticamente no nos
enteraríamos, ya que allí la duración
del día y la noche es casi
igual todo el año.
El motivo de estas diferencias
de horas de luz se debe a varios
factores. El primero es que
la Tierra gira sobre sí misma.
Esta rotación es la que hace que
el Sol aparezca por el Este y se
oculte por el Oeste. Es como
una peonza que gira sin parar,
pero sin apoyarse en ningún
sitio, flotando en el espacio. El
eje de rotación, es decir, una
línea imaginaria alrededor de
la cual gira la Tierra, va desde
el Polo Norte al Polo Sur. Este
giro por sí solo no explica los
cambios en la duración del día
y la noche. Si la Tierra tuviera
siempre la misma posición con
respecto al Sol tendríamos también
día y noche, pero durarían
siempre lo mismo.
Pero es que nuestro planeta
también se mueve alrededor del
Sol. En un año le da una vuelta
completa. Siguiendo el camino
que hace, tendríamos una elipse,
casi un círculo. El eje de rotación
de la Tierra con respecto
a ella (la superficie que define se
denomina plano de la elíptica)
tiene siempre la misma inclinación,
que actualmente es cercana
a los 67 grados. Los rayos
solares llegan paralelos a esta
elipse y, como además el eje de
rotación de la Tierra mantiene
siempre la misma dirección, la
consecuencia es que el tiempo
que pasamos diariamente en la
zona iluminada va cambiando
a lo largo del año. Este cambio
será casi inapreciable en el
ecuador de la Tierra, mientras
que cuanto más cerca de los
polos terrestres será más acusado,
incluso llegando a estar sin
luz solar en una época del año
y sin noche en otra. ¡Y todavía
hay algunos que se quejan de
que en Galicia anochece muy
tarde a finales de primavera!
Fe de erratas: En el número
anterior de Lindeiros, la ecuación
aparecía de forma incorrecta
como E=m c2.
La forma correcta de la
misma es E=m c 2
Puedes seguir a Andrés en
http://conlavozdeoccam.
blogspot.com.es/

maio 2014 novas da bisbarra 7
O concello de
Negreira
elimina as
plantas da
Carreira de San
Mauro
Segundo o Psoe
fíxose para que unha
empresa privada
volvéseas a plantar
A denuncia do Psoe é cando
menos sorprendente, de ser
certa o concello de Negreira
quitaría todas as plantas da
Carreira de San Mauro coa
única intención de poder dar un
contrato a unha empresa para
que as repuxese. Os socialistas
aseguran que as plantas non necesitaban
ese cambio xa que estaban
en perfecto estado e que,
en todo caso, usar dunha empresa
externa equivale a non confiar
nos traballadores do concello
ademais de supor un gasto
innecesario.
Lindeiros púxose en contacto
co alcalde Juan Rei Maceira
quen non entra a valorar se as
plantas necesitábano ou non,
explica que se tratou de mellorar
a zona para a Semana Santa e
que o custo a maiores por facelo
cunha empresa externa non supera
os 300 €; Maceira explica
que o aumento de zonas verdes
no concello fai que os xardineiros
municipais estean saturados
de traballo o que lles impediría
realizar ese traballo e esa é a
razón da externalización dese
traballo. O alcalde de Negreira
di tamén que se alegra de recibir
críticas por facer cousas e que o
que lle molestaría sería recibilas
por non facer nada.
Piden que a
Rectoral de
Poulo, en Ordes,
sexa albergue
O Psoe quere que o
Xacobeo retome ese
proxecto, olvidado
desde o 2010
O portavoz municipal dos
socialistas, Xesús Pedreira, explica
que o Xacobeo leva anos
con este proxecto paralizado.
“No ano 2009, ante o aumento
de peregrinos, o Concello pretendeu
atendelos coa dotación
deste albergue, e en 2010 fíxolle
chegar á Xunta un proxecto
técnico”, afirma Pedreira. Os
socialistas lamentan ademais
que non se estea aproveitando
esta oportunidade, a pesar de
que o Concello, o Arcebispado
e o propio Xacobeo xa iniciaran
conversas sobre a iniciativa.
O proxecto de albergue suporía
un pulo importante na atención
dos centos de peregrinos
que percorren o Camiño Inglés
cada ano. Na actualidade, o
Concello de Ordes ofrécelles
aloxamento nas súas instalacións
municipais, pero “o idóneo
sería que dispoñan dun albergue
situado ao pé da ruta xacobea”,
segundo razoa Pedreira,
que destaca tamén a relevancia
económica que teñen os peregrinos
para o sector hosteleiro
ordense, tanto na capital municipal
como no Mesón do Vento.
A proposta foi levada pleno
en abril e aprobada por unanimidade
co que o concello instará
a Sociedade do Xacobeo a
retomar o proxecto que daría un
gran impluso o Camiño Ingles o
seu paso polo concello.
A Baña repara
máis de 12 km.
de pistas
A inversión supera
os 63.000 €.
Trátase dunha serie de reparacións
incluídas no Plan de
mellora de camiños do municipio
cun presuposto total que
chega os 63.500 euros financiados
pola Axencia Galega
de Desenvolvemento Rural, o
Fondo Europeo Agrícola e o
propio Concello que asume o
20% do custo.
As pistas que serán melloradas
están situadas en Fampousa,
Castro (Lañas) até o límite co
Concello de Val do Dubra,
A Riva, Gosende (Ermida) e
Corneira. Son un total de 12,5
quilómetros de pistas de concentración
parcelaria que unen
núcleos de poboación e permiten
aos veciños acceder ás súas
propiedades. Algunhas destas
infraestruturas están deterioradas
polos efectos do duro inverno
A obra civil, impulsada coa
chegada do bo tempo, consistirá
en bacheo, dotación de maior
ancho ás vías e dar unha nova
capa á superficie destes camiños.
A intención do concello
e que oas obras rematen canto
antes.
Fonte: Concello de A Baña, Lindeiros.
O grupo Roca da Garda
Civil pide apoio no rural
Deu charlas en distintos municipios sobre
como previr os roubos
O Grupo Roca ten a súa base
en Santiago de Compostela e ten
adscritos 3 axentes; ao longo do
último mes percorreu concellos
como Touro, Ordes ou Ames
dando charlas sobre a mellor
forma de previr a delincuencia
no rural.
A intención deste departamento
da Garda Civil é reforzar
a vixilancia das explotacións
agrícolas e gandeiras e as propiedades
máis afastadas das
zonas urbanas; entre os con-
sellos dados aos asistentes a
estas charlas están prácticas tan
sinxelas como anotar a marca,
modelo e número de serie da
maquinaria agrícola para que,
no caso de ser roubada, poida
ser localizada; outra das recomendacións
pasa por denunciar
calquera roubo por pequeno
que sexa ou avisar aos axentes
sempre que se vexa merodeando
a persoas ou vehículos
sospeitosos.
Fonte: Concellos, Lindeiros.
Un momento dunha das charlas en Touro. Foto: concello de Toruo
Fonte: concello de Negreira, Psoe
Negreira, Lindeiros
Fonte: Psoe Ordes, Lindeiros

8 novas da bisbarra
O concello pon en marcha visitas
guiadas o Castelo da Rocha Forte
En maio comezará con escolares e en xuño co resto da
cidadanía cun máximo de dous grupos por día
Continuando o programa de
posta en valor do castelo da
Rocha, iniciado o ano pasado
coa edición dunha publicación e
da páxina web Rochaforte, agora
ofértase a realización de visitas
guiadas a este relevante xacemento
arqueolóxico co obxectivo
de explicar e contar in situ a súa
historia. Estas visitas, de carácter
divulgativo e didáctico, están
dirixidas aos cidadáns, estudantes,
colectivos culturais, etc…
O programa está organizado
en 2 bloques, en función dos
distintos destinatarios que se
quere atender: centros escolares
e cidadáns en xeral. As visitas
escolares desenvolveránse nos
meses de maio, outubro e nov-
Pere Tobaruela é o novo coordinador
comarcal de Compromiso por Galicia
E veciño de Rois e releva no cargo a Anxo Franco
Pere Tobaruela, nado en
Barcelona en 1965, foi elexido
novo coordinador comarcal de
Compromiso por Galicia, relevando
no cargo a Anxo Franco.
“Estamos nun momento de crecemento
do noso partido é, en
puridade, non se trata dun recambio
senón dunha suma de
esforzos”, explicou Tobaruela,
quen, amais dos diferentes secretarios
locais da comarca e un
membro designado pola MNG,
incorpora ao seu equipo de traballo
ao propio Anxo Franco,
Luísa Bernal e mais a David
Gontán. A súa escolla tivo
lugar na reunión da Agrupación
Comarcal de Compostela de
embro, dedicando para esto os
martes, mércores, xoves e venres.
Atenderase un grupo ao
día, cun máximo de 50 persoas.
As visitas abertas á cidadanía
en xeral desenvolveranse ao
longo dos meses de xuño, xullo,
agosto e setembro. Atenderanse
dous grupos ao día - ás 11:00
e ás 18:00 horas- cun máximo
de 25 persoas por grupo.
A inscrición é de balde e deberá
realizarse cunha antelación
mínima de 48 horas previas
á data elexida para facer
a visita. Formalizarase cubrindo
o formulario en http://
www.Rochaforte.info ou ben
por teléfono ou presencialmente
nos lugares seguintes:
Compromiso por Galicia, celebrada
o mércores 2 de abril.
O novo dirixente comarcal
do partido socialdemócrata e
galeguista reside no concello
de Rois e é escritor, destacando
especialmente no campo
da literatura infantil e xuvenil
en lingua galega e en catalán
(a súa terra de orixe). Entre as
súas obras están ensaios sobre
o camino de Santiago, ou novela
xuvenil como “O códice
do Santo Lugar” (Xerais, 2013),
ou Viaxes dun can de palleiro
(Sotelo Blanco, 2009) entre moitos
outros.
Fonte: CxG, Lindeiros
1. Oficina da Cidade Histórica
e Rehabilitación do Concello de
Santiago: 9:00 a 14:00 h
Tel. 981 542 437.
Rúa do Preguntoiro, 1
2. Centros socioculturais do
Concello de Santiago:
Centro sociocultural José
Saramago (Vite)
Sociocultural Aurelio Aguirre
(Conxo),
Centro Sociocultural da
Trisca.,
Centro Sociocultural Xuvenil
O Ensanche,
Centro Sociocultural do
Castiñeiriño,
Centro Sociocultural de Santa
Marta.
Fonte: Concello de Santiago, Lindeiros
Lindeiros
O BNG reclama excepcionalidade
nos terreos de Lavacolla
Demanda que se axilicen dese xeito as
licencias en obras menores
O BNG defenderá no vindeiro
Pleno iunha moción destinada a
que o Concello de Santiago inste
ao Ministerio de Fomento e á
Axencia Estatal de Seguridade
Aérea a que se teña en conta
o Solo de Núcleo Rural como
Núcleo Urbano Consolidado no
relativo aos expedientes de obras
que se atopen dentro da servidume
do aeroporto de Lavacolla,
co fin de axilizar a concesión
de licenzas de obras menores.
Según o portavoz Rubén Cela
“Galiza ten unha particularidade
que non existe no Estado español,
que é a tipificación de Solo
de Núcleo Rural e en Madrid,
onde tramitan os expedientes da
Denuncian que a “estacionalidade
turística” continúa en Santiago
O Psoe di que os últimos datos do INE
confirman que non se rachou esa tendencia
O Portavoz do Psoe local,
Paco Reyes, explica que según
os datos do Instituto Nacional
de Estatística se ben a maior
parte das cidades histórico
monumentais do Estado sufriron
en marzo unha caída de
viaxeiros importante, Santiago
segue a estar entre as máis
prexudicadas, tanto na cifra de
visitantes nacionais como de
estranxeiros. e é a segunda cidade
española que máis baixa.
“O noso comportamento está
a ser peor comparativamente
que o das outras cidades”, incidiu
Paco Reyes. O voceiro dos
socialistas pediu ao goberno de
Currás ter acceso o balance de
AESA, non recoñecen esta diferenciación,
polo que non é recoñecido
como Núcleo Urbano
Consolidado a estes efectos”;
Cela puxo como exemplo que,
para casos como poden ser un
simple retellado, arranxo dunha
fachada, substitución de carpinterías
ou mesmo a construción
dun peche de parcela en Solo
de Núcleo Rural, é preciso solicitar
permiso á AESA, polo que
se dilata a concesión de licenza
en até seis meses (iso no caso
de recibir contestación, en caso
contrario non se obtería licenza
posto que se entende denegado).
Fonte: BNG Compostela, Lindeiros
delitos que houbo en Santiago
durante o ano pasado, que se
tratou na Xunta local de seguridade
e do cal a oposición non
ten coñecemento. “Só sabemos
que houbo un 14% de incremento
nos furtos con respecto ao
ano pasado”, un dato negativo
que pode deberse a que existen
menos efectivos da policía nacional
polas rúas compostelás,
unha “consecuencia efectiva
do austericidio do PP”, denunciou.
Ao seu xuízo, é unha situación
“a atallar antes de que
empeore”.
Fonte: Psoe Santiago, Lindeiros

maio 2014 9
OFERTAS

10 a conversa
Ignacio Codesido, alcalde de Touro
Lindeiros
“Nunca me definín como político, sempre dixen que hai unha xente que está nun partido
por unha serie de circunstancias pero o alcalde é un servidor do pobo”
Xornal Lindeiros - Falamos
con Ignacio Codesido alcalde de
Touro, no cargo durante os últimos
24 anos. Non corren bos
tempos para os concellos pequenos,
non hai demasiado diñeiro e
cando o hai non se lles permite
dispor del como quixesen, ter experiencia
suponse que é algo que
vén ben nesta situación.
Ignacio Codesido -
Tampouco é que non haxa
diñeiro, vanse facendo as cousas,
eu creo que se continua co
mesmo ritmo que traiamos,
é posible que non fagas obras
máis grandes e que teñas que
controlar un pouco máis o
gasto pero nosa misión é manter
o concello, ter a administración
preto do cidadán, ter
baratos os servizos que lles dás
e os impostos tamén baratos;
creo que dentro desas funcións
estamos a cumprir máis ou
menos. En canto a que non se
poden gastar iso non é culpa
dos concellos, están a impornos
unhas leis que comezaron
coa reforma local e que agora
segue coa reforma da xustiza
que xa non se moi ben que é o
que queren de nós, non se onde
quérennos mandar.
XL - En que está a traballar
agora o concello de Touro, cales
son as prioridades que se marcan
para este 2014.
IC - Temos a piques de concluír
unha Casa da Cultura
pola que sufrimos moito e que
nos custou moito sacar adiante;
fixemos un esforzo por
levar a auga da traída a todas
as casas con fondos propios,
quitando se cadra de proxectos
máis grandes como se fai
noutros lados preferimos dedicarnos
a esas primeiras necesidades
que ten a xente, a da
auga, e é unha das cousas das
que síntome moi orgulloso.
Temos en construción o novo
Punto de Atención á Infancia;
temos o polígono industrial en
marcha pero no mundo no que
vivimos sabemos que aí si que
está o problema. E o traballo,
iso é o máis grave; xa que non
hai ningún plan de cooperación
estamos a tentar buscar
unha fórmula que nos permita
crear un plan de traballo,
non sabemos como porque por
encima a lei non nos permite
facer iso, pero ímolo a tentar.
XL - Suponse que todas esas
cousas que se están facendo son
máis complicadas nun concello
como Touro que ao ser eminentemente
rural ten a poboación
máis dispersa
IC - Si, dispersa e envellecida;
ao ser un concello case
todo interior os mozos vanse,
non hai moito futuro na agricultura
salvo que se dispoña
de capital e móntese unha
granxa en condicións; teríase
que mirar un pouco máis
polo rural e darlle valor ao que
temos aquí, pór a terra a traballar,
pór os montes e rendibilizar
a agricultura, aí é onde
se está fallando.
Hai que unirse e buscar
a forma de facerlle
chegar a mensaxe
á persoa que impulsa
esta reforma
( da administración
local) e o que digo
sempre: se alguén é
tan tozudo, si está en
contra de todo, haberá
que cambiar a
esa persoa, creo que
é máis fácil que cambiar
todo o sistema
XL - O turismo pode ser unha
alternativa? iniciativas como
Goza do Ulla, as rutas de sendeirismo
ou a proximidade co
Camiño de Santiago poden servir
para crear outro “modelo de
negocio” para o concello por dicilo
dalgunha forma.
IC - Si, tanto como negocio
hoxe en día non pero pode que
no futuro aínda que si é certo
que cando os turistas pasan
por unha casa de turismo rural
ou veñen facer unha ruta sempre
pasan tamén a tomar un
café ou a comer. Nós levamos
bastantes anos traballando
neses temas, temos dúas rutas
de sendeirismo ben sinalizadas
e algunhas outras que se poden
realizar por libre; no caso do
Camiño de Santiago atopámonos
cunha vantaxe xa que os
holandeses crearon unha ruta
en bicicleta que se afasta un
pouco do Camiño pero pasa
por aquí, tal vez porque lles resulte
máis cómodo ou simplemente
porque lles guste máis;
non é o Camiño pero é unha
alternativa, ímola mellorando,
levamos 8 anos traballando
nela e vese que cada ano se vai
rendibilizando, o ano pasado

maio 2014 a conversa 11
non foi do mellores pero si o
anterior e esperamos que este
ano tamén funcione ben.
XL - Falando de novas iniciativas
este ano se visibilizou un
pouco máis o traballo conxunto
dos concellos que acollen os
xenerais do Ulla que valoración
fai?
IC - Levamos 3 anos traballando,
o primeiro ano foi
simplemente unirse para facer
algo máis de publicidade pero
o ano pasado traballouse un
pouco máis en serio e este
ano víronse os resultados; o
Entroido é unha festa que me
gusta moito porque traballei
moito nel hai 25 anos, quixen
involucrar aos máis novos sen
conseguilo pero se isto continúa
así poida que nun ou
dous anos si queiran facelo; a
valoración é moi boa, hai que
agradecer a todo o mundo o
traballo realizado, tanto técnicos
como políticos que foron os
que se “mollaron” pero sobre
todo os técnicos que foron os
que fixeron o traballo.
XL - Volvendo a temas máis
serios preguntámoslle pola Lei
de reforma da administración
local, imaxinámonos que está
bastante en contra aínda que iso
colóquelle nunha posición difícil
no seu partido.
IC - Non só está en contra o
alcalde de Touro, estano todos
os alcaldes; non me coloca en
ningunha situación porque
cando participo nas reunións
sempre digo o que penso;
cando nos reunimos os distintos
concellos todos estamos de
acordo en que hai que unirse
e buscar a forma de facerlle
chegar a mensaxe á persoa
que impulsa esta reforma e o
que digo sempre: se alguén é
tan tozudo, si está en contra
de todo, haberá que cambiar
a esa persoa, creo que é máis
fácil que cambiar todo o sistema.
O que pediría é que todo
o mundo dixese o que pensa e
fale segundo as súas circunstancias,
con iso adiantariamos
moito; está a verse na reforma
da lei de administración local
que me parece bastante máis
grave que a reforma da xustiza,
non todo o mundo ten a necesidade
de ir ao xulgado pero
a administración local si nos
inflúe a todos desde o primeiro
ao último, desde o máis pobre
ao máis rico ten que vir ao concello
nalgunha ocasión.
Con respecto á situación
actual non
sabería que palabra
usar, non sei
si incerteza sería
a máis apropiada,
non sabes se apoias
algo ou non, se te
estás equivocando
ao apoialo... é a
primeira vez en 24
anos que me pasa,
sempre tiven as
ideas moi claras e
agora non e sinto a
gusto
XL - Do que se queixan moitos
dos alcaldes cos que falamos
e de como quedará o apartado de
servicios sociais, unha das partes
dun concello que traballan de
forma máis directa cos veciños e
en especial cos máis necesitados
IC - Volvemos o mesmo, servizos
sociais e o que atende a
xente máis necesitada, e cada
ano vamos vendo como se teñen
que ir aumentando as partidas;
o que falaba antes, temos a población
moi envellecida as circunstancias
préstanse para que
os problemas aumenten, xente
que vive sola, xente que non se
pode mover, e hai que prestar o
servizo; creo que temos dereito
a unha dignidade, non digo
moita pero digo polo menos
algo. Pode que os servicios sociais
teñan un pouco mais de
forza pero o problema afecta a
todo, unha persoa que lle ardeu
unha casa, ou que tivo un problema
porque lle entregaron a
roubar, o primeiro que fan e
chamar a Garda Civil ou o alcalde
, que non me digan que o
virán desde outro lado, non o
creo.
XL - Outro dos temas dos que
adoitamos falar é o transporte
metropolitano, como se contempla
isto desde un concello do
interior que non está pegado a
unha estrada xeral? como se contemplan
as comunicacións coa
capital?
IC - Nós temos unha soa liña
e na última reunión valoramos
si ampliar o servizo pero non
houbo unha gran demanda e
ninguén esixiu realmente máis
autobuses; si é certo que se
mellorou moito e abaratouse
moito o custo para os traballadores
ou estudantes que usan o
servizo, coa achega económica
do concello pasouse de algo
máis de 3 euros por billete a 90
céntimos polo que os veciños si
se beneficiaron destes acordos.
XL - Falabamos antes do
Punto da atención á infancia e da
nova Casa da Cultura, son dous
proxectos moi necesarios.
IC - Fai preto de 15 anos que
temos un Punto de atención
á infancia pero está colocado
nun sitio moi perigoso, con esta
nova localización mellórase
moito xa que os nenos terán
máis sitio para estar e ademais
o sitio é moito máis seguro. a
Casa da Cultura xa está terminada
a falta dun papelorio que
nos permitirá inaugurala , non
é nada do outro mundo pero é,
como me gusta dicir, para que
nos faga servizo.
XL - Con 24 anos de experiencia
de alcalde e pasando por
distintos partidos , incluíndo ao
Psoe ou o ser independente antes
de integrarse no PP, como ve a situación
actual na que o político e
a política está tan desprestixiada?
IC - Nunca me definín como
político, sempre dixen que
hai unha xente que está nun
partido por unha serie de circunstancias
pero o alcalde é un
servidor do pobo, non quere
dicir que fagas todo o que che
manden pero estás para servir
aos veciños; con respecto á situación
actual non sabería que
palabra usar, non sei si incerteza
sería a máis apropiada, non
sabes se apoias algo ou non, se
te estás equivocando ao apoialo...
é a primeira vez en 24 anos
que me pasa, sempre tiven as
ideas moi claras e agora non e
sinto a gusto. O que máis oes é
que todos son iguais e eu cada
vez estou máis convencido de
que é así, estamos os de abaixo,
hai algo no medio que non se
moi ben que é e despois están
os de arriba, non llo que és
pero algo pasa.
XL - Moitas grazas
IC - Grazas a vós
Fotos: Loli Fdez.

12
Lindeiros
Non é o mesmo.
Fátima García Doval
Doctora en Pedagogía
e Innovación Educativa.
Experta en tecnología y
Accesibilidad. Maestra
de inglés, pedagogía
terapéutica y audición
y lenguaje; licenciada
en filosofía y letras
con la especialidad de
pedagogía e investigadora
en tecnologías y
accesibilidad. Trabaja en
un centro de educación
especial en Santiago de
Compostela.
http://www.
discapacitodos.com
Todos somos iguais. Pero
neste país noso, tan dado ao “fai
o que eu digo e non o que eu
fago”, uns son máis iguais que
outros. E outros o somos menos.
Moito menos.
Non é igual, por pór un exemplo,
ser do rural que ser de cidade.
E no rural non é o mesmo
ser do vilar onde reside o alcalde
que selo de extremo contrario da
aldea.
Non é igual ser muller que
home. Cóbrase menos. Entre outras
cousas. Vaia vostede a saber
con que criterios urolóxicos
fíxase o salario patrio.
Non é igual ser rico que pobre.
Ou rico que menos rico. Non é
igual ter contactos que non telos.
Non é o mesmo.
Non é o mesmo ter as túas
dúas pernas e os teus dous brazos.
Camiñar que desprazarse
en cadeira de rodas. Non é o
mesmo respirar cos teus pulmóns
que necesitar un respirador.
Non é o mesmo poder partirlle
a testa ao xestor que che
nega a axuda da dependencia
que non ter forzas para facelo.
Que si. Que non arranxa nada.
Pero relaxa.
Non é igual.
Porque as persoas que máis
o necesitan non teñen os mesmos
dereitos que os demais. As
persoas con diversidade funcional
teñen dereitos facultativos.
Dereitos que se cumpren... depende.
E, como di a canción, de
que depende?
Pois depende do diñeiro que
custe, do fácil ou difícil que
sexa, de se me acordo ou non me
acordo, de se me apetece, de se
sei como facelo, do esforzo extra
que me supoña, de se me vén
ben a fotiño nos medios...
Deste xeito as etiquetas en
Braille nos supermercados pódeas
pór Rita a cataora, se quere,
porque, por razóns que outro
día tratamos polo miúdo, e que
teñen máis tea que cortar que
o pano do Teatro Principal, sae
por un ollo da cara.
Se me acordo, cando xa teño o
edificio feito, de que non puxen
unha triste rampla e teño un dédalo
de escaleiras, pois non é accesible
e andando. Como certo
concello da comarca, cuxo ascensor
“accesible” está a 5 chanzos
de altura. Si. Cinco chanzos
como cinco soles hai que portear
as cadeiras de rodas para chegar
á porta do ascensor. Como unha
broma pero de maldita a graza.
Se ao encargarlle a web institucional
de quenda ao meu sobriño,
que sabe algo de HTML,
Ilustración: Jorge del Oro
descubro que sobre accesibilidade
web o rapaz non ten nin papa,
pois a fago inaccesible. Total,
tampouco o cidadán medio decátase
de nada cando a visita...
Pero cando nos interesa a
foto pomos intérpretes de LSE
até para dobrar pelis de cinema
mudo, e enchémonos a boca coa
dependencia.
Pois vou contarlles algo. As
persoas con diversidade funcional
non son “dependentes”, ou
non o son por gusto. O son porque
non lles deixan ser independentes.
Cando neste país teñamos
unha Lei da Independencia,
que garanta que todos os cidadáns
somos iguais, con idénticos
dereitos, e con idéntica liberdade,
entón empezaremos a parecer
un país serio e moderno.
Porque cando a crise entra
pola porta a accesibilidade sae
pola xanela, e quen máis necesitan
dun estado do benestar sólido
e maduro, vense en mans da
caridade. A función do estado
non é dar esmolas.
A igualdade non é dar a todos
o mesmo. Como eses ricos cobrando
cheques-bebé. A igualdade
é dar a cada cal o que necesita.
Iso é, á fin, a accesibilidade.

maio 2014 empresa 13
Lupeon 3D, innovación en 3D para todos
Traballan cunha impresora da que hai 5 modelos en todo o mundo,
además de vender impresoras domésticas e ensinar a manexalas.
Adrián e Luís son dous enxeñeiros
industriais que fixeron da
súa afección a súa empresa; xa
desde mozos colaboraron en infinidade
de proxectos e cando
terminaron a carreira viron a
oportunidade de converter a súa
paixón no seu medio de vida;
despois de que Luís pasase un
ano en Viena co seu proxecto fin
de carreira e coñecese as últimas
investigacións neste tipo de tecnoloxías
decidiron comezar con
Lupeon 3d.
Os inicios foron unha tenda
a través de internet e o seguinte
paso foi abrir un local físico e decidíronse
pola súa cidade, Ordes,
o que lles permite conciliar traballo
e vida moito mellor; ao ter
unha tenda online o lugar físico
no que estean importa menos
pero traballar á beira de casa permítelles
aforrar custos.
Os seus traballos e os seus
proxectos son como pouco sorprendentes.
O seu curriculum e,
como eles mesmos recoñecen
a súa insistencia, permitiulles
converterse en “probadores” da
impresora 3d máis precisa do
mundo, da que só se fabricaron
5 e que non sairá á venda até o
2015 unha vez pasados o test aos
que Lupeon 3d, e outras 4 empresas
en distintos lugares da terra,
están a sometela; esta impresora
é capaz de crear pezas cunha
delgadez de 14 micras (1 micra é
a millonésima parte dun metro).
Pero os traballos que lles encargan
tamén os levan a situacións
pouco habituais, en certa ocasión
tiveron que traballar durante 3
días creando unha peza cada 45
minutos para poder entregar un
pedido a un cliente de Madrid, os
que confíen nestes mozos saberán
que o esforzo o teñen garantido.
As vantaxes da impresión 3D
son variadas; unha industria que
ten que fabricar distintas pezas
dun conxunto tiña até agora que
crear unha matriz en aluminio,
cun custo superior aos 30.000
euros, que no caso de non ser
correcta ou fallar algo tería que
facerse de novo, a impresión 3D
permite crear unha matriz previa
cun custo mínimo pero que garante
que todas as pezas encaixan.
Pero a nivel moito máis doméstico
Lupeon 3D pode reproducir pezas
de distintos tipos que se danaron
no seu día e que xa non se atopan
no mercado; crear ósos a partir
de escáneres médicos que permitan
contemplar unha doenza por
todos lados ao mesmo tempo ou
mostrar aos alumnos dun profesor
de veterinaria a técnica a usar con
distintas lesións; un dos encargos
máis curiosos foi o dun gaiteiro
que quixo un punteiro cos buratos
en distintos lugares para poder
experimentar con el sen ter que
destrozar un de verdade.
Se ademais o lector está interesado
en probar na súa casa Luís e
Adrian venderanlle unha impresora
3D e ao longo dunha xornada
explicaranlle todo o necesario
para que de os seus primeiros
pasos neste tipo de tecnoloxía
e todo por menos de 800 €; e se
algún está en contra do plástico
estas impresoras poden traballar
con produtos derivados de cereais
pódese pedir máis?.
O futuro converteuse en presente
e se alguén está metido
de cheo en el son os mozos de
Lupeon 3D.

14 antonte
O Museo do Pobo Galego
O seu nome non deixa lugar
a dúbidas, é o lugar que mellor
reflicte o que foi a historia de
Galicia e onde podemos atopar
moitas das tradicións da nosa
terra. Acompáñanos na visita
Manuel Vilar, moito máis que
un simple técnico e que non
pode ocultar o agarimo que
sente polo lugar.
O Museo abre as súas portas
en 1977, un ano antes unha serie
de persoas decide crear unha
asociación chamada Padroado
do Museo do Pobo Galego co
fin de crear un museo antropolóxico
e etnográfico que recollese
a historia de Galicia que
non sae nos libros, a dos oficios,
a da xente que traballa no
campo ou no mar. Aínda que
este foi o comezo físico a idea
da súa creación nace a finais do
XIX e principios do XX, cando
os primeiros galeguistas teñen a
idea de crear un museo ao estilo
do que teñen todas as grandes
nacións, Francia, Alemaña
ou mesmo España e coa filosofía
de que sexa un lugar no
que ver o que é Galicia e o que
quere ser; nos anos 20 nace o
Seminario de Estudos Galegos
en cuxo seo Xaquín Lorenzo
Fernández, Xocas, comeza a
reunir unha pequena colección;
pero no 36 a guerra civil paralizou
calquera actividade
ademais de acabar, destruídos
ou roubados, con moitos dos
obxectos que se gardaban
No 76 algúns daqueles intelectuais
do Seminario como
Antón Fraguas, Filgueira
Valverde ou Xaquín Lorenzo
que sería ao cabo o primeiro
director do Museo e quen marcou
a primeira liña de traballo
da entidade apoiada nos seus
estudos etnográficos sobre os
Lindeiros
apeiros de labranza e a cultura
material galega.
O Museo é unha entidade privada
que vive do que achegan
os seus socios e das axudas da
administración, son os socios
tamén os que van cedendo ou
achegando material á colección
que se nutre tamén de doazóns
de particulares.
Na actualidade o Museo acolle
exposicións permanentes
sobre o mundo do campo e do
mar e outras temporais de distintos
tipos; a falta de axudas
impide abrir novas salas que
se centrarían un pouco máis na
historia urbana de Galicia. A entidade
conta tamén con distintas
bibliotecas cedidas por personaxes
como Antón Fraguas, Baltar
ou Taboada Chivite ademais
dunha propia na que se gardan
unha gran cantidade de fondos
de todo tipo, non so libros se
non tamén documentos, revistas
ou xornais.
O edificio foi unha concesión
do concello de Santiago; construíuse
como convento dominico
no século XIII e foi reformado
posteriormente por Domingo
de Andrade, mestre barroco.
Talvez a súa peza máis característica
sexa a tripla escaleira de
caracol que se converteu nun
signo de identidade e que recibe
visitantes de todo o mundo. O
edificio necesitaría unha reforma
pero as axudas non chegan;
a Xunta conta cun proxecto presentado
polo padroado no 2008
que se quedou obsoleto e que,
en todo caso, tampouco parece
que haxa intención de acometer.
O Museo do Pobo Galego
sofre tamén esta crise pero
segue conservando a nosa historia
e a nosa personalidade, de
nós depende que o siga facendo.

maio 2014 e ti de quén ves sendo? 15
Suso de Toro, o falar dun escritor
Suso de Toro fala como escribe,
con paixón e con sentido
común; medita e razoa á vez
que comunica e recoñece que, a
pesar de decidir no 2010 deixar
ese oficio, nunca se deixa de
ser escritor “eu contemplo a
vida como escritor, esa é a
verdade; e como escritor vexo
a vida dos demais como argumentos,
como historias e
vexo ás demais persoas como
personaxes, ao mesmo tempo
tento comprender as claves
da súa historia [] o que ocorre
é que non podes estar a
che amargar constantemente
por querer facer unha cousa
e ao mesmo tempo non poder
facela así que agora cando a
mente empézame a traballar
curto e dígome esquéceo esta
non vai ser unha historia”.
Lémbrase como un neno
imaxinativo e “propenso á
fantasía” ao que os mestres ,
coa súa valoración das súas
historias, empuxárono cara á
escritura “tiven bos profesores
en Peleteiro, tiven a Dona
Carmen, a Manolo Quintáns,
e tiven un profesor afortunado
para o meu, no instituto
masculino, que foi Don
Benito Varela Jácome co que
estudiei literatura contemporánea
o que foi marabilloso
xa que me permitiu ordenar
todo un mapa da literatura
contemporánea, foi un privilexio,
e a partir de aí tamén
comecei a escribir con moita
ambición”.
Aos 16 anos entrou por primeira
vez nunha organización
clandestina, corría o ano 1972,
e lembra aquela época cunha
mestura de compromiso absoluto
do que fala con tinguiduras
románticas “hoxe non se pode
entender ben o que era pero a
loita política naquel momento
era unha paixón épica e tamén
ética, era algo moi intenso, os
primeiros folletos que tirei
foron contra o asasinato de
Puig Antich, falabamos de
cousas tan tremendas que
hoxe non se pode imaxinar o
que foi a política para a miña
xeración, logo veu o asasinato
de Moncho Reboiras, fusilaron
aos 5 mozos no 75, foi
unha pulsión tan tremenda
que abandonei a literatura”.
Segue pensando como naquela
época e recoñece que
ás veces ten a sensación de
que a sociedade deixo sós aos
que estiveron naquela loita
“Cando morreu Franco caducou
tamén en certo sentido
o tempo dos antifranquistas,
sinto que tras a morte
de Franco o meu tempo era
até aquel momento, sinto
que despois a sociedade esqueceuse
de nós e que todo o
que veu foron anos falsos, foi
unha mentira; non o foron
porque en certa medida foi a
miña vida, tiven fillos, fíxenme
escritor..., pero as miñas
formulacións seguen sendo as
daquela época e son moi crítico
coa sociedade española e
coa desmemoria, a frivolidade,
a trivialidade; esta é unha
sociedade infantil, de escravos,
de servos, ao final é vivan
las cadenas, viva Alfonso VII,
viva Madrid y viva la Puerta
del Sol”.
Suso de Toro coñece mellor
que ninguén a Galicia na
que vivimos porque pasou por
todos os lugares desta sociedade;
di cargar moita memoria
até o punto de sentirse fatigado
por ese peso “ andei en
moitas cousas distintas, fun
colaborador do sindicalismo
agrario e pisei as cortes e as
corredoiras, estiven tamén
no sindicalismo obreiro e coñecín
o mundo das empresas,
acumulei moitas experiencias
distintas e fatiga, necesitaría
descansar de min mesmo e
da miña propia vida”. Desde
neno tivo que colaborar no negocio
familiar e coñecer de
preto o traballo físico fíxolle
valoralo “sempre entendín
aquilo que Carlos Marx teorizaba
sobre comprender a
relación entre o traballo intelectual
e o traballo manual,
sempre valorei moito o traballo
físico de modo que nunca
lle tiven un particular aprecio
aos intelectuais [] teño cargado
pipos de viño, caixas de
gasosa, de cervexa, teño descargado
camións [] cando fun
universitario sempre sentinme
un pouco alleo ao mundo
dos universitarios porque
eu vivía entre dous mundos,
cando chegaba á facultade ou
ao instituto xa viña de estar
traballando no bar e despachando
aos traballadores que
madrugaban para traballar
na construción, nos talleres,
nos comercios...”.
Deixou o oficio de escritor
para descansar e levar unha
vida máis tranquila pero non
lle está resultando fácil, os seus
artigos en prensa e a súa participación
en faladoiros fanlle
implicarse e volve encher é cabeza
que nunca está baleira, o
tempo que vivimos tampouco
axuda “dentro duns anos este
momento será contemplado
como un momento de crise
da sociedade española no seu
conxunto, de crise social, de
transformación social, está a
desaparecer a clase traballadora,
hai xeracións que están
a ser expulsadas do traballo
e non se como vai ser a vida
desas persoas, e ao mesmo
tempo o que sería a clase
media está a sufrir tamén
polo que está a haber cambios
estruturais moi profundos,
e tamén hai unha crise
do estado que está a cuestionar
toda a forma do estado,
refírome á monarquía e ademais
un estado que pretende
ser unha nación unitaria e
que neste momento é evidente
que Cataluña xa non acepta
iso [] o que me doe de todo
isto é que Galicia volve estar
tan débil como o estivo tras a
morte de Franco, aquela era
unha época na que facía falta
que Galicia tivese forza para
aproveitar o momento de
cambio e dar un paso adiante
e non foi así, entramos moi
débiles naquel momento na
democracia e tivemos autonomía
de milagre, e aínda así foi
unha sociedade que non aprobou
a súa propia autonomía
e entregoulla a partidos que
non crían nela; e agora está a
suceder o mesmo, preocúpame
que Galicia non teña organizacións
políticas propias
fortes; Galicia existirá como
país se ten organizacións políticas
propias, autonomía
ten a Rioxa ou Murcia e non
son nada, son provincias,
ademais Galicia necesita ser
unha nación polos seus propios
problemas, necesita ter
organizacións políticas propias
como Cataluña ou o País
Vasco”
Suso de Toro non pode evitar
a política, o compromiso segue
aí desde aqueles tempos esquecidos,
agora preséntase ás eleccións
ao Parlamento Europeo
nas filas do BNG pero uno dáse
conta que máis aló de ir nesta
ou aquela lista o único que fai
é seguir fiel a si mesmo e defender
ese anaco de historia que o
converteu no que hoxe é.
Fotos: Loli Fdez.

16
Lindeiros

maio 2014 17
dentalmacia.com
981 521 090

18 pasou
Lindeiros
O Concello de Oroso entrega os galardóns da
I Gala da Cultura
Recoñecen o mérito 15 persoas, entidades, asociacións e empresas do concello
O alcalde de Oroso, Manuel
Mirás, e o concelleiro de
Cultura, Antonio Leira, presidiron
a gala celebrada no auditorio
do centro cultural de Sigüeiro.
Uns premios cos que o Concello
de Oroso recoñece o mérito das
persoas, entidades, asociacións
e empresas que destacaran no
ámbito cultural tanto durante
2013 como durante a súa vida
profesional.
O alcalde, amosou o seu agradecemento
e dixo que se trata
de “unha iniciativa que espero
que se sega realizando durante
toda a vida porque a cultura é
algo que debemos coidar especialmente
porque define en gran
maneira quen somos”. Pola súa
banda, o concelleiro de Cultura,
Antonio Leira, explicou que
esta gala “é un recoñecemento á
cultura no noso municipio” e indicou
que “hoxe queremos que
esta Gala serva para distinguir
a estas persoas, algúns coñecidos
por toda a veciñanza, outros
non tanto. Pero todos merecedores
desta homenaxe”. De entre
as 24 propostas realizadas pola
veciñanza de Sigüeiro, o xurado
decidu os seguintes premios:
1- Recoñecemento especial á
traxectoria durante o ano 2013.
José M. Precedo Nouche.
Xornalista de “El País” e
escritor.
Constantino Cuesta Ibáñez.
Médico de atención primaria
no centro de saúde de Sigüeiro,
ademais de pintor e novelista.
Manuel Viqueira seguirá investigando a danza tradicional
O actual director do Museo do TraxeJuanjo Liñares, foi nomeado secretario xeral da
comisión que investiga a metoloxía
Manuel Viqueira foi seleccionado
para o cargo tras a
primeira xuntanza mantida
recentemente en Madrid con
membros destacados deste
ámbito.
O cometido principal para
este recentemente creado
grupo de traballo será o establecemento
dun método de traballo
homoxéneo para todas as
formacións, estudosos ou persoas
relacionadas coas diversas
Susana Gesto Beiroa. Ourive
de Sigüeiro, en 2013 foi a representante
do Concello de
Oroso no certame internacional
GoisOrosoArtes, celebrado na
localidade portuguesa de Gois.
2- Recoñecemento especial
á traxectoria de toda unha vida
profesional no eido da cultura.
Dani de la Torre. Director,
realizador e guionista.
Compaxina o seu traballo co
labor por conta propia, no que
desenvolve curtametraxes, publicidade
e videoclips.
Antonio Matías. Prestixioso
e galardoado fotógrafo e videógrafo
de Sigüeiro, onde comeza
a súa vida profesional coa apertura
dun establecemento comercial
no ano 1992.
Mª Isabel Míguez Mallo.
Presidenta da asociación veciñal
de Gándara, que ten realizado
numerosas actividades culturais,
excursión e festas populares
nesta parroquia.
3º Recoñecemento especial á
promesa 2013.
Familia Caamagno. Grupo de
rock de Sigüeiro que comezou a
frecuentar os escenarios galegos
hai tres anos e que se fixeron
cun importante oco no panorama
musical galego.
Tania Carro Carbia. Escritora
nacida na parroquia dos
Ánxeles, sorprendeu polo seu
talento precoz ao publicar o
seu primeiro libro, “El tesoro
oculto”, con tan só 16 anos.
Emiliano Sánchez Velazco.
danzas tradicionais de España
“Pretendemos que se poida dar
a coñecer o noso legado neste
eido e que todos os músicos do
mundo poidan acceder e interpretar
este tipo de pezas sen
ningún problema. Queremos
establecer e unificar os criterios
para unha correcta e efectiva
interpretación, conservación
e difusión do noso folclore”,
explica Manuel Viqueira.
“Neste aspecto Juanjo Liñares
foi un pioneiro xa que o seu
legado inclúe unha importante
documentación gráfica, visual,
sonora e de apuntes propios
que abordan este tema”, engade
o director do Museo do
Traxe de Ordes.
A esta comisión tamén
asistirán varios membros
da Federación Española de
Agrupacións de Folclore, musicólogos,
folcloristas, funcionarios,
persoas relacionadas
Virtuoso do violín de tan só
oito anos e que forma parte da
Orquestra Sinfónica de Galicia
para nenos.
4 –Recoñecemento especial á
asociación/entidade 2013.
Agrupación folclórica
Lembranzas do Tambre. Polo
seu labor durante tres décadas
de promoción da cultura e da
música popular galega.
Agrupación folclórica Buxos
Verdes. Nacida en 1988 grazas
á iniciativa duns veciños e veciñas
das parroquias de Senra
e de Cardama, hoxe é unha formación
consolidade e formada
por 35 membros.
Coro Voces Amigas.
Agrupación coral de Sigüeiro
de recente creación, que nace
baixo o amparo da asociación
da terceira idade de Sigüeiro.
5- Recoñecemento especial á
empresa 2013
Eulogio Viñal. Empresa familiar
afincada no Concello de
Oroso e que colabora ano tras
ano na Festa da Troita.
La Caixa. Esta entidade ten
un longo percorrido de colaboración
co mundo da cultura en
coa música e a danza tradicional,
así como representantes
da universidade Rey Juan
Carlos. Entre eles destacan as
figuras de Manuel Segovia e
José Carlos Martínez, directores
das compañías Ibérica de
Danza e Nacional de Danza
respectivamente.
Fonte: concello de Ordes, Lindeiros
Oroso, onde mesmo chegou a
asinar un convenio de colaboración
co Concello orosán para o
desenvolvemento de actividades
sociais e culturais no municipio.
3º Norjapi. Empresa colaboradora
co Concello de Oroso na
realización de programas culturais
como a Semana Cultural
ou a Festa da Troita, ademais
de desempeñar un importante
labor de apoio a clubs deportivos
do municipio.
Fonte: concello de Oroso, Lindeiros

maio 2014 pasou 19
Boa participación no
obradoiro de repostería
de Frades
Cerca de 50 persoas, entre nenos e adultos,
participaron na actividade
Un total de 35 nenos e nenas
participaron nun obradoiro gratuíto
de repostería organizado
polo Concello de Frades para
axudar ás familias do municipio
a conciliar a vida laboral e familiar
durante as vacacións escolares
de Semana Santa. Durante
algo máis de dúas horas, os pequenos
aprenderon a elaborar
galletas de pascua e a divertidos
cupcakes, para o que contaron
Fonte: concello de Frades, Lindeiros
ExpoOrdes recibiu a
35.000 persoas nos 3
días da feira
A XXV Festa do Champiñón repartiu máis
de 7.000 k.
coa guía das tres monitoras do
curso e coa colaboración dunha
quincena de pais e nais, xa que
os menores de 4 anos tiñan que
estar acompañados dun adulto.
O alcalde de Frades, Roberto
Rey, asistiu ao que se converteu
nun dos obradoiros de conciliación
máis participativos dos últimos
anos
Un ano máis a Feira
Multisectorial e de Maquinaria
Agrícola Expoordes superou
as súas expectativas e arredor
de 35.000 persoas se achegaron
ata o concello. Non só este
espazo acaparou a expectación
dos visitantes, senón que a súa
inmensa maioría tamén deron
conta das últimas novidades
en maquinaria agrícola, a cal
se expoñía nas inmediacións
deste punto neurálxico da vila
ordense. Nesta XXV edición
participaron máis de 120 stands
que amosaron o último en construción,
ocio e tempo libre,
agricultura, electrodomésticos,
automoción, moda e deseño, alimentación,
cosmética, seguros,
madeira, asociacións e organizacións
sociais, limpeza, enxeñaría
industrial etc.
A primeira xornada estivo dedicada
aos empresarios e autónomos
do municipio, unha cita
na que Manuel Regos destacou
“o carácter de promoción dos
produtos agrícolas galegos co
que se formulou esta nova edición
de Expoordes, sen esquecerse
dos demais sectores”. Por
este motivo no segundo día de
celebración o foco de atención
estivo especialmente orientado
ás cooperativas galegas, realizándose
catas e degustacións
de queixos, requeixos, froitas,
patés, embutidos, empanadas
etc, no espazo especialmente
habilitado polo Consello
Regulador de Cooperativas
Galegas. Un protagonismo que
neste segundo día se compartiu
ademais coa Mancomunidade
de Ordes e coas asociación de
diversidade funcional.
O ambiente máis festivo
viviuse o domingo 27 grazas á
XXV Degustación do champiñón.
Máis de 7.000 quilos de
champiñóns os que se prepararon
en máis de 100 establecementos
da vila. En empanada,
con allo, con salsa, á prancha,
etc, todos os participantes nesta
gran festa para o padal deron
ben conta deles. Nesta ocasión
grupos como de gaiteiros como
Os Viqueiras de Ordes, a charanga
Mekánica ou a Banda de
Música de Ordes animaron en
diversos momentos coas súas
interpretacións unha das festas
máis concurridas da bisbarra..
Fonte: concello de Ordes, Lindeiros

20 pasou
IV Festival de Música de
Cámara en Brión
Os alumnos da Escola de Música
Magariños encheron o auditorio municipal
Un total de 60 alumnos, tanto
do Plan Educativo Xeral como
dos niveis académicos II e III,
ofreceron un total de 34 pezas
de carácter camerístico no IV
Festival de Música de Cámara do
concello celebrado o pasado 11
de abril. Os rapaces e rapazas actuaron
en dúos, tríos e cuartetos,
aínda que tamén houbo momento
para unha pequena formación cameral
de sete membros.
O director da ESMU
Magariños, Carlos Pintor, explica
que “a práctica da música de
cámara cumpre unha función
decisiva no desenvolvemento do
oído musical, en todos os seus
aspectos. O repertorio camerís-
tico constitúe o medio idóneo
para que o alumnado desenvolva
o sentido da afinación, desenrolo
que non pode deixar de ser instintivo
e mimético, que se resiste
a ser ensinando ou transmitido
por métodos racionais e que require
unha larga praxe musical,
preferentemente en conxunto”. O
IV Festival de Música de Cámara
foi organizado pola Escola
Municipal de Música Magariños
e contou coa colaboración do
Concello de Brión, da Deputación
da Coruña e da Consellería de
Cultura, Educación e Ordenación
Universitaria da Xunta de Galicia.
Fonte: Concello de brión, Lindeiros
Lindeiros
Un ano máis Teo e Carral lembran a
Batalla de Cacheiras
O intercambio entre os institutos dos concellos cumpriu 15 anos
Os escolares de Teo e Carral
xúntanse cada 23 de abril dende
hai quince anos para lembrar
o acontecemento histórico da
Batalla de Cacheiras, un enfrontamento
militar que remataría coa
execución dos coñecidos como
mártires de Carral. Esta actividade
é xa unha tradición, para os
institutos das dúas localidades e
para os propios Concellos. Este
ano case 100 persoas entre alumnos/as
e mestres realizaron a primeira
parte do roteiro da Batalla
de Cacheiras, dende a reitoral de
Bamonde ata o campo da festa da
Santa Eufemia, en Oza.
O alcalde de Teo, Martiño
Noriega, achegouse ao inicio do
roteiro para felicitalos pola iniciativa
e facer memoria daquel
feito histórico, que supuxo a reivindicación
identitaria de Galicia.
O acto lembra a loita entre os
homes do comandante Solís que
se levantaran en 1846 contra o
goberno ditatorial que instaurara
en Madrid o xeneral conservador
Narváez e os homes de De la
Concha que viña dende Madrid a
repeler o levantamento militar galego.
Os coñecidos como mártires
de Carral son os mandos da insurrección
sofocada en Cacheiras,
que foron fusilados o 26 de abril
de 1846 nesa localidade coruñesa.
A xornada rematou en
Montouto, ao pé do monumento
conmemorativo, diante do que
se leron poemas e se fixo unha
ofrenda floral.
O intercambio promovido
dende os institutos mantense
dende hai quince anos e agárdase
que continúe para así poder celebrar
dentro de dous anos o 170
aniversario da batalla.
Fonte: Concello de teo, Lindeiros.
130 rapaces na Primavera
Lúdica de Ames
O programa de conciliación celébrase cada
ano durante a Semana Santa
O programa da Primavera
Lúdica asegúralles aos nenos/
as horas de entretemento instrutivo
e lúdico, mentres os
pais/nais se atopan no seu
posto de traballo, tentando
facer máis doada nas datas das
vacacións de Semana Santa a
conciliación entre o coidado
dos nenos/as e a vida laboral.
Este programa está dirixido
aos cativos e cativas escolarizados
no segundo ciclo de educación
infantil e primaria e que
están empadroados no conce-
llo. Este ano a temática das actividades
que xirou arredor do
proxecto “Talentos Solidarios”,
que conxuga solidariedade, entusiasmo,
participación e creatividade
desde os nosos talentos:
“Dar a un compañeiro/a o
mellor que ti tes”. O obxectivo
principal é iniciar un proceso de
reflexión e toma de conciencia
que teña como protagonistas indiscutibles
do seu propio aprendizaxe
aos nenos e nenas.
Fonte: Concello de Ames, Lindeiros

maio 2014 21
Éxito da Real Filharmonia no concerto
de San Paio de Antealtares
Foi un dos máis concurridos do Festival de Músicas Contemplativas
A igrexa quedouse pequena
para acoller un concerto
no que programa e músicos
formaron unha combinación
única e no que interpretaron,
entre outras pezas, duas cantatas
de Bach (Con gusto llevaré
la cruz e Tengo suficiente)
e Passacaille, do compositor
suizo Frank Martin
A Real Filharmonía de
Galicia estivo conducida polo
seu director asociado Maximino
Zumalave e o concerto da
igrexa conventual de San Paio
de Antealtares estivo dedicado
ás cantatas do gran mestre da
música sacra, Johann Sebastian
Bach, co protagonismo do
barítono xermano-británico
Stephan Loges e xunto aos solistas
de Terra A Nosa.
O Festival de Músicas
Contemplativas estivo organizado
polo Consorcio de Santiago,
o Concello de Santiago e a
Xunta de Galicia coa colaboración
do Banco Echevarría e o
Centro Checo. Ademáis conta
co apoio do Centro Galego de
Arte Contemporánea; o Museo
do Pobo Galego; a Universidade
de Santiago de Compostela;
Paradores e o Arzobispado de
Santiago.
Fonte: Consorcio de Santiago,
Lindeiros
O Consorcio realizará
melloras na igrexa de San
Miguel dos Agros
As obras centraranse na reparación da
cuberta e na limpeza das fachadas laterais
O Consorcio de Santiago
acaba de sacar a concurso público
a realización de obras
na igrexa de San Miguel dos
Agros, situada na praza de San
Miguel cun orzamento global de
71.966,10 euros e unha duración
prevista de dous meses.
O templo actual é do século
XVIII. Do anterior edificio,
mandado construír por arcebispo
Diego Xelmírez no século
XII, consérvase no interior unha
antiga capela, cuberta cunha fermosa
bóveda de finais do XV,
que forma unha estrela de catro
puntas. O retablo maior é neoclásico
de finais do XVIII e nel
destaca o paso procesional do
Nazareno tallado por Manuel de
Prado no XIX, un dos de maior
devoción da Semana Santa compostelá.
Ademais, a nave alberga
pinturas murais que representan
episodios do Antigo Testamento.
Ante a situación da igrexa,
dende a Oficina Técnica do
Consorcio proponse a eliminación
da vexetación da cuberta,
así como a retirada de toda a tella
cerámica e a súa substitución por
outra nova. Os encontros das cubertas
cos muros da igrexa resolveranse
mediante unha lámina
de chumbo.
Por outro lado, levantaranse as
baixantes e cazoletas exteriores
situadas na Ruela de Xerusalén
e no Recanto de San Miguel, e
colocaranse unhas novas con
dimensións suficientes para que
poidan evacuar a auga de choiva
e non rebosar.
Co fin de evitar humidades
nos muros, proponse a limpeza
dos canlóns existentes, así
como a colocación de canlóns
novos onde sexa necesario. E
nas fachadas proponse o picado
dos enfoscados desprendidos ou
gretados, un novo enfoscado con
morteiro de cal en tres capas e,
finalmente, o seu pintado con
pintura de silicato.
Fonte: Consorcio de Santiago,
Lindeiros
A Festa da
Merenda
superou os
4.000
visitantes
O bo tempo axudou
a que se achegaran a
Frades xente de toda
a bisbarra
Dende primeira hora da
mañá non deixaron de chegar
visitantes á área recreativa “Os
Pasos”, na parroquia de Aiazo
en Frades, de xeito que os tres
aparcamentos habilitados inicialmente
e con capacidade
para 900 vehículos enchéronse
ata os topes e mesmo houbo
que habilitar outras zonas de
estacionamento máis alonxadas
do campo da festa.
Dende as 12:00 horas, quince
cociñeiras prepararon as tradicionais
“merendas”, cada unha
co seu toque persoal pero todas
con ovos, fariña e touciño. A
Asociación de Veciños “Os
Pasos” de Aiazo utilixou este
ano máis de 200 quilos de fariña,
50 ducias de ovos e máis de
20 quilos de touciño para elaborar
algo máis de 1.500 tortillas
de masa. Tamara Carreira,
voceira da asociación de veciños,
explicou que “as previsións
cumpríronse e o certo é
que non agardabamos ter tanta
xente tanto no campo da festa
como na área recreativa, que
está chea ata os topes”.
Para colaborar coa festa, a
organización puxo á venda por
1 euro un pano vermello conmemorativo.
Ademais, quen
quixo levar algunha merenda
a casa dispuxo de caixas especiais
para facelo, ao prezo de 3
euros (ou 5 euros por dúas merendas).
Durante a mañá, a música
correu a cargo da Banda
da A.C. Amigos da Música de
Ordes, e o relevo tomouno o
home orquestra Cé Orquestra
Pantasma, que ademais se encargou
de animar o xantar das
máis de 500 persoas que enchían
o espazo dunha polbeira
do Carballiño, que non deixou
de sacar racións de poblo e
churrasco dende as 13:00
horas. Era tal a afluencia que
o tempo de espera medio por
unha mesa superaba a media
hora.
Unha ano mais a Festa da
Merenda segue a crecer para
ser xa unha das citas importantes
no mes de abril.
Fonte: Concello de Frades, Lindeiros

22 pasou
Lindeiros

maio 2014 pasará 23

24 pasará
Chévere presenta “Ultranoite no
país dos ananos”
Está inspirada na obra de Celso Emilio Ferreiro e nos 20
anos de Ultranoites
En xaneiro de 1993 empezaron
a facerse as Ultranoites na
Nasa, ao mesmo tempo que a
Xunta de Galicia inventaba un
alter ego para incorporarse ao
futuro, o Xacobeo, surfeando
sobre a marea de subvencións
que chegaban da Unión
Europea. A Galicia xacobea e
a Ultranoite medraron en paralelo
sen cruzar nunca os seus
camiños. Por unha chegaron
cartos a chou para pagar autovías,
alta velocidade, aeroportos,
universidades, polígonos
industriais, paseos marítimos,
portos exteriores, auditorios,
subvencións, campañas publicitarias,
fundacións de todo
tipo e mesmo unha Cidade da
Cultura que permanece en ruinas
como símbolo dun país de
ananos que quixo ser xigante.
Mentres, a Ultranoite mergullouse
en canles subterráneas
para ofrecer un reflexo cómico,
crítico, gamberro e perralleiro
desa realidade tan aparente
pero tan oca.
Kukas presenta o seu novo
espectáculo na Zona C
Do 29 de maio o 1 de xuño “Xan Perillán compra queixo e
compra pan”
Do 29 de maio o 1 de xuño
“Xan Perillán compra queixo
e compra panNo ano 1979,
Marcelino de Santiago (Kukas)
e Isabel Rei Pousada fundan
en Santiago de Compostela
Monicreques de Kukas, a compañía
de teatro de marionetas
máis antiga de Galicia, e unha
das máis estables do panorama
teatral galego. O seu traballo
céntrase na investigación e creación
de novos prototipos de marionetas
que lles permiten realizar
espectáculos de gran formato
dirixidos a todo tipo de públicos.
Participan habitualmente
en todos os circuítos teatrais de
Galicia, e en feiras e festivais internacionais.
Destacan entre outras,
as colaboracións co CDG-
IGAEM (Retablo de Maese
Pedro, ou o Unha noite no
Pórtico do Paraiso), ou coa Real
Filharmonía de Galicia en concertos
familiares e didácticos
(Entroido dos animais, Cantata
de San Nicolás ou O Castelo
da Rocha Vella). No ano 2006
son convidados o Ministerio de
Cultura a través da Sociedade
Estatal de Conmemoracións
Culturais para crear La
Doncella Guerrera.
O novo espectáculo a unha
segunda parte das andainas
de Xan Perillán quen, en
esta ocasión, vai a mercar ao
Hipermagasupermercado “o
Rato Colorado”… Mais o trasno
das ofertas perségueo…
Mercará ben ou deixarase
engaiolar polos enganos do
consumismo? Coa súa maxia
Agora, 20 anos despois, e
mentres non chega a vindeira
celebración xacobea, facemos
unha paradiña no camiño da
Ultranoite para botar a vista
atrás con tanta inxenuidade
como rencor e certificar musicalmente
sobre o escenario
a nosa derrota. Galicia segue
imparable na súa perda de identidade.
E a Ultranoite desborda
personalidade.
9 e 10 de maio no Centro
Socio Cultural da Ramallosa;
en estas datas os que merquen
a entrada poder subirse o
Ultrabus unha opción que comunica
Santiago con Teo desde
a Rúa da Rosa e volta ao remate
da función.
conseguirá facer unha compra
responsable e axeitada ás súas
necesidades.
Do 29 de maio o 1 de xuño na
Zona C
Lindeiros
“As do Peixe” chega a
Ames o próximo día 9
Trátase dunha das obras máis galardonadas
da tempada
O teatro continua en Ames o
longo do mes de maio e nos primeiros
días de xuño. A primeira
das citas e un éxito de público
desde a súa estrea.
As do Peixe estará na Casa da
Cultura do Milladoiro o próximo
día 9; a obra recibiu 3 galardóns
nos María Casares incluídos
o de mellor dirección para
Cristina Domínguez e mellor
texto para Cándido Pazó. A obra
mestura o presente coa memoria
nas voces de 4 traballadoras do
sector conserveiro mostrando
no so as vivencias das protagonistas
se non tamén un retrato
dunha parte moi importante da
sociedade galega xa que, non en
balde, está baseada en vivencias
reais.
Pero o teatro amador tamén
reclama a súa parte de protagonismo
no concello de Ames
e o dia 26 péchase o obradoiro
municipal de teatro na Casa da
Cultura de Bertamiráns as sete
da tarde coa obra “O reencontro
con Pandora”; xa en xuño,
o día 6, a estrea correra a cargo
do Grupo Municipal de Teatro
de Ames que pon sobre o escenario
da Casa de Cultura do
Milladoiro “Tromparia” baixo
a dirección de Mónica Camaño
sobre un texto de Ze Paredes.
Por outra banda, o venres 16
de maio, conmemorarase o Día
das Letras Galegas que este
ano está adicado ao poeta Xosé
María Díaz Castro. A Casa da-
Cultura do Milladoiro acollerá,
ás 20:00 horas, o acto de entrega
dos premios da décimo primeira
edición do Certame Literario
Concello de Ames e do VI
Certame Artístico-Literario
Intercentros. O acto contará coa
actuación da Escola Municipal
de Música de Ames.

maio 2014 pasará 25
Homenaxe a Pink Floyd na Sala Capitol
O 16 de maio preséntase The other side “a Pink Floyd experience”
On the run Tour 2014
40 anos despois do emblemático
concerto de Pink Floyd no
anfiteatro da antiga cidade de
Pompeya, un grupo de músicos
profesionais menorquines decidiron
render homenaxe a un dos
grupos máis importantes do panorama
musical das últimas décadas,
cun espectáculo formado
polos seus mellores temas; nos
dous últimos anos deron máis
de 20 concertos por toda a xeografía
nacional superando calquera
expectativa posible. Os
músicos recoñecen que o máis
complicado é reproducir moitos
dos sons dos discos de Pink
Floyd pero ao mesmo tempo ao
público o que máis lle gusta é
rememorar esas cancións.
A cita para os devotos de
Fetén Fetén se presentan en Compostela
Traen o seu segundo disco “Bailables”
Pink Floyd o 16 de maio na sala
Capitol en Santiago.
5 Horas con Mario un
clásico do teatro de Delibes
O 24 de maio con Natalia Millán no Teatro
Principal
Convertido xa nun clásico, o
primeiro texto escenificado de
Miguel Delibes é un documento
vivo daqueles anos, das preocupacións
económicas, sexuais,
políticas, relixiosas, morais...
pero, por riba de todo, ‘Cinco
horas con Mario’ fálanos dos
asuntos eternos do ser humano:
da culpa, da soidade, da incomunicación,
do sentido da vida...
A actriz Natalia Millán encar-
na a Carmen Sotillo en marzo
de 1966, aos 44 anos, acaba de
perder ao seu marido Mario de
forma inesperada. Unha vez que
as visitas e a familia se retiraron,
ela soa vela durante a última
noite o cadáver do seu marido e
inicia con el un monólogo-diálogo
no que descubrimos as súas
personalidades e os conflitos do
seu matrimonio.
Ao violín e o acordeón, os polifacéticos
Diego Galaz e Jorge
Arribas suman ao espectáculo
unha chea de instrumentos, algúns
verdadeiramente insólitos,
como o violín trompeta, o vibrandoneón,
o serrucho, a mandolina
e a frauta.
Nos directos estarán acompañados
polas percusións de
Diego Martín e algunha outra
sorpresa.
Inspirado nos salóns de baile,
nas sesións vermú e nas festas
populares, Fetén Fetén presentan
un novo traballo baseado
nos ritmos de sempre: valses,
boleros, pasodobres, xotas, tangos,
rumbas, fox trot, chotis,
chachachá... Música para bailar
destinada a todo tipo de público.
Diego Galaz e un violinista
atípico. O seu son é persoal e
único, e o seu xeito de entender
o instrumento representa
unha nova escola practicamente
inexistente anteriormente en
España. Pola sua banda Jorge
Arribas comeza os seus estudos
de acordeón e frauta traveseira
aos doce anos en Valladolid,
e desde o primeiro momento
compaxinou a súa formación
académica coa participación en
grupos tradicionais, de música
folque e agrupacións de cámara
A cita o 30 de Maio no Salón
teatro dentro do ciclo Son’s14

26 pasará
VII Mostra de Obradoiros
Culturáis da Mancomunidade de
Ordes
Do 9 o 16 no Centro Cultural Fernando Casas Novoa de Sigüeiro
A Mancomunidade de
Municipios da Comarca de
Ordes celebrará a VII Mostra
de Obradoiros Culturais. Unha
nova edición na que participarán
arredor de 30 asociacións e
que terá lugar no centro cultural
Fernando Casas e Novoa, no
Concello de Oroso, en Sigüeiro.
Nesta ocasión os participantes
serán o Obradoiro Municipal de
Traballos Manuais e Pintura do
Concello de Cerceda, Obradoiro
Municipal de Traballos
Manuais do Concello de Frades,
Obradoiro Municipal de Coiro
e Custura do Concello de
Mesía, Obradoiro Municipal de
Debuxo e Pintura do Concello
de Ordes, Unidade Galega de
Veciños e Mulleres Rurais de
Montaos (Ordes), Asociación de
Amas de Casa e Consumidores
de Ordes, Asociación Veciñal
‘O Cruceiro’ de Beán (Ordes),
Curso de Habilidades Sociais
para Persoas con Discapacidade
do Concello de Ordes,
Obradoiros Municipais do
Concello de Oroso (traballos
manuais, debuxo e pintura,
fofuchas, patchwork, labores,
candeas e xabóns), asociacións
veciñais ‘Penateixa’,
‘Garga Trasmonte’e ‘Pena do
Tesouro’ (Oroso), Asociación
Andaina Pro Saúde Mental
(Oroso), Asociación de
Mulleres ‘Pedralonga’ (Tordoia)
e a Asociación de Mulleres de
Trazo.
Para esta cita a
Mancomunidade de Municipios
da Comarca de Ordes conta coa
financiación da Deputación da
Coruña. Con elo preténdese facilitar
un escaparate a cada unha
destas asociacións e grupos no
que dar a coñecer a súa labor e
o traballo realizado durante os
últimos meses. A mostra tamén
persegue achegarlle ao resto da
cidadanía a faceta artística dos
seus veciños e veciñas, á par
que se poñen en coñecemento
novas alternativas de ocio existentes
na comarca das que se
pode formar parte.
La Cabra, un plato por descubrir
El mesón Castelao en el Milladoiro lo ofrece los fines de semana
Lindeiros
A Festa da Troita
chega á maioría de idade
Do 9 ao 11 en Oroso celebra a súa XVIII
edición
A Festa da Troita foi declarada
fai cinco anos de interese
turístico converténdose nunha
das principais celebracións de
Galicia; as actividades pódeas
descubrir o noso lector na páxina
23 de este mesmo xornal
pero ademais recollemos as palabras
do alcalde Manuel Mirás
que na páxina web explica algunhas
das novidades deste
ano “ano tras ano non deixa de
reiventarse para atraer novos
visitantes ao tempo que trata
de sorprender aos seguidores
máis fieis. Gustaríame apuntar
o traslado do xantar dá Troita
á Alameda de Góis, de xeito
que os comensais xa non terán
que desprazarse ata o polideportivo
Juanito Amigo senón
que gozarán do seu xantar
non mesmo corazón dá festa:
a Alameda de Gois. Ademais,
contaremos con novos espectáculos
de animación de rúa
na Feira dá Artesanía e dos
Oficios, onde os actores interactuarán
cos visitantes”; e un
dos cambios máis importantes,
o coordinador da Festa da
Troita, Antonio Leira, explica
que “os obradoiros e as exhibicións
dos artesáns son un dos
puntos fortes da Festa da Troita
dos últimos anos pero agora
queremos ir un paso máis aló
e poder converter o centro de
Sigüeiro nun auténtico mercado
medieval”, durante os tres
días da Festa da Troita canda
os postos e as exhibicións dos
artesáns, os visitantes tamén
poderán disfrutar de espectáculos
con lume, pasarrúas con
zancos, espectáculos de maxia
para os máis pequenos, espectáculo
de pompas de xabón
xigantes e pasarrúas con malabares.
A festa comezou en
1996 como unha pequena celebración
asociada ao concurso
de pesca que se celebra no
coto; aos poucos a música, a
feira, a diversión foron gañando
protagonismo até chegar a
esta maioría de idade pero o
concurso de pesca, desde hai
tempo sen morte, segue sendo
unha das principais razóns
para acudir.
A cabra era un prato típico
dos días de festa en moitos
lugares e parroquias da bisbarra
de Compostela; Conxo
en Santiago e tal vez o máis
coñecido pero tamén en Calo
de donde procede José Ramón
Méndez propietario da Tapería
Castelao no Milladoiro.
Ramón aprendeu da súa familia
o xeito de cociñar este
animal e lembra que cando era
cativo era algo presente en tódalas
festas; a tradición foise
perdendo na maioría dos lugares
ou foi sustituido pouco a
pouco polo cordeiro que hoxe e
máis común.
Fai dous meses decidiu recuperar
as receitas dos seus pais
e os seus avós e dende aquela
prepara a cabra os venres a
noite e os sábados para os seus
clientes; trátase dun sabor moi
distinto, unha carne máis seca
ca do cordeiro pero con máis
textura. Nunha época na que
estamos acostumados a ver
en televisión a preparación de
complicados pratos o mellor e
boa idea volver o tradicional ou
polo menos probar o que comían
os nos maiores nos días
de festa.

maio 2014 27
Éxito do Torneo de Pádel de
Semana Santa
Máis de 60 parellas inscritas e un gran número de espectadores
nas finais
Foi unha das citas de pádel de
abril e na que Lindeiros participou
como colaborador. Máis
de 60 parellas inscritas e finais
de gran nivel que mantiveron
ao público nas instalacións de
Pádel Compostela máis aló das
11 da noite do domingo.
3ª Femenina
Campeonas: Ana Pazos - María Suárez
Subcampeonas: Digna García -Ángela Martínez
1ª Femenina
Campeonas: Marta Rodríguez-Carmen Remuñán
Subcampeonas: Ana Lorenzo - Macarena Cornide
Mixto
Campeones: Txomi Miguens - María Quintela
Subcampeones: Diego Concheiro - Silvia González
3ª Masculina
Campeones:Raul Rodríguez - Carlos Landín
Subcampeones: Diego Contreras - Javi Contreras
(padre e hijo)
2ª Masculina
Campeones: David Lema - Andrés Veloso
Subcampeones: David Rodríguez - Diego Ronquete
A categoría masculina foi
unha das que máis xente atraeu
xa desde a semifinal na que
Borja Rey e Manuel Vidal tiveron
que empregarse a fondo
para superar a Hugo Suárez e
Gabriel García que non llo puxeron
nada fácil; a outra semifinal
resultou máis previsible e
“Chema” Giráldez e “Sito” Del
Río superaron comodamente
a Borja López e Jacobo Pérez.
A final tamén caería ao lado
das principais cabezas de serie,
Giráldez e Del Río non renderon
ao seu mellor nivel pero
bastoulles para gañar 6-4/6-2.
Mención especial merece Borja
Rey, que tras a esixente semifinal
marcouse un auténtico partidazo
e foi capaz de pór el só en
problemas a unha das mellores
parellas compostelás.
En categoría feminina a parella
favorita cumpriu os prognósticos.
Carmen Remuñán
e Marta Rodríguez lograron
imporse a unhas combativas
Ana Lorenzo e Macarena
Cornide que estiveron a piques
de dar a badalada. A Remuñán-
Rodríguez se lle atragantó o
terceiro set e parecia que podria
repetirse o que unhas horas
antes sucedera en Vigo onde
perderon precisamente na morte
súbita da última manga, pero
esta vez souberon porse o mono
de traballo e levaron o partido.
Finalmente 6-1/4-6/7-6.
1ª Masculina
Campeones: Sito del Río - Chema Giraldez
Subcampeones: Borja Rey - Manuel Vidal
Fonte: Padel Compostela, Lindeiros
400 persoas na V Marcha BTT e no I Trail de Montaña de Ames
Estivo organizado polo club ciclista Os Esfola Arrós cunha dificultade técnica media
O Club Ciclista Os Esfola
Arrós, en colaboración co
Concello de Ames, organizaron
a “V Marcha BTT Os Esfola
Arrós-Concello de Ames”. Na
V Marcha BTT participaron
arredor de 350 ciclistas, mentres
que no I Trail de Montaña
inscribíronse 70 corredores. Os
participantes na marcha BTT
destacaron a beleza do percorrido
no que os puntos máis espectaculares
foron as traileras do
monte San Marcos e a zona dos
muíños da ruta de Riamontes.
Este ano como novidade organizouse
a primeira edición do
Trail de montaña, que tamén
tivo unha alta participación.
Dende primeira hora da mañá
a área deportiva do Pedregal encheuse
de ciclista con gañas de
gozar dunha mañá de emoción
e divertimento. Nesta proba
deportiva participaron arredor
de 350 persoas. A saída e chegada
desta proba estivo instalada
na zona do Pedregal, en
Bertamiráns, onde houbo un
gran ambiente durante toda a
mañá.
Os participantes tiveron a
súa disposición vestiarios con
duchas no pavillón polideportivo
de Bertamiráns. Ademais,
houbo un servizo de lavado de
bicicletas para todos os participantes.
Tamén se estableceu un
punto de avituallamento, tanto
sólido como líquido, na área recreativa
de Tapia.
Ao final da proba entregóuselle
un pequeno agasallo a cada
participante que consistía nunha
bolsa de deporte. Ademais, servíronse
uns pequenos aperitivos
xusto ao final da proba para
todos os participantes segundo
foron chegando á zona de meta
situada no parque interurbano
do Pedregal.
Fonte: Concello de Ames, Lindeiros

Fonte
28 deportes
O AC Órdenes clasifícase para o
Campionato Nacional de Hockey
Os partidos disputaranse en Alcobendas do 9 o 11 de maio
Gran éxito do equipo infantil
do AC Órdenes o clasificarse
para o Campionato de España
de Hockey, que se disputará os
vindeiros 9, 10 e 11 de maio en
Alcobendas. Un novo logro acadado
a última fin de semana de
abril tras alzarse coa victoria por
3 a 1 no partido xogado contra o
Bulling, no campionato Sector
Norte que tivo lugar en Oviedo e
no que concurriron 6 equipos en
total. Entre eles figuraban as outras
equipacións galegas do Liceo
e do Dominicos.
O concello ben de mostrar a
sua satisfacción ademáis de reitar
todo o apoio de cara a esas
xornadas.
Frades acolleu o
VI Raid Odiseo
57 Equipos e máis de 170 deportistas participaron
en esta proba
Foi a primeira proba da Liga
Galega de Raids e estivo organizada
polo Club Seo de Ordes;
o alcalde Roberto Rey e o deputado
Miguel Prado acompañaron
aos deportistas na saída de
Ponte Carreira.
O raid “Terra de Frades” tivo
un percorrido de máis de 75
quilómetros que disputaron ao
longo dun máximo de 10 horas.
Estas probas combinan a resistencia
física coa capacidade de
orientación, podendo só dispoñer
dun mapa e dunha brúxula
como axuda para atopar os puntos
situados en lugares clave de
todas as parroquias de Frades.
As 10:00 horas tivo lugar
unha primeira sección de orientación
urbana na contorna de
Ponte Carreira, onde os equipos
tiveron que percorrer uns
6 quilómetros na busca dunha
balizas de sinalización dispostas
en distintos lugares da contorna
sen máis axuda ca un compás
e un mapa que podían consultar
conxuntamente na praza do
mercado (e que non podían fotografar
nin debuxar). Pasadas
as 11:00 horas, os primeiros
equipos comezaron xa a segunda
sección de bicicleta de montaña
duns 34 quilómetros. Pola
tarde tivo lugar unha terceira
Fonte: concello de Ordes, Lindeiros.
sección de trekking ao longo de
13 kms e unha última sección
de Rogaine BTT con 4 horas de
Ánxeles Rodríguez conta desde
o mes de abril cun novo título no
seu xa longo palmarés. A atleta
ordense proclamouse Campiona
de España Veteranas F55, título
obtido no Campionato de España
Veteranas Combinadas, que tivo
lugar na localidade de Monzón,
na provincia de Huesca. Unha
proba na que acadou 2860 puntos,
batendo con iso o récord nacional
nesta categoría, a cal está constituída
por 7 probas en total.
Ánxeles Rodríguez recibiu a
felicitación do concello e todos os
veciños da vila.
Lindeiros
Ánxeles Rodríguez récord
nacional no Campionato
de España
A atleta ordense participou en veteranas
Combinadas acadando un novo título
límite para facela.
Unha proba espectacular que
serviu para dar a coñecer o
Fonte: concello de Ordes, Lindeiros.
Concello de Frades a participantes
de toda Galicia.
Fonte: Concello de Frades, Lindeiros

: concello de Ordes, Lindeiros
maio 2014 deportes 29
O Oroso TM Celme ascende a División de Honra
Unha das plantillas máis novas da liga
La liga Like Padel entra en su último mes
Los primeros puestos se mantienen con respeto a abril
El 31 de mayo se terminará
temporada 2013 - 2014 y los primeros
clasificados no quieren
LIGA MASCULINA
GRUPO A
1º Nino 26 ptos
2º Talleres Picón 19 ptos
3º Mundo
13 ptos
Amazonas
4º lndalsu 11 ptos
5º FM Sport 11 ptos
Pádel
6º Distrisantiago 9 ptos
7º Abalo Alonso 8 ptos
Arquitectos
8º Friscos 5 ptos
9º Concellería
de Deportes
do Concello
da Estrada
4 ptos
LIGA MASCULINA GRUPO B
1º Planing 24 ptos
2º Samarkanda 14 ptos
3º Segundo Rey 13 ptos
4º L & L Albariño 12 ptos
5º Adrián García 8 ptos
Abogados
6º Restaurante 7 ptos
de Carmen
7º Joyerías Atempo 6 ptos
8º Huelequealimenta
2 ptos
9º Jorge Gándara
Peluqueros
0 ptos
perder ni un solo punto; muy
pocas variaciones en las distintas
categorías que mantienen tn odos
Clasificación a 28 de abril 2014
LIGA FEMENINA
1º FM Sport Pádel 36 ptos 7º Ames Diario 17 ptos
2º Peluquería Lúa 30 ptos 8º Fiochetto 12 ptos
3º Samarkanda 30 ptos 9º Dulce Victoria 10 ptos
4º Abalo Méndez 23 ptos 10º Radikal Motors 10 ptos
5º Cousalinda 18 ptos 11º Friscos 2 ptos
6º Eleva 18 ptos 12º D´Books Paper 2 ptos
LIGA MIXTA
1º Segundo Rey 27 ptos 7º Abalo Alonso 13 ptos
Arquitectos
2º Talleres Bastón 23 ptos 8º Javier Tovar 12 ptos
3º Viaxamos
Contigo
4º Omega &
Asociados
los casos el primer clasificado:
Nino en la masculina A,
Planing en la masculina B, FM
Sport Padel en la Femenina y
Segundo Rey en la mixta.
De todas las categorías destacamos
este mes la lucha que
mantienen por el egundo puesto
de la liga femenina las chicas de
Samarkanda y Peluquería Lua
empatadas a 30 puntos y a solo 6
de Fm Sport Pádel.
Sin duda se presenta un mayo
lleno de competición
16 ptos 9º Restaurante
de Carmen
16 ptos 10º Concellería
de Deportes
do Concello
da Estrada
7 ptos
6 ptos
5º FM Sport Pádel 14 ptos 11º Syma 5 ptos
6º Maiwin 14ptos 12º Planing 4 ptos
O Oroso TM volveu a facer
historia. O conxunto feminino
do club, o Oroso TM
Celme, militante na 1ª División
Nacional Feminina, viaxou a terras
aragonesas a disputar a fase
de ascenso a División de Honra
Feminina e superou todas as
expectativas; cunha das platillas
máis novas de toda a liga,
integrada pola xuvenil Saleta
López e polas infantís Sara
Martínez e Silvia Álvarez, conseguiu
o ascenso de categoría
nun duro fin de semana.
O equipo non só consegue
ascender á división de prata do
tenis de mesa Feminino español,
o que xa é un éxito histórico
para o club, senón que o fai
no seu primeiro ano de participación
na liga de 1ª Nacional.
Ademais, xunto cos seus compañeiros
do equipo masculino,
convértense nos dous únicos
equipos de todo o Concello
de Oroso militantes en ligas
de tan alto nivel. E por se non
fose pouco, con este ascenso, o
Oroso TM pasa a ser, xunto co
MontePorreiro de Pontevedra e
o Arteal de Santiago, os 3 únicos
clubs de tenis de mesa con
equipos masculino e feminino
nas ligas de elite do tenis de
mesa nacional. En definitiva, o
Oroso TM segue batendo unha
tempada máis todos os records
imaxinables.
Fonte: concello de Oroso, Lindeiros

30
Lindeiros
Guía de Servicios Médicos
LENGUAJE - VOZ - HABLA - DEGLUCIÓN
LOGOPEDIA ESCOLAR y 3ª EDAD
Avda. da Mahía, 38 - 1ºD LARINGECTOMIZADOS
Bertamiráns - Ames
Tfno: 635 123 573
e-mail: florindavelonegreira@yahoo.es
Rúa Xesteira Nº 4, 2º F
Bertamiráns - AMES
15220 La Coruña
Área sexológica - Pareja - Área psicológica
Móvil: 669 246 129
clandeira@artem-amandi.com
www.arten-amandi.com
TRAUMATOLOGÍA ACCIDENTES DE TRÁFICO
LESIONES DEL DEPORTE ARTROSIS DAÑO CEREBRAL
MASAJES DESCONTRACTURANTES - RELAJANTES
ATENCIÓN A DOMICILIO
Avda. da Mahía nº 106 , 15220 - Bertamiráns - AMES
( A Coruña) - Tel./Fax: 981 89 15 47 - Móvil: 618 88 44 65
Ingredientes
INGREDIENTES Para 2 personas
2 lomos de bacalao desalado de
100 g cada uno
1 pimiento morrón rojo
1 patata
1 aguacate
1/2 limón
Lechugas variadas
50 g de queso cremoso
Azúcar
Agua
Aceite de oliva
Sal
Pimienta
Perejil picado
Canónigos
Ensalada templada
de bacalao
Modo de hacerlo
Coloca el pimiento morrón en una
fuente apta para el horno, sazona,
úntalo en aceite y ásalo en el horno a
200ºC, durante 15 minutos.
Retira el pimiento, pélalo y quita las
pepitas.
Córtalo en tiras y ponlo a saltear en
una sartén con un chorrito de aceite.
Prueba el punto de sal y añade una
pizca de azúcar.
Pela la patata, córtala en rodajas
gruesas y cuécela a fuego suave en
un cazo con agua y sal durante 5
minutos.
Parte el aguacate por la mitad, retira
el fruto y saca la pulpa.
Trocea.
Confita los lomos de bacalao (con la
piel hacia arriba) en una sartén con un
chorrito de aceite.
Limpia las lechugas en agua y retira
los tallos.
Introdúcelas en un bol y vierte dos cucharadas
de aceite, el zumo de medio
limón, una pizca de perejil picado, sal
y pimienta.
Cocina
sana
Mezcla y añade un poco de ralladura
de queso cremoso a la vinagreta.
Coloca dos moldes cuadrados en dos
platos.
Incorpora las lechugas y encima el
aguacate.
Cubre con el pimiento asado y tapa
con las rodajas de patata cocidas.
Termina con el lomo de bacalao y
desmolda.
Aliña la ensalada de bacalao con la
vinagreta y decora con canónigos.
Sirve.
¡Manda
tu
receta!
contacto@lindeiros.com
Ingredientes
1 lámina de hojaldre
2 manzanas
2 cucharadas de mantequilla
2 cucharadas de azúcar
1 yema de huevo
3 cucharadas de miel
2 cucharadas de almendras
tostadas
1 vaina de vainilla
4 cucharadas de azúcar
1 cucharada de ron
250 ml de nata líquida
hojas de menta
Milhojas para dos
Modo de hacerlo
Vierte la nata líquida en una cazuela,
añade 2 cucharadas de azúcar y mezcla.
Abre la vaina de la vainilla por la
mitad a lo largo, retira las semillas con
un cuchillo y añádelas a la nata líquida.
Remueve bien y deja que hierva
dos minutos. Retira a un recipiente y
deja enfriar en el frigorífico. Una vez
fría la crema, introdúcela en un sifón.
Reserva.
Corta cuatro rectángulos de la lámina
de hojaldre y colócalos en una fuente
de horno. Bate la yema de huevo y
pinta los rectángulos. Añade por encima
las almendras tostadas. Hornea
a 180º C durante 15 minutos. Parte
cada lámina por la mitad a lo largo y
resérvalas.
En una cazuela amplia, pon a derretir
la mantequilla. Pela las manzanas,
córtalas en gajos e incorpóralas a la
cazuela. Añade dos cucharadas de
azúcar y remueve. Vierte el ron y flambea.
Agrega la miel, remueve y cocina
brevemente. Reserva.
Rellena dos hojaldres con los gajos
de manzana y los dos restantes con la
crema de nata que tenías en el sifón.
Decora el plato con unas hojas de
menta
BUSCA LAS 7 DIFERENCIAS:
EIRA DE XOGO
Nivel de dificultad: Medio
SUDOKUS
Nivel de dificultad: Difícil
ACERTIJO
Estás conduciendo tu coche en una noche de tormenta terrible.
Pasas por una parada de autobús donde se encuentran tres personas esperando:
1. Una anciana que parece a punto de morir.
2. Un viejo amigo que te salvó la vida una vez.
3. El hombre perfecto o la mujer de tus sueños.
¿Qué harías?
SOLUCIÓN
"Le daría las llaves del coche a mi amigo, y le pediría
que llevara a la anciana al hospital, mientras yo me quedaría
esperando el autobús con la mujer de mis sueños."

maio 2014 31
HORARIO DE AUTOBUSES
Monbus - Castromil
Padrón - Milladoiro - Santiago
L - V: 7:20, 7:35, 8:55, 10:05, 10:15, 12:20,
14:55, 16:05, 18:20, 19:30, 21:50
Sábados: 8:50, 10:05, 10:55, 12:20, 14:55,
19:30, 21:50
Domingos e festivos: 8:50, 10:05, 12:20,
14:55, 19:25, 19:30, 21:50
Santiago -Milladoiro - Padrón
L - V: 6:50, 9:00, 10:00, 11:30, 12:30, 15:20,
15:30, 18:00, 19:00, 20:30
Sábados: 10:00, 11:30, 12:00, 14:00,
16:00, 20:00, 20:30
Domingos e festivos: 10:00, 11:30, 12:00,
18:00, 20:00, 20:30
Empresa Arriva
Padrón - Milladoiro - Santiago (hor.
aprox.)
L - V: 7:00, 8:10, 9:00, 10:10, 11:00, 12:10,
13:00, 14:25, 15:00, 16:00, 17:10, 18:00,
19:10, 20:00, 21:20, 22:00
Sábados: 9:20 ata 21:20 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 9:20 ata 21:20
cada 2 hs.
Santiago - Milladoiro - Padrón
L - V: 6:00, 7:00, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00,
12:00, 13:15, 14:00, 16:00, 17:00, 18:00,
19:00, 20:00, 21:00, 22:10
Sábados: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 8:00 ata 20:00
cada 2 hs.
Autobuses de Calo
Milladoiro - Santiago (Rúa da Rosa)
L - V: De 7:00 ata 21:00 cada 15 min.
Sábados: 7:35 ata 13:35 cada hora. e as
16:05, 17:05, 18:35,19:35, 20:35, 22:05,
23:00
Domingos e festivos: 9:30, 10:30, 11:30,
13:00, 16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20,35,
22:05, 23:00
Santiago (Rúa da Rosa) - Milladoiro
L - V: De 7:00 ata 21:30 cada 15 min.
Sábados: 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00,
13:00, 14:00, 16:30, 18:00, 19:00, 20:00,
21:30, 22:30, 23:15.
Domingos e festivos: 10:00, 11:00, 12:00,
14:00, 18:00, 19:00, 20:00, 21:30; 22:30,
23:15.
Milladoiro - Santiago (Est. de autobuses)
L - V: 8:10,9:25, 19:15
Sábados: 8:10, 9:25
Santiago (Est. de autobuses) - Milladoiro
L - V: 8:40, 13:10, 18:10, 20:10
Sábados: 8:40, 13:10
Milladoiro - Bertamiráns
Días laborais: 10:00, 11:45, 17:30
Bertamiráns - Milladoiro
Días laborais: 11:00, 12:15, 19:00
Empresa Bustelo
Rois - Santiago
L - V: 6:45, 7:30, 9:00, 11:00, 14:00, 16:00,
18:00, 20:00
Sábados: 9:00, 14:30, 18:00
Domingos e festivos: 10:15, 14:30, 18:00
Santiago - Rois
L - V: 7:30, 10:00 12:00, 15:00 17:00, 19:00,
21:00
Sábados: 12:00, 17:00,19:00
Domingos e festivos: 11:00, 17:00, 19:00
Monbus - Castromil
A Gándara (Os Anxeles) -
Bertamiráns - Santiago ( Rúa A Rosa)
Laborais: De 7:45 ata 19:45 cada hora.
20:15, 20:45, 21:15,21:45
Sábados: 10:45 ata 13:45 cada hora.
De 16:45 ata 20:45 cada hora.
Santiago (Rúa A Rosa) -
Bertamiráns - A Gándara (Os Anxeles)
L -V: De 7:45 a 21:45 cada 1/2 h.
Sábados: 11:15, 12:15, 13:15, 16:15, 17:15,
18:15, 19:15, 20:15
Bertamiráns - Santiago
(En tránsito desde Muros, Noia. H.
aprox.)
L - V: 7:40, 8:15, 9:25, 10:25, 11:25, 12:25,
14:25, 15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Sábados : 08:25, 09:25,10:45, 12:25,14:25,
17:25, 19:25, 21:25.
Domingos e festivos: 09:25, 12:25, 14:25,
17:25, 19:25, 21:25
Santiago - Bertamiráns - Noia - Muros
L - V: 09:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00,
14:30, 15:20, 17:00, 18:15, 19:00, 20:00,
21:30.
Sábados : 10:00, 12:00, 13:00, 14:00,
15:20, 18:15, 20:15.
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 14:00,
16:00, 18:15, 20:15.
Hermanos Ferrín
Negreira - Brión - Bertamiráns - Santiago
L - V: 06:45 a 20:45 cada hora.
Sábados: 07:45, 08:45, 9,45, 11:45, 13:45,
15:45, 17:45, 19:45, 21:30
Domingos e festivos: 08:45, 09:45, 11:45,
13:45, 15:45, 17:45, 19:45, 21:30.
Santiago - Bertamiráns - Brión - Negreira
L - V: 07:45 a 21:45 cada h.
Sábados: 08:45, 09:45, 10:45,12:45, 14:45,
16:45, 18:45, 20:45, 22:30
Domingos e festivos: 9:45, 10:45, 12:45,
14:45, 16:45, 18:45, 20:45, 22:30
Aucasa
Trazo - Santiago
7:40
Santiago - Trazo
14:10
TELÉFONOS DE INTERESE
Concello de Ames: 981 883 002
Casa da Cultura Milladoiro: 981 535 940
Casa da Cultura Bertamiráns: 981 891 017
Policía Local: 619 767 575
Garda Civil: 981 536 405
Centros de Saúde:
Milladoiro: 981 522 838
Bertamiráns: 981 890 404
Concello de Brión: 981 887 006
Casa da Cultura Brión: 981 509 908
Policía Local: 981 893 474
GRUMIR: 629 871 542
Centro de Saúde: 981 887 701
Concello de Boqueixón: 981 513 061
Casa da Cultura: 981 513 061
Garda Civil: 981 503 051
Emerxencias: 981 513 434
Centro médico de Forte: 981 513 010
Centro médico de Lestedo: 981 502 297
Concello de O Pino: 981 511 002
Casa da Cultura: 981 511 065
Garda civil: 981 511 052
Centro de Saúde: 981 511 196
Concello de Oroso: 981 691 478
Policía Local: 981 691 680
Garda Civil: 981 691 381
Protección Civil: 629 737 942
Centro de Saúde: 981 694 731
Concello de Padrón: 981 810 451
Policía Local: 981 810 247
Garda Civil: 981 810 091
Protección Civil: 981 812 929
Taxis: 981 811 459
Centro de Saúde: 981 810 920
La Estradense
A Estrada - Cacheiras - Santiago
L - V: 6:55, 7:50, 8:30, 9:10, 10:00, 10:45,
13:15, 15:00, 18:00, 19:00
Sábados: 8:30, 10:00, 15:00. 18:15
Domingos e festivos: 9:00, 18:15
Santiago - Cacheiras - A Estrada
L - V: 7:45, 9:00, 9:30, 10:30,11:30, 12:30,
13:30 (lectivos), 14:00, 14:45, 15:15,
16:30,18:15 ( lectivos),19:00, 20:30,
21:30 ( luns a xoves lectivos).
Sábados: 9:15, 12:30, 17:15, 20:15
Domingos e festivos: 12:30, 20:00
Monbus - Castromil
Cacheiras -Santiago ( de Moraña)
L - V laborais: 7:40, 10:35, 16:05
Santiago - Cacheiras ( ata Moraña)
L - V laborais: 15:30, 18:30, 20:45
Empresa Seoane
Cacheiras - Santiago
L - V: 8:10, 9:05, 15:20, 17:50, 18:15,
Sábados: 8:25
Santiago - Cacheiras
L - V: 12:30, 13:45, 17:00, 18:00, 19:30
Sábados: 12:30
Vedra - Santiago ( Hor. Aprox:)
L - V : 7:40, 9:50, 15: 15
Sábados: 8:05
Santiago - Vedra
L - V: 12:15, 14:00, 14:30 (lectivos), 19:30,
Sábados: 14:00
Monbus - Castromil
Ponte Ulla - Santiago
L - V: 6:42, 15:17, 17:23, 20:32
Sábados: 10:53, 15:18, 17:23, 20:23, 20:32
Domingos e festivos: 10:53, 15:18, 17:23,
20:32, 21:52
Santiago - Ponte Ulla
L - V: 9:15, 12:00, 14:00, 15:00, 16:00,
18:05, 20:00
Sábados: 10:00,14:00, 15:00, 16:00, 18:00
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 16:00,
18:00, 21:00
Concello de Negreira: 981 885 250
Casa da Cultura de Negreira: 981 885 736
Policía Local: 676 454 882
Garda Civil: 981 885 001
Centro de Saúde : 981 886 378
Concello de Santiago: 981 542 300
Policía Local: 981 542 323
Policía Autonómica: 981 546474
Policía Nacional: 981 571 717
Garda Civíl: 981 581 611
Garda Civil de Tráfico: 981 582 266
Bombeiros: 981 542 446
Cruz Vermella: 981 586 969
Radio - Taxi: 981 569 292
Estación de autobuses: 981 542 416
Estación de ferrocarril: 902 240 202
Aeropuerto: 981 547 500
Concello de Teo: 981 815 700
C. sociocultural A Ramallosa: 981 805 700
Policía Local: 981 815 700
Protección Civil: 649 804 720
Centros de Saúde:
Folgueiras( Calo): 981 814 106
Os Tilos: 981 801 038
Cacheiras: 981 807 411
Reis: 981 815 711
Concello de Vedra: 981 814 612
C. Sociocultural 3ª idade: 981 502 024
Protección Civil: 629 661 685
Taxis: 608 981 944
Autocares Mosquera
Forte ( Boqueixón) - Santiago
L - V: 15:05, 19:35
Santiago - Forte ( Boqueixón)
L - V: 8:05
Monbus - Castromil
Ordes - Oroso - Santiago
Laborais: 7:35, 8:50, 10:50, 12:05, 13:50,
14:35, 16:20, 17:20, 18:50, 20:20, 21:50
Sábados:8:35,10:50,14:50,17:20,18:35,
22:55
Domingos e festivos: 10:50, 12:50, 14:50,
17:20, 18:50, 21:35
Santiago - Oroso - Ordes
Laborais: 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00,
12:15, 14:00, 15:30, 16:30, 18:00, 19:30,
21:15
Sábados: 10:00, 14:00, 16:30, 18:00,
19:30, 21:00
Domingos: 12:00, 14:00, 18:00, 19:30,
21:15.
Empresa Freire
Santiago - O Pino - Arzúa
L - V : 7:00, 9:15, 11:00, 12:45, 16:00, 18:30,
20:00, 21:00 ( lectivos)
Sábados: 7:00, 11:00, 12:45, 16:00, 18:30
Domingos e festivos: 7:00, 11:00, 16:00,
18:30, 20:00 ( sábados non circula)
Arzúa - O Pino - Santiago
L - V: 7:30, 8:10, 10:40, 12:10,14:20, 15:00,
15:45, 18:10, 20:40
Sábados: 8:10, 12:10, 15:45, 18:10
Domingos e festivos: 8:10, 12:10, 15:45,
18:10,21:30
Santiago - Aeroporto
De 6:00 ata 00:00 cada 1/2 h., diario,
dende Pz. Galicia.
De 6:10 ata 00:10 cada 1/2 h., diario
dende Est. de Tren
De 6:20 ata 00:20 cada 1/2 h, diario,
dende Est. Autobuses.
Aeroporto - Santiago
De 7:00 ata 1:00 cada 1/2 h., diario.
Empresas e negocios
ao servicio de todos.
Aquí
podría
estar
tu
publicidad
publicidad@lindeiros.com
COMPRO
ORO Y PLATA
Rosalía de Castro, 34
Local C - Milladoiro
Tfono: 981 533 636
La mejor
gestión
para
tu
Publicidad
mediatiza@mediatiza.com
Radio
Prensa
Internet

32
Lindeiros
Florentino
Ruibal
Veciño de Ordes
Florentino Ruibal, Flor, Flor
da Maquía como o coñece todo
o mundo mírache calculando si
es dos que saben valorar un bo
baile ou segues a orquestras que
cantan en playback e se pasas a
proba entrarás de cheo no seu
mundo.
Desde que naceu leva no seu
interior unha gaita, cando a ouvía
soar polas esquinas da aldea estrañaba
ter unha propia e pasaba
as tardes, o tempo que coidaba
das vacas, buscando o mellor
material para construír un punteiro,
logo en casa con puntas
quentadas ao lume foi facendo
os buracos e así naceu o seu primeiro
instrumento. Escoitaba os
veciños tocar e todo o que entraba
pola orellas xa non saia da
súa cachola, daquela no exercito
moitos aprendían a tocar a gaita
e mesmo a compraban e cando
volvían a aldea seguían coa afección.
O seu pai tiña unha cuadrilla
de canteiros e a eles uniuse un
día Flor co compromiso paterno
de que se axudaba no traballo
compraríalle unha gaita de verdade,
desde aquel día as noites da
casa familiar tiveron fío musical
propio e el conta con orgullo que
nunca lle dixeron que era tarde
e que tiña que deixalo. Flor fala
das gaitas que tivo, dos compañeiros
cos que tocou e das festas
ás que foi coma se iso compensará
todos os malos grolos vividos...
que os houbo; cando un
pregúntalle por aqueles tempos
repite moi amodo “foron duros,
moi duros” levantando as cellas
nunha advertencia que non deixa
lugar a dúbidas, cando ouve falar
de crises e do mal que o pasamos
lembra a época na que as
parroquias tiñan que completar
unha cota de trigo para entregar á
xunta de abastos, unha época na
que se chegou a prohibir comer
pan de trigo en público, unha
época na que as casas se volveron
a facer con barro porque o
cemento tamén estaba racionado.
As enfermidades son o único
que puido parar a forza de vontade
de Flor e non sempre; naceu
cunha hernia que non se curou
coa esperanza de que cando chegase
o momento de ir ao servizo
militar puidese librar por enfermidade.
Fai uns anos unha anxina
de peito levou aos médicos
a obrigalo a deixar de soprar a
gaita pero como non lle dixeron
nada de mover o pé improvisou
cun inflador de praia unha forma
de tocar que o fixo famoso en
toda Galicia; pero o verán pasado
un infarto deulle outro bo susto
e agora tómase todo con máis
calma aínda que nunca despreza
unha boa conversa.
Aos seus 86 anos conserva o
sorriso pícaro do adolescente que
foi, do mozo que percorreu moitos
quilómetros tocando e namorando,
da estrela da música máis
tradicional que segue sendo hoxe
en día e o mesmo tempo mira
cunha bondade que desarma a
que o ve.
Poulo 28 Abril 2014