LINDEIROS 10 MARZO 2014

LINDEIROS
Angeles, empresaria
Carmen, modista e
diseñadora
Evangelina, xubilada
Mabela, bibliotecaria
Mónica, actriz
Mulleres
traballadoras
todo o ano
Manuel Mirás,
alcalde de Oroso
A Xunta é a inimiga número
un dos concellos, temos unha
administración autonómica que
creo que si estivese en Bruselas
non sería peor.
Ames: Ventín reclama a xornada
única.
Brión e Oroso aproban os seus
orzamentos e Teo os vincula a
unha cuestión de confianza.
Pasou:
Baltasar Garzón dou unha
conferencia en Santiago.
Homenaxe ao gaiteiro Germán
Soneira.
Pasará:
Festa da Filloa en Lestedo e Festa
do Augardente en San Mamede de
Sarandón.
Atlántica, Festival Internacional de
Narrativa.
Deportes:
Alex Couto publica “ Las grandes
escuelas de fútbol moderno”.
Éxito do MillaRaio nos galegos de
pista cuberta.
Marzo 2014
N 10 MENSUAL
.Vaqueros, una prenda que
no pasa de moda

2
edita
Patacón Comunicaciones S.L.
B70309463
Apdo. de Correos: 26
15895 AMES
Teléfonos:
981 535 815
634 747 956
Depósito legal:
C515 -2013
Contacto:
publicidad@lindeiros.com
redaccion@lindeiros.com
Web:
www.lindeiros.com
Marketing:
Imagen corporativa
redes sociales
diseño y gestión
Editorial
Telo claro
Lindeiros
Levo varios días pensando neste editorial e non acabo de atopar un fío condutor porque, entre outras cousas,
hai moitos.
Para empezar preocúpame moito os camiños do xornalismo porque afectan, aínda que moitos pensen que
non, de forma directa á sociedade; unha sociedade ben informada decide sobre o seu futuro con máis liberdade
pero cando os medios en xeral, escritos, falados, dixitais ou impresos, esquecen as bases da profesión
a sensación de caos imponse. Non creo que os lugares onde pasan as cousas sexan por si mesmos noticia,
titular con “a cama en que” ou “a habitación onde” se non vai acompañado de datos relevantes é vender
fume e ao final os compradores, os oíntes e lectores, cánsanse de que lles estafen; tampouco creo que unha
mentira repetida acábese convertendo en verdade e por moito que algúns griten a súa capacidade na defensa
dos veciños e a súa implicación se despois iso non se traduce nun traballo serio e continuado e non nun
“corta pega” non serve de nada. En definitiva dubido do momento que vivimos até o punto de dubidar do
que fago; non me preocupan os meus fallos porque podo corrixilos, angústianme os que non podo ver e
poidan estar aí.
Todo isto ten que ver con outra das ideas que pasan pola miña cabeza; decidimos dedicar a portada deste
número ás mulleres pero lembrando que traballan todo o ano; sucede na sociedade, e os medios de comunicación
teñen responsabilidade niso, que reparamos os problemas dedicándolles xornadas; unha sociedade
como a galega na que a muller adoita ser o alicerce fundamental en calquera casa, estea en primeiro plano
ou non que esa é outra cuestión. debería de dedicarlle todos os días do ano. As mulleres que aparecen neste
número teñen todas o nexo común da paixón polo que fan, excepción feita de Evangelina que cos seus 82
anos ben se merece non preocuparse por nada; máis aló de dedicarlles un día deberiamos tentar aprender
das súas vidas, en primeiro lugar nós os homes e en segundo lugar toda a sociedade.
Para terminar preocúpame tamén e moito o lento que pasa todo, de que maneira as noticias sobre corrupción
en concellos da comarca, especialmente en Santiago, aparecen e desaparecen da actualidade sen que
suceda nada. É un tema recorrente pero real, o non facer nada converte en normal unha situación que é
simplemente Kafkiana; se alguén pode explicar que diferenzas políticas hai entre Nigrán e Santiago que me
mande un correo porque teño a sensación de que hai moito trileiro solto. Cheguei a un punto de confusión
tal que me dan igual os agasallos ou os enchufes, só quixese saber como a vida dunha cidade e todo o que
nela se fai pode seguir en mans de xente cunha ética como mínimo dubidosa porque pola contra ou sairían
a dar explicacións claras de todo o publicado ou ben dimitirían; seguir paseando coma se o coche que pasou
non che salpicou non é que sexa ridículo, é estúpido porque antes ou despois teralo que limpar.
Manel Pardo

marzo 2014 novas da bisbarra 3
O novo Centro de Saúde
do Milladoiro volve
levantar polémica
A parcela na que se quería situar está envolta
nun proceso xudicial
As inclemencias meteorolóxicas
ademais de deixar en evidencia
as deficiencias do actual
centro de saúde do Milladoiro,
con abundantes pingueiras e
salas pechadas pola humidade,
puxo de novo sobre a mesa a necesidade
dun novo edificio.
O pasado mes o alcalde,
Santiago Amor, reuníase coa
Conselleira de sanidade Rocío
Mosquera, coa que avaliaba os
danos causados polos temporais;
o alcalde presentaba ademais a
proposta de situar o novo centro
de saúde na parcela destinada
ao parque de bombeiros xa que
unha nova demanda puña en
risco o uso da finca prevista na
Travesía do Porto.
Tras a reunión a oposición
motrou a súa desconformidade.
Os socialistas propuñan que
se usase a parcela do parque de
bombeiros sen renunciar a esa
instalación e buscando outro
lugar para a futura igrexa; a parcela
de máis de 8.000 m² tería
capacidade para ambos equipa-
Unha vez máis os orzamentos
de Teo vinculáronse a unha
moción de confianza; a proposta
levada a pleno polo goberno de
Martiño Noriega prevé xestionar
11 millóns de euros, unhas contas
cualificadas de “axustadas
e realistas condicionadas pola
situación económica actual”;
os resultados económicos dos
últimos exercicios foi positivo
segundo o goberno municipal
mentos. Ames Novo pola súa
banda reuniuse con algúns traballadores
do centro de saúde
acompañado pola portavoz no
parlamento de AGE Eva Solla;
explicóuselles aos funcionarios
que os orzamentos da Xunta
non recollen unha cantidade suficiente
para este ano xa que só
inclúense pouco máis de 20.000
€ cando no 2013 é partida era de
2.700.000 €.
Pacto por Ames denunciaba
tamén a falta de compromisos
e mostrábase en contra dunha
solución que puxese en perigo
o parque de bombeiros ou a
igrexa.
A construción do novo centro
de saúde do Milladoiro atópase
nun ruela sen saída e as reparacións
no actual tamén terán
que esperar ás avaliacións da
Consellería polo que aos pacientes
quedanlle aínda meses de
aguantar.
Fonte: Psoe Ames, PxA; Ames Novo,
Concello de Ames, Lindeiros
cunha previsión de peche para o
2013 de 250.000 euros en positivo
polo que se quere continuar
nesa liña de resultados entre ingresos
e gastos.
Para a oposición os orzamentos
incumpren a normativa ademais
de contravir os informes de
intervención que son negativos.
O Psoe lembra que hai un mes
ofreceu un dialogo, un ofrecemento
que non se pode manter
A comunidade escolar de Ames busca a
xornada única para Ventín
Tras as protestas dos pais o pleno aprobou unha moción de apoio
O colexio de Ventín é o único
de Ames que mantén a xornada
partida, a reclamación remóntase
a unha década atrás e hai catro
meses os pais decidiron emprender
unha loita máis activa; a falta
de respostas e de compromiso da
Consellería de Educación que,
por medio do secretario xeral técnico
Xesús Oitaven, comprometerase
a buscar solucións levou ás
familias a iniciar unha serie de
mobilizacións que lograron implicar
a toda a comunidade.
As demandas dos pais pasan
non só por unha xornada única,
tamén explican a necesidade do
transporte escolar nunha contorna
con estradas sen beirarrúas e
sen transporte público; a Xunta
argumenta que variar o acordo
asinado coa empresa de transporte
suporía un prexuízo económico
e os pais responden que
se pasaría das 4 viaxes actuais a
3 polo que os custos manteríanse;
as reunións viñéronse sucedendo
sen chegar a un acordo e
ao peche desta edición concello,
pais e Consellería seguen en
conversas.
O pasado día 25 máis de 500
despois de ver os informes de
intervención.
O BNG móstrase moi crítico
cun goberno ao que considera de
tránsfugas despois de integrarse
en ANOVA; os nacionalistas
consideran que as súas emendas,
eliminación de partidas superfluas
coas que financiar un plan
de seguridade viaria, eran asumibles
e permitian a aprobación
do orzamento.
persoas percorrían o camiño que
separa Ventín da Casa da Cultura
do Milladoiro para reclamar esa
xornada única, todo un éxito de
participación; nestes momentos
nos que se abren os prazos de
matricula o problema afecta non
só ás familias de Ventín xa que
os alumnos de 5 anos da escola
infantil da Madalena han de buscar
un colexio que permita aos
pais conciliar os seus horarios.
O último capítulo polo momento
foi o acordo aprobado por
unanimidade no pleno municipal
do pasado día 27; a moción fora
acordada o día anterior nunha
reunión á que asistiron represen-
Tanto PP como InTeo mantiveron
posturas similares e críticas
co orzamento presentado.
Cos orzamentos novamente
rexeitados ábrese un período dun
mes para a presentación dunha
moción de censura que segue
parecer imposible xa que o BNG
avanza que non pactará con ninguén
que non gañase as eleccións
e o Psoe non contempla a
posibilidade de chegar a acordos
Un momento da manifestación. Foto: Anpa Ventín.
tantes das familias e membros da
corporación, nela ínstase á Xunta
de Galicia a instaurar a xornada
continua no colexio de Ventín
con servizo de transporte ao comezo
e termino das clases e ao
termino do horario de comedor.
A loita dos pais de Ventín
únese ás do colexio Monte dos
Postes en Santiago ou as reclamacións
do concello de Brión
con respecto ás inundacións no
CEIP de Pedrouzos, é evidente
que a educación non vive un dos
seus mellores momentos.
Fonte: ANPA Ventín, Concello de
Ames, Lindeiros.
Os orzamentos de Teo vinculáronse a unha moción de confianza
En un mes quedarán aprobados se non se presenta unha moción de censura.
co Partido Popular; algunhas
fontes apuntan que unha posible
ilegalidade dos orzamentos
podería levar a unha denuncia
ante a fiscalía pero polo momento
ninguén se atreve a dar o paso
polo que nun mes os orzamentos
de Teo quedarán aprobados de
forma automática.
Fonte: Psoe Teo, BNG Teo, Concello de
Teo, Lindeiros.

4
Lindeiros
Correos e xenerais
Mónica Vázquez
Licenciada en Xornalismo
pola Universidade de
Santiago, a traxectoria
profecional de Mónica
Vázquez Fachini (Vigo,
1978) estivo ligado ao
mundo da prensa escrita
nos últimos 12 anos,
durante os que tamén fixo
colaboracións puntuais en
medios online e escribiu
contidos para páxinas
web.
É tempo de mascaradas e de
comidas familiares. Como cada
ano (aínda que desta volta máis
tarde do habitual) en todas as
vilas e cidades galegas centos
de persoas reúnense arredor
dunha ola de cocido e dalgúns
dos doces máis característicos
desta época do ano.
É outra forma de celebrar o
Entroido, tan particular e con
tanta raigame en Galicia que
ata foi merecedora da súa propia
festa, como ven souberon
entender polas terras de Lalín
cando decidiron, hai xa moitos
anos, adicarlle un mes enteiro
á exaltación do noso principal
referente gastronómico.
Pero aínda que sen dúbida o
culto ao porco daría non para
un senón para varios artigos,
nesta ocasión non lles vou falar
do cocido senón do Entroido,
outra tradición tipicamente galega
e con tanta variedade de
costumes que a convirten, paradoxalmente,
nunha festa tan
rica coma descoñecida.
Se vostede lle pregunta a
calqueira cal é o carnaval por
excelencia en España, de seguro
que as respostan apuntarán
máis cara o sur, ben a Canarias
ou se cadra a Cádiz. O noso,
sen embargo, é probablemente
o entroido máis antigo de todo
o país e desde logo, un dos máis
variopintos e singulares.
Duns anos a esta parte, tan só
o Entroido de Xinzo de Limia
logrou facerlle un oco ao carnaval
galego nos telexornais
nacionais. Grazas a iso noutros
puntos do país xa empezan a
saber da existencia dos cigarróns
e peliqueiros, e cada ano
por estas datas son máis os que
acoden desde distintos puntos
da xeografía para desfrutar en
vivo dunha festa que se prolonga
durante cinco semanas.
Pero moito máis cerca de nós,
sen saír mesmo de Compostela,
atopamos aínda mostras semidescoñecidas
do entroido tradicional
galego, coma os xenerais
da Ulla. Hai poucos anos que
descubrín a existencia desta celebración
e confeso que desde
entón convertínme nunha fan
incondicional da mesma, pola
súa mestura de espontaneidade,
frescura e historia.
Desde mediados do século
XIX, a comarca natural da Ulla
(que abrangue desde Santiago
ata Silleda) mantivo viva esta
tradición sen que sufrira grandes
alteracións nin se desvirtuaran
as súas orixes. Grazas a
iso hoxe en día nenos e maiores
aínda podemos desfrutar de
espectaculares batallas dialécticas
protagonizadas por correos
e xenerais que, subidos aos
lomos dun cabalo e portando
sobre as súas cabezas ostentosos
sombreiros artesanais, conseguen
congregar ao seu redor
a veciños e curiosos, atraídos
pola hilaridade das súas verbas
e a beleza da súa posta en
escena.
Trátase, sen dúbida, dun espectáculo
digno de ver alomenos
unha vez na vida. E aínda
que non alcance o interese mediático
do de Canarias, a verdade
é que nin falta lle fai. Parte
do seu encanto reside, precisamente,
na súa modesta dimensión
e nese carácter rural que
fan dos xenerais da Ulla algo
único, inimitable e cun selo tipicamente
galego.

marzo 2014 5
Ames reparará un
colector de forma
subsidiaria
A obra está situada en Bertamiráns e será
repercutida ao construtor
No ano 2011 o construtor dun
edificio, situado na rúa Agrelo
de Bertamiráns, realizou unha
serie de obras sen autorización
que provocaron filtracións
de augas fecais nos garaxes
e malos cheiros cos consecuentes
inconvenientes para a
comunidade.
Tras as reiteradas queixas dos
veciños o concello iniciou os
procedementos administrativos
e os informes necesarios; a empresa
concesionaria do saneamento
introduciu unha cámara
nas canalizacións que descubriu
que se realizaron conexións co
colector principal sen a autorización
pertinente; con este in-
Ames único concello
de Galicia sen
prácticas de Dereito
Respondeuse en xaneiro á proposta enviada
desde a facultade en setembro
Pacto x Ames denuncia que
os alumnos de Ames que cursan
dereito non poden realizar as
prácticas no concello pola desidia
do grupo de goberno.
No mes de setembro a facultade
de Dereito enviaba un
escrito no que solicitaba a colaboración
do concello para poder
planificar as prácticas do curso
2013 / 2014 pero o concello non
respondeu até o 31 de xaneiro
forme procedeuse a impor unha
multa coercitiva ao construtor
que ao non ser atendida provoco
a súa execución forzosa.
As obras levaraas agora a
cabo o concello e repercutirallas
ao construtor; de todos os
xeitos haberá que esperar a que
descenda o nivel das augas moi
alto por mor das choivas; a obra
consistirá no selado do colector
principal e con esta solución
terminarase un problema que se
carrexa desde hai 3 anos.
O concello comunicou a decisión
tanto ao construtor como á
comunidade de propietarios.
Fonte: Concello de Ames, Lindeiros.
e fíxoo dicindo que o convenio
seguía vixente pero ningún
alumno solicitárao; para Pacto
x Ames esta é unha resposta
lamentable e extemporánea e
considera que o atraso na contestación
impediu que alumnos
do concello poidan realizar en el
as prácticas.
Fonte: Pacto x Ames, Lindeiros
O PsdeG de Teo denuncia o estado
dos pavillóns municipais
Advirten de problemas de salubridade e hixiene
Os socialistas lembran que
hai un ano presentaron unha
moción pedindo a reparación
das deficiencias e a elaboración
dun plan de mellora dos
pavillóns municipais; un ano
despois aseguran que o estado
segue sendo lamentable o que
provoca preocupación sobre
todo se se ten en conta que son
usados polos nenos dos colexios
de Calo e A Ramallosa.
Pingueiras, sucidade, canastras
sen aros ou cables eléctricos
nas pistas son algunhas das
denuncias; a falta dun responsable
de vixilancia da limpeza,
algo recollido no contrato
de mantemento, é outra das
queixas socialistas xa que din
non saber se existe ese responsable
nin si se realizou ese
labor de control nos últimos
meses.
Para o PsdeG de Teo a solución
non só pasa por realizar
as reparacións necesarias se
non tamén por unha vixilancia
A proposta de liñas interiores
en Teo remóntase ao ano
2010 pero foi neste mes de febreiro
cando a dirección xeral
de transportes enviou o informe
de explotación ao concello.
O concelleiro de transportes
Anxo Rei dixo esperar que esta
noticia non se converta nunha
nova frustración para o conce-
Estado dunha das salas. Foto: Psoe Teo
do cumprimento dos contratos
coas distintas empresas que
operan no concello.
Fonte: PsdeG Teo, Lindeiros
A Xunta porá en marcha as liñas
interiores de Teo
Desde o concello espérase que antes se harmonicen os corredores
principais
llo e para os usuarios ademais
de insistir na necesidade de que
os corredores principais conten
cuns horarios harmonizados
“non tería sentido achegar
viaxeiros os corredores principais
e que alí non tivesen unhas
frecuencias axeitadas”.
Trataríase de 2 liñas circulares
con saída e chegada en
Cacheiras pasando unha delas
por Casal de Reis e outra por
Cornide que funcionarían de
luns a venres con 7 viaxes de
ida e 7 de volta de 7.30 da mañá
a 21.30 da noite. A previsión da
Xunta é que sexan implantados
no outono de este mesmo ano.
Fonte: Concello de Teo, Lindeiros.

6
Lindeiros
Con la voz de Occam
La fuerza del viento
Andrés Gómez Tato
Doctor en Ciencias Físicas
por la USC y responsable
del Departamento
de Aplicaciones y
Proyectos del Centro de
Supercomputación de
Galicia (CESGA). Trabajó
para diversas empresas del
sector de las Tecnologías
de la Información y las
Comunicaciones como
SERMATICA, CESATEL o
Unisys España. Actualmente
participa desde el CESGA en
proyectos de investigación y
desarrollo tecnológico, tanto
europeos como nacionales,
en donde colabora
habitualmente en la
difusión de sus resultados.
Petra. Qmaira. Ruth. Stephanie.
Ulla. No, no es nuestro río. Es el
último nombre de la serie de temporales
que nos ha dejado este febrero
de 2014 y que recordaremos
durante algún tiempo. Febrero
plagado de olas impresionantes
y destructivas. De vientos muy
fuertes. De destrozos. Sin embargo,
pasados unos años muchos
volveremos a decir eso de “nunca
vi nada semejante”. A pesar de
estar ahora pendientes de los pronósticos
del tiempo, en donde nos
dicen que las isobaras están muy
juntas y que por eso el viento será
muy fuerte. Pero, ¿qué son las isobaras
y por qué si están juntas el
viento soplará muy fuerte?
Para responder a la pregunta,
primero tenemos que acordarnos
del aire que nos rodea. Aunque
lo respiramos, ni pensamos en él
ni lo sentimos si no hay viento
o brisa. Está formado por gases
como el nitrógeno, el oxígeno,
el argón o el vapor de agua. Al
igual que nosotros, es atraído
por la gravedad de la tierra y por
lo tanto tiene un peso. Como el
aire no solo está alrededor de
nosotros sino que se extiende en
vertical cientos de kilómetros, su
peso es considerable. Así, cada
metro cuadrado de la superficie
de la Tierra a nivel del mar tiene
Composición de las predicciones de presiones y vientos de la AEMET para el día 25 de febrero de 2014 a las 19:00 horas.
que soportar el peso de alrededor
de 10.000 kilogramos. Es lo
que se llama presión atmosférica.
Si ascendemos, como la columna
de aire que está por encima
de nosotros es cada vez menor,
su peso también será menor y la
presión por tanto bajará. Pero la
presión cambia también por otros
motivos, como la temperatura.
Por tanto, no es igual en todos
los lugares. Las isobaras no son
más que líneas ficticias que juntan
aquellos sitios que tienen el
mismo valor de presión.
Como el aire no está metido
en una caja cerrada, tiende a moverse
desde los sitios con mayor
presión a aquellos en donde es
menor, generando los vientos.
Podemos imaginarlos como un
río que fluye desde un lago que
está encima de una montaña. Si
la montaña es escarpada, el agua
del río se moverá velozmente. Si
por el contrario tiene una pendiente
suave, la corriente también
lo será. Unas isobaras muy juntas
nos dicen que la diferencia entre
las presiones de dos lugares cercanos
es muy grande, es decir,
que tiene mucha pendiente y,
como consecuencia, que el viento
soplará muy fuerte. Pero además
de indicarnos la velocidad
del viento, también nos informan
sobre el sentido del mismo, siendo
casi paralelo a éstas. Pero eso es
otro bonito y mágico efecto debido
a la rotación de la Tierra: la
fuerza de Coriolis.
Puedes seguir a Andrés en
http://conlavozdeoccam.
blogspot.com.es/

marzo 2014 novas da bisbarra 7
O pleno de Ordes aproba pedir a dimisión da Tenente
de Alcalde
Partido Popular e Cidadáns apoiaron ao BNG na iniciativa
Foi o punto máis tenso do
pleno e no que se viviron desde
reproches até aplausos. A moción
nacionalista pedía a dimisión
da primeira tenente de
alcalde, Silvia Marín, ao ser imputada
na operación Pokemon;
o portavoz do BNG Ramiro
Recouso lembrou na súa intervención
que o pleno municipal
había aprobado que todos os
imputados nunha causa debían
dimitir e acusou á concelleira
de converter o concello nunha
bolsa de emprego para amigos.
O portavoz socialista, Jesús
Pedreira, quixo deixar claro
que a pesar de votar no seu día
a favor de que os imputados
dimitisen fíxoo para que non
se rompera a unanimidade da
corporación; Pedreira explicou
que a súa postura defende que
dimitan só aqueles que cheguen
a xuízo oral xa que se deron
casos de imputados que abandonan
a súa acta de concelleira
quedando despois absoltos das
acusacións.
A portavoz de Cidadáns de
Galicia, Ana María Álvarez
Para o concello trátase duns orzamentos
equilibrados nos que se
aumenta un 25 % o capital destinado
a investimentos produtivos e
séguese reducindo a partida de publicidade
e festexos. A oposición,
PP, BNG e Partido Galeguista,
votou en contra das contas mostrándose
moi críticos cos orzamentos
e coa actitude do alcalde
que se enfadou en distintas ocasións
acusando a oposición de non
ter lido o documente pese a ser entregado
con tempo suficiente.
Os orzamentos soben un 25%
no capítulo de investimentos e
neles inclúense unha partida para
a gardaría municipal, a reurbanización
da rúa Tambre en Sigüeiro
e a instalación do saneamento
nas Barreiro e Ulloa tamén esta
localidade.
Unha das partidas máis importantes
é a destinada á mellora da
Pérez, quixo deixar claro que, a
pesar de ser mencionada a súa
formación no sumario, ninguén
do seu entorno tivo nada que ver
e que estaban a favor da dimisión
nos casos de imputación.
A postura máis sorprendente
foi a do Partido Popular; o seu
portavoz José Luís Martínez
Sanjurjo comezou pedindo que
se centrase o debate en Ordes
e non se levara a sitios como
Lugo, Ourense ou Santiago para
a continuación apoiar a solicitude
de dimisión da tenente
de alcalde nunha posición radicalmente
oposta á que mantén
o seu partido no concello
Compostelán eixo central da
Pokemon.
Pola súa banda a protagonista
da moción e primeira tenente de
alcalde, Silvia Marín, presentou
un informe xurídico que lle
aconsellaba non emitir opinións
nin comentar nada relativo a un
xuízo que aínda segue aberto;
a tenente de alcalde desvelou
que en días previos mantivera
cos concelleiros da oposición
reunións nas que lles explicou
o sucedido e mesmo escoitaron
a gravación da súa declaración
ante a xuíza. Con voz entrecortada
defendeu a súa honorabilidade,
tendo que parar en máis
dunha ocasión, e pediu que se
tratasen estes temas con moito
coidado porque na contorna
da persoa imputada hai moita
xente que se ve afectada por
todo o que se di; a piques de
chorar explicou que o único que
fixo nos últimos anos é traballar
polo concello o que levantou algúns
aplausos do público.
A votación aprobou a solicitude
de dimisión da concelleira
cos votos a favor de BNG,
Cidadáns e PP e os votos en
contra de UXO e Psoe; a petición
no terá maiores consecuencias
xa que Silvia Marín xa dixo
que non a terá en conta.
A resolución de este tema terá
que esperar o remate do entramado
xudicial da operación
Pokemon que, polo que se ve,
ten aínda un longo recorrido.
Fonte: Lindeiros
Oroso aproba uns orzamentos de 5,18
millóns de euros
Soben un 6,33 % con respecto ao ano anterior
Foto: concello de Oroso
rede viaria que ascende a 274.000
€ repartidos en varios proxectos, a
maior parte vai destinada á mellora
da capa de rodaxe en Altiboa,
Ou Castro de Recouso e a Cruz de
Folgoso.
Talvez una dos investimentos
máis interesantes é o destinado
ao proxecto “Oroso Verde” polo
que se construirá un punto de
reciclaxe situado no parque industrial
Oroso Pequeno; contará
cunha nave de 500 metros cadrados
e permitirá reciclar desde
papel, vidro ou pilas até materiais
de construción de particulares ou
plásticos agrícolas.
O capítulo de gasto de persoal
baixa lixeiramente mentres o
de gasto corrente aumenta nuns
19.000 € debido sobre todo ao
aumento das facturas de mantemento
e á apertura de novos locais
no concello que incrementan ese
gasto.
Fonte: Concello de Oroso, Lindeiros
Foto: concello de Ordes

8 novas da bisbarra
Negreira e o IES Xulián Magariños
firman un novo convenio
O acordo permitirá realizar actividades fora do horario lectivo
O alcalde de Negreira, Juan
Rey Maceira, e mailo director
do IES Xulián Magariños,
Adelino Pose Reino, asinaron
un convenio por un período de
dous anos –incluíndo o presente
curso- para realizar actividades
fóra do horario lectivo, polas
tardes e noites.
O centro educativo seguirá
cedendo as súas instalacións
para o desenvolvemento de actividades
municipais coma o
uso da polideportiva cuberta por
parte das escolas deportivas de
ximnasia rítmica e artística, así
coma a de atletismo, e mailo kárate
para adultos, ioga e pilates,
e deportes de contacto. Tamén
cede aulas para a preparación
dos cursos de galego, ou o salón
de actos para determinados
eventos, e incluso outras instalacións
coma ven de suceder co
Campionato Galego de Campo
a Través.
Pola súa banda O Concello
manterá as zonas axardinadas
do recinto escolar, ademáis da
limpeza e recollida dos papeis
do recinto escolar exterior cada
quince días; e colaboracións que
o IES precise para a recollida
e traslado de material ó Punto
Limpo de Negreira.
O instituto Xulián Magariños
tamén poderá facer uso das instalacións
da Casa da Cultura
e mailo Centro Sociocultural
de cara a levar a cabo algunha
actividade extraescolar ou
complementaria.
O Concello tamén dotará
dunha cuantía de 200 euros
á convocatoria do Premio
Científico ou Humanístico que
anualmente organiza o IES, e
unha achega anual de 100 euros
para a edición de revista anual
Val de Barcala, xunto con axudas
ás excursións fora de Galicia
organizadas polo alumnado.
Fonte: concello de Negreira, Lindeiros
O concello de Brión aproba os seus
orzamentos
Ascenden a 4,8 M de euros e soben o investimento un 20,8%
O 065 é un servizo público
de transporte adaptado posto en
marcha en tempos do goberno
bipartito e que serve para que
discapacitados ou persoas con
problemas de mobilidade póidanse
desprazar, os recortes
no servizo levaron á súa retirada
no concello de Negreira
deixando sen el á Fundación de
Discapacitados.
O PsdeG pide ao alcalde, Juan
Rei Maceira, que explique que
xestións se fixeron para evitar a
desaparición e de que forma se
sustituirá no caso da Fundación.
Pola súa banda o alcalde ex-
Lindeiros
O PsdeG de Negreira
denuncia os cambios no
065
A desaparición afecta a Fundación de
Discapacitados
plicou que a desaparición vén
dada polos recortes do Xunta e
que se usará un taxi polo momento,
o concello avaliará a
posibilidade de que o servizo se
desenvolva cunha furgoneta e
persoal municipal sempre que o
custo sexa asumible.
Os socialistas reclamaron
tamén que mentres o servizo
sexa prestado en taxi que todos
os do municipio poidan optar a
realizalo e que a adxudicación
se faga de maneira pública e
transparente.
Fonte: PsdeG Negreira, Lindeiros
Brión solicitará a
Conselleira o arranxo do
Colexio de Pedrouzos
As últimas chuvias agudizaron os
problemas de humidades do centro
Para o alcalde de Brión José
Luís García estes son os mellores
orzamentos que se poden presentar
na situación actual e pensando
en que leven un gran contido
social; os orzamentos foron aprobados
cos votos a favor do PP e
do Psoe e a abstención do BNG.
Máis do 65% dos cartos están
dirixidas a arranxos e melloras
nas pistas rurais e na rede de saneamento
aínda que o alcalde xa
anticipou que os últimos temporais
poden obrigar a cambiar os
plans previstos.
Os orzamentos manteñen as
partidas destinadas a gasto social
e incrementan a destinada a axudas
de emerxencia para poder
pagar os medicamentos dos pacientes
crónicos que conten cun
informe favorable dos servizos
sociais, o devandito informe determinará
se poden ou non facer
fronte a eses gastos.
O capitulo de gastos de persoal
increméntase un 10% con
respecto ao 2013 xa que o ano
pasado contratouse ao Grupo de
Emerxencias Supramunicipal in-
Foto: concello de Brión
tegrado por 12 membros. O gasto
corrente tamén ascende polo
maior custo da factura eléctrica
e pola posta en funcionamento
de novos bombeos de saneamento.
Por outra banda a partida
destinada ao pago de intereses e
gastos de prestamos descende un
33% ao que hai que unir que para
este 2014 non se prevé ningunha
operación de crédito para financiar
os investimentos municipais.
Fonte: Concello de Brión, Lindeiros.
O concello elaborou un informe
no que se explica o mal funcionamento
do ascensor do colexio
de Pedrouzos e proponse
unha solución técnica para solucionar
os problemas de humidades
e das instalacións que manteñen
fóra de servizo o ascensor.
As actuacións están orzadas
en 2.100 euros máis IVE e foran
comprometidas polo delegado
provincial de educación na
visita que cursou ao centro no
mes de xaneiro. O arranxo do
ascensor do CEIP de Pedrouzos
non entra dentro do programa
de mantemento a realizar polo
Concello de Brión, xa que se
trata dunha anomalía derivada
dunha mala execución non
proceso construtivo do inmoble,
polo que lle corresponde
arranxalo á Consellería, tal e
como admitiu ou propio delegado
durante a súa visita ao centro.
O Concello de Brión espera
que dende a Xunta de Galicia
se cumpran o antes posible os
compromisos adquiridos coa
comunidade educativa de Brión
e mantén ou seu ofrecemento de
total colaboración.
O alcalde de Brión explica que
“ aínda que non lle corresponde
ao Concello asumir os custos
derivados do problema do ascensor,
xa que se trata dunha
anomalía derivada dunha mala
execución dá obra por parte dá
Consellería, si quixemos atopar
unha solución técnica rápida e
efectiva ao problema, que agora
trasladaremos aos servizos técnicos
dá Consellería”.
Fonte: Concello de Brión, Lindeiros.

marzo 2014 novas da bisbarra 9
Cipa presenta uns
orzamentos abertos para
Padrón
O goberno municipal de PP e PG traballa
cuns prorrogados desde o 2009
Se é difícil elaborar un orzamento
municipal é difícil imaxinar
como se pode traballar cun
que se prorroga desde o 2009 e
que ademais foi votado en contra
por quen o xestiona; este paradoxo
é o que sucede en Padrón,
o goberno municipal formado
por Partido popular e Partido
Galeguista traballa cuns orzamentos
prorrogados do ano 2009
e contra os que votaron naquela
ocasión cando gobernaban en
coalición CIPA e Psoe.
A finais do 2013 o portavoz de
CIPA, Eloy Rodriguez Carbia
advertía de que se non se presentaba
un novo orzamento faríao el
de forma aberta e o mes pasado o
metía no rexistro municipal.
O proxecto de CIPA contempla
Non é algo do último mes xa
que ao longo do curso pasado
pediron en distintas ocasións
unha serie de arranxos fundamentais
para a comunidade
escolar pero a falta de resposta
obrigounos a saír á rúa e comezar
unha serie de mobilizacións
que polo menos os fixo visibles.
Son demandas básicas, fochancas,
humidades nas aulas,
iluminación exterior do recinto
xa que algúns nenos entran as
sete e media da mañá cando
aínda é de noite, limpeza de
canalóns que asolagaron aulas
e estragaron material, limpeza
unha redución de gasto de máis
de medio millón de euros con
respecto ao orzamento actual en
base principalmente á xubilación
de funcionarios substituíndoos
por programas laborais de cooperación
e contratacións temporais
ata que se poidan sacar
a concurso as prazas; tamén se
propón un aforro de case 60.000
euros en subvencións que se farían
por concurso competitivo.
A proposta será levada a pleno
en forma de moción na que se
solicita que sexa admitido a trámite
o seu debate para que todos
os grupos poidan incorporar
ideas e o documento final sexa
consensuado.
Fonte: CIPA Padrón, Lindeiros
Os Caiss de Lalín e A
Estrada poderían pechar
A senadora Paula Fernández presentou
unha serie de preguntas sobre os motivos
A senadora Paula Fernández
advirte da intención de pechar
os Centros de Atención
e Información do Instituto
Nacional da Seguridade Social,
Caiss, en Galicia; presentou
unha batería de preguntas para
ser respondidas polo ministerio
para saber os motivos e que sucederá
co funcionariado adscrito
a eses centros.
Para Paula Fernández estes
peches só obedecen ao interese
do executivo por seguir recortando
servizos públicos e considera
que provocaran a aparición
de intermediarios privados
nunha xestión que “historicamente
foi eficaz, persoal, directa,
gratuíta e accesible para os
cidadáns”.
Sobre os centros de Lalín e A
Estrada, cuxo peche foi negado
por responsables provinciais,
a senadora dixo que “de nada
serven respostas non oficiais
das direccións provinciais, é o
ministerio o que debe dicir si
os vai a pechar ou non” Paula
Fernández Pena lembrou que
“ademais dos centros de Lalin
e A Estrada, a provincia de
Pontevedra conta, nestes momentos,
con once CAIIS, dando
servizo cada un deles a varios
concellos e teñen como principal
función atender e informar
o cidadán das prestacións da
Seguridade Social”. .
Paula Fernández esperará a
resposta do ministerio pero xa
advirte de que se non chega continuarase
con outras iniciativas.
Fonte: senadora Paula Fernández,
Lindeiros
O Monte dos Postes reclama arranxos no
colexio
Presentaron escritos ante o Valedor do Pobo e o Concello de Santiago
dos cuartos de baño con maior
frecuencia, reposición de portarías
e canastras..; pero por
se isto fose pouco o centro non
está adaptado á normativa de
accesibilidade xa que non conta
nin con ramplas nin con ascensor
e necesítanse de inmediato
catro aulas máis de infantil para
as que existe un proxecto da delegación
provincial que non se
acaba de levar a cabo.
As primeiras mobilizacións
motivaron o anuncio de concello
e Xunta dun investimento
de 500.000 euros pero os pais
seguen sen fiarse; explican
que esa aportación é para toda
a cidade, que desa cantidade
350.000 xa estaban contemplados
nos orzamentos do concello
e tamén para todos os centros;
a única novidade é unha
achega da Xunta de 140.000
euros pero se se ten en conta
que só as aulas de infantil custarán
350.000 € é evidente que
a súa construción non está
prevista neste curso polo que
consideran que deben de seguir
manifestándose.
A ANPA lembra ademais
que desde o Valedor do Pobo
fixéronse distintos requirimentos
ao concello que tampouco
foron contestados.
Todos estes problemas xa
foron comunicados á concelleira
nunha reunión a finais do
curso pasado polo que o goberno
municipal era consciente do
que sucedía e por iso van continuar
coas mobilizacións has
conseguir que se atendan as
súas demandas
Fonte: ANPA Monte dos Postes,
Lindeiros
Frades
comeza a
mellora de
pistas rurais
A Xunta aporta
unha axuda de máis
de 44.000 €
O alcalde de Frades, Roberto
Rey, mantivo este mes unha
reunión coa delegada territorial
da Xunta na Coruña,
Belén Docampo, na que analizaron
os investimentos que se
levan a cabo e analizar outros
novos.
O rexedor confirmou que
comezaron as obras de mellora
de pistas en Abellá, Aiazo,
Frades, Ledoira e Papucín
grazas as aportacións da
Consellería de Medio Rural e
do Mar. Unha das actuacións
e o acceso a área recreativa de
Os Pasos en Aiazo, unha das
áreas naturais máis visitadas
do municipio e onde se celebra
cada mes de abril a “Festa da
Merenda”. Tamén se mellorará
o acceso as localidades de
Castro, Canedo e Ar e os viais
de acceso a Chousa de Atrás,
Vilar de Abaixo e Carballal.
O alcalde aproveitou para
mostrarse interesado nas
novas subvencións do INEGA
para mellora de eficiencia
enerxética, uns plans os que o
ano pasado se concurriu xunto
con Trazo e Ordes e que permitiron
a renovación de luminarias
en Ponte Carreira, Os
Canedos e Pazos co que se
conseguirá un aforro na factura
eléctrica de 6.000 € anuais.
Fonte: concello de Frades, Lindeiros

10 a conversa
Lindeiros
Manuel Mirás, alcalde de Oroso
“Sogama, está desbaratado porque non queima a maior parte do que recibe e distribúeo
no vertedoiro de Areosa e outros ocultos, é algo que non se sostén nin no económico nin
no ambiental.”
Lindeiros - A primeira pregunta
vén dada por un tópico
no inicio dunha conversación
“o tempo” co inverno que levamos
como esta a situación
en Oroso?
Manuel Mirás - Pois a verdade
é que ademais da crise
o tempo atmosférico nos esta
prexudicando tamén no tema
económico, hai que arranxar
cousas que non estaban previstas;
nós por exemplo antes dos
3 últimos días tan malos que
viñeron tiñamos cifrado todo en
90.000 euros agora teremos que
ampliar esa cifra e ademais é
que non dá tregua para arranxar
o que se estragou, hai algún edificio
público que esta entrando a
auga pero non se pode subir ao
tellado para solucionalo porque
esta mollado
L - Por enriba sucede nunha
etapa na que se están facendo
bastantes obras, parques
infantís, sendas peonís, locais
parroquiais...
MM - Si é certo, hai algunha
obra que non deu nin tempo
a gozar dela e xa está bastante
tocada porque aínda non estaban
consolidadas; outras que
estaban en execución que non se
puideron arranxar e que a auga
levou parte do que alí se meteu,
en fin é unha cuestión bastante
complexa e bastante triste
L - Ao fío disto, Oroso é
un concello troiteiro rodeado
por ríos nos que hai unha
gran afección pola pesca, este
tempo afecta tamén ao estado
do río e á afección?
MM - Segundo os entendidos
estas crecidas non son malas
para a pésca pero se leva moita
flora e masa arbórea que non é
o mellor, pero para a pesca en si
non son malas.
Os concellos son, manéxese
o dato que se
manexe, os que máis
fixeron con menos nos
últimos 30 anos gobernase
quen gobernase
L - Cambiando de tema,
aprobáronse os orzamentos,
non exentos de discusión no
pleno que valoración fai deles?
MM - A miña valoración é moi
positiva; levamos 3 meses dándolle
voltas pero creo que conseguimos
uns orzamentos nos que se
contén o gasto superfluo pero sen
podar ningún dereito; no tema de
igualdade ou de servizos sociais
mantéñense os mesmos cartos,
increméntanse partidas como
a de emerxencia social ou a de
atención aos maiores e tamén
se pensa nos máis pequenos,
porque non dicilo, xa que hai
orzados 164.000 € para a nova
escola infantil. Hai que dicir
tamén que os ingresos correntes
superan ao gasto corrente
en case un 17%, case 580.000
€, o que é unha boa noticia que
a pesar dos momentos difíciles
que estamos a vivir sexa un
concello sustentable
L - E partindo desa afirmación
a pregunta é son uns orzamentos
realistas?
MM - Si o son; por exemplo
o capítulo de ingresos fixos: o
que vén do estado, por prudencia
contable, non se aumentou
como tampouco se aumentou
o programa de cooperación da
Xunta; o IBI aumenta só nuns
30.000 € e hai novas altas e a
actualización do IPC, o ICIO
só contempla proxectos que
están xa no concello así que é
un orzamento realista; en canto
ao gasto cumprimos a norma
xeral, reducimos gastos como o
de publicidade para non ter que
podar outros, como diciamos
antes, e por iso son realistas, o
tempo daranos razón porque os
números son moi tercos; o ano
pasado tamén se nos acusaba de
que non eran realistas e en 15 ou
20 días presentaremos o balance
cun remanente de tesouraría
de 250.000 ou 300.000 euros o
que quere dicir que somos austeros
no gasto, que primamos
os investimentos produtivos
e reducimos o gasto corrente
improdutivo.
L - A reforma da lei de administración
local que se
quere facer situou a case todo
o mundo en contra, sobre todo
polo perigo de recorte en gasto
social cal é a súa valoración?
MM - Hai aspectos da lei que
son positivos, non estou a favor
da súa xeneralidade pero por
exemplo “unha competencia
unha administración” se iso se
leva a cabo podería ser bo; non
obstante a lei ten moitas lagoas,
creo que para a súa aplicación
van ter que ir facendo moitas
normas, é unha pena porque
me parece que será unha lei que
dure pouco tempo; para xulgala
hai que ver como se desenvolve
e que sucede, a priori non me
parece boa, todos os alcaldes
de Galicia fixemos unha serie
de alegacións nas que estivemos
todos de acordo, excepto
2 ou 3 concellos, non foron
tomadas en conta pero agora
haberá que ver como funciona.
Ao meu gustaríame unha

marzo 2014 a conversa 11
lei que pedise transparencia e
para ser transparentes creo que
hai que ser progresistas, é dicir
ter unha lei na que os concellos
pola súa superficie e polos seus
habitantes saiban que diñeiro
lles corresponde, que servizos
teñen que atender e non estar
pendentes de subvencións e
ademais unhas inspeccións do
tribunal de contas rápidas e creo
que con iso acabariamos coa
corrupción, coas malas prácticas
e todo iso, a verdade é que
ao Consello de Contas, e dígoo
con todo o respecto, non lle
vexo máis que facer estatísticas
e actúa moi tarde. Desta forma
cando un presentásese ás eleccións
sabería que competencias
tería porque o que sucede agora
é que todo o que a Xunta non
atende vén parar aos concellos,
todo o que o estado non atende
vén parar aos concellos e aveces
temos que facer malabarismos
para poder atender esas cuestións
e ao mesmo tempo xogarnos
o físico porque se cadra
estamos a cometer unha irregularidade.
E o tema das subvencións
é terceiromundista, a
Xunta que é a inimiga número
un dos concellos, temos unha
administración autonómica que
creo que si estivese en Bruselas
non sería peor; por exemplo
como poden comunicar unha
subvención a finais de setembro
e dicir que hai que tela xustificada
en novembro? é imposible,
non dá tempo a facer o prego
e sacalo a licitación é dicir que
esas premisas nos obrigan a
cometer irregularidades e ao
mesmo tempo non saber a principio
de ano con que diñeiro
imos contar. Nós só podemos
contar co que queda despois de
pagar o gasto corrente que é o
fixo, a partir de aí é unha lotaría;
un concello non pode estar
á expectativa dun presidente da
Xunta. Eu o que quero é unha
lei transparente e unha administración
unha competencia.
L - Outro tema preocupante
é o do transporte
metropolitano
MM - É algo que podemos
cualificar de fracaso absoluto,
non se cumpriron ningunha
das premisas que se marcaron;
necesítanse máis frecuencias,
necesítase pór diñeiro porque é
a pixota que se morde a cola: se
non temos frecuencias a xente
non se sobe ao transporte público
e se a xente non se sobe non
hai ingresos; por outra banda na
comarca de Santiago con 16 ou
17 operadores que hai é imposible
que funcione, habería que
constituír un consorcio ao que
fose parar todo o diñeiro e as
liñas que non dan beneficio vísense
compensada polas que se
o dan e desa forma poder soster
unhas frecuencias que permitisen
que a xente fóra a traballar,
aos colexios e todo iso. Dá a
impresión de que os operadores
teñen máis poder que a dirección
xeral.
No transporte metropolitano
dá a impresión
de que os operadores
teñen máis poder que a
dirección xeral.
L - outro problema recorrente
é o da Nacional 550
MM - O da nacional dá para
escribir un libro; hai uns días estabamos
de fochanca en fochanca
e agora estamos de remendo
en fochanca e de fochanca en remendo;
ademais fixeron uns camiños
de servizo malísimos que
se converteron nunha fochanca
continua e os veciños para acceder
ás súas vivendas pásanas
canutas.
L - Proxectos?
MM - Hai un ao que lle tiñamos
ganas e que se precipitou a
súa posta en marcha pola crise
de Sogama; trátase dun proxecto
ambiental, xa está incluído
nos orzamentos un centro de
reciclaxe, estamos a estudar as
campañas de concienciación e a
compra de composteiros; queremos
reducir nos próximos dous
anos unhas 1.000 toneladas ao
mes de residuos sólidos urbanos
e ao mesmo tempo unha men-
talización para que a xente clasifique
mellor o lixo ; o sistema
que se nos impuxo no seu día,
Sogama, está desbaratado porque
non queima a maior parte do que
recibe e distribúeo no vertedoiro
de Areosa e outros ocultos, é algo
que non se sostén nin no económico
nin no ambiental.
L - Como se presenta este ano
o ámbito cultural que é algo
con moita presenza en Oroso
MM - Nós non retrocedemos
nin un milímetro a pesar da crise,
mantéñense todas as actividades
e a maiores imos ter a Gala da
Cultura onde se vai a recoñecer
o traballo de todos os que fan
actividades e ao mesmo tempo
haberá uns galardoados para o
que xa se están facendo enquisas
para que a xente vote. Por outra
banda queremos recoñecer tamén
o traballo da xente que se dedica
ao deporte cunha gala para eles.
Este ano teremos tamén unha
gala solidaria no mes de abril,
que se celebrará despois da Festa
da Mocidade e na que xa se ofreceron
a participar moitas persoas
sen publicitala, leva vostede unha
primicia, pero o boca a boca está
a funcionar e pensamos que será
un éxito.
L - Para terminar como
membro da executiva galega do
Psde G como valora a situación
política
MM - En xeral está moi complicada
por varios motivos, o
primeiro a crise que non somos
capaces de dominar por moito
que se diga; despois está o tema
da corrupción e creo que se está
apuntando mal, estamos a pararnos
en cousas de menor importancia
para ocultar temas como a
Gurtel ou os ERES de Andalucía
que é onde está realmente a corrupción,
estamos a fixarnos
moito nos concellos e os concellos
son, manéxese o dato que
se manexe, os que máis fixeron
con menos nos últimos 30 anos
gobernase quen gobernase; por
outra banda mentres que a débeda
do estado e das comunidades
autónoma segue imparable a dos
concellos é cada vez menor e se
lle quitamos Madrid, Barcelona,
Sevilla, Zaragoza, Valencia,
Jerez de la Frontera é insignificante
e aínda con eles é dun 3,4
% do PIB e hai que contar que
eses concellos, eles sos, deben
máis da terceira parte.
A situación política é moi complicada
cun goberno galego paralizado,
un goberno do estado
que o día a día lle supera, e un
modelo de grandes partidos que
hai que cambiar, creo que o Psoe
é o que está a cambiar máis nese
sentido. Creo que as eleccións
europeas son importantisimas
porque o 80 % do que pasa aquí
decídese alí; creo ademais que o
que nos levou á situación na que
estamos foi o sistema neoliberal
de Estados Unidos no que se
dicía que os mercados se regularían
sós e agora nin os gobernos
contrólanos, hai fondos de investimento
que teñen 7 veces o PIB
de España.
L - moitas grazas
MM - grazas a vós
Fotos: Loli Fdez.

12
Lindeiros
O mapa da lingua e os libros de mitos
Fátima García Doval
Doctora en Pedagogía
e Innovación Educativa.
Experta en tecnología y
Accesibilidad. Maestra
de inglés, pedagogía
terapéutica y audición
y lenguaje; licenciada
en filosofía y letras
con la especialidad de
pedagogía e investigadora
en tecnologías y
accesibilidad. Trabaja en
un centro de educación
especial en Santiago de
Compostela.
A punta da lingua identifica
o sabor doce, a base o amargo.
Todos estudamos nos nosos libros
de texto un mapa da lingua que
ilustra as rexións encargadas de
identificar cada un dos sabores.
Os nosos fillos, taetantos anos
despois, ségueno a estudar sen
que por repetido até a saciedade
sexa máis verdadeiro.
A triste realidade é que o mapa
de identificación dos sabores pola
lingua, non existe. É un mito. Un
de tantos mitos que se ensinan e
aprenden como verdades científicas
pero que son produto de erros,
malas traducións, publicidade intencionada
ou simple borrollismo.
Neste caso, a orixe do mito débeselle
ao prestixioso psicólogo
de Harvard, Edwin Boring e á
súa tradución dunha investigación
alemá sobre a sensibilidade aos
sabores. O señor Boring errou,
comprendendo mal os termos da
mesma. O traballo orixinal alemán
establecía o que calquera
pode comprobar cun puñado de
sal e a punta da súa propia lingua.
Todas as zonas identifican a totalidade
dos sabores, que por certo
non son catro, senón cinco (busquen
“Umami” en Internet). Con
todo cada zona ten limiares de detección
lixeirisimamente diferentes,
tan mínimos que non resultan
significativos.
En 1974 demostrouse definitivamente
e sen dúbida que é un
mito científico e, por tanto, desde
esa data, non procede o ensino
do mesmo. Con todo a miña
filla, en pleno 2014, ten un mapa
da lingua nos seus libros de texto
de Coñecemento do Medio. Tivo
que estudalo e examinarse del,
40 anos despois da súa refutación
científica definitiva.
Non se trata, nin moito menos,
dun caso illado. Se lles pido un
exemplo de alimento rico en
ferro, seguramente me dirán,
fortemente influenciados por un
desproporcionado mariñeiro e a
súa escuálida noiva, que as espinacas
son o que necesito. É algo
que escoitamos a médicos, nutricionistas
e demais expertos en
saúde. Con todo éstas teñen apenas
17 miligramos de ferro por
quilo, en comparación cos 76 das
xudías cocidas, os 260 dos berberechos
ou os 300 miligramos
por quilo da morcilla. A historia
remóntase a comezos da Segunda
Guerra Mundial, cando o goberno
dos EEUU detectou un alarmante
aumento da anemia ferropénica
entre a poboación infantil.
Buscouse un alimento rico en
ferro para introducir na dieta. A
persoa encargada indagou en bibliografía
alemá (o que non deixa
de ser irónico). Leu que as espinacas
eran ricas neste elemento,
sen decatarse de que se trataba
dunha errata. Así naceu Popeie,
xenial paradigma de propaganda,
e o resto é historia.
As lentellas, por se teñen curiosidade,
tamén teñen pouco ferro e
vai acompañado doutros elementos
que o fan insoluble e incorpórano
ás feces. Con todo non hai
libro de texto que non inclúa estes
Ilustración: Jorge del Oro
dous alimentos como fontes ricas
en ferro.
Os libros de texto, eses folletíns
a prezo de incunable, están infestados
de mitos, falsas verdades e
mala ciencia. Por iso hai que cambialos
cada catro anos, para estar
ao día e telos actualizados con recentes
avances científicos. Por iso
hai que pagar unha indecencia,
para que os expertos os revísen
permanentemente e garantir os
máis altos estándares. Por iso encandean
á maioría dos docentes.
Non se crean que é comodidade
ou tradición, é polo ben feitiños
que están.

marzo 2014 empresa 13
Ángeles Buján Liñares nunca
pensó que pasaría tanto tiempo
vendiendo vaqueros ya cuando
se decidió a tomar el negocio
venía del gremio de la joyería,
comenzó con 17 años de aprendiz
y al poco tiempo trabajaba
de encargada en un local de la
Calderería; su cuñado siempre
había estado vinculado al sector
textil (Cierto Moda Hombre)
y le aconsejó que cogiera la
tienda durante un año, periodo
que marcaba la ley antes de un
cambio de actividad, y después
la reconvirtiera en una joyería
pero cuando llegó el momento
Ángeles estaba tan contenta con
la marcha del negocio que decidió
continuar. Cuando comenzó
con Nacho Jeans la tienda
llevaba 20 años con el nombre
de Newark por lo que en realidad
el negocio tiene ya 39 años,
el nuevo nombre se le puso en
honor al hijo que Ángeles acababa
de tener.
El mundo de la ropa vaquera
se centra en una serie de marcas
que mantienen la hegemonía a
lo largo de los años, Levis, Pepe
Jeans o Lee y que llevan consigo
una clientela fiel; en los últimos
años han aparecido marcas españolas
como Glastron o Caster
con una gran calidad a un precio
algo más reducido.
Nacho Jeans se nutre de una
clientela muy fiel; Ángeles explica
que vende ropa a los hijos
de gente que ya compraba ropa
en la tienda cuando estaba el
anterior dueño; recuerda vender
a adolescentes el Levis 501
etiqueta naranja y ahora los ve
pasar por la tienda para enseñarle
sus bebés.
Es inevitable preguntar por la
crisis actual, para Ángeles mantenerse
en el momento actual
depende de hacer una buena
gestión en las compras, no excederse,
y por supuesto una buena
atención al cliente, el trato ha de
ser cada vez mejor y la clientela
cada vez exige más; como
anécdota nos cuenta que tiene
clientes que le piden la ropa por
teléfono ya que conocen marca,
talla y colores que desean y los
reservan de esa forma para después
pasar a buscarlos.
Se habla de la falta de vida en
el casco antiguo pero Ángeles
ha trabajado todo su vida
aquí; comenzó en joyería en la
Calderería, cuando cogió la tienda
estaba situada en Gelmírez
Nacho Jeans 19 años entre vaqueros
Uno de los negocios mas conocidos del casco antiguo compostelano
14 y hace 3 años se trasladó para
el Preguntoiro y cree que hay un
buen mercado; la proximidad
de facultades como Historia o
Medicina, de centros administrativos
como el Rectorado o el
Ayuntamiento y el flujo habitual
de turistas, sobre todo en
verano, hacen que exista un
amplio mercado para el pequeño
comercio en la zona vieja de
Compostela.
Las últimas navidades no han
sido malas en cuanto a negocio
e incluso han superado un
poco a las del 2012 por lo que
las perspectivas de futuro no
son malas. Nacho Jeans es un
referente en Compostela en un
mercado muy concreto como
es el de la ropa vaquera y que
parece tener garantizada la eternidad
ya que son prendas que
nunca pasan de moda y que no
solo enamoran a quien las usa
si no también a quien las vende
y Ángeles Buján es muestra de
ello ya que llegó desde la joyería
al textil y en el se quedó.

14 antonte
Lindeiros
A Biblioteca de investigadores da USC
No número 6 de Lindeiros dedicabamos
esta sección á Biblioteca
América, situada no Pazo de
Fonseca e un dos tesouros ocultos
da Universidade Compostelá;
pero a USC e a súa Biblioteca,
Xeral da que dependen todos os
fondos dos distintos edificios, é
unha fonte de lugares por descubrir
para os amantes dos libros e
das estancias dedicadas a eles.
A Biblioteca Xeral conta con
862 manuscritos, 141 incunables,
27.725 impresos dos séculosXVI
ao XVIII e 29.727 impresos publicado
entre 1801 e 1900, no que a
fondo histórico se refire ademais
dun edificio de 5 plantas acondicionado
para aloxar 300.000
volumes.
Os datos mencionados lévannos
a outro deses lugares por descubrir
para a área metropolitana
de Compostela; xa sexa un afeccionado
aos libros, un profesor de
instituto entusiasta ou, talvez, un
erudito por descubrir a sala de
investigadores é un deses sitios a
ter en conta; situada na primeira
planta do edificio de Fonseca por
ela pasan cada ano investigadores
de todo o mundo para consultar
os fondos da USC pero tamén
veciños en busca de datos da súa
historia máis próxima ou afeccionados
á investigación, incluso en
unha ocasión unha muller que so
buscaba inspiración e que quedouse
alí un bo rato tan so para
pensar; é curioso observar como
nas épocas de vacacións noutros
lugares aumenta a afluencia de investigadores
que aproveitan o seu
tempo libre para viaxar até aquí e
continuar co seu traballo.
A Biblioteca conta ademais
cun gran recurso en rede que
permite a procura de exemplares
pola colección histórica, pola
de América, pola de Galicia ou
unha máis xeral; pódese indagar
na procedencia dos exemplares a
través dos seus antigos posuidores
e todo iso desde a comodidade do
computador, aínda que se queremos
consultar algún teremos
que pasar pola sala que hoxe nos
ocupa.
A sala de investigadores ten
ademais un gran tesouro no seu
interior como é a Biblioteca do
Arcebispo Lago González adquirida
por subscrición popular a
principios do século XX; Manuel
Lago González era considerado
un home moi culto en materias
como a historia, a literatura ou a
botánica, ao longo da súa vida reuniu
6.000 volumes vinculados na
súa maioría a esas artes ademais
de 41 incunables. Cando morre
en 1925 o reitor da universidade,
Luís Branco Rivero impulsou un
peditorio popular para a súa compra
e como método para evitar a
separación dos libros, desta forma
en 1929 foi incorporada na súa
totalidade á Biblioteca Xeral e
agora podémola contemplar nesa
sala de investigadores.
Dada a gran cantidade de libros,
da biblioteca Lago e das
outras, pódese contar como anécdota
que moitos deles non foron
abertos nunca, comprábanse por
lotes e colocábanse nos andeis sen
que dese tempo a ler todo polo
que se é un afeccionado á investigación
pense que aqui ten unha
porta rápida e accesible a tesouros
por descubrir, moitas veces o
máis interesante témolo á beira de
casa e só temos que saír a buscalo.
Queremos agradecer a amabilidade
da directora da Biblioteca
Mabela Casal Reyes e a encargada
da sala de investigadores
Ana que nos acompañaron nesta
visita.
Distintas
edicións de
Pardo Bazán,
Rosalía de Castro,
Valle-Inclán e
Castelao

marzo 2014 e ti de quén ves sendo? 15
Carmen Pichel, 35 anos dedicados á moda
Aos pés do Pico Sacro atopámonos
a Carmen Pichel,
máis de 35 anos dedicados ao
mundo da moda, desde antes
mesmo de saber o que quería
ser xa era modista “a miña
profesión naceu comigo, tiña
corenta e pico de anos cando
descubrín que podía elixir
outra profesión pero decidín
continuar con isto porque era
o que me gustaba; era moi
pequena e rompéume o mandilón
da escola, había que
arranxalo porque era novo
e antes non se cambiaban as
pezas como agora con esta
democratización da moda,
e fixen un zurcido impresionante,
cando a mestra veme
dime: -Carmen e iso? -fíxeno
eu -mirar nenas... esa foi a
miña primeira pasarela”.
Non tería moito máis de 14
anos cando xa cosía a man para
as veciñas, non sabe ben cando
comezou a ser ademais dunha
afección un medio de vida
pero sempre tivo claro que era
o que quería facer e o contacto
co público forma parte de todo
iso “tiven claro desde sempre
que é a base fundamental
do meu traballo e o que me
mantén viva, o que me nutre,
o que me dá a creatividade, a
esixencia constante de crear
para persoas reais, iso é este
taller, é a miña base, ao redor
do que xiro sempre”.
Como era de esperar Carmen
Pichel foi das primeiras deseñadoras
tituladas en Galicia
“despois do contacto cos veciños
o seguinte era seguir coa
formación, fun das primeiras
estilistas e deseñadoras formadas
en Galicia, e desde aí
cheguei a deseñar o departamento
de estilismo da TVG
desde cero e dirixino até o
ano 2002, abandonei porque
xa non podía con todo e o
que eu tiña claro é que o taller
nunca o deixaría, esta é a
miña base”.
O seu traballo deu un
paso máis ao crear a marca
Acrescencia coa colaboración
da Universidade Compostelá
nun proxecto vinculado ao uso
de flores naturais na confección
de deseños un proxecto
que acabou por xerar unha patente
“seguimos investigando
a nivel de empresa, a relación
coa universidade terminouse
cando se pechou esa patente,
pero segue estando aí esa
faceta miña de investigadora,
non só co tema das flores
naturais con Acrescencia se
non tamén no tema da pintura,
buscar novas formas
de pintar, outra maneira de
facer estampados sobre as
pezas... sempre digo que son
a pintora galega que máis cadros
vendeu sen enmarcar,
o marco ponllo cada clienta
cando leva unha camiseta,
ou un vestido, un abrigo...calquera
peza pintada que sae
de aquí”.
Outra das facetas da historia
desta muller é a de formadora
xa que do seu taller saíron
moitas aprendices que rexentan
agora os seus propios negocios
“creo que é un legado
amplo, sei de moita xente por
aí que ten os seus propios estudos
e talleres e que se formaron
aquí comigo; durante
un longo período estiven na
formación regulada e aí formouse
bastante xente aquí
comigo, é un legado que creo
que máis que para os demais,
que tamén, é para min porque
na formación apréndese
moitísimo”.
Desde este pequeno recuncho
da comarca Carmen Pichel
levou o seu traballo ás grandes
pasarelas como Gaudí,
Dusseldorf, Londres ou Paris
pero a súa integración na contorna
faina volver sempre aquí
“é de aquí, do Pico Sacro e
de Lestedo de onde eu bebo a
miña enerxía, viaxando polo
mundo así que boto un pouco
de tempo fóra necesito volver
aquí a cargar pilas; o outro
día comentaba alguén que
a auga de Galicia ten certo
compoñente mineral que é o
que provoca esa saudade porque
en canto estamos fóra de
aquí un tempo o corpo nótao,
pois poida que haxa algo
diso”. Esa enerxía que recolle
na súa contorna é a que lle
permite seguir facendo cousas
novas como colaborar no programa
de Correo TV “As noites
de Ana” no que desenvolve
a sección “pret-a-costura”
unha sección que consiste en
aproveitar a roupa que hai nas
casas para reciclala e facela
única, a sección foi idea sua e
está guionizada por ela mesma;
e segue tamén colaborando coa
“Festa dá Filloa” “o participar
no programa de Ana está a
darme unha faceta moi interesante
en todo o que é investigación
e desenvolvemento
en reciclaxe, deconstrucción
de pezas de vestir; é algo que
estamos a aproveitar no tema
da filloa, os “Delantales de
Honra”, que tiven a honra
de deseñar, estamos a pensar
en facelos a partir de reciclaxe
para que sexan máis de
todos, van levar máis enerxía
positiva; recolleremos pezas
ao longo de todo o ano nas
casas dos veciños e con esas
pezas faranse os novos delantales
de honra do ano que
vén; dicíame a presidenta das
amas de casa -e que temos
que recoller? -o que cada un
de, pode ser un vestido, pode
ser un vaqueiro, e de aí vai
saír un delantal e cada un
vai ser único, irrepetible; ese
é o meu proxecto, traballar
con cousas sinxelas, con cousas
auténticas, para lograr as
máis marabillosas e as máis
únicas”.
Carmen Pichel non só é unha
persoa chea de enerxía é ademais
unha fonte de enerxía;
charlar con ela xera sensacións
positivas e as ideas xorden sen
esforzo. Queda moito camiño
por percorrer e sen dúbida veremos
cousas moi interesantes
ao longo da súa carreira como
as vimos até agora.
Fonte: Lindeiros
Fotos: Loli Fdez

16
Lindeiros

marzo 2014 17
dentalmacia.com
981 521 090

18 pasou
Lindeiros
O alcalde de Santiago visitou as pinturas de Santa María
de Figueiras
Datan do s. XVI e foron restauradas polo Consorcio de Santiago
O alcalde de Santiago,
Ángel Currás, e a xerente do
Consorcio, María Antón, comprobaron
o resultado da restauración
das pinturas murais
que saíron á luz na igrexa de
Santa María de Figueiras despois
de que o Consorcio promovera
a súa recuperación e
conservación.
O estado era moi malo, debido
á accción da humidade
e, sobre todo, á repercusión de
obras anteriores nos muros do
edificio. Sobre a superficie pictórica
aplicáranse encalados e
cemento.
Trátase de pinturas ao fresco,
de estilo renacentista, que
poderían datar do século XVI.
Tal como explica a arquitecta
do Consorcio Idoia Camiruaga,
“a igrexa estivo cuberta de frescos
pero nos anos 70 afundiu o
muro sur, o que obrigou a unha
intervención en profundidade
sobre o templo. Daquela parecía
que xa non había pinturas e
finalmente as paredes quedaron
cubertas por unha grosa capa de
O ex xuíz viviu en Santiago un
éxito de público aínda que algo
agridoce xa que as conferencias
previstas na universidade non se
puideron celebrar, en parte por
problemas de voz e en parte pola
actitude duns poucos estudantes
que o acusaban de “torturador”.
A conferencia estaba organizada
por FIBGAR (fundación internacional
Baltasar Garzón) e contou
coa presentación de Tareixa
recebo de cemento. As pinturas
apareceron en dous rectángulos
verticais localizados a ambos
lados da nave, próximas ao
presbiterio, e en varios fragmentos
das paredes do mesmo. En
canto á nave, na parede do lado
da epístola consérvase unha superficie
rectangular de desenvolvemento
vertical; trátase dun
personaxe cunha espada. Na
parede do Evanxeo xurdiu unha
figura con coroa de espiñas e
unhas canas entre as mans, que
finalmente se comprobou que
era un San Sebastián. Nesta
escena mestúranse dúas imaxes
superpostas, pertencentes
a dous momentos pictóricos
diferentes. No prebisterio consérvanse
tres fragmentos, dous
deles na parede do Evanxeo. E
na parede da epístola apareceron
restos de pintura completamente
cubertos por unha lixeira
capa de cemento, preto do retablo
maior.
Fonte: concello de Santiago, Lindeiros
Pintura de Figueiras antes e despois da restauración. Foto: Consorcio de Santiago
Baltasar Garzón encheu o salón de actos do Araguaney
Deu unha conferencia sobre corrupción e dereitos humanos
Navaza e a introdución do escritor
Manuel Rivas. O acto estivo a
piques de converterse nun problema
cando ao redor de 50 persoas
quedaban sen poder entrar polo
que comezaban a protestar; o sentido
común e a colaboración dos
que estaban dentro permitiu que
todo o mundo puidésese colocarse
por todo o recinto sen que quedase
nin un só oco libre, a pesar
disto ao longo de toda a charla se
mantivo un silencio que permitiu
escoitar ao relator.
Baltasar Garzón estendeuse
na súa disertación até o punto
de pasarse do tempo prefixado;
falou dos mecanismos cos que se
pode controlar a corrupción ou
as fórmulas para mellorar a democracia;
sirva como exemplo o
que sucede en Colombia onde se
unhas eleccións fosen gañadas
polo voto en branco faría que,
ademais de que se terían que repetir,
ningún dos candidatos puidésese
presentar de novo. O ex
xuíz debullou tamén os proxectos
nos que traballa a súa fundación
como un centro de documentación
en España, a participación
nun programa de televisión en
Colombia sobre dereitos humanos
ou o Seminario Universal de
la paz; Garzón agradeceu aos
asistentes a súa presenza e o seu
agarimo.
Ao día seguinte estaba previsto
que participase nun coloquio na
facultade de historia da USC pero
un problema de garganta e as actitudes
dun grupo pequeno de estudantes
que estaban en contra do
acto fixeron que a universidade
decidise suspendelo.
Fonte: Lindeiros
publicidad@lindeiros.com
Publicita aquí tu
negocio o empresa
en toda la comarca
Manolo Rivas e Tareixa Navaza con Baltasar Garzón. Foto Manel Pardo

marzo 2014 pasou 19
Ames entregou os premios do VIII Concurso de
escaparatismo
O primeiro premio foi para “Cousa Linda” situada no Centro Comercial Novo Milladoiro
Este ano os premios do VIII
Concurso de Escaparates de
Nadal do Concello de Ames
estiveron moi repartidos, xa
que dous premios foron para
comercios de Bertamiráns e
outros dous para comercios
do Milladoiro. No concurso
participaron un total de 36 establecementos
comerciais de
Bertamiráns e do Milladoiro.
Tralo ditame do xurado,
que se emitiu a comezos do
mes de febreiro, o concelleiro
de Comercio e Promoción
Económica, Bernardo Moar,
encargouse de visitar aos comerciantes
premiados para entregarlle
persoalmente o premio
acadado neste concurso.
Nesta edición o primeiro
premio recaeu no comercio
Cousalinda. O segundo premio
foi para o establecemento
Desván de Pestañas, mentres
que o terceiro premio levouno
a panadería Pan y Bollería Iuli.
Este ano como novidade estableceuse
o premio especial do
público que foi para a librería
Boas e Novas; para determinar
este premio tivéronse en conta
todas as votacións que fixeron
os veciños e veciñas de Ames
durante a campaña comercial
de Nadal, o Concello entregoulle
150 boletos a cada establecemento
para que foran distribuídos
entre a súa clientela;
posteriormente, os veciños/as
tiveron que depositar os devanditos
boletos nas urnas situadas
para tal efecto tanto na Casa de
Cultura e Casa do Concello, en
Bertamiráns; como na Casa de
Cultura e na Biblioteca municipal,
do Milladoiro; cómpre
destacar que se emitiron 1.771
votos o que supón un gran participación
da cidadanía amiense
neste concurso.
A clientela tamén tivo o seu
premio xa que sorteouse unha
PlayStation 4 entre todos os que
votaron polo seu escaparate favorito;
a gañadora deste agasallo
foi Ana María Beiró Gómez.
O programa Inser Ames Brión continua a dar froitos
En esta edición 30 alumnos xa realizan prácticas e 11 conseguiron
inserción laboral
O Concelleiro Bernardo Moar coas donas da tenda Cousa Linda. Foto Concello de Ames
En total, o Concello repartiu
preto de 3.000 euros entre os
gañadores/as.
Fonte: Concello de Ames, Lindeiros.
Nos últimos dous meses,
30 alumnos/as do programa
integrado para o emprego
InserAmes Brión comezaron
as súas practicas profesionais
en empresas, ademais outros 11
alumnos/as xa acadaron a inserción
laboral meses antes de que
remate a formación, o que supón
o mais do 12% do alumnado
total. En total, este programa
ofrece formación para o emprego
a 80 persoas desempregadas
de Ames e Brión e conta cun orzamento
total de 160.000 euros.
O obxectivo desta iniciativa é
mellorar a empregabilidade dos
participantes e aumentar as súas
opcións de acceder a un posto de
traballo.
Os primeiros en realizar as
prácticas foron 9 alumnos/as
do curso de atención e coidados
especializados a persoas
dependentes, que traballaron en
cinco entidades dos concellos de
Ames e Santiago. Actualmente,
outros 5 alumnos dos cursos de
operario de caixa e de almacén
levan a cabo as súas practicas
en supermercados do municipio.
Hai uns días comezaron as prácticas
laborais outros 13 alumnos/
as das especialidades de operario
de almacén e de caixa, que
traballarán en establecementos
e grandes superficies comerciais
de Ames e Santiago.
As accións formativas do programa
InserAmes Brión están
destinadas principalmente a
menores de 30 anos desempregados
e a mulleres de baixa cualificación,
aínda que a inscrición
tamén estivo aberta a outros colectivos
con especiais dificultades
para acceder a un emprego.
Trátase xa da sexta edición
deste programa de formación
que desenvolve o Concello de
Ames, sendo a primeira ocasión
na que conta coa colaboración
do Concello de Brión. No 2013,
os dous municipios, dentro da
liña de colaboración que veñen
desenvolvendo, decidiron dese-
ñar un programa conxunto,
convencidos de que esta colaboración
permitiría prestar de
forma eficaz e eficiente o servizo
de programa integrado para
o emprego e minoraría os custes
económicos da prestación illada
do mesmo servizo. A finalidade
desta iniciativa é posibilitar na
actual situación de crise económica
a prestación dun servizo
que forma aos participantes e
permitiría reducir o desemprego
nos dous concellos.
Fonte: Concellos de Ames e Brión,
Lindeiros

20 pasou
Lindeiros
Ames acolleu unha homenaxe o gaiteiro Germán Soneira
O concerto acudiron máis de 140 persoas que disfrutaron da música do homenaxeado
A Asociación Cultural A
Regionalista de Teo adicoulle
un libro-disco a Germán V.
Soneira, o gaiteiro d’Os Lamas,
que recolle a súa biografía e
no que se fai un percorrido por
pezas que foron emblemáticas na
súa traxectoria musical. Este gaiteiro
da parroquia de Framil de
Biduido (Ames) naceu en 1939,
e procedendo de familia de gaiteiros
participou desde novo na
charanga do “Sexteto enxebre
Hermanos Lamas”, e despois
tivo que marchar cara o Brasil
onde botou boa parte da vida.
Germán ten a particularidade
de tocar e cantar ao mesmo
tempo, como facían moitos
gaiteiros tempo atrás. A AC.
A Regionalista e Ames Novo,
en colaboración coa AC. Follas
Novas, quixeron renderlle homenaxe
para poder recoñecer a un
símbolo da cultura tradicional e
popular, e facelo en comunidade
co que sabe facer de xeito magnífico,
cantar e tocar a gaita.
O concerto conseguiu encher a
Casa da Cultura de Bertamiráns,
máis de 140 persoas presentes,
de xeito que Germán estivo
arroupado por moitos dos seus
veciños, e tivo importantes sorpresas
como os saúdos do gaiteiro
do grupo Milladoiro Pepe
Ferreirós ou de Alonso Caxade
o músico tamén de Ames. Estivo
acompañado á hora de tocar varios
temas polo grupo Alvariza
e tamén pola música, as voces e
o baile da Asociación Cultural
Follas Novas. O concerto tivo
momentos altamente emotivos
como cando se atopou cun
amigo da mili que había máis de
50 anos que non vía, ou cando
vía algunha das emocionantes
fotos da súa vida como cando
estaban tocando subidos a un
palco feito na cima dun carballo
ou cando aparecía ao lado do seu
mentor musical o seu tío Furelos.
Todo o mundo disfrutou dun
gran concerto, animado, emotivo,
de todo un mestre gaiteiro,
e todo un acto cultura en
comunidade.
O concerto foi organizado
pola Asociación Cultural A
Regionalista e por Ames Novo.
Fonte: Ames Novo, Lindeiros
Oroso entregou os premios
de “En Galego sabe mellor”
O V concurso de receitas foi gañado por
unhas tortiñas de cabaza e anís
Zaira María Pulleiro
Sánchez e as súas “Tortiñas de
cabaza e anís” convertéronse
nas gañadoras da quinta edición
do concurso de receitas
de Entroido “En galego sabe
mellor”. O concurso, convocado
polo Concello de Oroso,
serve para recuperar receitas
tradicionais destas datas
ao tempo que se fomenta o
uso da lingua galega. Zaira
Mª Pulleiro será galardoa-
da cunha cea para dúas persoas
no Restaurante Cortés
(Sigüeiro), premio que recolleu
o sábado 1 de marzo,
antes da entrega de premios
do Concurso de Disfraces do
Concello de Oroso.
O xurado do concurso de receitas
escolleu tamén ao finalista
do certame: José Ramón
Pulleiro Liste, que será agasallado
cun libro de cociña
polas súas “Filloas recheas
de rissotto de grelos e panceta”.
Deste xeito, José Ramón
Pulleiro convértese no primeiro
veciño premiado neste concurso.
Ambas receitas están
dispoñibles na páxina web do
Concello de Oroso:
www.concellooroso.com.
Receita gañadora e Finalista. Foto Concello de Oroso
Germán Soneira nun dos momentos da homenaxe Foto Ames Novo
Ordes conta xa con 30
novos cociñeiros
Os cursos organizados polo concello tiveron
un gran éxito
A cociña é un dos sectores,
tanto como afección como profesión,
que creceu máis nos últimos
anos; o éxito dos programas
de televisión ou a cantidade
de libros que nos atopamos á
venda demostran a demanda do
gran público de coñecementos
e ideas sobre algo que, máis aló
de ser unha necesidade. converteuse
nunha arte.
Os cursos de cociña organizados
polo Concello de Ordes e
celebrados ao longo dos últimos
meses no foron unha excepción
e remataron cun éxito absoluto.
Con todas as súas prazas cubertas,
unha trintena de veciños e
veciñas elaboraron novas e sabrosas
receitas, ademais de dar
conta de prácticos trucos de cociña
e moito máis. Repostería,
carnes, pescados, caldos etc foi
o que aprenderon grazas aos
consellos e ás clases impartidas
polo cociñeiro local Manuel
Iglesias Vieites, quen volverá
a poñerse o mandil de cara á
próxima convocatoria que dará
comezo en marzo.
Fonte: Concello de Ordes, Lindeiros

marzo 2014 pasou 21
Un ano máis éxito de público nos atranques de Entroido
Silleda, Santiago e Teo foron os primeiros en celebrarse
Poida que este ano fose o máis
longo na celebración dos xenerais
do Ulla xa que o primeiro acto
tivo lugar en xaneiro, unha homenaxe
ás familias e asociacións
que o preservaron do que demos
conta no Lindeiros de febreiro;
cando este número estea na rúa,
un mes e medio despois, ainda
estará pendente o último fin de
semana e a tradicional Festa dá
filloa de Lestedo que acollerá os
últimos atranques.
Lindeiros, ante a imposibilidade
física de estar en todos, achegouse
este ano aos de Marrozos
en Santiago e Reis en Teo; esta
última parroquia tivo algún atranque
especialmente divertido no
que os participantes estiveron áxiles
de mente para replicar ao adversario
e alí saíu desde os problemas
de insalubridade da traída da
auga até a colocación, ou non, das
bandeiras no balcón do concello.
O balance da unión dos distintos
concellos e da declaración
de Festa de Interese Turístico de
Galicia parece ser moi positiva
para unha festa que cobrou forza
e gañou público neste 2014.
Atranques en Reis, Teo. Foto: Manel Pardo
Comparsa en Marrozos, Santiago. Foto: Manel Pardo
A gardería de Brión foi a primeira en
celebrar o entroido
O fixeron o pasado día 26 cunha festa co lema “primavera xa!”
Os meniños da Aula 3 da gardería
municipal de Brión, de
pouco máis dun ano de idade,
abriron as celebracións do
Entroido cun peculiar desfile
reivindicativo baixo a lenda:
“Primavera xa!”. Un desfile que
fixeron diante dos seus pais, que
tamén foron os encargados de
confeccionar os disfraces dos
pequenos en colaboración cos
mestres e cos seus propios fillos.
Aínda que os pais coñecían
que a temática era a primavera,
a sorpresa chegou cando os
pequenos apareceron ataviados
cos disfraces e as pancartas
“Primavera, xa!”, un xeito divertido
de protestar ante un inverno
especialmente duro e que,
por exemplo, impediu a celebración
ao aire libre do tradicional
desfile de entroido da gardería,
un desfile que tivo que celebrarse
no patio interior cuberto.
Fonte: Concello de Brión, Lindeiros
Síguenos en Facebook

22 pasou
Mónica Camaño gaña o Maruxa
Villanueva
O premio teatral e otorgado polo concello de Padrón
A décimo terceira edición
do Maruxa Villanueva recaeu
en alguén que fixo do
teatro o seu leit motiv. Estivo
as ordés de directores como
Vidal Bolaño, Xan Cejudo ou
Pablo Rodriguez; , actuado
con compañias como o Centro
Dramático Galego, Teatro do
Aquí , Teatro de Ningures ou
Teatro Bruto; participado en
series de televisión como a re-
cente Matalobos e desenvolvido
os seus propios proxectos
con Teatro Nu. É licenciada en
Filoloxía Galego Portuguesa e é
a directora do Grupo Municipal
de Teatro de Ames co que leva
7 anos poñendo en escea autores
como Goldoni, Moliere, ou
Ionescu.
Foi galardonada co Premio
María Casares á mellor actriz
secundaria no 2008 polo espectáculo
Emigrados, sendo
candidata na mesma categoría
no 2001 por A burla do Galo,
no 2002 por Rosalia, e no 2007
polo espectáculo Misericordia.
Tivo tamén dúas nominacións
a mellor actriz principal nos
devanditos premios no 2001
por A señorita Xulia, e no 2010
polo Kvetch. O premio Maruxa
Villanueva otórgaselle polo seu
papel en “As do Peixe” da compañía
Abrapalabra Creacións
Escénicas e na acta o xurado valora
o seu compromiso co sector
cultural e a sua sensibilidade a
hora de tratar os temas nos seus
traballos.
Mónica Camaño recibirá o
premio no mes de novembro
nun acto que terá lugar na vila
padronesa.
Lindeiros
AEMI doa a cesta de
Nadal a Caritas
Milladoiro
Está valorada en máis de 6.000 euros e non
apareceu o boleto gañador
A Asociación de Comerciantes,
Empresarios e Profesionais donu
os produtos que conformaban
a súa Gran Cesta de Nadal a
Cáritas Milladoiro.
Esta Cesta foi realizada, entre
outras, como actividade Do
Nadal pola asociación e estaba
composta por máis de 300 produtos
variados achegados voluntaria
e desinteresadamente
polos comerciantes, hostaleiros
e empresarios de Milladoiro. Ao
non aparecer o boleto gañador
da mesma e trascurridos os prazos
de caducidade establecidos a
Xunta Directiva de AEMI, por
unanimidade, decidiu doar eses
produtos a Cáritas Milladoiro
para a súa repartición entre os
veciños e familias necesitadas
da localidade. A presidenta de
AEMI Dores Mella e o presidente
de Cáritas Milladoiro Antonio
Rodriguez agradecen a colaboración
de todos os veciños, especialmente
de todos os comerciantes,
hostaleiros e empresarios.
O concello de Teo pon en valor o miradoiro da Grela en Lampai
A actuación era unha vella demanda veciñal na parroquia
O Concello de Teo, a través da
concellaría de Servizos Básicos,
realizou unha intervención no
miradoiro da Grela, na parroquia
de Lampai para preservar
e poñer en valor este espazo
natural privilexiado. O monte
da Grela ou da Beitureira, onde
está o mirador, é o teito natural
do Concello de Teo cos seus 410
metros. Trátase dun miradoiro
natural privilexiado dende a que
se pode observar unha das mellores
panorámicas do oeste da
provincia da Coruña.
A actuación municipal fíxose
nos últimos meses dende a brigada
de obras e consistiu principalmente
en instalar paneles informativos
e explicativos da zona e
do que se pode ver dende o alto.
Tamén se colocaron varios bancos
e papeleiras. Esta acción é
unha demanda da veciñanza da
parroquia de Lampai que pretenden
protexer este espazo natural
privilexiado ademais de dalo a
coñecer na Comarca.
No contorno máis inmediato
da Grela sitúase o Monte
Piquiño (Luou) que agocha un
fecundo patrimonio arqueolóxico
con numerosos xacementos
megalíticos e petróglifos da
Idade de Bronce. Historicamente
trátase dunha zona de gran relevancia
estratéxica polo seu gran
dominio visual xa que permitía o
control de calquera incursión nas
terras de Compostela a través da
ría de Arousa e o río Ulla.

marzo 2014 pasará 23
Nace a asociación de Amigos do Camiño
Portugués en Ames e Teo
Xurde co obxectivo de fomentar, promover e defender a
peregrinación xacobea
A Asociación de Amigos do
Camiño Portugués en Ames e
Teo é unha asociación sen ánimo
de lucro cuxos fins principais
son o fomento, promoción e defensa
da peregrinación xacobea
en todas as súas dimensións, especialmente
nas súas compoñentes
espirituais e humanísticas,
así como a axuda e protección ao
peregrino xacobeo e a defensa
do patrimonio cultural. Tamén
ten entre os seus obxetivos a
promoción social e económica
do Camiño ao seu paso pola parroquia
de San Xoán de Calo, no
Concello de Teo e polas parroquias
de Santa María de Biduido
e San Xosé do Milladoiro, no
Concello de Ames.
Na presentación aos medios
de comunicación participaron
Xesús Fernández, presidente da
devandita asociación, así como a
súa secretaria, Dolores Vázquez.
Tamén estivo presente Manuel
Sanabria, responsable do proxecto
pedagóxico da Asociación de
Amigos do Camiño Portugués
en Ames e Teo. Para levar a cabo
estes fins, a Asociación desenvolverá
actividades e proxectos
nos que queren involucran á co-
munidade educativa para que
participe no seu proxecto pedagóxico;
aos veciños, mozos e
adultos, para vivir o voluntariado
como medio de coñecer aos
peregrinos que se achegan ata
Santiago; así como ás persoas
maiores e as súas lembranzas de
antigos peregrinos, lendas e historias
sobre o Camiño.
A Asociación pretende, tamén,
a formación dun equipo de voluntarios
para a acollida, apoio
e información aos peregrinos. O
proxecto pedagóxico tenta elaborar
material divulgativo destinado
a cativos de Infantil e rapaces
de 10 a 14 anos e o seu desenvol-
vemento en xornadas de campo.
Os responsables da Asociación
desexan, igualmente, profundizar
no coñecemento das investigacións
e publicacións sobre o
Camiño Portugués de Santiago,
o seu patrimonio e o fenómeno
da peregrinación, tanto con carácter
xeral coma particular.
Os responsables da Asociación
expresaron, tamén, a súa intención
de colaborar con todo
tipo de entidades en orde a conseguir
os fins da Asociación e
moi particularmente con outras
Asociacións e Confrarías
Xacobeas.
Hasta o día 20 ábrense os
prazos de matrícula nos
colexios
O San Jorge é un dos que acolle máis
alumnos de toda a comarca
É unha cita anual; a preinscrición
de alumnos de cara ao
próximo curso e que estará aberta
até o día 20 deste mes, ben
sexa porque o peque termina os
seus días na gardaría ou porque
as circunstancias marcan un
cambio de escola atopar o lugar
adecuado non é tarefa fácil.
Fixámonos nun dos colexios
máis coñecidos de Santiago, o
San Jorge, con 38 anos de historia
porque a el chegan nenos
de lugares tan dispares como A
Estrada, Arca, Vedra, O Pino,
Teo, Oroso, Negreira, Ames,
Brión, Ordes ou Trazo; conciliar
traballo con vida familiar e lugar
de residencia provoca unha mestura
de lugares tan dispar pero
que é un fiel reflexo da realidade
da área metropolitana de
Compostela.
No colexio traballan 20 profesores
que ademais de explicar a
materia curricular preocúpanse
de preparar actividades que dean
unha formación máis ampla aos
nenos; boa mostra diso foron
este entroido que, integrados
nun programa que se desenvolve
ao longo de todo o curso e que
leva por título “Xirando polo
mundo”, fixeron que os alumnos
se disfrazasen de habitantes daqueles
países que estudan nese
programa.
O colexio é bilingue en materias
como plástica ou coñecemento
do medio e na de inglés
nas aulas de infantil, ten tamén
un gabinete psicopedagóxico
con 2 aulas de educación especial
e profesor de apoio; está
concertado con La Salle, polo
que ao termino da primaria os
alumnos teñen alí praza garantida,
e ten servizos de almorzo,
comedor e autobuses.
En definitiva é unha das opcións
para este período de matriculas
que como dicimos durará
até o día 20.
6º de Primaria estuda este ano os Estados Unidos. Foto: C. S. Jorge

24 pasará
A augardente e a filloa protagonistas na Ulla
Duas das festas máis importantes da comarca teñen lugar este mes
A “Festa da Filloa” de Lestedo
e a do “Augardente da Ulla” son
dúas citas imprescindibles no
mes de marzo e serven para dar
a saída á época do ano con máis
festas gastronómicas e romarías.
A de Lestedo chega a súa trixésimo
primeira edición o domingo
día 9 con María Mera facendo
de mestra de cerimonias e Xosé
Neira Vilas de pregoeiro; as actividades
comezarán á unha e
media da tarde pero desde primeira
hora estará a dar voltas a
máquina de filloas, a parte lúdica
cubrirana durante o día TNT,
Os Recobio, Os Ke Hai, e a
Requinta de Xian pola noite será
a quenda das orquestras Canadá e
Olympus.
A festa do “Augardente dá
Ulla” celébrase na parroquia de
San Mamede e comparte idade
coa da filloa xa que é tamén a
edición XXXI; se celebrará o
domingo día 16 e no momento
de pechar esta edición non estaba
confirmado aínda o pregoeiro
aínda que si os horarios; ás 11:30
da mañá acenderanse as potas e á
unha e media lerase o pregón, ao
catro da tarde actuará a Banda de
Música de Sta Cruz de Rivadulla
e a Requinta da Laxeira; a partir
de que terminen estas actuacións
e ata o remate da festa tocaralle a
quenda a Chicas Show, Aché e a
Orquestra París de Noia; para que
non falte de nada haberá pulpeira
e filloas a pedra.
dúas fins de semana seguidos
para esquecer un pouco este inverno
chuvioso que levamos.
As parroquias de Cacheiras e
Santa María de Teo tiñan previsto
coller o relevo de Reis na celebración
do entroido en Teo sen
embargo o mal tempo fixo que
a organización acordara suspender
os actos nos dous lugares e
deixalos en Teo para o próximo
domingo 9 e en Cacheiras para
os días 15 e 16 de marzo.
As vestimentas utilizadas
polos coros e polos correos e
xenerais, así como as monturas,
mantas ou espellos cos que se
engalanan os cabalos son delicados
e no caso de que chova non
se poderían utilizar.
En Cacheiras os participantes
están convocados ó redor das
dez da mañá, esta é unha parroquia
cunha gran tradición e celebra
o carnaval con gran parti-
Lindeiros
Cacheiras e Santa María de
Teo suspenden o entroido
Queda adiado para o 15 e o 16 en cacheiras
e para o 9 de marzo en teo
A Asociación Solidariedade
Galega co Pobo Saharauí organiza
esta cea con fin de recadar
fondos que se destinarán
destinaranse integramente ao
financiamento dos billetes de
avión dos nenos/as saharauís
que veñen a Galicia da man do
Programa Vacacións en Paz.
Deste xeito inténtase que veñan
a Galicia o maior número posible
de rapaces e rapazas do
Sáhara.
O concello de Ames e un dos
que colabora con esta iniciativa
e un ano mais sufragará os
gastos de ida e volta de varios
nenos para que poidan pasar o
cipación tanto de público como
de persoas no coro e a cabalo. A
comitiva estará formada por 12
persoas entre correos e xenerais
e dous coros de vellos e bonitos
que amenizarán as xornadas
coas cancións, bailes e tamén
coa cor das súas vestimenta.s
En Santa María de Teo sairán
de novo o domingo 9 e rematarán
a xornada no campo
da festa co atranque sobre as
20:00 horas. Unha das particularidades
do entroido desta
parroquia é o sermón do “pai
mala-lingua”, de corte satírico
e que se recita no momento dos
atranques.
Unha nova oportunidade de
disfrutar do entroido para os que
non puideron nas datas pasadas.
3ª Cea Solidaria do
programa Vacacións en Paz
Será o 15 de marzo no restaurante Paz Nogueira
verán con familias do concello.
Este programa preséntase nun
marco de solidariedade e axuda
desinteresada co fin de propiciarlles
unha estancia agradable
e humanamente rica aos nenos
e nenas saharauís. Trátase de
ofrecerlles a estes cativos, que
naceron nun clima de guerra, a
posibilidade de coñecer outros
xeitos de vida, de maneira que
iso contribúa, a súa formación.
Para asistir á cea pódese contactar
con Esther Ybarra, portavoz
na zona da asociación
Solidariedade Galega co Pobo
Saharauí, chamando ao número
de teléfono 609 76 49 45.

marzo 2014 25

26 pasará
Este mes celébrase o Día
dá Muller Traballadora
Lindeiros dedícalle este mes a súa portada
Todos os concellos preparan
xa actos para a celebración do
Día Muller Traballadora que se
celebra o próximo día 8; en 1917
Como reacción ante os 2 millóns
de soldados rusos mortos na guerra,
as mulleres rusas escolleron o
último domingo de febreiro para
declararse en folga en demanda
de “pan e paz”. Os dirixentes políticos
criticaron a oportunidade
da folga, pero as mulleres fixérona
de todos os xeitos; catro días
despois o Zar viuse obrigado a
abdicar e o goberno provisional
concedeu ás mulleres o dereito de
voto. Ese histórico domingo foi o
23 de febreiro, segundo o calendario
juliano utilizado entón en
Rusia,ou o 8 de marzo, segundo
o calendario gregoriano utilizado
noutros países.
A lema escollido pola
Organización de Nacións Unidas
este ano é “Igualdade para as mulleres:
progreso para tod@s” subliña
como a igualdade de xénero,
o empoderamiento das mulleres,
o respecto total dos dereitos
humanos das mulleres e a erradicación
da pobreza son esenciais
para o desenvolvemento económico
e social. Tamén destaca o
papel crave das mulleres como
axentes do desenvolvemento.
Lindeiros quixo destacar na
súa portada e nos seus artigos o
papel da muller , non só o 8 de
marzo, se non todo o ano.
Comenzaron as visitas ao
Pazo do Faramello
Sábados e domingos as doce do mediodia
Un dos lugares máis interesantes
da comarca, e do que falamos
no Lindeiros nº 9, comezou
a tempada de visitas guiadas.
A metade decamiño entre
Santiago e Padrón, no lugar de
Faramello, nos ofrece a posibilidade
de disfrutar dun dos mellores
pazos de Galicia no que
poderemos ver desde un retablo
do maestro José Gambino ata
Será o xoves 13 as nove
e media da noite, Davide
Salvado presenta o seu novo
espectáculo acompañado por
o acordeonista Santi Cribeiro
(berrogüeto) e o percusionista
e gaiteiro Cristian Silva;
“O ladrón de amorodos” ten
como protagonistas a voz e as
percusións tradicionais e está
inspirado nos deseños do artista
William Morris polo que
o concepto estético cumpre un
importante papel.
os restos da prmieira fábrica
de papel de Galicia, todo nun
entorno natural con unha gran
riqueza ecolóxica o carón do río
Tinto e do camiño Portugués.
As reservas e consultas poden
facerse no 675 04 15 55 e pode
atoparse máis información na
web:
pazofaramello.com
“O Ladrón de Amorodos”
pasará por As Crechas
O local continúa cunha programación
variada para todo o mes
O día 15 chegan “Os terribles
de Arousa” banda de gaiteiros
acostumada a recoller
música tradicional da zona
de Arousa de onde proceden.
O día seguinte a música será
de frauta a cargo do Bretón
Pierrot Rougier e que promete
ademáis filloas bretoas o que
engade un motivo para non
perderse a sua actuación.
Dentro do festival internacional
de narración Atlántica o
día 17 actuará Barry Manley,
A aposta polos mercadillos
como fórmula para aproveitar as
rúas interiores de Área Central
parece funcionar e cada día son
máis os visitantes destes encontros;
en marzo repetiranse citas
como o Mercado dá Chuvia,
que terá lugar o día 8, onde se
pode atopar gastronomía, moda
ou arte realizada todo de forma
artesanal ademais de obradoiros
e actuacións musicais. O 15 e o
16 os visitantes poderán ver e
comprar antigüidades nos preto
de 25 expositores que mostrarán
as súas pezas de coleccionismo.
Atlántica 2014 é o Festival
Internacional de Narración Oral
e celebra este ano a súa segunda
edición despois do éxito cultivado
no 2013. O programa non
se centra tan só nas actuacións,
leva a compañía de talleres de
narración oral, un encontro de
directores de festivais coa intención
de crear unha plataforma
internacional e unha iniciativa
chamada “Toma unha tapa,
vente de contos” na que participan
distintos locais.
En canto ás actuacións este
ano estarán narradores de
Camerún, Arxentina, Irlanda,
Bretaña, Brasil, Madeira,
Portugal e por suposto galegos.
Os escenarios serán non
só pubs, teatros e auditorios
de Santiago de Compostela se
non tamén algún local de Vigo
e o Centro Sociocultural da
Ramallosa en Teo.
A programación completa, así
como as reservas pódense ver
en www.festivalatlantica.com,.
Lindeiros
Continúan os mercadillos en Área
Central con éxito de público
Este mes o Centro Comercial acollerá ademais unha feira de
caravaning
O último dos mercados terá
lugar o fin de semana do 25 e 26
e estará dedicado ás moedas, os
billetes e os selos nun encontro
que é xa unha referencia entre os
afeccionados de toda a comarca.
Este mes as exhibicións e encontros
terán tamén o seu oco no
centro comercial; o día 22 cunha
mostra do Club de Ximnasia
Rítmica “Viravolta” pola mañá
e pola tarde con distintas actividades
lúdicas que organizará
a Asociación Recreativa e
Cultural “Os Tilos”.
A cita máis nova celebrarase
do venres 28 ao domingo 30 na
Praza de Europa e os corredores
interiores, trátase da I Feira
Caravaning Compostela na que
estará representadas as principais
marcas de caravanas e autocaravanas
e todos os sectores
desta afección elixida cada vez
por máis persoas para gozar do
seu tempo libre.
Ademais de todo o anterior
todos os mércores o Club de
Xadrez Gallaecia organiza encontros
nos que ensinar este deporte
ou practicalo con calquera
dos asistentes.
O Festival Atlántica 2014 trae a
narrativa oral a bisbarra
Contacontos, conferencias e obradoiros encherán Compostela
PATROCINA:
COLABORAN:
Xosé Luís Bernal -Farruco-, Quico Cadaval, Paula Carballeira,
Felipe Díaz -Caxoto-, Celso F. Sanmartín, Avelino González, Narf,
Cándido Pazó, Mercedes Peón, María da Pontragha, Raquel Queizás,
Xurxo Souto (Galicia), Soledad Felloza (Uruguai), Claudia Fonseca,
Clara Haddad (Portugal), Barry Manley (Irlanda), Sofía Maul (Madeira),
Nicolás Mezzalira (Bretaña), Boni Ofogo (Camerún), Victoria Siedlecki (Arxentina)
un irlandés que ofrecerá unha
serie de contos nos que mestura
o castelán e o gaélico.
Desde Cataluña e cheos de
enerxía chegan Els Catarres,
despois de que a sua historia
de amor entre un independentista
catalán e unha castelán
falante de Castelldefels
recibirá máis de un millón de
visualizacións en youtube, a
cita o día 20 as nove e media
da noite.
Para pechar o mes, o 29
chega a terceira parte de
“Unha faba, unha vida”, con
do 11 ao 22 de marzo 2014 en Compostela
Consulta toda
a informaci—n
do festival en
festivalatlantica.com
Marina Oural & PiuAï, fabas
verdiñas con peixe e marisco.
E lembrar tamén que todos
os mércores toca foliada con
que o mes se presenta completiño
nas Crechas.

marzo 2014 pasará 27
“El diario de Adán y Eva”
no ciclo Teatro&Danza
Ana Millán y Fernando Guillén Cuervo
protagonizan a obra de Mark Twain
El Diario de Adán y Eva” é un
relato cómico curto que Mark
Twain escribiu en 1893 e que
conta, desde o punto de vista de
Adán -alter ego de Twain-, o encontro
e a convivencia, non sempre
fácil, no Paraíso.
Miguel Ángel Solá ensinoulle
un día a novela de Twain á súa
muller, Branca Oteyza, e eles e
Manuel González Gil inventaron
unha historia sobre a radio
de finais dos anos cincuenta,
cunha parella de locutores que
se despide, logo dun ciclo radiofónico,
cunha lectura da obra de
Twain.
A obra é unha das comedias
de éxito da tempada teatral
madrileña dirixida polo propio
Miguel Ángel Solá; a peza
nos ofrece a posibilidade de ver
como funcionan sobre as táboas
un experimentado actor como
Guillen Cuervo cunha Ana
Millán coñecida para o gran público
polo seu papel de xefa cabreada
en “Camera Café”.
A cita o xoves 13 de marzo as
nove da noite no Teatro Principal
O Mago Richard presenta
Tecnoloxía Máxica
Un espectáculo a cabalo da ciencia e a
maxia
Tecnoloxía Máxica mestura
os principios da maxia
coa ciencia por medio da tecnoloxía
e do uso de aparellos
cotiás. Os efectos que se presentan
están baseados en principios
fundamentos físicos e
tecnolóxicos pero cun final inesperado
so atribuíble a maxia.
O Mago Richard comenzou
coa maxia dende moi pequeno
realizando actuacións esporádicas
dende os 13 anos.
Foi a partires do ano 1994
cando decidiu dar a coñecer a
súa arte a un maior número de
persoas levando a cabo representacións
de maxia por toda a
xeografía galega e impartindo
obradoiros cunha alta participación
e repercusión
É membro fundador da
Asociación Maxia Compostela
e “Asociación de Magos
Profesionais de Galicia”
O que pretende con este espectáculo
e posibilitar un achegamento
por medio de diversos
xogos de maxia, os segredos
da ciencia e a tecnoloxía e o
coñecemento de novos términos
tecnolóxicos da sociedade
actual dentro dun clima lúdico,
de imaxinación e de suspense.
A cita o 14 de marzo no
Auditorio de Galicia.
Os nenos
acercaranse
o jazz este
mes
A Banda Municipal
de Santiago presenta
“Simón Descobre o
jazz”
O espectáculo musical está
basado no conto orixinal do
escritor Quinito Mourelle “A
jam de Simón”, cuonta con
música orixinal e arranxos de
Roberto Somoza e está pensada
para combinar unha Banda
tradicional con un quinteto de
jazz.
A historia narra as peripecias
dun adolescente (Simón),
que forma parte dunha banda
de música, a súa vida da un
xiro de 180 grados cando de
súpeto escoita por primeira vez
o sonido fresco e atrevido do
Jazz; dende as súas primeiras
notas coa banda ata tocar nun
grupo de Jazz, deberá superar
unha serie de probas que non
llo porán nada sinxelo.
A Banda Municipal estará
dirixida por Carlos Serán y o
papel de narradora o realizará
Belén Xestal; la cita o domingo
16 as 12.30 do mediodía no
Teatro principal.
Neil Halstead e Nick Waterhouse próximas citas do Compostela Rock
Unha homenaxe a Velvet Underground e unha cita co soul
Dúas citas para non perderse
aínda que por razóns distintas.
O músico británico Neil
Halstead tráenos un concerto
na onda dos remakes que tan
de moda están aínda que escolleu
unha peza crave na historia
da música; Neil e a súa banda
recrearán o primeiro álbum da
Velvet, “Velvet Underground &
Nico”, que fose producido por
Andy Warhol; despois de liderar
as últimas dúas decadas grupos
como Slowdive ou Mojave3 e
de publicar 3 discos baixo o seu
propio nome chega por primeira
vez a Santiago cunha proposta
diferente que poderemos ver no
Teatro Principal o 19 de marzo.
Nick Waterhouse é pola contra
un músico relativamente novo;
con tan só 25 anos converteuse
na revelación do Primavera
Sound e este mes publica o seu
segundo disco “Holly”, producido
por el mesmo en Los
Ángeles. O seu primeiro álbum
“Times all gone” levouno a
Neil Halstead
xirar por todo Estados Unidos
e o boca a boca foi aos poucos
encambrándoo como unha das
pezas craves do soul actual. Nick
chegará a Santiago o 27 marzo e
tocará na Sala Capitol nunha colaboración
do Compostela Rock
co ciclo Galicia Importa.
Nick Waterhouse

28 deportes
Lindeiros
Lindeiros - Otro libro de fútbol,
¿no corremos el riesgo de
saturarnos de tanto fútbol?
Alex Couto - Este es un libro
que trata de abordar las bases
metodológicas de los principales
protagonistas del fútbol
en los últimos cincuenta años.
Agrupamos en áreas geográficas
a los principales metodólogos
y entrenadores que han
incidido de forma manifiesta en
la evolución del fútbol tal cual
lo entendemos en nuestros días,
considerando el contexto deportivo,
social, político y organizacional
en el que tuvo cada uno
que desarrollar su trabajo.
A quien le guste realmente el
fútbol, encontrará en este libro,
El vecino de Ordes Alex Couto publica “Las grandes
escuelas de futbol moderno”
“Las Grandes Escuelas del
Fútbol Moderno”, unos mínimos
argumentos para disfrutar
de contenidos no habituales en
los textos standart.
L - Eres una persona vinculada
a la comarca Compostelana,
has trabajado con el Compos,
vives en Ordes ¿cómo valoras
la situación del fútbol en el área
metropolitana de Santiago?
AC - Mi vinculación al
Compostela y al fútbol de su
zona de influencia pertenece ya
a una época pasada, ha pasado
ya tiempo de eso. Si se y me
consta que el fútbol ha decrecido
de forma manifiesta en relación
a los tiempos del Compostela
en primera y segunda división
y que la salida de jugadores
de alto nivel ha prácticamente
desaparecido. Creo que el fútbol
en Compostela ha pasado
por una etapa realmente triste
a lo largo de esta década y debería
revaluarse y definirse una
proceso de análisis para ver en
qué medida se podría revertir la
situación y volver a estructurar
una dinámica formativa en consonancia
con lo que fue en un
pasado relativamente reciente.
L - Háblanos un poco de
cómo nace el libro ¿fruto de tus
colaboraciones en distintos ambientes
futbolísticos?
AC - A lo largo de los últimos
tres años he colaborado activamente
con la ya desaparecida
Masliga.com de Barcelona, dirigida
por el periodista Iñaki
Garcia. En su momento se
cuestionó sobre quienes serían
los cinco mejores entrenadores
de la historia y sobre cómo
las figuras de los entrenadores
y su influencia en la dinámica
evolutiva del fútbol había sido
estudiada tan poco. Ahí di mi
parecer y en poco tiempo presenté
el proyecto de explicar el
funcionamiento de cada escuela
específica, sacando una escuela
semanal en la revista digital,
así lo hicimos y durante más
de cuatro meses, semanalmente
fue saliendo a la luz una escuela.
La acogida fue increíble, con
más de dos mil visitas diarias y
durante un año estuvo a disposición
de todos en la web.
Al finalizar la vida de la web,
dado que el director decidió
afrontar otros proyectos, en los
que yo también participo, decidí
publicarla en formato libro.
L - Para terminar ¿en que trabajas?
dicen que eres una persona
inquieta así que en algo andarás
pensando.
AC - Actualmente soy redactor
en la revista digital Club
Perarnau que pertenece al
grupo de Perarnau Magazine
del periodista y ex deportista
olimpico Martí Perarnau. Ahí
se me puede leer habitualmente
en los números mensuales de la
revista y sin una periodicidad
establecida en el magazine gratuito.
Igualmente trabajo en la
plataforma Kaiser Fútbol,
Además, soy entrenador nacional,
he estado colaborando
activamente a lo largo del último
semestre del año pasado con
la candidatura de Francisco Zas
a la presidencia del Deportivo
de la Coruña.
Actualmente estoy abierto
a recibir ofertas como entrenador
que puedan resultar
interesantes.
Álex Couto Lago.
Entrenador Nacional de
fútbol. Técnico Deportivo
Superior. RFEF.
Máster Profesional en
Fútbol, Universidad Murcia,
CÉSFUTBOL.
Licenciado en CC
Económicas y Empresariales
por la USC.
Twitter: @AlexCoutoLago.
Impresionante resultado do MillaRaio nos campeonatos
de pista cuberta
O campeonato galego disputouse en Riazor o pasdo 2 de marzo
A pista Cuberta de Riazor
acolleu o Campionato Galego
benxamín, alevín e infantil de
pista cuberta. O clube Millaraio
de Ames achegou unha representación
de 20 atletas que participaron
en tódalas disciplinas
fondo, medio fondo, velocidade,
lanzamentos e saltos dando
conta do gran número de disciplinas
que traballa Millaraio.
Os resultados do clube so se
poden calificar de impresionantes.
Acadaronse un total de 4
campionatos galegos, 1 subcampionato
e unha terceira plaza, e
o que é maís importante, a grande
maioría de atletas participantes
melloraron as suas marcas
persoais. Como colofón a esta
gran xornada, Daniel Mato logrou
o record galego en pista
cuberta na proba dos 1000 metros
en categoría alevín.
Na xornada de mañán Daniel
Mato proclamouse campión
galego nos 1000 metros alevín
redondeando a sua actuación co
record galego da especialidade.
E Antón Gomez logrou o bronce
pelexando ata o último instante
nun apretadísimo final dos
50 metros lisos alevín.
A xornada de tarde comenzou
co título de campión galego
dos 500 metros lisos alevín de
Pablo Díaz, que non estivo so
no podio xa que Angel Alvarez
conquistaba o subcampionato
na mesma proba. Un pouco
máis tarde Carlos Dios lograba
o ouro nunha disputada final
dos 50 metros valados infantil.
A tarde rematouse cunha gran
actuación de Diego Alonso nos
2000 metros lisos infantil que
Foto: MillaRaio
lle serviu para alzarse co título
de campión galego.
En resumo unha gran xornada
de atletismo onde os nenos e
nenas que acudiron disfutaron
dun gran ambiente.

marzo 2014 deportes 29
Uxío Regueiro do Oroso TM bronce en Valladolid
Sobe á 4º posición nacional na súa categoría
Este fin de semana reuníronse
en Valladolid os mellores
xogadores de tenis de mesa a
nivel nacional das distintas categorías
de idade. Un ano máis,
o Oroso TM batía marcas
de clasificados, levando nin
máis nin menos que 9 xogadores
nas distintas categorías
base. Boa actuación de todos
en xeral, cada un dentro das
súas posibilidades. Destacar
a Javier Obelleiro que xogou
a un gran nivel nunha difícil
proba como é a sub23, estando
a piques de quedar entre os
24 mellores da competición.
Silvia Álvarez e Sara Martínez
en Infantil Feminino, chegaron
até oitavos de final, situándose
entre as 16 mellores xogadoras
de España. A mellor actuación
foi para Uxio Regueiro, que
alcanzaba as semifinais da
proba onde cedería ante o catalán
Joan Masip, e logrando
subirse ao pódium. Ademais,
este gran resultado sitúao 4º
do ranking nacional, o que lle
dará dereito no próximo mes
de maio a participar no Top10
nacional, onde os 10 mellores
padeeiros de España medirán
as súas forzas co obxectivo
de alcanzar algunha das poucas
prazas que darán dereito
a representar a España no
Campionato de Europa.
LIGA MASCULINA
GRUPO A
1º Talleres Picón 19 ptos
2º Nino 16 ptos
3º Mundo
11 ptos
Amazonas
4º lndalsu 8 ptos
5º Abalo Alonso 8 ptos
Arquitectos
6º FM Sport 6 ptos
Pádel
7º Concellería 4 ptos
de Deportes
do Concello
da Estrada
8º Distrisantiago 3 ptos
9º Friscos 3 ptos
LIGA MASCULINA
GRUPO B
1º Planing 18 ptos
2º Samarkanda 12 ptos
3º L & L Albariño 8 ptos
4º Segundo Rey 7 ptos
5º Restaurante 3 ptos
de Carmen
6º Joyerías
Atempo
2 ptos
7º Huelequealimenta 0 ptos
8º Adrián García
Abogados
9º Jorge Gándara
Peluqueros
0 ptos
0 ptos
Clasificación de la liga de Like
Pádel a 28 de febreto 2014
LIGA FEMENINA
1º Peluquería Lúa 20 ptos 7º Cousalinda 10 ptos
2º Samarkanda 18 ptos 8º Fiochetto 10 ptos
3º Abalo Méndez 15 ptos 9º Dulce Victoria 8 ptos
4º FM Sport Pádel 12 ptos 10º Radikal Motors 6 ptos
5º Ames Diario 12 ptos 11º Friscos 2 ptos
6º Eleva 11 ptos 12º D´Books Paper 0 ptos
LIGA MIXTA
1º Segundo Rey 18 ptos 7º Javier Tovar 8 ptos
2º FM Sport Pádel 17 ptos 8º Maiwin 7 ptos
3º Talleres Bastón 16 ptos 9º Restaurante 5 ptos
de Carmen
4º Omega &
12 ptos 10º Syma 4 ptos
Asociados
5º Viajamos Contigo 11 ptos 11º Concellería 3 ptos
de Deportes
do Concello
da Estrada
6º Abalo Alonso
Arquitectos
9 ptos 12º Planing 2 ptos

30
Ingredientes
150 gramos de arroz integral
40 gramos de arroz salvaje
Una rama de brócoli
1 calabaza pequeña
20 gramos de almendras
peladas sin tostar
Un puñadito de pasas.
Sal marina
Aceite de oliva
salsa de soja.
EIRA DE XOGO
Nivel de dificultad: Fácil
Arroz salvaje con
brócoli y calabaza
Modo de hacerlo
Empezamos lavando bien el arroz salvaje
e integral, para cocerlo 45 minutos
junto a la calabaza, las almendras peladas
y una pizca de sal marina. Dejamos
reposar unos minutos.
Ahora pasamos a hervir el brócoli con
agua durante 5 minutos. Después lo escurrimos
bien.
Seguidamente, salteamos el brócoli
con aceite de oliva y salsa de soja.
Por último, lo mezclamos todo ya con
con el arroz cocido y la calabaza.
Añade las pasas y conseguirás así un
plato tan original como sano.
SUDOKUS
Cocina fácil
Nivel de dificultad: Medio
Ingredientes
2 cucharadas de pasas
2 cucharadas de ron
250g de queso fresco
1 cucharada de harina
1 cucharadita de levadura
5 cucharadas de leche
3 huevos
5 cucharadas de azúcar
1 cucharada de mermelada de
naranja
Tarta de queso con
jalea de espino albar
Modo de hacerlo
Ponemos a macerar las pasas con el
ron.
Preparamos un molde engrasándolo
o cubriéndolo con papel de horno. Yo
he utilizado uno redondo de cristal de
22cm. de diámetro.
Precalentamos el horno a 180º.
Ponemos en un cuenco el queso, la
harina, la levadura, la leche, el azúcar
y los huevos y lo batimos bien con la
batidora.
Añadimos después la cucharada de
mermelada de naranja ( o cortezas de
naranja confitadas) y las pasas con su
ron. Lo mezclamos bien y lo volcamos
en el molde.
Lo metemos al horno a 180º durante
unos 30 minutos.
Ya fuera del horno y una vez fría, la
desmoldamos y la cubrimos con
mermelada o jalea.
Lindeiros
Mermelada de naranja
7 naranjas grandes de mesa de
buena calidad (2 kilos)
100ml de agua
2 kilos de azúcar (desde 1´600
kilos para los menos dulceros)
2 limones (1 si es grande)
Elaboración
Sacamos con el pelapatatas , en
tiritas muy finas, la piel de 4 de las
naranjas y lo reservamos.
Terminamos de pelar ésas y el resto
de las naranjas y limones, quitando
bien lo blanco para que luego la
mermelada no amargue.
Partimos la fruta ya pelada en
rodajas muy finas y la ponemos junto
con las pieles reservadas previamente
y el agua, a cocer en la olla exprés.
En la olla rápida, son 7 minutos a la
máxima presión.
Dejamos que se enfríe, añadimos
el azúcar y cocemos de nuevo, pero
ahora con la olla destapada y removiendo
de vez en cuando para que
no se pegue.
SOPA DE LETRAS
BUSCA LAS 6 DIFERENCIAS:

marzo 2014 31
HORARIO DE AUTOBUSES
Monbus - Castromil
Padrón - Milladoiro - Santiago
L - V: 7:20, 7:35, 8:55, 10:05, 10:15, 12:20,
14:55, 16:05, 18:20, 19:30, 21:50
Sábados: 8:50, 10:05, 10:55, 12:20, 14:55,
19:30, 21:50
Domingos e festivos: 8:50, 10:05, 12:20,
14:55, 19:25, 19:30, 21:50
Santiago -Milladoiro - Padrón
L - V: 6:50, 9:00, 10:00, 11:30, 12:30, 15:20,
15:30, 18:00, 19:00, 20:30
Sábados: 10:00, 11:30, 12:00, 14:00,
16:00, 20:00, 20:30
Domingos e festivos: 10:00, 11:30, 12:00,
18:00, 20:00, 20:30
Empresa Arriva
Padrón - Milladoiro - Santiago (hor.
aprox.)
L - V: 7:00, 8:10, 9:00, 10:10, 11:00, 12:10,
13:00, 14:25, 15:00, 16:00, 17:10, 18:00,
19:10, 20:00, 21:20, 22:00
Sábados: 9:20 ata 21:20 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 9:20 ata 21:20
cada 2 hs.
Santiago - Milladoiro - Padrón
L - V: 6:00, 7:00, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00,
12:00, 13:15, 14:00, 16:00, 17:00, 18:00,
19:00, 20:00, 21:00, 22:10
Sábados: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 8:00 ata 20:00
cada 2 hs.
Autobuses de Calo
Milladoiro - Santiago (Rúa da Rosa)
L - V: De 7:00 ata 21:00 cada 15 min.
Sábados: 7:35 ata 13:35 cada hora. e as
16:05, 17:05, 18:35,19:35, 20:35, 22:05,
23:00
Domingos e festivos: 9:30, 10:30, 11:30,
13:00, 16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20,35,
22:05, 23:00
Santiago (Rúa da Rosa) - Milladoiro
L - V: De 7:00 ata 21:30 cada 15 min.
Sábados: 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00,
13:00, 14:00, 16:30, 18:00, 19:00, 20:00,
21:30, 22:30, 23:15.
Domingos e festivos: 10:00, 11:00, 12:00,
14:00, 18:00, 19:00, 20:00, 21:30; 22:30,
23:15.
Milladoiro - Santiago (Est. de autobuses)
L - V: 8:10,9:25, 19:15
Sábados: 8:10, 9:25
Santiago (Est. de autobuses) - Milladoiro
L - V: 8:40, 13:10, 18:10, 20:10
Sábados: 8:40, 13:10
Milladoiro - Bertamiráns
Días laborais: 10:00, 11:45, 17:30
Bertamiráns - Milladoiro
Días laborais: 11:00, 12:15, 19:00
Empresa Bustelo
Rois - Santiago
L - V: 6:45, 7:30, 9:00, 11:00, 14:00, 16:00,
18:00, 20:00
Sábados: 9:00, 14:30, 18:00
Domingos e festivos: 10:15, 14:30, 18:00
Santiago - Rois
L - V: 7:30, 10:00 12:00, 15:00 17:00, 19:00,
21:00
Sábados: 12:00, 17:00,19:00
Domingos e festivos: 11:00, 17:00, 19:00
Monbus - Castromil
A Gándara (Os Anxeles) -
Bertamiráns - Santiago ( Rúa A Rosa)
Laborais: De 7:45 ata 19:45 cada hora.
20:15, 20:45, 21:15,21:45
Sábados: 10:45 ata 13:45 cada hora.
De 16:45 ata 20:45 cada hora.
Santiago (Rúa A Rosa) -
Bertamiráns - A Gándara (Os Anxeles)
L -V: De 7:45 a 21:45 cada 1/2 h.
Sábados: 11:15, 12:15, 13:15, 16:15, 17:15,
18:15, 19:15, 20:15
Bertamiráns - Santiago
(En tránsito desde Muros, Noia. H.
aprox.)
L - V: 7:40, 8:15, 9:25, 10:25, 11:25, 12:25,
14:25, 15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Sábados : 08:25, 09:25,10:45, 12:25,14:25,
17:25, 19:25, 21:25.
Domingos e festivos: 09:25, 12:25, 14:25,
17:25, 19:25, 21:25
Santiago - Bertamiráns - Noia - Muros
L - V: 09:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00,
14:30, 15:20, 17:00, 18:15, 19:00, 20:00,
21:30.
Sábados : 10:00, 12:00, 13:00, 14:00,
15:20, 18:15, 20:15.
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 14:00,
16:00, 18:15, 20:15.
Hermanos Ferrín
Negreira - Brión - Bertamiráns - Santiago
L - V: 06:45 a 20:45 cada hora.
Sábados: 07:45, 08:45, 9,45, 11:45, 13:45,
15:45, 17:45, 19:45, 21:30
Domingos e festivos: 08:45, 09:45, 11:45,
13:45, 15:45, 17:45, 19:45, 21:30.
Santiago - Bertamiráns - Brión - Negreira
L - V: 07:45 a 21:45 cada h.
Sábados: 08:45, 09:45, 10:45,12:45, 14:45,
16:45, 18:45, 20:45, 22:30
Domingos e festivos: 9:45, 10:45, 12:45,
14:45, 16:45, 18:45, 20:45, 22:30
Aucasa
Trazo - Santiago
7:40
Santiago - Trazo
14:10
TELÉFONOS DE INTERESE
Concello de Ames: 981 883 002
Casa da Cultura Milladoiro: 981 535 940
Casa da Cultura Bertamiráns: 981 891 017
Policía Local: 619 767 575
Garda Civil: 981 536 405
Centros de Saúde:
Milladoiro: 981 522 838
Bertamiráns: 981 890 404
Concello de Brión: 981 887 006
Casa da Cultura Brión: 981 509 908
Policía Local: 981 893 474
GRUMIR: 629 871 542
Centro de Saúde: 981 887 701
Concello de Boqueixón: 981 513 061
Casa da Cultura: 981 513 061
Garda Civil: 981 503 051
Emerxencias: 981 513 434
Centro médico de Forte: 981 513 010
Centro médico de Lestedo: 981 502 297
Concello de O Pino: 981 511 002
Casa da Cultura: 981 511 065
Garda civil: 981 511 052
Centro de Saúde: 981 511 196
Concello de Oroso: 981 691 478
Policía Local: 981 691 680
Garda Civil: 981 691 381
Protección Civil: 629 737 942
Centro de Saúde: 981 694 731
Concello de Padrón: 981 810 451
Policía Local: 981 810 247
Garda Civil: 981 810 091
Protección Civil: 981 812 929
Taxis: 981 811 459
Centro de Saúde: 981 810 920
La Estradense
A Estrada - Cacheiras - Santiago
L - V: 6:55, 7:50, 8:30, 9:10, 10:00, 10:45,
13:15, 15:00, 18:00, 19:00
Sábados: 8:30, 10:00, 15:00. 18:15
Domingos e festivos: 9:00, 18:15
Santiago - Cacheiras - A Estrada
L - V: 7:45, 9:00, 9:30, 10:30,11:30, 12:30,
13:30 (lectivos), 14:00, 14:45, 15:15,
16:30,18:15 ( lectivos),19:00, 20:30,
21:30 ( luns a xoves lectivos).
Sábados: 9:15, 12:30, 17:15, 20:15
Domingos e festivos: 12:30, 20:00
Monbus - Castromil
Cacheiras -Santiago ( de Moraña)
L - V laborais: 7:40, 10:35, 16:05
Santiago - Cacheiras ( ata Moraña)
L - V laborais: 15:30, 18:30, 20:45
Empresa Seoane
Cacheiras - Santiago
L - V: 8:10, 9:05, 15:20, 17:50, 18:15,
Sábados: 8:25
Santiago - Cacheiras
L - V: 12:30, 13:45, 17:00, 18:00, 19:30
Sábados: 12:30
Vedra - Santiago ( Hor. Aprox:)
L - V : 7:40, 9:50, 15: 15
Sábados: 8:05
Santiago - Vedra
L - V: 12:15, 14:00, 14:30 (lectivos), 19:30,
Sábados: 14:00
Monbus - Castromil
Ponte Ulla - Santiago
L - V: 6:42, 15:17, 17:23, 20:32
Sábados: 10:53, 15:18, 17:23, 20:23, 20:32
Domingos e festivos: 10:53, 15:18, 17:23,
20:32, 21:52
Santiago - Ponte Ulla
L - V: 9:15, 12:00, 14:00, 15:00, 16:00,
18:05, 20:00
Sábados: 10:00,14:00, 15:00, 16:00, 18:00
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 16:00,
18:00, 21:00
Concello de Negreira: 981 885 250
Casa da Cultura de Negreira: 981 885 736
Policía Local: 676 454 882
Garda Civil: 981 885 001
Centro de Saúde : 981 886 378
Concello de Santiago: 981 542 300
Policía Local: 981 542 323
Policía Autonómica: 981 546474
Policía Nacional: 981 571 717
Garda Civíl: 981 581 611
Garda Civil de Tráfico: 981 582 266
Bombeiros: 981 542 446
Cruz Vermella: 981 586 969
Radio - Taxi: 981 569 292
Estación de autobuses: 981 542 416
Estación de ferrocarril: 902 240 202
Aeropuerto: 981 547 500
Concello de Teo: 981 815 700
C. sociocultural A Ramallosa: 981 805 700
Policía Local: 981 815 700
Protección Civil: 649 804 720
Centros de Saúde:
Folgueiras( Calo): 981 814 106
Os Tilos: 981 801 038
Cacheiras: 981 807 411
Reis: 981 815 711
Concello de Vedra: 981 814 612
C. Sociocultural 3ª idade: 981 502 024
Protección Civil: 629 661 685
Taxis: 608 981 944
Autocares Mosquera
Forte ( Boqueixón) - Santiago
L - V: 15:05, 19:35
Santiago - Forte ( Boqueixón)
L - V: 8:05
Monbus - Castromil
Ordes - Oroso - Santiago
Laborais: 7:35, 8:50, 10:50, 12:05, 13:50,
14:35, 16:20, 17:20, 18:50, 20:20, 21:50
Sábados:8:35,10:50,14:50,17:20,18:35,
22:55
Domingos e festivos: 10:50, 12:50, 14:50,
17:20, 18:50, 21:35
Santiago - Oroso - Ordes
Laborais: 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00,
12:15, 14:00, 15:30, 16:30, 18:00, 19:30,
21:15
Sábados: 10:00, 14:00, 16:30, 18:00,
19:30, 21:00
Domingos: 12:00, 14:00, 18:00, 19:30,
21:15.
Empresa Freire
Santiago - O Pino - Arzúa
L - V : 7:00, 9:15, 11:00, 12:45, 16:00, 18:30,
20:00, 21:00 ( lectivos)
Sábados: 7:00, 11:00, 12:45, 16:00, 18:30
Domingos e festivos: 7:00, 11:00, 16:00,
18:30, 20:00 ( sábados non circula)
Arzúa - O Pino - Santiago
L - V: 7:30, 8:10, 10:40, 12:10,14:20, 15:00,
15:45, 18:10, 20:40
Sábados: 8:10, 12:10, 15:45, 18:10
Domingos e festivos: 8:10, 12:10, 15:45,
18:10,21:30
Santiago - Aeroporto
De 6:00 ata 00:00 cada 1/2 h., diario,
dende Pz. Galicia.
De 6:10 ata 00:10 cada 1/2 h., diario
dende Est. de Tren
De 6:20 ata 00:20 cada 1/2 h, diario,
dende Est. Autobuses.
Aeroporto - Santiago
De 7:00 ata 1:00 cada 1/2 h., diario.
empresas e negocios
ao servicio de todos.
COMPRO
ORO Y PLATA
Rosalía de Castro, 34
Local C - Milladoiro
Tfono: 981 533 636
Aquí
podría
estar
tu
publicidad
publicidad@lindeiros.com
jml

32
Lindeiros
Evangelina
Pazos
Veciña de Teo
Evangelina Pazos leva os seus
82 anos pegada á terra, desde
pequena a súa vida estivo unida
á parroquia, ao lugar, ao máis
sinxelo e profundo do rural galego.
A súa infancia transcorreu
como ela di “nos anos da guerra”
axudando á súa nai mentres o seu
pai saía a traballar de carpinteiro;
recoñece que era unha etapa que
lembra chea de miseria que foi
mellorando aos poucos. Foi á escola
até os 12 anos compaxinando
o estudo coas leiras e as vacas; os
xogos que lembra eran a tradicional
estornela e a procura de salgueiros
para facer asubiotes.
Cando preguntamos pola comida
que lembra sorpréndenos
dicindo que, ademais de matar
algún porco, tomábase moito
peixe porque era moi barato; os
berberechos cambiábanos por un
anaco de pan ou unhas espigas, as
sardiñeiras viñan cunha cesta na
cabeza camiñando desde Cesures
e as máis afortunadas facían o
percorrido en burro.
Moitos domingos da súa adolescencia
pasáronse nun pequeno
salón de Souto de Bea ao que
custaba 1 peseta entrar; alí tocaba
a Orquestra de Peneireiro
que viña desde Cuntis a animar
as noites de inverno, despois formouse
a Orquestra Iberia na que
tocaba o seu marido; antepasados
das salas de festas actuais e da
Panorama e Olympus dos nosos
días.
Viviu no lugar de Couso, na
Estrada, ata que aos 22 anos
cando casou trasladouse a vivir
a Teo onde comezou a compoñer
coplas para o entroido algo
que fixo até hai 3 anos cando a
memoria e as mans comezaron
a fraquear; Evangelina contaba
nas súas coplas o que pasaba na
parroquia e aparece de novo ese
apego á terra, temas como a concentración
parcelaria ou as pestes
das colleitas eran os protagonistas
das súas composicións, a política
quedaba para os xenerais nos seus
atranques, algo que recoñece que
non foi nunca o seu e que preferiu
sempre ás comparsas; outra
curiosidade eran os disfraces que
se usaban e que adoitaban ser de
“galega” o que resulta paradoxico
e dá mostra de que maneira se
conseguiu separar a identidade da
poboación até converter o propio
nun simple disfraz; Evangelina
nunca participou nas comparsas
xa que non tiña o traxe, había
que pedilo e poucos os gardaban
dunha época que ela recoñece
non lembrar o que fai que un se
pregunte cando comezaron a desaparecer
os traxes galegos para
converterse en pezas de museo?
Evangelina segue mantendo esa
mirada melancólica de moitas galegas
traballadoras afeitas a lidiar
co que veña sen pararse a pensar
se o merecen ou non; reconforta
ver o seu medio sorriso ao lembrar
as comparsas e o salón de
Souto de Bea, saber que dunha
época de miseria pódense gardar
bos recordos xera esperanza.
Teo, 1 marzo 2014