Lindeiros Decembro 2013 L7 web .pdf

2
EDITORIAL
Transparencia e proximidade
Lindeiros
Neste número de Lindeiros entrevistamos o alcalde de Santiago Anxo Currás, cando estivemos con el aínda non se lle imputara
de novo e aínda que tentamos por todos os medios que engadise algo sobre ese particular non conseguimos falar con el de
novo; como isto é un editorial e non unha información o que segue a continuación é subxectivo, a miña forma de ver as cousas.
Na entrevista o alcalde recoñece que a xustiza é demasiado lenta nos casos de corrupción e aínda que coincido con el nese
punto creo que non é unha escusa para non “facer algo”. En termos xerais a administración en xeral, e a local en particular, é
bastante oscurantista, buscar información sobre os procedementos seguidos para unha adxudicación é algo complicado e confuso,
ensinar toda a documentación sobre un asunto e non esperar a que se lle pida é unha das primeiras cousas que redundaría
en beneficio da honorabilidade dos políticos, pero hai máis. Cando nun concello máis da metade da corporación está imputada
en procesos de investigación, aínda respectando a presunción de inocencia, débense de pactar medidas coa oposición; non sei
si se teñen que convocar eleccións, se deben entrar os suplentes da lista ou declarar unha república independente pero o que teño
claro é que seguir como si tal cousa é normalizar a situación; creo que os veciños deberían protestar máis pero como o político,
en xeral, recorre sempre a que o seu traballo é de servizo público por esa mesma razón debe facer o correcto á marxe do que
fagan os veciños.
Se a estas alturas o lector empeza a pensar porque se dedican tantas liñas ao señor Currás cando non o fixen con ningún outro
alcalde direille que é porque a súa situación e a súa postura é oposta á de todos os que levo entrevistados, alcaldes de todos os
partidos dito sexa de paso; outro dos temas nos que non coincido e nos que a súa opinión é distinta ás dos outros rexedores ten
que ver coa nova lei de administración local e a situación na que quedarán os servizos sociais. Non podo compartir a idea de
que a axuda a domicilio ou a UMAD (unidade municipal de atención a drogodependentes) teña que depender doutras administracións;
ninguén mellor que o propio concello sabe como están as cousas, quen acode cada día e quen, no caso de drogadictos,
deixa de acudir e iso pode supor un problema; ten razón o alcalde de Santiago cando pide que se revise o financiamento dos
concellos pero iso hase de pedir coa vontade política de que o diñeiro se destine a ese tipo de cousas por diante doutras; se me
preguntan direilles que se non se pon luces de Nadal a min non me preocupa, se non hai un belén no Obradoiro ou se a programación
de actividades nestas datas redúcese dáme igual, pero non me parece de recibo que os albergues estean saturados, siga
habendo sen teito, e a cidade reúna antes aos concelleiros da comarca de turismo que aos de servizos sociais.
Creo, en definitiva, e isto é unha herdanza que o actual equipo de goberno mantivo activa, que a capital vive ás costas dos
veciños e da bisbarra; dos veciños porque só acórdase de Santa Bárbara cando trona, canto tempo levaban pedindo os veciños
de Angrois melloras para o seu barrio? e da bisbarra porque só recórrese a ela para aproveitar os seus recursos turísticos de cara
a que o visitante quede máis días en Santiago; poderíanse facer multitude de cousas entre todos pero para iso fai falta vontade e
nos últimos 20 anos non se tivo; as queixas do transporte metropolitano son dos alcaldes da comarca porque se ve que os veciños
de Compostela nin viaxan nin deben de viaxar á periferia, aínda que traballen na capital e vivan alí; e como mostra definitiva
de todo isto non hai máis que acudir á web de santiagoturismo.com e mirar as excursións ás que o turista se pode apuntar:
Costa da Morte ou Ribeira Sacra.
Neste número de Lindeiros fixemos un esforzo por descubrir aos nosos lectores algúns dos sitios da comarca compostelá que
merecen ser gozados; lugares aos que se pode ir nunha mañá ou unha tarde xa que están aquí cerquiña, pero recomendamos
que vaian todo o día e que antes de afastarse coñezan o que temos por aquí e que é moito máis do que adoitamos lembrar.
Manel Pardo

Decembro 2013 NOVAS DA BISBARRA Lindeiros 3
A licitación da xestión da auga en Ames queda deserta
Os grupos debátense entre un novo prego de condicións e a municipalización
O contrato máis importante
dos últimos anos en Ames quedou
deserto, ningunha empresa
presentouse á xestión do abastecemento
e saneamento da auga
no municipio o que deixa varias
portas abertas no futuro.
O contrato suporía un canon
para o concello de 4 millóns de
euros pero ese non parece ser
o principal problema, outras
condicións do contrato como a
xestión dos recibos de lixo ou
a obrigación de non incrementar
os ingresos aínda que asumise
novas instalacións poden
ter algo que ver. O concello recoñece
na súa propia web que
recibiu, por rexistro, distintas
preguntas das empresas que optaban
á concesión o que indica
que si había interesados no contrato
pero que as condicións non
acabaron por convencelos.
Ante esta situación o grupo
Ames Novo puxo encima da
mesa unha proposta de municipalización
do servizo que
obriga ao grupo de goberno e
ao resto de partidos a situarse;
As queixas sobre o transporte
metropolitano da área de Compostela
veñen desde que non
existía como tal; comunicarse
entre concellos ou coa capital é
un quebracabezas de horarios
que converte calquera xestión
nunha odisea e diso dan fe os
horarios que en este mesmo
Lindeiros pódense atopar. A
este panorama engádese agora
a decisión unilateral, recoñecida
como tal pola Xunta, de eliminar
12 novas liñas recollidas no
convenio subscrito en decembro
do 2010 pola Dirección Xeral de
Mobilidade cos municipios de
Ames Novo propón un prazo
de 3 meses para definir que se
quere facer xa que a prórroga do
actual contrato terminará en setembro
do 2014, o grupo explica
que asumir o servizo significaría
un aforro e que é unha medida
que están a tomar distintos
concellos que van desde pequenas
poboacións da área de Barcelona
até o propio París.
O Psoe non descarta a proposta
pero lembra que significaría
a contratación ou subrogación
de persoal e a compra de gran
cantidade de material polo que
hai que avaliar a súa viabilidade
antes de tomar unha decisión.
Pacto por Ames solicitou un
pleno extraordinario para tratar
o tema pero pide tamén a dimisión
da concelleira de medioambente
e a revogación das competencias
sobre estas cuestións
para que lle sexan dadas ao
pleno; culpan da situación non
só ao goberno municipal se non
aos outros grupos por aprobar o
prego de condicións e critican as
respostas dadas ás consultas das
A Xunta de Galicia elimina 12 novas liñas de transporte metropolitano
A medida supón retirar do orzamento deste ano e do que vén máis dun millón de euros
Santiago, Ames, Teo, Brión, O
Pino, Boqueixón, Val do Dubra,
Touro, Trazo, Oroso e Vedra.
Se a decisión é mala para os
usuarios non é mellor a forma
na que se deu a coñecer aos concellos
que se atoparon coa resolución,
sen previo aviso, na última
reunión até o punto de que
non se chegou a debater por esa
falta de coñecemento.
Entre os motivos adúcese o
habitual equilibrio orzamentario
e a falta de colaboración das
empresas, óbviase que as rutas
as marca a xunta e non os operadores.
empresas desde o concello.
O BNG tamén se mostrou
favorable á asunción da xestión
e explicaban en nota de prensa
que esta medida supón vantaxes
democráticas, económicas e de
xestión.
Para terminar o goberno municipal
non pecha ningunha
porta e a concelleira responsable
María Eugenia Martín indicou
que se están consultando
as circunstancias de concellos
Actual depuradora en Sisalde.
Foto: concello de Ames
galegos que optaron pola municipalización
do servizo para
poder valorar esa opción.
En definitiva todas as portas
están abertas pero polo momento,
até setembro do 2014, nada
cambiará na xestión da auga en
Ames.
Fontes: Partidos políticos de
Ames, Lindeiros
Sogama apraza a
subida do canon
até o mes de xullo
Pretendía incrementar
os recibos nun 33%
desde xaneiro
Nunha reunión o Conselleiro
Agustin Hernandez e o presidente
da FEGAMP, José Manuel Rei
Varela, acordaron aprazar a subida
do Canon de Sogama até o 1
de xullo do 2014. A medida fora
incluída nos orzamentos da Xunta
para o 2014 provocando que
máis de 80 alcaldes ameazasen
con declararse insumisos e non
pagalo. A subida do prezo por tonelada
ven dada pola diminución
das axudas á enerxía por parte
do goberno central o que obriga
a Sogama a financiarse en maior
medida co que cobra aos concellos,
dado que esa situación non se
prevé que cambie nos próximos
meses o atraso na subida deixa no
aire unha solución para o problema
a partir do mes de xullo.
Fontes: Xunta, Fegamp,
Lindeiros.
As queixas non se fixeron esperar
e os grupos socialistas de
Ordes, Oroso, Santiago, Ames
e Teo daban unha rolda de
prensa na que mostraban o seu
malestar e explicaban que con
medidas como esta o servizo
cae nunha grave inseguridade
xurídica; segundo dixeron, os
usuarios do transporte metropolitano
son maioritariamente
universitarios e persoas maiores
que coa redución de frecuencias
e horarios vense obrigados a
usar outros servizos máis caros
ou coches particulares; o alcalde
de Oroso Manuel Mirás cualificaba
a medida de moi inxusta e
dicía que se a Xunta puxese algo
de empeño o número de usuarios
podería duplicarse ademais
de lembrar que o cambio de goberno
supuxo a desaparición de
servizos como o Noitebus, cun
aumento da sinistralidade, ou o
065 de transporte adaptado.
O concello de Teo vai un paso
máis aló anunciando a presentación
dunha demanda ante o
tribunal superior de xustiza de
Galicia polo incumprimento
do convenio; o alcalde Martiño
Noriega, como xa declarou neste
xornal, opina que estes problemas
non se solucionarán ata
que o goberno autonómico non
antepoña os intereses dos cidadáns
aos empresariais; Martiño
Noriega cre ademais que a
dirección xeral de mobilidade
actúa de mala fe ao comunicar
decisións tan transcendentais
con meses de atraso.
Polo que se pode ver o transporte
metropolitano seguirá
sendo fonte de polémicas e, o
que é pior, de queixas de toda a
bisbarra compostelá.
Fontes: Partidos Políticos,
Xunta de Galicia, Lindeiros.

4 NOVAS DA BISBARRA
As obras do Espolón de Padrón
convertérono nunha lameira
Oposición e comerciantes reclamaron solucións
A remodelación do firme do
Espolón tivo un custo de 40.000
euros dos que 30.000 foron
achegados pola Consellería de
economía e industria; a intención
é igualar e mellorar a totalidade
do chan onde cada domingo
sitúase un dos mercadillos
máis grandes e máis antigos da
bisbarra compostelá. Os traballos
consisten na colocación dun
terrizo peonil de 10 centímetros
Vista do Espolón os días das choivas.
Foto Psoe Padrón
que consiga eliminar os charcos
e desigualdades que na actualidade
ten ese espazo.
As choivas caídas mentres
duraron os traballos foi o que
provocou que o paseo se convertese
nunha auténtica lameira
que levantou as queixas dos
partidos da oposición e dos
propios comerciantes. O grupo
Cipa decidiu presentar unha
denuncia ante a Dirección xeral
de Patrimonio para coñecer
se a obra contaba con todos
os permisos requiridos nunha
zona que foi declarada paisaxe
pintoresca en 1975 polo que
conta cunha protección especial;
a denuncia foi retirada
unha vez que se comprobou
a legalidade das óbras pero o
partido reclama que se devolva
o valor perimetral á estatua
de Rosalía, que se deixen os
bancos con posibilidade de ser
usados e que o firme quede en
perfectas condicións para que
non se repitan os feitos.
Tamén o PSdeG mostrou
as súas queixas tanto na súa
páxina de facebook como
na súa web ironizando coa
idea de que o concello estaba
a preparar unha carreira de
obstáculos e lembrando que
entre PP E Partido Galeguista
contan con 7 concelleiros que
non foron capaces de previr
o que podía suceder. O concello
pola súa banda achacou
os problemas a que a composición
usada no firme non fraguara.
A obra xa se terminou e
polo momento non deu máis
problemas aínda que haberá
que esperar a que volvan as
choivas para comprobar se os
traballos resultaron efectivos.
En todas as casas hai bombillas
de baixo consumo, no seu
momento regaláronse para incentivar
o seu uso e sen dúbida
supoñen un aforro na factura
eléctrica. Estas bombillas conteñen
mercurio que no caso de
que rompan contaminan todo o
que nese momento pode estar
en contacto con ela e mesmo
pode ser inhalado pola persoa
que a manipula. A compañeira
de Manuel Casal viuse nesa
situación, nese momento recolleron
todo o contaminado e
gardárono en varias bolsas de
plástico unhas dentro doutras
que é o que indica o protocolo
neste tipo de situacións; a continuación
dirixíronse ao punto
limpo onde se atoparon con que
o funcionario negouse a recoller
os residuos, como explica
o propio Manuel Casal no seu
blog (http://casdeiro.info/textos),
non ten sentido que se recollan
as bombillas e se rompe unha
non se recolla o contaminado
polo mercurio; por se isto fose
pouco a recomendación do em-
Lindeiros
Un veciño de Ames entrega,
no rexistro municipal,
residuos tóxicos
O punto limpo non se quixo facer cargo
deles
pregado do punto limpo foi que
o tirasen ao lixo. Do punto limpo
á policía local (vía telefónica),
da policía local á concellaría de
medioambente, xa ao día seguinte,
de alí a consultas en distintos
departamentos da Xunta e procura
de documentación sobre quen
tiña a obrigación de facerse cargo
dos devanditos residuos até chegar
á conclusión de que é o propio
concello o que ten a obrigación
de recoller os residuos perigosos
e preocuparse do seu tratamento.
Estes feitos foron os que levaron
o pasado día 8 a Manuel Casal a
acudir o concello e entregar os
residuos co apoio do grupo Ames
Novo; Manuel Casal declarou que
“Non hai dereito a que, aínda por
riba de que nos enganaron a todos
para metermos estas bombas de
veleno nas nosas casas, despois
nos fagan crer que non pasa nada
e nin se queiran facer cargo dous
residuos que produce unha retirada
segura dos seus restos”.
Fonte: Manuel Casal, Lindeiros
Fonte: Cipa, PSdeG,
Lindeiros

Decembro 2013 NOVAS DA BISBARRA Lindeiros 5
A mancomunidade de Ordes manterá o servizo de
atención temperá
Acordouse ademais solicitar distintas subvencións para servizos de atención social
O servizo de atención temperá
da mancomunidade de Ordes
ten na actualidade máis de 100
usuarios, trátase de nenos de até
6 anos con dificultades, transitorias
ou permanentes, no seu desenvolvemento.
Por medio deste
programa trátanse problemáticas
relativas ás áreas cognitivas,
afectivas ou de linguaxe entre
outras; as actividades son preparadas
e desenvoltas por unha traballadora
social, unha logopeda e
unha psicóloga.
A reunión da mancomunidade
deixa tamén a solicitude á Deputación
dunha subvención de
121.800 euros para o mantemento
dos servizos sociais comuni-
O secretario xeral Jesús Pedreira
indica que a nova lei substituirá
os xulgados de primeira
instancia e de instrución por un
tribunal de instancia con competencias
e sede provincial.
o concelleiro considera que
esta medida “é moi prexudicial
para Ordes e para os seus veciños,
tanto dende ou punto de
vista económico como xudicial”.
tarias básicos dos concellos de
Frades, Oroso e Ordes.
Outro dos acordos foi a realización
de actividades de promoción
da igualdade entre homes e mulleres
e a loita contra a violencia
de xénero; entre estas propostas
está unha declaración con motivo
do día internacional da loita contra
a violencia de xénero, que se
celebrou o pasado día 25, na que
se lembran as 696 mulleres asasinadas
na última década e das que
33 eran galegas.
Finalmente acordouse buscar
subvencións e acordos que permitan
a continuidade da gala do
deporte, que cada ano se celebra
nun concello, e do servizo de di-
Pedreira explica que “polos xulgados
de Ordes pasan cada día
unha media de 130 persoas e
celébranse 5 xuízos diarios. Se a
sé do xulgado se traslada a Santiago,
isto suporía importantes
molestias para os máis de 37.000
veciños da comarca, que terían
que desprazarse a máis de 30
quilómetros para facer calquera
trámite. Ademais, tamén suporía
namización da lingua galega que
se mantivo activo até o pasado
mes de outubro.
unha significativa merma para
a hostalería e para o comercio
ordense, pois moitas destas persoas
aproveitan que veñen facer
estas xestións para mercar ou
mesmo para xantar en Ordes”.
O partido xudicial de Ordes
está composto polos concellos
de Frades, Mesía, Ordes, Oroso,
Tordoia, Trazo e Val do Dubra,
ou que supón unha superficie de
Pleno da mancomunidade o pasado mes de noviembre.
Foto:concello de Ordes
Fonte: Mancomunidade de Ordes,
Lindeiros
A perda do Partido Xudicial en Ordes traería graves
prexuízos
Os socialistas advirten das consecuencias da lei que tramita o ministerio do interior
752,94 km2 e 37.604 habitantes.
O concello conta con dous
xulgados nunha sede xudicial
moderna que supuxo un importante
investimento por parte do
Concello de Ordes e a Xunta de
Galicia. Un xulgados que contan
con 20 traballadores e celebran
uns 1.160 xuízos ao ano
Fonte: Psoe Ordes, Lindeiros
Invístense
20.000 euros no
edificio da
antiga unitaria
de Oroso
Os veciños úsano
na actualidade
como local social
Oroso terminou a rehabilitación
da antiga escola unitaria
da parroquia que dá nome
ao concello; o investimento
de 20.000 euros permitiu a
reforma da segunda planta
que conta agora con novas xanelas,
novo chan, un espazo
máis amplo ao tirarse algúns
tabiques e unha estrutura reforzada.
A reforma do local
social únese á construción
do parque infantil realizada
o pasado verán e enmárcase
no plan de mellora de locais
sociais e culturais en todas as
parroquias do municipio.
O plan de rehabilitación e
mellora supuxo a apertura nos
últimos tempos do Centro cívico
de Pasarelos e os Centros
sociais e culturais de Cardama
e Trasmonte, e melloras no
de Deixebre e as unitarias de
Bran e Cachopal na parroquia
de Los Ángeles ou a reitoral
de Marzoa.
Fonte: concello de Oroso,
Lindeiros

6
Lindeiros
SOBREVIVINDO AO NADAL
Mónica Vázquez
Licenciada en Xornalismo
pola Universidade de
Santiago, a traxectoria
profecional de Mónica
Vázquez Fachini (Vigo,
1978) estivo ligado ao mundo
da prensa escrita nos últimos
12 anos, durante os que
tamén fixo colaboracións
puntuais en medios online e
escribiu contidos para páxinas
web.
Ao contrario do que opina
moita xente, o Nadal non é a
miña época favorita do ano.
Non sei exactamente o motivo
pero desde que era unha adolescente
a chegada destas datas
prodúceme unha mestura
de melancolía, tristura e estrés
que me invade semanas antes
da Noiteboa e non me abandona
ata despois de Reis. Será
a chegada do inverno, será o
consumismo desenfreado que
se apodera de todo o mundo,
serán as panxoliñas e as luces
coas que tes que lidar cada
que vez que pos un pé na rúa
ou será o subidón de azucre co
que acabamos todos despois
dun maratón de enchentas familiares
sen fin... Sexa o que
sexa, o Nadal non está feito
para min.
Dende hai uns anos, sen
embargo, tentei enfocar este
asunto desde unha nova perspectiva,
buscándolle algún
sentido práctico e fuxindo de
aquilo que contribúe a alterar
o meu estado de nervios cando
se aproximan estas datas.
O primeiro que pensei foi en
eliminar os regalos. Pero sexamos
serios: cando tes nenos
pequenos e obrigas familiares,
alguén debe asumir en cada
casa o papel de Papá Noel. Un
traballo tan desagradecido e
anónimo coma ineludible.
Descartada a primeira opción
e convencida de que as
compras de Nadal me acompañarán
toda a vida, decateime
de que, alomenos, podía
facer algúns cambios para que
todo fose menos angustioso.
O primeiro que decidín foi
evitar as grandes superficies
comerciais. Se hai algo que
me estresa máis que ir pola
rúa escoitando unha e outra
vez as mesmas panxoliñas, é
aturar o mesmo repertorio encerrada
entre catro paredes de
formigón, pasando unha calor
abafante e tropezando en cada
esquina cunha morea de xente
empeñada en ir xusto en dirección
contraria.
Unha vez eliminada da ecuación
a contaminación acústica,
non tardei en decatarme de que
outro dos principais motivos
do meu estrés navideño tamén
desaparecera. A miña fuxida
das grandes superficies axudoume
a redescubrir a maxia
do comercio local, a volver a
apreciar o bo trato e o contacto
directo co vendedor e a decatarme
de que, se lle compras
ao teu veciño, tamén axudas a
mellorar a calidade de vida do
teu barrio. E todo iso, ademais,
sen ter que coller o coche. Un
auténtico choio!
Así que, xa sabe, se vostede
é dos que ano tras ano se esforza
en sobrevivir ao Nadal,
aplíquese o conto. Merque só
o xusto e necesario, aposte
polo pequeno comercio e coma
unicamente aquilo que estea
seguro de que lle vai caber no
bandullo. Non lle garantizo
unhas felices festas, pero a súa
conciencia e a súa saúde agradeceranllo.

Decembro 2013 Lindeiros 7
Abre en Ames la primera
tienda dedicada en exclusiva
al pádel de Galicia
Asesoramiento profesional y palas de test
son algunas de sus innovaciones
El pádel se ha convertido en
los últimos años en el segundo
deporte de Galicia por fichas federadas
lo que da muestra de su
éxito, es de los pocos deportes
que ha crecido en plena crisis;
su nacimiento como deporte lo
data la wikipedia en el año 62
pero su popularización se ha
dado en la década de los 80 y
principalmente en la Costa del
Sol española; su nombre deriva
la palabra inglesa paddle, pala,
que fue adaptada al español
imponiéndose la forma pádel;
se juega en parejas y su versatilidad
permite que los jugadores
puedan competir aun siendo de
distintas categorías. En el 2012
nació el World Pádel Tour en
el que participan los mejores
jugadores del mundo; el circuito
se disputa en pistas de España y
Argentina.
Marcelo Fernández Martínez
lleva jugando desde 1992 y
la demanda de un servicio más
profesional y una oferta más
variada es lo que lo ha impulsado
a abrir Sport Pádel en el
Milladoiro. Situada al lado del
centro comercial Novo Milladoiro
Sport Pádel se dedicará
en exclusiva a este deporte tal
y como nos cuenta Marcelo
“pese a que cada vez hay más
afición y más federados faltaba
un lugar que ofreciera
un servicio más profesional;
el jugador pide hablar con alguien
que conozca el deporte
y que lo pueda asesorar pero
quiere también poder elegir
una gama más amplia de
productos o poder acceder a
los que usan los profesionales
del World Pádel Tour, de esas
demandas la decisión de abrir
una tienda dedicada en exclusiva
al Pádel», Marcelo es monitor de
iniciación y de Pádel adaptado
(pensado para personas con discapacidades
de todo tipo), avalado
por la Federación Española
de Pádel, lo que junto con su
faceta de jugador lo convierte en
la persona ideal con quien consultar
cualquier duda que surja .
Otra de las novedades que
aporta Sport Pádel es la posibilidad
de usar palas de test de
todas las marcas “el jugador
habitual quiere poder probar
la pala y saber si se siente cómodo
con ella, disponemos de
palas de test con las que el jugador
puede decidir, después
de jugar, si se queda con ese
modelo o busca otro más acorde
con su juego”. Sport Pádel
nace para cubrir una demanda
de productos muy específicos
que los aficionados del área metropolitana
de Santiago y Galicia
venían reclamando; frente a las
2 marcas que se encuentran en
la mayoría de tiendas aqui hay
más de 10 variedades de palas
para jugar, modelos específicos
para hombre y mujer, para niños
y mayores, o para iniciación o
profesional en donde los topes
de gama pueden pasar de los
400 euros; lo mismo sucede con
el calzado o la ropa en donde vemos
no solo una gran variedad
de modelos donde elegir, si no
que podemos acceder a las mismas
prendas que usan los profesionales
del World Tour.
En los próximos meses y solo
en el área de Compostela se abrirán
3 nuevos clubs de Pádel que
atenderán la constante demanda
de pistas y el aumento progresivo
de aficionados, Sport Pádel
viene a cubrir la parte de material
y asesoramiento específico
que esos aficionados necesitan.
La tienda está ubicada en la
rúa Palmeiras en Novo Milladoiro,
en un lateral del centro
comercial y su teléfono es el
881163534.

8 A CONVERSA
Lindeiros
Ángel Currás, alcalde de Santiago:
“Creo que o que necesitan os concellos é unha lei de financiamento local
clara, non podemos seguir dependendo do financiamento da
construción para a xestión dos servizos”
Lindeiros - Bos días, vostede
é doutor en bioloxía, catedrático
no Xelmirez non sei si se considera
máis director ou xefe de
estudos no concello?
Ángel Currás - Bos días, creo
que non é comparable pero que se
fai un pouco de todo, de director,
de xefe de estudos e mesmo de secretario
se me apuras.
L- Imposible non preguntar
pola situación que vive a corporación
en relación coas “visitas
aos xulgados” hai que recoñecer
que a situación non é normal
non?
A.C. - Non, eu díxeno máis
dunha vez, non é unha situación
normal e dificulta ás veces o ter a
serenidade suficiente como para
dedicarlle o tempo que esixe o
concello pero tamén debo dicir
que é unha situación que asumimos
con responsabilidade e que
asumimos, desde logo, non restándolle
nin un minuto de tempo
á xestión da cidade; evidentemente
levamos uns meses complexos,
levamos uns meses onde os
sobresaltos foron habituais pero
eu confío en que isto se resolva e
resólvase da mellor maneira para
todos.
L- A lentitude da xustiza
sempre é mala pero en casos
como este máis aínda
A.C. - Eu comprendo que hai
instrucións complexas, hai instrucións
longas e moitas veces a
xustiza non ten os medios que necesitaría
para axilizar máis unha
instrución; pero tamén é certo
que no campo político unha instrución
que se atrasa durante anos
pois fai dano, fai dano porque os
políticos estamos baixo sospeita e
eu comprendo que aínda que sexa
difícil os sumarios deben de axilizarse
e resolverse canto antes,
é certo que os tempos da xustiza
non son os tempos da xestión
pública iso temos que asumilo e
á vista das instrucións que se están
levando a cabo nos últimos
tempos no noso país, pero desde
logo eu sempre pedín celeridade
e sempre pedín axilidade porque
fan moito dano, fan moito dano e
sementa dúbidas sobre a honorabilidade
dos políticos, sobre a honestidade
dos políticos
L- Vostede foi o último en
incorporarse como alcalde á
mancomunidade, da que xa nos
dixeron máis alcaldes que hai
un acordo tácito para paralizala
por completo, como ve ese
órgano e que alternativas hai?
A.C. - Eu creo que a mancomunidade
podía prestar, unha
vez constituída, determinados
servizos á área metropolitana de
Santiago, é certo que non funcionou
nunca, é certo que se limitou
a ingresar as achegas dos
concellos durante bastantes anos,
a facer algunha viaxe, parece ser
que a Hispanoamérica, pero non
serviu para desenvolver ningunha
actuación en materia de infraestruturas,
en materia de servizos,
ningunha actuación en materia de
colaboración entre o sete concellos,
por tanto como ente non funcionou
nunca e posiblemente se
cadra non é a fórmula adecuada;
en calquera caso eu sempre pensei
que a mancomunidade podía
ter un papel importante por exemplo
no tema do transporte público,
por exemplo en tema de servizos
en asuntos como o dos bombeiros
pero nin este servizo que se ía a
facer mancomunado chegou a
funcionar e cando se estaba construíndo
o edificio paralizouse por
unha xestión que eu creo que non
foi a máis adecuada, pero tamén
considero que tería unha función
importante en materia de turismo,
como quizais logo veremos,
o curioso é que á área de Santiago
hai que darlle unha fórmula
xurídica cando practicamente tiñámola
coa mancomunidade de
sete concellos, e por suposto hai
outras actuacións que me parecen
importantes como pode ser
o subministración de auga e depuración
de augas residuais entre
concellos limítrofes, o certo é que
compartimos canles de ríos pero
en materia de depuración e de
subministración de augas practicamente
somos illas os diferentes
concellos, eu creo que aquí tamén
tería que funcionar; e dito isto
funcionou tamén unha xestión no
concello de Santiago, compartida
con outros concellos, como pode
ser o refuxio de animais e a custodia
de animais e que se podía integrar
perfectamente esta xestión
na mancomunidade; agora ben,
o certo é que o que compartimos
os sete alcaldes e que non funcionou,
que posiblemente habería
que buscar outra fórmula para esa
colaboración e que quizais o que
estamos agora desenvolvendo que
é a área de Santiago en materia
turística pode ser posiblemente
a primeira pedra doutro tipo de
institución, ou de ente, para xerar
sinerxías entre os diferentes concellos.
L- Reuníronse polo tema turístico;
na situación actual, é
evidente que o turismo é importante
pero non terían, se cadra,
que reunirse antes os concelleiros
de servizos sociais?
A.C. - É probable, é certo que
a problemática de servizos sociais,
de servizo a domicilio por
exemplo podería ser unha área
importante, pero tamén é certo
que neste momento a economía
de Santiago móvese especialmente
en dous ámbitos, que é
cidade de servizos e cidade meta
dun camiño destino cultural de
primeiro nivel, destino cultural
e turístico; nese sentido algo
que nunca se fixo foi solicitar a
colaboración dos concellos limítrofes
con varios obxectivos:
primeiro a promoción conxunta
da área, en segundo lugar facer
que o visitante de Santiago permaneza
máis noites, teña unha
maior permanencia en Santiago
e a comarca, isto nunca se fixo e
creo que é unha solución de futuro
interesante tendo en conta
que a rede de hoteis de Santiago
súmase á rede de casas rurais dos
concellos limítrofes; pero é que
digo máis, Santiago permaneceu
allea aos concellos limítrofes obviando
a súa historia, cando un
fala de Santiago hai que falar de
Padrón onde está O Pedrón, pero
é que en Boqueixón ou en Teo
fálase tamén da raíña Lupa, en
Lalín fálase do enfrontamento cos
arcebispos de Santiago, entón a
historia de Santiago é compartida
en Arzúa, é compartida en Melide,
é compartida noutros sitios
máis aló da demarcación provincial,
por iso non só están os concellos
da comarca de Santiago na

Decembro 2013 A CONVERSA Lindeiros 9
provincia da Coruña se non que
está Silleda, está A Estrada e está
Lalín; pero a min paréceme que a
iniciativa desde o punto de vista
turístico vai beneficiar, sen ningunha
dúbida, non só a Santiago
en primeiro lugar se non tamén
aos concellos limítrofes; hai un
patrimonio nos concellos dos que
estamos a falar, que son 19, que
sen dúbida merece ser promocionado,
merece ser coñecido, sen
obviar loxicamente que Santiago
é o núcleo máis importante.
L- Que valoración fai da lei
de administración local que
tantas queixas está levantado?
A.C. - Eu son crítico, espero
que no trámite de debate mellórese
esta lei; pero eu comprendo
que hai competencias nos concellos,
as chamadas competencias
impropias, que nós non podemos
asumir; poño un exemplo
en Santiago, estamos a asumir a
xestión de tres escolas municipais
infantís, que supoñen un custo ao
concello de Santiago de máis de
500.000 euros, estamos a asumir
a xestión en materia de servizos
sociais de competencias en materia
de drogadicción, en materia
de inmigración, en materia de
xente que está sen teito, e que son
competencias doutras administracións;
por tanto, nese sentido,
competencias impropias, eu creo
que é un acerto que sexan asumidas,
xestionadas, ou financiadas
por administracións que poden
ser a administración autonómica
ou a administración do estado. O
que creo que necesitan os concellos
é unha lei de financiamento
local clara, non podemos seguir
dependendo do financiamento da
construción para a xestión dos
servizos, eu creo que isto si que
demanda unha lei de financiamento
claro das administracións
locais; servizos impropios? por
suposto que si, non se si os teñen
que asumir as deputacións ou os
teñen que asumir outras administracións
públicas, desde logo as
deputacións poden ser interesantes
para os concellos pequenos e
nos concellos de máis entidade
como pode ser a cidade de Santiago
a administración autonómica
especialmente en servizos sociais
e en materia educativa; dito isto
creo que hai outros aspectos que
precisan dunha lei de financiamento
local que non a vexo clara,
que non está definida e desde logo
de mellorar o custo único que se
fala dos servizos para todos os
concellos de España porque cada
concello ten unhas características
e unha idiosincrasia diferente.
Unha instrución que
se atrasa durante anos
pois fai dano, fai dano
porque os políticos estamos
baixo sospeita
e eu comprendo que
aínda que sexa difícil
os sumarios deben de
axilizarse e resolverse
canto antes
L- Do que se queixan os concellos
máis pequenos é de que o
coñecemento que poida ter alguén
na Coruña en materia de
servizos sociais non é o mesmo
que se ten no concello
A.C. - Iso é certo pero tamén
hai servizos, estou a falar da
UMAD por exemplo (unidade
municipal de atención ao drogodependente)
que son servizos
propios doutras administracións
e mesmo se me apura do servizo
de axuda a domicilio; isto supón
ao concello de Santiago un custo
elevadísimo, ou mesmo as bonificacións
fiscais que estamos a asumir
cada día en maior número os
concellos e que van a xunta de goberno
todas as semanas para familias
sen recursos, facémolo con
moito gusto pero probablemente
aqui ten que haber paralelamente
un financiamento doutras administracións
que nos permitan a
nós ter unha dispoñibilidade que
non temos nestes momentos
L- Non queremos terminar
sen falar de cultura, que lle falta
a Cineuropa para ser unha
Seminci ou un festival de San
Sebastián?
Ac - Eu creo que neste momento
eu diría que despois dos festivais
de San Sebastián, Barcelona,
Sitges e Sevilla está Santiago,
diso non me cabe a menor dúbida;
temos o mellor recurso que
é o recurso humano que é José
Luís Losa, sen ningunha dúbida
é unha persoa que naceu con Cineuropa
e que ao longo destes 27
anos adquiriu unha experiencia e
é un gran experto e ademais eu
creo que Cineuropa vive grazas
a el dígoo sinceramente; eu creo
que Cineuropa necesita como
festival indubidablemente dispor
de máis recursos e necesita
se cadra, probablemente, unha
maior especialización como ocorre
noutros festivais deste país,
pero en calquera caso, dito isto,
eu teño que dicir que Cineuropa
é unha aposta, desde logo persoal
miña, pero desta cidade e que debemos
de potenciala e digo máis:
eu pedinlle a José Luís Losa que
expoña de cara ao futuro non só
Cineuropa, que vexamos a posibilidade
de que ante a perda de salas
comerciais de cinema en Santiago,
Cineuropa poida ter unha
prolongación ao longo do ano nas
instalacións, nos equipamentos
municipais, é dicir que podamos
ver cinema, cinema de calidade
non cinema comercial, no Teatro
principal ou no auditorio de Caixa
Galicia no Preguntoiro, imos ver
se temos capacidade para iso; necesitamos
máis recursos pero eu
estou convencido de que temos ao
mellor director de todos os festivais
de cinema deste país.
L- Unha pregunta que ten
que ver coa cultura e que nestes
momentos téñoa que facer, Chevere,
como grupo, vai estar 23
días en Madrid con Eurozone;
eu non se si nalgún momento o
concello de Santiago, non digo o
alcalde, pero o concello botará
de menos ou recoñecerá un erro
no peche da Nasa
A.C. - Pero é que o concello non
ten nada que ver no peche da Nasa
vólvoo a dicir; o peche da Nasa
foi por unha situación do grupo
Chévere co local que tiña alugado
en San Lourenzo, creo que é un
problema de falta de acordo ou de
aluguer ou do que fose pero non
desde logo por que o concello de
Santiago botáseos de aqui, esa é a
primeira reflexión e eu debo dicir
tamén por outra banda que o grupo
Chevere, que é o da sala Nasa,
tivo actuacións, posteriormente a
irse a Teo, en Santiago especialmente
nos festivais que facemos
no verán por tanto primeira consideración
é que o concello non
expulsou a Chevere de Santiago,
en segundo lugar Chevere seguiu
tendo presenza nesta cidade.
L- Para terminar, vostede
chegou á alcaldía de maneira
fortuíta, podemos dicir, conta
con seguir? ou non o pensou
aínda
A.C. - Non me preocupa o máis
mínimo, de feito nin pensei en seguir
nin é unha cousa que neste
momento inquiéteme; creo que
no momento que vive a sociedade
e non só en Santiago, en toda
España, o que busca precisamente
a cidadanía de Compostela é que
exista un goberno que solvente os
problemas da cidade e iso é o único
que me importa, é certo que eu
levo tamén a área cultural que me
importa moito, pero a miña ambición
é dedicarlle o maior tempo á
cidade o outro é secundario e por
outra banda tampouco depende
de min.
L- Moitas Grazas
Ac - A ti Manel
Fotos: Loli Fdez.
Feita o 5 de novembro, antes da nova
imputación, non foi posible falar por
cuestións de axenda.

10 NOVAS DA BISBARRA
Lindeiros
Día Internacional contra a violencia de xénero
Os concellos uníronse á conmemoración con distintas actividades
O pasado 25 de novembro
celebrouse o Día internacional
pola eliminación da violencia
de xénero, os concellos e colectivos
da bisbarra realizaron para
conmemoralo actos de todo tipo
que foron desde exposicións de
fotografía até declaracións institucionais
ou mesas redondas.
En Ames organizouse un concurso
de tweets e fotos dirixido
á poboación máis nova, o núcleo
da campaña e do concurso
foi unha chistera de cor morada
e a lema “Coa miña chistera
fago desaparecer a violencia”;
pola sua banda o grupo Ames
Novo repartiu carteles con lema
“AMES di NON a violencia contra
as mulleres, que dis ti?
Os teus xestos mudan políticas”.
Teo emitiu unha declaración
institucional que foi presentada
nun acto no que alumnos do
IES de Cacheiras que realizaron
unha performance e proxectaron
dous vídeos ao redor desta lacra;
a declaración incide na problemática
das novas tecnoloxías “As
novas formas de violencia veñen
adaptadas ás formas de relacións
sociais que posibilitan as tecnoloxías
dá comunicación. Temos
que evolucionar para facer posible
a prevención dá violencia
e a seguridade, sen menoscabar
a liberdade dás persoas”. Aqui
tamén o colectivo Teenses pola
igualdade organizou unha charla
con lema “Homes contra a violencia
de xénero”.
Oroso decidiu pola súa banda
aproveitar as boas relacións que
mantén con distintos lugares de
Portugal e internacionalizar a
campaña; xunto cos concellos de
Arganil, Góis, Oliveira do Hospital
e Tábua e coa colaboración
de distintos clubs deportivos levaron
a cabo actividades nas que
un lazo morado e branco, cores
usadas nestas campañas en España
e Portugal respectivamente,
representaba a loita contra
este problema social; destacábase
ademais a necesidade de
traballar cos máis mozos nestes
temas e de aí a participación de
deportistas de todas as idades.
Brión, entre outras actividades,
optou por unha exposición
de fotografía titulada “ De berros
e olladas” con traballos de Mar-
Cartel conmemorativo do concello.
Foto: concello de Teo
Mostra de berros e olladas en Brión.
Foto: concello de Brión
ga Piñeiro, Enrique González
e Isidro Cea; a exposición nace
dunha proposta máis ampla que
co lema “Non te agaches ante a
violencia de xénero” reune traballos
de fotógrafos galegos, no
caso da mostra de Brión incluíronse
as series “Tratareite coma
unha rosa” (Isidro Cea), “Bágoas
de metal” (Enrique M. González
Pérez) e “Mullerémonos” (Marga
Piñeiro Díaz).
Entre os actos desenvolvidos
en Vedra hai que destacar os
realizados pola Asociación Berenguela
pola Igualdade; este
colectivo repartiu máis de 400
lazos violetas entre as persoas
asistentes s Feira dá Ciencia celebrada
no concello e construiron
un mural con mensaxes espontáneos
e outro no que con petalos
de flores berraron BASTA XA!.
En Silleda ou Centro de información
a muller organizou unha
concentración na que o alcalde
leu un comunicado, se gardou un
minuto de silencio polas vítimas
e se repartiron lazos violetas e
sementes desta flor.
A Mancomunidade de Ordes sumouse á loita.
Foto: Mancomunidade de Ordes
Non son todos xa que en todos
os concellos, todos os partidos
políticos e asociacións dunha
maneira ou outra expresaron o
seu rexeitamento a esta secuela
da sociedade; queda moito por
facer e esta conmemoración
anual debe de servir para concienciar
á sociedade de seguir
loitando para eliminar calquera
violencia en xeral e esta en particular.
Un comercio pon un cartel de Ames
Novo.
Foto: Ames Novo
Os rapaces de Frades tamén están contra a violencia de xénero.
Foto: concello de Frades
Os deportistas de Oroso contra a violencia de xénero.
Foto: concello de Oroso
Stand da Asociación Berenguela de Vedra.
Foto: concello de Vedra
Acto celebrado en Silleda.
Foto : concello de Silleda

Decembro 2013 Lindeiros 11

12
Lindeiros
Bajo la funda invisible
Andrés Gómez Tato
Doctor en Ciencias Físicas
por la USC y responsable
del Departamento de
Aplicaciones y Proyectos del
Centro de Supercomputación
de Galicia (CESGA). Trabajó
para diversas empresas del
sector de las Tecnologías
de la Información y las
Comunicaciones como
SERMATICA, CESATEL o
Unisys España. Actualmente
participa desde el CESGA en
proyectos de investigación
y desarrollo tecnológico,
tanto europeos como
nacionales, en donde colabora
habitualmente en la difusión
de sus resultados.
Galicia está… ¡en el espacio!.
La Universidad de Vigo ha lanzado
un segundo satélite que estará
dando vueltas alrededor de la Tierra
durante dos años, sobre nuestras
cabezas, ayudando a formar a
nuevos técnicos e investigadores
en las tecnologías espaciales y sus
aplicaciones. Pero también desde
el suelo Galicia contribuye modestamente
al avance de la ciencia.
Un gallego, el físico vigués
Juan Piñeiro, es el responsable de
operaciones de un trio de satélites
que ha lanzado la Agencia Espacial
Europea (ESA) para medir
el campo magnético terrestre. La
misión europea SWARM permitirá
conocerlo en detalle. Esto es
importante para todos nosotros.
Nos protege de la radiación proveniente
del espacio, que seguramente
nos mataría, desviándola
hacia los polos terrestres. Tam-
bién nos permite orientarnos con
una brújula. Además de muchas
aplicaciones tecnológicas.
¿Qué es un campo magnético?
Probablemente todos hemos tenido
un imán en las manos. Sabemos
por experiencia que al acercar
dos imanes, en algunos casos
nos cuesta acercarlos y tenemos
que hacer fuerza para juntarlos,
cada vez mayor según están más
cerca. Si le damos la vuela a uno
de ellos, ocurre todo lo contrario,
se atraen entre ellos y nos cuesta
mantenerlos separados. El campo
magnético es la medida de esa
fuerza. Nos da información acerca
de la cantidad como del sentido
en que tenemos que ejercerla.
Pero no solo los imanes tienen
un campo magnético alrededor.
También las corrientes eléctricas
lo producen. Por ejemplo, la corriente
que circula por un cable
Satélites de Swarm
Foto: ESA
genera un campo magnético alrededor
de este. Una carga eléctrica,
como un electrón o un protón,
que pasase cerca del cable notaría
una fuerza que le haría cambiar
de dirección. Esto es lo que hace
el campo magnético terrestre,
desviando las partículas cargadas
eléctricamente que se acercan a la
Tierra desde el espacio exterior,
fundamentalmente las que componen
el viento solar provenientes
de nuestro astro rey.
La Tierra es, por tanto, como
un enorme imán, aunque el campo
magnético no es muy intenso.
A nivel del suelo, varía entre
0.000025 y 0.000065 Teslas (unidad
en la que se mide su intensidad
en honor al gran inventor
Nikola Tesla). En mi casa está
alrededor de 0.000057 Teslas.
Campo magnético terrestre.
Foto: ESA
Podemos compararlo con el generado
por el pequeño imán que
tengo pegado en la nevera: a unos
pocos milímetros de distancia ya
es 200 veces más intenso que el
terráqueo. Así pues, aunque débil,
el campo magnético terrestre
forma una funda invisible que nos
protege y nos ayuda.
Puedes seguir a Andrés en
http://conlavozdeoccam.
blogspot.com.es/

Decembro 2013 EMPRESA Lindeiros 13
I+cursos: un lugar para compartir tu creatividad
Alquilará espacios por horas para poder impartir cursos
Isabel dos Santos abrió su local
en el centro comercial Monte
Balado para poder mostrar toda
su creatividad como pintora y
experta en manualidades pero
descubrió que podría sacar mucho
más partido a su espacio si
lo compartía. Con I+cursos Isabel
alquila un espacio completamente
acondicionado para que
quien tenga algo que enseñar lo
pueda hacer con todas las comodidades;
el precio de 10 euros
por hora permite acceder a unas
instalaciones adecuadas a cualquier
particular que quiera compartir
sus conocimientos.
Isabel ha preparado un espacio
que cuenta con la ventaja de
tener parking cubierto gratuito
y cafeterías y al que ha dotado
además con todo lo necesario;
pizarra, proyector, wi-fi o piano
y caballetes permiten que, quien
lo desee, pueda dar clases de
pintura o música, informática o
redes sociales, o simplemente organizar
charlas y reuniones con
los miembros de su club o asociación.
En un momento como el actual
el alquiler de un local a tiempo
completo es algo que muchos
colectivos no se pueden permitir,
si le añadimos la necesidad de
tener un lugar de aparcamiento,
servicios cerca y un precio adecuado
la tarea de organizar una
reunión o pretender dar un curso
se convierte en una quimera;
i+cursos nace para cubrir ese
vacío de instalaciones al combinar
todo lo necesario con la posibilidad
de alquilar el espacio
por horas desde 10 euros. La propietaria
Isabel dos Santos no se
queda en eso ya que el siguiente
paso será, una vez cubierta
la agenda de cursos que se impartirán,
publicitarlos de forma
conjunta con lo que sus clientes
verán además reforzado el valor
del espacio que han contratado;
además de alquilarles el espacio
i+cursos, al publicitar lo que se
imparte, ayudará a sus clientes a
conseguir más alumnos.
Una apuesta innovadora situada
en el centro comercial Monte
Balado en Brión.
Las consultas se pueden dirigir
a:
casadelos5@hotmail.com

14
Lindeiros
Xoguetes educativos e outras redundancias
Fátima García Doval
Maestra de inglés, pedagogía
terapéutica y audición y
lenguaje; licenciada en
filosofía y letras con la
especialidad de pedagogía e
investigadora en tecnologías
y accesibilidad. Trabaja
en un centro de educación
especial en Santiago de
Compostela. En la actualidad
ultimo mi tesis en sistemas
alternativos y alternativos de
de comunicación bajos en
dispositivos móviles.
Coa chegada de “estas datas
tan sinaladas” nas que o frío e
un clima fundamentalmente
noxento, obríganos á paz, o
amor e a concordia, a tradición
manda que os pequechos do
fogar sexan obsequiados con
xoguetes suficientes para sepultalos
até a chegada do bo tempo.
As tradicións, perfeccionadas
co paso de decenas ou mesmo
centos de anos, non podían ir
mellor encamiñadas.
Di unha compañeira de traballo
que “investir nun neno ocupado
é investir en saúde e aforrar
problemas”. Máis razón que
unha santa.
Como neste país somos de enchenta,
en Nadal toca sobredose
de xoguetes, ben sexa da man
do barbudo de vermello ou dos
tres fulanos a camelo, ben por
partida dobre, para deixar aos
cativos servidos durante os 365
días restantes; salvando, talvez,
algún detalle nos aniversarios
que acompañe a ración obrigada
de calzóns e mochilas escolares.
Nada que obxectar. Eu son
máis de repartir. De ir deixando
dispoñible e a man, para
que vaian elixindo segundo lles
apeteza. Gústanme a novidade
e a sorpresa. Pero comprendo
o modelo bulímico, tan da
nosa sociedade moderna. Até o
momento, que eu saiba, ningún
neno morreu por sobredose de
xoguetes. Non hai problema.
O que xa me amola un pouco
é a teima, cada vez máis estendida,
de regalar “xoguetes educativos”.
A mera denominación
prodúceme comechón. Por pura
lóxica, se aceptamos que hai
unha serie de “xoguetes educativos”,
estamos a admitir que
unha gran parte (todos os demais)
non o son.
E isto, ademais de falso, é perigoso.
É falso porque xogando sempre
aprendemos algo. Xogar é
un modo de probar simbólicamente
situacións da vida real, é
un recurso para explorar os nosos
límites e rompelos, é unha
maneira de adestrar habilidades
e melloralas. Xogar é un achegamento
desenfadado á competición,
o desafío e a loita. Xogan
os nenos e xogamos os adultos.
Ou deberiamos. Para ser máis
sans e equilibrados. Para seguir
aprendendo.
E admitir que hai xogos educativos
e xogos que non o son é
perigoso porque leva a pensar
que o xogo non é máis que un
pasatempo, un vicio, unha distracción...
Opón o traballo serio,
“educativo”, coa mera perda
de tempo. Así sacrificamos as
horas de xogo vespertinas por
horas de actividades lúdicoeducativas,
co convencemento
pleno de estar a servir a un fin
superior.
Os “xoguetes educativos” que
atopamos habitualmente nos
andeis de tendas e centros comerciais,
de cando en cando son
educativos pero, desde logo, non
son xoguetes.
Non enganen vostedes aos
seus fillos nin se enganen a si
mesmos.
Os xoguetes han de ser xoguetes.
Calquera cousa que
permita voar a creatividade e a
autonomía é un xoguete. Mesmo
unha caixa baleira. E todos
os xoguetes son potencialmente
educativos.
Porque o importante non é o
xoguete, o importante é o que
facemos con el

Decembro 2013 NOVAS DA BISBARRA Lindeiros 15
Os grupos socialistas de Santiago, Oroso e
Ordes piden unha Senda Verde
A vía en desuso ten máis de 26 quilómetros e une as 3 poboacións
O percorrido sería o primeiro
destas características de Galicia
que non conta con ningunha vía
verde. María Bugallo, concelleira
en Santiago, indicou que se
trata dunha gran oportunidade
de potenciar o este tipo de turismo
e pediu que se realizase un
estudo do seu estado actual xa
que se tería que estar a facer un
mantemento para que non empeorase;
o portavoz socialista de
Ordes, Xesús Pedreira, explicou
que no seu municipio a vía úsase
como vertedoiro incontrolado e
pediu a desafección da estación
de Pontraga pola que se pagan
900 euros de aluguer; o deputado
provincial e primeiro tenente
de alcalde de Oroso, Antonio
Leira, explicou que coñecen re-
O grupo nacionalista asegura
que a Xunta leva anos incumprindo
acordos co Consorcio da
cidade e co Estatuto de Capitali-
Antiga liña de ferrocarril pola que pasaría a nova senda verde.
Foto: Nós Comunicación
O BNG reclama 13 millóns máis de
inversión en Santiago
Presenta 11 enmendas aos orzamentos autonómicos
Interior da nova terminal de Labacolla.
Foto: AENA
dade e cren que estes orzamentos
seguen ese mesmo camiño.
O BNG reclama medio millón
de euros para o centro de saúde
cursos deste tipo en Asturias e
Aragón que demostran que se
ten nesta vía un recurso paisaxístico
enorme cun potencial aínda
por descubrir.
Os concelleiros socialistas urxen
a que se tomen medidas e
póñase en valor a vía, nestes momentos
ten aínda o firme recuperable
pero se se atrasa moito o
proxecto a maleza cubrirao todo.
Fontes: Psoe, Lindeiros
de Conxo, medio millón para
a escola de idiomas, un millón
para a ampliación e supresión
de barreiras arquitectónicas nos
CEIP de Roxos e Monte dos
Postes ou un millón e medio
para obras básicas de saneamento;
ademais destas partidas
nas emendas inclúense outras
destinadas ao Estatuto de Capitalidade,
vivenda pública e aeroportos.
Rubén Cela destaca que son
unhas emendas realistas, que se
podería pedir cantidades maiores
pero optouse por algo que,
con vontade política, poida conseguirse.
Fontes: BNG Santiago,
Lindeiros.
O concello de Santiago fará
melloras no estadio de
San Lázaro
Os traballos nos cadros eléctricos
permitirán aforrar custos nas facturas
Trátase, segundo o concello,
de conseguir unha instalación
eficiente enerxéticamente; as
novas facturas con recarga por
consumo de enerxía reactiva
supuxeron un aumento do recibo
de máis de 300 euros ao
mes polo que as medidas que
se tomarán suporán un significativo
aforro.
Os traballos centraranse nos
transformadores, maquinas,
equipos de aceso de lámpadas
e calquera tipo de instalación
que dispoña de receptores que
inclúan algún tipo de motor,
este tipo de aparellos son os
que coa reforma pasaron a in-
crementar o recibo. Instalaranse
condensadores e baterías fixas
como compensación ao exceso
de enerxía reactiva que agora
se produce e para iso adxudicaroonse
os traballos á empresa
Malga S.L. e o prazo terá que ser
inferior a seis meses.
Fontes: Concello de Santiago,
Lindeiros.

16 ANTONTE
Lindeiros
A parroquia de Ulla en Vedra conserva o último muíño
de xofre da bisbarra
A historia do muíño pérdese
na noite dos tempos; o actual
dono, Adolfo Peiteado, lembra
que pertenceu a un cura de Arnois
que levaba ademais a parroquia
do Ulla e do que conta
a lenda que morreu afogado, o
párroco llo deixou en herdanza
ao seu avó do que era familiar.
Adolfo, aínda que non conserva
ningún, lembra ter nas súas
mans recibos de arrendamento,
chamados matrículas, dos primeiros
anos do 1800 o que nos
dá unha idea da historia que
se encerra na ribeira do Ulla.
Os muíños de auga como o de
Vedra xestionábanse de dúas
formas distintas; nos chamados
maquieiros o usuario daba ao
muiñeiro unha parte do moído
chamada maquía e regulada
polo concello; o que nos ocupa
era do tipo herdeiros ou aparceiros,
nos que o uso do muíño se
alugaba por un tempo determinado;
as crecidas podían ter o
muíño parado durante meses
polo que o arrendador pagaba
todo o ano xa que nada podía
garantir o tempo de uso, Adolfo
lembra unha crecida nos primeiros
anos da guerra que excedeu
a altura do muíño levándolle o
teito e deixándoo na leira lindeira
varado nunhas Canas, as
súas madeiras serviron para a
reconstrución. O arrendador
págaba por tres das catro pedras
xa que cada dous días unha tiña
que picarse polo que en realidade
só moían tres; o muíño tiña
ademais unha pesqueira que se
pagaba a parte e da que se sacaban
sen moito esforzo cestas de
escalos, troitas e anguías.
Moíase trigo, millo, centeo e
xofre; o xofre chegaba en canutillos
en forma de grans que tiñan
que ser moídos para usarse
despois na confección de pólvora
e sulfatos para as viñas,
tíñase que traballar con moito
coidado xa que as faíscas que
a propia pedra provocaba prendían
lume en moitas ocasións no
xofre moído, foi por isto que se
deixou de lado quedando o muíño
para a elaboración de fariña.
Na actualidade consérvanse
catro pedras, a calidade delas
determinaba o seu uso; Adolfo
lembra dous das pedras desde
que ten uso de razón, as que se
usaban para o millo e o centeo;
outra das pedras usábase para o
trigo e foi realizada en Santiago,
na zona de Vidán, desde onde
se trasladou ao Ulla; a última é
unha pedra moi especial que se
usaba para a elaboración dunha
fariña de trigo moito máis
fina, era a única da comarca e
tróuxose desde Francia, Adolfo
lembra o día que chegou nun
carromato, como di el, dos que
tiñan catro rodas.
A actividade do muíño foi
diminuíndo e a finais do sesenta
xa era só usado esporadicamente
pola nai de Adolfo e a
construción do encoro de Portodemouros
supuxo o fin definitivo;
o muíño contaba cunha
pequena zona acondicionada
coas follas das espigas de millo
onde descansar mentres a pedra
facía o seu traballo, un bo día a
señora quedouse durmida e can-
do espertou atopouse coa auga o
seu redor porque a apertura das
comportas do encoro provocara
unha crecida, desde ese día o
muíño non volveu traballar xa
que os fillos prohibíronlle a nai
ir soa por alí.
Na actualidade o muíño está
restaurado na súa parte exterior
e búscanse fondos para
poder pór en marcha algunha
das pedras; forma parte dunha
das rutas de sendeirismo máis
fermosas da comarca e que comeza
aos pés da antiga ponte
do ferrocarril, onde, aínda que
non queden restos, situábase
un cenobio que estivo habitado
por ermitáns de San Agustín;
a primavera é tal vez una das
mellores épocas para gozar da
Muiño de xofre de Reboredo, Vedra.
Fotos: Loli Fdez.
ruta e contemplar a viña, baixo
a que se accede ao muíño, en
todo o seu esplendor; o concello
de Vedra realiza habitualmente
rutas guiadas coas que coñecer
esta parte da nosa historia máis
próxima.
Aquí
podría
estar
tu
publicidad
publicidad@lindeiros.com

LINDEIROSNadal
BO NADAL
Por un 2014
cheo de Boas Novas
na bisbarra
Decembro 2013
especial n 1

II
Lindeiros
E van 8
Con este número son 8 Lindeiros publicados e este, como se editou un número 0, é o número 7 así que esperamos que nos de
boa sorte.
Antes de chegar aquí houbo moitas horas de traballo, moitas ideas probadas e descartadas, moitas discusións, enfados, risas,
bromas e moita, moita ilusión; ningún dos que facemos Lindeiros acabámonos de crer que levemos os números que levamos,
supoño que será porque aínda non ben enviamos un a impresión e xa estamos a falar do seguinte.
Somos conscientes dos nosos erros e que a L de prácticas aínda a levamos no cristal, a pesar de todo xa sabemos conducir,
aparcar e estamos a facer cada vez viaxes máis longas; este número é unha proba diso xa que son 16 páxinas máis.
Temos que agradecer a moita xente chegar aqui; para empezar aos anunciantes que están connosco en cada número e aos que
estiveron, sen eles isto non se sostén así que se isto segue e se este proxecto crece é grazas a eles en primeiro lugar; moitos
deles ademáis reparten o xornal nas súas tendas o que significa un compromiso, non só con Lindeiros, senon coa información
de proximidade e cos novos proxectos; a eles agradecémoslles ademáis as críticas e os eloxios que nos serven para tentar
mellorar cada día.
Nesta aventura participou e participa moita xente e aínda que algunha xa non está´, lembrámola porque no seu momento
implicouse; Alex, que pasou noites en vela para maquetar os primeiros números, Carlos que nos segue asesorando sempre que
se lle pide, Markus que ademáis de deixarnos un pouquiño da súa dilatada experiencia en todo tipo de edicións demostrounos
unha confianza enorme no xornal e na empresa que o sostén; Lucía que coas súas críticas e consellos deunos outra visión do
que isto ten que ser; Victor, Nico, Javier ou Carla que se patearon moitos quilómetros repartindo o xornal onde se lles pediu;
Ángeles que nos permite ter o Lindeiros en pleno Preguntoiro xusto á beira doutro xornal con máis de 100 anos de
antigüidade, o que asusta un pouco, a verdade; e por suposto aos nosos colaboradores que cada mes fan un esforzo e
déixannos moito da súa sabedoría: Andrés que nos mostra que a ciencia pode ser divertida e que, aínda que non queiramos,
forma parte de cada cousa que facemos; Mónica que despois de moitos anos de xornalismo de trincheira dános agora a visión
máis próxima do que pasa o seu redor con esa tenrura que só ela sabe pór nos seus escritos; e Fátima, implicada na educación
e na loita contra a discapacidade até cando dorme e que deixa en cada artigo a evidencia do moito que queda a esta sociedade
por facer neses temas; á xente da imprenta, capaces de esperar o que faga falta e pórse sempre ao teléfono; aos alcaldes que
fan un oco na súa axenda para que lle preguntemos o que queiramos, case ningún puxo pegas; e ás nosas familias que nos
aguantan o mal humor ou o entusiasmo, segundo o día.
Enrique, Loli e eu mesmo cremos que hai un oco para unha publicación deste tipo; cremos que a área metropolitana de Santiago
está chea de vida que hai que contar e que a xente quere que lla conten; e cremos que o papel ten unha longa vida e que á
xente gústalle tocalo e usalo, gústanos cando despois de ler Lindeiros envolven o bocadillo.
Damos as grazas a todos e non nos leamos máis porque o número de Xaneiro xa nos reclama... por certo, se queren algo,
contacto@lindeiros.com para o que gusten mandar.
Lindeiros

Especial Nadal 2013
Lindeiros
III

IV
Actividades na bisbarra
Lindeiros
Ames, algo máis do que gozar
Participar nas actividades de
Nadal ou realizar as compras
nos dous principais núcleos do
concello, Milladoiro e Bertamiráns,
pódese combinar cunha
visita ao patrimonio deste municipio
para gozar sen saír da
bisbarra.
A primeira proposta pasa
pola ruta de sendeirismo dos
Muiños de Riamonte; trátase
dunha ruta circular de 7 kilómetros
que nace no muíño
restaurado de Vilar, na parroquia
do mesmo nome, e vai
dende os 20 metros de altitude
até os 343 do miradoiro do
monte San Marcos para volver
baixar suavemente até o inicio;
en total son 10 muíños en
500 metros que se usaban no
verán coa auga estancada nun
pozo, cada veciño tiña un labor
e por exemplo o propietario do
muíño vello era o encargado de
abrir o devandito pozo, tamén
había un encargado de picar as
pedras e outros se encargaban
do mantemento e reparación
das edificacións; a ruta ten
unha duración aproximada de
2 horas e media e un desnivel
máximo de 260 metros.
A nosa segunda proposta
pasa polo Milladoiro onde está
situada a capela da Madalena
dos séculos XII ou XIII; a ermida
forma parte do camiño portugués
e o lugar no que está situada
ten unha historia de máis
de 675 anos xa que hai documentos
nos que se menciona a
peregrinación en 1325 da raíña
Isabel de Portugal e como desde
ese punto decidiu continuar
a pé até Compostela ; xunto á
capela podemos observar dúas
columnas de pedra que marcaban
o portádego do Milladoiro
e as marcas que nelas deixaron
as cadeas, o portádego era un
imposto que había que pagar
por pasar por determinado lugar,
en España existiron até finais
do século XIX e un deles
estaba situado no Milladoiro.
A capela da Madalena é tamén
a sede da confraría do mesmo
nome e que cumpriu o pasado
mes de xullo os 150 anos.
A última proposta lévanos
a Bertamiráns para coñecer o
pazo da Peregrina; a súa orixe
sitúase entre os séculos XVII
e XVIII e a súa historia está
aínda por descubrir; algunhas
fontes pono ao amparo da casa
de Altamira mentres que outras
rexeitan esta posibilidade
xa que as terras onde se sitúa
dependían do arcebispado de
Compostela que tivo bastantes
enfrontamentos cos Altamira;
ocupa unha hectárea de terreo
cuns bonitos xardíns, dous edificios
e unha capela no seu interior.
No ano 1992 foi adquirido
polo concello e úsase para cursos,
exposicións ou as celebracións
de eventos sociais de todo
Ruta dos nuiños de Riamonte. Foto: Amaianos
tipo como vodas ou comuñóns,
a entrada é libre.
Como poden ver os lectores
Ames merécese máis dun
día así que se este Nadal teñen
algo de tempo non deixen de
achegarse.
Capela da Madalena en Milladoiro. Foto: Loli Fdez.
Pazo da Peregrina en Bertaniráns. Foto: Amaianos

Especial Nadal 2013
Actividades na bisbarra
Lindeiros
V

VI
Actividades na bisbarra
Lindeiros
A solidariedade instálase na bisbarra
Os concellos poñen en marcha campañas especiais en Nadal
Sempre hai quen está peor
e nestes tempos moito máis;
á marxe de tópicos do Nadal
a colaboración da sociedade,
os veciños, fai ao longo
de todo o ano que moitas
familias se vexan aliviadas
nos malos momentos que
pasan; nestas situacións o
Nadal convértese na escusa
perfecta para arrimar un
pouco máis o ombreiro así
que prestemos atención e
poñamos entre todos o noso
grao de area.
Aínda que non están todos
os que son sí son todos os
que están neste resumo solidario
e podemos comezar
por unha campaña de Ordes
que leva por nome “un nadal
para todos”, nela pódese
colaborar con alimentos envasados
non perecedoiros e
bebidas non alcohólicas, os
produtos pódense depositar
nos supermercados Gadis,
Coviran, Día e Eroski que
colaboran na iniciativa; hai
de tempo até o 13 de decembro
para poder repartir os
produtos antes da noiteboa.
O veciño concello de Oroso
decidiu pensar nos máis
pequenos e sentouse cos 85
empresarios do municipio
para preparar unha iniciativa
que consiga que ningún
neno quede sen xoguetes.
Nos establecementos repartíronse
huchas realizadas
polas librarías Aula 10 e
Refoxos, realizadas con material
reciclado e papel de
agasallo, nas que os clientes
poderán deixar os seus donativos
cos que o concello
comprará agasallos para as
familias máis desfavorecidas
do concello; o primeiro
tenente de alcalde Antonio
Leira destaca a participación
dos empresarios do concello
xa que non só sumáronse as
tendas e supermercados se
non que tamén outro tipo
de negocios como clínicas
e empresas de servizos. As
familias poderán recoller os
agasallos no departamento
de asuntos sociais da forma
máis discreta a principios de
xaneiro.
Outro concello que quere
nestas datas que ningún
neno quede sen xoguetes é o
de Silleda e faino coa campaña
“un neno / un xoguete”
que se inclúe nas campañas
anuais denominadas “Silleda
solidaria” e na que se
recollen alimentos en todo
momento; os xoguetes pódense
entregar no departamento
de servizos sociais
e hai de prazo até o día 27,
han de ser novos ou estar en
bo estado de conservación
e o propio departamento
encargarase do se reparto;
e dentro de esta mesma
iniciativa,o vindeiro domingo
día 15, celebrarase no
establecemento rural Casa
Grande de Fuentemayor, na
parroquia silledense de Cortegada,
a terceira edición da
Comida e Poxa Benéfica a
favor dos nenos e nenas de
Silleda, baixo o lema “A ilusión
dun xoguete novo”; esta
iniciativa foi impulsada con
éxito por tres veciñas de Silleda:
Conchi Cochón, Isabel
Ferreiro e Yolanda Villar,
coa colaboración de empresas,
comercios e do Concello
de Silleda. Conchi Cochón
lembrou que a dinámica é similar
a de outros anos, cunha
comida solidaria na que
os asistentes poderán poxar
por artigos doados por establecementos
de Silleda e da
Bandeira. “Esta iniciativa
solidaria naceu coa idea de
mercar aos nenos e nenas
xoguetes novos para o Nadal”,
sinalou.Para participar
as entradas custan 10 euros
para nenos (6 euros para a
comida e 4 de donativo); e 18
para adultos (10 euros para
a comida e 8 de donativo).
Estarán dispoñibles ata o día
12 de decembro no Concello
de Silleda, Casa da Xuventude,
Bar Bety e Herbario
Isca. Ademais tamén se poderá
colaborar con entradas
de fila cero. A iniciativa comezou
no ano 2011 e con ela
recádanse cada ano máis de
3.000 euros.
Brión e Teo optan tamén
pola recollida de alimentos
aínda que de forma distinta;
“Brión solidario” naceu no
2012 e axudou a 65 persoas
do municipio a pasar un Nadal
moito mellor; este ano
repítese a experiencia e os
veciños e veciñas que queiran
colaborar na campaña
poden entregar os alimentos
non perecedoiros e correctamente
empaquetados (pasta,
aceites, conservas, legumes,
cereais, leite, galletas...) en
calquera establecemento
municipal (casa do concello,
casa da cultura, biblioteca
municipal ou centro social
polivalente) e en calquera
dos centros educativos de
Brión (colexio, instituto, gardería
e escolas unitarias); a
segunda opción de colaboración
é facer un donativo
en metálico no supermercado
FROIZ de Monte Balado,
entidade que colabora
na campaña. Teo pola súa
banda pide aos asistentes
aos espectáculos gratuítos
do concello que acheguen
alimentos non perecedoiros
que se destinan ao longo
de todo o ano a este tipo de
campañas, é outra forma de
valorizar os espectáculos á
vez que se axuda aos máis
necesitados.
Seguro que en tódalas vilas
estanse a preparar campañas
como estas, si visitas
un destes municipios non
deixes de colaborar e se non
busca non teu que podes facer.
Lembra tamén que en
Santiago tes organizacións
coas que colaborar que son
usadas por persoas en situacións
moi complicadas,
sen teito, sen recursos, e que
necesitan do teu apoio; a cociña
económica, fundada en
1891, dá de comer a diario
a moitas persoas, algunha
que te sorprenderían, e podes
facerlles chegar produtos
non perecedoiros e especialmente
latas de conserva que
resolven a calquera hora un
bocadillo para os que chegan
tarde, a cociña económica
está na rúa Travesa nº 13 en
pleno casco vello de Compostela;
en maio do 2010
constituíase a acta fundacional
do banco de alimentos
Rías Altas ao que se pode
axudar de 3 formas distintas,
con alimentos, como voluntario
en distintas facetas que
van das relacións públicas á
de carretillero ou administrativo,
e de forma económica,
o BALRIAL fornece
de produtos a institucións de
todo o norte de Galicia e podes
conseguir toda a información
na súa páxina web
www.balrial.com.
Antonio Leira, concelleiro de Cultura de Oroso, facendo
entrega dunha hucha. Foto: concello de Oroso
Veciñas de Silleda na representación da puxa solidaria.
Foto: concello de Silleda

Especial Nadal 2013
Lindeiros
VII

VIII
Actividades na bisbarra
Lindeiros
Oroso, algo máis do que gozar
Castro Vilalbarro
Hórreo Gandamil
O Refuxio
Rodeado de ríos e en pleno
Camiño Inglés atópase Oroso,
se nos fiamos da datación do
xacemento arqueolóxico chamado
as Gándaras de Budiño
aquí había xente no 2.500 a.c.
así que algo de tratar ben aos
visitantes deben de saber; esa
antigüidade é o que fai que
teñamos tamén cousas interesantes
que visitar e que nos
levará desde a época do ferro
até a actualidade.
Por comezar polo máis
afastado hai que falar do que
supuxo a idade do ferro que
trouxo ao concello os primeiros
asentamentos estables: os
castros, situados en lugares
elevados, de estrutura circular
e defendidos por fosos.
En Oroso hai boa mostra de
como eran estes recintos,
aínda que desgraciadamente
a maioría deles están desfeitos
e só queda o topónimo.
Unha proba dá cerámica e dá
metalurxia que utilizaban os
poboadores dos castros, podémola
ver non interesante “Tesouro
de Recouso” (Marzoa),
unha serie de pezas de ouro
que podemos datar entre vos
séculos IV e I a.C.
Moito tempo despois, non
século XVIII, atopamos a seguinte
recomendación coa arquitectura
civil; destacamos o
Pazo de Meimixe; a Casa das
Somoza en Marzoa e a Casa
de Vilar de Abaixo, en Deixebre,
son dous exemplos de
arquitectura civil do século
XIX. Por outra banda ao longo
dos cinco ríos que regan
o concello (Tambre, Maruzo,
Samo, Lengüelle e Carboeiro)
aparecen numerosos muíños
que forman parte do proceso
de elaboración do pan. Algúns
hórreos resisten ao tem-
po e continúan en pé, como
símbolo dunha economía de
autosuficiencia que se resiste
a morrer. Dentro deste tipo de
construcións hai que destacar
os hórreos de Gadamil (Vilarromariz)
cunha tipoloxía propia
dá zona.
E para rematar nos nosos
días nada mellor que esquecerse
de pedras e construccions
e buscar un refuxio; se
en Sigüeiro collemos a estrada
que leva a Frades, a 1km
máis ou menos atoparemos
un desvío á dereita chamado
“Camiño do Refuxio”, percorremos
uns 200 metros e atopamos
unha paraxe natural de
gran beleza formado por unha
insua situada non medio do
río Tambre;
a súa superficie está cuberta
de carballos de gran tamaño
que ofrecen unha espesa
sombra non verán; a insua
está rodeada de amieiros e
salgueiros, vexetación característica
dás ribeiras dos ríos
que atravesan o concello; dúas
pasarelas de cemento, unha
por cada lado do río, dan o acceso
á insua. Para aproveitar
a riqueza troiteira do Tambre
nesta zona, creouse o Couto
de Pesca “Sigüeiro”, un dos
máis troiteiros e apreciados
polos pescadores de toda a
provincia.
Como vemos un pequeno
pobo como Oroso pode esconder
moitas opcións para
pasar un día distinto, xa sexa
un afeccionado a historia, a
arquitectura ou a natureza as
posibilidades son moitas así
que este Nadal non deixen de
achegarse por alí.

Especial Nadal 2013
Actividades na bisbarra
Lindeiros
IX

X
Actividades na bisbarra
Lindeiros

Especial Nadal 2013
Lindeiros
XI
A Ratiña Golosa
A Tempo Alfonso*
Adegal Asesores
Adria Floreria
Asfa 21
Bamboo
Calza Moda Romeu
Careva
Carmela Rendo
Casa de Xantar O Boteco
Centro de Estudios Lexis
Centro Deportivo*
Centro Mascota
Clínica do Pé Raul Bouzas
Clínica de Podología Onicopedis
Cousalinda
Destellos
El Arca
EME
Escaravello
Estética M.F.
Fiochetto
Floristería Aralia
Fogar do Seidón
Fotos Manolo
Gasóleo Xacobeo
Globus 3d
Grupo Imagen Peluquerías*
Ilumeta Galicia
Intersport Amancio
Jubell's Peluqueros
Julia G
Kukadas
La Casita de Sara
La Tienda de María
Lencería Elena
Maite Complementos
Manciñas
en nombre
de todos
te deseamos
felices fiestas
www.dentalmacia.com
Mar de Envero
Mastercrack
Meijome Seguros
Mercería Estrella
Mercería, Pepelería y Golosinas Ana
Millasat
Mis Dedales
MOOS Complementos
Morand Moda Hombre
Muebles Maroño
Naf´s kids
Natural Clean
No más vello
*Noa Hogar
O Bosque Animado
Obama
Optica Farmavisión Da Vinci
*Patagonia ART SC
Pousadas de Compostela
Puntadas de Marzo
Rastromiráns
Remanso de Arca
Restaurante Ponte Maceira
Restaurante Porta Faxeira
Restaurante Tivolino
Saúde e Beleza
Segundo Rey
Sistemas de Enseñanza
Snap School of English
Tango Zapatería
*Teu Lar
Tintorería Aqua
Tralará
Tris Tras
Veterinaria A Media Lúa
*Viajes Ecuador
Volvoretas
ZOE
Te ofrecemos
ventajas y descuentos
comerciales
sólo por utilizar
tu Tarjeta Dental Macía
nuevas
ventajas
múltiples
descuentos
Presenta tu
Tarjeta Dental Macía
en todos los
establecimientos
comerciales asociados
a nuestro plan
y empieza a disfrutar

XII
Actividades na bisbarra
Lindeiros
Teo, algo máis do que gozar
No límite con Santiago e
en dirección á Estrada cruzamos
o concello de Teo, un
dos que máis creceron nos
últimos anos e que atesoura
lugares cheos de historia aos
que achegarse calquera día.
Comezaremos o noso percorrido
na parroquia de San
Xoan de Calo, alí atoparemos
na rúa de Francos un
cruceiro moi especial; data
do século XIV e marcaba e
marca o camiño aos peregrinos
da ruta portuguesa,
estamos ante unha peza con
máis de 600 anos de historia;
unha especie de cruz gótica
alzada e apoiada sobre unha
pedra, en granito basto e sen
labrar coa imaxe dun Cristo
crucificado con 3 cravos, a
cabeza ladeada cara á dereita
e cunha coroa de espiñas,
nos laterais dous peregrinos.
Na web do concello podemos
atopar documentación
sobre os moitos cruceiros do
municipio pero sen dúbida
este é un dos máis especiais,
non só do concello se non da
comarca, pola súa antigüidade.
En este mesma zona
podemos desfrutar da a coñecida
como ponte romana
de Francos, na parroquia de
San Xoán de Calo. Construída
no medievo esta ponte é
coñecida por estar localizada
no camiño que levaba de Iria
Flavia ata Santiago, trátase
dunha pequena construción
de cantaría de granito cun só
arco de case cinco metros de
lonxitude.
Seguimos nunha esfera
relixiosa, achegámonos á
aldea de Mosteiro que toma
o seu nome do mosteiro de
San Paio, queimado polos
veciños polos abusos dos
monxes; alí atoparémonos
coa igrexa de Sta María de
Lampai que dá nome á parroquia
e que data da época
románica; é a de maior valor
arquitectónico de todo o
concello e podemos destacar
que conserva a base estrutural:
unha ábsida case cuadrangular
e unha nave rectangular.
A porta, situada na
fachada, está rodeada dunha
dobre arcada de medio punto
volteada sobre columnas
próximas. Tamén son destacables
os arcos lobulados da
arcada superior. No interior
da igrexa destaca a capela
maior cuberta cunha bóveda
de canón sostida por dúas arcadas
de medio punto, subliñando
o arco triunfal de entrada
que se voltea sobre as
columnas de capiteis vexetais.
É unha preciosa peza
arquitectónica que atopamos
nun lugar insospeitado.
Pero como Galicia tivo un
pasado pagán antes de encherse
de cruceiros e igrexas
por todo o territorio non está
de máis mencionar os vestixios
da cultura castrexa ou
os petroglifos; deste últimos
nos imos quedar co do monte
Angueira , de aproximadamente
un metro de lonxitude,
atópase emprazado ao
carón dunha roca granítica,
a medio metro sobre o nivel
do chan, lixeiramente
orientada á tardiña, o grupo
de gravados contén sete círculos,
dos cales tres levaban
outros concéntricos, cunha
separación entre eles de 5 a
6 cm.; en canto aos castros
podemos comezar no de Lucín,
preto da igrexa parroquial,
que dominaba o val do
río Santa Lucía (afluente do
Ulla) e que aínda conserva
o seu perímetro amurallado
escondido pola vexetación;
tamén se conservan os castros
de Santa Marta (na parroquia
de Teo), de Sebe (na
parroquia de Cacheiras) e de
Francos, que aínda que pertence
administrativamente a
Brión tivo unha importancia
vital para o concello xa que,
segundo López Ferreiro,
nese castro situouse a capital
dos ‘amaeos’ (habitantes
das terras da Mahía) e toma
o seu nome do lugar máis
occidental da parroquia de
Calo (Francos) e, da época
de dominación romana,
conserva aínda as murallas
bordeando o cume dun pronunciado
outeiro á beira do
río Tinto.
Como ve o lector pasar por
Teo pode converterse se o
desexamos nunha viaxe no
Cruceiro de Francos. Foto Turgalicia
tempo así que unha desas
promesas que facemos para
o ano novo pode ser visitar
algún destes lugares... e a
cumprila.
Petroglifo do Monte Angueira. Foto Regueifeiro
Igrexa de Sta. María de Lampai. Foto: José Antonio Gil

Especial Nadal 2013
Actividades na bisbarra
Lindeiros
XIII
A programación de
nadal en Teo ten
citas lúdicas para
os máis cativos/as e
espectáculos teatrais
ineludibles
29 de novembro de 2013. O
mes de decembro é un mes tradicional
para as actividades lúdicas
dirixidas ós máis cativos
da cas. E dende a Concellaría
de Cultura do Concello de Teo
téñeno claro. De feito un dos
espectáculos destacados para o
mes do Nadal é o obradoiro e
concerto “Na punta do pé” de
Pesdelán previsto para o día 14
no Centro Sociocultural da Ramallosa.
O obradoiro, de acceso
libre é ás 12:00 e está dirixido a
todos os públicos. Nel aprenderanse
cancións, bailes e xogos
do patrimonio tradicional galego.
Pola tarde, ás 18:00 horas
complétase esta divertida actividade
cun concerto de Pesdelán.
O venres 13 celébrase no CSC
da Ramallosa un concerto de
Uxía e o músico Sergio Tannus
dirixido ao alumnado escolar
programado pola Concellaría de
Educación. O IES de Cacheiras
acolle o espectáculo “O Asombro”
de Fantoches Baj o xoves
19. Trátase dunha peza realizada
a partir de textos de Uxío
Novoneyra no que se usarán
outras linguaxes artísticas como
o vídeo, a música e o teatro de
actor. Recitaranse textos de Novoneyra
e manipularanse nove
libros que van tomando a forma
dalgún dos espazos e personaxes
que aparecen nos seus poemas
como un lobo, un camiño,
as barcas da festa dos caneiros
en Betanzos, unha torre ou a
súa aldea natal.
E no mes do Nadal en Teo
non pode faltar a maxia. O
mago Xacobe presenta “Ilusións
Máxicas” dirixido a un público
familiar no CSC da Ramallosa
o sábado 21 ás 18:00 horas.
Pero nestes días tamén haberá
tempo para a cultura para
os adultos. O encontro de voces
corais Cantateo volve nos
domingos de decembro. O domingo
8 actúan a Coral Polifónica
de Luou e as Cantareiras e
grupo de gaitas de Mámoa, da
mesma parroquia. Será ás 17:30
horas no auditorio da Ramallosa.
O domingo 15 no mesmo
lugar e co mesmo horario pechan
a edición deste ano o Coro
Parroquial de San Francisco de
Asís, a Coral da A.C. Cruceiro
de Monte e o Grupo de Canto
Aleceia dos Tilos.
O anos remata cunha cita
de luxo. Chévere, compañía
residente en Teo nestes dous
últimos anos, pecha o ano na
Ramallosa. O sábado 28 e o
domingo 29 pechan o ano coas
últimas funcións da súa obra Citizen
ás 18:00 horas.
O ano comezará coa función
do “Quebranoces”, títeres musicados
para un público familiar,
o 2 de xaneiro na Ramallosa ás
18:30 horas na Ramallosa.
Pero sen dúbida unha das citas
polas que agardan teenses
máis cativos é a Cabalgata de
Reis na tarde do 5 de xaneiro.
As súas maxestades de Oriente
chegarán á estación de Osebe en
Calo es despois de facer unha
xira por diferentes lugares do
Concello coma Calo, Cacheiras,
Os Tilos ou Reis rematarán no
CSC da Ramallosa.
Nas vacacións escolares de
Nadal tamén se fará unha exposición
do Obradoiro de Artes
Plásticas infantil e xuvenil municipal
na Mediateca do Grilo.
Poderase ver en horario de luns
a venres de 10:30 a 13:30 horas e
de 16:30 a 20:30 horas e os sábados
de 10:30 a 13:30 horas.
O Concello de Teo agradece
que os asistentes aso espectáculos
de entrada gratuíta fagan
unha contribución ó Banco Veciñal
de Alimentos de produtos
comestibles non perecedeiros.
Concello
de
Teo

XIV
Actividades na bisbarra
Lindeiros
Vedra, algo máis do que gozar
Coto de Ximonde.
Foro: Wikimedia Commors
Fonte na Capela do Santiaguiño.
Foto: Wikimedia Commors
Neste mesmo Lindeiros poderán
os lectores coñecer un
dos marabillosos lugares que
atesoura Vedra, o ultimo muíño
de xofre da comarca compostelá,
polo que nesta páxina
descubriremos algúns sitios
máis cos que organizar unha
excursión ás terras do Ulla.
Case todos os concellos que
rodean Santiago teñen nalgún
punto unha ruta de peregrinación,
por Vedra pasa a
Ruta da Prata que toma o seu
nome da antiga vía romana
que subía desde Mérida por
Astorga até Santiago, tamén
se coñece como mozárabe por
ser a ruta pola que os cristiáns
mozárabes do Al-Ándalus peregrinaron
a Compostela na
Idade Media; Esta Vía fai a
súa entrada en terras de Vedra
pola Ponte Ulla, e dende
aquí atravesa varios lugares
ata chegar á aldea de Outeiro,
na veciña parroquia de Vilanova.
Aquí cómpre facermos un
alto no camiño para poder observar
con atención acapela do
Santiaguiño que data do século
XVIII.
Xunto a ela hai unha fonte
barroca que sobresae polo seu
valor lendario, e que foitrasladada
alí no ano 1724 dende un
lugar máis alto. Ten unha ins-
crición que fala do traslado do
corpo do apóstolo Santiago e
un relevo que representa parte
da lenda do Dragón, relacionada
coas sagas da Raíña Lupa.
No centro da fonte pode verse
unha representación do apóstolo,
flanqueado polos seus
discípulos Teodoro e Atanasio.
Segundo algúns autores estas
dúas figuras procederían do
antigo coro románico da Catedral
de Santiago, obra do Mestre
Mateo.
Non podemos falar de Vedra
e non mencionar o Ulla
e os seus afluentes, paisaxes
coas súas propias especies de
flora e fauna, cheo de troitas e
salmóns, un espazo protexido
pola Rede Natura 2000 e do
que se pode gozar en calquera
dos seus puntos aínda que nós
recomendámoslles pasar polo
coto de Ximonde e a área recreativa
anexa, uno dos cotos
de salmón máis importantes
de Galicia e convertido hoxe
en estación ictiolóxica de cría e
reprodución.
Ademais de todo o anterior
Vedra ten un lugar que mestura
o pasado coas tendencias
dos últimos tempos; a antiga
ponte do ferrocarril de Gundián
converteuse nos últimos
anos na meca dos practicantes
dos deportes extremos, os
seus 85 metros de caída entre
canóns de cuarcita e camiño as
augas escuras e profundas do
Ulla provoca unha atracción
irresistible entre os afeccionados
ao “puenting” e ao “goming”;
desde aquí realizouse
o salto máis grande do mundo
tocando auga e é na actualidade
é unha referencia en toda
Europa xa que distintas empresas
dedicadas a este tipo de
lecer teñen posta a vista neste
enclave. A ponte en si construíuse
entre 1945 e 1956, con
dous anos de parón onde se
trasladaron traballadores a outros
puntos da ruta que ían con
atraso, traballábase en dúas
quendas e en ocasións en tres
con axuda de focos; ten 216
metros de longo, un arco de 52
m e, como xa dixemos, unha
altura de 85 m; os sendeiristas
e fotógrafos son tamén habituais
da zona e só pola paisaxe
que se goza merece a pena pasarse
por alí.
Tres recomendacións para
que calquera poida gozar dun
día en Vedra e coñecer as sorpresas
que se esconden na comarca
compostelá.
Ponte de Gundián.
Foto: Luis Manuel Bugallo

Especial Nadal 2013
Actividades na bisbarra
Lindeiros
XV

XVI
Lindeiros

Decembro 2013 E TI DE QUÉN VES SENDO? Lindeiros 17
José Ángel
Ares,
debuxante,
veciño de
Santiago
José Ángel é un produto típico
da nosa historia; fillo de
emigrantes galegos, nacido
en Bilbao que coa xubilación
dos seus maiores volve á terra,
Compostela, onde reside
desde hai 5 anos “eu e a miña
irmá nacemos alí, no verán,
vacacións, nadal... sempre
viñamos para aqui coa familia,
aos meus pais sempre
lles tirou a terra e en canto
xubiláronse, hai 5 anos, para
aqui”. Desde pequeno gustoulle
pintar, nas paredes ou onde
puidese “en casa onde se puidese
debuxando, á miña irmá
gústalle o deseño así que sempre
que a vía debuxar algo a
imitaba, no colexio dicíanme
que me despistaba moito porque
sempre estaba a debuxar
na mesa, así que desde pequeno
até agora e esperemos que
siga por moito tempo”. É un
autodidacta e adóitase inspirar
nos seus autores favoritos aínda
que recoñece que lle gustaría
estudar máis, fixo 2 anos
de belas artes e algún curso de
cómic “o cómic é para min o
súmmum, comezas debuxando
monigotes, logo poslles
unha historia, e de aí pasas a
ver como o fan os profesionais
e que che expoñen unha historia
co seu principio e o seu
fin, cóntoche algo, cóntoche
algo bo e sempre aspiras a facer
o mesmo, entón o cómic é
para min o máis”.
José Ángel agradece a comprensión
da súa familia que
mentres lle aconsellaba que
buscase algo máis produtivo
deixáballe ao mesmo tempo
buscar o seu camiño “a miña
familia asúmeo porque ve
que debuxo até durmido;
desde pequeno, e pola súa
mentalidade, dinche que esta
ben que debuxes pero que che
busques algo que de traballo
pero nunca mo prohibiron
e por ese lado agradézollo
moito porque hai a quen lle
quitan o papel das mans e
currate esta carreira e xa
está; por outra banda eles ven
como está o mundo mesmo
en cousas que supostamente
deberían funcionar como
para canto máis en algo como
o meu; tento darlles alegrías
e se senten orgullosos cando
saco o meu propio cómic, tento
deixalos tranquilos e que
vexan que imos lentos pero
imos”.
O cómic “Rosa y Javier”,
publicado co guionista Paco
Hernández, conta a historia
dunha nai que ten que enfrontarse
á adicción do seu fillo ás
drogas e supuxo para José Ángel
un verdadeiro empuxón na
súa carreira “onte decateime
(24.11.2013) de que fun nomeado
como autor revelación
así que estou como nunha
nube, este ano con esa obra, e
grazas ao guión de Paco Hernández
que me encantou, foi
un antes e un despois; pasei
de debuxar ilustracións de
libros, portadas, colaborar
moito en fancines, ao cómic
profesional, ao cómic no que
che fan reseñas aqui, noméanche;
por encima é unha
historia longa xa que eu sempre
fixera historias curtas, é
unha escola”. O cómic trata
un tema tan duro como o das
drogas dunha forma moi realista
e no que un pode recoñecer
aos seus veciños ou amigos
“queriamos fuxir dos clichés,
hai moita película de sobremesa
de Antena 3 por dicilo
dalgunha maneira, que non é
que mate o xénero social pero
relégao a un tipo de público...
vano a ler catro gatos e xa
está, por iso queriamos, sobre
todo Paco, darlle un enfoque
real, sen historias turbias
que poden lastrar a historia
e volvela tópica, dándolle o
protagonismo á nai”.
Os debuxos de José Ángel
son moi limpos, brancos case
“non quixemos facer debuxo
realista porque iso expuña
un afastamento da historia,
se debuxas un rostro moi
marcado sempre podes dicir
que se parece a alguén,
queriamos facer algo máis
universal, esta nai é a nai de
todos, non é soamente Rosa,
a partir de aí iso marcaba
todo, non cargar o debuxo
de detalles que non viñan a
conto”.
fose consciente da súa propia
torpeza ao terminar a conversación
poríase a debuxar, talvez
cando esta entrevista chegue á
imprenta sexa o debuxante revelación
do ano, para nós foino
sen dúbida.
Manel Pardo
Fotos: Loli Fdez.
José Ángel é en certo xeito
como eses debuxos dos que
fala, sinxelo, directo e ilusionante;
se uno mesmo non

18
Lindeiros

Decembro 2013 Lindeiros 19
dentalmacia.com
981 521 090

20 PASOU
A ANPA do CEIP dos Tilos inaugura un
grafiti no patio cuberto do colexio
Ao acto asistiron alumnos de primaria representantes dos pais e
da directiva do centro
O grafiti naceu graza á idea
da asociación de pais e nais
que no curso pasado convocaron
un concurso de ideas e
proxectos para realizar un mural
que decorara a gran parede
do patio cuberto, un espazo no
que os nenos e nenas pasan os
recreos cando chove. Un xurado
composto por persoas da
ANPA, profesorado, alumando
e persoal non docente do centro
elixiron por unanimidade o
proxecto presentado por Noel
Pérez, Miguel Peralta e Jesús
Ferro. A obra realizouse con
pintura plástica e pintura en
sprai durante os meses de setembro
e outubro.
A idea do grafiti naceu como
unha solución para humanizar
un espazo moi usado polos
cativos e no acto destacouse o
impresionante traballo gráfico
realizado. Por parte da ANPA
estiveron representadas as directivas
saíntes, que foron os
que fixeron o traballo e a entrante,
que acaba de tomar posesión.
Nas intervencións a nai que
falou destacou que se “fai entrega
deste mural aos nenos e
ó centro xa que son eles os que
o van desfrutar e coidar”. O alcalde
de Teo, Martiño Noriega,
destacou que “esta é unha moi
boa idea exportable a outras
paredes do Concello”. O director
do centro salientou a boa
colaboración coa ANPA e co
Concello. Todas as persoas que
tomaron a palabra destacaron a
necesidade da defensa do ensino
público.
Fonte: concello de Teo,
Lindeiros
Ames celebrou a VII gala do deporte
A Milladoiro SD e a clínica Macía foron algúns dos premiados
Un ano máis a gala do deporte
de Ames premiou aos mellores
deportistas e ás promesas que o
serán no futuro. O Pazo da Peregrina
acolleu o evento cunha
importante presenza de público;
o acto estivo presidido polo alcalde
Santiago Amor e a concelleira
de deportes María Eugenia
Martín e conto coa presenza
do ex ciclista Ezequiel Mosquera
que entrego un dos galardóns.
Este ano o premio ao mellor
deportista masculino recaeu
en Borja Golán. Na categoría
de mellor promesa masculina/feminina
os premios foron
para Tariku Novales, do Club
Atletismo Noia, e Nadia Iglesias
de Salvador, patinadora do Club
de Patinaxe Compostela.
O premio de mellor club foi
para o Milladoiro SD e o premio
de recoñecemento especial
recaeu en Federico Bouza Betriu,
adestrador do Club Voleibol
Bruxas. Por último, o premio
especial foi para o Centro
Dental Macía, que leva máis de
12 anos apoiando o deporte lo-
cal de toda a comarca.
O alcalde Santiago Amor na
súa intervención incidiu en que
“o deporte é un dos piares da
xuventude amiense; está demostrado
que a práctica de deporte
é beneficioso tanto para
formarse como persoa como
para a saúde. Dende o Concello
de Ames ofrécese unha ampla
variedade de deportes a través
das escolas deportivas e as actividades
para maiores. Unhas
Vista do grafitti rematado en Teo.
Foto: concello de Teo
Premiados na Gala do deporte en Ames.
Foto: concello de Ames
900 persoas estás inscritas nas
13 modalidades deportivas que
ofrece o Concello”. Por último
o rexedor amiense explicou que
o Concello de Ames está centrando
o seu esforzo no deporte
de base, xa que é onde está o
futuro, e fomentando o deporte
feminino.
Fonte: concello de Ames,
Lindeiros
Os tempos cambian e nos
lugares onde se facía máis
exercicio, o rural, co aumento
da media de idade e o abandono
do campo a poboación
vólvese máis sedentaria; o
concello de Silleda aposta por
ofrecer clases de aerobic e
ximnasia de mantemento en
varias parroquias do rural.
En novembro púxose en
marcha a iniciativa en Cor-
Lindeiros
Silleda aposta por levar
actividades deportivas ao
rural
En novembro comezaron clases en
distintas parroquias cunha boa acollida
tegada, con clases de aerobic,
e en Laro, Cervaña e Lamela
onde a ximnasia de mantemento
está a ter unha boa acollida.
Todas as actividades están
organizadas desde a concellaría
de cultura que espera poder
ampliar o número de veciños
ao que ofertar estas actividades.
Fonte: concello de Silleda,
Lindeiros.
O rural fai ximnasia en Silleda.
Foto: conello de Silleda

Decembro 2013 PASOU Lindeiros 21
Cheo na cea de gala da
Asociación española
contra o cancro de Ordes
230 persoas asistiron á cita no restaurante
O Túnel
A venda de todos os pases reuniu
máis de 5.000 euros para
a loita contra o cancro. A presidenta
da asociación, Emilia
Vázquez Pardo, agradeceu a
presenza dos asistentes e a colaboración
dos voluntarios na
organización do evento; tamén
agradeceu a colaboración do
concello que colabora, dixo,
sempre que se lle solicita e, por
exemplo, resérvanos un lugar
preferente cando se celebra Expoordes.
Pola súa banda o alcalde
de Ordes, Manolo regos, e
Unha vista do salón do restaurante.
Foto: concello de Ordes
presidente da mancomunidade
falou do protagonismo que se
merecen todos os que están a
loitar contra o cancro así como
os que están ao seu lado e da
responsabilidade que ten toda
a sociedade para conseguir
erradicar esta enfermidade que
afecta a tantas familias. Á cea
asistiron ademais representantes
dos grupos municipais e da
sociedade ordense.
Fonte: concello de Ordes,
Lindeiros
Gandeiros de Frades participan nun
curso de prevención de riscos
Entre outras materias recibiron formación en primeiros auxilios
Un total de dez veciños e
veciñas que traballan en pequenas
explotacións agrogandeiras
de Frades participaron
durante nun curso de
prevención de riscos laborais
organizado pola Consellería
de Traballo e Benestar en
colaboración co Concello de
Frades, co Instituto Galego de
Seguridade e Saúde Laboral e
co Ministerio de Agricultura,
Alimentación e Medio Ambiente.
O alcalde de Frades, Roberto
Rey, explica que “para
un municipio gandeiro como
Frades é moi importante poder
proporcionar unha formación
específica aos veciños e
veciñas que traballan no sector
agrogandeiro en materia
de prevención de riscos laborais
inherentes ás actividades
que desempeñan a diario”.
Durante 18 horas, os veciños
e veciñas de Frades non
só coñeceron os conceptos
básicos en materia de seguridade
e saúde no traballo,
senón que analizaron con especial
interese os riscos nas
explotacións agrogandeiras,
tanto xerais como específi-
cos. “Ademais de recibir un
curso de primeiros auxilios, os
veciños aprenderon os riscos
asociados a actividades como o
manexo dos seus animais ou de
agroquímicos, así como os riscos
asociados á construción de
fosas de purín ou ao manexo de
cargas na granxa”, sinala Roberto
Rey. Os veciños prestaron
especial atención aos riscos
no manexo de maquinaria agrícola,
analizando os requisitos
legais dos tractores e a correcta
utilización e mantemento dos
seus apeiros.
Clases de riscos agrogandeiros en Frades.
Foto: concello de Frades
Este curso de prevención de
riscos laborais nas pequenas
explotacións agrogandeiras é o
primeiro que se realiza na nosa
comunidade en base á resolución
do 27 de setembro do 2013
da Consellería de Traballo e
Benestar, que decidiu convocar
9 cursos noutras tantas localidades.
Fonte: concello de Frades,
Lindeiros.

22 PASOU
Lindeiros
Vedra organizou a VII semana da ciencia e a tecnoloxía
Este ano a temática elixida foi “a reciclaxe tamén é ciencia”
Un ano máis Vedra demostra
que a ciencia pode ser divertida
e que non só as grandes cidades
poden ofrecer actividades ao
redor dela. As xornadas abríronse
o 23 no Centro Social
cunha mesa redonda sobre “experiencias
curiosas con aparellos
reciclados” na que participaron
persoas de moi distintos
ámbitos; Xosé Santiso (dono do
Fogar de Santiso ) falou súas
experiencias ecolóxicas en bioconstrución,
reciclaxe, agricultura
ecolóxica e gastronomía
ecolóxica, Javier Carro Castro (
arquitecto – técnico e enxeñeiro
de edificación) explicou a súa
experiencia en “construción de
vivendas con alpacas, e Lupe
García Cabal (experta en decoración)
comentou as posibilidades
da reutilización de obxectos
para a decoración.
Ao día seguinte celebrouse
no pavillón a Feira da Ciencia
na que participaron os proxectos
de máis de 200 escolares,
as categorías para o concurso
comezaban en infantil e remataban
no primeiro ciclo da ESO e
Mesa redonda celebrada o sábado 23.
Foto: concello de Vedra
os traballos xiraron, seguindo
a temática de feira, en torno a
reciclaxe; o xurado estivo formado
por Javier Carro e Lupe
García.
Fontes: concello de Vedra,
Lindeiros.
Asistentes e participantes na Feira da Ciencia.
Foto: concello de Vedra
Magostos e chocolatada, citas clásicas en Brión
A chocolatada se organiza desde o 2011 en Santa Minia
Novembro é tempo de magostos
e en Brión os fan na gardería
pero tamén en santa Minia.
Un ano máis, e como anticipo
do dos maiores, os cativos da gardería
de Brión, de 2 e 3 anos, celebraron
o seu propio magosto. Os
pequenos, organizados por aulas,
saíron primeiro a un dos patios
exteriores da gardería para ver
como se asaban as castañas. Acto
seguido, os meniños trasladáronse
ata o patio interior, caracterizados
con cadanseu sombreiro ou
diadema de papel con forma de
castaña. Unha vez xuntos, degustaron
as castañas, que lles pelaron
con paciencia os seus mestres, e
mesmo levaron algún cucurucho
para as súas casas.
Uns días despois a carballeira
de Santa Minia foi de novo o escenario
dun magosto moi especial
no que o concello serve tamén
unha chocolatada gratuíta, na organización
colabora tamén a asociación
de mulleres Xuntanza.
Desde o sete da tarde os centos
de persoas que asistiron gozaron
das castañas asadas, os churros
e o chocolate; a música púxoa “A
requinta dá Laxeira” chegados
desde san Miguel de Sarandón en
Vedra e o que non se quentou suficientemente
co chocolate puido
facelo bailando; para os máis fa-
Os nenos da guardería en pleno magosto e un momento da chocolatada.
Fotos concello de Brión
mentos tamén se instalou na carballeira
unha polveira aínda que
neste caso se había que pagar.
Foi un ano máis o comezo do
Nadal e a despedida anticipada
do outono tanto para os mais pequenos
como para os adultos de
Brión
Fontes: Concello de Brión,
Lindeiros

Decembro 2013 PASARÁ Lindeiros 23
A Casa dás Crechas termina o ano cunha
interesante programación internacional
Do rock ao pop e da música portuguesa e brasileira á arxentina
O 2013 foi un ano cargado de
grandes concertos no local do
casco antigo pero A Casa dás
Crechas parece querer terminar
o ano elevando o listón. O
próximo día 10 Jerry Noia traeranos
á súa banda, os Sleeping
Cat presentan o seu segundo EP,
in the forest, producido polo coñecido
Juan de Dios (produtor
de nomes como Amaral ou Pereza)
e cun corte un pouco afastado
das súas raíces folk aínda
que sen abandonalas.
Ao día seguinte, sen dar respiro
aos habituais, Casiana Torres
aterra desde a Tierra de Fuego
cun cancionero típico de Arxentina
pero baixo unha revisión
moi persoal e cargada de contido.
A artista visita por primeira
vez Galicia para presentar o seu
disco “del fuego a la raíz”.
O día 15 cámbiase o decorado
da Casa dás Crechas e o
local vístese dunha mestura de
Portugal e Brasil co grupo Coladera.
João Pires trae a canción
portuguesa, a guitarra ibérica e
a vertente africana dos anos en
que viviu en Cabo Verde. Vitor
Santana engádelle á súa voz o
seu violão popular brasileiro,
a influencia latina e a súa profunda
ligazón con Cuba. Marcos
Suzano completa o trío cos
batuques de matriz africana, e
máis de dez instrumentos de
percusión orixinarios de tres
continentes onde se fala o portugués.
O martes 17 a cantautora brasileira
e, residente en Barcelona,
Luna Cohen chega acompañada
do guitarrista catalán Joel Moreno
e o percusionista galego
Ton Risco, un trío intimista
pero cheo de forza.
A programación engade ademais
unha feira de música, libros,
alimentación, segunda
man... Os sábados 7, 14 e 21, e
unha foliada especial o día de
fin de ano a partir de úna da madrugada.
Fonte: Casa das Crechas,
Lindeiros
Do 9 ao 13 Curtocircuito en Compostela
O festival chega este ano á súa décima edición
Casiana Torres.
Foto: Casiana Torres
Curtocircuito chega á súa décima
edición consolidándose como
unha das citas do ano en Santiago.
Este 2013 serán 60 curtametraxes
elixidas dos máis de 2.000 recibidos
de 88 países. As colaboracións
con outros festivais e plataformas
queren ser unha das marcas de
identidade de Curtocircuíto. A plataforma
online Márgenes organiza
nesta edición un seminario sobre
“el otro cine español” a cargo de
Luis E. Parés, de Filmoteca Española.
Outras charlas que se farán
nas mañás no CGAC, todas de
Teo presenta este Nadal o
obradoiro e concerto “Na
punta do pe”
Pesdelán son os creadores deste espectáculo sobre
o patrimonio tradicional galego
Sera o día 14 no Centro sociocultural
dá Ramallosa e
dividirase en dúas partes. Pola
maña terá lugar un obradoiro
de acceso libre a partir dás 12
do mediodía e dirixido a todos
os públicos; poderanse aprender
cancións, bailes e xogos
que forman parte do patrimonio
tradicional galego. Xa pola
tarde a partir dás seis a actividade
completase cun concerto
de Pesdelán.
Pesdelán naceu non 2008
a partir dá unión de músicos,
bailadores e mestres de coñecidas
formación de Galicia
e Portugal e o seu repertorio
abrangue temas dos dous países
arranxados dun xeito orixinal e
divertido.
“Na punta do pe” pódese
atopar en forma de Libro-dvd
editado por Kalandrakas pero
pasar o 14 por Teo permitirá
aprender de xeito directo todo o
que a obra contén.
Fontes: Concello de Teo, Lindeiros
Os compoñentes de Pêsdelán.
Foto: Kalandrakas
balde previa inscrición na web do
certame, son a da xornalista María
Yáñez sobre cinema e interactividade,
e a explicación do proceso
creativo de Arraianos que impartirá
o realizador Eloy Enciso, centrado
no non-guión.
Dentro das actividades paralelas
de Curtocircuíto, está o Curtoconcerto,
cinco propostas musicais diferentes
e orixinais: Víctor Coyote
con ‘Programa Doble. O fotógrafo
de Soutelo’ no que avanza o seu
novo disco de cancións populares
acompañado de microteatro; música
e danza con Dancemacumba; o
blues de The Amazing Blues Caravan
(con Dixie Town, Thee Blind
Crows e Psycothic Acid Freek); a
psicodelia de Sensible Soccers; e
o indie pop de Delafé y las flores
azules.
Curtocircuito está organizado
polo concello de Santiago e co financiado
pola Deputación de A
Coruña
Fontes: Concello de Santiago,
Lindeiros

24 PASARÁ
A Real Filharmonía dará o
seu concerto de Nadal o día 20
Á batuta estará Paul Daniel actual director
titular dá RFG
Paul Daniel é dende este ano
o director titular e artístico dá
Real Filharmonía de Galicia
polo que este será ou seu primeiro
concerto de Nadal. Tamén
encárgase dá dirección
musical dá Orquestra Nacional
de Burdeos e dende hai
tres anos, é o principal director
e conselleiro artístico dá West
Australian Symphony Orchestra
de Perth e foi director
musical dá English National
Opera e dás óperas Factory e
North
Para este concerto as obras
escollidas pertencen a Corelli,
Boyce, Haendel así como a
panxoliña anónima ‘Ou veni,
veni, Emmanuel’. A Real estará
acompañada pola Capela
Compostelá, dirixida por Miro
Moreira, e o Coro de nenos
dá Escola Municipal de Música
de Santiago, dirixido por
Simona Kantcheva. Tamén
participarán no concerto Elena
Copons, soprano e Diego Neira,
tenor.
Se o lector prefire o clásico a
música soul esta e sen dúbida a
sua opción para a noite do 20
de decembro.
Fonte: Concello de
Santiago, Lindeiros
Levan 10 anos de xiras mundiais
e acaban de publicar o
seu sétimo disco “ “We must
fight”; nestes anos colaboraron
con artistas da talla de Binky
Griptite, Eli “Paperboy” Reed,
the Impressions ou Maxine
Brown, grandes do soul entre
os que eles xa se atopan.
Para o seu novo traballo volveron
ao seu estudo e os medios
analóxicos, tamén optaron
por primeira vez por dúas
voces solistas, as de Adriana
Prunell e Aya Sima, o que converte
ao album en algo especial
e a asistencia ao concerto
en algo moi recomendable.
Fonte: Concello de Santiago,
Lindeiros
Despois da boa acollida que
tivo a adaptación de “Pedro e o
Lobo” a Banda Municipal de Música
e Paula Carballeira prepararon
algo especial para este decembro.
“Conto de Nadal” de Charles
Lindeiros
Os Pepper Pots, un dos grandes grupos de
soul da actualidade estarán en Compostela
A cita o día 20 na
sala Capitol
Conto de Nadal de Dickens o 22 no
Teatro Principal
A Banda Municipal e Paula Carballeira colaboran de novo
Dickens e unha obra publicada
hai máis de 170 anos na que se
narra o que lle aconteceu ao avaro
señor Scrooge, que adicou todas
as súas forzas a buscar a riqueza
sen decatarse de que a súa vida
volvíase cada vez máis triste e solitaria.
Ata que, un Nadal, recibiu
unha visita inesperada.
A narración dá historia fiarase
a través de composicións musicais
como panxoliñas, cancións populares,
e as pezas de Holst, ademais
de composicións de Grieg, Mussorsky,
Orff ou Sibelius.
Unha temática que, por desgraza,
segue sendo de actualidade e
unha oportunidade de escoitar
de novo a preciosa voz de Paula
arroupada pola Banda Municipal
de Compostela.
Fonte: Concello de Santiago,
Lindeiros.

Decembro 2013 PASARÁ Lindeiros 25
Ou espectáculo para a familia
“Rosalía Pequeniña”, recalará en
Ames este Nadal
Protagonízao a cantante Uxía acompañada
por Sérgio Tannus e Santi Cribeiro
No 150 aniversario da publicación
de “Cantares Galegos”
Uxía creo un espectáculo co
que mostrar a obra de Rosalía
aos máis pequenos, un
proxecto recollido nun librodisco
editado por Galaxia.
A ritmo de muiñeira, de
blues ou de rock vos nenos e
meniñas gozarán duns concertos
divertidos e aprenderán
cancións en galego para
cantaren xuntos “Maio longo”,
“Como chove miudiño”,
“Has de cantar”, “Paseniño”,
“Miña santiña, miña santasa”
ou “Alborada” son algúns dos
poemas rosalianos que poderán
escoitarse, recreados coas
músicas e a voz de Uxía. Os
concertos están promovidos
desde Ames Novo e o seu
coordinador Quique Costas
di “por máis que se trata dun
espectáculo orientado principalmente
ao público infantil,
o certo é que pode ser desfrutado
por persoas de tódalas
idades, xa que as músicas
construídas sobre cada uns
dos poemas están lonxe dos
estereotipos que adoitamos
identificar coa etiqueta “música
infantil”.
Os espectáculos celebraranse
nos auditorios dás casas de
cultura municipais de Bertamiráns
e O Milladoiro o xoves
26 e venres 27 de decembro,
organizados por Ames Novo.
Fonte: Ames Novo,
Lindeiros
Portada do libro - disco.
Foto: editorial Galaxia
Área Central pecha o ano cunha
programación especial de nadal
Papá Noel visitará o centro comercial
Este mes de decembro
Área Central pecha o ano
cunha programación chea de
actividades para toda a familia
e nas que se combinan as
que xa se converteron en citas
obrigadas coas habituais
destas datas.
Os días 11 e 18 os afeccionados
ao xadrez poderán seguir
aprendendo ou iniciarse
nesta actividade da man do
club Gallaecia. Do 13 ao 15
e do 20 ao 30 estarán instaladas
no centro comercial unha
pista de scalextric e unha
de fútbol 3x3 para todos os
afeccionados a estas modalidades.
O 21 e o 22 a quenda
é para os buscadores de
tesouros xa que se celebrará
o habitual mercadillo de antigüidades.
Outra das citas
que se consolidaron no 2013
terá tamén a súa edición do
Nadal; o “mercado dá chuvia”,
punto de encontro de
artesáns, celebrarase os días
14 e 15. Para terminar un dos
colaboradores que se uniron
ao centro comercial nos últimos
meses, o Consorcio Editorial
Galego, presentará as
súas propostas desde o día 20
ademais de organizar talleres
e actividades.
Pero Área Central dedicará
os seus espazos a eventos organizados
en exclusiva para
esta programación; do 13 ao
21 os establecementos comerciais
regalarán rifas coas
que se participa no sorteo de
101 cestas de Nadal. O día
13 os alumnos da Casa dás
linguas, academia situada
na primeira planta do centro,
presentarán en público
as cancións aprendidas nas
aulas. Ao día seguinte, o 14,
as escolas de baile “Pasito de
baile” e “Alfaia” mostrarán as
súas coreografías e farán demostracións
de danza moderna,
flamenco o new style entre
outras modalidades. O día 21
a Asociación galega de Apicultura
organiza o “Mercado
dás miñas Colmeas” un mercado
de Nadal onde se venderán
produtos elaborados con
mel de abellas.
Pero decembro non só é diversión
e compras, o xoves
día 12, coa colaboración do
concello de Santiago, desen-
vólvese a terceira edición de
Getting Contacts Galicia; esta
iniciativa pon en contacto a
empresarios, socios e provedores
coa intención de xerar
sinerxías entre eles que redunden
en beneficio das súas empresas.
Non te esquezas de nada,
arrinca esta folla e gárdaa se
queres ter un decembro cheo
de actividades e lembra que
durante todo mes Papa Noel
estará de paseo por alí, seguro
que os teus cativos queren
coñecelo.

26 PASARÁ
Delafé y las Flores Azules
visitan Compostela
este Nadal
Presentarán o seu novo disco “De ti sin min/De min sin ti” o 13
de decembro
O novo traballo de Facto
Delafé ten moito de experimento,
nos seus dous discos
as 11 cancións que cada un
contén repiten letra e numeración
pero cambian o ritmo e
a cadencia co que son 22 cancións
independentes que demostran
como a música pode
marcar as diferenzas.
Trátase ademais dun
proxecto multimedia no que
se publicou un dvd en edición
limitada que contén unha curtametraxe,
a portada e o deseño
gráfico foron desenvolvidos
por Opisso Studio que
incliu na idea a realitap.com,
estes desarrolladores sacaron
unha aplicación para móbiles
que interactua con todo o
deseño gráfico do álbum.
Os seus concertos adoitan
ser encadeados e cheos de
enerxía, 60 minutos sen parar
de bailar; unha boa opción
para coñecer a un grupo moi
especial cun directo para non
esquecer, lembra o 13 de decembro
na sala Capitol.
Fontes: Concello de
Santiago, Lindeiros
Aínda que a asociación de comerciantes
do Milladoiro, AEMI,
sempre organizou eventos por
Nadal mais nunca sortearan unha
cesta; este ano decidiron que era
un bo momento pero que se o
facían tería que ser algo que lle
arranxará a quen a recibise algo
máis que unha boa cea e por iso
todos arrimaron o ombreiro. O
resultado non é unha cesta xa que
non atoparon unha o suficientemente
grande, é un conxunto de
máis de 300 agasallos que superan
en valor os 3.000 euros e na
que o agraciado se atopará desde
un casco de moto até un vale por
unhas lentes de contacto; sen dúbida
será un premio que permi-
Lindeiros
AEMI sortea unha
cesta valorada en
máis de 3.000 euros
Participaron os 155 comerciantes do
Milladoiro que pertencen á asociación
tirá ao gañador non só ter un bo
Nadal se non que poderá mesmo
compartir con familiares e amigos
a súa sorte.
Os comerciantes venden as
rifas a 1 euro, diñeiro que se
destina á asociación, e por agora
os resultados son bos; os clientes
sorpréndense cando se lles
explica todo ao que optan coa
rifa. O gañador coñecerase o
próximo día 22 coincidindo coa
lotaría nacional así que o lector
aínda ten tempo de pasarse polo
Milladoiro e ademais de facer
as súas compras levar algunhas
rifas porque... nunca se sabe.
Fonte: AEMI, Lindeiros

Decembro 2013 PASARÁ Lindeiros 27
Discos dá Máquina
celebra o seu
primeiro aniversario
Os días 13, 14 e 20 na Gentalha do Pichel
Discos Dá Máquina é unha
asociación non profesional de
grupos musicais independentes,
naceu o 12 de decembro
do 2012 e agora celebrará o
seu primeiro aniversario; o
selo, organización , ou o que
se lle queira chamar se autoxestiona
e aínda que naceu con
3 grupos agora cada vez son
máis.
A todos eles poderáselles ver
nesta festa de aniversario, Dás
Kapital e The Lost Omelette
Makers o venres 13; Grampoder
e Ataque Escampe o sábado
14; e Caxade e a Magnifique
Bande dous Homes Sen
Medo o venres 20. Os cartos
recadados servirán para financiar
a edición dun EP con cancións
inéditas destas bandas.A
música comezará ás 22.00 horas.
A entrada para cada concerto
custa 5 euros, mentres
que o abono para os tres queda
en 10. Os billetes poden comprarse
na Reixa Tenda e en
Discos Miranda, en Santiago.
Unha oferta moi distinta
para os que queren saírse do
tradicional ou unha oportunidade
de facer un agasallo distinto
aos adolescentes da casa.
Fontes: Discos da Máquina,
Lindeiros.
Silleda celebrará o fin de ano 3 veces
Haberá unha festa infantil e unha no Centro Social de maiores
O programa de Nadal de Silleda
conta con alicientes para
todo tipo de públicos e gustos,
talleres, deporte, festas ou repostaría
son algunhas das citas
ás que nos podemos apuntar.
Todo comezará o día 26 cunha
obradoiro de paus de xeado
e outro de photoshop para que
podamos aproveitar as fotos
que fagamos nestas datas; ao
día seguinte ademais de continuar
coa fotografía os asistentes
tamén poderán confeccionar
marcapáxinas de Nadal; o
dia 28 as actividades céntranse
no deporte xa que se celebrará
un triangular de fútbol feminino
no pavillón municipal; pero
o divertido comezará o día 30
porque se anticipa o fin de ano
O concello de Brión preparou
un programa variado no
que, aínda sendo os nenos os
protagonistas, hai actividades
para todos os gustos.
O día 13 inaugúrase a exposición
“Nó-las dúas” das
artistas María Xesús Díaz e
María Manuela na casa da
Cultura, estará aberta até o 10
de xaneiro.
Da pintura ao cinema; o ciclo
Amal de cinema árabe sae
da súa cidade para achegarse
a Brión e proxectar distintas
curtametraxes os días 16, 17
e 18 na casa da cultura. Non
será o único momento dedicado
á gran pantalla xa que
os días 20 e 26 proxectarase
“Ou Apóstolo” non centro so-
24 horas para dous colectivos
moi especiais, as cinco na casa
da mocidade celébrase unha
festa fin de ano infantil na que
haberá todo o necesario, cotillón,
animación infantil e merenda;
e ese mesmo día pero ao
sete da tarde o Centro Social de
Maiores fará un ensaio do fin
de ano, unha festa como calquera
outra de fin de ano aínda
que a unha hora razoable para
os máis maiores.
De Silleda destacamos tamén
o concerto solidario que terá lugar
o 4 de xaneiro e que se destinará
a axudar a Filipinas con
por medio de Unicef, será unha
gran cita un día antes de que os
reis pásense a deixar agasallos.
Pintura, cinema e monicreques
no Nadal de Brión
Unha programación que durará desde o día 13 ao 5 de xaneiro
cial polivalente.
Os escolares do municipio
teñen todos os anos un concurso
de cartóns de Nadal, a data
límite de entrega dos traballos
será o día 20 e os gañadores
daranse a coñecer durante a
Cabalgata de Reis, haberá premios
para cada unha das etapas
que consistirán en vales
para libros, xogos ou material
escolar. Precisamente os máis
novos recibirán unha visita moi
especial o día 20 antes de que
se vaian do colexio a gozar das
vacacións de Nadal, os paxes
reais pasarán a recoller as cartas
aos reis así que haberá que
ir escribíndoas.
Xa metidos en xaneiro os
días 2 e 3 terá lugar o XVII
Fontes: Concello de Silleda.
Lindeiros.
Festival de Monicreques, a cita
no centro social polivalente ás
17:30 horas.
O Nadal termínase sempre
coa cabalgata de reis, a cita preferida
dos pequenos nestas datas;
a partir dás 17:00 horas no
pavillón polideportivo. Agasallos
para os asistentes, belén
vivente, oficios tradicionais,
animais de granxa e larpeiradas
son algunhas das cousas
preparadas para unha cita moi
especial.
Un programa de Nadal que
convida a participar e gozar
coas actividades de Brión.
Fontes: Concello de Brión,
Lindeiros

28 DEPORTES
O Santiago Futsal mantense en
cuarta posición
Foi eliminado da Copa do Rey pero pode
meterse na de España
Un mes no que o Santiago
Futsal tivo de todo, 2 vitorias,
2 derrotas e un empate en liga,
a eliminación da Copa do Rey
e o obxectivo de participar na
Copa de España cada vez máis
preto. O encontro ante o Segovia,
nos dezaseisavo da Copa
do Rei, deixou fóra ao equipo
e o empate ante o Peñíscola,
cultivado o pasado día 29 en
Benicarló, manteno na cuarta
praza e, aínda que non está
clasificado matematicamente,
a vantaxe en goles afástao dos
seus rivais na loita por meterse
na Copa de España; por encima
do equipo afástanse os 3
grandes da liga, Barça, El Pozo
Murcia e O Inter Movistar, que
O Oroso tenis de mesa, co
apoio do concello e da Xunta
de Galicia por medio das márcas
Deporte Galego e Galicia
Calidade, segue cultivando bos
resultados onde participa; o último
fin de semana de novembro
venceu en todos os partidos
e mantense no quinto posto
da división de honra nacional,
primeiro na segunda división e
sétimo na terceira polo que as
posibilidades de manter categorías
de cara ao próximo ano
confírmanse cada vez máis.
O equipo ten ademais xa clasificados
a 4 xogadores para o
torneo estatal que en marzo
reunirá en Valladolid aos 32
mellores de cada categoría nas
seguen sendo inalcanzables.
Noutra orde de cousas o
Santiago Futsal chegou a un
acordo que permitirá que as
actividades de Multixogo estean
no hall do pavillón en
todos os partidos que o equipo
dispute; o equipo ademais
pode estar orgullosos xa que
dous dos seus xogadores, o
porteiro Juanjo e o canteirán
Diego Quintela incorporáronse
á selección nacional nos dous
partidos amigables de preparación
de cara ao Europeo 2014
que se celebraron a primeiros
de decembro.
Fontes: Santiago Futsal,
Lindeiros.
Contra o Peñíscola.
Foto: Santiago Futsal
ligas nacionais .
O Oroso Tenis de mesa participou
nun campionato de Europa
e 7 de España e conta no seu
haber con 2 subcampeonatos
Novembro pode ser o mes que
marque un cambio no equipo,
a vitoria ante o Barça e o Gipuzkoa
Basket deixa a esperanza
de que os próximos partidos
coloquen ao Obra nunha mellor
posición na liga, de todos xeitos
estes dous resultados o afastan
da cola da clasificación onde estaba
situado.
Por outra banda o equipo tivo
un mes cheo de actividades e
anuncios; presentouse o concurso
de postais de Nadal aberto
para todos os menores de 16
anos e con prazo de entrega até
o 13 de decembro; convocouse
ademais a xunta de accionistas
que se celebrará o 21 de decembro
e para pechar o mes, a última
semana do ano, terá lugar o campus
do equipo no que participarán
xogadores de 5 a 18 anos,
aínda que o custo da actividade
é de 125 euros hai varios descontos
para os clubs con convenios;
toda a información destes eventos
pódese atopar na páxina web
do equipo obradoirocab.com.
Para terminar lembrar o acordo
do Río Natura Monbus co grupo
Los Ángeles Gas que permitirá
aos socios obter descontos
en combustible nas estacións de
servizo do patrocinador.
Lindeiros
O Obradoiro consegue encaixar dúas
vitorias seguidas
Despois de gañar na casa ante o Barça vence tamén ante
Gipuzkoa Basket
Fontes: Río Natura Monbus,
Lindeiros.
O Oroso TM segue cultivando bos resultados
nas ligas nacionais
Mantense quinto na división de honra e primeiro na segunda división
de España en Benjamín Masculino,
1 subcampeonato en
Alevín Masculino e 1 primeiro
posto en Benjamín Feminino
no Campionato de España de
Integrantes do T M de Oroso.
Foto:Oroso TM
Seleccións Autonómicas.
Fontes: Concello de Oroso,
Oroso TM, Lindeiros.
Momento do partido contra o Barça.
Foto: Río Natura Monbus
Onde
estaría
mellor
a
túa
idea
de
negocio?
Tu
anuncio
aquí
publicidad@lindeiros.com

Decembro 2013 DEPORTES Lindeiros 29
Éxito rotundo do ITF Oroso na liga FITE Galicia
No terceiro encontro, celebrado en Sigüeiro, participaron máis de 100 deportistas
O Club Taekwon-do ITF Oroso
conseguiu 8 primeiros postos, 15
segundos e 12 terceiros postos no
terceiro encontro da Liga FITE
Galicia de Taekwon-do ITF, celebrado
no polideportivo Juanito
Amigo de Sigüeiro. Un campionato
que reuniu a cen deportistas
de seis clubs galegos: ITF Noia,
ITF Oroso, ITF Fisterra, Sociedade
Liceo de Noia, Club Cee
Deportes de Contacto e Ximnasio
Sung de Baio.
A escola orosá participou con
27 competidores que conseguiron
superar os xa extraordinarios
resultados obtidos o pasado mes
de xuño en Baio (7 primeiros, 7
segundos e 11 terceiros postos).
“Pero máis alá dos resultados,
o importante son as boas sensacións
coas que afrontaremos este
último mes antes da derradeira
competición. Seguindo esta liña
de traballo, o 14 de decembro en
Noia, teremos moitas opcións de
que algún ou algunha de Oroso se
faga co ouro no remate da Liga”,
explica María Jesús Vázquez,
secretaria do Club Taekwon-Do
ITF Oroso.
Deste xeito, os “Chícharos”
de Oroso (“nome de guerra” dos
rapaces e rapazas do ITF Oroso)
chegarán ao cuarto e último encontro
da Liga con moitas posibilidades
de acadar o triunfo final.
Un encontro que se disputará o
sábado 14 de decembro nas instalacións
da Sociedade Liceo de
Noia.
O mellor clasificado do ITF
Oroso foi Pedro Ruíz García, que
obtivo dous primeiros postos na
categoría de 7 a 8 anos nas modalidades
Tul e Combate. Tamén tiveron
unha participación moi destacada
Paula Castiñeira Vázquez
(campioa en Tul e segunda en
Combate); Míriam Yáñez Vidal
e Sergio Regueiro Viqueira (primeiros
en Combate e segundos en
Tul); así como Emma Fernández
Bouvier, Martín Blanco Lagares
e Francisco Javier Gil Adamuz
(primeiros en Combate e terceiros
en Tul). Finalmente, competidores
como Sofía Zapata Fermín,
Daniel Zarauza García e Javier
Otero Gracia obtiveron dous segundos
postos en cada unha das
modalidades disputadas.
Momento da competición cun participante do ITF Oroso.
Foto: ITF Oroso
Fontes: Concello de Oroso, ITF
Oroso, Lindeiros
O club Pádel de Ordes acolleu o Campionato
Galego Mixto
No torneo participaron 13 parellas de toda a comunidade
Un torneo que deixou un bo
sabor de boca os afeccionados
ao pádel polo alto nivel dos participantes,
as 13 mellores parellas
mixtas máis importantes do
ranking galego.
A parella formada por Alicia
Seijas e Fernando Aldao impúxose
na final a Carmen León
e Sebastián Lafon por 0/6 e 2/6.
O campionato contou coa dirección
técnica de Jorge Souto e a
María Ruiz como xuíz árbitro
e os premios consistiron en trofeos
e material deportivo.
Fonte: Fgpadel.com, Lindeiros
Os campions
galegos.
Foto: Doblered
Os gañadores
da categoría
de menos de
12 anos.
Foto: Sport Padel

30
Lindeiros
Clases Thermmix diciembre 2013
ACTIVIDADES en Avda. De ferrol, 15
14 Dic. Navidad 17:30 horas
18 Dic. chocolate 17:30 horas
20 Concurso de dulces y postres
navideños (Coruña) Los Mallos, 7
2 Enero: taller de roscones ----->>
BLOG : blogosferathermomix.es
MAIL: carmenathermo@ gmail.com
Nivel de dificultad: Fácil
EIRA DE XOGO
SUDOKUS
Nivel de dificultad: Difícil
COCINA FÁCIL
Ingredientes del bizcocho
3 cucharadas de cacao puro
2 huevos
1 pellizco de sal
60g de azúcar
1 cucharada de levadura química
130g de nata
130g harina de repostería
Preparación del bizcocho
Precaliente el horno a 180
Ponga en el vaso los huevos y
el azúcar. Mezcle 4 minutos 37C/
Velocidad 4
Añada la nata, la harina, el cacao
puro, la sal y la levadura y mezcle
4seg/ vel 5. Termine de envolver con
la espátula, vierta en un molde untado
con mantequilla y forrado con papel
de horno y hornee 15-20 minutos
(180˚C). Retire del horno y deje
enfriar.
CAKE POPS
Ingredientes del relleno
55g de queso tipo philadelphia 200g
de chocolate blanco
120g de azúcar glasbolitas multicolores
130g de chocolate de fondant en trozos
Colorante alimentario para teñir el chocolate
100g de chocolate con leche blanco
Relleno y decoración
Cuando el bizcocho este frio, córtelo en trozos e introdúzcalo en el vaso
limpio y seco, 10seg vel 5
Añada el queso cremoso y el azúcar glas y mezcle 20 seg/vel 5.
Retire la mezcla del vaso y con las manos, vaya formando bolas de aprox
20-25g. deje reposar en el frigorífico un mínimo de 30 minutos. Transcurri
do ese tiempo, coloque 1 barrita de chocolate fondant en un bol y fúndalo en
el microondas a intervalos cortos, mezclando cada vez para que no se queme.
Moje la punta roma de un palillo de brocheta en el chocolate y pinche cada
bolita de bizcocho sin pasar de la mitad. Deje reposar en el frigorífico 30
minutos.
Ponga en el vaso limpio y seco, el chocolate fondant restante con el chocolate
sobrante de mojar las brochetas, y el chocolate con leche y pulverice 5seg/
vel 7,
Con la espátula baje el chocolate de las paredes hacia el fondo del vaso y
programe 5min/60C/ VEL 2 para fundirlo, retire del vaso y reserve en un
bol, caliéntelo en el microondas y mezcle para que quede bien integrado.
Coloque el chocolate blanco en otro bol, y fúndalo a intervalos cortos de
tiempo ( 20-30 segundos) muévalo cada vez para que no se queme.
Bañe las bolitas de bizcocho en los diferentes chocolates dejando que escu
rra para que no se quede una capa muy gruesa y decore a su gusto.
AUTODEFINIDO
BUSCA LAS 7 DIFERENCIAS:

Decembro 2013 Lindeiros 31
HORARIO DE AUTOBUSES
Monbus - Castromil
Padrón - Milladoiro - Santiago
L - V: 7:20, 7:35, 8:55, 10:05, 10:15, 12:20,
14:55, 16:05, 18:20, 19:30, 21:50
Sábados: 8:50, 10:05, 10:55, 12:20, 14:55,
19:30, 21:50
Domingos e festivos: 8:50, 10:05, 12:20,
14:55, 19:25, 19:30, 21:50
Santiago -Milladoiro - Padrón
L - V: 6:50, 9:00, 10:00, 11:30, 12:30, 15:20,
15:30, 18:00, 19:00, 20:30
Sábados: 10:00, 11:30, 12:00, 14:00,
16:00, 20:00, 20:30
Domingos e festivos: 10:00, 11:30, 12:00,
18:00, 20:00, 20:30
Padrón - Milladoiro - Santiago (hor.
aprox.)
L - V: 7:00, 8:10, 9:00, 10:10, 11:00, 12:10,
13:00, 14:25, 15:00, 16:00, 17:10, 18:00,
19:10, 20:00, 21:20, 22:00
Sábados: 9:20 ata 21:20 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 9:20 ata 21:20 cada
2 hs.
Santiago - Milladoiro - Padrón
L - V: 6:00, 7:00, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00,
12:00, 13:15, 14:00, 16:00, 17:00, 18:00,
19:00, 20:00, 21:00, 22:10
Sábados: 8:00 ata 20:00 cada 2 hs.
Domingos e festivos: 8:00 ata 20:00 cada
2 hs.
Milladoiro - Santiago (Rúa da Rosa)
L - V: De 7:00 ata 21:00 cada 15 min.
Sábados: 7:35 ata 13:35 cada hora. e as
16:05, 17:05, 18:35,19:35, 20:35, 22:05,
23:00
Domingos e festivos: 9:30, 10:30, 11:30,
13:00, 16:05, 17:05, 18:35, 19:35, 20,35,
22:05, 23:00
Santiago (Rúa da Rosa) - Milladoiro
L - V: De 7:00 ata 21:30 cada 15 min.
Sábados: 8:00, 9:00, 10:00, 11:00, 12:00,
13:00, 14:00, 16:30, 18:00, 19:00, 20:00,
21:30, 22:30, 23:15.
Domingos e festivos: 10:00, 11:00, 12:00,
14:00, 18:00, 19:00, 20:00, 21:30; 22:30,
23:15.
Milladoiro - Santiago (Est. de autobuses)
L - V: 8:10,9:25, 19:15
Sábados: 8:10, 9:25
Santiago (Est. de autobuses) - Milladoiro
L - V: 8:40, 13:10, 18:10, 20:10
Sábados: 8:40, 13:10
Milladoiro - Bertamiráns
Días laborais: 10:00, 11:45, 17:30
Bertamiráns - Milladoiro
Días laborais: 11:00, 12:15, 19:00
Rois - Santiago
L - V: 6:45, 7:30, 9:00, 11:00, 14:00, 16:00,
18:00, 20:00
Sábados: 9:00, 14:30, 18:00
Domingos e festivos: 10:15, 14:30, 18:00
Santiago - Rois
L - V: 7:30, 10:00 12:00, 15:00 17:00, 19:00,
21:00
Sábados: 12:00, 17:00,19:00
Domingos e festivos: 11:00, 17:00, 19:00
A Gándara (Os Anxeles) -
Bertamiráns - Santiago ( Rúa A Rosa)
Laborais: De 7:45 ata 19:45 cada hora.
20:15, 20:45, 21:15,21:45
Sábados: 10:45 ata 13:45 cada hora.
De 16:45 ata 20:45 cada hora.
Santiago (Rúa A Rosa) -
Bertamiráns - A Gándara (Os Anxeles)
L -V: De 7:45 a 21:45 cada 1/2 h.
Sábados: 11:15, 12:15, 13:15, 16:15, 17:15,
18:15, 19:15, 20:15
Bertamiráns - Santiago
(En tránsito desde Muros, Noia. H. aprox.)
L - V: 7:40, 8:15, 9:25, 10:25, 11:25, 12:25,
14:25, 15:25, 16:25, 17:25, 19:25, 21:25.
Sábados : 08:25, 09:25,10:45, 12:25,14:25,
17:25, 19:25, 21:25.
Domingos e festivos: 09:25, 12:25, 14:25,
17:25, 19:25, 21:25
Santiago - Bertamiráns - Noia - Muros
L - V: 09:00, 10:00, 11:00, 12:00, 13:00,
14:30, 15:20, 17:00, 18:15, 19:00, 20:00,
21:30.
Sábados : 10:00, 12:00, 13:00, 14:00,
15:20, 18:15, 20:15.
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 14:00,
16:00, 18:15, 20:15.
Negreira - Brión - Bertamiráns - Santiago
L - V: 06:45 a 20:45 cada hora.
Sábados: 07:45, 08:45, 9,45, 11:45, 13:45,
15:45, 17:45, 19:45, 21:30
Domingos e festivos: 08:45, 09:45, 11:45,
13:45, 15:45, 17:45, 19:45, 21:30.
Santiago - Bertamiráns - Brión - Negreira
L - V: 07:45 a 21:45 cada h.
Sábados: 08:45, 09:45, 10:45,12:45, 14:45,
16:45, 18:45, 20:45, 22:30
Domingos e festivos: 9:45, 10:45, 12:45,
14:45, 16:45, 18:45, 20:45, 22:30
Trazo - Santiago
7:40
Santiago - Trazo
14:10
TELÉFONOS DE INTERESE
Concello de Ames: 981 883 002
Casa da Cultura Milladoiro: 981 535 940
Casa da Cultura Bertamiráns: 981 891 017
Policía Local: 619 767 575
Garda Civil: 981 536 405
Centros de Saúde:
Milladoiro: 981 522 838
Bertamiráns: 981 890 404
Concello de Brión: 981 887 006
Casa da Cultura Brión: 981 509 908
Policía Local: 981 893 474
GRUMIR: 629 871 542
Centro de Saúde: 981 887 701
Concello de Boqueixón: 981 513 061
Casa da Cultura: 981 513 061
Garda Civil: 981 503 051
Emerxencias: 981 513 434
Centro médico de Forte: 981 513 010
Centro médico de Lestedo: 981 502 297
Concello de O Pino: 981 511 002
Casa da Cultura: 981 511 065
Garda civil: 981 511 052
Centro de Saúde: 981 511 196
Concello de Oroso: 981 691 478
Policía Local: 981 691 680
Garda Civil: 981 691 381
Protección Civil: 629 737 942
Centro de Saúde: 981 694 731
Concello de Padrón: 981 810 451
Policía Local: 981 810 247
Garda Civil: 981 810 091
Protección Civil: 981 812 929
Taxis: 981 811 459
Centro de Saúde: 981 810 920
A Estrada - Cacheiras - Santiago
L - V: 6:55, 7:50, 8:30, 9:10, 10:00, 10:45,
13:15, 15:00, 18:00, 19:00
Sábados: 8:30, 10:00, 15:00. 18:15
Domingos e festivos: 9:00, 18:15
Santiago - Cacheiras - A Estrada
L - V: 7:45, 9:00, 9:30, 10:30,11:30, 12:30,
13:30 (lectivos), 14:00, 14:45, 15:15,
16:30,18:15 ( lectivos),19:00, 20:30,
21:30 ( luns a xoves lectivos).
Sábados: 9:15, 12:30, 17:15, 20:15
Domingos e festivos: 12:30, 20:00
Cacheiras -Santiago ( de Moraña)
L - V laborais: 7:40, 10:35, 16:05
Santiago - Cacheiras ( ata Moraña)
L - V laborais: 15:30, 18:30, 20:45
Cacheiras - Santiago
L - V: 8:10, 9:05, 15:20, 17:50, 18:15,
Sábados: 8:25
Santiago - Cacheiras
L - V: 12:30, 13:45, 17:00, 18:00, 19:30
Sábados: 12:30
Vedra - Santiago ( Hor. Aprox:)
L - V : 7:40, 9:50, 15: 15
Sábados: 8:05
Santiago - Vedra
L - V: 12:15, 14:00, 14:30 (lectivos), 19:30,
Sábados: 14:00
Ponte Ulla - Santiago
L - V: 6:42, 15:17, 17:23, 20:32
Sábados: 10:53, 15:18, 17:23, 20:23, 20:32
Domingos e festivos: 10:53, 15:18, 17:23,
20:32, 21:52
Santiago - Ponte Ulla
L - V: 9:15, 12:00, 14:00, 15:00, 16:00,
18:05, 20:00
Sábados: 10:00,14:00, 15:00, 16:00, 18:00
Domingos e festivos: 10:00, 12:00, 16:00,
18:00, 21:00
Concello de Negreira: 981 885 250
Casa da Cultura de Negreira: 981 885 736
Policía Local: 676 454 882
Garda Civil: 981 885 001
Centro de Saúde : 981 886 378
Concello de Santiago: 981 542 300
Policía Local: 981 542 323
Policía Autonómica: 981 546474
Policía Nacional: 981 571 717
Garda Civíl: 981 581 611
Garda Civil de Tráfico: 981 582 266
Bombeiros: 981 542 446
Cruz Vermella: 981 586 969
Radio - Taxi: 981 569 292
Estación de autobuses: 981 542 416
Estación de ferrocarril: 902 240 202
Aeropuerto: 981 547 500
Concello de Teo: 981 815 700
C. sociocultural A Ramallosa: 981 805 700
Policía Local: 981 815 700
Protección Civil: 649 804 720
Centros de Saúde:
Folgueiras( Calo): 981 814 106
Os Tilos: 981 801 038
Cacheiras: 981 807 411
Reis: 981 815 711
Concello de Vedra: 981 814 612
C. Sociocultural 3ª idade: 981 502 024
Protección Civil: 629 661 685
Taxis: 608 981 944
Forte ( Boqueixón) - Santiago
L - V: 15:05, 19:35
Santiago - Forte ( Boqueixón)
L - V: 8:05
Ordes - Oroso - Santiago
Laborais: 7:35, 8:50, 10:50, 12:05, 13:50,
14:35, 16:20, 17:20, 18:50, 20:20, 21:50
Sábados:8:35,10:50,14:50,17:20,18:35,
22:55
Domingos e festivos: 10:50, 12:50, 14:50,
17:20, 18:50, 21:35
Santiago - Oroso - Ordes
Laborais: 6:30, 8:00, 9:00, 10:00, 11:00,
12:15, 14:00, 15:30, 16:30, 18:00, 19:30,
21:15
Sábados: 10:00, 14:00, 16:30, 18:00,
19:30, 21:00
Domingos: 12:00, 14:00, 18:00, 19:30,
21:15.
Santiago - O Pino - Arzúa
L - V : 7:00, 9:15, 11:00, 12:45, 16:00, 18:30,
20:00, 21:00 ( lectivos)
Sábados: 7:00, 11:00, 12:45, 16:00, 18:30
Domingos e festivos: 7:00, 11:00, 16:00,
18:30, 20:00 ( sábados non circula)
Arzúa - O Pino - Santiago
L - V: 7:30, 8:10, 10:40, 12:10,14:20, 15:00,
15:45, 18:10, 20:40
Sábados: 8:10, 12:10, 15:45, 18:10
Domingos e festivos: 8:10, 12:10, 15:45,
18:10,21:30
Santiago - Aeroporto
De 6:00 ata 00:00 cada 1/2 h., diario,
dende Pz. Galicia.
De 6:10 ata 00:10 cada 1/2 h., diario
dende Est. de Tren
De 6:20 ata 00:20 cada 1/2 h, diario,
dende Est. Autobuses.
Aeroporto - Santiago
De 7:00 ata 1:00 cada 1/2 h., diario.
Empresas e negocios
ao servicio de todos.
COMPRO
ORO Y PLATA
Rosalía de Castro, 34
Local C - Milladoiro
Tfono: 981 534 229
Aquí
podría
estar
tu
publicidad
publicidad@lindeiros.com

32
Lindeiros
Adolfo
Peiteado
Veciño de Vedra
Aos seus 88 anos Adolfo
Peiteado conserva o sorriso
dun adolescente pícaro...
pero sácao pouco a pasear;
ve pasar a vida con calma e
paseando sempre que pode
até o muíño que herdou e do
que fala con devoción; ao redor
dese muíño virou a súa
vida desde que naceu, ao redor
del e dás viñas que camiñan
até a súa porta e das que
ninguén podería dicir cando
foron plantadas. Adolfo lembra
as crecidas do río, e a
súa voz cando o conta segue
demostrando o respecto que
os nosos maiores lle tiveron
sempre á natureza, ese que os
máis novos parecen perder.
Recoñece que, habendo anos
malos, a súa infancia non foi
tan mala e que moita xente o
pasou bastante pior durante
a guerra e a posguerra; se lle
preguntas a que xogaba contestará
sorprendido, case sen
pensar, que á estornela e si
o que queres saber é que comida
lembra brillaranlle os
ollos ao dicirche que o porco,
comezará a contarche que alí
non se podían queixar e que
cada ano se mataban 3 ou
4 grazas ao que sacaban de
arrendar o muíño.
Traballou na construción e
só saíu da súa terra 3 meses
a Estremadura e alí ocupou
o posto de capataz, daquela
época garda unha anécdota
que lle fai aflorar ese sorriso
tan seu; tocaban a corneta
para avisar de que se procedía
a unha explosión e se ninguén
gritaba entendíase que
se podía continuar, tras unha
desas explosións un paisano
achegóuselles gritando porque
mataran a catro porcos
que tiña encerrados nun lugar
próximo; Adolfo ri ao explicar
que os pobres porcos por
moito que ouvisen a trompeta
non podían facer nada, ao final
o xefe pagoullos ao dono e
todo quedo aí pero tras contar
a anécdota volve o home cabal
que pensa e se no canto
de porcos...?. O clima da zona
non lle convencía e volveu
para o Ulla; entrou a traballar
nun serradoiro e alí estivo até
a xubilación. Agora pasa as
horas tranquilamente aínda
que deixa ver nas súas palabras
que a situación actual
lémbralle demasiado a outras
afastadas no tempo, das que
puido escapar, e ás que non
lle gustaría volver.
Vedra, novembro 2013