ramón suárez picallo escolma de textos en galego - Consello da ...

ramón suárez picallo escolma de textos en galego - Consello da ... ramón suárez picallo escolma de textos en galego - Consello da ...

consellodacultura.org
from consellodacultura.org More from this publisher
29.10.2013 Views

O SEÑOR DE TRASALBA Conoscimos persoalmente a Ramón Otero Pedrayo, no mes de agosto do ano 1926, dous días despois de ter conoscido tamén a Castelao. Facíamos por daquela un viaxe a Galicia, despois de dazasete anos de ausencia da Patria, botados en América. Pero xa moito denantes, sabíamos da obra, da persoalidade e do esprito das duas figuras máis esgrevias da Nosa Galeguidade, Castelao era soio e simpremente Castelao, namentras que Ramón Otero Pedrayo era “O señor de Trasalba”. En certidume i en verdade, un gran señor da Cultura, da Verba e do Pensamento dunha terra opulenta en tales dóns e bens impoderábeles doados dereitamente pola gracia do seu Creador. Dende aquela ficamos cautivos pra sempre da sua señorial presencia, dos seus decires alados, e dos seus fondos pensamentos; e deixamos de esguello a sua condición maxisterial de Profesor, para ademirar a súa índole de home e de humanista. Máis tarde cando limos a sua belida “Historia de la Cultura Gallega”, a sua “Guía de Galicia”, e outros textos saídos da sua fecunda pluma, pensamos nun lexítimo herdeiro dos Francisco Sánchez, dos Feixóo, e dos Sarmiento, precursores da renascencia do ser sustantivo i eterno, no tempo e no espacio da nosa Patria abenzoada. *** Cinco anos despois, no 1931, Otero Pedrayo, Castelao, Antón Villar Ponte e quen escribe estas liñas, atopámonos outra vez en Madrid, como persoeiros de Galicia nas Cortes Constituíntes da Repúbrica Española. Nós, que conoscimos a Otero Pedrayo, historiador e xeógrafo, como comentarista de Humanidades crásicas, como novelista, poeta e autor dramático, como católico ouservante

110 Ramón Suárez Picallo amigo de Prisciliano, como tradutor de Goethe, e como primeiro tradutor, na Península Ibérica, do “Ulises” de James Joyce, non sospeitábamos que, ademáis de todo eso, o señor de Trasalba, levaba dentro de sí unha viva vocación política, entendendo a Política ó nobre xeito de Aristóteles; un político repubricano, católico e federal, firmante, xunto con galegos, vascos e cataláns en primeiro termo, da primeira enmenda constitucioal que discutiron aquelas cortes memorábeles: “España es una república federal”. Un político de estilo europeo convivente e tolerante, disposto a desvivirse polo seu dereito de crer e polo dereito dos demáis a non crer, ou a crer con diferente fe da sua fe. Faríanos falla escribir un libro, somentes coas anécdotas de Otero Pedrayo, durante a sua tempada de político galego residente en Madrid. Dende aquela dona, estristecida i enloitada, que pasaba por bisneta dun “gran repúblico”, que o visitaba unha vez por semán, levándolle cen pesetas por visita; deica o pillabán con traza de paragüeiro ou de afiador de San Miguel do Campo que tiña que voltar a Terra, por mor de unha terríbel enfermedade da súa nai... i él sempre gran señor de mans abertas, servindo de pano de bágoas a cantos se lle arrechegaban por fas ou por nefas. Fraternalmente amigo de poetas, de escritores, de pintores e de tolos maravillosos; mestre paternal dos seus alunos, naquil Ourense prócer, sempre fidel as tradicións máis belidas da lingua, de esprito e da Cultura de Galicia, cecáis sexa hoxe un dos poucos homes de aituación e siñificación púbricas, de toda a nosa Terra, que non ten nemigos, nin antre mouros nin antre cristiáns. Tamaña xerarquía moral, concédenlla de consún a sua sabidencia, a sua limpa historia púbrica e privada; e por sobor de todo, a sua índole de cabaleiro do esprito e de home de ben a carta cabal. Bos Aires. Opinión Gallega, xuño-xullo de 1959.

110 Ramón Suárez Picallo<br />

amigo <strong>de</strong> Prisciliano, como tradutor <strong>de</strong> Goethe, e como primeiro<br />

tradutor, na P<strong>en</strong>ínsula Ibérica, do “Ulises” <strong>de</strong> James Joyce, non<br />

sospeitábamos que, a<strong>de</strong>máis <strong>de</strong> todo eso, o señor <strong>de</strong> Trasalba,<br />

levaba <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> sí unha viva vocación política, <strong>en</strong>t<strong>en</strong><strong>de</strong>ndo a<br />

Política ó nobre xeito <strong>de</strong> Aristóteles; un político repubricano,<br />

católico e fe<strong>de</strong>ral, firmante, xunto con <strong>galego</strong>s, vascos e cataláns <strong>en</strong><br />

primeiro termo, <strong>da</strong> primeira <strong>en</strong>m<strong>en</strong><strong>da</strong> constitucioal que discutiron<br />

aquelas cortes memorábeles:<br />

“España es una república fe<strong>de</strong>ral”. Un político <strong>de</strong> estilo<br />

europeo conviv<strong>en</strong>te e tolerante, disposto a <strong>de</strong>svivirse polo seu<br />

<strong>de</strong>reito <strong>de</strong> crer e polo <strong>de</strong>reito dos <strong>de</strong>máis a non crer, ou a crer con<br />

difer<strong>en</strong>te fe <strong>da</strong> sua fe.<br />

Faríanos falla escribir un libro, som<strong>en</strong>tes coas anécdotas <strong>de</strong><br />

Otero Pedrayo, durante a sua tempa<strong>da</strong> <strong>de</strong> político <strong>galego</strong> resi<strong>de</strong>nte<br />

<strong>en</strong> Madrid. D<strong>en</strong><strong>de</strong> aquela dona, estristeci<strong>da</strong> i <strong>en</strong>loita<strong>da</strong>, que pasaba<br />

por bisneta dun “gran repúblico”, que o visitaba unha vez por<br />

semán, levándolle c<strong>en</strong> pesetas por visita; <strong>de</strong>ica o pillabán con traza<br />

<strong>de</strong> paragüeiro ou <strong>de</strong> afiador <strong>de</strong> San Miguel do Campo que tiña que<br />

voltar a Terra, por mor <strong>de</strong> unha terríbel <strong>en</strong>ferme<strong>da</strong><strong>de</strong> <strong>da</strong> súa nai... i<br />

él sempre gran señor <strong>de</strong> mans abertas, servindo <strong>de</strong> pano <strong>de</strong> bágoas<br />

a cantos se lle arrechegaban por fas ou por nefas.<br />

Fraternalm<strong>en</strong>te amigo <strong>de</strong> poetas, <strong>de</strong> escritores, <strong>de</strong> pintores<br />

e <strong>de</strong> tolos maravillosos; mestre paternal dos seus alunos, naquil<br />

Our<strong>en</strong>se prócer, sempre fi<strong>de</strong>l as tradicións máis beli<strong>da</strong>s <strong>da</strong> lingua,<br />

<strong>de</strong> esprito e <strong>da</strong> Cultura <strong>de</strong> Galicia, cecáis sexa hoxe un dos poucos<br />

homes <strong>de</strong> aituación e siñificación púbricas, <strong>de</strong> to<strong>da</strong> a nosa Terra,<br />

que non t<strong>en</strong> nemigos, nin antre mouros nin antre cristiáns. Tamaña<br />

xerarquía moral, concé<strong>de</strong>nlla <strong>de</strong> consún a sua sabi<strong>de</strong>ncia, a sua<br />

limpa historia púbrica e priva<strong>da</strong>; e por sobor <strong>de</strong> todo, a sua índole<br />

<strong>de</strong> cabaleiro do esprito e <strong>de</strong> home <strong>de</strong> b<strong>en</strong> a carta cabal.<br />

Bos Aires. Opinión Gallega, xuño-xullo <strong>de</strong> 1959.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!