Реформа и конверзија на одбраната во Албанија ... - DCAF
Реформа и конверзија на одбраната во Албанија ... - DCAF
Реформа и конверзија на одбраната во Албанија ... - DCAF
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко <strong>на</strong>сочување <strong>на</strong> реформата <strong>на</strong> одбра<strong>на</strong>та<br />
Исполнувањето <strong>на</strong> стандард<strong>и</strong>те <strong>на</strong> НАТО за одбранбе<strong>на</strong>та способност потенц<strong>и</strong>јално<br />
претставува с<strong>и</strong>ла за демократска реформа <strong>и</strong> за <strong>во</strong>ено осовременување <strong>на</strong> Албан<strong>и</strong>ја.<br />
Меѓутоа, реформата <strong>на</strong> одбра<strong>на</strong>та која е <strong>во</strong> тек бара постојано пр<strong>и</strong>способување <strong>на</strong><br />
<strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong>те <strong>и</strong>нст<strong>и</strong>туц<strong>и</strong><strong>и</strong> за <strong>и</strong>сполнување <strong>на</strong> стандард<strong>и</strong>те <strong>на</strong> НАТО, особено <strong>во</strong> однос<strong>и</strong>те<br />
меѓу ц<strong>и</strong>в<strong>и</strong>лн<strong>и</strong>от <strong>и</strong> <strong>во</strong>ен<strong>и</strong>от сектор, кое сè уште не е пост<strong>и</strong>г<strong>на</strong>то.<br />
Според Уста<strong>во</strong>т <strong>на</strong> државата, Албан<strong>и</strong>ја е парламентар<strong>на</strong> републ<strong>и</strong>ка, пр<strong>и</strong> што<br />
Парламентарното собран<strong>и</strong>е треба да б<strong>и</strong>де врхов<strong>на</strong> држав<strong>на</strong> <strong>и</strong>нст<strong>и</strong>туц<strong>и</strong>ја. Парламентот мора<br />
да г<strong>и</strong> ус<strong>во</strong>јува с<strong>и</strong>те стратег<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> документ<strong>и</strong> за <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>л<strong>на</strong>та безбеднос<strong>на</strong> <strong>и</strong> одбранбе<strong>на</strong><br />
пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка <strong>и</strong> да врш<strong>и</strong> контрола <strong>на</strong>д оружен<strong>и</strong>те с<strong>и</strong>л<strong>и</strong>. Меѓутоа, според повеќе локалн<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
<strong>на</strong>д<strong>во</strong>решн<strong>и</strong> експерт<strong>и</strong>, Собран<strong>и</strong>ето само претенд<strong>и</strong>ра да врш<strong>и</strong> <strong>на</strong>дзор <strong>на</strong>д безбедносн<strong>и</strong>от<br />
сектор <strong>и</strong> г<strong>и</strong> врш<strong>и</strong> с<strong>во</strong><strong>и</strong>те функц<strong>и</strong><strong>и</strong> мошне слабо. Особено <strong>во</strong> однос <strong>на</strong> <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>л<strong>на</strong>та<br />
безбеднос<strong>на</strong> <strong>и</strong> одбранбе<strong>на</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка парламентот <strong>и</strong>гра мошне марг<strong>и</strong><strong>на</strong>л<strong>на</strong> улога. На<br />
пр<strong>и</strong>мер, парламентарц<strong>и</strong>те треба да се потп<strong>и</strong>раат <strong>на</strong> <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong><strong>и</strong> даден<strong>и</strong> од Владата <strong>и</strong> од<br />
арм<strong>и</strong>јата, <strong>и</strong>нст<strong>и</strong>туц<strong>и</strong><strong>и</strong> од ко<strong>и</strong>, <strong>и</strong><strong>на</strong>ку, се очекува да го вршат <strong>на</strong>дзорот. 60 Ев<strong>и</strong>дентен е <strong>и</strong><br />
недост<strong>и</strong>г <strong>на</strong> соодвет<strong>на</strong> дебата, дур<strong>и</strong> <strong>и</strong> кога се донесуваат документ<strong>и</strong> поврзан<strong>и</strong> со одбра<strong>на</strong>та.<br />
Ова главно се пр<strong>и</strong>п<strong>и</strong>шува <strong>на</strong> огран<strong>и</strong>че<strong>на</strong>та експерт<strong>и</strong>за <strong>на</strong> повеќе парламентарц<strong>и</strong> за<br />
прашањето <strong>на</strong> одбра<strong>на</strong>та, како <strong>и</strong> <strong>на</strong> неза<strong>и</strong>нтерес<strong>и</strong>раноста. Воен<strong>и</strong>те прашања ретко се<br />
<strong>на</strong>оѓаат <strong>и</strong> <strong>на</strong> агенд<strong>и</strong>те <strong>на</strong> невлад<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те орган<strong>и</strong>зац<strong>и</strong><strong>и</strong>.<br />
Покрај тоа, парламентарц<strong>и</strong>те немаат средства, стручност <strong>и</strong>л<strong>и</strong> време вн<strong>и</strong>мателно да г<strong>и</strong><br />
следат сложен<strong>и</strong>те акт<strong>и</strong>вност<strong>и</strong> <strong>на</strong> Владата. Се очекува контролата <strong>на</strong> буџетот, <strong>и</strong>сто така, да<br />
е <strong>во</strong> центарот <strong>на</strong> парламентар<strong>на</strong>та контрола, но ова е област каде што посто<strong>и</strong> јаз меѓу<br />
уставн<strong>и</strong>те одредб<strong>и</strong> <strong>и</strong> парламентар<strong>на</strong>та практ<strong>и</strong>ка. Во Албан<strong>и</strong>ја, <strong>на</strong>црт-закон<strong>и</strong>те за буџетот<br />
г<strong>и</strong> ус<strong>во</strong>јува Парламентот, кој потоа треба да дејствува по него за време <strong>на</strong> тр<strong>и</strong>те месец<strong>и</strong> од<br />
завршувањето <strong>на</strong> претход<strong>на</strong>та буџетска год<strong>и</strong><strong>на</strong>. Доколку Парламентот не го <strong>на</strong>прав<strong>и</strong> тоа,<br />
Владата смее да ја потрош<strong>и</strong> <strong>и</strong>стата месеч<strong>на</strong> сума колку што е просечн<strong>и</strong>от месечен трошок<br />
од претход<strong>на</strong>та год<strong>и</strong><strong>на</strong>. 61 Избран од Парламентот, претседателот <strong>на</strong> државата <strong>и</strong>ма мошне<br />
ном<strong>и</strong><strong>на</strong>л<strong>на</strong> функц<strong>и</strong>ја како генерален командант <strong>на</strong> оружен<strong>и</strong>те с<strong>и</strong>л<strong>и</strong> <strong>и</strong> шеф <strong>на</strong> Советот за<br />
<strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>л<strong>на</strong> безбедност (NSC). Според Уста<strong>во</strong>т, NSC е советодавно тело <strong>на</strong> претседателот,<br />
кое д<strong>и</strong>скут<strong>и</strong>ра <strong>и</strong> му дава м<strong>и</strong>слења за прашања <strong>на</strong> безбеднос<strong>на</strong>та пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка, контролата <strong>на</strong><br />
26
Change language