You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Mobella 6<br />
Jorge Ramos<br />
<strong>Ca<strong>de</strong>rno</strong> <strong>de</strong> <strong>campo</strong><br />
NUMERO 6<br />
Editorial<br />
<strong>Ca<strong>de</strong>rno</strong> <strong>de</strong> <strong>campo</strong><br />
Herpetoloxía<br />
Fauna Mariña<br />
Botánica<br />
Ornitoloxía<br />
Mamíferos<br />
Conservación<br />
Activida<strong>de</strong>s e noticias<br />
Página 1 <strong>de</strong> 17<br />
Estamos no mes <strong>de</strong> Abril. Loce o sol e se reflexa nas augas tranquilas da<br />
telleira, no encoro <strong>de</strong> Cecebre. O lado hai un carballo <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o que chegan<br />
os asuvíos dos paxaros. Canta un, e repite o outro, o primeiro insiste, e o<br />
enar<strong>de</strong>cido contrincante contéstalle,...en fin, cousas da primaveira.<br />
A lagoa da telleira está chea, os restos <strong>de</strong> Typha flotan por todas partes e o<br />
lixo que algún día botou alguén permanecen baixo 50 ou 60 centímetros <strong>de</strong><br />
auga: cuchillas <strong>de</strong> afeitar, botes <strong>de</strong> crema, una pileta...<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Página 2 <strong>de</strong> 17<br />
A verda<strong>de</strong> é que algo tiña que rachar a beleza paradisíaca daquela estampa.<br />
Pero eu sei que o máis interesante permanecía escondido. Alí tiña todo o<br />
que necesitaba para ver os pequenos tesouros <strong>de</strong> Cecebre: un colador, un<br />
bal<strong>de</strong> baleiro e diversos tarros <strong>de</strong> cristal.<br />
O primeiro anuncio da explosión da primaveira chegoume ca presenza<br />
notable das nubes <strong>de</strong> mosquitos. Eu <strong>de</strong>n<strong>de</strong> logo<br />
non lles teño ningún rencor, pois sei ben que se trata <strong>de</strong> quironómidos, uns<br />
pequenos Mosquitos <strong>de</strong> menos <strong>de</strong> un centímetro <strong>de</strong> tamaño que se<br />
alimentan <strong>de</strong> xugos vexetais. Os machos teñen antenas plumosas, como as<br />
que locen as cabareteiras, e as femias coas antenas finas.¿Por que? Os moi<br />
lambóns buscan con elas calquer rastro oloroso que <strong>de</strong>ixen as femias, e <strong>de</strong><br />
seguido acu<strong>de</strong>n concentrándose nesas nubes <strong>de</strong> centos <strong>de</strong> individuos que<br />
tanto soen preocupar a quen se achega a un encoro.<br />
Ás larvas lles chaman gusanos <strong>de</strong> sangue, dado o seu aspecto <strong>de</strong> verme<br />
colorado, e o nome ten algo <strong>de</strong> certo, pois o pigmento vermello que lles da<br />
cor non é outra cousa que hemoglobina máis ou menos como a nosa. A súa<br />
presenza débese a que estas larvas adoitan <strong>de</strong>senrolarse en lagoas ou charcas<br />
con fango,e dicir, con abundancia <strong>de</strong> materia orgánica e polo tanto con<br />
fondos pobres en oxíxeno,nos que a hemoglobina é aproveitada para sacar o<br />
máximo ren<strong>de</strong>mento na oxixenación.<br />
Mergullo o bal<strong>de</strong> e o vou baleirando encima do colador, habilmente<br />
colocado no bor<strong>de</strong> das augas.Desta maneira van aparecendo os pequenos<br />
pobladores do encoro: diferentes tipos <strong>de</strong> chinches acuáticas, como as Plea<br />
que parecen pequenas burbulliñas nadando eléctricamente <strong>de</strong> aquí para alá,<br />
diferentes tipos <strong>de</strong> escarabellos acuáticos, algúns <strong>de</strong> eles,sen dúbida, as<br />
femias, cargados <strong>de</strong> ovos, caracois acuáticos, como Physaacuta, claramente<br />
diferenciable polas súas antenas filiformes, diversos tipos <strong>de</strong> larvas <strong>de</strong><br />
cabaliños <strong>de</strong> <strong>de</strong>mo (sempre pensei quén foi o malencarado que lles puxo tal<br />
nome, pois ningún mal nos fan, e co seu corpo <strong>de</strong>lgadiño ver<strong>de</strong>, cobrizo ou<br />
azul adornan as nosas tar<strong>de</strong>s <strong>de</strong> primaveira)...En fin, foron aparecendo todos,<br />
agás os do outro día: os cangrexos vermellos. Non sei quen os botou no<br />
encoro, pero non hai moito tamén<br />
estaban en Sabón, como en moitas outras partes da Península.Trátase dunha<br />
especie invasora, norteamericana como a comida rápida e a coca-cola, e<br />
expán<strong>de</strong>se rapidamente gracias a un bó ritmo reproductor transformando<br />
moito os fondos das marismas,encoros ou ríos nos que vive,excluíndo outras<br />
especies tan propias coma nós. O outro día encontrei algúns, e os puxen<br />
cunha paisana da súa terra, una tortuga <strong>de</strong> orellas vermellas que temos na<br />
casa <strong>de</strong> mascota, que é <strong>de</strong> Florida.En fin, eles se enten<strong>de</strong>rán, digo eu.<br />
Bueno, imos xá a casa. O que collín no encoro <strong>de</strong>ixoo repousar , no interior<br />
dun bote <strong>de</strong> cristal,cerca da ventana,e <strong>de</strong>spois dun bó rato miro e... vexo os<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Página 3 <strong>de</strong> 17<br />
que faltaban.Encima <strong>de</strong> cada anaco <strong>de</strong> planta, <strong>de</strong> cada folla, <strong>de</strong> cada paliño,<br />
vexo una, ou dúas. Mecen os seus tentáculos finísimos cas pequenas<br />
correntes <strong>de</strong> auga que producen os escarabellos o moverse. O seu doce tono<br />
rosa aínda <strong>de</strong>staca mais a súa <strong>de</strong>lica<strong>de</strong>za.Trátase das hidras <strong>de</strong> auga doce,<br />
relativamente abondosas no encoro, que moven os seus tentáculos na<br />
procura dos outros habitantes máis pequenos: as pulgas <strong>de</strong> auga doce, do<br />
xénero Daphnia ,e os copépodos, tanto ciclopoi<strong>de</strong>os como algúns<br />
calanoi<strong>de</strong>os. As dafnias son crustáceos <strong>de</strong> caparacho bivalvo, no cal protexen<br />
a maior parte dos seus apéndices. Fóra <strong>de</strong>l asoma unha cabeza cun gran ollo<br />
negro e a ambos lados da mesma axítanse dous gran<strong>de</strong>s brazos que son as<br />
súas antenas, e que nesta ocasión empréganse fundamentalmente para nadar.<br />
Nadan a saltos, en cada "brazada",e asemella que cando se cansan apoian o<br />
lombo no cristal do bote. Así podo ver que hai moitas femias, posto que<br />
po<strong>de</strong>n contarse facilmente os ovos que teñen no seu interior. A<strong>de</strong>máis,e<br />
probable que estes ovos non sexan o producto do encontro cun macho, pois<br />
no periodo <strong>de</strong> expansión (primaveira e verán, polo calor e o alimento<br />
abundante, que é fundamentalmente algas) reprodúcense por partenoxénese,<br />
e dicir, dunha maneira clónica a partires das células da femia, ¿ou é que<br />
pensaba<strong>de</strong>s que a clonación a inventou o ser humano?<br />
O corpo aplanado das dafnias as diferencia dos copépodos, sempre <strong>de</strong> corpo<br />
alongado, cun único ollo (<strong>de</strong> aquí o seu nome <strong>de</strong> ciclopes) e <strong>de</strong> novo con<br />
dúas gran<strong>de</strong>s antenas que lles sirven para nadar,e que nesta ocasión móvense<br />
como remos,lateralmente. Os copépodos ciclopoi<strong>de</strong>os teñen as antenas<br />
curtas, menores que o corpo, e as femias caracterízanse por levar dous<br />
paquetes <strong>de</strong> ovos cando se van a reproducir. Os calanoi<strong>de</strong>os son máis<br />
aristocráticos se cabe, máis gran<strong>de</strong>s que os outros,<strong>de</strong> forma que po<strong>de</strong>n<br />
dobrarlles a estatura, con antenas moi longas,tanto ou mais que o corpo, e<br />
que as femias ven <strong>de</strong>stacadas pois levan un único paquete esférico <strong>de</strong> ovos<br />
aínda que, iso sí, dun vívido cor rubí.Os calanoi<strong>de</strong>os<br />
son máis ben mariños, aínda que como vemos tamén hay algún "curmán" <strong>de</strong><br />
auga doce, mentres que os ciclopoi<strong>de</strong>os son característicamente<br />
dulceacuícolas.<br />
Pero algo no bote non <strong>de</strong>ixa <strong>de</strong> atraer a miña atención. Son as larvas<br />
pantasma do mosquito Chaoborus, que só se aprecian ben cando a auga<br />
permanece queda. E alí están, a media profundida<strong>de</strong>. Asemellan pequenos<br />
submarinos invisibles, aínda que os ollos negros na cabeza revelan a súa<br />
natureza. O curioso é que se manteñen en posición horizontal gracias a dous<br />
flotadores, un adiante e outro <strong>de</strong>trás, <strong>de</strong>baixo <strong>de</strong> dúas pequenas<br />
xorobas.Apenas se moven, observando todo o que acontece o seus arredores<br />
e, <strong>de</strong> súpeto, pegan un brinco e aparecen noutro lado e noutra posición,<br />
voltando <strong>de</strong> novo o repouso. Son moi abondosos aquí, en Cecebre, e polo<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
seu modo <strong>de</strong> vida,como os <strong>de</strong> moitas criaturas <strong>de</strong>ste mundo sumerxido,<br />
gustan das augas quedas.<br />
É este sin embargo un mundo cambiante, e se un observa con atención e lles<br />
segue o paso a estes curiosos habitantes do encoro o longo do ano, vense<br />
crecer as larvas dos cabaliños do <strong>de</strong>mo e as libélulas, o tempo que van<br />
<strong>de</strong>saparecendo as dafnias, ata que finalmente chegan os adultos e pintan con<br />
cores chillons e efímeros, o silencioso mundo <strong>de</strong> arriba. Entón quizáis nos<br />
que<strong>de</strong>mos extasiados mirando como a femia dun <strong>de</strong>stes cabaliños sumerxe<br />
no noso mundo, máxico e invisible, a punta do seu esbelto abdomen<br />
<strong>de</strong>ixando logo caer lentamente no fondo, un a un, os ovos que serán a<br />
ledicia da primaveira seguinte. Entón chegará, novamente, o segredo <strong>de</strong>ste<br />
mundo asolagado,e revelará o seu tesouro, qizáis <strong>de</strong>trás dun cristal.<br />
O Escancer<br />
Ricardo Ferreiro Sanjurjo<br />
Herpetoloxía<br />
Página 4 <strong>de</strong> 17<br />
O escáncer (Anguis fragilis) é un animal que se soe incluir entre os "comúns"<br />
<strong>de</strong>bido a que os contactos co naturalista ou paseante son numerosos<br />
(especialmente se este adica algo <strong>de</strong> tempo a curiosear baixo pedras ou trozos<br />
<strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ira), nembargantes o certo é que a bioloxía <strong>de</strong>sta especie é ainda moi<br />
pouco coñecida.<br />
Unha breve <strong>de</strong>scripción da especie dinos que é un reptil <strong>de</strong> aspecto<br />
serpentiforme, carente <strong>de</strong> membros, cunha lonxitu<strong>de</strong>, excluíndo a cola, <strong>de</strong><br />
ata 23 cm (excepcionalmente ata 29), cunha cabeza lacertiforme na que<br />
<strong>de</strong>stacan uns ollos móbiles e con pálpebras, (un rasgo que contrasta<br />
enormemente ca mirada fixa das serpes), os machos da especie presentan un<br />
<strong>de</strong>seño corporal moi uniforme, en tonos grisáceos e, ás veces, con algunhas<br />
escamas azuis no dorso, a<strong>de</strong>máis a súa cabeza soe ser máis ancha,<br />
proporcionalmente,cá das femias, estas soen ser marróns na parte dorsal e<br />
negras ou moi escuras na ventral, con frecuencia amosan unha liña vertebral<br />
negra, o <strong>de</strong>seño dos xuvenís é similar ó das femias pero en tonos máis claros.<br />
É este un animal totalmente inofensivo que moi rara vez mor<strong>de</strong> e cando o fai<br />
non dana en absoluto a pel humana, carece <strong>de</strong> calqueira tipo <strong>de</strong> veleno (en<br />
contra do que afirman algunhas crenzas populares, unha das cales incluso<br />
afirma que son inofensivos durante toda a semana salvo o venres, día no que<br />
resultan tremendamente velenosos), a súa principal <strong>de</strong>fensa sitúase na<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Página 5 <strong>de</strong> 17<br />
axilida<strong>de</strong> (que non rapi<strong>de</strong>z) coa que se move entre a vexetación máis baixa,<br />
tamén posúe unha coraza interna formada por placas dérmicas que reforzan<br />
a habitual armadura exterior escamosa dos reptís, esta pel impenetrable<br />
permítelle agocharse tranquilamente nun lugar que resulta intolerable para a<br />
maioría dos animais: os formigueiros. A<strong>de</strong>máis, presenta a capacida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>spren<strong>de</strong>rse da cola a vonta<strong>de</strong> (autotomía), comportamento realmente<br />
notable e que consegue distraer a atención do predador mentres o resto do<br />
escáncer fuxe, sen un anaco <strong>de</strong> cola pero vivo.<br />
Tratase dunha especie que vive totalmente ligada á superficie do solo;<br />
durante todo o seu ciclo vital ocupa somentes unha estreita franxa na vertical<br />
en torno a esa interfase. O escáncer é un saurio, pero non presenta,<br />
externamente o máis mínimo resto <strong>de</strong> patas, posuíndo un corpo largo, e liso,<br />
carecendo totalmente <strong>de</strong> estructuras anatómicas que sobresaian da superficie,<br />
esta conformación é o resultado das forzas <strong>de</strong> selección do nicho que ocupa,<br />
on<strong>de</strong> a capacida<strong>de</strong> para <strong>de</strong>sprazarse entre ás raíces máis superficiais e os tallos<br />
ou follas máis baixas é esencial.<br />
A alimentación <strong>de</strong>ste reptil é un dos seus misterios, sábese que se alimenta<br />
<strong>de</strong> invertebrados non moi rápidos (larvas <strong>de</strong> insectos, gasterópodos,<br />
coleópteros...), pero non se coñece a frecuencia das inxestas nen os <strong>de</strong>talles<br />
do comportamento <strong>de</strong> alimentación en liberda<strong>de</strong>.<br />
Da activida<strong>de</strong> reproductiva sábese que o periodo <strong>de</strong> celo comeza na<br />
primavera. Como no resto dos saurios galegos, durante a cópula, o macho<br />
suxeita á femia por medio das mandíbulas, este comportamento ten un<br />
efecto secundario moi importante para o estudo <strong>de</strong>stes animais xa que a<br />
marca das mor<strong>de</strong>duras e recoñecible no pescozo das femias o que aporta<br />
información acerca <strong>de</strong> cada femia capturada no <strong>campo</strong> <strong>de</strong> forma inmediata e<br />
sen necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> danar o animal. O <strong>de</strong>senrolo embrionario dura<br />
aproximadamente dous meses, tras este periodo cada femia po<strong>de</strong> traer ó<br />
mundo <strong>de</strong> cinco a vinte (ata vinteseis) crías, trátase dunha especie<br />
ovovivípara polo que as crías nacen xa formadas, normalmente son<br />
expulsadas enroladas sobre si mesmas e aínda cubertas polas envolturas<br />
embrionarias, rápidamente comezan a se mover <strong>de</strong>sfacéndose <strong>de</strong>stas e<br />
iniciando a súa nova vida.<br />
Os inimigos <strong>de</strong>stes animais son variados, reptís como a víbora (Vipera) ou a<br />
cobra lagarteira (Coronella), varias aves; o lagarteiro (Falco tinnunculus) o<br />
miñato común (Buteo buteo), o moucho común (Athene noctua), mamíferos<br />
como os ourizos (Erinaceus), xabaríns (Sus scrofa) así como varios<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
mustélidos. O home representa tamén un perigo para estes animais, o home<br />
e o escáncer comparten gusto a hora <strong>de</strong> elexir un sitio para vivir, ambos<br />
gostan dos vales húmidos e temperados da nosa terra e por iso conviviron<br />
durante moito tempo. Sen embargo non foi esta unha convivencia pacífica,<br />
polo contrario moitos dos encontros remataron mal (para o escáncer) xa que<br />
a sua mellor característica (a ausencia <strong>de</strong> patas) era tamén a sua perdición o<br />
ser i<strong>de</strong>ntificado como unha víbora, animal <strong>de</strong> poucas simpatías e que <strong>de</strong>bía<br />
ser eliminado, xa polo seu perigo mortal xa pola súa vinculación co diaño e<br />
as meigas. Máis difícil é valorar as agresións indirectas, provocadas polo<br />
envelenamento (ou <strong>de</strong>saparición) das presas con praguicidas ou a alteración<br />
dos hábitáts para a<strong>de</strong>cualos a agricultura "mo<strong>de</strong>rna".Por agora o escáncer<br />
segue a compartir connosco esta terra e estamos a tempo <strong>de</strong> intentar<br />
coñecelo mellor e conseguir que siga vivindo entre nós.<br />
Ornitoloxía<br />
Observacion do Pentumeiro Careto, Melanitta perscipillata, na<br />
ria da Coruña<br />
Ama<strong>de</strong>o Pombo Eirin<br />
Página 6 <strong>de</strong> 17<br />
Melanitta perscipillata, é unha anátida migratoria neártica ( Cramp &<br />
Simmons 1977). Distribúe polo amplo territorio <strong>de</strong> Alaska e centro <strong>de</strong><br />
Canadá extendéndose ata o Labrador, nidifica en pequenas charcas <strong>de</strong> auga<br />
doce nos bosques da Taiga boreal e da Tundra, namentras que inverna<br />
principalmente na costa mariña, bahías e esteiros ó igual co seu parente<br />
próximo o Pentumeiro Melanitta nigra. A súa area <strong>de</strong> invernada abarca as<br />
costas Atlánticas e Pacífica <strong>de</strong> Norte América chegando cara ó Sur ata<br />
Carolina do Norte e baixa California respectivamente, aparecendo tamén<br />
nesta época nas Illas Aleutianas e xa no interior ,na zona dos gran<strong>de</strong>s lagos<br />
(<strong>de</strong>l Hoyo, J.,et al., 1992).<br />
A súa presencia anual é regular nas costas do NW <strong>de</strong> Europa, especialmente<br />
nas Illas Británicas, on<strong>de</strong> en 1990 sumaba un total <strong>de</strong> 365 rexistros co cal<br />
pasarían a retirala da lista <strong>de</strong> aves sometidas a homologación. En España ata<br />
o ano 1995 foron aprobadas polo comité <strong>de</strong> rarezas da SEO un total <strong>de</strong> 8<br />
rexistros, 7 <strong>de</strong>las no Norte Peninsular (4 en Galicia; todas na provincia <strong>de</strong> A<br />
Coruña, máis en concreto na ría <strong>de</strong> Corme-Laxe, 2 en Cantabria, na bahía<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
<strong>de</strong> Santoña e 1 en Asturias) a<strong>de</strong>máis dunha en Huelva en Doñana,<br />
concentradas todas nos meses <strong>de</strong> outubro a Marzo. O ano 1996 aportaría<br />
unha nova observación para o contexto galego un ave era observada na praia<br />
<strong>de</strong> Moaña; Pontevedra (Rodríguez Vieites et al., 1996), prolongándose a súa<br />
estancia por un mínimo <strong>de</strong> 16 días entre os meses <strong>de</strong> novembro e <strong>de</strong>cembro.<br />
No ano 1998 (presente observación), aparecía un individuo entre os días 21<br />
e 28 <strong>de</strong> novembro.<br />
Referencias:<br />
Página 7 <strong>de</strong> 17<br />
(1) Observaciones homologadas <strong>de</strong> aves raras en España. Informe <strong>de</strong> 1985.<br />
De Juana, E. y el Comité <strong>de</strong> Rarezas <strong>de</strong> la S.E.O. ARDEOLA 34(1) 1987.<br />
(2) OBSERVACIONES HOMOLOGADAS DE AVES RARAS EN<br />
ESPAÑA Y PORTUGAL. INFORME <strong>de</strong> 1992. De Juana A. E. y el Comité<br />
Ibérico <strong>de</strong> Rarezas <strong>de</strong> la SEO. ARDEOLA 41(1), 1994.<br />
(3) OBSERVACIONES DE AVES RARAS EN ESPAÑA, AÑO 1995. De<br />
Juana A. E. y el Comité <strong>de</strong> Rarezas la Sociedad Española <strong>de</strong> Ornitología.<br />
ARDEOLA 44(1), 1997.<br />
(4) De Juana, E. y el Comité Ibérico <strong>de</strong> Rarezas <strong>de</strong> la SEO.(1990).<br />
Observaciones homologadas <strong>de</strong> aves raras en España y Portugal. Informe <strong>de</strong><br />
1988. Ar<strong>de</strong>ola37 (1): 107-125.<br />
(5) Aves Ibéricas, I. No paseriformes. J.M. Reyero (ed.) Mario Díaz, Benigno<br />
Asensio y José Luis Tellería, 1996.<br />
(6) Rodríguez Vieites, D., Rodríguez Vieites, D. En De Souza, J.A., Martínez<br />
Lago, M., Monteagudo, A., Pérez Villa, G. Y Sandoval, A. (eds.) (1998). IV<br />
Anuario das Aves <strong>de</strong> Galicia 1996. Grupo Naturalista Hábitat, A Coruña.<br />
(7) Pombo Eirín, A.(1999), Noticiario Ornitolóxico da Mobella (inverno<br />
1998-1999). Grupo Naturalista Hábitat. A Coruña.<br />
Localización/activida<strong>de</strong>:<br />
O individuo foi observado nas inmediacións da praia <strong>de</strong> Santa cristina e<br />
dique <strong>de</strong> Oza no sector medio da ría <strong>de</strong> A Coruña, entre os días 21 e 28 <strong>de</strong><br />
novembro. Salvo raras excepcións nas que se observou na proximida<strong>de</strong> <strong>de</strong> un<br />
grupo <strong>de</strong> 2 femias <strong>de</strong> Melanitta nigra, o exemplar sempre acostumaba a<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Página 8 <strong>de</strong> 17<br />
alimentarse e realizar outros comportamentos típicos (confort, repouso,<br />
acicalamento,...etc) en solitario.<br />
Aspecto:<br />
De lonxe aspecto típico <strong>de</strong> pato mariño, salvando as diferencias similar ó<br />
Pentumeiro, anque con algunhas e conspícuas diferencias notables xa como<br />
a maior corpulencia, observables especialmente en forte pescozo e<br />
protuberante peteiro o que unido á doble mancha blanca por diante e <strong>de</strong>trás<br />
do ollo (que incluso po<strong>de</strong> levar a confusión co Pentumeiro <strong>de</strong> Ala Branca)<br />
éste último moito máis estilizado e coa evi<strong>de</strong>ntísima mancha branca no panel<br />
das secundarias visible en moitos casos coas ás plegadas, carente no Careto-<br />
danlle un aspecto característico. Máis <strong>de</strong> preto recorda polo diseño cefálico e<br />
estructura a Oxyura leucocephala.<br />
Sexo/Ida<strong>de</strong>:<br />
A presencia <strong>de</strong> 2 manchas claras e conspícuas na testa-moito menos<br />
aparentes e en moitos casos inexistentes nas femias adultas- unha por diante<br />
e outra por <strong>de</strong>trás do ollo, en combinación co tono marrón escuro do píleonegruzco<br />
xa nos machos <strong>de</strong> 1º ano calendario- e o color moi claro dun<br />
blanco sucio na barriga, esta moito máis oscura nas aves adultas, concluíu na<br />
i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> que se trataba con total segurida<strong>de</strong> <strong>de</strong> unha femia no seu 1º ano<br />
calendario <strong>de</strong> vida.<br />
Comportamento:<br />
Alimentábase mergullándose regularmente, ó igual que outros patos<br />
marinos, a dieta parecía compoñerse fundamentalmente <strong>de</strong> crustáceos<br />
<strong>de</strong>cápodos, observando en varias ocasións como subía coa presa á superficie<br />
parcialmente tragada no peteiro, completando este proceso na superficie.<br />
Controlouse o tempo <strong>de</strong> inmersión ( é dicir tempo que a ave permanecía<br />
<strong>de</strong>baixo da auga) en base a unha mostra <strong>de</strong> 10 conteos resultando unha<br />
media <strong>de</strong> 41.6 sg. Por outra banda como antes se dixo frecuentemente<br />
solitario, e <strong>de</strong> carácter moi confiado, aproximacións mínimas a 10-15 metros.<br />
Conclusións:<br />
Dos rexistros/aves homologados e consi<strong>de</strong>rados na presente nota, o 81,8%<br />
<strong>de</strong>las foron observadas <strong>de</strong> xeito solitario (n=11), só un <strong>de</strong>les na praia <strong>de</strong><br />
Doñana, foron observados 2 indvs. conxuntamente. A proporción <strong>de</strong> sexos<br />
inclínase lixeiramente a favor das femias 7 fronte a 4 machos, finalmente por<br />
ida<strong>de</strong>s temos unha maior presencia <strong>de</strong> aves no seu 1º ano <strong>de</strong> vida fronte ás<br />
aves adultas con 7 e 4 aves respectivamente. Para rematar engadir que existen<br />
4 citas non homologadas correspon<strong>de</strong>ntes a 4 aves na comunida<strong>de</strong><br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Asturiana, 2 femias en paso na punta da Vaca o 27.09.91 e o 12 .11.91, 1<br />
femia no peirao <strong>de</strong> gijón o 29.12.91 e finalmente un indv. <strong>de</strong> novo na punta<br />
da Vaca o 24.10.92(ref.?).<br />
Bibliografía:<br />
CRAMP S. Y SIMMONS K.E.L. (eds.) 1977. The birds of the Western<br />
Paleartic, vol I. Oxford Unyversity Press, Oxford.<br />
Del Hoyo, J., Elliott, A. & Sargatal, J. Eds. (1992). Handboock of the Birds<br />
of the World. Vol. 1. Lynx Edicions, Barcelona.<br />
Botánica<br />
A frittillaria pirenaica: tan fermosa como rara<br />
Alvaro Barros<br />
Página 9 <strong>de</strong> 17<br />
Dentro da familia das liliáceas, da que forman parte plantas tan populares<br />
como a xilbar<strong>de</strong>ira (Ruscus aculeatus), a abrótega (Aspho<strong>de</strong>lus albus) ou as<br />
cebolas e allos silvestres (xénero Allium), atopamos outra planta moito<br />
menos coñecida, a Fritillaria pyrenaica. A simple vista <strong>de</strong>staca enormemente<br />
por presentar unhas flores moi aparentes, en número <strong>de</strong> 1-2 xeralmente por<br />
pé, con forma <strong>de</strong> campá, duns 3 cm e <strong>de</strong> cor púrpura escuro con lunares<br />
amarelos no seu interior. Destacan tamén os nectarios, que están moi<br />
<strong>de</strong>senrolados. O tamaño da planta non soe exce<strong>de</strong>r os 30 cm <strong>de</strong> altura.<br />
Se cadra máis que a propia planta en sí, chama moito a atención a súa<br />
distribución, pois F. pyrenaica é un en<strong>de</strong>mismo do norte peninsular que<br />
medra normalmente en prados e la<strong>de</strong>iras rochosas das zonas altas (Pirineos e<br />
Cordilleira Cantábrica), normalmente por <strong>de</strong>baixo dos 2.000 m <strong>de</strong> altitu<strong>de</strong>.<br />
Centrándonos en Galicia, é unha especie relativamente frecuente nas<br />
montañas do leste como Os Ancares ou a serra <strong>de</strong> O Courel, aparecendo<br />
tamén no macizocentral ourensá, en clara consoancia coa súa distribución<br />
montañesa. Sen embargo, aparece sorpren<strong>de</strong>ntemente tamén na costa, en<br />
concreto no Monte Pindo, on<strong>de</strong> ten sido citada por varios autores.<br />
Precisamente no Pindo, e máis concretamente nun dos esgrevios vales que se<br />
<strong>de</strong>sploman pola súa la<strong>de</strong>ira oeste cara a vila <strong>de</strong> O Pindo, medrando á sombra<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
dos escasos carballos que aínda quedan, nun sotobosque <strong>de</strong> pastizal húmido<br />
e fresco, atopamos o que escribe estas líneas e Belén Lorenzo varios<br />
exemplares <strong>de</strong>sta especie en plena floración o 22 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 1997.<br />
Ó ano seguinte voltamos atopala <strong>de</strong> pura casualida<strong>de</strong>, esta vez nun lugar<br />
on<strong>de</strong>, que saibamos, nunca antes fora citada: a illa Sisarga Gran<strong>de</strong>. Alí F.<br />
pyrenaica medraba entre os fieitos Pteridium aquilinum e outras herbáceas<br />
como Hyacinthoi<strong>de</strong>s non-scripta nun claro situado entre o piñeiral <strong>de</strong> Pinus<br />
radiata e as toxeiras (Ulex europaeus), na beira norte daquel, a menos 100 m<br />
sobre o nivel do mar. Era o día 24 <strong>de</strong> maio <strong>de</strong> 1998 e Victoria Valero e eu<br />
pui<strong>de</strong>mos contar arredor dunha <strong>de</strong>cena <strong>de</strong> plantas en plena floración.<br />
O feito <strong>de</strong> que uns simples afeccionados e <strong>de</strong> xeito absolutamente casual<br />
atopen esta inconfundible especie nas illas Sisargas, localida<strong>de</strong> escasamente<br />
prospectada en tódolos sensos naturalistas, ó igual que ocorre en extensas<br />
áreas da costa galega, fainos pensar que F. pyrenaica poida presentar unha<br />
distribución costeira galega máis ampla ou significativa do que ata o <strong>de</strong> agora<br />
se pensa, sendo <strong>de</strong> gran interese a prospección <strong>de</strong>tallada <strong>de</strong> novas<br />
Mamíferos<br />
Mammalia: notas sobre mamíferos terrestres<br />
Página 10 <strong>de</strong> 17<br />
A intención <strong>de</strong>sta nova sección <strong>de</strong> A MOBELLA é a <strong>de</strong> recabar información<br />
sobre unha parte da nosa fauna que por ser <strong>de</strong> costumes en xeral tímidas e<br />
ocultadizas, ou por tratarse <strong>de</strong> animais nocturnos, pásanos sistemáticamente<br />
<strong>de</strong>sapercibida: os mamíferos.<br />
Se ben estudiar ou simplemente observar mamíferos é (xeralizando) moito<br />
máis complicado que facelo, por exemplo, coas aves, seguro que moitos <strong>de</strong><br />
nós temos <strong>de</strong>tectado a presenza <strong>de</strong> varias especies nunhas zonas<br />
<strong>de</strong>terminadas, pero por non ser máis que datos aillados, froito moitas veces<br />
da pura casualida<strong>de</strong>, non lle prestamos o interese que merecen e eses datos<br />
fican para sempre esquecidos nun ca<strong>de</strong>rno no fondo dalgún caixón.<br />
Con MAMMALIA queremos dar saída a estas observacións puntuais por se<br />
fosen <strong>de</strong> interese á hora <strong>de</strong> completalo catálogo faunístico dunha área<br />
concreta ou como un mo<strong>de</strong>sto aporte <strong>de</strong> información para os estudiosos das<br />
distintas especies.<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Página 11 <strong>de</strong> 17<br />
Dentro do pouco que sabemos da maior parte dos mamíferos galegos hai<br />
unha serie <strong>de</strong>les dos que posuímos menos información aínda, e en moitos<br />
casos nen sequera está clara cal é a a súa área <strong>de</strong> distribución real en Galicia,<br />
nin moito menos cales son as súas <strong>de</strong>nsida<strong>de</strong>s ou problemática <strong>de</strong><br />
conservación, etc. Estas especies son as que máis nos interesan nesta sección<br />
e polo tanto a publicación <strong>de</strong> datos a elas referidas será prioritaria. Estamos a<br />
falar <strong>de</strong>: furafollas (xénero Sorex), Murgaño patibranco (Neomys fodiens),<br />
Murgaño <strong>de</strong> Cabrera (N. anomalus), Aguaneira (Galemys pyrenaicus), tódalas<br />
especies <strong>de</strong> morcegos (Or<strong>de</strong> dos Quirópteros), Lobo (Canis lupus), Oso<br />
(Ursus arctos), Armiño (Mustela erminea), Tourón (M. putorius), Visón<br />
europeo (M. vison), Martaraña (Martes martes), Garduña (M. foina), Londra<br />
(Lutra lutra), Gato bravo (Felis sylvestris), Cervo (Cervus elaphus), Rebeco<br />
(Rupicapra pyrenaica), Corta rubia (Clethrionomys glareolus), Trilla<strong>de</strong>ira<br />
nival (Chyonomys nivalis), Rata <strong>de</strong> auga norteña (Arvicola terrestris), Rato da<br />
fraga (Apo<strong>de</strong>mus flavicollis), Rato mouro (Mus spretus), Leirón rilón (Glis<br />
glis) e Lebre <strong>de</strong> piornal (Lepus castroviejoi).<br />
Cada nota aportará a seguinte información: especie, localida<strong>de</strong> concreta,<br />
data, tipo <strong>de</strong> <strong>de</strong>tección (rastros, captura, excrementos, en egagrópilas,<br />
atopados mortos, observación directa ou outros), observacións (por exemplo,<br />
número <strong>de</strong> individuos, activida<strong>de</strong>, etc) e observador/es.<br />
A xeito <strong>de</strong> exemplos van as seguintes observacións:<br />
Furafollas pequeno (Sorex minutus). Serra da Carba (Vilalba, Lugo). 4/6/99.<br />
1 exemplar acci<strong>de</strong>ntalmente capturado en trampas para artrópodos, na beira<br />
do río Eume. Obs. Jorge Ramos.<br />
Furafollas ibérico (Sorex granarius). A Torre (Monfero, A Coruña).<br />
30/5/99.1 exemplar morto por causas <strong>de</strong>scoñecidas. Álvaro Barros.<br />
Murgaño <strong>de</strong> Cabrera (Neomys anomalus). Serra da Carba (Vilalba, Lugo).<br />
4/6/99 1 exemplar acci<strong>de</strong>ntalmente capturado en trampas para artrópodos,<br />
na beira do río Eume. Obs. Jorge Ramos.<br />
Morcego gran<strong>de</strong> <strong>de</strong> ferradura. (Rhinolophus ferrumequinum). 12/6/99. 1<br />
exemplar é espantado en pleno día no mosteiro <strong>de</strong> Caaveiro (P.N. Fragas do<br />
Eume, A Capela, A Coruña).<br />
Morcego pequeno <strong>de</strong> ferradura (Rhinolophus hipposi<strong>de</strong>ros). Rego dos<br />
Muíños (Ferreira, San Sadurniño, A Coruña). 21/2/99.Un exemplar<br />
solitario hibernando nun muíño abandoado. Ocupa o mesmo lugar do<br />
edificio <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o 6/12/98. Obs. Álvaro Barros.<br />
12/6/99. Mínimo <strong>de</strong> 7 exemplares moi activos na central hidroeléctrica<br />
abandoada do río Ventureira (P.N. Fragas do Eume, A Capela, A Coruña).<br />
Pepe Chino (Grupo "Luita Ver<strong>de</strong>") e Álvaro Barros.<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Lobo (Canis lupus). P. N. Fragas do Eume (A Capela, A Coruña). 24/4/99.<br />
Restos dun corzo (Capreolus capreolus) macho adulto predado, a uns 500m<br />
en línea recta do mosteiro <strong>de</strong> Caaveiro, nunha zona <strong>de</strong> bosque caducifolio.<br />
O cadáver está case totalmente <strong>de</strong>vorado, restando só as patas e cabeza.<br />
Londra (Lutra lutra). Lagoa <strong>de</strong> Louro (Muros, A Coruña). 14/3/99. Rastro<br />
dun exemplar na bocana da lagoa. Obs. Belén Lorenzo e Álvaro Barros.<br />
Atópase no medio dunha pista, próxima á estrada que baixa á central<br />
hidroeléctrica do Eume. Obs. Alejandro Mañana e Álvaro Barros.<br />
Visón americano (Mustela vison). Monfero (A Coruña). 9/5/99. Exemplar<br />
atropelado na estrada que leva ó mosteiro, a uns 100m <strong>de</strong>ste. Obs. Alejandro<br />
Mañana e Álvaro Barros.<br />
Compila: Álvaro Barros<br />
R/ José Luis Bugallal Marchesi, 12, 6ºC<br />
15008 A Coruña.<br />
Tfno.: 981 242445 tamen po<strong>de</strong>s poñerte en contacto en gnhabitat@inicia.es<br />
Ensenada da Ínsua<br />
Conservación<br />
No pasado mes <strong>de</strong> abril o Grupo Hábitat redactou as súas suxerencias ó<br />
dragado que a Dirección Xeral <strong>de</strong> Costas preten<strong>de</strong> realizar na Enseada co<br />
motivo <strong>de</strong> recuperar bancos marisqueiros (básicamente <strong>de</strong> berberecho), na<br />
actualida<strong>de</strong> parcialmente sepultados baixo cúmulos excesivos <strong>de</strong> area. Neles<br />
explícase a necesida<strong>de</strong> ecolóxica <strong>de</strong> extraer o exceso <strong>de</strong> áridos dunha maneira<br />
eficiente e or<strong>de</strong>ada, <strong>de</strong> xeito que non se vexan afectados os valores naturais<br />
do esteiro, en especial as pra<strong>de</strong>iras das fanerógamas mariñas Zostera marina e<br />
Z. noltii. O documento foi redactado polos nosos socios José Luis Rabuñal e<br />
Álvaro Barros, a petición da propia Dirección Xeral.<br />
Baldaio-Razo<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
Página 12 <strong>de</strong> 17<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
A finais do mes <strong>de</strong> maio vía a luz o informe "El Espacio Natural Baldaio-<br />
Razo: <strong>de</strong>scripción <strong>de</strong> los valores faunísticos y botánicos, con<br />
recomendaciones <strong>de</strong> cara a<br />
su regeneración ambiental", do cal hai unha copia no local para uso e<br />
disfrute dos socios. Realizado por sete membros do Grupo, está dividido en<br />
dúas partes, unha relativa ós valores naturais do espacio e outra adicada a<br />
analisar <strong>de</strong>tidamente cales foron e como se realizaron as obras que hai máis<br />
<strong>de</strong> vinte anos xa modificaron para sempre a estructura natural <strong>de</strong>ste<br />
emblemático espacio.<br />
A<strong>de</strong>máis dunha valiosísima información sobre os valores naturais, que inclúe<br />
as plantas vasculares, a tódolos grupos <strong>de</strong> vertebrados e varios <strong>de</strong><br />
invertebrados, así como ás algas <strong>de</strong> marisma, inclúese unha longa serie <strong>de</strong><br />
recomendacións <strong>de</strong> cales son as obras <strong>de</strong> rexeneración que se <strong>de</strong>ben realizar<br />
para tentar <strong>de</strong>volverlle a Baldaio a súa naturalida<strong>de</strong>, consi<strong>de</strong>racións<br />
realizadas con enorme mimo por quen é unha das persoas que mellor coñece<br />
este humidal e quen máis <strong>de</strong> perto seguiu e segue a súa evolución, José A. <strong>de</strong><br />
Souza.<br />
Agardamos que este informe, realizado para a empresa adxudicataria das<br />
obras <strong>de</strong> recuperación ambiental, sexa a guía a seguir durante todo o proceso<br />
das obras, que está previsto comecen a principios do vin<strong>de</strong>iro ano, e que en<br />
breve todos poidamos ver o Baldaio que sempre quixemos, coas súas augas<br />
libres e cheo <strong>de</strong> vida, incluídas as especies que lle foron arrebatadas.<br />
A Serrra do xistral como exemplo da politica medioambiental da<br />
Xunta <strong>de</strong> Galicia<br />
Antonio Vázquez<br />
Página 13 <strong>de</strong> 17<br />
A Serra do Xistral sitúase no norte da provincia <strong>de</strong> Lugo, por <strong>de</strong>baixo dos<br />
Montes do Buio e Cabaleiros e por riba da Serra da Carba. A súa situación e<br />
condicións climáticas fixeron que nesta serra aparecesen hábitats <strong>de</strong><br />
características únicas para Galicia, España e incluso baixo certas perspectivas<br />
únicas para Europa.<br />
A parte da sua xeomorfoloxía, con posibles mo<strong>de</strong>lados periglaciares e<br />
glaciales os seus máis importantes valores radican na súa flora e fauna.<br />
A<strong>de</strong>máis, os solos <strong>de</strong>sta serra teñen unha especial importancia científica, xa<br />
que gardan información sobre o cambio climático en Galicia.<br />
Os valores botánicos da serra do Xistral consisten en fragas <strong>de</strong> carballos e<br />
acivros ( algo moi valorado pola Xunta, coma todalas cousas autóctonas ) e<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Página 14 <strong>de</strong> 17<br />
nas comunida<strong>de</strong>s que se asentan no gran<strong>de</strong> número <strong>de</strong> humedais <strong>de</strong><br />
diferentes tipos ( temporais , permanentes...). Algunhas <strong>de</strong>stas comunida<strong>de</strong>s<br />
están consi<strong>de</strong>rardas coma Hábitat Prioritario segundo a Directiva<br />
92/43/CEE relativa á conservación das especies e dos seus hábitats. Dentro<br />
<strong>de</strong>stes humedais <strong>de</strong>stacan polo seu interese botánico as turbeiras <strong>de</strong> cobertor<br />
e as turbeiras <strong>de</strong> captación.<br />
As turbeiras <strong>de</strong> cobertor son brañas que teñen un encharcamento<br />
permanente <strong>de</strong>bido á auga das precipitacións. Medran a xeito <strong>de</strong> manta por<br />
riba dos cumios e certas vertentes das montañas, chegando a ocupar<br />
importantes extensións. Nestas turbeiras exiten comunida<strong>de</strong>s incluidas no<br />
Anexo I da Directiva 92/43/CEE, sendo as turbeiras <strong>de</strong> cobertor activas<br />
consi<strong>de</strong>radas coma Hábitat Prioritario.<br />
As turbeiras <strong>de</strong> captación son o outro tipo <strong>de</strong> turbeira existente nesta serra,<br />
estas recollen a auga <strong>de</strong> escorentía que baixa polas la<strong>de</strong>iras. Estas turbeiras<br />
tamén teñen varias comunida<strong>de</strong>s incluidas no Anexo I da Directiva Hábitats.<br />
A<strong>de</strong>máis hai tamén outras especies incluídas no anexo II da Directiva<br />
Hábitats ( o que implica a necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> crear áreas para a conservación da<br />
especie ), como son o Woodardia radicans, unha especie <strong>de</strong> fento relítico da<br />
Era Terciaria, flores como Narcissus asturiensis e Narcissus cyclamineus, e<br />
unha especie <strong>de</strong> musgo, o Sphagnum pilaesii, que ten unha das máis<br />
importantes e escasas representacións existentes no mundo.<br />
No tocante á fauna no Xistral atópanse especies raras en Galicia e outras<br />
endémicas da peninsula. Destacan a saramaganta, a rá ibérica, a lagarta das<br />
brañas, o lagarto das silvas, víbora <strong>de</strong> Seoane, varias especies <strong>de</strong> morcegos, o<br />
gato bravo, o lobo , a<strong>de</strong>máis <strong>de</strong> varias especies <strong>de</strong> rapaces ( bufo real, aguia<br />
cobreira, curuxa das xunqueiras ...).<br />
A Xunta <strong>de</strong>ntro da súa política ecolóxica está a instalar unhas cantas<br />
estacións <strong>de</strong> aeroxeneradores ó longo das liñas <strong>de</strong> cumio da serra do Xistral.<br />
Nestas liñas <strong>de</strong> cumio é xustamente on<strong>de</strong> medran as turbeiras <strong>de</strong> cobertor<br />
que se verán afectadas pola ocupación directa do terreo por explanación e<br />
aterramento para a construción <strong>de</strong> vías <strong>de</strong> acceso, cimentación <strong>de</strong><br />
aeroxeneradores e outras edificacións.<br />
A<strong>de</strong>máis sufriran drenaxe e <strong>de</strong>secación pola excavación <strong>de</strong> zanxas <strong>de</strong><br />
cableado. Estas causas tamén afectarán as turbeiras <strong>de</strong> captación.<br />
Todas estas obras provocarán unha perda ou diminución da presencia <strong>de</strong><br />
flora autóctona e endémica. A<strong>de</strong>máis a apertura <strong>de</strong> pistas en zonas on<strong>de</strong><br />
antes non había acceso, zonas on<strong>de</strong> aínda crían especies tan emblemáticas<br />
coma o lobo, non vai a garantir a tranquilida<strong>de</strong> necesaria para que o sigan<br />
facendo.<br />
Nos estudios do impacto ambiental realizados polo <strong>de</strong>partamento <strong>de</strong><br />
Edafoloxía da Universida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Santiago, réstaselle importancia a estes<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Página 15 <strong>de</strong> 17<br />
problemas. Segundo eles, a maioría das pistas constrúense sobre zonas <strong>de</strong><br />
canchal ou <strong>de</strong> turbeiras <strong>de</strong> pouca profundida<strong>de</strong> ( se ben é verda<strong>de</strong> que o<br />
trazado inicial variouse para respetar as zonas <strong>de</strong> turbeiras <strong>de</strong> maior<br />
profundida<strong>de</strong>, tamén é verda<strong>de</strong> que agora as pistas pasan a uns metros <strong>de</strong>las<br />
e que as turbeiras <strong>de</strong> pouca profundida<strong>de</strong> tamén teñen a flora incluida nas<br />
Directivas Hábitats da CEE ) ou ben sobre turbeiras que xa estaban<br />
<strong>de</strong>gradadas con anteriorida<strong>de</strong> por outros motivos. As dimensións das pistas<br />
serán menores do normal xa que non levarán cunetas e os cableados<br />
meteranse por <strong>de</strong>baixo da pista o que tamén reducirá o impacto. Logo <strong>de</strong><br />
feito o parque eólico proce<strong>de</strong>rase a rexenerar a zona, coa flora autóctona<br />
característica do hábitat e faranse diversos estudios sobre o impacto que<br />
teñen os muiños nas aves migratorias, e outros polo estilo. A<strong>de</strong>máis, o<br />
parque enteiro pó<strong>de</strong>se levantar e levar cando xa non sexa productivo ( o que<br />
pasará moi probablemente entre os próximos 2 ou 2000 anos). Os arranxos<br />
que teñan que pasar os muíños faranse cos mesmos principios.<br />
O que pasa con este Informe <strong>de</strong> Impacto Ambiental é que conta cousas que<br />
logo na realida<strong>de</strong> non teñen porque cumprise. É dicir, que para que pasen os<br />
camións e as gruas que teñen que colocar unhas torretas <strong>de</strong> igual 45 m <strong>de</strong><br />
alto van facer falta unhas pistas bastante anchas, aínda que non leven cuneta,<br />
e isto sen ter en conta a instalación dos tendidos electricos que tamén<br />
precisan <strong>de</strong> pistas e <strong>de</strong>smontes. As outras adaptacións especiais para os<br />
parques do Xistral <strong>de</strong>beríanse aplicar a tódolos parques eólicos que se<br />
fixeran, e non porque non se fagan en espacios <strong>de</strong> menor valor po<strong>de</strong>nse facer<br />
as cousas <strong>de</strong> calquera maneira. Otro punto é a rexeneración das turbeiras,<br />
eles din que é posible, ogallá o sexa e haber se o fan, porque por rexenerar en<br />
moitos sitios (tipo canteiras...) entén<strong>de</strong>se por plantar céspe<strong>de</strong> e algunhas<br />
flores. A<strong>de</strong>máis que se vai facer cos estudios sobre as aves e outros no caso<br />
que sexan contrarios á permanencia do parque. E para rematar se é verda<strong>de</strong><br />
que ese parque vai <strong>de</strong>ixar <strong>de</strong> ser rentable algún día, quérenme dicir que van<br />
gastar os cartos en quitalo cando o po<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ixar que apodreza no monte<br />
como tantas outras infraestructuras que se ven por ahí. Por suposto non ten<br />
en conta o impacto paixasístico.<br />
Os Parques Naturais véñense poñendo por Hábitats representativos da<br />
Península Ibérica e das Illas Canarias e Baleares, e dicir, que na re<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
parques naturais téntase representar todos os diferentes hábitats do estado<br />
español, por iso lugares únicos débense protexer e por iso comunida<strong>de</strong>s con<br />
maior cantida<strong>de</strong> <strong>de</strong>stes hábitats (coma as illas Canarias) <strong>de</strong>ben ter maior<br />
número <strong>de</strong>stes parques.<br />
As turbeiras <strong>de</strong> cobertor distribúense por Europa en sitios puntuais, norte <strong>de</strong><br />
Escocia, oeste <strong>de</strong> Gales, Irlanda, Noruega e Islandia, e no noroeste <strong>de</strong><br />
Galicia. Sendo as da nosa comunida<strong>de</strong> as que se situan máis ó sur, e o feito<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
<strong>de</strong> seren comunida<strong>de</strong>s relíticas e ailladas dalle un certo valor. O que si que<br />
son é únicas no estado español.<br />
Outra razón a favor da conservación da serra do Xistral é a situación<br />
enerxética <strong>de</strong> Galicia, producindo a cantida<strong>de</strong> <strong>de</strong> enerxía que producimos, e<br />
consumindo a que consumimos, penso que ainda que se exportara algo<br />
menos da enerxía que exportamos, (a que producirán e producen os parques<br />
do Xistral ) Galicia seguiría igual, perdón mellor, xa que nesa producción <strong>de</strong><br />
enerxía so se ve beneficiada a empresa dona do parque, por que a nos<br />
custanos o mesmo a electricida<strong>de</strong> e porque en Galicia aínda hai moitas vilas<br />
que non teñen sumistro eléctrico, mentres que a instalación <strong>de</strong> minicentrais<br />
e parques eólicos en certos lugares causan danos no noso medio natural. O<br />
peor <strong>de</strong> todo é que o Xistral non é a única zona <strong>de</strong> valor que está ameazada<br />
por estes proxectos, outras zonas <strong>de</strong> certa importancia como Costa da Morte,<br />
Serra do Candán, Serra do Eixo entre outras tamén o están.<br />
Estudios<br />
Página 16 <strong>de</strong> 17<br />
Folosa Acuática<br />
(Acrocephalus Paludicola):<br />
Na última asemblea xeral realizada propúxose por parte do colectivo <strong>de</strong><br />
aneladores a posible realización dun estudio sobre a Folosa que incluiría a<br />
visita <strong>de</strong> a lo menos <strong>de</strong>z xornadas <strong>de</strong> <strong>campo</strong> nos principais enclaves <strong>de</strong> paso<br />
migratorio <strong>de</strong>sta especie na provincia <strong>de</strong> A Coruña (marismas <strong>de</strong> Ponteceso,<br />
e carrizal <strong>de</strong> Traba), co obxectivo <strong>de</strong> cuantificar, a intensida<strong>de</strong> do paso<br />
migratorio da especie así como a estructura <strong>de</strong> sexo e ida<strong>de</strong> da mesma. Co fin<br />
último <strong>de</strong> protexer eses valiosos enclaves dunha especie globalmente<br />
amenazada en Europa.<br />
Choia biquivermella<br />
(Pyrrhocorax pyrrhocorax):<br />
Para estudio sobre a especie agra<strong>de</strong>ceríanse todo tipo <strong>de</strong> datos referentes á<br />
Choia , observacións antigas e recentes, datos <strong>de</strong> reproducción, composición<br />
e tamaños dos grupos, activida<strong>de</strong> e hábitat,...etc. Recollerase todo tipo <strong>de</strong><br />
información. Para contactar os envíos <strong>de</strong>stinaranse a Grupo da Choia.<br />
Grupo Naturalista Hábitat, Apdo. 805. A Coruña.<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008
Mobella 6<br />
Activida<strong>de</strong>s e Noticias<br />
XX Aniversario: Con motivo da próxima celebración dos vinte anos do<br />
Grupo Naturalista Hábitat, convócase a tódolos socios interesados en<br />
colaborar na realización dunha memoria que resuma o traballo <strong>de</strong>senrolado.<br />
Contacata<strong>de</strong> no teléfono do grupo: 981135014<br />
Subvencións:<br />
Recentemente solicitouse axuda a Coselleria <strong>de</strong> Pesca, Marisqueo e<br />
Acuicultura, para a realización dun libro sobre a relación entre o home no<br />
mundo da pesca e as aves mariñas. O resultado foi a <strong>de</strong>negación da mesma<br />
por parte da administración alegando falta <strong>de</strong> presuposto.<br />
Cremos que o proxecto era moi interesante polo cal estamos pensando en<br />
autofinanciar nós mesmos a publicación.<br />
Por outra banda pendientes <strong>de</strong> resolución tamén están outras dúas<br />
subvencións tramitadas <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o grupo que serían, para a realización dun<br />
curso <strong>de</strong> pintura sobre a natureza e outra para a realización <strong>de</strong> itinerarios no<br />
encoro <strong>de</strong> Cecebre.<br />
Adquisición <strong>de</strong> material bibliográfico:<br />
Página 17 <strong>de</strong> 17<br />
Para Venres día 30 <strong>de</strong> Xullo está prevista que na reunión habitual se trate <strong>de</strong><br />
xeito <strong>de</strong>finitivo a adquisición <strong>de</strong> material bibliográfico asi como as<br />
renovacións ou posibles novas suscripcións a publicacións ornitolóxicas,<br />
etc...<br />
Se tes algunha proposta para a compra <strong>de</strong> material non falles a esta cita.<br />
Estaca <strong>de</strong> Bares:<br />
Como tódolos outonos acercarémonos a este magnífico observatorio natural<br />
a contemplar a migración <strong>de</strong> mariñas, nesta ocasión probablemente faremos<br />
unha saída en barco.<br />
http://inicia.es/<strong>de</strong>/gnhabitat/mobella6.htm<br />
01/02/2008