Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

A inserción laboral dos emigrantes en Bos Aires a través da prensa da colectividade galega, 1900-1930
prestixio dos seus fundadores fronte aos seus conterráneos. Moitos deles eran
dirixentes de microsociedades e os seus respectivos órganos de opinión eran comerciantes
de éxito, ou como mínimo, empregados de certa cualificación, «a ser
posíbel de establecementos coñecidos da colonia galega, o que aseguraba ese
capital relacional preciso para triunfar». 2 Esta é unha das causas polas que non
se atopan noticias que afecten o conxunto do país de acollida e pola contra dáselles
máis importancia ás incidencias acontecidas na colectividade. Así, difúndese
entre os galegos a súa historia, ao tempo que se fomenta a unión entre eles, a
través de recomendacións que o propio xornal efectúa para que se acheguen aos
establecementos dos seus paisanos. É precisamente neste feito no que nos baseamos
para dar importancia aos anuncios atopados na prensa étnica xa que para os
propietarios o apelar a unha sorte de «mercado étnico» constituía unha opción
atractiva; polo tanto, non é incoherente crer que boa parte dos negocios que se
anuncian corresponden a inmigrantes galegos. Lembremos que a propia cohesión
da colectividade, na maioría dos casos, reforza os vencellos entre os propios
emigrantes, ademais de facilitar a penetración da prensa étnica entre eles.
Certamente, podemos afirmar como a medida que o status do emigrante,
emprendedor e aforrador, se incrementa, a súa posición entre a colectividade
vai crecendo e, en ocasións, dentro da propia elite de Bos Aires. Este feito
vai paralelo a outro de vital importancia para o tema que nos ocupa, xa que o
prestixio social do propietario fai que parentes ou amigos residentes en Galicia
sexan reclamados por el e se lles ofreza teito e comida. De novo destacamos a
importancia dos vencellos persoais e recíprocos entre familias, parentes e paisanos;
é o que Samuel L. Baily establece para os italianos en Bos Aires e Nova
York, e que perfectamente podemos extrapolar para o caso que nos ocupa. 3
Así mesmo, a relación establecida nun principio é esencial á hora de constituír,
pasados uns anos, o propio negocio, como afirma María Liliana da Orden: «el
tipo de actividad elegida presentaba una fuerte correlación con la existencia de
parientes en la zona». 4 Isto fai que os comercios que nós situamos en diferen-
2. Núñez Seixas, X. M.: Emigrantes, caciques e indianos, Vigo, Xerais, 1998, pp. 105-106 e
«A parroquia de alén mar: algunhas notas sobre o asociacionismo local galego en Bos Aires
(1904-1936)», Semata, n.º 11, 1999, pp. 345-381.
3. Baily, S. L.: «Patrones de residencia de los italianos en Buenos Aires y Nueva York:
1880-1914», Estudios Migratorios Latinoamericanos, n.º 1, 1985, p. 10. Macdonald, J.: «Chain
Migration, Ethnic Neigborhood Formation and Social Networks», The Milbanck Memorial Fund
Quarterly, XLII: 1, 1964, pp. 82-96. Devoto, F.: «Información, cadenas y redes. El papel de los
lazos fuertes y débiles en el movimiento migratorio de los españoles e italianos a la Argentina»,
IUSSP, Committee on Historical Demography, Liège, 1998, pp. 1-20.
4. Orden, M.ª L. da: «La inmigración gallega en Mar del Plata: Trabajo, movilidad y relaciones
personales (1895-1930)», en Núñez Seixas, X. M. (ed.): La Galicia Austral. La inmigración gallega
en la Argentina, Bos Aires, Biblos, 2001, pp. 87-106.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (85-102) ]