Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

A emigración galega aos Estados Unidos: galegos en Louisiana, Florida e Nova York (1870-1940)
a guerra en Cuba en 1895. Como fixeran as colonias españolas noutras partes
de América, os españois nos Estados Unidos estableceron Juntas Patrióticas co
fin de recadar fondos para axudar a sufragar a adquisición e modernización de
buques de guerra para a Armada. Pero os españois de Tampa, onde se estableceu
o campamento das tropas americanas en preparación para o desembarco
en Cuba, sabían que a presenza española na illa era moi precaria. Anticipando
a declaración de guerra, en abril de 1898 o Centro Español pechou as portas
e os 400 españois que aínda quedaban na cidade embarcaron cara á Habana;
un éxodo, como o cualificaba o New York Times, que se repetía noutras partes
do país e que pechaba esta primeira fase da emigración galega aos Estados
Unidos no século xix. 19
A EMIGRACIÓN MASIVA (18 -1 24)
O período que cobre dende o final da guerra de Cuba ata o ano 1924,
cando se promulga a lei de cotas nacionais de inmigración nos Estados Unidos,
supón a fase de maior emigración de españois a este país, aínda que nunca
alcanzou as cotas de emigración a países de fala hispana como Cuba ou
Arxentina. 20 O censo de 1900 indica que había nos Estados Unidos 6185 españois;
en 1920 a cifra aumentara a 49 535. Dada a característica mobilidade
da emigración española é seguro que estas cifras censuais non representaban
a realidade da presenza española no país. Un exemplo destas discrepancias
estatísticas é o que ofrecen as declaracións do cónsul español en San Francisco,
que, en 1917, estimaba que só nos dez estados baixo a súa xurisdición xa
residían uns 50 000 españois. Aínda que as cifras concretas sexan discutibles,
a tendencia xeral é clara: a emigración española aos Estados Unidos aumentou
progresivamente no primeiro cuarto do século xx e, en especial, nos anos
correspondentes á Primeira Guerra Mundial. 21
En Tampa o retorno dos españois que embarcaran para Cuba comeza
en canto remata a guerra e o aumento da emigración directamente dende a
península maniféstase nas estatísticas censuais e no crecemento das sociedades
de recreo e instrución. En 1902 establécese na cidade unha delegación do
Centro Asturiano de la Habana, que en 1909 inaugura un magnífico palacio
19. «Spanish Exodus from Tampa», The New York Times, 18-IV-1898.
20. A primeira lei de inmigración baseada en cotas nacionais xa se promulgara en 1921, pero
a lei de 1924 limitaba aínda máis a entrada de inmigrantes particularmente do sur e do leste
europeo.
21. Conde del Valle de Salazar (1917): «Los españoles en California», Boletín del Consejo Superior
de Emigración, tomo IX, pp. 579-582.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (63-84) ]