Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

A emigración galega aos Estados Unidos: galegos en Louisiana, Florida e Nova York (1870-1940)
ción europea toma el camino del Noroeste; nunca el del Golfo de Méjico»,
a emigración galega a Tampa a finais do século xix tamén representa outro
aspecto atípico en relación coa narrativa tradicional da emigración europea aos
Estados Unidos. 15 En xeral, presentábase este movemento migratorio como o
traslado masivo de empobrecidos campesiños europeos, que nutrían de man
de obra a florecente industria norteamericana. Con todo, en Florida dáse a
situación contraria. Alí son os emigrantes españois e cubanos os que «industrializan»
e «modernizan» o que era un estado eminentemente rural a finais
do século xix. 16
O desenvolvemento da industria tabaqueira en Florida está intimamente
ligado cos conflitos coloniais que marcaron as relacións entre España e Cuba
a finais do século xix. A guerra dos dez anos (1868-1878) provocou o traslado
de parte desta industria de Cuba á illa de Cayo Hueso, no sur de Florida,
buscando estabilidade política e económica, pero as continuas loitas entre
os obreiros (cubanos na maioría) e os patróns (xeralmente peninsulares) e o
limitado espazo que ofrecía a illa para a expansión da industria levaron a que
os fabricantes considerasen outros lugares. A elección de Tampa produciuse
en 1884 cando Gavino Gutiérrez, un enxeñeiro santanderino que se dedicaba
ao comercio en Nova York, lles suxeriu a Vicente Martínez Ibor e a Ignacio
Haya, dous dos máis importantes fabricantes de habanos, que visitasen a zona.
A pequena poboación de Tampa ofrecía posibilidades; ademais de gozar dun
clima ideal para a elaboración de tabaco, tiña ferrocarril e un excelente porto,
relativamente próximo á Habana.
En 1885 Martínez Ibor mercou uns terreos ao nordeste de Tampa, onde
estableceu a súa fábrica e a comunidade que levaría o seu nome, Ybor City.
Durante a década seguinte Tampa experimentou un crecemento espectacular.
Seguindo o modelo de Ybor City, en 1892 fundouse West Tampa, outro
enclave dedicado á produción de habanos situado ao oeste da cidade. En 1880
Tampa era unha pequena poboación de 720 habitantes; en 1890 convertérase
nunha cidade cosmopolita de 5532 habitantes, máis da metade dos cales eran
inmigrantes ou fillos de inmigrantes. Os cubanos representaban o grupo máis
15. José Sánchez Bazán a Ministro de Estado, 14 de setembro de 1880. MAE, atado H-1983.
16. A bibliografía sobre a emigración europea aos Estados Unidos é extensísima. A formulación
á que me refiro pódese atopar no libro xa clásico de Handlin, O. (1951): The Uprooted,
Nova York, Boston, Little, Brown and Company. Para unha revisión desta tese véxase Bodnar, J.
(1985): The Transplanted, Bloomington, Indiana University Press. Sobre a presenza inmigrante
en Tampa, véxase Mormino, G. e Pozzetta, G. (1987): The Immigrant World of Ybor City, Urbana,
University of Illinois Press.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (63-84) ] 6