Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Ana Varela-Lago
e se especulaba que en cinco anos a colonia española sería propietaria dunha
grande extensión de terreo no estado. 12
É posible que algúns destes emigrantes visen cumprido o «soño americano»
que Hava e o xornal defendían tan fervorosamente, pero os documentos
consulares parecen indicar que a maioría dos galegos que se trasladaron a
Louisiana en 1880 non o alcanzaron. En agosto de 1884 o cónsul español de
novo daba a voz de alarma, informando ao Ministerio de que «continuamente
se me presentan familias enteras de las que vinieron hace cuatro años con
el contratista Charles Nathan en el Mississippi» e indicaba que «todos están
en la mayor miseria y sin colocación» e solicitaban axuda para que os repatriasen.
A maior parte deles decidiron dirixirse a Cuba en lugar de regresar a
Galicia pois, segundo o cónsul, non querían volver porque «están tan pobres
como cuando salieron de España». 13
Os emigrantes recrutados por Nathan non eran os únicos que abandonaban
Louisiana a finais do século xix. Os comerciantes e mais os tabaqueiros
españois que residiran varios anos en Nova Orleáns empezaban a deixar
o estado para establecerse nas novas e cada vez máis prósperas colonias españolas
en Florida, onde o auxe da manufactura de puros habanos demandaba
unha crecente man de obra. O censo dos Estados Unidos ilustra este movemento
demográfico. En 1890 había 389 españois censados en Florida, unha
cifra que case se triplicou unha década máis tarde (1084 en 1900). En Louisiana,
pola contra, a poboación española diminuíu en máis dun 65%, pasou
de 889 en 1890 a 583 en 1900. Os libros de rexistro das sociedades de beneficencia
tamén son testemuños desta migración. Entre os fundadores do Centro
Español de Tampa en 1891 atopábanse un número importante de socios
que pertenceran á Sociedad Unión Española de Beneficencia Mutua de Nova
Orleáns nas dúas décadas anteriores. 14
O INMIGRANTE COMO AXENTE INDUSTRIALIZADOR
EN TAMPA
Se o cónsul español en Nova Orleáns subliñaba o carácter atípico da emigración
galega con respecto á europea, sinalando que «la corriente de emigra-
12. Hava, Emigration Espagnole, pp. 16-20.
13. Arturo Baldasano a Ministro de Estado, 30 de agosto de 1884. MAE, atado H-1983.
14. Sobre a orixe do Centro Español de Tampa e os seus vínculos con Nova Orleáns véxase
Varela-Lago, A. (1993): «From Patriotism to Mutualism: The Early Years of the Centro Español
de Tampa, 1891-1902», Tampa Bay History, vol. 15 (2), pp. 5-23.
6 [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (63-84) ]