Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

A emigración galega aos Estados Unidos: galegos en Louisiana, Florida e Nova York (1870-1940)
para inducir a españois e portugueses a emigrar dicía, referíndose ao anterior
recrutamento, «de los que vinieron en 1873 a penas hallo aquí rastro alguno.
Es probable que dejasen sus huesos en el fondo de los pantanos». 9 Pola súa
parte, o Dr. J. G. Hava, que en 1881 publicou un tratado en defensa desta emigración,
afirmaba que a maior parte dos que chegaran en 1873 estaban vivos e
traballaban nas plantacións de Lafourche, no sueste do estado, a pesar da terrible
epidemia que arrasara a zona en 1878. 10
Os conflitos entre as autoridades españolas e as elites de Louisiana sobre
o recrutamento de emigrantes agudizáronse en 1880 tras as declaracións do
cónsul, que no seu informe ao Ministerio de Estado destacaba as durísimas
condicións de traballo e a pouca remuneración económica que lles esperaba
aos emigrantes e sinalaba que «nuestros agricultores no pueden reemplazar
a los negros en estos campos pantanosos y cálidos». En resposta ao dito
informe, en outubro dese ano o Ministerio da Gobernación remitiulles unha
circular aos gobernadores civís instruíndoos para que lle puxesen fin ao recrutamento.
11 A circular chegaba con dous meses de atraso. Para entón uns 300
emigrantes galegos responderan á masiva campaña publicitaria levada a cabo
por Nathan na Coruña e nos seus arredores. O 31 de agosto de 1880 embarcaban
no Mississippi rumbo a Louisiana.
Segundo Hava, Nathan baseara a publicidade nun estudo detallado da
situación obreira en Galicia, onde os soldos apenas permitían a subsistencia e
a poboación estaba exposta ás grandes fames que afectaron o país en 1879 e
1880. O doutor denunciaba a inxustiza da circular do Goberno español que
desacreditaba o estado de Louisiana fronte ao mundo e, non obstante, non
mencionaba a penuria en que se atopaban os campesiños galegos. Defendía,
ademais, que os países que non dispoñían de recursos para manter os seus
cidadáns tampouco tiñan dereito a negarlles que buscasen fortuna en países
máis ricos. Como proba do éxito do recrutamento, Hava apuntaba a un artigo
publicado nun xornal local no que se eloxiaba o traballo destes inmigrantes
9. José Sánchez Bázan a Ministro de Estado, 14 de setembro de 1880. Arquivo Histórico do
Ministerio de Asuntos Exteriores (Madrid), Correspondencia Consular, Nova Orleáns, atado
H-1983.
10. Hava, Dr. J. G. (1881): Emigration Espagnole en Louisiane, Nouvelle-Orléans, Imprimerie
Cosmopolita, p. 16. Este folleto reproduce o texto da conferencia pronunciada polo Dr. J. G.
Hava no Athénée Louisianais en decembro de 1880.
11. Ministerio de Gobernación. Circular. Outubro de 1880. MAE, atado H-1983. A circular
instaba aos gobernadores a que «por todos los medios de que disponga [...] haga públicos los
datos indicados á fin de evitar en lo posible que tantos infelices compatriotas ilusionados con
falaces y engañosas promesas, se vean sumidos en la miseria ó encuentren una prematura y segura
muerte en tan peligrosos climas y lejanas regiones».
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (63-84) ] 6