Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Ana Varela-Lago
verdaderamente terrible». 5 A situación aínda debeu de ser máis difícil para
o continxente de galegos que se dirixiron a Louisiana a finais do século xix,
enfrontándose non só cun idioma estraño, senón cun terreo e cunhas condicións
laborais para as que non estaban preparados. A experiencia destes emigrantes
galegos constitúe un dos capítulos máis descoñecidos da emigración
española a América. 6
O recrutamento de galegos para traballar nas plantacións de cana de azucre
en Louisiana era parte dun proceso máis amplo de promoción da inmigración
europea en varios estados do sur tras a súa derrota na guerra civil en
1865. Abolida a escravitude e cunha economía practicamente destruída, estes
estados metéronse en proxectos de reconstrución económica que xeralmente
incluían o despacho de axentes de inmigración a países europeos con ofertas
de contratos de traballo individuais ou familiares. 7
O 13 de novembro de 1872 o alcalde e mais os concelleiros do Concello
da Coruña reuníronse nunha sesión extraordinaria para considerar a proposta
dun destes axentes, Charles Nathan, que quería organizar a emigración
a Louisiana de adultos e nenos homes maiores de doce anos acollidos no Asilo
de Mendicidad da cidade. A comisión de beneficencia recomendoulle ao
Concello que non permitise a dita emigración, indicando que nela «se esplota
(sic) con menoscabo de la dignidad del hombre y de la Nación». Algúns concelleiros
mesmo suxeriron que se fixese público o informe elaborado sobre
o tema, para evitar que posibles vítimas «puedan ser comprometidos a esta
denigrante emigración, alucinados por ventajas inciertas cuando son males
seguros los que encontrarán en el país para ellos desconocido, á que trata de
conducírseles». 8
Ante a negativa do Concello coruñés, o representante de Charles Nathan
decidiu retirar a solicitude, pero isto non impediu que algúns emigrantes si
emprenderan o camiño. Do seu número e mais do destino pouco se sabe e as
referencias que atopamos son contraditorias. En 1880, cando o cónsul español
en Nova Orleáns avisaba ao Ministerio de Estado de novos intentos de Nathan
5. Juan Español, «¿Predicar en desierto?», Boletín Oficial de la Unión Benéfica Española, maio
1917.
6. Non se menciona nos estudos xerais da emigración española aos Estados Unidos (Gómez,
1962; Fernández-Shaw, 1971; Rueda, 1993), nin nos da emigración a Louisiana (Montero de
Pedro, 1979).
7. Para o caso de Florida véxase Pozzetta, G. A. (1974): «Foreigners in Florida: A Study of Immigration
Promotion, 1865-1910», Florida Historical Quarterly, vol. 53 (2), pp. 164-180.
8. Hai copia da acta en Allegue, G. (coord.) (1992): Galegos, As mans de América, Vigo, Ed.
Nigra, vol. 1, pp. 30-31.
66 [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (63-84) ]