Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega
Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega
Ana Varela-Lago órgano oficial do Centro Asturiano de Tampa; a noticia era a visita á dita cidade do alcalde de Ribadeo, José Acevedo. Baixo o titular «distinguido visitante», El Astur informaba de que, tras unha estadía en Cuba para ocuparse de negocios persoais, Acevedo facía escala en Tampa, de paso a Nova York, para visitar o seu amigo Manuel F. López, tamén nativo de Ribadeo. 1 Pero a visita de Acevedo tiña outro obxectivo, segundo destacaba o semanario no seguinte número, «conseguir el apoyo monetario de todos los hijos de Galicia residentes en la ciudad, para la erección y sostenimiento de una nueva escuela que piensa establecer en un pequeño pueblo de la provincia de Lugo». 2 As xestións do alcalde deron froito, pois dous meses máis tarde El Astur dedicáballe un artigo ao Círculo Habanero de la Devesa en Cuba e anunciaba que Acevedo e López xestionaran o establecemento dunha delegación do Círculo en Tampa para contribuír a custear as reformas necesarias na escola da Devesa. 3 En anos sucesivos, aparecen referencias na prensa española da cidade floridana a varias festas e reunións organizadas por Los Hijos de la Devesa con este fin, ilustrando os estreitos vínculos que mantiñan unidos os devesanos en Galicia coa «parroquia de acolá» en Cuba e nos Estados Unidos. O establecemento en Tampa dunha delegación do Círculo Habanero de la Devesa non era un caso único, senón que constituía a máis recente adición ao asociacionismo galego nesta cidade, que se remontaba a finais do século xix, cando un bo número de galegos (xunto a emigrantes de Asturias e a cornixa cantábrica) fundaron o Centro Español de Tampa en 1891. O carácter destas sociedades fíxose máis especificamente galego ao aumentar a inmigración galega nos Estados Unidos no primeiro terzo do século xx. En 1908 funcionaba en Tampa unha delegación da sociedade de instrución Hijos de San Miguel y Reinante e tamén hai referencias á existencia de delegacións da Unión Mañonesa e da Devesana (de San Sebastián dos Devesos, en Ortigueira). En 1911 El Barcalés publicaba a listaxe dos barcaleses residentes en Tampa que contribuíran a unha subscrición por valor de 250 pesetas a prol da sociedade agraria Liga Barcalesa. En 1916 fundábase en Tampa a sociedade benéfica Acción Gallega, que, ademais de lles proporcionar axuda aos seus membros, contribuíu en 1927 á construción do hospital antituberculoso en Cesuras, ofrecén- 1. «Distinguido visitante», El Astur, 1-VII-1927. Segundo o artigo, Acevedo posuía en Cuba «una gran fábrica de cajones para envase de tabacos y galletas». Manuel F. López era Manuel Fernández López, que, seguindo unha práctica corrente entre os españois residentes nos Estados Unidos, onde non é común utilizar os dous apelidos, abreviaba o apelido paterno e utilizaba o materno. 2. «Figuras españolas. José Acevedo», El Astur, 8-VII-1927. 3. «Una sociedad modelo. El Círculo Habanero y su labor cultural», El Astur, 13-IX-1927. 6 [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (63-84) ]
A emigración galega aos Estados Unidos: galegos en Louisiana, Florida e Nova York (1870-1940) dolle á Junta Provincial Antituberculosa de La Coruña un cheque por valor de máis de mil dólares. 4 Esta breve introdución ofreceu unha mostra da achega dos emigrantes galegos en Florida a unha variedade de obras comunitarias nos seus lugares de orixe. Non descubro nada novo cando sinalo a relevancia que tivo para Galicia a importante actividade asociativa e cultural da diáspora. O meu propósito neste artigo é salientar un aspecto relativamente descoñecido deste fenómeno, o da contribución dos galegos residentes nos Estados Unidos. Ao mesmo tempo quero presentar unha perspectiva de conxunto, que, por necesidade, ha ser moi esquemática, da emigración galega a Norteamérica dende finais do século xix ata mediados do xx, centrándome en tres estados: Louisiana, Florida e Nova York. Un primeiro apartado, que cobre o derradeiro cuarto do século xix, examinará dous exemplos de emigración, que se poden cualificar de atípica en relación coas tendencias xerais da emigración europea aos Estados Unidos nesa época: o recrutamento de emigrantes galegos a Louisiana e a emigración de tabaqueiros galegos a Florida. Un segundo apartado tratará a época da chamada emigración masiva, dende o final da guerra de Cuba en 1898 ata o establecemento das cotas de inmigración nos Estados Unidos nos anos vinte. Un terceiro e último apartado discutirá a resposta das comunidades galegas á Guerra Civil española. O RECRUTAMENTO DE EMIGRANTES GALEGOS A LOUISIANA En moitos aspectos a experiencia migratoria dos galegos nos Estados Unidos foi similar á dos seus paisanos residentes noutros países do continente americano, pero quizais unha das diferenzas máis relevantes entrambas as dúas se manifesta no ámbito demográfico e cultural. O número de inmigrantes galegos e españois en Norteamérica é comparativamente menor e atópanse nun país onde a lingua e os costumes resultan descoñecidos, o que dificulta a súa adaptación ao novo ambiente. Como declaraba Juan Español nun artigo publicado no Boletín Oficial de la Unión Benéfica Española de Nova York en 1917: «emigrar a un país de lengua española es también emigrar y por tanto sentir dolor, pero emigrar a un país de lengua que nos es desconocida es 4. Sobre a presenza galega en Tampa véxase Varela-Lago, A.: «La emigración gallega a los Estados Unidos: La colonia gallega de Tampa, Florida» en Fernández Salgado, B. (ed.) (1997): IV Congreso Internacional de Estudios Galegos, Oxford, Oxford Centre for Galician Studies, pp. 431-49. [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (63-84) ] 65
- Page 14 and 15: Erica da Silva Sarmiento tación fa
- Page 16 and 17: Erica da Silva Sarmiento 100 80 60
- Page 18 and 19: Erica da Silva Sarmiento de dúas f
- Page 20 and 21: Erica da Silva Sarmiento agrícolas
- Page 22 and 23: Erica da Silva Sarmiento Gráfico 1
- Page 24 and 25: Erica da Silva Sarmiento te aparece
- Page 26 and 27: Erica da Silva Sarmiento practicame
- Page 28 and 29: Erica da Silva Sarmiento viduos alf
- Page 31 and 32: ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega
- Page 33 and 34: [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Gale
- Page 35 and 36: Unha achega á emigración galega a
- Page 37 and 38: [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Gale
- Page 39 and 40: [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Gale
- Page 41 and 42: 30 25 20 15 10 5 0 [ ESTUDOS MIGRAT
- Page 43 and 44: [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Gale
- Page 45 and 46: Unha achega á emigración galega a
- Page 47 and 48: [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Gale
- Page 49 and 50: [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Gale
- Page 51 and 52: Unha achega á emigración galega a
- Page 53 and 54: Unha achega á emigración galega a
- Page 55 and 56: Unha achega á emigración galega a
- Page 57 and 58: Unha achega á emigración galega a
- Page 59 and 60: Unha achega á emigración galega a
- Page 61: Unha achega á emigración galega a
- Page 66 and 67: Ana Varela-Lago verdaderamente terr
- Page 68 and 69: Ana Varela-Lago e se especulaba que
- Page 70 and 71: Ana Varela-Lago numeroso (2424), se
- Page 72 and 73: Ana Varela-Lago social por valor de
- Page 74 and 75: Ana Varela-Lago emigrantes españoi
- Page 76 and 77: Ana Varela-Lago Esta lexislación s
- Page 78 and 79: Ana Varela-Lago Figura 3. Nótese a
- Page 80 and 81: Ana Varela-Lago ata West Tampa. 35
- Page 82 and 83: Ana Varela-Lago Aínda que o Comit
- Page 84 and 85: Ana Varela-Lago poyo, g. (1989): «
- Page 86 and 87: Gustavo Hervella García e María S
- Page 88 and 89: Gustavo Hervella García e María S
- Page 90 and 91: Gustavo Hervella García e María S
- Page 92 and 93: Gustavo Hervella García e María S
- Page 94 and 95: Gustavo Hervella García e María S
- Page 96 and 97: Gustavo Hervella García e María S
- Page 98 and 99: Gustavo Hervella García e María S
- Page 100 and 101: Gustavo Hervella García e María S
- Page 102 and 103: Gustavo Hervella García e María S
- Page 104 and 105: Julio Rafael Pereira Bernárdez INT
- Page 106 and 107: Julio Rafael Pereira Bernárdez Cad
- Page 108 and 109: Julio Rafael Pereira Bernárdez O p
- Page 110 and 111: Julio Rafael Pereira Bernárdez Deb
- Page 112 and 113: Julio Rafael Pereira Bernárdez Cad
Ana Varela-Lago<br />
órgano oficial do Centro Asturiano de Tampa; a noticia era a visita á dita ci<strong>da</strong>de<br />
do alcalde de Ribadeo, José Acevedo. Baixo o titular «distinguido visitante»,<br />
El Astur informaba de que, tras unha estadía en Cuba para ocuparse de<br />
negocios persoais, Acevedo facía escala en Tampa, de paso a Nova York, para<br />
visitar o seu amigo Manuel F. López, tamén nativo de Ribadeo. 1 Pero a visita<br />
de Acevedo tiña outro obxectivo, segundo destacaba o semanario no seguinte<br />
número, «conseguir el apoyo monetario de todos los hijos de Galicia residentes<br />
en la ciu<strong>da</strong>d, para la erección y sostenimiento de una nueva escuela que<br />
piensa establecer en un pequeño pueblo de la provincia de Lugo». 2<br />
As xestións do alcalde deron froito, pois dous meses máis tarde El Astur<br />
dedicáballe un artigo ao Círculo Habanero de la Devesa en Cuba e anunciaba<br />
que Acevedo e López xestionaran o establecemento dunha delegación do Círculo<br />
en Tampa para contribuír a custear as reformas necesarias na escola <strong>da</strong><br />
Devesa. 3 En anos sucesivos, aparecen referencias na prensa española <strong>da</strong> ci<strong>da</strong>de<br />
flori<strong>da</strong>na a varias festas e reunións organiza<strong>da</strong>s por Los Hijos de la Devesa con<br />
este fin, ilustrando os estreitos vínculos que mantiñan unidos os devesanos en<br />
Galicia coa «parroquia de acolá» en Cuba e nos Estados Unidos.<br />
O establecemento en Tampa dunha delegación do Círculo Habanero de<br />
la Devesa non era un caso único, senón que constituía a máis recente adición<br />
ao asociacionismo galego nesta ci<strong>da</strong>de, que se remontaba a finais do século xix,<br />
cando un bo número de galegos (xunto a emigrantes de Asturias e a cornixa<br />
cantábrica) fun<strong>da</strong>ron o Centro Español de Tampa en 1891. O carácter destas<br />
socie<strong>da</strong>des fíxose máis especificamente galego ao aumentar a inmigración<br />
galega nos Estados Unidos no primeiro terzo do século xx. En 1908 funcionaba<br />
en Tampa unha delegación <strong>da</strong> socie<strong>da</strong>de de instrución Hijos de San Miguel<br />
y Reinante e tamén hai referencias á existencia de delegacións <strong>da</strong> Unión Mañonesa<br />
e <strong>da</strong> Devesana (de San Sebastián dos Devesos, en Ortigueira). En 1911<br />
El Barcalés publicaba a listaxe dos barcaleses residentes en Tampa que contribuíran<br />
a unha subscrición por valor de 250 pesetas a prol <strong>da</strong> socie<strong>da</strong>de agraria<br />
Liga Barcalesa. En 1916 fundábase en Tampa a socie<strong>da</strong>de benéfica Acción<br />
Gallega, que, ademais de lles proporcionar axu<strong>da</strong> aos seus membros, contribuíu<br />
en 1927 á construción do hospital antituberculoso en Cesuras, ofrecén-<br />
1. «Distinguido visitante», El Astur, 1-VII-1927. Segundo o artigo, Acevedo posuía en Cuba<br />
«una gran fábrica de cajones para envase de tabacos y galletas». Manuel F. López era Manuel<br />
Fernández López, que, seguindo unha práctica corrente entre os españois residentes nos Estados<br />
Unidos, onde non é común utilizar os dous apelidos, abreviaba o apelido paterno e utilizaba<br />
o materno.<br />
2. «Figuras españolas. José Acevedo», El Astur, 8-VII-1927.<br />
3. «Una socie<strong>da</strong>d modelo. El Círculo Habanero y su labor cultural», El Astur, 13-IX-1927.<br />
6 [ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista <strong>Galega</strong> de Análise <strong>da</strong>s Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (63-84) ]