Baixar aquí o pdf - Consello da Cultura Galega

Unha achega á emigración galega a Nova York
grupos anarquistas e socialistas das SHC tamén lle afectou ao propio Castelao,
acusado por algúns dos seus paisanos de adoitar posturas filocomunistas. Así
o expresaba nunha carta dirixida a Sebastián González García-Paz en setembro
de 1939 e referíndose a Ramón Suárez Picallo: «Non me escoitou e sigueu
decindo que eu estaba entregado aos comunistas e doulle azos a uns imbéciles
que chegaron a decir que estou a soldo da Unión Soviética». 32 Esta situación,
xunto co desencanto que lle produce a colonia galega de Nova York, fixo cada
vez máis dificultosa a súa estadía no país, ata que finalmente puido saír cara a
Bos Aires en xullo de 1940.
A Casa Galicia de Unidad Gallega, debido ao momento da súa creación,
estivo integrada nos seus primeiros anos de vida (e nalgúns casos ao longo
de moito tempo) por un considerable número de exiliados galegos. Emilio
González López, destacado historiador e profesor de Linguas Románicas
no Hunter College de Nova York, foi un dos seus membros máis destacados;
Ernesto Guerra da Cal, escritor e xefe do departamento de Linguas Románicas
e Eslavas da City University de Nova York; os lugueses Enrique e Leonardo
Santamarina, este último profesor de Lingua e Literatura na Universidade
de Rutgers, en Nova Jersey; e outros moitos máis. 33
Podemos dicir que os fins eran de tipo recreativo e cultural e estaban
dirixidos a dúas frontes. Dunha banda, aos seus asociados en Nova York;
doutra, a contribuír ao mantemento dos vínculos con Galicia; certo é que
moitas veces as actividades desenvolvidas eran unha combinación de ambos
os dous obxectivos. Canto ás actividades proxectadas cara a Galicia, foron
de orde benéfica e cultural, destacando as habituais colectas para o Sanatorio
de Antituberculosos de Oza (A Coruña), o Asilo de Anciáns de Lugo ou
a Cociña Económica da Coruña. Os seus obxectivos instrutivos plasmáronse
nas doazóns realizadas ás Escolas de Cecebre (A Coruña), Castro Caldelas e
ao Colexio de Hijas de María Inmaculada de Bañobre (Miño, A Coruña). 34 A
sociedade tamén foi partícipe da fundación do Instituto de Filoloxía da Fundación
Penzol de Vigo e, ademais, colaborou economicamente coa Real Academia
Galega e a Editorial Galaxia. 35
te de hostilidad hacia nuestra organización era ya claro desde hace mucho tiempo: desde que
ciertos elementos ganaron influencia en aquel Centro», «Unidad Gallega se retira de Sociedades
Hispanas», España Libre, vol. III, n.º 7, 14/02/1941, última páxina.
32. En Núñez Seixas, X.M. (ed.): Castelao. Obra (vol. VI: Epistolario), Vigo, Galaxia, 2000, p.
307.
33. Memorias anuais da Casa de Galicia de Unidad Gallega (1941-1974/75).
34. Memorias, 1968-69, sen paxinar.
35. Ramón Piñeiro, de feito, foi socio honorario da Casa Galicia de Unidad Gallega.
[ ESTUDOS MIGRATORIOS. Revista Galega de Análise das Migracións, Vol. I, Núm. 2, 2008 (31-61) ] 5